ZAKŁAD USŁUG BUDOWLANYCH JAKBUD UL. MIGDAŁOWA 5, 97-300 PIOTRKÓW TRYB. TEL./FAX (44) 732-60-60 SPECYFIKACJE TECHNICZNE WYKONANIA I OBIORU ROBÓT BUDOWLANYCH KOD 45410000-4 Oznaczenie kodu według Wspólnego Słownika Zamówień (CVP) ROBOTY BUDOWLANE ST 6 KONSTRUKCJE MUROWE
Spis treści 1. WSTĘP... 3 1.1. Przedmiot ST... 3 1.2. Zakres stosowania ST... 3 1.3. Zakres robót objętych ST... 3 1.4. Określenia podstawowe...3 1.5. Ogólne wymagania dotyczące robót...3 2. MATERIAŁY... 3 2.1. Ogólne wymagania... 3 2.2. Woda zarobowa do betonu PN-EN 1008:2004...4 2.3. Bloczki z betonu komórkowego...4 2.4. Bloki systemu SILKA E... 4 2.5. Elementy uzupełniające system SILKA E...5 2.6. Zaprawy budowlane... 5 3. SPRZĘT... 6 3.1. Ogólne wymagania... 6 3.2. Ściany w systemie Silka... 6 4. TRANSPORT... 7 4.1. Ogólne wymagania... 7 4.2. Elementy systemu Silka...7 5. WYKONANIE ROBOT... 7 5.1. Wymagania ogólne:... 7 5.2. Ściany w systemie Silka... 7 5.3. Ściany warstwowe... 9 5.4. Ogólne zasady wykonywania nadproży...9 5.5. Ogólne zasady wykonywania przewodów kominowych...10 6. KONTROLA JAKOŚCI ROBÓT... 13 6.1. Ogólne zasady... 13 6.2. Materiały ceramiczne... 13 6.3. Zaprawy... 13 6.4. 6.3. Dopuszczalne odchyłki wymiarów dla murów...13 7. OBMIAR ROBOT... 14 7.1. Ogólne zasady... 14 7.2. Jednostka i zasady przedmiarowania...14 8. ODBIÓR ROBOT... 14 8.1. Ogólne zasady... 14 8.2. Odbiór robót murowych... 14 9. PODSTAWA PŁATNOŚCI... 15 9.1. Ogólne ustalenia... 15 10. PRZEPISY ZWIĄZANE... 15 Najważniejsze oznaczenia i skróty: ST Specyfikacja Techniczna SST Szczegółowa Specyfikacja Techniczna ITB Instytut Techniki Budowlanej PZJ program zapewnienia jakości bhp bezpieczeństwo i higiena pracy - 2 -
1. WSTĘP 1.1. Przedmiot ST Przedmiotem niniejszej specyfikacji technicznej (ST) są wymagania dotyczące wykonania i odbioru konstrukcji murowych związanych z realizacją zadania inwestycyjnego pod nazwą: Budowa budynku mieszkalnego wielorodzinnego z lokalami użytkowymi na parterze, ul. Jerozolimska 14 / Starowarszwska 27 w Piotrkowie Trybunalskim. 1.2. Zakres stosowania ST Specyfikacja techniczna (ST) stanowi podstawę opracowania szczegółowej specyfikacji technicznej (SST) stosowanej jako dokument przetargowy i kontraktowy przy zlecaniu i realizacji robót wymienionych w pkt. 1.1. 1.3. Zakres robót objętych ST Murowanie ścian i ścianek działowych Wykonanie przesklepień Ułożenie nadproży Wymurowanie kanałów wentylacyjnych, dymowych i spalinowych. 1.4. Określenia podstawowe Określenia podane w niniejszej ST są zgodne z obowiązującymi normami oraz przepisami i oznaczają: roboty budowlane wszystkie prace budowlane związane z wykonaniem tynków zgodnie z ustaleniami dokumentacji projektowej, Wykonawca osoba lub organizacja wykonująca roboty budowlane, wykonanie wszystkie działania przeprowadzane w celu wykonania robót, procedura dokument zapewniający jakość; definiujący, jak, kiedy, gdzie i kto wykonuje i kontroluje poszczególne operacje robocze; procedura może być zastąpiona normami, aprobatami technicznymi i instrukcjami, ustalenia projektowe ustalenia podane w dokumentacji projektowej zawierające dane opisujące przedmiot i wymagania dla określonego obiektu lub roboty oraz niezbędne do jego wykonania. 1.5. Ogólne wymagania dotyczące robót Wykonawca robót jest odpowiedzialny za jakość ich wykonania oraz za ich zgodność z dokumentacją projektową, ST i poleceniami Inspektora nadzoru. Ogólne wymagania dotyczące robót podano w ST 0 Wymagania ogólne pkt 1.5. 2. MATERIAŁY 2.1. Ogólne wymagania dotyczące materiałów, ich pozyskiwania i składowania podano w ST 0 Wymagania ogólne" pkt 2. - 3 -
2.2. Woda zarobowa do betonu PN-EN 1008:2004 Do przygotowania zapraw stosować można każdą wodę zdatną do picia, z rzeki lub jeziora. Niedozwolone jest użycie wód ściekowych, kanalizacyjnych bagiennych oraz wód zawierających tłuszcze organiczne, oleje i muł. 2.3. Bloczki z betonu komórkowego Wymiary: 59 24 24 cm, 59 24 12 cm. Odmiany: 05, 07, 09 w zależności od ciężaru objętościowego i wytrzymałości na ściskanie. Beton komórkowy do produkcji bloczków wg PN-80/B-06258 Bloczki należy chronić przed zawilgoceniem. 