II. ROZK AD TREŒCI NAUCZANIA DO PODRÊCZNIKA RAZEM PRZEZ WIEKI. ZROZUMIEÆ PRZESZ OŒÆ DLA KLASY III GIMNAZJUM

II. ROZK AD TREŒCI NAUCZANIA DO PODRÊCZNIKA RAZEM PRZEZ WIEKI. ZROZUMIEÆ PRZESZ OŒÆ DLA KLASY III GIMNAZJUM Rozk³ad treœci nauczania stanowi podstawê organizacji pracy nauczyciela, umo liwia realizacjê Podstawy programowej i programu nauczania. W rozk³adzie zamieszczono rubryki: dzia³; numer lekcji; temat, g³ówne zagadnienia lekcji; osi¹gniêcia ucznia; œrodki dydaktyczne, metody; liczba godzin. Materia³ rozpisano na 66 jednostek lekcyjnych, godzin zaplanowano na lekcje powtórzeniowe i sprawdziany, jedn¹ godzinê pozostawiono do dyspozycji nauczyciela. Mo ecie Pañstwo skorzystaæ z przedstawionych rozwi¹zañ lub wykorzystaæ w³asne pomys³y, np. w zakresie podzia³u i uk³adu treœci programowych, przeznaczenia czasu na realizacjê, sformu³owania tematów lekcji, wykorzystania œrodków dydaktycznych i metod. Tabela mo e zostaæ rozbudowana, np. przez wprowadzenie rubryki: uwagi o realizacji tematu. 30

SPIS TEMATÓW LEKCJI Nr lekcji Temat. 2. 3., 4. 5. 6. 7. 8. 9. 0.. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 20. Lekcja organizacyjna. I. CZASY I WOJNY ŒWIATOWEJ Sprzecznoœci i konflikty na kontynencie europejskim na pocz¹tku XX wieku. G³ówne fronty i charakter dzia³añ zbrojnych w I wojnie œwiatowej. Powstanie pierwszego komunistycznego pañstwa na œwiecie. Obrady paryskiej konferencji pokojowej wprowadzenie nowego ³adu w Europie. D¹ enia Polaków zmierzaj¹ce do odzyskania niepodleg³oœci w latach I wojny œwiatowej i ich realizacja. Kszta³towanie siê niepodleg³ego pañstwa polskiego. Walka o zachodnie, pó³nocne i po³udniowe granice Polski. Wojna polsko-bolszewicka. Mniejszoœci narodowe w II Rzeczypospolitej. Lekcja powtórzeniowa I wojna œwiatowa i jej wp³yw na przeobra enia geopolityczne. Pisemny sprawdzian wiadomoœci. II. DWUDZIESTOLECIE MIÊDZYWOJENNE W EUROPIE Polityka europejska w latach dwudziestych zachwianie ³adu wersalskiego. Budowa socjalizmu w ZSRR. Narodziny faszyzmu we W³oszech. Dojœcie Adolfa Hitlera do w³adzy. Budowa podstaw pañstwowoœci polskiej. Przewrót majowy i jego konsekwencje. Lekcja powtórzeniowa Ró nice miêdzy totalitarn¹ a demokratyczn¹ form¹ rz¹dów. III. PRZEMIANY CYWILIZACYJNE W LATACH 98-939 2. 22. 23. 24. 25. 26. 27. Œwiatowy kryzys gospodarczy na œwiecie i jego przezwyciê enie. S³aboœci i sukcesy polskiej gospodarki w latach miêdzywojennych. Osi¹gniêcia naukowo-techniczne okresu miêdzywojennego. Przeobra enia cywilizacyjno-kulturalne na œwiecie w okresie miêdzywojennym. Oœwiata, nauka i kultura odrodzonej Polski. Lekcja powtórzeniowa Przeobra enia spo³eczne, gospodarcze, kulturalne i polityczne w Europie w dwudziestoleciu miêdzywojennym. Pisemny sprawdzian wiadomoœci. 3

Nr lekcji 28. 29. 30. 3. 32. 33. 34., 35. 36. 37. 38. 39. 40., 4. 42. 43. 44. 45. 46. 47. 48. 49. 50. 5. 52. 53. 54. 55. 56. 57. 58. Temat IV. II WOJNA ŒWIATOWA Przejawy agresji faszystowskiej w latach trzydziestych. Polska polityka zagraniczna w latach trzydziestych. Wojna obronna Polski w 939 r. Utworzenie rz¹du polskiego na emigracji. Dzia³ania zbrojne w Europie w latach 940-94. Wojna na morzach, w Afryce i na Dalekim Wschodzie. Agresja III Rzeszy na ZSRR pocz¹tek prze³omu. Koniec wojny w Europie i na Dalekim Wschodzie. Polska pod rz¹dami okupantów. Polskie pañstwo podziemne. Naród polski w walce z okupantem. Obóz lewicy w walce o w³adzê w latach drugiej wojny œwiatowej. Powstanie warszawskie. Sprawa polska w polityce wielkich mocarstw. Lekcja powtórzeniowa G³ówne tereny dzia³añ wojennych podczas II wojny œwiatowej. Pisemny sprawdzian wiadomoœci. V. ŒWIAT PO WOJNIE Europa i œwiat w okresie zimnej wojny. Utrwalanie nowego porz¹dku w Polsce w latach 945-947. Powstanie pañstw demokracji ludowej. Ukszta³towanie siê systemu stalinowskiego w Polsce. Zachwianie siê œwiatowego systemu komunistycznego. Polska w latach 956-970 Polska w latach 970-983. Narodziny III Rzeczypospolitej. Œwiat w roku wielkich przemian. Europa jedna czy nadal podzielona? Sukcesy i pora ki III Rzeczypospolitej Lekcja powtórzeniowa Œwiat w dobie zimnej wojny. Pisemny sprawdzian wiadomoœci 32

Nr lekcji 59. 60. 6. 62. 63. 64. 65. 66. Temat VI. PRZEMIANY CYWILIZACYJNE W POWOJENNYM ŒWIECIE Dekolonizacja w œwiecie. ród³a i miejsca konfliktów we wspó³czesnym œwiecie. Najistotniejsze problemy wspó³czesnego œwiata. Postêp naukowo-techniczny szansa czy zagro enie wspó³czesnej cywilizacji? Przemiany w kulturze i obyczajowoœci na œwiecie w latach powojennych. Oœwiata, nauka i kultura polska w drugiej po³owie XX w. Lekcja powtórzeniowa Przemiany cywilizacyjne w powojennym œwiecie. Lekcja powtórzeniowa Najistotniejsze problemy wspó³czesnego œwiata. 33

34 Dzia³ Nr lekcji Temat, g³ówne zagadnienia lekcji Osi¹gniêcia ucznia Œrodki dydaktyczne, metody Liczba godzin. Lekcja organizacyjna. Zapoznanie z treœciami i wymaganiami programowymi, oraz przedmiotowym systemem oceniania. I. CZASY I WOJNY ŒWIATOWEJ 2. Sprzecznoœci i konflikty na kontynencie europejskim na pocz¹tku XX wieku. pozycja Europy na pocz¹tku XX w., Ÿród³a konfliktów miêdzy pañstwami przed wybuchem I wojny œwiatowej, powstanie bloków militarno- -wojskowych: trójprzymierza, trójporozumienia, konflikty na Balkanach zna dzia³alnoœæ Henri Dunanta (PP), rozumie pojêcia: trójprzymierze, trójporozumienie, ententa, kocio³ ba³kañski (P), rozumie znaczenie dat: 882 r., 904 r. (PP), okreœla jakie czynniki mia³y wp³yw na powstanie bloków militarno-wojskowych: trójprzymierza, trójporozumienia (P), wyjaœnia dlaczego na prze³omie stuleci nasili³a siê ekspansja kolonialna (PP), wyjaœnia cele przyœwiecaj¹ce twórcy Czerwonego Krzy a (PP), charakteryzuje uk³ad si³ politycznych w Europie przed wybuchem wojny (P), przedstawia fakty œwiadcz¹ce o dominacji Europy nad innymi kontynentami (PP), na podstawie mapy przedstawia sprzecznoœci terytorialne miêdzy pañstwami (P), wskazuje na mapie: najlepiej gospodarczo rozwiniête pañstwa Europy (P), pañstwa nale ¹ce do: trójprzymierza, trójporozumienia (P). podrêcznik rozdzia³: Nadci¹gaj¹ca burza wojenna, skoroszyt, mapa: Europa w drugiej po³owie XIX w., atlasy, teksty Ÿród³owe, publikacje informacyjno-encyklopedyczne, np. s³owniki i encyklopedie historyczne, mapki konturowe Europy; praca z map¹, podrêcznikiem, symulacja powstanie bloków militarnowojskowych, wykonanie zadañ w skoroszycie 3. 4. G³ówne fronty i charakter dzia³añ zbrojnych w I wojnie œwiatowej. zamach w Sarajewie i jego rozumie pojêcia: pañstwa centralne, wojna b³yskawiczna, wojna pozycyjna (P), zna datê pocz¹tku i koñca I wojny œwiatowej (P), rozumie znaczenie dat: zamachu w Sarajewie (PP), bitew: nad Marn¹, pod Verdun (PP), podrêcznik rozdzia³: W okopach wielkiej wojny 94-98 r., skoroszyt, mapa: Europa podczas I wojny œwiatowej, atlasy, seria wydawnicza Tak yli ludzie. 2

