Raport opisowy 2017/2018 1. Nazwa uczelni zagranicznej, program oraz termin przebywania na wymianie (proszę wpisać semestr (zimowy/letni) oraz daty pobytu), Università Commerciale Luigi Bocconi, ERASMUS+, semestr zimowy, 27.08-23.12 2. Miejsce pobytu dojazd z Polski, opis miasta, usytuowanie Uniwersytetu. Do Mediolanu można dolecieć zarówno liniami Ryanair z Modlina jak i Wizzair z Chopina. Obie linie latają na lotnisko w pobliskim mieście Bergamo oddalone ok. godziny od Mediolanu. Jednak nie ma problemu dostania się do centrum miasta, ponieważ regularnie kursują autobusy spod lotniska na Milano Centrale (dworzec kolejowy) za 5 euro. Nie ma konieczności wcześniejszej rezerwacji biletu na autobus. Mediolan to stosunkowo duże miasto (4 linie metra) usytuowane na północy Włoch w regionie Lombardia. Miasto pełni funkcję biznesowej stolicy Włoch, gdzie swoją siedzibę ma większość międzynarodowych korporacji. W porównaniu z Warszawą jest drogim miastem, co da się odczuć szczególnie w kwestii wynajmu mieszkania. Jeżeli chodzi o zwiedzanie, Mediolan może zaoferować bardzo dużo wielbicielom muzeów i sztuki, a w szczególności pasjonatom mody. Uniwersytet usytuowany jest w południowej części miasta (czyli w nieoficjalnie "lepszej" części), bardzo blisko centrum (Duomo), czy słynnych kanałów Navigli. 3. Uniwersytet państwowy czy prywatny, liczba studentów, studenci zagraniczni Bocconi to uczelnia prywatna, ciesząca się ogromną renomą, zarówno wśród studentów włoskich, jak i zagranicznych. Wg danych, jakie znalazłam ma ok. 13 000 studentów. Na uczelni studiuje bardzo dużo studentów zagranicznych (będących na wymianie, realizujących CEMS, czy program podwójnego dyplomu, a także kończących całą magisterkę na tej uczelni). Ponieważ będąc na Erasmusie można wybierać przedmioty z każdego wydziału, zajęcia realizuje się najczęściej w różnych grupach. 4. Kursy opis kursów, w których brałeś udział: forma prowadzenia zajęć, sposób zaliczenia egzamin czy zaliczenie? Jaka była możliwość konsultacji, jak radziłeś sobie z językiem? 20171 STRATEGIC MARKETING AND MARKETING PLAN - MODULE 1 z prof. Deborah Carolina Raccagni (6 ECTS): Dla studentów w trybie attending jest to kurs z podstaw marketingu - teoria nie porusza zbyt skomplikowanych zagadnień. Pracochłonną częścią kursu jest projekt grupowy dla jednej z wybranych firm (w tym roku dla L'Oreal lub Henkel), który polega na opracowaniu planu marketingowego dla wybranego produktu. Kurs kończy się egzaminem z części teoretycznej (50% oceny) oraz prezentacją z projektu grupowego przed zarządem z wybranej firmy (50% oceny). Jeśli chodzi o tradycyjny egzamin, zakres tematyczny nie jest trudny, jednak dużym wyzwaniem jest ukończenie egzaminu w dostępnym krótkim czasie. W trybie attending nie jest wymagana książka, wystarczą notatki z zajęć (w przeciwieństwie do trybu non-attending). Profesor przeprowadza pod koniec kursu Exam Simulation, gdzie dokładnie rozwiązuje zadanie podobne do tego, jakiego można spodziewać się na egzaminie. Profesor Raccagni dobrze zna angielski, chociaż ma specyficzny włoski akcent. Atrakcyjność kursu w dużej mierze zależy od grupy projektowej, na jaką się trafi - grupy są tworzone odgórnie przez Profesor. W moim przypadku na kursie zdecydowanie przeważali studenci włoscy lub z podwójnego dyplomu (niewiele studentów z wymiany).