2.4. Bloki systemu SILKA E Elementy murowe systemu SILKA E mają szerokość dostosowaną do grubości muru. Produkowane są one w wersji podstawowej (drążonej) oraz w wersji E-S (pełnej). Bloki podstawowe produkowane są w klasach wytrzymałości 15 i 20 MPa, natomiast bloki E-S w klasach 20, 25 i 30 MPa. Dodatkowym elementem systemu są bloki połówkowe w grubościach 18 i 24 cm. Wymiary nominalne bloków SILKA E: Nazwa Długość [cm] Wysokość [cm] Szerokość [cm] SILKA E8 33,3 19,8 8,0 SILKA E12 33,3 19,8 12,0 SILKA E15 33,3 19,8 15,0 SILKA E18, E18S 33,3 19,8 18,0 SILKA E24, E24S 33,3 19,8 24,0 SILKA ½E18 16,6 19,8 18,0 SILKA ½E24 16,6 19,8 24,0 Podstawowe dane techniczne ścian z bloków wapienno-piaskowych SILKA E. Izolacja akustyczna Typ bloku Wartości projektowe wskaźnika ważonego izolacyjności akustycznej właściwej Wskaźnik dodatkowy Ściany wewnętrzne RA1R [db] Ściany zewnętrzne RA2R [db] Rw [db] SILKA E24 52 49 56 SILKA E18 48 45 52 SILKA E15 47 43 50 SILKA E12 45 42 48 SILKA E8 43 40 45 Wartości wskaźników dotyczą ścian murowanych na cienkie spoiny SILKA FIX, z bloków łączonych w spo - inach pionowych na pióro i wpust bez wypełnienia zaprawą, otynkowanych obustronnie tynkiem SILKA TYNK o grubości 2 x 10 mm. Klasyfikacja ogniowa - 4 -
Grubość ściany Poziom obciążenia 0 0,2 0,6 1,0 8 EI 60 - - - 12 EI 120 REI 60 - - 15 EI 120 REI 120 REI 60-18 EI 240 REI 240 REI 240 REI 120 24 EI 240 REI 240 REI 240 REI 240 2.5. Elementy uzupełniające system SILKA E Do elementów uzupełniających system SILKA E należą: bloki wyrównawcze SILKA EQ10. Projektowanie wysokości ścian w module 10 cm. Murowanie pierwszej warstwy muru na zaprawie zwykłej. blok pomocniczy SILKA E24/7. Murowanie narożników budynków wznoszonych z SILKI E24 bez konieczności docinania bloków. blok wentylacyjny SILKA EW. Konstruowanie pionów wentylacyjnych. kształtki nadprożowe YTONG U. Tracony szalunek do konstruowania nadproży nad otworami. Wymiary nominalne elementów uzupełniających system SILKA E: Nazwa Długość [cm] Wysokość [cm] Szerokość[cm] SILKA EQ10/18 33,3 9,8 18,0 SILKA EQ10/24 33,3 9,8 24,0 SILKA E24/7 24,0 19,8 7,0 SILKA EW (blok went.) 24,0 19,8 24,0 YTONG U18 60,0 20,0 17,5 YTONG U24 60,0 20,0 24,0 2.6. Zaprawy budowlane 2.6.1. Zaprawy cementowo-wapienne Marka i skład zaprawy powinny być zgodne z wymaganiami podanymi w projekcie. Orientacyjny stosunek objętościowy składników zaprawy dla marki 30: cement: ciasto wapienne: piasek 1 1 6 1 1 7 1 1,7 5 cement: wapienne hydratyzowane: piasek 1 1 6 1 1 7 Orientacyjny stosunek objętościowy składników zaprawy dla marki 50: cement: ciasto wapienne: piasek 1 0,3 4-5 -
1 0,5 4,5 cement: wapienne hydratyzowane: piasek 1 0,3 4 1 0,5 4,5 Przygotowanie zapraw do robót murowych powinno być wykonywane mechanicznie. Zaprawę należy przygotować w takiej ilości, aby mogła być wbudowana możliwie wcześnie po jej przygotowaniu tj. ok. 3 godzin. Do zapraw murarskich należy stosować piasek rzeczny lub kopalniany. Do zapraw cementowo-wapiennych należy stosować cement portlandzki z dodatkiem żużla lub popiołów lotnych 25 i 35 oraz cement hutniczy 25 pod warunkiem, że temperatura otoczenia w ciągu 7 dni od chwili zużycia zaprawy nie będzie niższa niż+5 C. Do zapraw cementowo-wapiennych należy stosować wapno suchogaszone lub gaszone w postaci ciasta wapiennego otrzymanego z wapna niegaszonego, które powinno tworzyć jednolitą i jednobarwną masę, bez grudek niegaszonego wapna i zanieczyszczeń obcych. Skład objętościowy zapraw należy dobierać doświadczalnie, w zależności od wymaganej marki zaprawy oraz rodzaju cementu i wapna. 2.6.2. Zaprawy do cienkich spoin Murowanie ścian z bloków wapienno-piaskowych SILKA E wykonuje się z użyciem zapraw do cienkich spoin SILKA FIX. W szczególnych przypadkach do murowania ścian z bloków SILKA E stosuje się zaprawy zwykłe: Poziomowanie pierwszej warstwy muru wykonanej z bloków wyrównawczych SILKA EQ10 lub podstawowych SILKA E, Murowanie ściany piwnicznej. Specjalistyczne zaprawy cienkospoinowe są to gotowe zaprawy do silikatów o podwyższonej retencyjności wody. Zaprawa SILKA FIX 10 ma średnią wytrzymałość po 28 dniach o wartości 10 MPa. Produkowana jest również zaprawa w wersji zimowej SILKA FIX 15 Z. Pozwala ona na prowadzenie robót murarskich już od temperatury 0 C. Proces wiązania zaprawy przebiega bez zakłóceń nawet po spadku temperatury otoczenia do -5 C. 3. SPRZĘT 3.1. Ogólne wymagania dotyczące sprzętu podane w ST 0 Wymagania ogólne" pkt 3. 3.2. Ściany w systemie Silka Przy wykonywaniu prac murarskich na budowie zaleca się stosować podane niżej narzędzia i akcesoria SIL- KA: Gilotyna do przycinania bloków do żądanego wymiaru, Piła stołowa do cięcia bloków sposobem mechanicznym, Dozowniki do zapraw cienkospoinowych szerokość dostosowana do grubości bloków: 24 lub 18 cm, Kielnie do zapraw cienkospoinowych szerokość dostosowana do grubości bloków: 24, 18, 15, 12 lub 8 cm, Kotwa do murów szczelinowych PK 31 do łączenia warstwy konstrukcyjnej z warstwą elewacyjną, Łącznik do ścian LP30 do łączenia ścian wykonanych w systemie SILKA E (narożniki ścian, ściany zewnętrzne ze ścianami działowymi). - 6 -
