Analiza wykonalności dla projektu pn.: Zagospodarowanie nadbrzeży potoku Pisarzówka

Analiza wykonalności dla projektu pn.: Zagospodarowanie nadbrzeży potoku Pisarzówka Bielsko-Biała, 2014

Zespół ekspertów w składzie: Karol Ciężak, Paweł Gałecki, Joanna Zalewska-Gałosz, Wojciech Gałosz, Izabela Kałczuga, Małgorzata Krzysztofik, Krzysztof Linek, Anna Ober, Roman Żurek 2

Spis treści Spis treści... 3 1. Charakterystyka projektu... 5 1.1. Tytuł i definicja projektu... 5 1.2. Lokalizacja projektu... 6 1.3. Logika interwencji, cele i wskaźniki projektu... 10 2. Analiza terytorialna... 14 3. Zgodność z politykami strategicznymi... 17 4. Komplementarność projektu... 20 5. Analiza instytucjonalna... 21 5.1. Beneficjenci projektu... 21 5.2. Wykonalność instytucjonalna projektu... 21 6. Analiza techniczna i technologiczna... 22 7. Analiza specyficzna dla sektora... 24 7.1. Stan aktualny... 24 7.2. Stan projektowany... 25 8. Analiza wariantowa... 25 9. Analiza środowiskowa... 26 10. Analiza prawna i pomoc publiczna... 31 11. Analiza finansowo-ekonomiczna... 35 12. Wykonalność i trwałość projektu... 43 13. Analiza ryzyk i zagrożeń w projekcie... 44 14. Plan wdrożenia projektu... 46 15. Raport z konsultacji społecznych... 46 16. Zakończenie... 46 17. Bibliografia... 47 3

Spis rysunków Rysunek 1 Gmina Wilamowice na mapie Województwa Śląskiego... 6 Rysunek 2 Lokalizacja projektu na terenie powiatu... 7 Rysunek 3 Lokalizacja projektu Gmina Wilamowice miejscowość Hecznarowice... 8 Rysunek 4 Lokalizacja projektu Gmina Wilamowice miejscowość Pisarzowice... 9 Spis tabel Tabela 1 Wskaźnik rezultatu... 12 Tabela 2 Wskaźnik produktu... 13 Tabela 3 Ludność w Gminie Wilamowice wg miejsca zameldowania i płci... 15 Tabela 5 Wskaźnik obciążenia demograficznego w Gminie Wilamowice... 15 Tabela 6 Wpływ projektu na polityki horyzontalne... 20 Tabela 7 Komplementarność projektu z innymi działaniami... 20 Tabela 8 Koszty przygotowania i realizacji projektu... 24 Tabela 9 Ocena porównawcza projektu: stan surowy stan z zastosowaniem rekomendacji środowiskowych (skala od -5 do +5)... 30 Tabela 10 Ryzyka środowiskowe w projekcie... 30 Tabela 11 Wycena i harmonogram w obszarze środowiskowym... 31 Tabela 12 Lista nieruchomości objętych projektem wraz ze wskazaniem czy istnieje podstawa dysponowania nieruchomością przez Beneficjenta... 32 Tabela 13 Harmonogram rzeczowo-finansowy... 36 Tabela 14 Kalkulacja kosztów operacyjnych w wybranych latach analizy... 38 Tabela 15 Obliczenie luki w finansowaniu... 39 Tabela 16 Obliczenie poziomu dofinansowania... 40 Tabela 17 Obliczenia wskaźników rentowności bez uwzględnienia dotacji... 41 Tabela 18 Obliczenia wskaźników rentowności z uwzględnieniem dotacji... 41 Tabela 19 Obliczenie ENPV i B/C... 42 Tabela 20 Ryzyka i zagrożenia w projekcie... 44 Tabela 21 Plan wdrożenia projektu... 46 4

1. Charakterystyka projektu 1.1. Tytuł i definicja projektu Zagospodarowanie nadbrzeży potoku Pisarzówka Projekt jest częścią zintegrowanego subregionalnego przedsięwzięcia pn. Rewitalizacja przestrzeni nadbrzeżnych rzek, potoków i zbiorników wodnych Subregionu Południowego. Przedsięwzięcie obejmuje działania polegające na ochronie obszarów nadwodnych wraz ze zrównoważonym wykorzystaniem lokalnych zasobów przyrodniczych i prowadzeniem kampanii informacyjnoedukacyjnych, a także budowę i modernizację niezbędnej infrastruktury związanej z ochroną i przywróceniem właściwego stanu siedlisk przyrodniczych i gatunków. Przedsięwzięcie zintegrowane złożone jest z 35 wzajemnie komplementarnych inwestycji zaplanowanych do realizacji w Bielsku-Białej oraz powiatach: bielskim, cieszyńskim i żywieckim. Przedmiotem projektu jest zagospodarowanie nadbrzeży potoku Pisarzówka w gminie Wilamowice. Gmina Wilamowice realizując przedmiotowy projekt pragnie dokonać regulacji oraz zagospodarowania i uporządkowania brzegu potoku Pisarzówka płynącego przez dwie miejscowości Gminy Wilamowice Pisarzowice i Hecznarowice. Pozwoli to także na stworzenie ścieżek zdrowia obejmujących sieć pieszych ścieżek spacerowych i dróg dla rowerzystów, oraz siłowni zewnętrznej. W ramach realizacji projektu przewiduje się wykonanie robót: Remont istniejących nawierzchni asfaltowych ścieżek rowerowych i ciągów pieszych z zastosowaniem nawierzchni szutrowych bądź ekologicznych na łącznym odcinku 1500m; Budowę nowej utwardzonej ścieżki rowerowej i ciągów pieszych w miejscach nieutwardzonych istniejących w terenie ścieżek na terenie miejscowości Pisarzowice do miejsca istniejącej oczyszczalni ścieków na łącznym odcinku 500m; Budowę obiektów małej architektury: wiaty drewnianej, ławek, stolika, stojaka rowerowego na terenie działki gminnej przy istniejącej oczyszczalni ścieków w miejscowości Pisarzowice; Budowę obiektów małej architektury ławek drewnianych, koszy na śmieci i stojaków rowerowych na całym ciągu 2 km ścieżek rowerowych; Uporządkowanie brzegu potoku; Wycinka krzewów i drzew ograniczających przepływ wody. Celem projektu jest ochrona i przywrócenie różnorodności biologicznej na obszarze Gminy Wilamowice poprzez: Stworzenie warunków dla poprawy bioróżnorodności w obszarze projektowym; Stworzenie miejsca rekreacyjno-edukacyjnego i edukacji ekologicznej. 5

1.2. Lokalizacja projektu Wilamowice - to miasto w woj. śląskim, w powiecie bielskim, siedziba gminy miejsko-wiejskiej Wilamowice są położone na pograniczu Podgórza Wilamowickiego i Pogórza Śląskiego. Lokalizacja projektu - Potok Pisarzówka wypływający z terenów górskich Beskidu Małego Międzybrodzia Bielskiego i przepływający min. przez miejscowości Pisarzowice i Hecznarowice na odcinku 4 km w Gminie Wilamowice. Rysunek 1 Gmina Wilamowice na mapie Województwa Śląskiego Źródło: http://pl.wikipedia.org/wiki/wilamowice_(województwo_śląskie) 6

Rysunek 2 Lokalizacja projektu na terenie powiatu Źródło: Opracowanie własne na podstawie http://pl.wikipedia.org 7

Rysunek 3 Lokalizacja projektu Gmina Wilamowice miejscowość Hecznarowice Źródło: Opracowanie własne 8

Rysunek 4 Lokalizacja projektu Gmina Wilamowice miejscowość Pisarzowice Źródło: Opracowanie własne 9

