SZKOLNY PROGRAM PROFILAKTYKI Gimnazjum Publiczne nr 2 w Terespolu Liceum Ogólnokształcące im. Bohaterów Warszawy w Terespolu na rok szkolny 2015/2016 Podstawy prawne dla działań profilaktycznych w szkole. Ustawa z dnia 7 września 1991r o systemie oświaty, z późniejszymi zmianami; - Ustawa o przeciwdziałaniu narkomanii z 29.07.2005 (Dz. U. 2005 Nr 179 poz.1485 z późn. zm.). Ustawa z dnia 19 sierpnia 1994r o ochronie zdrowia psychicznego; Ustawa z dnia 9 listopada 1995r o ochronie zdrowia przed następstwami używania tytoniu; Ustawa z dnia 26 października 1982r o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi; (Dz. U. 2012 poz. 1356) - Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 18 sierpnia 2015 r. (Dz. U. 2015 poz. 1249) w sprawie zakresu i form prowadzenia w szkołach i placówkach systemu oświaty działalności wychowawczej, edukacyjnej, informacyjnej i profilaktycznej w celu przeciwdziałania narkomanii. - Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 7 stycznia 2003 r. w sprawie zasad udzielania i organizacji pomocy psychologiczno pedagogicznej w publicznych przedszkolach, szkołach i placówkach. (Dz. U. 2013 poz. 532). - Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 24 lipca 2015 r. w sprawie warunków organizowania kształcenia, wychowania i opieki dla dzieci i młodzieży niepełnosprawnych, niedostosowanych społecznie i zagrożonych niedostosowaniem społecznym Statut ZSO Nr 1 w Terespolu Szkolny Program Wychowawczy OPRACOWANIE PSYCHOLOG SZKOŁY mgr Edyta Guz 1
1. Identyfikacja problemu. Diagnozy dokonano zarówno w oparciu o obserwację środowiska szkolnego jak również na podstawie wyników badań prowadzonych przez psychologa szkolnego wraz z ich szczegółową analizą. Zauważa się, iż występują następujące problemy: Brak motywacji do nauki; Dyscyplina w szkole- problem wagarów; Palenie papierosów i spożywanie alkoholu; Zażywanie narkotyków i innych środków psychoaktywnych oraz łatwa ich dostępność na rynku; Agresja (słowna i fizyczna) oraz przemoc wśród uczniów w szkole i poza nią; Zachowania stanowiące ryzyko dla zdrowia psychicznego i fizycznego. 2. iczna i psychospołeczna diagnoza środowiska szkolnego uczniów. Diagnozowanie środowiska uczniów przez psychologa szkolnego i wychowawców poszczególnych klas odbywało się poprzez: Wywiady z uczniami, nauczycielami i rodzicami; Systematyczna obserwację funkcjonowania szkolnego uczniów; Systematyczna analiza absencji uczniów w szkole; Systematyczna analiza frekwencji rodziców na zebraniach i konsultacjach organizowanych przez szkołę; Wspólną analizę dokumentacji prowadzonej przez wychowawców klas i psychologa szkolnego. 3. Podejmowane działania interwencyjne i profilaktyczne powinny obejmować: Szczegółowa analizę trafności i sposobów realizacji zadań szkoły wynikających z przepisów prawnych, statutu szkoły i programu wychowawczego szkoły, celem dokonania ewentualnych korekt mających na celu stałe podnoszenie skuteczności podejmowanych działań profilaktycznych; Działalność szkoły we współpracy ze strukturami samorządowymi: współpraca z Gminnym / Miejskim Ośrodkiem Pomocy Społecznej w Terespolu współpraca z Powiatowym Centrum Pomocy Rodzinie w Białej Podlaskiej współpraca z Komisariatem Policji, Strażą