Data wydania: 21.08.2006 Data aktualizacji: Strona/stron 1/6 1. IDENTYFIKACJA SUBSTANCJI, PRODUCENTA I DYSTRYBUTORA Nazwa produktu: Wzór chemiczny: Inne nazwy: Producent: Dystrybutor: D(-)-Fruktoza C6H12O6 lewuloza, cukier owocowy 2. SKŁAD I INFORMACJA O SKŁADNIKACH Składnik stwarzający zagroŝenie: Symbol Zwroty Nazwa chemiczna % wag. Nr CAS Nr WE ostrzegawczy zagroŝenia (R)* D(-)-fruktoza 100 57-48-7 200-333-3 - - 3. IDENTYFIKACJA ZAGROśEŃ Substancja nie została sklasyfikowana jako niebezpieczna zgodnie z obowiązującym prawem. ZagroŜenie poŝarowe: Ciało stałe, palne. Pyły i pary, w określonych sytuacjach, mogą tworzyć mieszaniny wybuchowe z powietrzem ZagroŜenie Cukier występujący w owocach. Dobrze przyswajalny przez organizm toksykologiczne: człowieka. ZagroŜenie D(-)-Fruktoza nie wykazuje szkodliwego działania na zwierzęta, w ekotoksykologiczne: szczególności na ssaki i organizmy wodne. 4. PIERWSZA POMOC Uwaga: W pierwszej kolejności naleŝy wyprowadzić poszkodowaną osobę z zanieczyszczonego nadmierną koncentracją pyłu D(-)-fruktozy środowiska. UłoŜyć na lewym boku z głową skierowaną w dół. Następstwa wdychania: 1. Zapewnić dopływ świeŝego powietrza. UłoŜyć poszkodowaną osobę w pozycji półleŝącej. 2. Zapewnić pomoc lekarską. Zanieczyszczenie oczu: 1. Przemywać skaŝone oczy większą ilością letniej wody przez 15-20 minut, przy wywiniętych powiekach. 2. Zapewnić pomoc okulisty. Zanieczyszczenie skóry: 1. Zdjąć zanieczyszczone ubranie. Oczyścić mechanicznie skórę, przemyć duŝą ilością wody oraz wodą z łagodnym mydłem. 5. POSTĘPOWANIE W PRZYPADKU POśARU Szczególne zagroŝenia: Środki gaśnicze: Substancja palna. W określonych warunkach pyły i pary z powietrzem mogą tworzyć mieszaniny wybuchowe. gaśnice CO2, gaśnice proszkowe z proszkiem gaszącym ABC, gaśnice proszkowe z proszkiem gaszącym BC, gaśnice pianowe, gaśnice płynowe z dodatkowym wodnym roztworem środka,
Data wydania: 21.08.2006 Data aktualizacji: Strona/stron 2/6 Zalecenia szczegółowe: Sprzęt ochronny straŝaków: Uwaga dodatkowa: Mały poŝar gasić gaśnicą śniegową (CO2) lub proszkową (ABC lub BC), duŝy poŝar gasić pianą lub w ostateczności rozproszonymi prądami wody. Uwaga: Nie stosować zwartych strumieni wody na powierzchnię palącej się substancji. Powoduje to rozprzestrzenianie ognisk poŝaru. Opakowania naraŝone na działania ognia lub wysokiej temperatury chłodzić wodą, a w miarę moŝliwości usunąć z zagroŝonego obszaru. Ubrania odporne na działanie wysokich temperatur. Ochrony dróg oddechowych. Produktami spalania jest ditlenek węgla i woda. 6. POSTĘPOWANIE W PRZYPADKU NIEZAMIERZONEGO UWOLNIENIA DO ŚRODOWISKA Zalecenia ogólne: Środki ochrony osobistej: Zalecenia szczegółowe: Zabezpieczenie środowiska: Metody utylizacji: W przypadku wydostania się do środowiska większej ilości D(-)- fruktozy, zebrać substancję do szczelnych opakowań i wywieźć do miejsca zniszczenia na drodze spalania. W przypadku przedostania się D(-)-fruktozy do kanalizacji ostrzec sąsiadujących uŝytkowników