1.3. Logika interwencji, cele i wskaźniki projektu Potok Pisarzówka jest ciekiem o uregulowanym korycie. W miejscowości Pisarzowice ciek został obudowany opaskami kamienno-betonowymi, a brzegi są silnie zadrzewione. Początkowy odcinek wyposażony jest w układ chodników wraz z pasem dla rowerzystów, natomiast na odcinku końcowym konieczne jest przejście przez drogę gminą na teren gminnej oczyszczalni ścieków. Potok Pisarzówka w okolicach miejscowości Hecznarowice to ciek uregulowany o wysokich brzegach biegnący od rejonu boiska sportowego wzdłuż drogi asfaltowej i parkingu samochodowego. Na końcowym odcinku obszar zainteresowania położony wzdłuż drogi szutrowej pomiędzy droga zabudową mieszkaniową a potokiem. W pobliżu znajduje się Obszar Specjalnej Ochrony ptaków Natura 2000 Dolina Dolnej Soły ( PLB120004 ) oraz obszar Natura 2000 Dolna Soła PLH120083. Dalsze pozostawienie terenów objętych projektem na niezorganizowane i niezaplanowane działania ludzkie polegające na braku wskazania i wydzielenia miejsc dla potrzeb rekreacji, narażą obszar na biologiczną degradację. Powyższy sytuacja wpływa na pogarszający się stan bioróżnorodności biologicznej na obszarze Gminy Wilamowice, wobec czego w przedmiotowym projekcie jako problem kluczowy określono: niewystarczający stopień ochrony bioróżnorodności biologicznej na obszarze Gminy Wilamowice. Mając na względzie konieczność znalezienia rozwiązania powyższego problemu jako cel projektu przyjęto ochronę i przywrócenie różnorodności biologicznej na obszarze Gminy Wilamowice. Cel projektu zgodny jest w tym zakresie z celem RPO WSL na lata 2014-2020 (wersja 5.1) w ramach osi priorytetowej VI OCHRONA ŚRODOWISKA I EFEKTYWNE WYKORZYSTANIE ZASOBÓW, w odniesieniu do priorytetu inwestycyjnego 6.4: ochrona i przywrócenie różnorodności biologicznej, ochrona i rekultywacja gleby oraz wspieranie usług ekosystemowych, także poprzez program Natura 2000 i zieloną infrastrukturę. W tej osi priorytetowej, w zakresie priorytetu inwestycyjnego 6.4 wyznaczono jeden cel szczegółowy: Ochrona i przywrócenie różnorodności biologicznej. Cel szczegółowy priorytetu inwestycyjnego 6.4 jest spójny z celami głównym i szczegółowym Umowy Partnerstwa, którymi są odpowiednio: zwiększenie konkurencyjności gospodarki oraz zwiększenie efektywności wykorzystania zasobów naturalnych i kulturowych oraz ich zachowanie. Zgodnie z Projektem Szczegółowego Opisu Priorytetów Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Śląskiego (URPO WSL) na lata 2014-2020 w zakresie Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego (wersja 2.0 z maja 2014) przedmiotowy projekt wpisuje się w Działanie 5.4 Ochrona różnorodności biologicznej. W tej wersji dokumentu - celem działania 5.4 jest ochrona i przywrócenie różnorodności biologicznej. Na etapie opracowania właściwego Studium Wykonalności należy odnieść się do zapisów URPO WSL 2014-2020, które aktualnie określają przykładowe rodzaje projektów odnoszące się do przedmiotowego projektu jako: 1. Budowa, modernizacja i doposażenie ośrodków prowadzących działalność w zakresie edukacji ekologicznej lub ochrony różnorodności biologicznej wraz z prowadzeniem kampanii informacyjnoedukacyjnych; 10

2. Ochrona obszarów nadwodnych wraz ze zrównoważonym wykorzystaniem lokalnych zasobów przyrodniczych wraz z prowadzeniem kampanii informacyjno-edukacyjnych; 3. Budowa i modernizacja niezbędnej infrastruktury związanej z ochroną, przywróceniem właściwego stanu siedlisk przyrodniczych i gatunków (również na terenach chronionych wraz z prowadzeniem kampanii informacyjno-edukacyjnych). W ramach 1. przykładowego rodzaju projektu wsparcie uzyskają ośrodki prowadzące statutową działalność w zakresie edukacji ekologicznej lub ochrony bioróżnorodności, która związana jest z gatunkami rodzimymi stanowiącymi zasoby przyrodnicze województwa śląskiego. W ramach 2. przykładowego rodzaju projektu wsparcie uzyskają projekty związane z ochroną obszarów przybrzeżnych rzek, potoków i zbiorników wodnych wraz ze zrównoważonym wykorzystaniem lokalnych zasobów przyrodniczych w celu stworzenia wielofunkcyjnych przestrzeni publicznych o wysokiej jakości, także dla ich zagospodarowania na cele turystyczne. W ramach 3. przykładowego rodzaju projektu wsparcie uzyskają projekty związane z czynną ochroną gatunków rodzimych stanowiącymi zasoby przyrodnicze województwa śląskiego. W ramach wszystkich typów projektów Beneficjent zobowiązany jest do prowadzenia kampanii informacyjno-edukacyjnych. Przedmiotowy projekt wpisuje się w 2 przykładowy rodzaj projektu. Wskaźniki Planowanymi rezultatami wsparcia - zgodnie z aktualnymi zapisami w Projekcie RPO WSL na lata 2014-2020 (wersja 5.1) w zakresie budowy, modernizacji i doposażenia ośrodków prowadzących działalność w zakresie edukacji ekologicznej lub ochrony różnorodności biologicznej; ochrony obszarów nadwodnych (poprzez zagospodarowanie tych przestrzeni jako bezpiecznych, wielofunkcyjnych przestrzeni publicznych o wysokiej jakości) wraz ze zrównoważonym wykorzystaniem lokalnych zasobów przyrodniczych (np. dla ich zagospodarowania na cele turystyczne), budowy i modernizacji niezbędnej infrastruktury związanej z ochroną, przywróceniem właściwego stanu siedlisk przyrodniczych i gatunków (również na terenach chronionych), będą: 1. Wzrost udziału obszarów chronionych w powierzchni obszarów ogółem; 2. Powstrzymanie procesu utraty różnorodności biologicznej, wzmacnianie potencjału rozwoju gospodarczego i społecznego w oparciu o zrównoważone wykorzystanie walorów przyrodniczych; 3. Rozwój infrastruktury związanej z właściwym ukierunkowaniem ruchu turystycznego na obszarach cennych przyrodniczo zapewniającej z jednej strony lepszą ochronę wartości przyrodniczych, a jednocześnie przyczyniające się do zwiększenia atrakcyjności turystycznej tych obszarów. Niniejszy projekt spełnia odpowiednio zapisy punktów 2 i 3. 11

Tabela 1 Wskaźnik rezultatu L.p. Wskaźnik Jednostka pomiaru Źródło danych Wartość bazowa Wartość docelowa (2020) 1. Udział powierzchni obszarów chronionych w powierzchni ogółem [%] GUS 0 Nie dotyczy 2. Wskaźnik mierzący: Powstrzymanie procesu utraty różnorodności biologicznej, wzmacnianie potencjału rozwoju gospodarczego i społecznego w oparciu o zrównoważone wykorzystanie walorów przyrodniczych zostanie uzupełnione po opublikowaniu odpowiednich wskaźników RPO WSL zostanie uzupełnione po opublikowaniu odpowiednich wskaźników RPO WSL zostanie uzupełnione po opublikowaniu odpowiednich wskaźników RPO WSL zostanie uzupełnione po opublikowaniu odpowiednich wskaźników RPO WSL 3. Wskaźnik mierzący: Rozwój infrastruktury związanej z właściwym ukierunkowaniem ruchu turystycznego na obszarach cennych przyrodniczo zapewniającej z jednej strony lepszą ochronę wartości przyrodniczych, a jednocześnie przyczyniające się do zwiększenia atrakcyjności turystycznej tych obszarów zostanie uzupełnione po opublikowaniu odpowiednich wskaźników RPO WSL zostanie uzupełnione po opublikowaniu odpowiednich wskaźników RPO WSL zostanie uzupełnione po opublikowaniu odpowiednich wskaźników RPO WSL Źródło: Opracowanie własne na podstawie RPO WSL na lata 2014 2020 (wersja 5.1) zostanie uzupełnione po opublikowaniu odpowiednich wskaźników RPO WSL 12