4. TRANSPORT 4.1. Ogólne wymagania dotyczące transportu podano w ST 0 Wymagania ogólne" pkt 4. Stolarka winna być przewożona specjalistycznymi środkami transportu przystosowanymi do jej przewożenia. W czasie transportu stolarka musi być zabezpieczona przed uszkodzeniem jej powierzchni (zadrapania, wgniecenia itp. oraz przed zbiciem szyb). Elementy mogą być przewożone dowolnymi środkami transportu oraz zabezpieczone przed uszkodzeniami. 4.2. Elementy systemu Silka Bloki SILKA E dostarczane są na budowę transportem samochodowym, na paletach zapakowanych w folię. Palety mogą być ustawiane nie więcej niż w trzech warstwach na równym i twardym podłożu zapewniającym ich stabilność. Palety mogą być rozładowywane przez samochody samowyładowcze, wózki widłowe lub żuraw znajdujący się na budowie. W transporcie wewnętrznym palet pomocny jest wózek ręczny. Palety należy umieszczać najbliżej miejsca pracy w taki sposób, aby był zapewniony łatwy dostęp do poszczególnych rodzajów wyrobów. 5. WYKONANIE ROBOT 5.1. Wymagania ogólne: a) Mury należy wykonywać warstwami, z zachowaniem prawidłowego wiązania i grubości spoin, do pionu i sznura, z zachowaniem zgodności z rysunkiem co do odsadzek, wyskoków i otworów. b) W pierwszej kolejności należy wykonywać mury nośne. Ścianki działowe grubości poniżej 1 cegły należy murować nie wcześniej niż po zakończeniu ścian głównych. c) Mury należy wznosić możliwie równomiernie na całej ich długości. W miejscu połączenia murów wykonanych niejednocześnie należy stosować strzępia zazębione końcowe. d) Wnęki i bruzdy instalacyjne należy wykonywać jednocześnie ze wznoszeniem murów. e) Mury grubości mniejszej niż 1 cegła mogą być wykonywane przy temperaturze powyżej 0 C. f) W przypadku przerwania robót na okres zimowy lub z innych przyczyn, wierzchnie warstwy murów powinny być zabezpieczone przed szkodliwym działaniem czynników atmosferycznych (np. przez przykrycie folią lub papą). Przy wznawianiu robót po dłuższej przerwie należy sprawdzić stan techniczny murów, łącznie ze zdjęciem wierzchnich warstw cegieł i uszkodzonej zaprawy. 5.2. Ściany w systemie Silka 5.2.1. Uwagi ogólne Prace murarskie z bloków SILKA E powinny być wykonywane przez brygady składające się z trzech osób, z których pierwsza przygotowuje i rozprowadza zaprawę, druga układa i poziomuje bloki, a trzecia przycina i dostarcza bloki. Innym wariantem organizacji pracy jest brygada pięcioosobowa, w której po dwóch murarzy pracuje na różnych ścianach, natomiast piąta osoba zajmuje się transportem, przycinaniem bloków i przygotowywaniem zaprawy. Na dużych budowach dużym ułatwieniem jest zastosowanie stołowej piły do cięcia bloków. W takim przypadku jeden pracownik przycina bloczki dla kilku brygad murarskich. Zaprawa SILKA FIX dostarczana jest na budowę w postaci fabrycznie przygotowanej suchej mieszanki. Aby przygotować zaprawę do użytku zawartość worka wsypuje się do pojemnika z wodą, w proporcjach podanych na opakowaniu i dokładnie miesza przy pomocy mieszadła zamontowanego do wiertarki wolnoobrotowej. W przypadku wykonywania prac murarskich w temperaturach niższych niż +5 C należy postępować zgodnie z zaleceniami podanymi w podrozdziale 5.2.5. - 7 -
5.2.2. Pierwsza warstwa muru Po wykonaniu izolacji poziomej oraz wytyczeniu osi ścian, za pomocą niwelatora znajduje się najwyższy narożnik budynku. Różnica w wysokości poszczególnych narożników nie może być większa niż 30 mm. W przypadku występowania większych różnic podłoże musi zostać wyrównane. Bloki pierwszej warstwy muruje się na zaprawie cementowej 1:3 i konsystencji tak dobranej, aby bloki nie osiadły pod własnym ciężarem. Murowanie rozpoczyna się od ustawienia pojedynczych bloków w narożnikach ścian. Pierwszą warstwę muruje się z bloków podstawowych (SILKA E lub SILKA E-S) lub z bloków wyrównawczych SILKA EQ 10 o szerokości dobranej do szerokości ściany. Długość ścian często nie jest wielokrotnością długości bloków SILKA. W asortymencie SILKA E znajdują się bloki połówkowe, dzięki którym nie ma potrzeby docinania bloków w połowie. Jeżeli jednak długość ściany wymusza zastosowanie bloków o innej długości zachodzi 4 konieczność docięcia bloków na budowie. Na dużych budowach do cięcia stosuje się piły stołowe oraz gilotyny. Bloki poziomuje się do bloku ustawionego w najwyższym narożniku. Poziome i pionowe ustawienie bloków kontroluje się przy pomocy poziomnicy i ewentualnie koryguje młotkiem gumowym. Po ustawieniu bloków w narożnikach budynku rozciąga się między nimi sznur murarski i uzupełnia warstwę. Podczas wmurowywania bloku przyciętego, zaprawę SILKA FIX nanosi się również na docięte czoło bloku, które będzie dostawione do wmurowanego wcześniej. Do układania kolejnych warstw muru można przystąpić po stwardnieniu zaprawy cementowej tj. po około 1 do 2 godzin od ułożenia pierwszej warstwy. 