wód. OdzieŜ ochronna, ochrony dróg oddechowych z filtrem cząsteczkowym P 2, szczelne okulary ochronne, rękawice ochronne. W przypadku przedostania się D(-)-fruktozy do wód powierzchniowych, ostrzec jej uŝytkowników. Zbierać rozsypaną substancję mechanicznie. Dokładnie zebrać rozsypaną substancję. Powiadomić odpowiednie władze sanitarne i ochrony środowiska. Niszczyć na drodze spalania zgodnie z wymogami rozporządzenia Ministra Gospodarki w sprawie szczegółowych zasad, usuwania wykorzystywania i unieszkodliwiania odpadów niebezpiecznych. 7. POSTĘPOWANIE Z SUBSTANCJĄ I JEJ MAGAZYNOWANIE Zapobieganie zatruciom: Zapobieganie poŝarom / wybuchom: Magazynowanie: Metody postępowania z odpadami Podczas stosowania D(-)-fruktozy nie jeść, nie pić, nie zaŝywać leków, unikać bezpośrednich kontaktów organizmu z D(-)-fruktozą, unikać wdychania pyłów, par i aerozoli, przestrzegać zasad higieny osobistej, stosować odzieŝ i sprzęt ochrony osobistej, pracować w wentylowanych pomieszczeniach. Przechowywać w zamknięciu. Przestrzegać zasady ochrony przeciwpoŝarowej. Unikać wzbijania pyłu. Chronić opakowania przed ciepłem i nagrzaniem. W oryginalnych, właściwie oznakowanych opakowaniach, w magazynie substancji spoŝywczych (lub odczynników chemicznych), w moŝliwie niskiej temperaturze. Unikać kontaktów z redukującymi i utleniającymi substancjami. Zasady magazynowania określa norma PN-89/C-81400. Za odpad moŝna uznać D(-)-fruktozę, która w Ŝadnej postaci nie nadaje się do zagospodarowania. Substancja palna. Likwidacja na drodze spalania, w wyznaczonych miejscach lub instalacjach. 8. KONTROLA NARAśENIA I ŚRODKI OCHRONY INDYWIDUALNEJ Rozwiązania techniczne: Ogólne - niezbędne do prawidłowego przewozu, magazynowania i stosowania D(-)-fruktozy. Sprawna wentylacja.
Data wydania: 21.08.2006 Data aktualizacji: Strona/stron 3/6 Osobiste wyposaŝenie ochronne: Ręce: Oczy: Drogi oddechowe: Skóra i ciało: Ogólne środki ochrony: Ochrony zbiorowe: Higiena pracy: Rękawice z tworzywa powlekanego. Okulary ochronne w szczelnej obudowie (oprawa z tworzywa sztucznego). Ochrony dróg oddechowych w przypadku pracy w atmosferze z pyłami D(-)- fruktozy (z filtrem cząsteczkowym oznaczonym kolorem białym i symbolem P 2). Ubrania ochronne ze zwartej tkaniny. Fartuchy ochronne. Wentylacja na stanowiskach pracy w obiektach zamkniętych. Zdroiki w pobliŝu stanowisk pracy. Obowiązują przepisy ogólne przemysłowej higieny pracy. Zanieczyszczone ubranie wymienić. Po pracy wymyć powierzchnię ciała oraz oczyścić ochrony osobiste. Nie jeść, nie pić, nie palić, nie zaŝywać leków podczas pracy. Zapobieganie zagroŝeniom: Tam, gdzie występuje moŝliwość pojawienia się niebezpiecznych stęŝeń pyłów, par lub aerozoli pochodzących z D(-)- fruktozy, wprowadzić zraszanie rozproszoną wodą. Obowiązujące w Polsce najwyŝsze dopuszczalne stęŝenie (mg/m 3 ) w środowisku pracy: Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 29.11.2002r. (Dz.U. Nr 217, poz. 1833) w sprawie najwyŝszych