Tabela 2 Wskaźnik produktu L.p. Wskaźnik Jednostka pomiaru Źródło danych Wartość bazowa Wartość docelowa (2019) 1. 2. 3. Liczba ośrodków prowadzących działalność w zakresie edukacji ekologicznej objętych wsparciem Łączna powierzchnia zrekultywowanych gruntów Liczba wspartych form ochrony przyrody [szt.] [ha] Źródło: URPO WSL na lata 2014-2020 (wersja 5.1) Dokumentacja wykonawczo - techniczna/ protokoły zdawczo odbiorcze Dokumentacja wykonawczo - techniczna/ protokoły zdawczo odbiorcze 0 1 0 Nie dotyczy [szt.] Sprawozdanie 0 Nie dotyczy Jako produkty realizacji przedmiotowego projektu Beneficjent Gmina Wilamowice wskazał (dane z ankiety): Długość wybudowanych pieszych ścieżek spacerowych: 2 km; Długość wybudowanych ścieżek rowerowych: 2 km; Długość uporządkowanego brzegu potoku: 4 km; Liczba stworzonych siłowni zewnętrznych: 1 sztuka. Na dzień przygotowania niniejszego opracowania ani projekt Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Śląskiego na lata 2014-2020, ani projekt uszczegółowienia tegoż programu nie przewidują wskaźników innych niż te, które podano w tabelach. Wskaźniki określone w dostępnych projektach dokumentów nie są adekwatne do zaplanowanych typów działań, jak również nie pozwalają na zmierzenie rezultatów wsparcia, jakimi zgodnie z projektem RPO WSL na lata 2014-2020 (wersja 5.1) mają być: Powstrzymanie procesu utraty różnorodności biologicznej, wzmacnianie potencjału rozwoju gospodarczego i społecznego w oparciu o zrównoważone wykorzystanie walorów przyrodniczych; Rozwój infrastruktury związanej z właściwym ukierunkowaniem ruchu turystycznego na obszarach cennych przyrodniczo zapewniającej z jednej strony lepszą ochronę wartości przyrodniczych, a jednocześnie przyczyniające się do zwiększenia atrakcyjności turystycznej tych obszarów. W związku z powyższym, rezultaty te podano bez określenia nazwy wskaźnika. Jednocześnie przy wskaźniku Liczba ośrodków prowadzących działalność w zakresie edukacji ekologicznej objętych wsparciem podano wartość 1, gdyż beneficjent zobowiązany będzie do prowadzenia kampanii 13

informacyjno-edukacyjnych w ramach projektu. Niezbędna będzie weryfikacja powyższych zapisów po opublikowaniu listy wskaźników obowiązujących dla tego typu projektu. Procedura raportowania i monitorowania wskaźników dostosowana będzie do Wytycznych z zakresu monitoringu i sprawozdawczości RPO Województwa Śląskiego 2014-2020. Obowiązki beneficjenta w zakresie sprawozdawczości będzie również określać umowa o dofinansowanie. Funkcję sprawozdania na poziomie beneficjenta spełniać będzie część wniosku o płatność dotycząca postępu rzeczowego i finansowego danego projektu (w tym informacja nt. postępu prac, osiągniętych produktów). Wskaźniki produktu będą monitorowane co najmniej 1 raz na kwartał, natomiast wskaźniki rezultatu najpóźniej w rok po zakończeniu inwestycji. 2. Analiza terytorialna Wilamowice gmina miejsko-wiejska leżąca na pograniczu południowej części Kotliny Oświęcimskiej, u podnóża Beskidów. Posiada znakomite walory krajobrazowe i turystyczne i stanowi integralną część powiatu bielskiego. Jako gmina przygraniczna wchodzi w skład Euroregionu BESKIDY. W skład gminy wchodzi miasto Wilamowice i pięć sołectw: Pisarzowice, Dankowice, Hecznarowice, Stara Wieś i Zasole Bielańskie. W układzie jednostek administracyjnych gmina leży pomiędzy miastem i gminą Brzeszcze (od północy), miastem i gminą Czechowice-Dziedzice (od zachodu), miastem Bielsko-Biała i gminą Kozy (od południa) oraz miastem i gminą Kęty (od wschodu). Z Wilamowic do Bielska-Białej stolicy Podbeskidzia jest kilkanaście kilometrów, niewiele dalej jest do Oświęcimia. Około 80 kilometrów dzieli Wilamowice od Krakowa i Wieliczki, gdzie po drodze można odwiedzić miasto Wadowice, a do granicy Czech i Słowacji jest 50 km. Południowa część gminy od Pisarzowic zajmuje fragment Pogórza Śląskiego, które niepostrzeżenie przechodzi w Podgórze Wilamowickie. Obszar, na którym leży miasto i gmina Wilamowice, wykazuje małe zróżnicowanie krajobrazowe, będące odzwierciedleniem warunków geologicznych i rzeźby terenu. Rozciąga się on przeważnie na pofałdowanym i porozcinanym dolinami małych cieków wodnych Pogórzu. Ogólnie rzecz ujmując, rzeźba terenu gminy ma charakter wyżynny. Wschodnią granicę gminy stanowi rzeka Soła, północno-zachodnia sięga do Wisły, a południowa przebiega u podnóża progu Beskidu Małego. Sieć wodna gminy należy do zlewni Soły oraz Wisły i oparta jest na dwóch dużych potokach: Pisarzówce i Dankówce. W obrębie niżej położonych podmokłych dolin Pisarzówki i jej dopływu Słonnicy oraz Dankówki znajdują się rozległe kompleksy stawów rybnych, rozciągających się wzdłuż ich biegów. Sprzyjające położenie gminy Wilamowice na mapie Polski, urozmaicony parkowy krajobraz z licznymi stawami hodowlanymi w obniżeniach, z czystym środowiskiem, z uregulowaną gospodarką wodnościekową zachęcają do odwiedzenia tutejszych terenów. Turystom indywidualnym mieszkańcy proponują pobyt w domach prywatnych na zasadzie agroturystyki oferując własne zdrowe warzywa i przetwory spożywcze, a miejscowi rzemieślnicy pieczywo i wyroby wędliniarskie przygotowywane tradycyjnymi metodami. Rolniczo-przemysłowa gmina Wilamowice oferuje nie tylko atrakcje folklorystyczno-rekreacyjne, lecz również wyroby tutejszych zakładów konfekcyjnych, szwalniczych, meblarskich, obróbki mas plastycznych i metali, w wysokim procencie eksportowanych do wielu krajów. Ważnym działem 14