35 I. CZASY I WOJNY ŒWIATOWEJ 5. konsekwencje, g³ówne fronty i charakter dzia³añ zbrojnych, nowe rodzaje broni, zaanga owanie ludnoœci cywilnej w wojnê Powstanie pierwszego komunistycznego pañstwa na œwiecie. Rosja w latach I wojny œwiatowej, rewolucja lutowa w Rosji abdykacja cara Miko³aja II, przejêcie w³adzy przez bolszewików, wyjaœnia bezpoœredni¹ przyczynê wybuchu I wojny œwiatowej (P); uzasadnia, e ka da wojna niesie ze sob¹ ogrom strat ludzkich i zniszczeñ (P), wie, dlaczego lokalny konflikt austriacko serbski w ci¹gu kilku dni przerodzi³ siê w wojnê o zasiêgu kontynentalnym (P); charakteryzuje nowe rodzaje broni (PP), przedstawia charakter dzia³añ zbrojnych na frontach I wojny œwiatowej (PP), wyjaœnia, na czym polega³ œwiatowy charakter konfliktu (P), wskazuje na mapie: pañstwa centralne i pañstwa ententy oraz ich sojuszników (P), g³ówne fronty: zachodni, wschodni, ba³kañski i w³oski (P), miejsca najwa niejszych bitew: nad Marn¹, pod Verdun (PP). zna dzia³alnoœæ: cara Miko³aja II, W³odzimierza Lenina, Feliksa Dzier yñskiego (P), rozumie pojêcia: rewolucja, abdykacja, dwuw³adza, amnestia, bolszewicy, biali, komunizm, Czeka (CzK), Armia Czerwona (P), rozumie znaczenie dat: rewolucji lutowej i paÿdziernikowej (PP), podpisania traktatu pokojowego przez Rosjê w Brzeœciu Litewskim (P), opisuje sytuacjê w Rosji w latach I wojny œwiatowej (PP), wie, jak nazywa³y siê dwa oœrodki w³adzy w Rosji po rewolucji lutowej (PP), zna warunki pokoju brzeskiego (P), W czasach I wojny œwiatowej, teksty Ÿród³owe, film dokumentalny prezentuj¹cy walki na frontach I wojny œwiatowej, ilustracje, wydawnictwa popularnonaukowe, multimedialne ukazuj¹ce postêp techniki wojennej, fragmenty literatury piêknej; praca z map¹, podrêcznikiem, w skoroszycie, projekcja filmu, dyskusja punktowana Bilans I wojny œwiatowej podrêcznik rozdzia³: Rok, który wstrz¹sn¹³ Rosj¹ 97; skoroszyt, mapa: Europa podczas I wojny œwiatowej, atlasy, teksty Ÿród³owe, film dokumentalny prezentuj¹cy wydarzenia rewolucyjne w Rosji, materia³ ilustracyjny, np. wizerunki cara Miko³aja II, i jego rodziny, W. Lenina, zdjêcie Pa³acu Zimowego,

36 Dzia³ Nr lekcji Temat, g³ówne zagadnienia lekcji Osi¹gniêcia ucznia Œrodki dydaktyczne, metody Liczba godzin I. CZASY I WOJNY ŒWIATOWEJ budowa pierwszego komunistycznego pañstwa na œwiecie wyjaœnia, dlaczego dosz³o do wybuchu rewolucji lutowej (P), rozumie istotê przemian zaistnia³ych w Rosji w wyniku rewolucji lutowej (P), rozumie, dlaczego jesieni¹ 97 r. bolszewicy dokonali zbrojnego przewrotu i e wojna domowa by³a jego konsekwencj¹ (P), zna skutki rewolucji dla mieszkañców Rosji (P); charakteryzuje dzia³ania bolszewików zmierzaj¹ce do uzyskania jak najszerszego poparcia spo³ecznego (PP), uzasadnia, e wojna ujawni³a s³aboœæ rz¹dów carskich (PP), wyjaœnia ró nicê w zapisie dat wydarzeñ, np. rewolucji lutowej 3 marca (8 lutego) (PP), uzasadnia, e has³a g³oszone przez bolszewików nie znalaz³y odzwierciedlenia w budowanym przez nich pierwszym komunistycznym pañstwie na œwiecie (PP), wskazuje na mapie: Petersburg (P). Aurory, fragmenty literatury piêknej; praca z map¹, podrêcznikiem, analiza tekstów Ÿród³owych, projekcja filmu, prowokacja: Moja wersja wydarzeñ w Rosji po rewolucji lutowej, w skoroszycie 6. Obrady paryskiej konferencji pokojowej wprowadzenie nowego ³adu w Europie. podrêcznik, rozdzia³ przyst¹pienie USA do wojny, kapitulacja pañstw centralnych, konferencja zna dzia³alnoœæ: T.W. Wilsona, D. Lloyda George a, G. Clemencau (P), rozumie pojêcia: antagonizm, rozejm, ³ad wersalski (P), zna datê podpisania rozejmu w Compiègne (P), rozumie znaczenie dat: przyst¹pienia USA do wojny (PP), rozpoczêcia obrad paryskiej konferencji pokojowej (P), podpisania traktatu wersalskiego (P), wyjaœnia g³ówne postanowienia traktatu wersalskiego (P); omawia konsekwencje przyst¹pienia USA do wojny dla dalszego przebiegu walk (P), U Ÿróde³ ³adu wersalskiego, skoroszyt, mapa Europa w latach 98-939 r., atlasy, mapki konturowe Europy, teksty Ÿród³owe, wydawnictwa popularnonaukowe; pogadanka, praca z map¹, podrêcznikiem, analiza tekstów

I. CZASY I WOJNY ŒWIATOWEJ pokojowa w Pary u traktat wersalski, zmiany terytorialne w Europie, powstanie Ligi Narodów 7. D¹ enia Polaków zmierzaj¹ce do odzyskania niepodleg³oœci w latach I wojny œwiatowej i ich realizacja. pogl¹dy na sprawê niepodleg³oœci Polski przed rokiem 94 r., polskie formacje wojskowe i ich walka o wolnoœæ w czasie I wojny œwiatowej, mocarstwa rozbiorowe wobec kwestii polskiej, sprawa polska wyjaœnia cele powo³ania Ligi Narodów (P); wyjaœnia, dlaczego w obradach paryskiej konferencji pokojowej nie wziê³a udzia³u Rosja (PP), zaznacza na taœmie czasu daty: podpisania rozejmu w Compiègne (P), podpisania pokoju w Wersalu (P), lokalizuje na mapie: g³ówne pañstwa bior¹ce udzia³ w konferencji w Wersalu (P), pañstwa, które odrodzi³y siê i powsta³y po I wojnie œwiatowej (PP), opowiada o zmianach jakie nast¹pi³y w Europie po I wojnie œwiatowej (PP). zna dzia³alnoœæ: Józefa Pi³sudskiego, Romana Dmowskiego, Ignacego Jana Paderewskiego, Józefa Hallera (P), rozumie znaczenie daty: 05 XI 96 (PP), wymienia orientacje polityczne w latach wojny i ich przywódców (PP), wymienia nazwy organizacji walcz¹cych u boku pañstw centralnych i ententy: Legiony Polskie (P), Legion Pu³awski (P), bajoñczycy (P), Armia Polska we Francji (P), wymienia akty wydane w sprawie polskiej przez mocarstwa: akt 5 listopada 96 r. (P), odezwa Piotrogrodzkiej Rady Delegatów Robotniczych i o³nierskich 27 III 97 r. (P), orêdzie prezydenta USA Wilsona, styczeñ 98 r. (P); rozumie znaczenie dzia³alnoœci i walk Polaków w latach I wojny œwiatowej dla odzyskania niepodleg³oœci (P), wyjaœnia, na czym polega³a tragiczna sytuacja Polaków w latach I wojny œwiatowej (P), Ÿród³owych, praca w grupach, metaplan: Czy traktat wersalski gwarantowa³ utrzymanie pokoju w Europie?, gra symulacyjna: Obrady paryskiej konferencji pokojowej, wykonanie zadañ w skoroszycie podrêcznik, rozdzia³: Za polsk¹ sprawê, skoroszyt, mapa: Odbudowa pañstwa polskiego, atlasy, teksty Ÿród³owe, wydawnictwa popularnonaukowe, kasety magnetofonowe z nagraniami pieœni legionowych: Pierwsza kadrowa, My pierwsza Brygada, film dokumentalny przedstawiaj¹cy wydarzenia zwi¹zane z odzyskaniem przez Polskê niepodleg³oœci, np....i zdrada cz. ; praca z map¹, podrêcznikiem, 37

