Wydawnictwo WAM, 2015 Projekt okładki: Andrzej Sochacki NIHIL OBSTAT Prowincja Polski Południowej Towarzystwa Jezusowego ks. Jakub Kołacz SJ, prowincjał Kraków, 6 maja 2015 r., l.dz.27/2015. ISBN 978-83-277-1026-0 WYDAWNICTWO WAM ul. Kopernika 26 31-501 Kraków tel. 12 62 93 200 faks 12 42 95 003 e-mail: wam@wydawnictwowam.pl www.wydawnictwowam.pl DZIAł HANDLOWY tel. 12 62 93 254-255 faks 12 62 93 496 e-mail: handel@wydawnictwowam.pl KSIęGARNIA WYSYłKOWA tel. 12 62 93 260, 12 62 93 446-447 faks 12 62 93 261 e.wydawnictwowam.pl
Od Autora Od wydania w r. 2007 8. zeszytu śpiewnika pod zbiorczym tytułem Śpiewam i gram Bogu minęło 7 lat. W tym okresie powstawały nowe pieśni i piosenki, które czekają na opublikowanie. Tworzone są one nie po to, by leżały w szufladzie, lecz by były wykonywane i żyły. Jak światło nie powinno być chowane pod korcem, lecz świecić przebywającym w domu, tak pieśni mają służyć słowem i melodią, by budzić uczucia modlitewne i skłaniać do refleksji. Zdaję sobie jednak sprawę z tego, że w dziedzinie repertuaru muzycznego również zachodzi ekonomiczne prawo popytu i podaży. Z jednej strony dokumenty Kościoła zachęcają do tworzenia nowych pieśni. Konstytucja o liturgii św. (n. 121) pisze: Muzycy przejęci duchem chrześcijańskim niech wiedzą, że są powołani do pielęgnowania muzyki kościelnej i wzbogacania jej skarbca. Z drugiej strony, wydaje się, że zbytniego zapotrzebowania na nowe pieśni kościelne nie ma. Ks. Ireneusz Pawlak stwierdził wprost, że repertuar śpiewów w ŚL [Śpiewnik liturgiczny] w zasadzie wystarcza, by w znacznej mierze zaspokoić najważniejsze potrzeby. (Muzyka liturgiczna po Soborze Watykańskim II w świetle dokumentów Kościoła, Lublin 2000, s. 153. Słowa w znacznej mierze sugerują jednak, że istnieje jeszcze jakiś margines potrzeb nie zaspokojonych. Skąd więc bierze się to spoczywanie na laurach i czytelny sygnał dla kompozytorów: Nie twórzcie nowych pieśni? Tłumaczy się to tym, że kierownicy muzyczni, szczególnie organiści, wpadają łatwo w rutynę, przyzwyczajeni do ograniczonego repertuaru w przekonaniu, że warto śpiewać tylko to, co wierni dobrze znają, że wystarczy do liturgii wprawić pewnego rodzaju protezy, zastępujące odpowiedniejsze śpiewy, zwłaszcza że na nauczanie nowych śpiewów i oni i wierni nie mają czasu ani ochoty, mimo zachęty ze strony Instrukcji Episkopatu Polski o muzyce liturgicznej po Soborze Watykańskim II, n. 36: Usilnie zachęca się duszpasterzy, organistów, dyrygentów chórów kościelnych, katechetów i inne osoby odpowiedzialne za stan muzyki liturgicznej w danym kościele, by systematycznie nauczali wiernych, a zwłaszcza dzieci i młodzież, tradycyjnych i nowych śpiewów przydatnych w sprawowaniu liturgii. Ponadto różne ruchy religijne, jak neokatechumenat, odnowa w Duchu Świętym, stworzyły sobie własny repertuar, odpowiadający ich duchowości, z którego tylko niekiedy coś przedostaje się do powszechnego użytku. Dochodzą do tego trudności z publikowaniem. Skład komputerowy nut jest stosunkowo drogi, więc i cena śpiewników dość wysoka, z czym muszą się liczyć wydawcy i kupujący.