dopuszczalnych stęŝeń i natęŝeń czynników szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy ze zmianą z dnia 1.10.2005r. (Dz.U. 212 poz.1769). NDS - 10 mg/m³ - jak dla nietrujących pyłów przemysłowych 9. WŁAŚCIWOŚCI FIZYKOCHEMICZNE Masa cząsteczkowa: 180,16 g/mol Postać fizyczna, barwa, zapach: D(-)-Fruktoza w warunkach normalnych jest białym ciałem krystalicznym o słodkim smaku i praktycznie bez zapachu. Monosacharyd z grupa ketonową (ketoheksoza). Gęstość: 1,65 g/m³ Gęstość usypowa: 700-800 kg/m³ Temperatura topnienia: 105ºC Temperatura wrzenia: rozkład Wartość ph (100 g/l H2O, 20oC): 5-6 Temperatura zapłonu pyłu: > 100ºC Temperatura samozapalenia: >500ºC Rozpuszczalność w wodzie i innych rozpuszczalnikach: D(-)-Fruktoza dobrze rozpuszcza się w wodzie (500 g/l/20ºc). Rozpuszcza się w metanolu, acetonie, pirydynie, gorącym acetonie. Stopień zagroŝenia wód: Ŝaden Inne: D(-)-Fruktoza jest bardzo rozpowszechniona w przyrodzie. Występuje głównie w formie furanozowej. Składnik polisacharydów. Roztwór wodny skręca płaszczyznę polaryzacji światła w lewo. Stosowana w przemyśle spoŝywczym, medycynie, jako srodek odŝywczy na równi z glukozą Stosowana równieŝ doŝylnie i doustnie w stanach osłabienia oraz jako środek słodzący dla chorych na cukrzyce. 10. STABILNOŚĆ I REAKTYWNOŚĆ Stabilność i reaktywność: W warunkach normalnych substancja chemicznie stabilna. Niebezpieczna w zetknięciu z silnymi substancjami utleniającymi.
Data wydania: 21.08.2006 Data aktualizacji: Strona/stron 4/6 Właściwości korozyjne: śadne 11. INFORMACJE TOKSYKOLOGICZNE Drogi naraŝenia człowieka: Wdychanie pyłów, spoŝycie, kontakt pyłu z oczami, kontakt ze skórą Informacja ogólna: Wskutek kontaktu z oczami i skórą moŝe wywołać podraŝnienia i zaczerwienienia tych organów. Przez SpoŜycie większej ilości fruktozy moŝe spowodować nudności i wymioty. Działanie miejscowe: Wdychanie pyłów: Nadmiar pyłu D(-)-fruktozy wywołuje kaszel, uczucie ból w klatce piersiowej i skrócenie oddechu. Połknięcie: Nadmiar D(-)-fruktozy wywołuje nudności z wymiotami. Indywidualnie moŝe zaistnieć reakcja alergiczna. Kontakt z oczami: Pojawi się podraŝnienie i zaczerwienienie. Wystąpi łzawienie. Kontakt ze skórą: Indywidualnie pojawi się podraŝnienie i zaczerwienienie. 12. INFORMACJE EKOLOGICZNE Stopień zagroŝenia wód: Ŝaden 13. POSTĘPOWANIE Z ODPADAMI Metody unieszkodliwiania: ustawą z dnia 27 kwietnia 2001 r. o odpadach (Dz.U.62 poz. 628) oraz rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 27 września 2001 r. w sprawie katalogu odpadów (Dz.U.112 poz. 1206) Zawartość opakowania wg: rodzaju 07 01 99 inne, nie wymienione odpady. Opakowania wg: rodzaju 15 01 02 opakowania z tworzyw sztucznych rodzaju 15 01 04 opakowania z metalu rodzaju 15 01 07 opakowania ze szkła Sposób likwidacji (D10) - termiczne przekształcanie odpadów w instalacjach lub urządzeniach zlokalizowanych na lądzie. ZuŜyte opakowania dostarczać do uprawnionych do ich przerabiania przedsiębiorstw. Opakowania opróŝnić całkowicie. 14. INFORMACJE O TRANSPORCIE A. Transport drogowy i kolejowy (ADR /RID) Nr UN: - Klasa: - Grupa pakowania: - Kod klasyfikacyjny: - Numer rozpoznawczy zagroŝenia: - Nalepka ostrzegawcza wg (ADR/RID): - B. Transport morski (IMDG) Nr UN: - Klasa: - Grupa pakowania: - EmS numer: - Zanieczyszczenie środowiska morskiego: nie