38 Dzia³ Nr lekcji Temat, g³ówne zagadnienia lekcji Osi¹gniêcia ucznia Œrodki dydaktyczne, metody Liczba godzin I. CZASY I WOJNY ŒWIATOWEJ 8. w polityce pañstw zachodnich Kszta³towanie siê niepodleg³ego pañstwa polskiego. kryzys przysiêgowy, lokalne oœrodki w³adzy, Józef Pi³sudski Naczelnikiem Pañstwa, powstanie pierwszego centralnego rz¹du polskiego, wybory do Sejmu Ustawodawczego zna ró nice w pogl¹dach g³oszonych przez Józefa Pi³sudskiego i Romana Dmowskiego (P), wymienia przyczyny zainteresowania kwesti¹ polsk¹ przez mocarstwa (P); ocenia wk³ad Józefa Pi³sudskiego i Romana Dmowskiego w odbudowê Polski (P), wskazuje orientacjê, która mia³a wiêksze szanse na odzyskanie niepodleg³oœci i przedstawia argumenty uzasadniaj¹ce dokonany wybór (PP), wskazuje przyczyny zmian postawy mocarstw wzglêdem kwestii polskiej podczas wojny i ich Ÿród³o (PP). zna dzia³alnoœæ: Józefa Pi³sudskiego, Ignacego Daszyñskiego (P), rozumie pojêcia: Rada Regencyjna, kryzys przysiêgowy, ma³a konstytucja (P), zna datê odzyskania niepodleg³oœci (P), wymienia nazwy lokalnych oœrodków w³adzy powstaj¹cych u progu zakoñczenia dzia³añ zbrojnych (PP), nazywa funkcjê, jak¹ sprawowa³ Józef Pi³sudski w pierwszym okresie niepodleg³oœci (P); rozumie czynniki, które wp³ynê³y na wyst¹pienie kryzysu przysiêgowego (P), uzasadnia, dlaczego dzieñ listopada obchodzony jest jako Œwiêto Niepodlegloœci (P), charakteryzuje zasady ustrojowe wprowadzone przez ma³¹ konstytucjê (P), charakteryzuje problemy, jakie sta³y przed rz¹dem w pierwszych dniach niepodleg³oœci (PP), przedstawia proces kszta³towania siê rz¹du Ignacego Paderewskiego (PP), w skoroszycie, projekcja filmu, praca w grupach wykonanie albumów prezentuj¹cych sylwetki Polaków zwi¹zanych z odzyskaniem niepodleg³oœci podrêcznik, rozdzia³: Niepodleg³oœæ Polski; skoroszyt, mapy: Rzeczpospolita w latach 98-939 r., atlasy, teksty Ÿród³owe, filmy dydaktyczne, np. Listopad 98, Ignacy Daszyñski 99-936, Legenda pamiêci Józefa Pi³sudskiego, wydawnictwa popularnonaukowe, wizerunki Józefa Pi³sudskiego, Ignacego Daszyñskiego, mapki konturowe Polski; projekcja filmu, praca z map¹, podrêcznikiem,

uzasadnia, e by³ to rz¹d zgody narodowej (PP), wskazuje na mapie lokalne oœrodki pañstwowoœci polskiej (PP). metoda biograficzna, w skoroszycie I. CZASY I WOJNY ŒWIATOWEJ 9. Walka o zachodnie, pó³nocne i po³udniowe granice Polski. powstanie wielkopolskie, decyzje paryskiej konferencji pokojowej w sprawie granic Polski, powstania œl¹skie, plebiscyty na Warmii i Mazurach, walki o Œl¹sk Cieszyñski zna dzia³alnoœæ Wojciecha Korfantego (P), rozumie pojêcia: skauting, plebiscyt, Rada Ambasadorów (P), rozumie znaczenie dat: wybuchu powstania wielkopolskiego (P), powstañ œl¹skich (P), plebiscytów na Warmii i Mazurach (P); charakteryzuje wp³yw dzia³alnoœci politycznej i czynu zbrojnego Polaków na kszta³t terytorialny pañstwa (P), wyjaœnia przyczyny i skutki wybuchu powstañ: wielkopolskiego i œl¹skich (P), omawia pod³o e konfliktu o Œl¹sk Cieszyñski (P) opowiada na podstawie mapy, jak ukszta³towa³y siê granice pañstwa polskiego (PP), uzasadnia, e determinacja Polaków i zaistnia³e w jej wyniku fakty mia³y istotny wp³yw na ksztalt terytorialny pañstwa polskiego (PP). podrêcznik, rozdzia³: Walka o zachodnie, pó³nocne i po³udniowe granice Polski, skoroszyt, mapy: Rzeczpospolita w latach 98-939 r., atlasy, teksty Ÿród³owe, film dokumentalny przedstawiaj¹cy wydarzenia zwi¹zane z odzyskaniem przez Polskê niepodleg³oœci np.... i zdrada cz., wydawnictwa popularnonaukowe, mapki konturowe Polski; projekcja filmu, praca z map¹, podrêcznikiem, drzewo decyzyjne (problem mo e dotyczyæ np. III powstania na Œl¹sku), wywiad z powstañcem œl¹skim, w skoroszycie 39

40 Dzia³ Nr lekcji Temat, g³ówne zagadnienia lekcji Osi¹gniêcia ucznia Œrodki dydaktyczne, metody Liczba godzin I. CZASY I WOJNY ŒWIATOWEJ 0. Wojna polsko- -bolszewicka. konflikty polsko- -ukraiñskie w Galicji Wschodniej, pogl¹dy Józefa Pi³sudskiego na sprawê wschodniej granicy Polski, przyczyny wybuchu wojny, dzialania zbrojne w 920 r., traktat ryski, zatarg polsko- -litewski o Wilno zna dzia³alnoœæ: Józefa Pi³sudskiego, W³adys³awa Grabskiego, Wincentego Witosa, gen. Lucjana eligowskiego (P), rozumie pojêcia: Orlêta Lwowskie, federacja, bitwa warszawska (P), zna datê bitwy warszawskiej (P), rozumie znaczenie dat: traktatu ryskiego (P), w³¹czenia Wileñszczyzny do Polski (PP), charakteryzuje za³o enia koncepcji federacyjnej Józefa Pi³sudskiego (P), wymienia g³ówne etapy wojny polsko-bolszewickiej (PP), wymienia przyczyny wybuchu wojny polsko-rosyjskiej (PP), omawia znaczenie cudu nad Wis³¹ (P), uzasadnia dlaczego dzieñ 5 sierpnia obchodzony jest jako œwiêto Wojska Polskiego (P), dostrzega zwi¹zek miêdzy wypraw¹ eligowskiego a stosunkami polsko-litewskimi w okresie miêdzywojennym (PP), przedstawia, na podstawie mapy, kszta³t wschodniej granicy pañstwa polskiego (PP), dokonuje oceny postawy spo³eczeñstwa polskiego wobec zagro enia ze strony Rosji Radzieckiej (PP). podrêcznik, rozdzia³: Konflikty na wschodnim pograniczu, skoroszyt, mapa: Rzeczpospolita w latach 98-939 r., atlasy teksty Ÿród³owe, film dokumentalny przedstawiaj¹cy wydarzenia zwi¹zane z odzyskaniem przez Polskê niepodleg³oœci np.... i zdrada cz., Cud nad Wis³¹, Orlêta Lwowskie Obrona Lwowa 98, Przegrana koncepcja Wyprawa polska do Kijowa w 920, Pokój na Wschodzie. Traktat ryski, wydawnictwa popularnonaukowe, mapki konturowe Polski; projekcja filmu, praca z map¹, podrêcznikiem, sporz¹dzenie kalendarium wojny polsko-bolszewickiej, raport z wyprawy kijowskiej, dyskusja Prze³omowe znaczenie bitwy warszawskiej, w skoroszycie