20237 - MANAGEMENT OF FASHION AND LUXURY COMPANIES - z prof. Stefania Saviolo (6 ECTS): Kurs prowadzony wyłącznie dla studentów z wymiany, na moim semestrze było bardzo kameralnie (stosunkowo niewiele studentów). Bardzo polecam panią Profesor, jest wyjątkowo miła, prostudencka, pomocna oraz bardzo stara się zainteresować studenów swoim wykładem. Profesor posługuje się świetnym angielskim (jest zresztą autorką książek dotyczących tej tematyki) lecz niestety ma dość silny włoski akcent. Kurs dotyczy zarządzania marką luksusową, głównie z branży modowej - tematy bardzo charakterystyczne dla Mediolanu. Profesor podczas zajęć opiera się na prezentacjach, które później udostępnia - zakres materiału jest naprawdę obszerny i jest to niestety czysta "pamięciówka". W trybie attending na ocenę składa się egzamin teoretyczny (60% oceny) oraz projekt grupowy dla jednej z firm (40% oceny). Jeśli chodzi o egzamin, wystaczy przygotować się z prezentacji oraz swoich notatek (egzamin nie jest bardzo trudny, mieszanka pytań zamkniętych oraz krótkich otwartych). Na wykładach parę razy gościli guest speakerzy, co wprowadzało nieco urozmaicenia. Z przyjemnością uczęszczałam na ten kurs, ale dla części osób tematyka kursu może okazać się po pewnym czasie męcząca, a sama nauka tego typu tematów do egzaminu zupełnie zbędna. Kurs jest na pewno unikatowy na skalę europejską. 20335 - ENTREPRENEURSHIP AND BUSINESS PLANNING z prof. Carmelo Cennamo (6 ECTS): Jedyny przedmiot, który nie kończył się egzaminem. Kurs prowadzony w bardzo oryginalny sposób, polegał na stworzeniu biznes planu dla start-up'u (100% oceny). Na początku kursu mogliśmy sami zorganizować się w kilku-osobowe grupy, w których następnie pracowaliśmy nad biznes planem do końca semestru. Kurs wymaga bardzo dużo pracy grupowej w domu - przygotowujemy prezentacje co ok. 2/3 tygodnie z kolejnych części projektu oraz prezentację finalną wraz z dostarczeniem raportu na ok. 10 stron. Jeśli ktoś interesuje się tematem start up'ów i lubi pracę w grupie, spodoba mu się ten kurs. Faktycznie dużym plusem jest brak egzaminu. Profesor Cennamo jest godny polecenia, niezmiernie prostudencki, zabawny i pomocny. Posługuje się też doskonałym angielskim (tym razem bez typowego włoskiego akcentu). Na kursie przeważali studenci zagraniczni, ale było też paru Włochów. 20429 SALES MANAGEMENT z prof. Paolo Guenzi (6 ECTS): Mój ulubiony kurs. Mimo porannej godziny, z chęcią na niego uczęszczałam. Paolo Guenzi to niezmiernie prostudencki profesor z bardzo dobrym angielskim. Treści przekazywane na kursie są łatwe, dotyczą ogólnie biznesowych tematów z zakresu zarządzania z wieloma praktycznymi przykładami. Kurs zakończony jest egzaminem, do którego wystarczy przygotować się z prezentacji z zajęć. Dużą wartością dodaną kursu jest udział w Business Simulation dla studentów attending - jest to gra, która odbywa podczas kilku zajęć w środku semestru. Po podzieleniu się w grupy, bierzemy udział w symulacji polegającej na podejmowaniu decyzji dotyczących sprzedaży w warunkach niepewności względem ruchów konkurencji oraz sytuacji na rynku. Gra ta dostarcza wielu emocji, co zdecydowanie urozmaica kurs, a kończy się grupową prezentacją wyjaśniającą obraną strategię. Wszystkie grupy biorące udział w Simulation dostają dodatkowe punkty do egzaminu (ok. 10/15% sumy punktów). Na ten kurs uczęszczało niewielu studentów, w tym ok. połowa Włochów. Kurs nie należał do najambitniejszych, ale polecam go, jeśli ktoś szuka czegoś przyjemnego i bezstresowego podczas wymiany. 20524 VALUE CHAINS AND BUSINESS MODELS IN FASHION & LUXURY z prof. Stefania Saviolo i Erica Corbellini (6 ECTS): Tego kursu raczej nie polecam. Myślałam, że będzie podobnie do Management in Fashion prowadzony przez prof. Saviolo. Niestety, większość zajęć było prowadzonych przez prof. Corbellini, którą mimo naprawdę szczerych chęci, jest ciężko zrozumieć (ma