Data wydania: 21.08.2006 Data aktualizacji: Strona/stron 5/6 Nalepka ostrzegawcza wg IMDG: - C. Transport lotniczy (IATA-DGR) Nr UN: - Klasa: - Grupa pakowania: - Nalepka ostrzegawcza wg IATA: - 15. INFORMACJE DOTYCZĄCE PRZEPISÓW PRAWNYCH Substancja nie została zaklasyfikowana jako niebezpieczna zgodnie z obowiązującym prawem. Kartę wykonano zgodnie z: Ustawą o substancjach i preparatach chemicznych z dnia 11.01.2001r. (Dz.U.11 poz.84; z późniejszymi zmianami). Rozporządzeniem w sprawie karty charakterystyki substancji niebezpiecznej i preparatu niebezpiecznego. Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 3 lipca 2002 r. (Dz. U. Nr 140, poz. 1171) ze zmianą z dnia 14.12.2004r. (Dz.U. 2 z 2005r. poz.2). Rozporządzeniem Ministra Zdrowia z dnia 28.09.2005r w sprawie wykazu substancji niebezpiecznych wraz z ich klasyfikacją i oznakowaniem - ZAŁĄCZNIK (Dz.U.201 poz.1674), (29ATP). Rozporządzeniem Ministra Zdrowia z dnia 2.09.2003r. w sprawie oznakowania opakowań substancji niebezpiecznych i preparatów niebezpiecznych (Dz. U. Nr 173, poz. 1679 z późniejszymi zmianami). Rozporządzeniem Ministra Zdrowia z dnia 2.09.2003r. w sprawie kryteriów i sposobu klasyfikacji substancji i preparatów chemicznych (Dz. U. Nr 171, poz. 1666 z późniejszymi zmianami). Rozporządzeniem Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 29.11.2002r. (Dz.U. Nr 217, poz. 1833) w sprawie najwyŝszych dopuszczalnych stęŝeń i natęŝeń czynników szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy ze zmianą z dnia 1.10.2005r. (Dz.U. 212 poz.1769). Ustawą z dnia 27.04.2001r. o odpadach, (Dz.U.62 poz.628) oraz rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 27.09.2001r. w sprawie katalogu odpadów (Dz.U.112 poz.1206). Ustawą z dnia 11 maja 2001 r. o opakowaniach i odpadach opakowaniowych (Dz.U. 2001 nr 63 poz. 638). Klasyfikacją towarów niebezpiecznych zgodnie z Umową Europejską dotyczącą międzynarodowego przewozu drogowego towarów niebezpiecznych (ADR). Ustawą z dnia 28 października 2002 r. o przewozie drogowym towarów niebezpiecznych (Dz. U. 2002 nr 199 poz. 1671) z późniejszymi zmianami. Rozporządzeniem Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 26.09.1997r. w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy (Dz.U. 2003 nr 169 poz. 1650) z późniejszymi zmianami. Rozporządzeniem Ministra Zdrowia z dnia 30.12.2004 roku w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy związanej z występowaniem w miejscu pracy czynników chemicznych (Dz. U. z 2005r. Nr 11, poz. 86). Rozporządzeniem Ministra Gospodarki z dnia 21.12.2005r. w sprawie zasadniczych wymagań dla środków ochrony indywidualnej (Dz. U. Nr 