upiększającym tutejszy krajobraz są wielohektarowe specjalistyczne gospodarstwa produkujące ozdobne krzewy i drzewa. Tabela 3 Ludność w Gminie Wilamowice wg miejsca zameldowania i płci Wyszczególnienie j.m. 2009 2010 2011 2012 2013 Ludność wg miejsca zameldowania i płci stan na 31 XII ogółem osoba 15 922 16 095 16 275 16 474 16 670 mężczyźni osoba 7 832 7 936 7 999 8 099 8 197 kobiety osoba 8 090 8 159 8 276 8 375 8 473 Źródło: Opracowanie własne na podstawie Banku Danych Lokalnych GUS Według danych GUS na 31 grudnia 2013 r. Wilamowice liczyły 16 670 mieszkańców, natomiast ich powierzchnia wynosi 57 km². Gęstość zaludnienia stanowi aktualnie 291 os./km² i od kilku lat w związku z systematycznym wzrostem liczby mieszkańców ta gęstość wzrasta (w 2009 r. było 278 os./km²). Saldo migracji na 1 000 osób w 2013 r. wyniosło 9,4 (w 2009 r. 10,1). Tabela 4 Wskaźnik obciążenia demograficznego w Gminie Wilamowice Wyszczególnienie j.m. 2009 2010 2011 2012 2013 ludność w wieku nieprodukcyjnym na 100 osób w wieku produkcyjnym ludność w wieku poprodukcyjnym na 100 osób w wieku przedprodukcyjnym ludność w wieku poprodukcyjnym na 100 osób w wieku produkcyjnym osoba 58,4 57,8 57,6 57,4 57,1 osoba 71,8 73,5 75,0 77,3 78,7 osoba 24,4 24,5 24,7 25,0 25,2 Źródło: Opracowanie własne na podstawie Banku Danych Lokalnych GUS W strukturze ludności Wilamowic w 2013 r. 63,6% mieszkańców stanowiły osoby w wieku produkcyjnym, 20,4% osoby w wieku przedprodukcyjnym, a 16,0% osoby w wieku poprodukcyjnym. Od lat wzrasta ilość osób w wieku poprodukcyjnym. Przyrost naturalny w 2013 r. był dodatni wyniósł 2,6 i ma tendencję malejącą. Liczba pracujących w Wilamowicach to ogółem 1 721 osób (GUS, stan na 31 XII 2013 r.). Pracujący na 1 000 ludności w 2013 r. stanowili 103 osoby. Na koniec czerwca 2014 r. stopa bezrobocia w Polsce wyniosła 12%, w województwie śląskim 10,2%, w mieście Bielsko-Biała 5,6%, a w powiecie bielskim 9,2%. Liczba bezrobotnych zarejestrowanych w PUP w Bielsku-Białej w 2013 r. z gminy Wilamowice to 518 osób (w 2012 r. zarejestrowanych bezrobotnych było 522). 15

Gospodarka Według danych GUS BDL (stan na koniec 2013 r.) podmioty gospodarki narodowej stanowiły w Wilamowicach ogółem 1 336 w tym z sektora publicznego 25, sektora prywatnego 1 311, a wśród nich sektor prywatny osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą 1 136 firm. Wiodącym sektorem wśród zarejestrowanych podmiotów gospodarczych w Wilamowicach są firmy z sektora G handel detaliczny i hurtowy (365 firm), sektora C przetwórstwo przemysłowe (198), sektora F budownictwo (192) oraz S i T pozostała działalność usługowa i gospodarstwa domowe zatrudniające pracowników (92). Zasoby mieszkaniowe gminy Wilamowice stanowią 4 738 (wg GUS, stanu na XII 2013 r.), w tym budynki mieszkalne to ogółem 4 063. W 2013 r. liczba mieszkań oddanych do użytkowania wyniosła 62. Urządzenia sieciowe (dane GUS na 2013 r.): Wodociągi długość czynnej sieci rozdzielczej to 134,0 km, a połączenia prowadzące do budynków mieszkalnych i zbiorowego zamieszkania to 4 246 szt. Kanalizacja długość czynnej sieci kanalizacyjnej to 90,0 km, a połączenia prowadzące do budynków mieszkalnych i zbiorowego zamieszkania to 2 327 szt. Ludność w % ogółu ludności korzystająca z instalacji (GUS, 2012 r.): wodociągowej 95,2 kanalizacyjnej 49,9 gazowej 77,2 Infrastruktura społeczna Służba zdrowia: 10 przychodni; liczba ludności na 1 przychodnię w 2012 r. 1 647 osób; apteki ogólnodostępne 5; liczba ludności na 1 aptekę ogólnodostępną 3 334. Placówki edukacyjne w Wilamowicach to: 6 przedszkoli dla 611 dzieci; 5 szkół podstawowych (dla 987 uczniów) oraz 3 gimnazja (dla 486 uczniów). Warunki do rekreacji rodzinnej i eko-edukacji Sprzyjające położenie gminy Wilamowice na mapie Polski, urozmaicony parkowy krajobraz z licznymi stawami hodowlanymi w obniżeniach, z czystym środowiskiem, z uregulowaną gospodarką wodnościekową zachęcają do odwiedzenia tutejszych terenów. Turystom indywidualnym mieszkańcy proponują pobyt w domach prywatnych na zasadzie agroturystyki oferując własne zdrowe warzywa i przetwory spożywcze, a miejscowi rzemieślnicy pieczywo i wyroby wędliniarskie przygotowywane tradycyjnymi metodami. W gminie występują bardzo dobre warunki dla rozwoju rekreacji rodzinnej i eko-edukacji. Podsumowanie Gmina Wilamowice liczy 16 670 mieszkańców, jej powierzchnia wynosi 57 km². Gęstość zaludnienia stanowi 297 os./km² i od kilku lat wzrasta. Narasta ilość osób w wieku poprodukcyjnym. Przyrost naturalny w 2013 r. był dodatni wyniósł 2,6 i ma tendencję malejącą. Korzystne warunki morfometryczne, wyrażające się małymi wysokościami względnymi, niewielkimi spadkami, dobra jakość gleb oraz położenie w sąsiedztwie obszarów zurbanizowanych bielskiej 16

i katowickiej aglomeracji stwarzają duże perspektywy rozwoju gospodarczego gminy. W Wilamowicach dominują działalności gospodarcze dot. handlu, przetwórstwa przemysłowego i budownictwa. Bliskość aglomeracji miejskich Śląska, czyste ekologicznie środowisko z uregulowaną gospodarką ściekową i odpadową, z pełnym uzbrojeniem w infrastrukturę, z bardzo dobrą opieką zdrowotną, wysokim poziomem opieki i nauczania, a przede wszystkim duża ilość działek w niskich cenach są wyjątkową zachętą dla potencjalnych inwestorów indywidualnych (pod budownictwo jednorodzinne), jak i małych, i średnich zakładów nie uciążliwych dla przyrody. W gminie występują bardzo dobre warunki dla rozwoju rekreacji rodzinnej i eko-edukacji. 3. Zgodność z politykami strategicznymi Projekt jest zgodny z poniższymi celami i priorytetami dokumentów strategicznych na poziomie kraju, regionu, powiatu i gminy. Zgodność przedmiotowego projektu z dokumentami strategicznymi na poziomie kraju, związanych z perspektywą finansową 2014+ prezentują poniżej wskazane zapisy odnoszące się do specyfiki projektu Beneficjenta: Strategia Europa 2020 Strategia na rzecz inteligentnego i zrównoważonego rozwoju sprzyjającego włączeniu społecznemu Priorytet: rozwój zrównoważony wspieranie gospodarki efektywniej korzystającej z zasobów, bardziej przyjaznej środowisku i bardziej konkurencyjnej. Działania: Konkurencyjność, Przeciwdziałanie zmianom klimatu, Czysta i efektywna energia. Programowanie perspektywy finansowej 2014-2020 Umowa Partnerstwa Cel główny zwiększenie konkurencyjności gospodarki; cel szczegółowy zwiększenie efektywności wykorzystania zasobów naturalnych i kulturowych oraz ich zachowanie. Krajowa Strategia Rozwoju Regionalnego 2010-2020: Regiony, Miasta, Obszary wiejskie Cele polityki regionalnej do 2020: 1. Wspomaganie wzrostu konkurencyjności regionów ( konkurencyjność ), w tym: 1.2.2. Wspieranie rozwoju i znaczenia miast subregionalnych; 2. Budowanie spójności terytorialnej i przeciwdziałanie marginalizacji obszarów problemowych ( spójność ); 2.3. Restrukturyzacja i rewitalizacja miast i innych obszarów tracących dotychczasowe funkcje społeczno-gospodarcze. Krajowy Program Reform 2013 Strategia Bezpieczeństwo Energetyczne i Środowisko (MG/MŚ) cel główny: zapewnienie wysokiej jakości życia obecnych i przyszłych pokoleń z uwzględnieniem ochrony środowiska oraz stworzenie warunków do zrównoważonego rozwoju nowoczesnego sektora energetycznego, zdolnego zapewnić Polsce bezpieczeństwo energetyczne oraz konkurencyjną i efektywną energetycznie gospodarkę; cel szczegółowy: poprawa stanu środowiska (w tym ochrona wód i powietrza, racjonalna gospodarka odpadami, promocja technologii środowiskowych i zachowań ekologicznych). Strategia Rozwoju Kraju 2020 Cel II.6.4. Poprawa stanu środowiska; III.3.4. Zwiększenie spójności terytorialnej. 17