6 Jednak zachęta Soboru jest nadal aktualna i istnieją racje za tworzeniem nowych pieśni. Mianowicie każdy obchód liturgiczny stanowi pewną całość, co wymaga odpowiedniego dostosowania zmiennych śpiewów mszalnych, jak również właściwej oprawy muzycznej innych sakramentów. Kładzie na to nacisk Instrukcja Musicam Sacram z 1967 roku (n. 9): Kościół nie odsuwa od czynności liturgicznych żadnego rodzaju muzyki sakralnej, byleby tylko odpowiadała ona duchowi samej czynności liturgicznej oraz charakterowi poszczególnych jej części i nie przeszkadzała w uczestnictwie. W n. 32 czytamy: Repertuar utworów, czy to śpiewanych, czy wykonywanych na instrumentach, musi się zgadzać z myślą przewodnią dnia liturgicznego lub przynajmniej zgadzać się z okresem liturgicznym, jak również odpowiadać treściowo danej czynności liturgicznej. I jak akompaniament do melodii ma podkreślać jej charakter, a nie narzucać sztucznie obcej jej tonalności, tak liturgia wymaga zachowania właściwego jej stylu. Wypada więc, by np. we wspomnienia świętych chociaż jeden ze śpiewów procesyjnych nawiązywał do charakteru świętości danego patrona dnia. Pieśni także mogą i powinny być wyrazem różnych potrzeb, z jakimi wierni przychodzą do świątyni, oraz sytuacji społecznych niosących z sobą poważne problemy. Tradycyjne pieśni nie zawsze te potrzeby odzwierciedlają, bo zmieniają się warunki kulturowe i cywilizacyjne. Śpiewnik Śpiewam i gram Bogu, wychodzi naprzeciw tym potrzebom. Jego celem jest danie możliwości zastosowania w liturgii śpiewów bardziej zgodnych z jej główną myślą. Zeszyt 9 obejmuje tylko pieśni ku czci Trójcy Świętej, a w szczególności Boga Ojca. Pieśni o Synu Bożym, o Duchu Świętym, o świętych oraz piosenki religijne nie nadające się do liturgii czekają na opublikowanie w dalszych zeszytach. Dziękuję ks. doc. Wojciechowi Kałamarzowi CM za gruntowne przeglądnięcie rękopisów i ocenę utworów od strony tekstu, melodii, estetyki i przydatności liturgicznej. O roli muzyki w liturgii wypowiedział się pięknie św. Jan Paweł II w Liście do artystów (n. 12): Ileż utworów muzyki sakralnej zostało skomponowanych w ciągu stuleci przez twórców przenikniętych głębokim zmysłem tajemnicy! Tysiące wiernych umacniało swoją wiarę muzyką, która wypływała z serc innych wierzących i stawała się częścią liturgii, a przynajmniej bardzo cenną pomocą w jej godnym sprawowaniu. Śpiew pozwala przeżywać wiarę jako żywiołową radość i miłość, jako ufne oczekiwanie na zbawczą interwencję Bożą. Oby śpiewnik Śpiewam i gram Bogu spełnił zadania przypisywane muzyce przez wielkiego Papieża i przyczynił się do umocnienia wiary i do stylowego kształtowania liturgii od strony muzycznej. Kraków, 30 III 2015 ks. Stanisław Ziemiański SJ
9
10
11
12
13
14
SPIS TREŚCI Od Autora...5 ALFABETYCZNY SPIS PIEŚNI Bądź na wieki pochwalony...9 Bądź pochwalony, Boże...10 Bądź pozdrowiony, Ojcze...11 Bądź z nami z łaską swoją...12 Będę składał Tobie dzięki...13 Błogosławcie Pana...14 Błogosławiony bądź...15 Błogosławiony Panie...16 Błogosław, Ojcze w niebie...17 Boże, co przebywasz w niebie...18 Boże, co rządzisz...19 Boże, coś bez przyczyny...20 Boże, coś naród nasz...21 Boże, coś stworzył świat...22 Boże, coś stworzył wspaniały świat...23 Boże, co w niebie...24 Boże, co w niebie na wysokim tronie...25 Boże, co znasz do głębi...26 Boże dobry i łagodny...27 Boże, do Ciebie...28 Boże, dzięki Ci składamy...29 Boże jedyny...30 Boże jedyny, weź nas w obronę...31 Boże, którego słucha...32 Boże, który jesteś w niebie...33 Boże, któryś jest miłością...34 Boże łaskawy...35 Boże miłosierny...36 Boże miłosierny, pobłogosław nam...37 Boże na niebie, prosimy...38 Boże na niebie, Stwórco wszechświata...39 Boże nasz, przed twój tron...40 Boże Ojcze, my twe dzieci...41 Boże potężny...42
