PRZEPOMPOWNIA STRZEMIESZYCE DĄBROWA GÓRNICZA ROZWIĄZANIE SYSTEMOWE CIŚNIENIOWEGO BEZODOROWEGO TRANSPORTU ŚCIEKÓW Z ZASTOSOWANIEM TŁOCZNI 6/3 z systemem napowietrzania AWAaerob Inwestor: Urząd Miejski w Dąbrowie Górniczej Jednostka Realizująca Projekt Użytkownik: Przedsiębiorstwo Wodociągów i Kanalizacji w Dąbrowie Górniczej Jednostki Projektowe: - Biuro Projektów Budownictwa Komunalnego w Katowicach - Pracownia Projektowa Budownictwa Og. i Przem. PRO-ARCH M.W. Lisiak - INSBUD RYBNIK II; STRATE - Medas Katowice Przedstawicielstwo Regionalne STRATE ul. Sosnowa 7, 44-203 Rybnik tel.: 32-42 22 60 50, 32-42 38 707 fax: (032)4226531, e-mail: biuro@insbud.rybnik.pl
Przedstawiamy zrealizowaną wzorcowo instalację systemową transportu ścieków komunalnych ze zlewni kanalizacyjnej dzielnicy Strzemieszyce do zlewni oczyszczalni ścieków w Dąbrowie Górniczej, która składa się z: 1. Przepompowni ścieków wyposażonej w tłocznię typ 6/3 (250m 3 /h) ze sterowanymi urządzeniami systemu AWAaerob (napowietrzania ścieków), 2. Zestawu zbiorników retencyjnych na dopływie, 3. Przewodu tłocznego DN 300 mm o długości 7,5 km, ze specjalistycznym wyposażeniem w studniach technologicznych zapewniającym odpowiednią hydraulikę, bezpieczeństwo eksploatacji oraz uniemożliwiającym powstawanie odorów, 4. Zaworów BEV napowietrzająco odpowietrzających zlokalizowanych w w/w studniach z odpowietrzeniem, 5. Urządzeń czyszczenia i płukania rurociągu tłocznego. Po wykonaniu szeregu opinii i analiz najlepszych rozwiązań, zgodnie z życzeniem Inwestora - Gminy Dąbrowa Górnicza (JRP) dla tak dużej wydajności pompowania i przy tak długim przewodzie tłocznym, projekt technologiczny i jego realizacja został wykonany we współpracy z firmami INSBUD RYBNIK II i STRATE z wykorzystaniem technologii i urządzeń gwarantujących ekonomiczne koszty eksploatacji, a przy tym jakość i niezawodność rozwiązania systemowego, z zachowaniem najwyższych standardów w technice transportu ścieków, zapewniających osiągnięcie właściwego efektu ekologicznego. Inwestor systemów kanalizacyjnych w Dąbrowie Górniczej, po przeanalizowaniu różnych wariantów rozwiązania odprowadzenia ścieków z dzielnicy miasta STRZEMIESZYCE, podjął decyzję o likwidacji dotychczasowej, starej oczyszczalni ścieków i przerzucie całości ścieków z dzielnicy, do centralnej oczyszczalni. Zadanie trudne i w tej skali praktycznie niespotykane. Trudność polega na: transporcie ścieków na odległość 7,5 kilometra i to w większości w obrębie zabudowy miejskiej, pompowaniu znacznej ilości ścieków w szczycie Qhmax=62 dm 3 /s, średniodobowo Qdśr=1440 m 3 /d, zapewnieniu bardzo wysokiej niezawodności odbioru i przesyłania ścieków, zapewnieniu braku oddziaływania transportowanych ścieków na środowisko tj. wykluczeniu powstawania odorów (w tym H2S). Takie właśnie zadanie Inwestor postawił przed projektantami (BPBK Katowice, INSBUD- RYBNIK II, STRATE, PRO-ARCH Dąbrowa G., MEDAS Katowice). W zakresie instalacji pompowych podjął decyzję o zastosowaniu sprawdzonych rozwiązań opartych na zastosowaniu tłoczni firmy STRATE w rozwiązaniu systemowym, z wykorzystaniem urządzeń sterowanego SYSTEMU AWAaerob napowietrzania ścieków w rurociągu tłocznym. Pierwotnie przygotowane rozwiązanie projektowe z zastosowaniem środków chemicznych do ograniczania odorów, zostało odrzucone jako nieefektywne, kosztowne i skomplikowane organizacyjnie.