Polska 2030. Wyzwania rozwojowe Wyzwanie 5 - BEZPIECZEŃSTWO ENERGETYCZNO-KLIMATYCZNE, w tym: Wyzwania klimatyczne, Energetyka klimat. Dylematy, oś czasu i zadania. Osiągnięcie celów klimatycznych (radykalne ograniczenie emisji) oraz środowiskowych (zrównoważony rozwój poprawa lesistości, waloryzacja różnorodności biologicznej, ochrona światowych podziemnych zasobów wody, zmniejszenie deficytu wody); Poprawa stanu wód i zmniejszanie deficytu wody. Rekomendacje m.in.: dot. opracowania PLANU NA RZECZ OCHRONY ZASOBÓW NATURALNYCH I ŚRODOWISKA i wskazane tam działania wspierające w perspektywie długofalowej. Regionalne i lokalne dokumenty programowe odnoszące się do specyfiki przedmiotowego projektu: Strategia Rozwoju Województwa Śląskiego Śląskie 2020+ Obszar Priorytetowy (C) PRZESTRZEŃ. Cel strategiczny: Województwo śląskie regionem atrakcyjnej i funkcjonalnej przestrzeni. Cel operacyjny: C.1. Zrównoważone wykorzystanie zasobów środowiska. Kierunki działań tj.: 3. Wspieranie wdrażania rozwiązań w zakresie zintegrowanego i zrównoważonego zarządzania zasobami wodnymi w zlewni, w tym ochrony przeciwpowodziowej i przeciwdziałania skutkom suszy; 5. Wspieranie działań na rzecz poprawy jakości wód powierzchniowych oraz ochrony wód podziemnych i racjonalizacji ich wykorzystania; 9. Wspieranie działań zmierzających do zachowania i odtwarzania bioi georóżnorodności; 12. Wspieranie edukacji ekologicznej i kształtowanie postaw pro środowiskowych; 13. Rekultywacja terenów zdegradowanych na cele środowiskowe. Cel operacyjny: C.3. Wysoki poziom ładu przestrzennego i efektywne wykorzystanie przestrzeni. Kierunki działań tj.: 3. Tworzenie i rewitalizacja obszarów zieleni urządzonej oraz terenów rekreacyjnych; 8. Wsparcie działań podnoszących jakość planowania przestrzennego na poziomie regionalnym i lokalnym, w tym działań integracyjnych. Realizacja przedmiotowego projektu przyczyni się do spełnienia wskazanych celów, ponieważ swoim zakresem wpłynie na poprawę atrakcyjności i funkcjonalności przestrzeni w obszarze gminy i spełni założenia operacyjne wskazanych wyżej celów wojewódzkich. Projekt Strategii Rozwoju Subregionu Południowego Województwa Śląskiego wraz ze Strategią Regionalnych Inwestycji Terytorialnych na lata 2014-2020 (Bielsko-Biała, wrzesień 2014 r.) Cel RIT I. Poprawa infrastruktury ochrony środowiska poprzez zabezpieczenie i wykorzystanie zasobów obszaru funkcjonalnego subregionu południowego wynikający z priorytetu III Strategii Rozwoju Subregionu Południowego: Rozwój infrastruktury i usług dla zrównoważonego rozwoju oraz jest spójny z jego celem operacyjnym III.1 Ochrona środowiska i zrównoważone wykorzystanie zasobów środowiska. Priorytet II Ochrona środowiska i efektywne wykorzystanie zasobów. Przedmiotowy projekt spełnia te zapisy, ponieważ poprawi infrastrukturę ochrony środowiska i wykorzysta lokalne zasoby naturalne gminy na rzecz ochrony środowiska i jego zrównoważonego rozwoju na tle całego Subregionu oraz województwa. Projekt RPO WSL 2014-2020 wersja 5.1 z dnia 10.04.2014 Oś Priorytetowa: VI Ochrona środowiska i efektywne wykorzystanie zasobów, w zakresie priorytetu inwestycyjnego 6.4: ochrona i przywrócenie różnorodności biologicznej, ochrona 18

i rekultywacja gleby oraz wspieranie usług ekosystemowych, także poprzez program Natura 2000 i zieloną infrastrukturę. Gmina niniejszym projektem planuje efektywnie wykorzystać swoje naturalne zasoby i chronić środowisko w obrębie objętym projektem z właściwym dostosowaniem się do wytycznych tego RPO WSL. Projekt Szczegółowego Opisu Osi Priorytetowych RPO WSL 2014-2020 w zakresie EFRR w. 2.0 Oś Priorytetowa: IV Ochrona środowiska i efektywne wykorzystanie zasobów. Działanie 5.4 Ochrona różnorodności biologicznej. Niniejszy projekt w swoich założeniach realizować będzie przedsięwzięcia oparte na wytycznych programowych wskazanego URPO, ponieważ zakłada ochronę bioróżnorodności w obszarze objętym projektem i odnosi się w swoich efektach do celów tej części działań RPO WSL. Strategia Rozwoju Powiatu Bielskiego do roku 2020 Cel II: Poprawa jakości środowiska naturalnego; Niniejszy projekt wpisuje się w ten cel, ponieważ jego działania w zakresie: zagospodarowanie nadbrzeży potoku Pisarzówka w gminie Wilamowice oddziaływać będą na poprawę jakości środowiska naturalnego. Strategia Rozwoju Wilamowic dokument wymaga aktualizacji. Zapisy z 2000 r. nie oddają aktualnych potrzeb i możliwych kierunków rozwoju lokalnego także w odniesieniu do przedmiotowego projektu. Polityki horyzontalne Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1303/2013 z dnia 17 grudnia 2013 ustanawiającego wspólne przepisy dotyczące Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, Europejskiego Funduszu Społecznego, Funduszu Spójności, Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich oraz Europejskiego Funduszu Morskiego i Rybackiego oraz ustanawiające przepisy ogólne dotyczące Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, Europejskiego Funduszu Społecznego, Funduszu Spójności i Europejskiego Funduszu Morskiego i Rybackiego oraz uchylające rozporządzenie Rady (WE) nr 1083/2006 - nakłada na państwa członkowskie wdrażające fundusze strukturalne, obowiązek stosowania tzw. polityk horyzontalnych: W Artykule 7 - Promowanie równości mężczyzn i kobiet oraz niedyskryminacji; W Artykule 8 - Zrównoważony rozwój. Planowane działanie następująco wpływa na poszczególne polityki horyzontalne: 19

Tabela 5 Wpływ projektu na polityki horyzontalne Polityki horyzontalne Zrównoważony rozwój Promowanie równości mężczyzn i kobiet oraz niedyskryminacji Zgodność projektu z politykami Realizacja projektu będzie miała pozytywny wpływ na politykę zrównoważonego rozwoju przede wszystkim poprzez oddziaływanie na ochronę i poprawę jakości środowiska naturalnego. Zgodnie z założeniami zrównoważonego rozwoju, przy korzystaniu z zasobów naturalnych nie należy kierować się jedynie zaspokajaniem własnych potrzeb, ale też brać pod uwagę przyszłe pokolenia i stan otaczającego środowiska. Przedmiotowy projekt spełnia te założenia oraz tej polityki horyzontalnej rozwoju UE, która skupia się także na takich elementach jak: budowanie bardziej konkurencyjnej gospodarki, która będzie korzystać z zasobów w sposób racjonalny i oszczędny. Do infrastruktury powstałej w ramach projektu zapewniony zostanie równy dostęp kobietom i mężczyznom oraz osobom niepełnosprawnym różnych płci, wyznań i religii, rasy i narodowości. W pływ projektu na polityki pozytywny neutralny Źródło: Opracowanie własne na podstawie Rozporządzenia ramowego dla EFSI nr 1303/2013 (Dz. Urz. UE L 347 z 20 grudnia 2013 r.) oraz Projektu RPO WSL 2014-2020 (wersja 5.1) 4. Komplementarność projektu Projekt jest częścią zintegrowanego subregionalnego przedsięwzięcia pn. Rewitalizacja przestrzeni nadbrzeżnych rzek, potoków i zbiorników wodnych Subregionu Południowego, w związku z czym przedsięwzięciami komplementarnymi do niniejszego projektu będą wszystkie działania zaplanowane do realizacji w przedsięwzięciu zintegrowanym. Projekt jest komplementarny z innym projektem, współfinansowanym ze środków UE zmierzającym do poprawy stanu środowiska naturalnego na obszarze Gminy Wilamowice. Tabela 6 Komplementarność projektu z innymi działaniami L.p. Nazwa projektu Podmiot realizujący Źródło finansowania Wartość brutto w PLN Stan realizacji przedsięwzięcia 1. Rozbudowa oczyszczalni ścieków w Pisarzowicach Gmina Wilamowice Budżet Gminy Wilamowice, Budżet Gminy Kozy WFOŚiGW w Katowicach 11 151 722,00 zrealizowane 20