I. CZASY I WOJNY ŒWIATOWEJ. Mniejszoœci narodowe w II Rzeczypospolitej. granice i s¹siedzi II Rzeczypospolitej, mniejszoœæ niemiecka, mniejszoœci narodowe na Kresach Wschodnich, spo³ecznoœæ ydowska, Polacy poza granicami pañstwa rozumie pojêcia: mniejszoœæ narodowa, polonizacja, endecja, antysemityzm (P), wymienia mniejszoœci narodowe zamieszkuj¹ce II Rzeczypospolit¹ (P), zna nazwê pañstwa polskiego w latach 98-939 (P), zna prawa jakie przys³ugiwa³y mniejszoœciom narodowym (PP); wyjaœnia pod³o e konfliktów narodowoœciowych na Kresach Wschodnich (PP), rozumie potrzebê tolerancji dla kultury i obyczajów innych narodów (P); analizuje Ÿród³a statystyczne i na ich podstawie omawia strukturê narodowoœciow¹ Polski w okresie miêdzywojennym (PP), wskazuje na mapie: granice i s¹siadów II Rzeczypospolitej (P), obszary zamieszkane przez mniejszoœci narodowe (P), charakteryzuje po³o enie geopolityczne II Rzeczypospolitej. podrêcznik, rozdzia³ Mozaika narodowoœciowa w II Rzeczypospolitej, skoroszyt, mapa: Rzeczpospolita w latach 98-939 r., atlasy, teksty Ÿród³owe, roczniki statystyczne, wydawnictwa popularnonaukowe; praca z map¹ zaznaczenie s¹siadów II Rzeczypospolitej i obszarów zamieszka- ³ych przez mniejszoœci narodowe, praca z podrêcznikiem, sporz¹dzenie diagramów przedstawiaj¹cych strukturê narodowoœciow¹ II Rzeczypospolitej, praca w grupach zebranie, opracowanie i prezentacja informacji na temat wskazanej mniejszoœci, praca w grupach reporta Œlady po mniejszoœciach narodowych w moim regionie wystawa prac, w skoroszycie 4

42 Dzia³ Nr lekcji Temat, g³ówne zagadnienia lekcji Osi¹gniêcia ucznia Œrodki dydaktyczne, metody Liczba godzin I. CZASY I WOJNY ŒWIATOWEJ 2. Lekcja powtórzeniowa I wojna œwiatowa i jej wp³yw na przeobra enia geopolityczne zna dzia³alnoœæ: T.W. Wilsona (P), Józefa Pi³sudskiego (P), Romana Dmowskiego (P), Ignacego Paderewskiego (P), zna daty pocz¹tku i zakoñczenia I wojny œwiatowej (P), zna datê odzyskania przez Polskê niepodleg³oœci (P), zna datê podpisania traktatu wersalskiego (P), rozumie znaczenie daty wybuchu rewolucji w Rosji (PP), wymienia przyczyny wybuchu I wojny œwiatowej (PP), charakteryzuje orientacje polityczne spo³eczeñstwa polskiego w latach I wojny œwiatowej (PP), omawia g³ówne postanowienia konferencji wersalskiej (P), rozumie zasady, na których mia³ opieraæ siê ³ad wersalski (P), zna cele powo³ania Ligi Narodów (P), wie, jak przebiega³ proces budowy pañstwowoœci polskiej (PP), analizuje Ÿród³a i na ich podstawie omawia, jak kszta³towa³a siê kwestia polska na arenie miêdzynarodowej w latach I wojny œwiatowej (PP), dokonuje oceny wk³adu Polaków w odbudowê niepodleg³ego pañstwa, utrzymania jego niepodleg³oœci i ca³oœci terytorialnej (PP), wskazuje na mapie: g³ówne fronty walk (PP), zmiany na mapie Europy po 98 r. (P), granice i s¹siadów II Rzeczypospolitej (P), pañstwa, które ponios³y w wojnie klêskê (PP). podrêcznik dzia³: Czasy I wojny œwiatowej, skoroszyt, mapy: Europa podczas I wojny œwiatowej, Europa w latach 98-939, II Rzeczpospolita w latach 98-939, atlasy, ilustracje, wydawnictwa popularnonaukowe, materia³y Ÿród³owe; zgaduj-zgadula, krzy ówka, praca z map¹, podrêcznikiem, dyskusja punktowana I wojna œwiatowa i jej konsekwencje dla Europy i Polski, w skoroszycie 3. Pisemny sprawdzian wiadomoœci.

43 II. DWUDZIESTOLECIE MIÊDZYWOJENNE W EUROPIE 4. Polityka europejska w latach dwudziestych zachwianie ³adu wersalskiego. przejawy kryzysu gospodarczego w Europie po I wojnie œwiatowej, uk³ad w Rapallo, konferencja w Locarno, ewolucja stosunku mocarstw do Niemiec, dzia³alnoœæ Ligi Narodów rozumie znaczenie dat: konferencji: w Rapallo, Locarno (P), uk³adu polsko-francuskiego (P), wymienia postanowienia uk³adów w Rapallo i w Locarno (P); wyjaœnia, dlaczego Niemcy i Rosja zawar³y w 922 r. uk³ad (PP), wyjaœnia ujawnion¹ przez konferencjê w Locarno s³aboœæ sojuszu polsko-francuskiego (PP), przedstawia cele przyœwiecajace Lidze Narodów i trudnoœci w ich realizowaniu (PP); opowiada, na podstawie mapy, jak ukszta³towa³y siê granice pañstwa polskiego (PP), uzasadnia, e porozumienie zawarte miêdzy Niemcami a Rosj¹ bolszewick¹ stanowi³o opozycjê wzglêdem traktatu wersalskiego i by³o zagro eniem dla Polski (PP), przedstawia argumenty œwiadcz¹ce o z³agodzeniu polityki mocarstw wzglêdem Niemiec (PP). podrêcznik, rozdzia³ S³aboœci systemu wersalskiego, skoroszyt, mapy: Europa w latach 98-939 r. atlasy, teksty Ÿród³owe, film dokumentalny przedstawiaj¹cy wydarzenia zwi¹zane z polityk¹ europejsk¹ lat miêdzywojennych np.... i zdrada cz. wydawnictwa popularnonaukowe; wyk³ad, praca z map¹, podrêcznikiem, praca w grupach przygotowanie plakatu propaguj¹cego Ligê Narodów, wykonanie zadañ w skoroszycie 5. Budowa socjalizmu w ZSRR. powstanie ZSRR, konstytucja ZSRR, podstawy ustroju komunistycznego, przejawy terroru zna dzia³alnoœæ: W³odzimierza Lenina, Lwa Trockiego, Józefa Stalina (P), rozumie pojêcia: dyktator, Komintern, wielka czystka, komunizm, ³agier, industrializacja, kolektywizacja, ko³choz, indoktrynacja, policja polityczna, Gu³ag (P), zna nazwê policji politycznej w ZSRR (PP), wymienia metody stosowane przez bolszewików w celu oodrêcznik, rozdzia³ Pañstwo bolszewickiego terroru mapa Europa w latach 98-939, atlasy, skoroszyt, teksty Ÿród³owe, filmy dokumentalne przedstawiaj¹ce

44 Dzia³ Nr lekcji Temat, g³ówne zagadnienia lekcji Osi¹gniêcia ucznia Œrodki dydaktyczne, metody Liczba godzin II. DWUDZIESTOLECIE MIÊDZYWOJENNE W EUROPIE w pañstwie radzieckim, dyktatura Stalina, Nowa Ekonomiczna Polityka, industrializacja, wieœ radziecka w okresie kolektywizacji 6. Narodziny faszyzmu we W³oszech. sytuacja we W³oszech po I wojnie œwiatowej, zdobycie w³adzy przez Benito utrzymania w³adzy (P); charakteryzuje zasady, na których opiera³ siê komunizm (P); przedstawia dzia³ania Stalina zmierzaj¹ce do ograniczenia wolnoœci jednostki (PP), wymienia ró nice miêdzy pañstwem demokratycznym a rz¹dzonym przez dyktatora (P), na podstawie schematu charakteryzuje oddzia³ywanie ideologii na spo³eczeñstwo w pañstwie totalitarnym (PP), lokalizuje na mapie ZSRR (P), wyjaœnia skróty ZSRR, NEP, NKWD (P), wskazuje ró nice miêdzy gospodark¹ rynkow¹ a sterowan¹ centralnie (PP). zna dzia³alnoœæ Benito Mussoliniego (P), rozumie pojêcia: kombatant, faszyzm, totalitaryzm, czarne koszule, duce (P), zna datê marszu na Rzym (P) rozumie wp³yw sytuacji we W³oszech po I wojnie œwiatowej na zdobycie w³adzy przez Benito Mussoliniego (PP), rozumie ró nice miêdzy pañstwem demokratycznym wydarzenia zwi¹zane z rz¹dami dyktatorów np. Droga ku wojnie. Czêœæ ZSRR; Stalin demon zbrodni i z³a, portrety czo³owych postaci bolszewickiej Rosji: W. Lenina, J. Stalina, wydawnictwa popularnonaukowe; wyk³ad, rozmowa nauczaj¹ca, dyskusja, praca z map¹, podrêcznikiem, analiza materia³ów Ÿród³owych, projekcja filmu, kartka z pamiêtnika mieszkañca ZSRR z lat miêdzywojennych, w skoroszycie podrêcznik, rozdzia³ Nowa ideologia faszyzm, mapa Europa w latach 98 r.- 939, atlasy, skoroszyt, teksty Ÿród³owe, filmy dokumentalne przedstawiaj¹ce wydarzenia zwi¹zane