5.2.3. Kolejne warstwy muru Kolejne warstwy muru układa się analogicznie jak w przypadku pierwszej warstwy. Ustawia się bloki narożne, rozciąga pomiędzy nimi sznur murarski i uzupełnia warstwę blokami. Nie jest wskazane murowanie samych narożników budynku tzw. Ich wyciąganie, lecz systematyczne murowanie kolejnych warstw wszystkich ścian konstrukcyjnych. Zaprawę SILKA FIX nakłada się na powierzchnię bloków za pomocą dozownika lub kielni SILKA o szerokości równej szerokości bloków. Zastosowanie narzędzi daje gwarancję wykonania spoiny o jednakowej grubości na każdej warstwie muru. Jednorazowo nakłada się warstwę zaprawy nie dłuższą niż około 4 m, aby zapobiec zbyt szybkiemu jej wysychaniu. Mury wznoszone w systemie pióro-wpust SILKA E wykonuje się bez wypełniania zaprawą spoin pionowych. Występują jednak miejsca wymagające wypełniania tych spoin. Są to wszystkie styki, w których pióro i wpust nie łączą się z sobą: naroża ścian, w których powierzchnia czołowa z wpustem łączy się z powierzchnią boczną bloku, spoiny bloków przyciętych z długości dla wypełnienia ściany. W murach, gdzie wykorzystuje się wewnętrzne kanały elektryczne, spoiny pionowe muszą mijać się dokładnie w połowie bloków, co 166 mm. Murowanie w ten sposób ułatwiają znaczniki kanałów na bocznych powierzchniach bloków. W murach, gdzie nie zachodzi potrzeba wykorzystania kanałów elektrycznych, przy układaniu kolejnych warstw muru spoiny pionowe w poszczególnych warstwach muszą mijać się o co najmniej 80 mm. 5.2.4. Ściany fundamentowe i piwniczne Ściany fundamentowe w budynkach niepodpiwniczonych i piwniczne w budynkach podpiwniczonych mogą być wykonywane z bloków SILKA E pod warunkiem wypełniania spoin pionowych zaprawą oraz stosowania zabezpieczeń wodochronnych powierzchni stykających się z gruntem. Zaleca się w tym przypadku stosowanie bloków pełnych SILKA E24S lub SILKA E18S. Sposób murowania ścian fundamentowych i piwnicznych jest analogiczny jak ścian nadziemia. Zabezpieczenia wodochronne ścian fundamentowych i piwnicznych należy wykonywać z materiałów dobrej jakości odpowiadających wymaganiom Polskich Norm i Aprobat Technicznych. Do zasypania ścian piwnicznych przystępuje się nie wcześniej niż po wykonaniu stropu nad piwnicami, a gdy poziom terenu znajduje się powyżej połowy wysokości ścian piwnic po wykonaniu stanu surowego budynku parterowego lub stropu nad parterem w budynkach wyższych. 5.2.5. Murowanie w warunkach zimowych Ściany z bloków SILKA E można murować w warunkach zimowych, w temperaturach poniżej +5 C, po spełnieniu dodatkowych wymagań podanych poniżej. Decyzję o podjęciu prac może podjąć kierownik budowy lub inspektor nadzoru, którzy są w stanie ocenić możliwość 5 prawidłowego ich wykonania i ponosi pełną odpowiedzialność za wydaną decyzję o rozpoczęciu murowania. Bloki używane do murowania w warunkach zimowych nie mogą być pokryte szronem ani przemarznięte. Do murowania w tych warunkach stosuje się zimową wersję zaprawy do cienkich spoin SILKA FIX 15Z. Pozwala ona na prowadzenie robót w warunkach lekkiej zimy, przy temperaturach spadających okresowo poniżej zera. Proces wiązania zaprawy przebiega bez zakłóceń nawet po spadku temperatury otoczenia do -5 C. Dokładny zakres zastosowania zapraw zimo- - 8 -