L.p. 2. Nazwa projektu Budowa kanalizacji w Pisarzowicach Podmiot realizujący Gmina Wilamowice Źródło finansowania Budżet Gminy Wilamowice Wartość brutto w PLN Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych z ankiety dla beneficjentów projektu. Stan realizacji przedsięwzięcia 3 000 000,00 zrealizowane 5. Analiza instytucjonalna 5.1. Beneficjenci projektu Beneficjentem będzie jednostka samorządu terytorialnego Gmina Wilamowice. Podstawę prawną w tym względzie określa ustawa z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz. U. z 2001 r., nr 142 poz. 1591 z późn. zm.). Gmina Wilamowice jest podstawową jednostką samorządu terytorialnego, powołaną do organizacji życia publicznego na swoim terytorium. Wspólnotę samorządową Gminy tworzą wszystkie osoby, zamieszkujące na jej obszarze. Gmina działa w oparciu o ustawę z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz. U. Nr 142 z 2001 r. poz. 1591 z późn. zm.) oraz Statut Gminy, przyjęty przez Radę Gminy Wilamowice w dniu 12 marca 2003r. Uchwałą nr VI/46/2003. W skład gminy wchodzi miasto Wilamowice i pięć sołectw: Pisarzowice, Dankowice, Hecznarowice, Stara Wieś i Zasole Bielańskie. Gmina posiada osobowość prawną i wykonuje zadania publiczne, przede wszystkim zadania o znaczeniu lokalnym, w imieniu własnym i na własną odpowiedzialność. Urząd jest jednostką organizacyjną gminy zapewniającą obsługę administracyjną, organizacyjną i techniczną Wójta kierownika Urzędu, oraz Rady i jej organów wewnętrznych. Urząd funkcjonuje na podstawie wewnętrznego podziału organizacyjnego na referaty, Urząd Stanu Cywilnego i samodzielne stanowiska pracy. Beneficjentem pośrednim (ostatecznym) będą mieszkańcy gminy Wilamowice oraz turyści. Właścicielem wykonanej inwestycji w ramach projektu, będzie Beneficjent Gmina Wilamowice. 5.2. Wykonalność instytucjonalna projektu Brak danych o zaplanowaniu powołania zespołu zarządzającego, który będzie odpowiadać za przebieg oraz nadzór nad inwestycją, a w szczególności za dotrzymanie zapisów harmonogramu rzeczowo finansowego inwestycji, opracowanie specyfiki przetargowej, wybór wykonawcy, rozliczenie inwestycji. Z uwagi na powyższe, nie jest możliwa pełna ocena przygotowania Beneficjenta do realizacji projektu w szczególności poprzez ocenę czy Beneficjent posiada zdolność organizacyjną do wdrożenia projektu i jego utrzymania. Jednakże wskazane przez Beneficjenta doświadczenie w zrealizowaniu kilku projektów dofinansowanych ze środków unijnych daje możliwość uznania, iż istnieje potencjał do wdrożenia projektu. 21

6. Analiza techniczna i technologiczna Analiza stanu aktualnego Potok Pisarzówka wypływa z terenów górskich Beskidu Małego Międzybrodzia Bielskiego i przepływa min. przez miejscowości Pisarzowice i Hecznarowice na odcinku 4 km w Gminie Wilamowice w powiecie bielskim. Potok na biegu w/w miejscowości jest uregulowany i posiada w przeważającej części umocnione kamienne i betonowe brzegi jak i jazy spiętrzające wodę. Na potoku wybudowano liczną infrastrukturę komunikacyjną w postaci mostów drogowych i kładek. Stan techniczny kładek w ocenie eksperta wymaga remontu i wymiany balustrad niezapewniających bezpieczeństwa użytkowania. W miejskości Pisarzowice wybudowana została biologiczna oczyszczalnia ścieków, która dokonuje zrzutu oczyszczonych ścieków do potoku. Potok z uwagi na bliskie sąsiedztwo z istniejącą infrastrukturą drogową i bliskością zabudowań w/w miejscowości stanowi bardzo atrakcyjną i łatwo dostępną enklawę, którą można wykorzystać na potrzeby rekreacyjne. Opis wybranego wariantu technicznego/ technologicznego W ramach realizacji projektu przewiduje się wykonanie robót : Remont istniejących nawierzchni asfaltowych ścieżek rowerowych i ciągów pieszych z zastosowaniem nawierzchni szutrowych bądź ekologicznych na łącznym odcinku 1500m. Budowę nowej utwardzonej ścieżki rowerowej i ciągów pieszych w miejscach nieutwardzonych istniejących w terenie ścieżek na terenie miejscowości Pisarzowice do miejsca istniejącej oczyszczalni ścieków na łącznym odcinku 500m. Budowę obiektów małej architektury: wiaty drewnianej, ławek, stolika, stojaka rowerowego na terenie działki gminnej przy istn. oczyszczalni ścieków w miejscowości Pisarzowice. Budowę obiektów małej architektury ławek drewnianych, koszy na śmieci i stojaków rowerowych na całym ciągu 2km ścieżek rowerowych. Uporządkowanie brzegu potoku Wycinka krzewów i drzew ograniczających przepływ wody a) Podstawowe założenia projektowe: Dla budowy ścieżki pieszo rowerowej, proponuje się nawierzchnie szutrowo żwirową lub przy użyciu wodno-przepuszczalnych materiałów. zaprojektowanie ścieżki tak aby zarówno jej przebieg, jak i użyte materiały w jak najmniejszym stopniu ingerowały w środowisko Właściwe (z punktu środowiskowego) poprowadzenie ścieżki pieszo rowerowej, nawet poprzez miejscowe jej zwężenia, by w maksymalnym stopniu uniknąć wycinki drzew zaprojektowanie prac, tak by nie zmniejszyć dostępności cieku dla zwierząt - zwłaszcza drobnych ssaków i płazów. Włączenie do projektu usuwania i niszczenia roślin inwazyjnych - są one jedną z głównych przyczyn zmniejszania się bioróżnorodności w zbiorowiskach roślinnych i wśród zwierząt. Stosować oświetlenie hybrydowe połączenie energii słonecznej i turbin wiatrowych w celu eliminacji budowy sieci kablowej ziemnej lub napowietrznej. W wypadku wykonania oświetlenia obiektów - stosować wyłącznie oprawy lamp z ULOR=0, o zerowej emisji do górnej półsfery. Maksimum emisji musi przypadać na światło żółte i zielone (długości fali w 22