45 II. DWUDZIESTOLECIE MIÊDZYWOJENNE W EUROPIE Mussoliniego, podstawy w³oskiego faszyzmu, W³ochy pañstwem totalitarnym a totalitarnym (P); przedstawia argumenty uzasadniaj¹ce, e W³ochy w okresie miêdzywojennym by³y pañstwem totalitarnym (PP), lokalizuje na mapie: W³ochy, Etiopiê (P). z rz¹dami Benito Mussoliniego np. Droga ku wojnie. Czêœæ W³ochy; wyk³ad, analiza materia³ów Ÿród³owych, praca z map¹, podrêcznikiem, projekcja filmu, inscenizacja: Spotkanie Benito Mussoliniego z królem Wiktorem Emanuelem III, w skoroszycie 7. Dojœcie Adolfa Hitlera do w³adzy. Niemcy wobec traktatu wersalskiego, pogl¹dy Adolfa Hitlera, droga Hitlera do w³adzy, pozycja führera, III Rzesza pod rz¹dami Hitlera, totalitarne metody sprawowania w³adzy, militaryzacja Niemiec ³amanie zna dzia³alnoœæ Adolfa Hitlera (P), rozumie pojêcia: pucz, dyktator, faszyzm, terror, gestapo, nazizm (narodowy socjalizm), kanclerz, swastyka, obóz koncentracyjny, antysemityzm, führer (P), podaje nazwê pañstwa niemieckiego rz¹dzonego przez Hitlera (P), zna datê objêcia funkcji kanclerza przez Adolfa Hitlera (P); rozumie, e program narodowego socjalizmu stwarza³ zagro enie dla pokoju europejskiego (P), uzasadnia, dlaczego program Hitlera zyska³ szerokie poparcie (PP), charakteryzuje ró nice miêdzy pañstwem demokratycznym a rz¹dzonym przez dyktatora (P), rozumie zagro enia bezpieczeñstwa Polski wynikaj¹ce z agresywnej polityki Niemiec (P); uzasadnia, e skutki I wojny œwiatowej mia³y wp³yw na rozwój nazizmu (PP), wyjaœnia skróty: NSDAP, SS, SA. (P), przedstawia etapy przejmowania w³adzy przez Hitlera i sposób podrêcznik, rozdzia³ Nowa ideologia faszyzm mapa Europa w latach 98-939, atlasy, skoroszyt teksty Ÿród³owe, filmy dokumentalne przedstawiaj¹ce wydarzenia zwi¹zane z rz¹dami Hitlera np. Droga ku wojnie. Czêœæ Niemcy; wyk³ad, analiza materia³ów Ÿród³owych, praca z map¹, podrêcznikiem, projekcja filmu, drama: S¹d nad Adolfem Hitlerem, w skoroszycie

46 Dzia³ Nr lekcji Temat, g³ówne zagadnienia lekcji Osi¹gniêcia ucznia Œrodki dydaktyczne, metody Liczba godzin postanowieñ traktatu wersalskiego jej sprawowania (PP), przedstawia dzia³ania nazistów zmierzaj¹ce do ograniczenia wolnoœci jednostki (P), lokalizuje na mapie III Rzeszê (P). II. DWUDZIESTOLECIE MIÊDZYWOJENNE W EUROPIE 8. Budowa podstaw pañstwowoœci polskiej. konstytucja marcowa, rz¹dy parlamentarne, pierwsze wybory prezydenckie, trudnoœci pierwszego okresu odbudowy zna dzia³alnoœæ: Gabriela Narutowicza, Józefa Pi³sudskiego, Stanis³awa Wojciechowskiego (P), zna daty: uchwalenia konstytucji marcowej (P), wyboru pierwszego prezydenta (P), wymienia g³ówne instytucje w³adzy II Rzeczypospolitej (P), wymienia najwa niejsze postanowienia konstytucji marcowej (P); rozumie, na czym polega zasada trójpodzia³u w³adzy (P), wyjaœnia, w czym przejawia³a siê s³aboœæ rz¹dów parlamentarnych w latach dwudziestych (PP), uzasadnia, e fanatyzm polityczny mo e wywo³aæ tragiczne skutki (PP); opowiada o zmianach, jakie wyst¹pi³y w yciu codziennym (PP), lokalizuje na mapie: granice II Rzeczypospolitej (P), s¹siadów II Rzeczypospolitej (P), wykreœla schemat prezentuj¹cy system rz¹dów w II Rzeczypospolitej po 92 r. (PP), uzasadnia, e konstytucja marcowa mia³a demokratyczny charakter (PP). podrêcznik, rozdzia³ Polska droga do rz¹dów autorytarnych, skoroszyt, mapy: Ziemie polskie pod zaborami, Rzeczpospolita w latach 98-939r., atlasy, film dydaktyczny Prezydenci teksty Ÿród³owe, wydawnictwa popularnonaukowe; opowiadanie, praca z podrêcznikiem, zebranie i opracowanie wiadomoœci na temat pierwszego prezydenta II Rzeczypospolitej; dyskusja, w skoroszycie 9. Przewrót majowy i jego konsekwencje. zna dzia³alnoœæ: Józefa Pi³sudskiego, Stanis³awa Wojciechowskiego, Ignacego Moœcickiego, Edwarda Rydza- podrêcznik, rozdzia³ Polska droga do rz¹dów autorytarnych, skoroszyt

47 II. DWUDZIESTOLECIE MIÊDZYWOJENNE W EUROPIE przewrót majowy, rz¹dy autorytarne J. Pi³sudskiego, opozycja wobec sanacji, konstytucja kwietniowa 20. Lekcja powtórzeniowa Ró nice miêdzy totalitarn¹ a demokratyczn¹ form¹ rz¹dów. Œmig³ego (P), rozumie pojêcia: sanacja, rz¹dy autorytarne, BBWR, Centrolew (P), zna datê uchwalenia konstytucji kwietniowej (P), rozumie znaczenie dat: przewrotu majowego (P), œmierci Józefa Pi³sudskiego (P), wskazuje przyczyny i skutki przewrotu majowego (P), rozumie, jakie uwarunkowania zewnêtrzne i wewnêtrzne mia³y wp³yw na przewrót majowy (PP), wyjaœnia niewspó³miern¹ rolê Józefa Pi³sudskiego w rz¹dzeniu pañstwem po 926 r. do zajmowanego przez niego stanowiska (PP), charakteryzuje przemiany politycznew Polsce w latach 926-935 (PP), wymienia najwa niejsze postanowienia konstytucji kwietniowej (P), wskazuje przyk³ady œwiadcz¹ce o s³aboœci polskiej demokracji w okresie miêdzywojennym (PP), porównuje postanowienia konstytucji marcowej i kwietniowej (PP), dokonuje oceny rz¹dów sanacji (PP), zajmuje stanowisko wobec wydarzeñ z maja 926 r. (PP). przedstawia cele przyœwiecajace Lidze Narodów i trudnoœci w ich realizowaniu (P), charakteryzuje metody stosowane przez bolszewików w celu utrzymania w³adzy (P), wskazuje ró nice miêdzy pañstwem demokratycznym a rz¹dzonym przez dyktatora (PP), omawia zasady, na których opiera³ siê komunizm, faszyzm, narodowy socjalizm (P), przedstawia przemiany ustrojowe w Polsce od rz¹dów parlamentarnych do autorytarnych (PP), omawia dzia³ania dyktatorów zmierzaj¹ce do ograniczenia wolnoœci jednostki (PP), charakteryzuje oddzia³ywanie ideologii na spo³eczeñstwo, mapa: Rzeczpospolita w latach 98-939 r., atlasy, teksty Ÿród³owe, film dydaktyczny Prezydenci, wydawnictwa popularnonaukowe; opowiadanie, praca z podrêcznikiem, zebranie i opracowanie wiadomoœci na temat g³ównych postaci zwi¹zanych z przewrotem majowym, debata, w skoroszycie podrêcznik, dzia³ Dwudziestolecie miêdzywojenne w Polsce. skoroszyt, mapa: Rzeczpospolita w latach 98-939, Europa w okresie miêdzywojennym, atlasy, teksty Ÿród³owe, wydawnictwa popularnonaukowe. dyskusja, praca z podrêcznikiem, u³o enie