Miejską, Sądem Rejonowym w Białej Podlaskiej- Kuratorami Sądowymi współpraca z Powiatową Poradnią iczno Pedagogiczną w Białej Podlaskiej Minimalizacja absencji uczniów w szkole Systematyczne wzbogacanie zasobów gabinetu psychologa szkolnego i biblioteki szkolnej w fachowe materiały i publikacje dotyczące profilaktyki. Poszerzenie pól aktywności przedstawicieli samorządu uczniowskiego do konkretnych działań (uczniowie powinni mieć prawo zgłaszania własnych pomysłów i inicjatyw, a także poczucia odpowiedzialności za to, co dzieje się w ich środowisku). 2
Organizowanie systematycznych i profilaktycznych zajęć edukacyjnych wychowawcą, zastępstw lub spotkań dodatkowych. w ramach godzin z Stała współpraca z rodzicami w celu wymiany poglądów, uwrażliwienia, uczulania na problemy a także angażowanie ich w realizację zadań szkoły wynikających z planu profilaktyki. Organizowanie w szkole imprez tematycznych (koncerty profilaktyczne, obchody: Światowego Dnia Walki z AIDS-1.XII; Dnia Trzeźwości-15.IV; Światowego Dnia bez Tytoniu- 31 V). Realizowanie programów profilaktycznych przez wychowawców, psychologa i specjalistów z zewnątrz. Systematyczne omawianie na radach pedagogicznych efektów realizacji programów profilaktycznych opracowanych dla szkoły i poszczególnych klas. Starania w celu zapewnienia uczniom alternatywnych możliwości spędzania wolnego czasu (różnorodna atrakcyjna oferta zajęć pozalekcyjnych, aktywne formy spędzania wolnego czasu np. zajęcia rekreacyjno-sportowe, basen). Promocja zdrowego stylu życia (kształtowanie umiejętności samodzielnego dokonywania właściwych wyborów zachowań chroniących zdrowie własne i innych ludzi). Tworzenie we współpracy z rodzicami i uczniami ciekawych i atrakcyjnych zajęć dających szansę na sukces każdemu uczniowi. Współudział szkoły w organizowaniu spotkań i imprez profilaktycznych na terenie gminy, powiatu. Ewaluacja programów wychowawczych i profilaktycznych. 4. Przewidywane rezultaty podejmowanych przez szkołę działań profilaktycznych. Wykorzystywanie w pracy, samokształceniu nauczycieli i uczniów znajdujących się w bibliotece materiałów i publikacji dotyczących profilaktyki. Nauczyciele wszystkich przedmiotów posiadają wiedzę z zakresu profilaktyki oraz umiejętności postępowania (oraz współdziałania z innymi czynnikami, instytucjami) w konkretnych przypadkach i stosują różnorodne formy pomocy. Następuje poprawa w zakresie relacji uczeń - nauczyciel - rodzic. Zmniejszy się wskaźnik uczniów opuszczających zajęcia edukacyjne. Uczniowie i ich rodzice korzystają ze wsparcia instytucji profesjonalnych (GOPS, MOPS, Powiatowej Poradni iczno - Pedagogicznej, Centrum Pomocy Rodzinie, Centrum Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych oraz Komendy Policji i Straży Miejskiej). Uczniowie chętnie i aktywnie uczestniczą w promocji zdrowego stylu życia (promowanie abstynencji tytoniowej, alkoholowej narkotykowej. W szkole prowadzone są wartościowe programy profilaktyczne dla uczniów. W szkole realizowany jest kalendarz imprez profilaktycznych i prozdrowotnych. Nastąpiła poprawa wyników w nauce (coraz więcej uczniów bierze udział w konkursach, zawodach). 3