wych podawany jest w danych technicznych umieszczonych na opakowaniach. Przed przystąpieniem do murowania należy sprawdzić, czy mur wykonany poprzedniego dnia związał prawidłowo. Sprawdzenia tego dokonuje się przez poziome, silne uderzenie gumowym młotkiem w blok wierzchniej warstwy muru. Jeżeli uderzenie nie spowoduje odspojenia bloku, murowanie można kontynuować. 5.2.6. Kanały elektryczne Bloki SILKA E są przystosowane do prowadzenia instalacji elektrycznych wewnątrz ścian. W jednakowym rozstawie 16,6 cm wewnątrz bloków umieszczone są otwory o średnicy 4 cm. Na powierzchniach bocznych bloków przebieg kanałów zamarkowany jest za pomocą lekko wypukłych znaczników. Aby ścianę wykonaną z bloków SILKA E można było wykorzystać do prowadzenia instalacji należy przestrzegać zaleceń: ścianę z bloków SILKA E należy tak murować aby spoiny pionowe w każdej kolejnej warstwie mijały się dokładnie w połowie bloków, co 166 mm. Murowanie w ten sposób ułatwiają znaczniki kanałów na bocznych powierzchniach bloków. Podczas murowania należy dokładnie zgrywać ze sobą znaczniki w każdej nowo położonej warstwie ze znacznikami warstwy dolnej. nie należy dopuszczać do wpadania zaprawy do otworów kanałów elektrycznych. Z tego powodu ściany, w których wykorzystujemy kanały elektryczne należy murować wyłącznie na zaprawach do cienkich spoin z wykorzystaniem dozowników zaprawy SILKA. Dozowniki o specjalnej konstrukcji ograniczają w znacznym stopniu wpadanie zaprawy do otworów, gdyż wewnątrz skrzynki dozownika umieszczona jest listwa o trójkątnym przekroju, o szerokości równej średnicy otworu kanału elektrycznego (4cm), która w trakcie nakładania zaprawy przykrywa dokładnie te otwory, zapobiegając ich zatkaniu spływającą zaprawą. Ściany wznoszone według powyższych zaleceń są przygotowane do prowadzenia instalacji elektrycznych w pionowych kanałach. Prace instalacyjne należy przeprowadzać w momencie wymurowania ostatniej warstwy muru, przed oparciem stropów i zalaniem wieńca. W tym celu w ścianie, w miejscach przewidzianych w projekcie instalacji elektrycznych wierci się otwory pod puszki, gniazda wtykowe, załączniki. Otwory wykonuje się za pomocą wiertnic mechanicznych na głębokość zależną od grubości ściany. Głębokość wiercenia wynika z konieczności dowiercenia się do wewnętrznego kanału elektrycznego. Minimalne głębokości wiercenia dla ścian wykonanych z bloków: SILKA E24 110 mm, SILKA E18 80 mm, SILKA E15 65 mm, SILKA E12 50 mm, SILKA E8 30 mm. Przewody elektryczne wprowadzania się do ściany od góry, spuszczając w kanał elektryczny w osłonie z giętkich rurek polipropylenowych (w tzw. peszlu ). 5.3. Ściany warstwowe Wewnętrzne części ścian warstwowych wykonywać wg zasad podanych w punkcie 5.1. z wmontowaniem w co 5-6 warstwie kotew stalowych ze stali zbrojeniowej o 8 mm rozstawionych co 0,8-1,0 m. Kotwy należy zabezpieczyć przed korozją przez dwukrotne pomalowanie lakierem bitumiczno-epoksydowym Zewnętrzne części ścian warstwowych przeznaczone do otynkowania wykonywać zgodnie z wymaganiami jak dla części wewnętrznych. Zewnętrzne części ścian warstwowych przeznaczone do spoinowania wykonywać ze szczególną starannością, tak aby lico miało prawidłowe wiązanie i spoiny o jednakowej grubości. Licówkę układać z zastosowaniem listewek poziomych. Spoiny pionowe sprawdzone za pomocą pionu, powinny wykazywać dokładne krycie przy dopuszczalnej tolerancji szerokości spoin do 3 mm. 5.4. Ogólne zasady wykonywania nadproży Nadproża mogą być wykonywane na placu budowy lub prefabrykowane. Nadproża prefabrykowane powinny spełniać wymagania normy PN-EN 845-2. Nadproża ze zbrojeniem dolnym mogą być stosowane przy otworach o rozpiętości do 1,5 m. Nadproże wykonuje się na sztywnym deskowaniu, na którym rozściela się zaprawę cementową grub. 30-40 mm, a następnie wtapia w nią zbrojenie stalowe. Zbrojenie musi być zakotwione w murze na co najmniej 400 mm. Na- - 9 -
stępnie muruje się cztery lub pięć warstw muru na mocnej zaprawie cementowej. Deskowanie i stemplowanie można rozebrać po upływie dwóch tygodni. Nadproże powinno być sprawdzone wg PN-B-03340. Nadproża murowe zespolone wykonywane są na placu budowy z gotowych kształtek nadprożowych, zbrojonych prętami stalowymi i łączonych (zespalanych) betonem. Kształtki nadprożowe mogą być ceramiczne, silikatowe, betonowe i z betonu komórkowego. Nadproża należy wykonywać zgodnie z zaleceniami producenta kształtek. Nadproża powinny być opierane na zaprawie i wypoziomowane zarówno w kierunku podłużnym jak i poprzecznym. Oparcie końca nadproża powinno być nie mniejsze niż 100 mm. Przy murach wykonanych z elementów zawierających więcej niż 50% pustek powietrznych lub z elementów z autoklawizowanego betonu komórkowego minimalna długość oparcia końca nadproża powinna być wyliczona w dokumentacji projektowej, zgodnie z PN-EN 1996-1-1. W przypadku ścian szczelinowych oparcie powinno sięgać co najmniej na 50 mm poza zakończenie szczeliny wewnętrznej. Elementy prefabrykowane nadproży murowych powinny spełniać wymagania PN-EN 845-2. Nadproża żelbetowe wylewane stosuje się w ścianach wewnętrznych oraz jako nadproża warstwy wewnętrznej muru szczelinowego. Nadproża te należy wykonywać zgodnie z zasadami obowiązującymi dla konstrukcji żelbetowych, a więc przestrzegać wymagania zawarte w szczegółowej specyfikacji technicznej dla konstrukcji żelbetowych. Nadproża prefabrykowane stalowe żelbetowe, sprężone, ceramiczne, silikatowe, z betonu komórkowego, z kamienia naturalnego lub sztucznego oraz z kombinacji tych wyrobów powinny spełniać wymagania PN-EN 845-2. Można je montować bez konieczności stemplowania. Długość oparcia belek powinny być takie jak dla nadproży murowych zespolonych. 