bardzo silny włoski akcent). Treści przekazywane na kursie dotyczą głównie biznesu modowego, tekstylnego. Dużym plusem jest sporo guest speakerów prowadzących bardzo ciekawe wykłady, co stanowi pozytywną odmianę na tle zajęć z prof. Corbellini. Na ocenę z zajęć dla studentów w trybie attending składa się egzamin (70% oceny), na który można się przygotować z notatek i prezentacji oraz nie zbyt pracochłonny projekt grupowy zakończony prezentacją (30% oceny). Jeśli chodzi o egzamin, podobnie jak w przypadku kursu Management in Fashion, wymaga się wielu treści, które dla większości mogą okazać się zbędne w przyszłości. Tym razem kurs był bardzo liczny, a większość stanowili Włosi. 5. Warunki studiowania dostęp do biblioteki, komputera, ksero Warunki studiowania na uczelni oceniam jako bardzo dobre. Na kampusie znajduje się budynek dużej, nowoczesnej biblioteki, gdzie na piętrze mieści się również sporo pokoi do pracy grupowej. Jeśli chodzi o komputery, nigdy nie korzystałam z tych na uczelni, ale na kampusie można połączyć się z wi-fi, które działa bardzo dobrze. W bibliotece znajdują się drukarki, z których można za pomocą legitymacji wydrukować dokumenty wcześniej przesłane do chmury z prywatnego laptopa. Ponadto na uczelni znajdują się automaty z wodą pitną. Nie korzystałam z ksera, ale w pobliżu uczelni znajduje się parę punktów ksero. Na kampusie można znaleźć także dobrze zaopatrzoną księgarnię. Niestety bardzo źle oceniam stołówki, nie korzystałam z nich, ponieważ wg mnie jedzenie było nieciekawe i niesmaczne (chyba, że ktoś nie ma problemu, żeby codziennie jeść pizzę). Jedynie polecam kawę, która jest tania w porównaniu z barami poza uczelnią. 6. Warunki mieszkaniowe opis kampusu, co trzeba ze sobą przywieźć z Polski? Nie mieszkałam na kampusie. Aplikowałam o miejsce w jednym z ośmiu dostępnych akademików, jednak dostałam jedynie miejsce w Arcobaleno - jedynym, który jest daleko i którym nie byłam zainteresowana. Mimo, że nie byłam w tym akademiku, odradzam mieszkanie w nim, ponieważ znajduje się w podmiejskiej części, daleko od uczelni, Navigli, czy centrum. Gdyby komuś udało się otrzymać miejsce w innym akademiku położonym bliżej, myślę, że jest to dobre rozwiązanie. Nie wiem od czego naprawdę zależy przydział pokoju w akademiku, ale piszą, że otrzymuje się go na zasadzie "kto pierwszy, ten lepszy". 7. Recepcja jak zostałeś przyjęty, kto się tobą opiekował, kontakt z International Student Office Kontakt z International Student Desk jest bardzo dobry, nie można mieć co do tego żadnych zastrzeżeń. Wysyłają wszelkie niezbędne informacje, broszury informacyjne i poradniki z dużym wyprzedzeniem. Sprawnie odpowiadają na e-maile, odbierają telefony i posługują się dobrym angielskim. Również na miejscu podczas pobytu, kontakt z ISD jest bezproblemowy. Na Bocconim działa również bardzo sprawnie ESN oraz studenci z ramienia International Student Office - dwa stowarzyszenia, organizujące równolegle dużo wydarzeń, wycieczek i imprez dla studentów z wymiany. Na początku semestru studenci z tych organizacji są dostępni na standach na uczelni i chętnie odpowiadają na wszelkie pytania oraz pomagają w licznych kwestiach formalnych i organizacyjnych. 8. Koszty utrzymania podaj szczegóły, które Twoim zdaniem mogłyby się przydać innym, np. najtańsza linia lotnicza, ubezpieczenie, jak uzyskać pozwolenie na pracę, jakie są środki komunikacji lokalnej, dokumenty, które mogą się przydać ( np. tłumaczenie metryki), codzienne wydatki w porównaniu z Warszawą. W przypadku, jeśli otrzymywałeś dofinansowanie, w jakim stopniu otrzymane stypendium zapewniało pokrycie kosztów utrzymania za granicą, relacje cen, gdzie robić zakupy? Koszty utrzymania w Mediolanie są bardzo wysokie. Najbardziej koszty życia da się odczuć na przykładzie jedzenia i wynajmu pokoju. Przykładowo: jednodaniowy obiad w
