RZECZPOSPOLITA POLSKA (12) TŁUMACZENIE PATENTU EUROPEJSKIEGO (19) PL (11) PL/EP 234628 (96) Data i numer zgłoszenia patentu europejskiego: 14.01.11 1976.6 (13) (1) T3 Int.Cl. C0F 11/00 (06.01) Urząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej (97) O udzieleniu patentu europejskiego ogłoszono: 2.04.18 Europejski Biuletyn Patentowy 18/17 EP 234628 B1 (4) Tytuł wynalazku: ZASTOSOWANIE NATURALNYCH EKSTRAKTÓW MATERIAŁÓW TANINOWYCH I NIETANINOWYCH DO POLEPSZANIA ŻYZNOŚCI I ZAPEWNIANIA STARTEROWEGO WPŁYWU NA UPRAWY () Pierwszeństwo:.01. IT MI0040 (43) Zgłoszenie ogłoszono:.07.11 w Europejskim Biuletynie Patentowym nr 11/29 (4) O złożeniu tłumaczenia patentu ogłoszono: 31..18 Wiadomości Urzędu Patentowego 18/ (73) Uprawniony z patentu: Gruppo Mauro Saviola S.r.l., Viadana, IT (72) Twórca(y) wynalazku: PL/EP 234628 T3 ENRICA BARGIACCHI, Viadana, IT GIANLUCA COSTA, Viadana, IT SERGIO MIELE, Viadana, IT SIMONE MAGNI, Viadana, IT (74) Pełnomocnik: rzecz. pat. Mariola Ratuszyńska SULIMA GRABOWSKA SIERZPUTOWSKA BIURO PATENTÓW I ZNAKÓW TOWAROWYCH SP.J. skr. poczt.6 00-96 Warszawa Uwaga: W ciągu dziewięciu miesięcy od publikacji informacji o udzieleniu patentu europejskiego, każda osoba może wnieść do Europejskiego Urzędu Patentowego sprzeciw dotyczący udzielonego patentu europejskiego. Sprzeciw wnosi się w formie uzasadnionego na piśmie oświadczenia. Uważa się go za wniesiony dopiero z chwilą wniesienia opłaty za sprzeciw (Art. 99 (1) Konwencji o udzielaniu patentów europejskich).
SGS-13736/VAL EP 2 34 628 B1 Opis 2 3 40 4 TŁO WYNALAZKU [0001] Niniejszy wynalazek dotyczy zastosowania naturalnych ekstraktów materiałów taninowych i nietaninowych do polepszania żyzności gleby i zapewniania starterowego wpływu na uprawy. W niniejszym wynalazku, przez fitokompozycję lub fitokompleks taninowy i nietaninowy ma się rozumieć wodny ekstrakt biomasy roślinnej odpowiednich roślin. [0002] Niniejszy wynalazek dotyczy dziedziny rolnictwa, a w szczególności polepszania żyzności gleby i starterowego wpływu na uprawy. [0003] Przez starterowy wpływ rozumie się tu stymulację wzrostu młodej siewki, wyrosłej z nasiona siewki lub umieszczonej w miejscu lub posadzonej przez operację przesadzania, dla umożliwienia siewce wzrostu w czasie tak krótkim jak to możliwe i osiągnięcia względnie dużego plonu uprawy, dzięki lepszemu wykorzystaniu dostępności środowiska i pór wzrostu i aktywniejszej odpowiedzi na niekorzystne warunki. [0004] Jak wiadomo, starterowy wpływ jest związany ze wzrostem dostępności pierwiastków odżywczych przystosowanych do szybkiej asymilacji lub wchłaniania i wynikłego fizjologicznego wywoływania wzrostu rośliny lub siewki nawet w warunkach względnie niskiej temperatury i słabej żyzności gleby. [000] W istocie, w wielu przypadkach, warunki fizykochemiczne i biologiczne gleby mogą powodować ograniczenie aktywności wzrostu siewki i wchłaniania przez korzeń, jak też rozpuszczalności bezwodnika fosforowego i wielu mikroelementów, które występują w glebie naturalnie lub które wcześniej dodano podczas operacji nawożenia gleby. [0006] Tak więc, korekcja negatywnej charakterystyki gleby w pobliżu roślin może pozytywnie wpłynąć na odzysk elementów odżywczych, co jest ważną zaletą z punktu widzenia agronomicznego (polepszona skuteczność stosowanych pierwiastków nawożących), ekonomicznego (mniejszy koszt nawożenia) i ekologicznego (nadmiar nawożenia dla zrównoważenia zjawiska powodowania nierozpuszczalności związanego z działaniem gleby zwiększyłoby niebezpieczeństwo zanieczyszczenia ze względu na rozpraszanie w środowisku pierwiastka odżywczego). [0007] W europejskim zgłoszeniu patentowym EP-1 464 63 ujawniono