Stopniowo poprawia się aktywność i samorządność uczniów. Uczniowie czują się współgospodarzami szkoły. Uczniowie wspólnie z nauczycielami organizują wycieczki, dyskoteki, biwaki, wyjazdy do teatru. Coraz więcej uczniów uprawia różne dyscypliny sportowe. Idą za tym sukcesy w zawodach międzyszkolnych. Uczniowie posiadają odpowiedni poziom wiedzy o szkodliwości środków uzależniających. Rodzice chętnie uczestniczą w oferowanych im programach, warsztatach. Stosują zasady profilaktyki domowej. Coraz więcej rodziców jest przekonanych, że profilaktyka i współdziałanie rodziców, uczniów i szkoły jest drogą do zapobiegania patologiom w rodzinie. Dzięki atmosferze wytworzonej w szkole uczniowie klas pierwszych szybko adaptują się w nowym środowisku. Wychowawcy, psycholog, prowadzą monitoring dotyczący działań w wyodrębnionych obszarach zagrożeń. 5. Rozkład treści i podejmowanych czynności wobec zaobserwowanych w środowisku uczniów obszarów zagrożeń. BUDOWANIE WŚRÓD UCZNÓW MOTYWACJI DO NAUKI PODEJMOWANE DZIAŁANIA SPOSOBY OSOBY ODPOWIEDZIALNE ZA REALIZACJĘ Zapoznanie uczniów z ustaloną wcześniej ujednoliconą procedurą poprawiania ocen niedostatecznych i włączenie jej do Wewnątrzszkolnego Systemu Oceniania Godzina wychowawcza Początek roku szkolnego Zaznajomienie z wybranymi treściami Statutu Szkolnego Wyrabianie nawyku systematyczności -------------- Wszyscy nauczyciele Konsultacje dla rodziców i uczniów (we współpracy z Powiatową Poradnią iczno-pedagogiczną) - Zebrania rodzicielskie - Konsultacje indywidualne dla rodziców we współpracy z iem Szkolnym Pedagogizacja rodziców (we współpracy z PPPP), oraz terapia indywidualna Konsultacje indywidualne dla uczniów i rodziców Spotkania w ramach godzin pracy 4
Stosowanie aktywnych metod nauczania z wykorzystywaniem multimedialnych środków dydaktycznych Stosowanie technologii informacyjnej na zajęciach szkolnych Nauczyciele poszczególnych przedmiotów Realizacja cyklu lekcji wychowawczych dotyczących w/w problemu: -Przeprowadzenie wywiadu (ankiety) z klasą na temat: Co mnie motywuje do nauki? -,,moje mocne strony -,,kim będę w przyszłości -,,nauka a moje miejsce w przyszłym świecie ludzi dorosłych -,,funkcjonowanie w grupie -,,zapoznawanie uczniów z technikami pracy umysłowej, zachęcanie do racjonalnego organizowania nauki własnej, przygotowania do samokształcenia we współpracy z iem Szkolnym -Systematyczna kontrola frekwencji na wszystkich zajęciach. -Szybkie reagowanie wychowawcy na nieobecności ucznia w szkole i oceny niedostateczne. Monitorowanie frekwencji, kontrola dzienników oraz stały kontakt z rodzicami we współpracy z iem Szkolnym -Ustalenie z rodzicami zasad usprawiedliwiania nieobecności. Początek roku szkolnego Mobilizacja zespołów klasowych celem pomocy słabszym w nauce koleżankom i kolegom Indywidualne rozmowy z uczniami osiągającymi bardzo dobre wyniki w nauce, celem zachęcenia do pomocy uczniom przejawiającym trudności w nauce; Samorząd szkolny Zapoznanie uczniów z regulaminem ocen z zachowania ze szczególnym podkreśleniem wpływu wulgarnego zachowania się i niskiej kultury słowa na ryzyko obniżenia oceny z zachowania łącznie z możliwością otrzymania nagany dyrektora i usunięcia ze szkoły. Stała kontrola zachowań pozytywnych i negatywnych Godzina wychowawcza Początek roku szkolnego --------------------- 5