restauracji (tzw. primi piatti: makaron lub pizza + coperto) - ok. 10/13 euro;; dania mięsne i rybne (secondi piatti) są już trochę droższe. Kawa - ok. 1/1,50 euro;; croissant - ok. 1/1,20 euro;; kawałek pizzy na wynos - ok. 3 euro;; panino w barze przy uczelni - ok. 5 euro. Zakupy spożywcze najlepiej robić w dyskontach - najbardziej popularnym jest Esselunga. Odradzam robienie zakupów w Carrefour Express czy Auchan, gdzie ceny są o wiele wyższe. Wejście do klubu wraz z drinkiem to zazwyczaj koszt 10 euro w ofercie ESN. Jeśli chodzi o mieszkanie, ciężko znaleźć pokój w dobrej lokalizacji za mniej niż 600 euro, zazwyczaj koszty te wahają się w graniach 600-700 euro. Często właściciele wymagają również bardzo wysokiej kaucji - w wysokości dwumiesięcznego czynszu. Dofinansowanie pokryło mi zatem jedynie początkowe koszty mieszkania (pierwszy miesiąc + kaucja). Z kolei jeśli chodzi o komunikację miejską, mieszkałam w bardzo dogodnej lokalizacji i nawet nie wykupywałam miesięcznego biletu na komunikację. Jednoprzejazdowy bilet kosztuje 1,50 euro, a 10 przejazdów ok. 13 euro. Z tego co się orientuję, miesięczny bilet to koszt ok. 20 euro - nie ma zniżek dla studentów. W Mediolanie nie jeździ się Uberem, jest podobno nielegalny, jednak taksówki są stosunkowo tanie. 9. Życie studenckie rozrywki, sport Mediolan nie jest typowo studenckim miastem ponieważ po pierwsze jest dość duży, po drugie nie ma jednej "imprezowej" ulicy, po trzecie imprezowanie jest po prostu drogie. Nie mniej jednak ESN bardzo się stara i organizuje wiele wydarzeń, takich jak: imprezy w klubie, aperitivo, w cenach ok. 10 euro (co stanowi atrakcyjną cenę w porównaniu do indywidualnych wyjść). Szczególnie na początku semestru, w trakcie dwóch tygodni, imprezy są organizowane praktycznie codziennie. W Mediolanie organizowany jest także Internatiol Week, w ramach którego w każdy dzień tygodnia odbywa się impreza dla studentów zagranicznych w innym klubie. Polecam polubić wszelkie strony i dołączyć do grup na Facebook'u, by dowiadywać się o wydarzeniach. Jeśli chodzi o sport, uczęszczałam na siłownię na Bocconim - nie należy do najnowszych i najlepiej wyposażonych siłowni, jednak można tam wytrzymać 4 miesiące (jest to o wiele tańsze rozwiązanie niż siłownia publiczna). Najtańszy rodzaj karnetu (wejście w godzinach 10-16) kosztuje 25 euro, jednak trzeba też zapłacić na początku wysoką opłatę członkowską. Okazuje się, że karnet ten to bardzo dobre rozwiązanie, ponieważ w tych godzinach na siłowni jest pusto, a wieczorami ciężko znaleźć wolne miejsce. 10. Sugestie o czym dowiedziałeś się podczas pobytu, a co wolałbyś wiedzieć wcześniej? Twoje sugestie dotyczące usprawnienia zarządzania systemem grantów wewnątrz Uczelni przez Narodową Agencję (Fundację) oraz przez Komisję Europejską w przypadku studentów otrzymujących dofinansowanie. Warto zapisać się na kurs włoskiego na początku semestru - można nauczyć się podstaw komunikacji, co naprawdę przydaje się później w sklepie, czy restauracji. Ponadto można poznać znajomych, z którymi ma się zajęcia codziennie przez 2 tygodnie (poznanie nowych osób jest dużo trudniejsze podczas regularnych zajęć w trakcie semestru). Po trzecie, w tym samym czasie co kurs, odbywa się już Orientation Week, więc opłaca się przyjechać chociaż tydzień przed rozpoczęciem zajęć (w tym roku zaczynały się 6 września). Warto jeździć na wycieczki organizowane przez ESN, co również ułatwia nawiązanie nowych relacji (jednak miejsca na te wycieczki dość szybko się rozchodzą). Ogólnie polecam jak najwięcej podróżować szczególnie na początku semestru: wrzesień i pierwsza połowa października, ponieważ wtedy pogoda jest jeszcze bardzo ładna. Później robi się niestety tak jak w Polsce i jesienna aura nie sprzyja wyjazdom. Mediolan to świetna baza wypadowa do każdego miejsca w Europie (bardzo tanie loty), ale warto zwiedzić przede wszystkim północną część Włoch: Cinque Terre, Wenecja, Turyn, Florencja, Werona, Bolonia, jeziora Como, Maggiore, Garda.