sposób regulacji zasolenia i zakwaszenia organicznych roztworów oraz opartych na azocie i/lub mikroelementach nawozów, wytwarzanych rozpoczynając od ekstraktów roślinnych bogatych w materiały taninowe i nietaninowe. [0008] W europejskim zgłoszeniu patentowym EP-1 097 912 ujawniono organicznomineralny nawóz naturalny dla rolnictwa biologicznego oparty na naturalnym fosforycie, krwi i taninach. STRESZCZENIE WYNALAZKU [0009] Tak więc, zamiarem niniejszego wynalazku jest przezwyciężenie powyżej ujawnionych wad stanu techniki. [00] W ramach powyższego zamiaru, głównym celem wynalazku jest przezwyciężenie potrzeby wstępnego przygotowania nawozów naturalnych obejmujących fitokompozycję materiałów taninowych i nietaninowych. [0011] Innym celem niniejszego wynalazku jest wyeliminowanie potrzeby nanoszenia roztworów powyższych produktów na glebę. [0012] Zgodnie z jednym aspektem niniejszego wynalazku, powyższe zamiar i cele, jak też jeszcze inne cele, które staną się bardziej oczywiste dalej, osiąga się przez zastosowanie fitokompozycji materiałów taninowych i nietaninowych według zastrzeżenia 1. KRÓTKI OPIS RYSUNKU [0013] Dalsze charakterystyki i zalety niniejszego wynalazku staną się bardziej oczywiste
2 2 3 40 4 0 na podstawie poniższego szczegółowego ujawnienia korzystnych, chociaż nie wyłącznych, postaci wynalazku, które są zilustrowane za pomocą wskazującego, lecz nie ograniczającego przykładu, na załączonym rysunku, na którym: Figura 1 przedstawia wykres ilustrujący rozwój stosunku rozpuszczalnego w wodzie P2O i obojętnego cytrynianu amonu oraz całkowitego P2O przy przetwarzaniu materiału będącego fosforanem triwapnia przez fitokompozycję zgodnie z niniejszym wynalazkiem. OPIS KORZYSTNYCH POSTACI [0014] Konkretniej, zastosowanie według wynalazku dotyczy nanoszenia, w postaci ciekłej (roztwór lub zawiesina) lub stałej (proszek, peletka lub granulka) fitokompozycji lub fitokompleksu taninowego i nietaninowego, wytworzonego przez ługowanie wodą biomasy roślinnej, a w szczególności biomasy drewna i przez zatężanie otrzymanego ekstraktu metodami fizycznymi. [00] Nieoczekiwanie okazało się, że zastosowanie według niniejszego wynalazku fitokompozycji materiałów taninowych i nietaninowych, nanoszonej we względnie małych dawkach (1-00 kg/ha i, w szczególności, -20 kg/ha suchej fitokompozycji) i korzystnie w zlokalizowany sposób na siewkę lub nasiono, ogromnie zwiększa szybkość wzrostu roślin i siewek z nasion oraz bezpłciowych elementów rozmnażających lub z przesadzanych siewek. [0016] Fitokompozycja materiałów taninowych i nietaninowych stosowana zgodnie z niniejszym wynalazkiem, jest korzystnie nanoszona przed lub podczas operacji siewu lub przesadzania uprawy, zarówno wzdłuż, jak i pod wspomnianym rzędem lub może być równomierne rozprowadzana na pasmie gleby łączącym rząd siewu lub przesadzania, dla zwiększenia działania bioagronomicznego produktu na ryzosferę traktowanej rośliny. [0017] Jeśli dostarcza się system mikronawadniania lub zlokalizowanego nawadniania, wspomniana fitokompozycja może być również nanoszona z wodą do nawadniania, korzystnie w pierwszych operacjach traktowania; ten tryb działania byłby również odpowiedni w przypadku upraw drzewiastych i rosnących w pojemnikach. [0018] W przypadku roślin, które nie są siane lub przesadzane w rzędach, fitokompozycja taninowa i nietaninowa może również być mieszana z nasionami lub bezpłciowymi elementami rozmnażającymi (kłącza, bulwy, cebulki i tak dalej) jako suchy proszek i w postaci wilgotnej lub zawiesiny, w odpowiednich stężeniach, zgodnie z tak zwanym procesem obróbki taninami. [0019] W przypadku roślin, których nasiona są kandyzowane, to