Zadanie zostało zrealizowane w latach 2010 do 2012 i w chwili obecnej, przy pełnej wydajności instalacja znajduje się w fazie kontrolowanej eksploatacji przez Przedsiębiorstwo Wodociągów i Kanalizacji Sp. z o.o. w Dąbrowie Górniczej. Generalnym wykonawcą zadania była HYDROBUDOWA Polska S.A. Wysogotowo, a rozwiązanie całości problemów, w zakresie projektu i wykonania uzgodnionej technologii zostało powierzone wyspecjalizowanej w tym zakresie firmie INSBUD-RYBNIK II, która podobnie jak firmy Corol i Eko-Tech, jako przedstawicielstwa regionalne firmy STRATE w Polsce, realizuje na bazie dostarczanych tłoczni nowoczesne systemy transportu ścieków zapewniające zapobieganie powstawania odorów. ZBIORNIK TŁOCZNI W TRAKCIE BUDOWY I MONTAŻU W KOMORZE PODZIEMNEJ PRZEPOMPOWNI STRZEMIESZYCE :
STACJA SPRĘŻARKI SP1 ZLOKALIZOWANA WEWNĄTRZ BUDYNKU POMPOWNI BUDYNEK PRZEPOMPOWNI ZASUWA NA DOPŁYWIE KSZTAŁTKA DO WPROWADZANIA CZYSZCZAKA MOLA WIDOK NA PRZEPŁYWOMIERZ E+H
WIDOK SZAFY STEROWNICZEJ POZIOM WEJŚCIA DO BUDYNKU POMPOWNI WCIĄGNIK ARMATURA NA RUROCIĄGACH TŁOCZNYCH WIDOK NA POMPY
Inwestor: Urząd Miejski w Dąbrowie Górniczej Jednostka Realizująca Projekt Użytkownik: Przedsiębiorstwo Wodociągów i Kanalizacji w Dąbrowie Górniczej Jednostki Projektowe: Biuro Projektów Budownictwa Komunalnego w Katowicach Pracownia Projektowa Budownictwa Ogólnego i Przemysłowego PRO-ARCH M.W. Lisiak INSBUD RYBNIK II; STRATE Medas Sp. z o. o. Katowice
Rysunek techniczny tłoczni ścieków Strzemieszyce opracowany na etapie projektu przez firmę INSBUD RYBNIK II
Ogólnie rozwiązanie obejmuje: Zapewnienie ciągłości odbioru ścieków poprzez: a) zapewnienie ciągłości dostawy energii elektrycznej zastosowanie drugostronnego zasilania w postaci stacjonarnego agregatu prądotwórczego, b) zabudowanie na kanale dopływowym, awaryjnego retencyjnego przepływowego zbiornika ścieków o pojemności 400 m 3 (4x100 m 3 ) dla retencjonowania 6 godzinnego średniego dopływu, c) wyposażenie przewodu w armaturę i instalacje pozwalające na wysoce zorganizowaną eksploatację, w tym organizację usuwania awarii. Powyższe jest realizowane poprzez zastosowanie podziału rurociągu tłocznego armaturą, zapewniającą: możliwość wypinania krótkich odcinków dla opróżniania przewodu i usuwania ewentualnych awarii, wykonywania przeglądów przewodu na krótkich odcinkach bez opróżniania ze ścieków całego przewodu, opróżnianie odcinków przewodu do stałej instalacji opróżniania przewodu z kierowaniem ścieków do kanalizacji sanitarnej lub studzienek czerpalnych, lub z rewizji z wykorzystaniem wozów asenizacyjnych rewizję / przegląd rurociągu, e. Wyposażenie rurociągu tłocznego w niezbędne zawory BEV firmy STRATE, zapewniająca właściwe odpowietrzanie i napowietrzanie przewodu,
Zapewnienie braku oddziaływania na środowisko. Zadanie to jest realizowane poprzez: a) zastosowanie obiektów technicznych o konstrukcji eliminującej odory (tłocznia ścieków ), b) lokalizację obiektów mogących wydzielać zapachy, w miejscach oddalonych od zabudowy i chronionych odpowiednimi strefami np. zieleni (zbiorniki i pompownia zlokalizowane na obrzeżach likwidowanej oczyszczalni ścieków). c) hermetyzację wszystkich obiektów mających kontakt ze ściekami i wyprowadzanie wyziewów w sposób kontrolowany i nieuciążliwy dla środowiska. wyziewy z odpowietrzników kierowane są do kanalizacji sanitarnej bądź poprzez biofiltr do atmosfery, wyziewy z węzła studni rozprężnej są izolowane od kanału odpływowego specjalnym zaworem i pozbawiane odorów w studni z filtrem przed wprowadzeniem do atmosfery (w maszcie reklamowym). d) zastosowanie urządzeń sterowanego systemu AWAaerob napowietrzania ścieków w