Jeżeli podróżujemy we własnym zakresie, wszędzie łatwo jest dostać się pociągiem. Bilety można kupić przez stronę internetową Trenitalia, jednak są one bardzo drogie. Dlatego zdecydowanie polecam podróżowanie autobusami FlixBus. 11. Adaptacja kulturowa wrażenia z przystosowywania się do nowego kraju, kultury;; czy przeżyłeś szok kulturowy? Czy w kontaktach z mieszkańcami było coś czego się nie spodziewałeś? Co może zrobić osoba jadąca na stypendium żeby łatwiej przystosować się do nowego miejsca? Włochy to inna kultura, do której trzeba się przyzwyczaić - szczególnie w kontekście kultury jedzenia i picia kawy. Na śniadanie jedzą praktycznie wyłącznie croissanty lub inne wypieki i piją kawę (głównie cappuccino lub espresso) - jeśli ktoś jest nauczony picia zwyczajnej kawy z mlekiem, musi o niej zapomnieć na 4 miesiące. Miejsc takich jak Costa Coffee, czy Starbucks również nie znajdziemy. Jak zamówimy kawę w dowolnym miejscu, to z dużym prawdopodobieństwem dostaniemy espresso. Włoskie śniadanie na szybko można zjeść w tzw. "barach", które znajdują się przy każdej ulicy. Często jest tak, że jeśli zamówimy kawę i wypijemy ją na stojąco przy ladzie, zapłacimy nieco mniej, niż jak usiądziemy przy stoliku. We Włoszech nie zostawia się napiwków - są zawsze wliczone w rachunek (tzw. coperto). W Mediolanie w restauracjach raczej nie ma problemu z porozumiewaniem się po angielsku, ale zdarzają się sytuacje, kiedy podstawy włoskiego jednak się przydają. Płacenie kartą (szczególnie zbliżeniowo) jest zdecydowanie mniej powszechne niż w Polsce. Często na chęć zapłacenia kartą Włosi reagują dość opryskliwie. Polecam więc przestawić się na gotówkę, szczególnie w przypadku mniejszych kwot. 12. Prosimy o krótką ocenę programu (max. kilka zdań, która mogłaby zachęcić innych studentów do wzięcia w nim udziału. Jeśli wyrazisz zgodę, użyjemy jej do celów promocyjnych programu.) Uważam, że zdecydowanie warto wyjechać na wymianę podczas studiów. Pozwala to nabrać innej perspektywy do wielu kwestii, udoskonalić swój angielski na poziomie akademickim, wykorzystać czas na liczne podróże, otworzyć się na nową kulturę. Jednak według mnie największą wartością dodaną, jaką daje nam wymiana jest nawiązanie ciekawych znajomości z ludźmi z całego świata. Wymiana wzbogaca nasz życiorys o cenne doświadczenie. Zachęcam do wykorzystania tego czasu w 100%. Czy wyrażasz zgodę na opublikowanie tej oceny w innym miejscu niż ten raport (np. Gazeta SGH, strony CPM, ulotki i inne materiały promujące programy wymiany)? TAK NIE Jeżeli masz ciekawe zdjęcia, którymi chcesz się podzielić [np. w formie albumu] prosimy również o podanie linku, bądź przesłanie zdjęć w formacie.jpg]. - 13. Ocena: Jako ostatni punkt raportu prosimy o ocenę Uniwersytetu w skali od 1 do 5 pod względem ogólnym i merytorycznym (akademickim). Ocena ogólna: 4+ Ocena merytoryczna: 5
Raport należy napisać na 3-5 stron formatu A4 i przekazać do CPM TYLKO w wersji elektronicznej plik PDF przesłany na adres osoby kontaktowej twojego programu: p. Agata Kowalik (Erasmus+ KA103, PO WER, CEMS ze stypendium Erasmus+) p. Nadiya Skyba (Erasmus+ KA107, PIM, umowy bilateralne, freemover) p. Galina Wandel (Polsko-Niemieckie Forum Akademickie Dziękujemy!