jest powlekane materiałem kompozytowym, dla wyrównania wielkości nasion i zapewnienia nasionom równego kształtu kulistego, oraz dla umożliwienia łatwego osadzania na glebie pneumatycznymi lub mechanicznymi siewnikami, fitokompozycji można na koniec użyć przy formułowaniu materiałów powlekających, tak zwanych związków. [00] Powlekane nasiono, które otwiera się w czasie kiełkowania, przeniesie w zlokalizowany sposób, na poziomie mikromiejsca osadzenia nasiona, fitokompozycję taninową i nietaninową zgodnie z niniejszym wynalazkiem. [0021] Dla lepszego zrozumienia wynalazku, poniżej ujawniono kilka niestanowiących ograniczenia jego przykładów. Przykład 1 [0022] Fitokompozycję stosowaną zgodnie z niniejszym wynalazkiem naniesiono, w procedurze testowej w gospodarstwie i w postaci cieczy i w małej dawce (0 l/he przed sadzeniem + 3x l/he przy nawożeniu przez nawadnianie po sadzeniu), jak też w dużej dawce (140 l/ha przed sadzaniem + 3x l/he przy nawożeniu przez nawadnianie po sadzeniu) na sałatę uprawianą na sztucznie wstępnie zasolonej glebie przy 3, i ds/cm. [0023] Dokonano porównania z nietraktowaną próbką i odpowiednim produktem przeciw zasoleniu. [0024] Zarówno przy średnim, jak i dużym zasoleniu, fitokompozycja w małej dawce
3 2 zapewniała większą wydajność świeżej i suchej substancji, ze wzrostem wydajności 4,8% względem produktu przeciw zasoleniu i więcej niż 0% względem próbki lub okazu. Przykład 2 [002] Fitokompozycję materiałów taninowych i nietaninowych zgodnie z wynalazkiem w dawce około 7 l/he produktu z 13% wag./wag. taniny naniesiono metodą nawadniania rękawowego na konwencjonalnie ugniataną lub mieszana glebę. [0026] Przy analizie gleby w jej mokrym obszarze, stwierdzono wzrost wchłaniania pewnych pierwiastków odżywczych bardzo ważnych dla roślin, a w szczególności fosforu, potasu, wapnia, siarki, boru, żelaza, miedzi, manganu i cynku. Przykład 3 [0027] l fitokompozycji stosowanej zgodnie z niniejszym wynalazkiem, na każdy m 3 wody rozprowadzanej przez zlokalizowane mikronawadnianie dodano na liście tytoniu w trzech operacjach nawadniania prowadzonych w okresie od 40 do 80 dni po przesadzeniu. [0028] Przy traktowaniu, rośliny tytoniu przyspieszyły kwitnienie o około tydzień, ze wzrostem liści tytoniu o 3% i około 1, punktu oceny (na skali do ) w badaniu oceniającym. [0029] W liściach tytoniu, ilość cukrów redukujących wzrosła o 2 jednostki ilościowe i osiągnięto godne uwagi wzrosty ilościowe nikotyny, fosforu i potasu. Przykład 4 [00] Dla oceny wpływu fitokompozycji na absorpcję bezwodnika fosforowego obecnego w glebie w postaci bezwodnika triwapnia, badano doświadczalnie osadowy fosforan triwapnia, z łączną proporcją lub ilością P2O -32% wagowych, alkaliczne i wapienne gleby, takie jak te typowe dla południowej Europy, a w szczególności Włoch. [0031] Badanie obejmowało traktowanie fosforanu triwapnia (0 g) 180 ml roztworu zawierającego różne stężenia ciekłej postaci fitokompozycji (przy 13% wag./wag. tanin), a następnie etapy mieszania i suszenia na powietrzu. Wyniki oceniono po tygodniu od traktowania. [0032] W szczególności zmierzono wartości ph i rozpuszczalnego w wodzie P2O oraz obojętnego cytrynianu amonu, zgodnie z urzędowymi krajowymi metodami pomiarowymi pod względem etapu ekstrakcji, lecz niezgodnie pod względem etapu wyznaczania. [0033] W tej procedurze badawczej użyto chromatografii jonowej Dionex (zamiast spektrofotometrii), dla zapobiegania interakcji z barwnikami taninowymi. [0034] Wyniki przedstawiono w następującej Tabeli 1. Tabela 1 - wpływ dodawania roztworów fitokompozycji w różnych stężeniach na ph i wchłanianie fosforanu triwapnia. FOSFORAN ph