uczniów Nauczyciele Organizowanie w ramach czasu wolnego zajęć wychowawczych Integracyjne spotkania, wycieczki, dyskoteki, wyjazdy do teatru Troska o kulturę języka uczniów ze szczególnym zwróceniem uwagi na wulgaryzmy językowe. Reagowanie na niewłaściwe zachowanie młodzieży w czasie pobytu w szkole i poza nią. Wszyscy nauczyciele Dyrekcja POMOC PSYCHOLOGICZNO PEDAGOGICZNA PODEJMOWANE DZIAŁANIA SPOSOBY OSOBY ODPOWIEDZIALNE ZA REALIZACJĘ Pomoc uczniom mającym trudności w nauce oraz sprawiającym problemy wychowawcze - Prace nauczycieli z uczniami wymagających wsparcia i pomocy ze względu na przejawiane trudności w nauce lub trudności wychowawcze. - Pomoc korekcyjno kompensacyjna dla uczniów ze specyficznymi trudnościami w nauce (dysleksja, dysgrafia, dysortografia). - Zajęcia wyrównawcze z poszczególnych przedmiotów. - Indywidualne konsultacje z nauczycielami przedmiotów. - Wspieranie rodziców w nawiązywaniu kontaktu z poradniami specjalistycznymi. - Spotkania indywidualne z rodzicami, z uczniami. - Współpraca z Komisariatem Policji, Kuratorami Sądowymi Sądem Rejonowym, nauczyciele, psycholog, dyrekcja. 6
PROFILAKTYKA UZALEŻNIEŃ PODEJMOWANE DZIAŁANIA SPOSOBY OSOBY ODPOWIEDZIALNE ZA REALIZACJĘ Imprezy promujące życie bez nałogów Pogadanki z psychologiem, nauczycielami, wychowawcą klasy, gazetki szkolne Nauczyciele języka polskiego Samorząd szkolny 07.04. Światowy Dzień Zdrowia 31.05. Światowy Dzień bez Tytoniu 01.06. Światowy Dzień bez alkoholu Dostarczenie informacji o środkach uzależniających narkotykach, dopalaczach, alkoholu, papierosach, lekarstwach Godzina wychowawcza Lekcja biologii Nauczyciel biologii Kształcenie zdolności świadomego wyboru. Wyuczenie zachowań asertywnych. Pogadanki z psychologiem, nauczycielami, wychowawcą klasy Nauczyciele Realizacja tematyki mówiącej o szkodliwości uzależnień Godzina wychowawcza Spotkania z pielęgniarką oraz przedstawicielami różnych instytucji promujących zdrowy styl życia i zajmujących się problematyką uzależnień Godzina wychowawcza p. Bożena Kowaluk z GKRPA w Terespolu W zależności od potrzeb Zebrania z rodzicami i informowanie ich o problemach uzależnień w klasach celem wspólnego poszukiwania rozwiązań Sporządzenie wykazu instytucji, do których można zwrócić się o pomoc w kwestii uzależnienia ------------------ Dyrektor Szkoły ------------------ Szkolny Początek roku szkolnego Bezpieczne korzystanie z Internetu, zagrożenia z tym związane - pogadanki z psychologiem, nauczycielem informatyki, wychowawcą klasy wychowawcy klasy, psycholog, nauczyciel informatyki X.2015r. Cykliczne podnoszenie kwalifikacji nauczycieli w zakresie profilaktyki uzależnień Udział w szkoleniach, konferencjach Dyrektor Szkoły 7
ZAPOBIEGANIE AGRESJI I PRZEMOCY W SZKOLE PODEJMOWANE DZIAŁANIA SPOSOBY OSOBY ODPOWIEDZIALN E ZA REALIZACJĘ Integracja młodzieży w nowym środowisku szkolnym - Organizacja zajęć,,nowi koledzy i koleżanki IX.2015r. Budowanie pozytywnych relacji koleżeńskich, zapobieganie agresji, mobingowi. -Godzina wychowawcza Nauczyciele Młodzież a prawo. Odpowiedzialność uczniów za swoje czyny w świetle przepisów - Spotkania z przedstawicielem Sądu, Funkcjonariuszem Policji X/XI.2015r Stwarzanie alternatywnych form spędzania wolnego czasu przez