48 Dzia³ Nr lekcji Temat, g³ówne zagadnienia lekcji Osi¹gniêcia ucznia Œrodki dydaktyczne, metody Liczba godzin II. w pañstwie totalitarnym (PP), lokalizuje na mapie: ZSRR, W³ochy III Rzeszê (P), wyjaœnia skróty: ZSRR, NKWD, NSDAP (P). krzy ówki, wykonanie zadañ w skoroszycie III. PRZEMIANY CYWILIZACYJNE W LATACH 98-939 2. Œwiatowy kryzys gospodarczy na œwiecie i jego przezwyciê enie. plan Dawesa, krach na gie³dzie nowojorskiej i jego konsekwencje, próby przezwyciê enia kryzysu polityka Nowego adu 22. S³aboœci i sukcesy polskiej gospodarki w latach miêdzywojennych. zna dzia³alnoœæ Franklina Delano Roosevelta (P), rozumie pojêcia: inflacja, protekcjonizm, interwencjonizm, Nowy ad (P), rozumie znaczenie daty pocz¹tku kryzysu (P), wymienia zjawiska, które œwiadcz¹ o sytuacji kryzysowej pañstwa (PP), wymienia przyczyny wyst¹pienia kryzysu (P), objaœnia, na czym opiera³a siê polityka Nowego adu (P), rozumie, e kryzys w USA wp³yn¹³ na za³amanie siê gospodarki europejskiej (PP), uzasadnia, e œwiatowy system finansowy w latach 20-tych opiera³ siê na gospodarce USA (PP), analizuje Ÿród³a statystyczne i na ich podstawie formu³uje wnioski (PP), wskazuje na zwi¹zek miêdzy krachem na gie³dzie nowojorskiej a zmianami, jakie wyst¹pi³y w yciu codziennym (PP). zna dzia³alnoœæ: W³adys³awa Grabskiego, Eugeniusza Kwiatkowskiego (P), rozumie pojêcia: hiperinflacja, no yce cen, parcelacja, reforma walutowa, Bank Polski (P), podrêcznik, rozdzia³ Wzloty i upadki œwiatowej gospodarki. Skoroszyt, mapa Œwiat 98-939, atlasy, teksty Ÿród³owe, film dydaktyczny Wielki kryzys; wyk³ad ilustrowany materia³ami Ÿród³owymi i filmem, opowiadanie, praca z podrêcznikiem, analiza Ÿróde³ statystycznych, gra dydaktyczna Na nowojorskiej gie³dzie, burza mózgów: Jak przezwyciê yæ kryzys?, w skoroszycie podrêcznik, rozdzia³ Gospodarka II Rzeczypospolitej, skoroszyt, mapa: Rzeczpospolita

49 III. PRZEMIANY CYWILIZACYJNE W LATACH 98-939 sytuacja gospodarcza ziem polskich po odzyskaniu niepodleg³oœci, trudnoœci w integracji ziem polskich, reforma rolna, pierwsze sukcesy w odbudowie, kryzys gospodarczy, sukcesy polskiej gospodarki COP, Gdynia, reforma walutowa rozumie znaczenie daty przeprowadzenia reformy walutowej (PP), okreœla trudnoœci jakie musia³ przezwyciê yæ rz¹d by zintegrowaæ ziemie polskie (PP), wymienia sukcesy gospodarcze II Rzeczypospolitej (P), charakteryzuje za³o enia reformy rolnej (PP), rozumie przyczyny wyst¹pienia kryzysu w Polsce i wiêksze ni w USA trudnoœci w jego pokonaniu (PP), dokonuje bilansu gospodarki II Rzeczypospolitej (PP), ocenia rolê W³adys³awa Grabskiego i Eugeniusza Kwiatkowskiego w rozwoju gospodarczym pañstwa (PP), analizuje Ÿród³a statystyczne i na ich podstawie formu³uje wnioski (PP), lokalizuje na mapie: Gdyniê (P), Centralny Okrêg Przemys³owy (P). w latach 98-939, atlasy, teksty Ÿród³owe, film. dydaktyczny: Wielki kryzys, wydawnictwa popularnonaukowe; dyskusja, praca z podrêcznikiem, analiza danych statystycznych, sporz¹dzenie notatki na temat W³adys³awa Grabskiego, Eugeniusza Kwiatkowskiego, praca w grupach przygotowanie charakterystyki Polski A i B, w skoroszycie 23. Osi¹gniêcia naukowo-techniczne okresu miêdzywojennego. osi¹gniêcia nauk œcis³ych, postêp techniczny w przemyœle, Stany Zjednoczone potêg¹ ekonomiczn¹, wp³yw postêpu naukowo- zna dzia³alnoœæ wybranych przedstawicieli nauki i ich osi¹gniêcia np. Aleksander Fleming penicylina (P), wymienia najwa niejsze osi¹gniêcia nauki i techniki okresu miêdzywojennego (P), rozumie wp³yw wynalazków i odkryæ naukowo-technicznych na zmiany w yciu codziennym ludzi okresu miêdzywojennego (P), uzasadnia, e postêp mo e zarówno s³u yæ jak i szkodziæ cz³owiekowi (PP), lokalizuje na mapie potêgi gospodarcze: USA, Wielk¹ Brytaniê i Francjê (P). podrêcznik, rozdzia³ Nauka i technika, skoroszyt, przedmioty codziennego u ytku pochodz¹ce z omawianego okresu, filmy, wydawnictwa popularnonaukowe, ilustracje, zdjêcia obrazuj¹ce postêp naukowo-techniczny w latach 98-939 i jego wp³yw na ycie codzienne,

50 Dzia³ Nr lekcji Temat, g³ówne zagadnienia lekcji Osi¹gniêcia ucznia Œrodki dydaktyczne, metody Liczba godzin III. PRZEMIANY CYWILIZACYJNE W LATACH 98-939 -technicznego na ycie codzienne 24. Przeobra enia cywilizacyjno- -kulturalne na œwiecie w okresie miêdzywojennym. nowe kierunki w sztuce, przemiany w kulturze rozwój kultury masowej, radia, filmu, wzrost popularnoœci kultury amerykañskiej, przejawy zmian obyczajowych, kultura w pañstwach totalitarnych wymienia nazwy nowych kierunków w sztuce: kubizm, ekspresjonizm, surrealizm, realizm socjalistyczny, abstrakcjonizm i ich za³o enia (PP), zna dzia³alnoœæ wybranych twórców sztuki i literatury, np. P. Picassa, T. Manna (PP), wymienia najwa niejsze osi¹gniêcia nauki i techniki okresu miêdzywojennego (P), rozumie rolê sztuki w pañstwie demokratycznym i totalitarnym (PP), omawia najwa niejsze zjawiska w kulturze okresu miêdzywojennego (PP), charakteryzuje zmiany dotycz¹ce pozycji kobiety w spo³eczeñstwie (PP), wyjaœnia, na czym polega³a demokratyzacja ycia kulturalnego (PP), uzasadnia, e w pañstwach totalitarnych sztuka s³u y³a ideologii (PP). praca z podrêcznikiem, sporz¹dzanie tabeli prezentuj¹cej osi¹gniêcia naukowo techniczne i ich znaczenie dla cywilizacji, wykonanie zadañ w skoroszycie podrêcznik, rozdzia³ Oblicza œwiatowej kultury, skoroszyt, filmy, nagrania, wydawnictwa popularnonaukowe prezentujace modê, obyczajowoœæ, muzykê, sztukê okresu miêdzywojennego; opowiadanie, pokaz, praca z podrêcznikiem, portfolio Przeobra enia w kulturze okresu miêdzywojennego, w skoroszycie