zakresie 520-600nm) o widmie ciągłym; Zaleca się zastosować zasilanie fotowoltaiczne, w przypadku konieczności budowy sieci oświetleniowej. Mocniejsze wyeksponowanie eko-edukacyjnej roli miejsca z podkreśleniem miejsca pod kątem krajobrazowym i zawartej w okolicy bioróżnorodności. zaprojektowanie prac, żeby w maksymalnym stopniu uniknąć wycinki drzew. W wypadku nasadzeń należy skorzystać z rodzimych gatunków, dostosowanych do warunków siedliskowych (gatunki łęgowe), lokalnego pochodzenia (z materiału genetycznego pozyskanego nie dalej niż 25 km od miejsca sadzenia). W ramach działań ekoedukacyjnych należy wykonać instalacje edukacyjne, wchodzące w interakcję z użytkownikami. Warto oczyścić skarpę pomiędzy drogą, a terenem projektowym i przywrócić tam roślinność ziołoroślową. Na potencjalną lokalizacje wyposażenia obszaru w mała architekturę rekomenduje się terenu otwarte, niezadrzewione w tym obszar sąsiadujący z oczyszczalnią ścieków obszar w sąsiedztwie parkingu ( Hecznarowice) Na pozostałym obszarze nie zadrzewionym zaleca się dokonanie zadrzewnień. Wykonanie "hotelu dla owadów" budek dla ptaków oraz i innych organizmów cyklem życiowym związanych z wodą. Zaprojektowanie, utworzenie i utrzymanie niewielkich zbiorników odpowiednich dla życia i rozmnażania się płazów i owadów związanych z wodą, W ramach projektu dokonać próby likwidacji barier migracyjnych dla ichtiofauny. b) Zalecenia dotyczące prac przygotowawczych i wykonawczych: c) Nadbrzeża w świetle definicji zawartej w ustawie z dnia 18 lipca 2001r. Prawo wodne art. 9 ust 1, pkt 19h są urządzeniem wodnym, na które zgodnie z art. 122, ust. 1pkt 3 jest wymagane opracowanie operatu wodno-prawnego i uzyskanie pozwolenia wodno-prawnego. d) W przypadku stwierdzenia w drodze uzgodnień z Regionalną Dyrekcją Zarządu Gospodarki Wodnej że teren objęty projektem jest terenem zalewowym, konieczne jest za podstawie Ustawy z dnia 18 lipca 2001 r. Prawo Wodne, zgodnie z art. 88l ust.1a. uzyskanie decyzji zwalniającej od zakazów Dyrektora RZGW o której mowa w art. 88l ust 1 Prawa wodnego e) Na podstawie Ustawy z dnia 18 lipca 2001 r. Prawo Wodne, zgodnie z art. 88l ust.1a. budowa, przebudowa lub remont drogi rowerowej oraz wyznaczenie szlaku turystycznego pieszego lub rowerowego wymaga zgłoszenia Dyrektorowi Zarządu Gospodarki Wodnej, w przypadku wcześniejszego stwierdzenia w drodze uzgodnień z w/w Instytucją że teren projektu jest terenem zalewowym. f) Ryzyko projektu: Beneficjent jest w trakcie sporządzonej dokumentacji projektowej, nie posiada stosowanych uzgodnień i pozwoleń na realizację projektu. Beneficjent nie posiada własności terenów dla których planuje realizować projekt, konieczny jest wykup działek lub uzyskanie zgód właścicieli na realizację projektu na ich terenie. W ocenie eksperta istniejące kładki wymagają sporządzenia ekspertyz budowlanych w zakresie zapewnienia bezpieczeństwa użytkowania i w zakresie przeprowadzenia niezbędnego remontu. 23

g) Harmonogram prac przygotowawczych i wykonawczych: Uzyskanie zezwoleń i uzgodnień: od 0 do 300dnia Opracowanie dokumentacji projektowej: od 300 do 400 dnia Uzyskanie pozwoleń na realizację: od 400 do 465 dnia Realizacja prac budowlanych: od 465 do 630 dnia Termin realizacji projektu wskazany przez Beneficjenta, tj. 03.2017 do 10.2019 jest realny. Beneficjent powinien jednak niezwłocznie rozpocząć procedurę uzyskania zgód na realizację zadania na działkach nie będących własnością gminy oraz rozpocząć procedurę pozyskania koniecznych uzgodnień i opracowania dokumentacji wskazanych w pkt b). Tabela 7 Koszty przygotowania i realizacji projektu L.p. Koszt Kwota netto Vat [23%] Kwota brutto 1. 2. 3. 4. 5. Przygotowanie dokumentacji (studium wykonalności) Wykonanie dokumentacji projektowej i uzyskanie zezwoleń Ekspertyzy, inwentaryzacje przyrodnicze i nadzory Szacunkowa wartość rzeczowej realizacji inwestycji Promocja wraz z kampanią informacyjno-edukacyjną 20 000,00 4 600,00 24 600,00 70 000,00 16 100,00 86 100,00 40 000,00 9 200,00 49 200,00 1 069 512,00 245 987,76 1 315 499,76 20 000,00 4 600,00 24 600,00 6. SUMA 1 219 512,00 280 487,76 1 499 999,76 Źródło: Opracowanie własne 7. Analiza specyficzna dla sektora Elementami specyficznymi w projekcie są: Stworzenie warunków dla poprawy bioróżnorodności w obszarze projektowym; Stworzenie miejsca rekreacyjno-edukacyjnego i edukacji ekologicznej. 7.1. Stan aktualny Potok Pisarzówka jest ciekiem o uregulowanym korycie. W miejscowości Pisarzowice ciek został obudowany opaskami kamienno-betonowymi. Na cieku zlokalizowane są liczne przegrody poziome jazy spiętrzające wodę. Brzegi na tym odcinku silnie zadrzewione. Początkowy odcinek wyposażony jest w układ chodników wraz z pasem dla rowerzystów. Na odcinku końcowym konieczne jest przejście przez drogę gminą na teren gminnej oczyszczalni ścieków. Na całym odcinku zaobserwowano znaczna ilość urządzeń infrastruktury technicznej mającej za zadanie odprowadzanie wód opadowych. Potok Pisarzówka w okolicach miejscowości Hecznarowice to ciek uregulowany o wysokich brzegach biegnący od rejonu boiska sportowego wzdłuż drogi asfaltowej i parkingu 24

samochodowego. Na końcowym odcinku obszar zainteresowania położony wzdłuż drogi szutrowej pomiędzy droga zabudową mieszkaniową a potokiem. Obszar projektu leży w sąsiedztwie: W odległości około 3.5-3.7 km od obszaru zainteresowania w miejscowości Pisarzowice zlokalizowany jest : Obszar Specjalnej Ochrony ptaków Natura 2000 Dolina Dolnej Soły (PLB120004 ), oraz obszar Natura 2000 Dolna Soła PLH120083 W odległości około 1.7-2.0 km od obszaru zainteresowania w miejscowości Hecznarowice zlokalizowany jest : Obszar Specjalnej Ochrony ptaków Natura 2000 Dolina Dolnej Soły (PLB120004 ) oraz obszar Natura 2000 Dolna Soła PLH120083. 7.2. Stan projektowany Celem projektu jest Zagospodarowanie nadbrzeży potoku Pisarzówka w gminie Wilamowice w powiecie Bielskim. Jedynie racjonalne zagospodarowanie miejsca naprawi źle wykonaną regulację potoku poprzez wybudowanie na nurcie barier dla migracji ichtiofauny oraz inwazyjne niezagospodarowane sprzyja niszczeniu występującej w tym terenie bioróżnorodności. Poprzez przewidziane w projekcie działania jak: podjęcie działań w celu ochrony unikatowych dziko rosnących gatunków roślin. uporządkowanie i zagospodarowanie zielenią nadbrzeży jak również wkomponowanie w zagospodarowanie terenu ścieżek pieszorowerowych, zwiększenie dostępności do cieku dla drobnych ssaków i płazów., odtwarzanie i ochrona łęgu, szczepienie runa łęgu, ochrona ziołorośli, możliwe jest stworzenie warunków dla poprawy bioróżnorodności. Znaczący pozytywny wpływ projektu na środowisko można osiągnąć w szczególności poprzez: usuwanie i niszczenia roślin inwazyjnych - są one jedną z głównych przyczyn zmniejszania się bioróżnorodności w zbiorowiskach roślinnych i wśród zwierząt. Poprzez racjonalne zagospodarowanie terenu, uwypuklenie waloru edukacyjnego projektu, możliwe jest poprawa elementu specyficznego terenu jakim jest stworzenie miejsca rekreacyjno-edukacyjnego i edukacji rodzinnej. Podjęcie działań inwestycyjnych polegających na: budowie ścieżki pieszo-rowerowej, elementów małej architektury i kąpieliska w otoczeniu cennych gatunków bioróżnorodnych fauny i flory oraz wartości krajobrazowych połączone z montażem tablic informacyjnych przyczyni się do zorganizowania przestrzeni rekreacyjnoedukacyjnej. Przewiduje się możliwość rekreacyjno-edukacyjnego skorzystania z obiektu poprzez 800 rodzin rocznie. Dodatkowo, umiejscowienie tablic dydaktycznych o tematyce związanej z występującą w rejonie bioróżnorodnością i wartością krajobrazową okolicy przyczyni się do wzmocnienia postaw ekologicznych mieszkańców. 8. Analiza wariantowa Do analizy wariantowości niniejszego przedsięwzięcia przyjęto trzy rozwiązania: Wariant I realizacja zakresu podanego przez Beneficjenta, który przewidywał: stworzenie ścieżek zdrowia obejmujących sieć pieszych ścieżek spacerowych i dróg dla rowerzystów montaż siłowni zewnętrznej; 25