TRIWAPNIA % wag./wag. FITOKOMPO- ZYCJA TANI- NOWA I NIETA- NINOWA % ROZPUSZ- CZALNY W WODZIE P2O % względem całości ROZPUSZCZAL- NY W CYTRY- NIANIE AMONU P2O % względem całości 0 0 8,1 n.r. n.r. 9 7,38 0,76 1,21 8 6,71 1,88 2,6 70 6,12 2,4 3,27 n.r. = mniej niż granice wykrywalności metody (0,01%) 3 [003] Z powyższych danych można zauważyć, że wpływ wynalazczej fitokompozycji na ph fosforanu triwapnia jest bardzo szczególny, co wiąże się z postępującym wzrostem proporcji lub ilości rozpuszczalnego w wodzie bezwodnika fosforowego i obojętnego cytrynianu amonu. W szczególności, gdy stężenie fitokompozycji wzrasta, ilość rozpuszczalnego w wodzie bezwodnika fosforowego i cytrynianu zmienia się od 0 do około 12% łącz-
4 nej zawartości fosforanu triwapnia (patrz Fig. 1). [0036] Figura 1 - Zmienność stosunku rozpuszczalnego w wodzie P2O i obojętnego cytrynianu amonu i łącznego P2O przy przetwarzaniu fosforanu triwapnia przez wynalazczą fitokompozycję [0037] Powyższy wynik jest bardzo interesujący pod względem upraw rosnących na glebach zasadowych i wapiennych, które mają skłonność do szybkiej regresji bezwodnika fosforowego dostarczanego przez nawóz naturalny. Tak więc możliwe jest właściwe wykorzystanie ilości fosforu, które nie mogły być poprzednio wchłaniane. Przykład [0038] Przeprowadzono szerokie badania dotyczące kiełkowania i początkowego wzrostu ziarniaków i nasion: pszenicy, kukurydzy, soi, lucerny i bulw ziemniaka, traktowanych w następujących obróbkach wstępnych fitokompozycją w postaci proszku: 1) wodnymi dyspersjami w stężeniach 1%, % i %, a następnie przez opryskiwanie nasion/bulw przed siewem (ilość cieczy opryskującej ma dopiero być określona); 2) obróbką taninami na sucho nasion/bulw w stężeniach 1%, 2,%, %, 7,%, % wagowych traktowanych nasion/bulw (gdzie 0 oznacza ilość nasion/bulw zwykle stosowanych na hektar). Przykład 6 [0039] Obecnie prowadzone są badania nad wprowadzeniem związku stosowanego do powlekania nasion tytoniu i przy stężeniu rdzenia fitokompozycji taninowej i nietaninowej odpowiadającemu ilości 1, i % wagowych. [0040] Stwierdzono, że wynalazek w pełni osiąga przewidziane zamiary i cele. Zastrzeżenia patentowe 2 3 40 1. Zastosowanie fitokompozycji materiałów taninowych i nietaninowych, w postaci suchej lub ciekłej, nanoszonej na nasiona lub bezpłciowe elementy rozmnażające lub na posadzone siewki, jako promotora starterowego wpływu stanowiącego silną stymulację początkowego ich wzrostu, gdzie wspomnianą fitokompozycję stanowi wodny ekstrakt 13% wag./wag. tanin wytworzony sposobem ługowania wodą biomasy Castanea spp.. 2. Zastosowanie fitokompozycji według zastrzeżenia 1, znamienne tym, że wspomnianą fitokompozycja stosuje się do: i) nasion lub bezpłciowych elementów rozmnażających lub posadzonych siewek, jednym lub większą liczbą następujących sposobów nanoszenia: umieszczania przed siewem/przed przesadzaniem, umieszczania przy siewie/przesadzaniu; ii) obróbki taninami nasion/bezpłciowych elementów rozmnażających, iii) powlekania nasion, iv) domieszania do podłoża uprawy lub do pojemników dla wzrostu przesadzanych roślin. 3. Zastosowanie fitokompozycji według zastrzeżenia 1, znamienne tym, że wspomniana fitokompozycja jest nanoszona w dawce suchej fitokompozycji od 1 do 00 kg/ha e i korzystnie od do 20 kg/ha e. 4. Zastosowanie fitokompozycji według zastrzeżenia 1, znamienne tym, że wspomniana fitokompozycja zwiększa wchłanianie elementów odżywczych obecnych w glebie lub ośrodku uprawy.. Zastosowanie fitokompozycji według zastrzeżenia 1, znamienne tym, że wspomniana fitokompozycja zwiększa odzysk przez roślinę elementów odżywczych obecnych w glebie lub ośrodku uprawy.