5.5. Ogólne zasady wykonywania przewodów kominowych 5.5.1. Podział przewodów kominowych: a) przewody dymowe odprowadzające spaliny z węglowych lub opalanych drewnem trzonów kuchennych, pieców ogrzewczych i kominków, b) przewody spalinowe odprowadzające spaliny z urządzeń gazowych, c) przewody wentylacyjne odprowadzające zużyte powietrze z pomieszczeń ponad dach budynku. 5.5.2. Elementy kominowe Do wznoszenia ścian (murów) z przewodami kominowymi można stosować zwykłe cegły ceramiczne i bloczki z betonu zwykłego bez otworów lub pełne oraz specjalne kształtki (pustaki) kominowe ceramiczne, kamionkowe lub betonowe. 5.5.3. Przekroje i wymiary kanałów Kanały mogą mieć przekrój kołowy albo kwadratowy. Minimalny przekrój kanałów dymowych z cegieł wynosi ½ x ½ cegły, tj. 140 x 140 mm. Minimalna średnica przewodu dymowego okrągłego wynosi 150 mm. W przypadku specjalnych pustaków wentylacyjnych najmniejszy wymiar przewodu wynosi nie mniej niż 110 mm. Wymiary przewodów kominowych powinny być zgodne z dokumentacją projektową. Odchyłki od wymiarów przewodów, określonych w dokumentacji projektowej, wynikające z niedokładności ich wykonania nie powinny przekraczać +10 i -5 mm. 5.5.4. Rozmieszczenie przewodów w ścianach murowanych W celu zapewnienia maksymalnego ciągu przewody powinny być prowadzone w ścianach ogrzewanych wewnętrznych, np. międzymieszkaniowych, a nie w nieogrzewanych ścianach przylegających do klatek schodowych lub w ścianach zewnętrznych. Przewody wentylacyjne i dymowe mogą być łączone we wspólne bloki, co pomaga w ogrzewaniu się przewodów wentylacyjnych, a w konsekwencji poprawia siłę ciągu. Przewody spalinowe powinny być oddzielone od kanałów wentylacyjnych i dymowych szczelnymi ściankami grubości minimum ½ cegły. 5.5.5. Kierunek prowadzenia przewodów Przewody należy prowadzić w miarę możności pionowo, bez załamań. Ewentualne odchylenia przewodu od pionu nie powinny przekraczać 30. Powierzchnie wewnętrzne przewodów w miejscach załamań należy zabezpieczyć przed uderzeniem kuli kominiarskiej ochraniaczami stalowymi. Długość przewodu biegnącego w - 10 -
kierunku odchylonym od pionu nie powinna przekraczać 2,0 m. Odchylenie przewodu od pionu wynikające z niedokładności wykonania nie powinno być większe niż dla spoinowanych powierzchni muru. 5.5.6. Zasady prowadzenia przewodów dymowych Przewody dymowe należy prowadzić od otworów wycierowych do wylotów komina lub nasady kominowej wg dokumentacji projektowej. Otwory wycierowe usytuowane w piwnicy powinny znajdować się na poziomie od 1,0 do 1,2 m od podłogi oraz powinny być zamknięte szczelnie drzwiczkami wykonanymi z materiałów niepalnych. Dolna krawędź otworu wycierowego przewodów z palenisk usytuowanych w pomieszczeniach, w których znajduje się wlot, powinna znajdować się na wysokości 0,3 m od podłogi. Otwory wycierowe powinny być łatwo dostępne, mieć osadnik na sadze i być zamknięte szczelnie drzwiczkami. Otwory wycierowe przewodów prowadzonych w dwóch rzędach, usytuowane z jednej strony muru, powinny być umieszczone zgodnie z wymaganiami PN-89/B-10425. Wyloty przewodów dymowych należy wykonywać wg następujących zasad: przy dachach płaskich o kącie nachylenia połaci dachowych nie większym niż 12, niezależnie od konstrukcji dachu, wyloty przewodów powinny znajdować się co najmniej o 0,6 m wyżej od poziomu kalenicy lub obrzeży budynku przy dachach wgłębionych, przy dachach stromych o kącie nachylenia połaci dachowych powyżej 12 i pokryciu: łatwo zapalnym, wyloty przewodów powinny znajdować się na wysokości co najmniej o 0,6 m wyżej od poziomu kalenicy, niepalnym, niezapalnym i trudno zapalnym, wyloty przewodów powinny się znajdować co najmniej o 0,30 m wyżej od powierzchni dachu oraz w odległości mierzonej w kierunku poziomym od tej powierzchni, co najmniej 1,0 m. Przy usytuowaniu komina obok elementu budynku stanowiącego przeszkodę (zasłonę), dla prawidłowego działania przewodów, ich wyloty powinny znajdować się ponadto: ponad płaszczyzną wyprowadzoną pod kątem 12 w dół od poziomu najwyższej przeszkody (zasłony) dla kominów znajdujących się w odległości od 3 do 10 m od tej przeszkody przy dachach stro - mych, co najmniej na poziomie górnej krawędzi przeszkody (zasłony) dla kominów usytuowanych w odległości od 1,5 do 3,0 m, od przeszkody, co najmniej o 0,3 m wyżej od górnej krawędzi przeszkody (zasłony) dla kominów usytuowanych w odległości do 1,5 m od tej przeszkody. 