5 III. PRZEMIANY CYWILIZACYJNE W LATACH 98-939 25. Oœwiata, nauka i kultura odrodzonej Polski. budowa szkolnictwa, osi¹gniêcia nauki i techniki, twórcy literatury i sztuki okresu miêdzywojennego, osi¹gniêcia w dziedzinie sportu, oœwiata i kultura mniejszoœci narodowych 26. Lekcja powtórzeniowa: Przeobra enia spo³eczne, gospodarcze, kulturalne i polityczne w Europie w dwudziestoleciu miêdzywojennym rozumie pojêcie polonizacja (P), rozumie znaczenie daty 924 r. (P), wymienia przedstawicieli literatury: W³adys³awa Reymonta, Mariê D¹browsk¹, Stefana eromskiego, Juliana Tuwima (P), wymienia twórców sztuki np. Stanis³awa Ignacego Witkiewicza, Xawerego Dunikowskiego (PP), wymienia najwa niejsze osi¹gniêcia nauki i techniki polskiej okresu miêdzywojennego (P), wymienia sukcesy polskich sportowców (P), rozumie wp³yw wprowadzenia powszechnego nauczania na zmniejszenie siê poziomu analfabetyzmu (P), dokonuje bilansu osi¹gniêæ II Rzeczypospolitej na polu nauki i kultury (PP). uzasadnia, e œwiatowy system finansowy w latach 20. opiera³ siê na USA (P), analizuje Ÿród³a statystyczne i na ich podstawie formu³uje wnioski (PP), wskazuje na zwi¹zek miêdzy krachem na gie³dzie nowojorskiej a zmianami, jakie wyst¹pi³y w yciu codziennym (P), wskazuje zjawiska œwiadcz¹ce o sytuacji kryzysowej pañstwa (P), wymienia sukcesy na polu gospodarki II Rzeczypospolitej (P), wymienia najwa niejsze osi¹gniêcia nauki i techniki okresu miêdzywojennego (P), podrêcznik, rozdzia³ Oœwiata, nauka i kultura odrodzonej Polski, skoroszyt, filmy dokumentalne prezentuj¹ce sceny z ycia okresu miêdzywojennego, fragmenty literatury, reprodukcje dzie³ sztuki; pokaz, praca z podrêcznikiem, projekcja filmu, praca w grupach przygotowanie zestawienia osi¹gniêæ II Rzeczypospolitej na polu kultury, oœwiaty i nauki, poker kryterialny Osi¹gniêcia II Rzeczypospolitej na polu nauki i kultury, wykonanie zadañ w skoroszycie podrêcznik, dzia³ Dwudziestolecie miêdzywojenne w Polsce, skoroszyt, mapa: Rzeczpospolita w latach 98-939, Europa w okresie miêdzywojennym, atlasy, teksty Ÿród³owe, wydawnictwa

52 Dzia³ Nr lekcji Temat, g³ówne zagadnienia lekcji Osi¹gniêcia ucznia Œrodki dydaktyczne, metody Liczba godzin III. PRZEMIANY... lokalizuje na mapie potêgi gospodarcze (P), omawia najwa niejsze zjawiska w kulturze okresu miêdzywojennego (P), wymienia najwa niejsze osi¹gniêcia nauki i techniki polskiej okresu miêdzywojennego (P). popularnonaukowe. praca z podrêcznikiem, poker kryterialny Najwiêksze osi¹gniêcia II Rzeczypospolitej, w skoroszycie 27. Pisemny sprawdzian wiadomoœci. IV. II WOJNA ŒWIATOWA 28. Przejawy agresji faszystowskiej w latach trzydziestych. anschluss Austrii, konferencja w Monachium, wojna domowa w Hiszpanii, pakt antykominternowski, rozpad Czechos³owacji zna dzia³alnoœæ postaci: Adolf Hitler, gen. Francisco Franco (P), rozumie pojêcie aneksja (P), rozumie znaczenie dat: zajêcia Austrii przez Adolfa Hitlera (P), konferencji w Monachium (P), podboju Etiopii przez W³ochy (P), rozbioru Czechos³owacji (P), podpisania paktu antykominternowskiego (P), uzasadnia, e pakt osi stwarza³ zagro enie dla pokoju (P), wyjaœnia, dlaczego nast¹pi³o zbli enie Niemiec, W³och i Japonii (PP), dokonuje oceny polityki mocarstw zachodnich wzglêdem Niemiec (PP), lokalizuje na mapie pañstwa faszystowskie i kierunki ich agresji (P). podrêcznik, rozdzia³ Marsz ku wojnie, skoroszyt, mapa: Europa w latach 98-939, atlasy, teksty Ÿród³owe, film dokumentalny Fatalne zauroczenie, wydawnictwa popularnonaukowe; wyk³ad, analiza materia³ów Ÿród³owych, symulacja: Obrady konferencji monachijskiej, praca z podrêcznikiem, map¹, projekcja filmu, sporz¹dzenie kalendarium wydarzeñ maj¹cych wp³yw na wybuch wojny, w skoroszycie

IV. II WOJNA ŒWIATOWA 29. Polska polityka zagraniczna w latach trzydziestych. polityka równowagi, zajêcie Zaolzia przez Polskê, ¹dania Hitlera wobec Polski, pakt Ribbentrop Mo³otow zna dzia³alnoœæ Józefa Becka (P), rozumie pojêcie polityka równowagi (P), zna daty: podpisania polsko-radzieckiego paktu o nieagresji, podpisania uk³adu polsko-niemieckiego, paktu Ribbentrop-Mo³otow, zajêcia Zaolzia przez Polskê (PP), rozumie zasady, na jakich opiera³a siê polityka równowagi i dlaczego by³a realizowana przez rz¹d polski (P), wymienia sojuszników Polski (P), wymienia ¹dania wysuniête przez Hitlera wobec Polski (P), przytacza postanowienia paktu Ribbentrop-Mo³otow (P); dostrzega zagro enia bezpieczeñstwa Polski wynikaj¹ce z agresywnej polityki Niemiec (P); wyjaœnia skrót FON (PP), przedstawia argumenty za i przeciw zajêciu Zaolzia przez Polskê (PP), dokonuje oceny postawy rz¹du polskiego wobec ¹dañ niemieckich i uzasadnia swoje stanowisko (PP), dokonuje oceny po³o enia politycznego Polski w roku 939 r. (PP), wskazuje na mapie zmiany terytorialne zaplanowane w pakcie Ribbentrop-Mo³otow (PP). podrêcznik, rozdzia³ Marsz ku wojnie skoroszyt, mapa: Rzeczpospolita w latach 98-939, atlasy, teksty Ÿród³owe, filmy dokumentalne...i zdrada cz. I, Bêkart Wersalski. Pakt Ribbentrop-Mo³otow 939 r.; wyk³ad, praca z map¹, podrêcznikiem, projekcja filmu, puzzle metoda uczenia siê we wspó³pracy, opracowanie wyst¹pienia na forum Sejmu dotycz¹cego za³o eñ polskiej polityki zagranicznej lat trzydziestych, wykonanie zadañ w skoroszycie 30. Wojna obronna Polski w 939 r. agresja Niemiec na Polskê (0 IX 939), kampania wrzeœniowa, postawa spo³eczeñstwa wymienia nazwiska dowódców bior¹cych udzia³ w kampanii wrzeœniowej: gen. Tadeusz Kutrzeba, mjr Henryk Sucharski, gen. Franciszek Kleeberg (P), rozumie pojêcia: wojna b³yskawiczna, wojna totalna (P), zna datê pocz¹tku II wojny œwiatowej, rozumie znaczenie dat: najwa niejszych bitew, kapitulacji Warszawy podrêcznik, rozdzia³ Samotnie przeciwko dwóm potêgom, skoroszyt, mapa: Polska w latach II wojny œwiatowej, atlasy, mapki konturowe Polski, teksty Ÿród³owe, filmy dydaktyczne: Tamten 53

54 Dzia³ Nr lekcji Temat, g³ówne zagadnienia lekcji Osi¹gniêcia ucznia Œrodki dydaktyczne, metody Liczba godzin IV. II WOJNA ŒWIATOWA wobec wojny, totalny charakter wojny, bilans walk omawia za³o enia niemieckiego planu Fall Weiss (P), okreœla stanowisko, jakie zajê³y mocarstwa zachodnie wobec ataku Niemiec na Polskê (P), uzasadnia, e zbrojny opór Polaków sta³ siê pocz¹tkiem walki z faszyzmem (P), na podstawie danych statystycznych porównuje si³y polskie i niemieckie w momencie wybuchu wojny (PP), przedstawia za³o enia polskiego planu obrony (PP), wskazuje na mapie: kierunki g³ównych uderzeñ niemieckich (P), miejsca najwa niejszych bitew (P). wrzesieñ, Marsz na Polskê, wydawnictwa popularnonaukowe prezentuj¹ce wydarzenia z wrzeœnia 939 r., pami¹tki, zdjêcia rodzinne z omawianego okresu, zebrane przez uczniów; opowiadanie, praca z podrêcznikiem, map¹, zaznaczenie na mapkach konturowych miejsc najwiêkszych bitew, opracowanie fragmentu dziennika rodzinnego Pamiêtny wrzesieñ 939 r., dyskusja Spo³eczeñstwo polskie i mocarstwa zachodnie wobec agresji Niemiec, w skoroszycie 3. Utworzenie rz¹du polskiego na emigracji. wkroczenie Armii Czerwonej na ziemie polskie, zna dzia³alnoœæ: gen. W³adys³awa Sikorskiego, W³adys³awa Raczkiewicza (P), rozumie pojêcie internowanie (P), zna datê wkroczenia Armii Czerwonej na ziemie polskie, rozumie znaczenie dat: internowania w³adz polskich w Rumunii, podrêcznik, rozdzia³ Samotnie przeciwko dwóm potêgom, skoroszyt, mapa: Polska w latach II wojny œwiatowej, Europa w latach II wojny