259, poz. 2173). Rozporządzeniem Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 26.09.1997r. w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy (Dz.U. 2003 nr 169 poz. 1650) z późniejszymi zmianami. Rozporządzeniem Ministra Zdrowia z dnia 30.12.2004 roku w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy związanej z występowaniem w miejscu pracy czynników chemicznych (Dz. U. z 2005r. Nr 11, poz. 86). Rozporządzeniem Ministra Gospodarki z dnia 21.12.2005r. w sprawie zasadniczych wymagań dla środków ochrony indywidualnej (Dz. U. Nr 259, poz. 2173). 16. INNE INFORMACJE Chemiczne określenie produktu: Fruktoza (cukier owocowy) Normy na sprzęt ochronny: PN-EN 141:2002 Sprzęt ochrony układu oddechowego. Pochłaniacze i filtropochłaniacze, wymagania, badanie, znakowanie;
Data wydania: 21.08.2006 Data aktualizacji: Strona/stron 6/6 PN-EN 344:1996 Wymagania i metody badania obuwia bezpiecznego, ochronnego i zawodowego do uŝytku w pracy. Zmiana A1; PN-EN 166:2002 (U) Ochrona indywidualna oczu. Wymagania; PN-EN 374-3:2004 (U) Rękawice chroniące przed chemikaliami i mikroorganizmami. Wyznaczanie odporności na przenikanie chemikaliów; PN-EN 466:1998 OdzieŜ ochronna. Ochrona przed ciekłymi chemikaliami. Wymagania dotyczące odzieŝy chroniącej przed chemikaliami z połączeniami nieprzepuszczającymi cieczy (typ 3); Powietrze na stanowiskach pracy PN-EN 1540:2004 PN-EN 689:2002 Powietrze na stanowiskach pracy. Terminologia Powietrze na stanowiskach pracy. Wytyczne oceny naraŝenia inhalacyjnego na czynniki chemiczne przez porównanie z wartościami dopuszczalnymi i strategia pomiarowa. Uwaga: UŜytkownik ponosi odpowiedzialność za podjęcie wszelkich kroków mających na celu spełnienie wymogów prawa krajowego. Informacja zawarta w powyŝszej karcie stanowi opis wymogów bezpieczeństwa uŝytkowania preparatu. UŜytkownik ponosi całkowitą odpowiedzialność za określenie przydatności produktu do określonych celów. Zawarte w niniejszej karcie dane nie stanowią oceny bezpieczeństwa miejsca pracy uŝytkownika. Karta charakterystyki nie moŝe być traktowana jako gwarancja właściwości preparatu. Produkt nie moŝe być uŝywany bez pisemnej zgody w Ŝadnym innym celu aniŝeli podanym w p.1 karty charakterystyki. Karta charakterystyki jest bezpośrednio przekazywana dystrybutorowi produktu, bez zapewnień lub gwarancji co do kompletności bądź szczegółowości wszystkich informacji lub zaleceń w niej zawartych. Kartę wykonano w Przedsiębiorstwie EKOS S.C. 80-266 Gdańsk, al. Grunwaldzka 209, tel/fax: (0-58)305-37- 46, www.ekos.gda.pl e-mail: ekos@ekos.gda.pl na podstawie informacji i konsultacji uzyskanych od Zamawiającego oraz materiałów z własnej bazy danych. Informacje zawarte w niniejszej karcie charakterystyki są zgodne z aktualnym stanem naszej wiedzy i spełniają warunki prawa krajowego oraz Unii Europejskiej. Informacje zawarte w niniejszej karcie charakterystyki nie są gwarancją parametrów technicznych czy przydatności do określonych zastosowań. * * * * *