5.5.7. Zasady prowadzenia przewodów spalinowych Przewody spalinowe należy prowadzić od otworów rewizyjnych do wylotów komina lub nasady kominowej wg dokumentacji projektowej. Otwory rewizyjne powinny znajdować się na poziomie 0,4 m poniżej wlotu do przewodu. Wyloty przewodów powinny być usytuowane tak jak w przewodach dymowych. 5.5.8. Zasady prowadzenia przewodów wentylacyjnych Przewody wentylacyjne należy prowadzić od wlotu do wylotu komina. W kominach powinny być wykonane boczne otwory wylotowe. Dopuszcza się wykonywanie górnych otworów wylotowych, pod warunkiem stosowania nasad blaszanych nad wylotem. 5.5.9. Łączenie przewodów kominowych W budynkach niskich, jeżeli jest to możliwe, należy nie łączyć przewodów kominowych czyli prowadzić oddzielne przewody dla każdego pomieszczenia, piecyka, termy czy kominka. W budynkach wysokich przewody kominowe najwyższej kondygnacji nie mogą być łączone z innymi przewodami. Ponadto przy łączeniu przewodów kominowych w budynkach wysokich należy przestrzegać następujących zasad: przewody wentylacyjne mogą być łączone co drugie piętro, w przypadku przewodów dymowych jest możliwe łączenie maksimum trzech pieców zlokalizowanych po tej samej stronie budynku (co druga kondygnacja), do jednego przewodu spalinowego można podłączyć najwyżej dwa piecyki gazowe (co druga kondygnacja). Całkowicie niedopuszczalne jest podłączanie piecyków dymowych lub spalinowych do przewodów wentylacyjnych. - 11 -
5.5.10. Zasady wykonywania murów z przewodami kominowymi Zapewnienie maksymalnej szczelności przewodów kominowych wymaga, zgodnie z PN-89/B-10425 i Warunkami technicznymi wykonania i odbioru robót budowlanych, część A, zeszyt 3 Konstrukcje murowe, wydanie ITB-2006 r., przestrzegania następujących zasad: kształt, wymiary zewnętrzne, położenie kanałów, wlotów, wylotów, załamań, trzonów kominowych, obróbki blacharskie, zakończenia górne powinny być wykonane zgodnie z dokumentacją projektową, wmurowywać należy tylko elementy murowe dopuszczone do stosowania w przewodach kominowych i jednocześnie określone w dokumentacji projektowej, najniższa klasa cegieł użytych do murowania wynosi 15, jeżeli dokumentacja projektowa tego wymaga należy stosować zaprawy żaroodporne lub kwasoodporne, elementy murowe należy układać na pełne spoiny, spoiny pionowe każdej z warstw powinny być przewiązane, w powierzchniach wewnętrznych przewodów powinno być jak najmniej spoin pionowych, jeśli warunki na to pozwalają, to powinny znajdować się tylko w narożnikach przewodów, cegły w przegrodach międzykanałowych należy wmurowywać przynajmniej jednym końcem w prostopadle do nich położone ścianki zewnętrzne, mury powinny być murowane w wiązaniu pospolitym, w przewodach dymowych i spalinowych ścianki powinny mieć grubość nie mniejszą niż ½ cegły, w przewodach wentylacyjnych minimalna grubość przegród wynosi ¼ cegły, minimalna odległość przewodów kominowych od lica ściany zewnętrznej wynosi nie mniej niż 1 cegłę, przewody z pustaków kominowych dymowych muruje się w taki sposób, aby spoiny poziome poszczególnych przewodów były przesunięte względem siebie o ½ wysokości pustaka; przestrzeń pomiędzy pustakami dymowymi należy wypełniać zaprawą cementowoglinianą lub specjalną zaprawą, jeżeli jest to zapisane w instrukcji stosowania danych pustaków, powszechną zasadą powinno być używanie wewnętrznych wkładek kwasoodpornych w przewodach spalinowych, warstwy cegieł w przewodach odchylonych od kierunku pionowego powinny być ułożone prostopadle do kierunku przewodu, przewody powinny być drożne na całej długości oraz dawać naturalny ciąg powietrza ku górze (ssanie), zapewniający ujście przez przewody spalin lub zużytego powietrza ponad dach, w celu zachowania gładkości przewodów z cegieł, powinny być one budowane z pomocą szablonu, należy ograniczyć do niezbędnego minimum stosowanie cegieł ułamkowych, ścianki kanałów powinny być murowane na tej samej zaprawie co sąsiednie mury, nie należy tynkować wnętrza kanałów dymowych lub spalinowych, do wykonywania kominów ponad dachem należy używać cegieł licowych, chyba że w dokumentacji projektowej przewidziano inne wykonanie, w przypadku wykorzystania cegieł nielicowych konieczne jest otynkowanie komina, w miejscu przebicia komina przez dach należy wykonać obróbkę blacharską zabezpieczającą poddasze przed wodą opadową, wierzch komina powinien być nakryty czapą żelbetową z okapnikiem, odizolowaną warstwą papy, przerwy dylatacyjne powinny być wykonane zgodnie z zaleceniami normy PN-B-03002. 