Wariant ten został odrzucony w następujących powodów: Nie przewidziano działań, które mogłyby w znaczący sposób poprawić lokalną bioróżnorodność. Koszt tego wariantu wyniesie ok. 80% wartości ogólnych kosztów podanych w analizie technicznotechnologicznej dział nr 6. Wariant II - realizacja inwestycji w wariancie przyjętym do realizacji i opisanym w rozdziale 6 łącznie z rekomendacjami zawartymi w punkcie a) - podstawowych założeń projektowych, uwzględniających rekomendacje analizy środowiskowej działu nr 9. Wariant III rozszerzenie zakresu zadania. Zakładał on większą realizację zadania: budowę tarasu z podestem w miejscu istniejącej oczyszczalni ścieków dla celów edukacji ekologicznej. Wariant ten został odrzucony w następujących powodów: Znacznie zwiększone nakłady inwestycyjne; Istotnie utrudnione i wydłużone uzyskiwanie pozwoleń prawnych na realizację rozszerzonego zakresu projektu; Zwiększone koszty eksploatacyjne; Dodatkowy koszt tego wariantu może zwiększyć koszt o ok. 150%. Mając powyższe na uwadze rekomenduje się przyjąć wariant II. Wariant ten uwzględnia zarówno propozycje Beneficjenta, jak również zaproponowane przez ekspertów działania wzmacniające pozytywny wpływ na środowisko naturalne nieznacznie tylko podnosząc budżet projektu. Wariant ten przedstawia najlepszy stosunek korzyści do ceny. 9. Analiza środowiskowa Analiza środowiskowa projektu wykonana została w oparciu o audyt terenowy, który odbył się w dniu 01.10.2014 roku. Projekt zakłada zagospodarowanie nadbrzeży potoku Pisarzówka w dwóch miejscowościach Pisarzowice i Hecznarowice. Pomysłodawca - Gmina Wilamowice, realizując przedmiotowy projekt pragnie dokonać regulacji, oraz zagospodarowania i uporządkowania brzegu potoku Pisarzówka płynącego przez dwie miejscowości Gminy Wilamowice. Potok Pisarzówka jest ciekiem o uregulowanym korycie. W miejscowości Pisarzowice odcinek przeznaczony do realizacji to około 2.5 km z czego znaczna część została obudowana opaskami kamienno-betonowymi. Na cieku zlokalizowane są liczne przegrody poziome jazy spiętrzające wodę, stanowiące trwała przeszkodę migracyjna dla zwierząt. 26

Brzegi na tym odcinku silnie zadrzewione. Początkowy odcinek wyposażony jest w układ chodników wraz z pasem dla rowerzystów. Na odcinku końcowym konieczne jest przejście przez drogę gminą na teren gminnej oczyszczalni ścieków. Na całym odcinku zaobserwowano znaczna ilość urządzeń infrastruktury technicznej mającej za zadanie odprowadzanie wód opadowych. Z uwagi na jesienny okres audytu-październik nie zaobserwowano występowania gatunków chronionych czy przyrodniczo cennych w tym również zgłaszanej obecności ptaków chronionych. Jednakże nie wyklucza się ich obecności. Miejscami spotyka się zarośla roślin inwazyjnych, takich jak: rdestowiec ostrokończysty (Reynoutria japonica) Potok Pisarzówka w miejscowości Hecznarowice-odcinek przeznaczony do realizacji to około 1.5 km. Obszar znacznie przekształcony, ciek uregulowany o wysokich brzegach biegnący od rejonu boiska sportowego wzdłuż drogi asfaltowej i parkingu samochodowego. Na końcowym odcinku obszar zainteresowania położony wzdłuż drogi szutrowej pomiędzy droga zabudową mieszkaniową a potokiem. Potok w znacznej części został obwałowany opaskami kamienno-betonowymi i narzutem kamiennym. Na analizowanym odcinku zlokalizowano kilka obszarów pokrytych odpadami budowlanymi głownie gruzem. Znaczna część cieku na tym odcinku pozbawiona różnorodnej roślinności. Z uwagi na jesienny okres audytu-październik nie zaobserwowano występowania gatunków chronionych czy przyrodniczo cennych w tym również zgłaszanej obecności ptaków chronionych. Jednakże nie wyklucza się ich obecności. Końcowy odcinek porośnięty roślinnością inwazyjną, taką jak: rdestowiec ostrokończysty (Reynoutria japonica) Stan aktualny środowiska naturalnego projektu przedstawia się następująco: 1. Obiekty podlegające ochronie na terenie projektowym: a) brak 2. Obiekty podlegające ochronie w bezpośredniej bliskości terenu projektowego: a. W odległości około 3.5-3.7 km od obszaru zainteresowania w miejscowości Pisarzowice zlokalizowany jest : Obszar Specjalnej Ochrony ptaków Natura 2000 Dolina Dolnej Soły ( PLB120004 ), oraz obszar Natura 2000 Dolna Soła PLH120083 b. W odległości około 1.7-2.0 km od obszaru zainteresowania w miejscowości Hecznarowice zlokalizowany jest : Obszar Specjalnej Ochrony ptaków Natura 2000 Dolina Dolnej Soły ( PLB120004 ) oraz obszar Natura 2000 Dolna Soła PLH120083 3. Flora: Konieczne jest właściwe (z punktu środowiskowego) poprowadzenie ścieżki, nawet za cenę miejscowego jej zwężenia, żeby w maksymalnym stopniu uniknąć wycinki drzew. Zaleca się wykorzystać w maksymalnym stopniu istniejące ciągi komunikacyjne. Znaczący pozytywny wpływ na środowisko mogą mieć następujące działania projektowe dotyczące środowiska naturalnego: odtwarzanie i ochrona łęgu, usuwanie roślinności inwazyjnej, uwypuklenie waloru edukacyjnego projektu. W wypadku nasadzeń należy skorzystać z rodzimych gatunków, dostosowanych do warunków siedliskowych (gatunki łęgowe), lokalnego pochodzenia. Konieczna jest ochrona zadrzewień i zakrzaczeń. W trakcie odbudowy prowadzić stały nadzór przyrodniczy. W miejscach koniecznych wynikających z braku drogi/chodnika utworzenie ścieżki z materiałów wodno-przepuszczalnych. 4. Fauna: Konieczne jest odpowiednie poprowadzenie ścieżki, tak by nie zmniejszyć dostępności cieku dla zwierząt - zwłaszcza drobnych ssaków i płazów. Nie zaleca się umacniania brzegów 27