IV. II WOJNA ŒWIATOWA nowe porozumienie radziecko- -niemieckie, rz¹d polski na uchodÿctwie 32. Dzia³ania zbrojne w Europie w latach 940-94. aneksja pañstw ba³tyckich przez ZSRR, dziwna wojna na Zachodzie Europy, agresja Niemiec na Daniê i Norwegiê, klêska Francji, bitwa o Angliê utworzenia rz¹du polskiego na uchodÿctwie (P), charakteryzuje dzia³ania podjête przez rz¹d polski na emigracji (PP), rozumie, e rz¹d powsta³ w oparciu o konstytucjê kwietniow¹ (PP), rozumie koniecznoœæ utworzenia rz¹du dla utrzymania ci¹g³oœci pañstwowoœci polskiej (P), wskazuje na mapie: kierunki uderzenia Armii Czerwonej, Francjê, Rumuniê, liniê podzia³u ziem polskich ustalon¹ w dniu 28 IX 939 r. i porównuje j¹ z lini¹ zaplanowan¹ w pakcie Ribbentrop-Mo³otow (PP), analizuje teksty Ÿród³owe (PP), dokonuje oceny argumentów przedstawionych przez stronê radzieck¹ uzasadniaj¹cych wkroczenie Armii Czerwonej na ziemie polskie (PP). zna dzia³alnoœæ: gen. Charlesa de Gaulle a, Winstona Churchilla (P), rozumie pojêcia: dziwna wojna, kolaborant (P), rozumie znaczenie dat: agresji Niemiec na Daniê, Norwegiê, Francjê (PP), klêski Francji (PP), bitwy o Angliê (PP), wymienia przyczyny agresji ZSRR i Niemiec (P), rozumie skutki klêski Francji (P), uzasadnia znaczenie zwyciêstwa Anglii (P), wskazuje na mapie: ziemie zajête przez ZSRR (P), kierunki uderzeñ niemieckich w latach 940-94 i zasiêg ich zdobyczy (P), miejsca walk, w których brali udzia³ Polacy (PP). œwiatowej, atlasy, teksty Ÿród³owe, film dydaktyczny Agresja Zwi¹zku Radzieckiego na Polskê w939r., pami¹tki, zdjêcia rodzinne z omawianego okresu zebrane przez uczniów; opowiadanie, praca z map¹, podrêcznikiem, prezentacja materia³ów zebranych przez uczniów, w skoroszycie podrêcznik, rozdzia³ Triumfy agresorów, skoroszyt, mapa: Europa w latach II wojny œwiatowej, atlasy, mapki konturowe Europy, teksty Ÿród³owe, film dydaktyczny Bitwa o Angliê, wydawnictwa pularnonaukowe, zdjêcia, albumy prezentuj¹ce wydarzenia wojenne; opowiadanie, praca z podrêcznikiem, map¹, projekcja filmu, pokaz, 55

56 Dzia³ Nr lekcji Temat, g³ówne zagadnienia lekcji Osi¹gniêcia ucznia Œrodki dydaktyczne, metody Liczba godzin samodzielne u³o enie przez uczniów krzy ówki, w skoroszycie IV. II WOJNA ŒWIATOWA 33. Wojna na morzach, w Afryce i na Dalekim Wschodzie. walka o morskie szlaki, zmagania floty polskiej wojna w Afryce, atak Japonii na Pearl Harbor i jego konsekwencje charakteryzuje zmagania floty polskiej na morzach (PP), wymienia g³ówne etapy wojny na Dalekim Wschodzie (PP), zna datê ataku Japonii na Pearl Harbor (P), rozumie przyczyny agresji W³och w Afryce (PP), dostrzega strategiczne znaczenie obszarów Afryki Pó³nocnej i Kana³u Sueskiego (P), wskazuje na mapie: Libiê, Kana³ Sueski, Tobruk (P), obszary objête walkami na Wschodzie (P), miejsca walk, w których brali udzia³ Polacy (PP). podrêcznik, rozdzia³y Triumfy agresorów, Czas prze³omu, skoroszyt, mapa: Europa w latach II wojny œwiatowej, mapa œwiata, atlasy, teksty Ÿród³owe, film dydaktyczny Polska na morzu 99-939 r., wydawnictwa popularnonaukowe, zdjêcia, albumy prezentuj¹ce okrêty z lat II wojny œwiatowej; wyk³ad ilustrowany ró nymi œrodkami dydaktycznymi, praca z podrêcznikiem, map¹, napisanie relacji z walk na morzach, w skoroszycie 34. Agresja III Rzeszy na 35. ZSRR pocz¹tek prze³omu. atak niemiecki zna dzia³alnoœæ: Józefa Stalina, Wiaczes³awa Mo³otowa, Benito Mussoliniego (P), rozumie pojêcia: wielka koalicja antyhitlerowska, wielka trójka, alianci (P), podrêcznik, rozdzia³ Czas prze³omu, skoroszyt, mapa: Europa w latach II wojny œwiatowej, atlasy, teksty 2

57 IV. II WOJNA ŒWIATOWA 22 VI 94, wielka koalicja antyhitlerowska, kapitulacja W³och 36. Koniec wojny w Europie i na Dalekim Wschodzie. konferencje wielkiej trójki w Teheranie, Ja³cie i Poczdamie, utworzenie II frontu na zachodzie Europy, zdobycie Berlina podpisanie kapitulacji przez III Rzeszê, udzia³ wojsk zna kryptonim niemieckiego planu agresji na ZSRR Barbarossa (P), zna datê ataku niemieckiego na ZSRR (P), rozumie znaczenie dat: podpisania Karty Atlantyckiej (PP), bitwy stalingradzkiej (PP), bitwy na ³uku kurskim (PP), kapitulacji W³och (P); rozumie przyczyny s³aboœci i pocz¹tkowych klêsk ZSRR w wojnie z Niemcami (P), wyjaœnia znaczenie zwyciêstwa ZSRR w bitwie stalingradzkiej (PP), wyjaœnia wp³yw klêski Niemców pod Kurskiem na dalsze losy wojny (P); omawia etapy kszta³towania siê wielkiej koalicji antyhitlerowskiej (PP), na podstawie mapy omawia dzia³ania zbrojne wskazuje na mapie miejsca najwa niejszych bitew (PP). zna dzia³alnoœæ: Józefa Stalina, W. Churchilla, F.D. Roosevelta (P), rozumie pojêcia: wielka koalicja antyhitlerowska, wielka trójka, alianci (P), nazywa plan l¹dowania aliantów w Normandii Over lord (P), charakteryzuje najwa niejsze postanowienia konferencji wielkiej trójki (P), zna daty: konferencji w Teheranie (P), konferencji w Ja³cie (P), konferencji w Poczdamie (P), wymienia skutki II wojny œwiatowej (PP), rozumie znaczenie dat: otwarcia II frontu w Europie (PP), zdobycia Berlina przez aliantów (PP), podpisania kapitulacji przez III Rzeszê (PP), Ÿród³owe, zdjêcia przedstawiajace wielk¹ trójkê, fragment filmu Stalingrad ; opowiadanie, praca z podrêcznikiem, map¹, projekcja filmu, symulacja Sztab niemiecki opracowuje plan ataku na ZSRR, reporta Co siê wydarzy³o na ³uku kurskim?, wykonanie zadañ w skoroszycie Podrêcznik, rozdzia³ Koniec wojny. Pocz¹tek nowych zagro eñ, skoroszyt, mapa: Europa w latach II wojny œwiatowej, atlasy, teksty Ÿród³owe, zdjêcia przedstawiaj¹ce wielk¹ trójkê; opowiadanie, praca z podrêcznikiem, map¹, analiza tekstów Ÿród³owych, wykonanie zadañ w skoroszycie