młodzież Walentynki, dyskoteki szkolne, Dzień Wiosny, wyjazdy do teatru, kina, spotkania pozalekcyjne, klasowe i szkolne(andrzejki); inne imprezy integracyjne, zajęcia pozalekcyjne Wszyscy nauczyciele Przypomnienie i weryfikacja procedur postępowania w razie wystąpienia różnych form agresji i przemocy - Informowanie Dyrektora i wychowawcy -Natychmiastowe wzywanie rodziców Dyrektor szkoły - Zastosowanie uzgodnień statutowych Współpraca z Komisariatem Policji i Sądem Rejonowym w Białej Podlaskiej 8
PROPAGOWANIE ZDROWEGO STYLU ŻYCIA PODEJMOWANE DZIAŁANIA SPOSOBY OSOBY ODPOWIEDZIALNE ZA REALIZACJĘ Realizacja programów wychowawczo profilaktycznych -,,Trzymaj Formę -,,Znajdź właściwe rozwiązanie -,,ARS czyli jak dbać o miłość -,,Rzuć palenie Razem z Nami p. M. Iwaniuk p. A. Witkowicz p. E. Guz p. J. Moździerz Dostarczenie uczniom wiedzy z zakresu wychowania seksualnego, chorób przenoszonych drogą płciową Pogadanka, wykład, gazetki informacyjne w klasach Nauczyciel biologii Przedstawienie skutków wczesnej inicjacji seksualnej, niechciana ciąża, niedojrzałość fizyczna i psychiczna, opóźnienie inicjacji seksualnej Metoda dyskusja przypadków, Nauczyciel biologii Zaproszony lekarz lub pielęgniarka Przedstawienie przyczyn i skutków gwałtu, aspekty prawne Godzina wychowawcza Policja Kurator sądowy W zależności od potrzeb Praca wychowawcza ukierunkowana na promowanie zdrowego stylu życia. -Program wstążeczka,,różowa -Godziny wychowawcze których tematyka dotyczy zasad właściwego odżywiania (anoreksja, bulimia); higieny pracy umysłowej Wychowawcy klasy, psycholog, nauczyciel biologii -Miesiąc Profilaktyki Raka Piersi - Akcja,,Kobiety Kobietom (profilaktyka raka szyjki macicy) -Niwelowanie skłonności uczniów do zachowań ryzykownych wiążące się z przekraczaniem barier w życiu społecznym X. 2015r - Akcje wynikające z aktualnych potrzeb epidemiologicznych: 9
Zajęcia wychowawcze Jak rozwiązywać sytuacje problemowe/ trudne? Poznanie zasad skutecznej komunikacji, rozwijania bezpośredniego i otwartego wyrażania oczekiwań Zapoznanie uczniów klas III z procedurą matur profilaktyka meningokokowi, profilaktyka grypy, salmonellozy, WZW typy A,B,C, wpływ środowiska na zdrowie, ukąszenia przez kleszcza, zatrucia grzybami, tosokaroza, higiena osobista. -Warsztaty tematyczne z zakresu upowszechniania wiedzy nt. zdrowia psychicznego, zaburzeń psychicznych, konsekwencji depresji u młodych ludzi. Godzina wychowawcza, zajęcia z psychologiem Godzina wychowawcza, psycholog psycholog WSPÓŁPRACA ZE ŚRODOWISKIEM LOKALNYM I RODZICAMI I, II. 2016r. I.2016r. PODEJMOWANE DZIAŁANIA SPOSOBY OSOBY ODPOWIEDZIALNE ZA REALIZACJĘ Spotkania z rodzicami poświęcone: -Zagrożeniom wśród młodzieży -Osiąganym wynikom w nauce -Osiąganym wynikom poza szkołą - Frekwencji - Zachowaniu w szkole i poza nią -Procedurom postępowania w sytuacjach zagrożenia patologią -Indywidualne rozmowy z rodzicami -Zebrania z rodzicami Dyrekcja szkoły Dbałość o właściwe relacje z rodzicami i prawnymi opiekunami uczniów naszej szkoły Indywidualne rozmowy z rodzicami Wszyscy nauczyciele Dyrekcja szkoły Współpraca z instytucjami, organizacjami świadczącymi pomoc na rzecz dziecka ( PPPP, PCPR, MOPS/GOPS) wg potrzeb Wszyscy nauczyciele Dyrekcja szkoły 10