5.5.11. Ogólne zasady wykonywania gzymsów i przerw dylatacyjnych Gzymsy powinny być murowane z cegły na płask lub na rąb, jeżeli nadwieszenie cegły nie przekracza 10 cm. Przy większym wysięgu gzymsów ich rozwiązanie konstrukcyjne musi wynikać z dokumentacji projektowej. Gzymsy mogą być również murowane ze specjalnych kształtek ceramicznych. Przerwy dylatacyjne w murach powinny być wykonane zgodnie z PN-B-03002. - 12 -
6. KONTROLA JAKOŚCI ROBÓT 6.1. Ogólne zasady kontroli jakości robót podano w ST 0 Wymagania ogólne" pkt 6. 6.2. Materiały ceramiczne Przy odbiorze cegły należy przeprowadzić na budowie: sprawdzenie zgodności klasy oznaczonej na cegłach z zamówieniem i wymaganiami stawianymi w dokumentacji technicznej, próby doraźnej przez oględziny, opukiwanie i mierzenie: wymiarów i kształtu cegły, liczby szczerb i pęknięć, odporności na uderzenia, przełomu ze zwróceniem szczególnej uwagi na zawartość margla. W przypadku niemożności określenia jakości cegły przez próbę doraźną należy ją poddać badaniom laboratoryjnym (szczególnie co do klasy i odporności na działanie mrozu). 6.3. Zaprawy W przypadku gdy zaprawa wytwarzana jest na placu budowy, należy kontrolować jej markę i konsystencję w sposób podany w obowiązującej normie. Wyniki odbiorów materiałów i wyrobów powinny być każdorazowo wpisywane do dziennika budowy. 6.4. 6.3. Dopuszczalne odchyłki wymiarów dla murów przyjmować wg poniższej tabeli Rodzaj odchyłek mury spoinowane Dopuszczalne odchyłki [mm] mury niespoinowane Zwichrowania i skrzywienia: na 1 metrze długości na całej powierzchni Odchylenia od pionu na wysokości 1 m na wysokości kondygnacji na całej wysokości Odchylenia każdej warstwy od poziomu na 1 m długości na całej długości 3 10 3 6 20 1 15 6 20 6 10 30 2 30 Odchylenia górnej warstwy od poziomu na 1 m długości na całej długości 1 10 2 10-13 -
Rodzaj odchyłek Dopuszczalne odchyłki [mm] Odchylenia wymiarów otworów w świetle o wymiarach: do 100 cm szerokość wysokość ponad 100 cm szerokość wysokość mury spoinowane +6, 3 +15, 1 +10, 5 +15, 10 mury niespoinowane +6, 3 +15, 10 +10, 5 +15, 10 7. OBMIAR ROBOT 7.1. Ogólne zasady obmiaru robót podano w ST 0 Wymagania ogólne" pkt 7. 7.2. Jednostka i zasady przedmiarowania Jednostką obmiarową robót jest m 2 muru o odpowiedniej grubości. Ilość robót określa się na podstawie projektu z uwzględnieniem zmian zaaprobowanych przez Inżyniera i sprawdzonych w naturze. 8. ODBIÓR ROBOT 8.1. Ogólne zasady odbioru robót podano w ST 0 Wymagania ogólne" pkt. 8. 8.2. Odbiór robót murowych powinien się odbyć przed wykonaniem tynków i innych robót wykończeniowych. Podstawę do odbioru robót murowych powinny stanowić następujące dokumenty: dokumentacja techniczna, dziennik budowy, zaświadczenia o jakości materiałów i wyrobów dostarczonych na budowę, protokóły odbioru poszczególnych etapów robót zanikających, protokóły odbioru materiałów i wyrobów, wyniki badań laboratoryjnych, jeśli takie były zlecane przez budowę, ekspertyzy techniczne w przypadku, gdy były wykonywane przed odbiorem budynku. Wszystkie roboty objęte B.08.00.00. podlegają zasadom odbioru robót zanikających. - 14 -
9. PODSTAWA PŁATNOŚCI 9.1. Ogólne ustalenia dotyczące podstawy płatności podano w ST 0 Wymagania ogólne" pkt 9. 10. PRZEPISY ZWIĄZANE PN-68/B-10020 Roboty murowe z cegły. Wymagania i badania przy odbiorze. PN-B-12050:1996 Wyroby budowlane ceramiczne. PN-B-12011:1997 Wyroby budowlane ceramiczne. Cegły kratówki. PN-EN 197-1:2002 Cement. Skład, wymagania i kryteria zgodności dotyczące cementu powszechnego użytku. PN-B-30000:1990 Cement portlandzki. PN-88/B-30001 Cement portlandzki z dodatkami. PN-EN 197-1:2002 Cement. Skład, wymagania i kryteria zgodności dotyczące cementów powszechnego użytku. PN-97/B-30003 Cement murarski 15. PN-88/B-30005 Cement hutniczy 25. PN-86/B-30020 Wapno. PN-EN 13139:2003 Kruszywa do zaprawy. PN-80/B-06259 Beton komórkowy. - 15 -