rurociągu tłocznym co ma chronić ścieki przed zagniwaniem i w ten sposób zapobiegać i likwidować powstawanie odorów, od tłoczni do wylotu w studni rozprężnej. Ze względu na czas przebywania ścieków w rurociągu tłocznym średnio ponad 9 godzin, nastąpiłoby w znacznym zakresie ich zagnicie oraz emisja dużej ilości siarkowodoru i innych gazów tworzących tzw. odory. Dla zahamowania tych procesów i utrzymania ścieków w stanie świeżości na całej długości rurociągu tłocznego, oraz w miejscu rozprężania i wprowadzania do kanalizacji grawitacyjnej, zastosowano urządzenia sterowanego systemu napowietrzania ścieków (rozwiązanie autorskie Firmy INSBUD RYBNIK II, STRATE). System ten polega na wprowadzaniu w najniższych punktach przewodu, sprężonego powietrza, w algorytmie związanym z: pracą pomp w tłoczni, ilością i czasem przepływu ścieków
wynikami automatycznego monitoringu siarkowodoru w atmosferze wybranych studzienek, między innymi w studni rozprężnej. Realizacja tego zadania wykonywana jest przez zestaw 3 stacji sprężarek, przewodów sprężonego powietrza, paneli przygotowania i sterowania, usytuowanych w rejonie najniższych punktów przewodu tłocznego (studnie spustowe) tj. w rejonie punktów wprowadzania sprężonego powietrza. Pracą sprężarek steruje sterownik tłoczni, a sygnały sterownicze i monitoring realizowany jest poprzez sieć GSM, GPRS. e) Zastosowanie wyposażenia instalacyjnego dla mechanicznego czyszczenia przewodu tłocznego (usuwanie błony biologicznej) przy pomocy czyszczaków tzw. moli. Miejscem powstawania odoru są procesy beztlenowe zachodzące w błonie biologicznej oblepiającej ścianki przewodu tłocznego. System napowietrzania skutecznie ogranicza procesy beztlenowe, ponieważ uniemożliwia powstawanie błony biologicznej i w ten sposób skutecznie zapobiega intensywnemu rozwojowi błony. Dla ostatecznego pozbycia się powstałych, pewnych ilości materiału błony, stosuje się dodatkowo okresowe usuwanie mechaniczne błony poprzez przepuszczanie hydraulicznie przez przewód tłoczny, korka ( mola, molcha ) o różnych średnicach i stopniu elastyczności. Zabieg ten może być wykonywany z częstotliwością od 0,5 do 1 roku i związany jest z emisją w czasie czyszczenia / ok. 1-2 godzin /, w studni rozprężnej znacznych ilości siarkowodoru przekraczających znacznie NDS. W węźle studni rozprężnej zastosowany jest zestaw urządzeń z filtrem do chemicznego usunięcia zwiększonych stężeń siarkowodoru w czasie czyszczenia.
FOTORELACJA Z CZYSZCZENIA RUROCIĄGU TŁOCZNEGO PRZY POMOCY CZYSZCZAKA MOLA Czyszczak MOL zostaje wprowadzony do rurociągu tłocznego poprzez specjalną kształtkę, która następnie jest zamykana pokrywą z podłączonym wężem strażackim. Czyszczak wpychany jest w dalszy odcinek rury strumieniem wody pod ciśnieniem. Przepychanie czyszczaka wewnątrz rurociągu odbywa się poprzez tłoczenie wody/ścieków do jego wnętrza. We wstępnej fazie tłoczenie odbywa się przy pomocy zewnętrznej pompy i wspomnianego węża, a następnie uruchamiana jest tłocznia ścieków, która pracuje (tłoczy ścieki/wodę) dopóki MOL nie zostanie wypchnięty do studni rozprężnej. Lokalizacja czyszczaka jest kontrolowana przy pomocy nadajnika, umieszczonego w jego wnętrzu, oraz odbiornika sygnału (ręczne urządzenie wykrywające nadajnik - na zdjęciu). Pracownicy firmy UNIROR, wykonującej czyszczenie śledzą położenie czyszczaka idąc za molem trasą rurociągu tłocznego i na bieżąco namierzając wspomniany nadajnik. MOL, po przeczyszczeniu rurociągu tłocznego wypływa w studni rozprężnej. Rurociąg odpływowy w studni zabezpieczony jest specjalną kratą / zastawką, aby MOL nie odpłynął ze strumieniem ścieków do kanalizacji grawitacyjnej.