228 Boże przedwieczny...43 Boże, przyjmij sługę twego...44 Boże, Stwórco całego świata...45 Boże, Tobie wszystko żyje...46 Boże, Tyś Bogiem żywym...47 Boże, Tyś samą dobrocią...48 Boże, uwielbiamy Cię...49 Boże wieczny, miłosierny...50 Boże wieczny, w dzień...51 Boże w niebie...52 Boże w Trójcy jedyny...53 Boże w Trójcy jedyny, wieczny, niepojęty...54 Bóg bogaty w miłosierdzie...55 Bóg jest miłością...56 Bóg na niebie królujący...57 Chcę Ci dziękować...58 Chcę Ci śpiewać, Panie...59 Choćby się wszystko...60 Chwalę Ciebie, Boże...61 Chwała Bogu na niebiosach...62 Chwała Tobie, Trójco święta...63 Często stajemy bezradni...64 Darmo świat pokoju pragnie...65 Dekalog w modlitwie...66 Dobry Boże, dzięki Ci...67 Dobry Boże, szukam Cię...68 Do Ciebie, Boże mój...69 Do Ciebie, Boże, podnosimy wzrok...70 Do Ciebie, Boże, podnoszę serce...71 Do Ciebie, Boże, wracam...72 Do Ciebie, Boże, wznoszę wzrok...73 Do Ciebie modły ślę...74 Do Ciebie, Panie, wołam...75 Do Ciebie, Panie, wznosimy modły...76 Do Ciebie, Panie, wznoszę mój głos...77 Do Ciebie, Panie, zgromadzony lud...78 Do Ciebie wznosim serca...79 Do świątyni twej dążymy...80 Do twojej bramy kołaczę...81 Dzięki Ci, Boże...82 Dzięki Ci składamy, Boże...83 Dzięki Ci składamy, Ojcze...84
229 Dziękujmy Panu...85 Gdy poranne wstają zorze...86 Gdziekolwiek zwrócę oczy...87 Gonimy za szczęściem...88 Hymn do Stwórcy (Boże mój)...89 Hymn na cześć Stwórcy (Ty, coś przed czasem)...90 Idziemy do Ciebie...91 Jak dobry ojciec...92 Jak dobrze, że mam Ojca...93 Jak ranna rosa na trawie...94 Jak Ty chcesz...95 Ja tylko w Tobie ufność mam (Ps 60)...96 Kiedy czarne myśli...97 Kiedyś się ludziom objawiłeś...98 Klękamy przed twym tronem...99 Ku Tobie, Panie...100 Ludu Boży stań przed Panem...101 Łaskawy Ojcze...102 Łzami me oczy zachodzą...103 Modlitwa o pokój (Jak łania źródła wód)...104 Modlitwa poranna (Kiedy na kroplach)...105 Mój Boże jedyny...106 Mój Boże, kiedy w ciemnościach...107 My słudzy twoi...108 Nakłoń, Panie (Ps 85 A)...109 Na ofiarowanie (Wszystko, co się z ziemi)...110 Na ołtarz twój niesiemy dary...111 Naucz mnie, Panie, twojej drogi (Ps 85 B)...112 Niebo gwiazdami tkane...113 Niech będzie Bóg błogosławiony...114 Niech brzmi śpiew...115 Niech cały świat...116 Niech Panu chwała będzie...117 Niech pieśni ton...118 O Boże, co królujesz...119 Od spraw codziennych...120 Ojcze, któryś jest w niebie...121 Ojcze na niebie...122 Ojcze nasz, co mieszkasz w niebie...123 Ojcze nasz w niebie...124 Ojcze niebieski...125 Ojcze z niebios, spójrz...126
230 Ojczyznę naszą, Panie...127 O Panie Boże, Ojcze nasz...128 O Piękności nieskończona...129 O Stwórco...130 Oto Bóg jest zbawieniem...131 Oto czas skruchy...132 Oto radosny święcimy dzień...133 O Ty najwyższy...134 Panie, błogosław nam...135 Panie Boże miłosierny...136 Panie Boże przedwieczny...137 Panie Boże wszechmogący...138 Panie, jam cząstką twojego stworzenia...139 Panie miłosierny...140 Panie mój, Boże mój...141 Panie, odnów w nas nadzieję...142 Panie, rozdawco...143 Panie, spójrz...144 Panie, Ty wiesz, że Cię kocham...145 Panie, zaprowadź ład...146 Pan żywi myśli pokoju...147 Pieśń o opatrzności Bożej...148 Pobłogosław nam, o Boże...149 Pójdźmy, oddajmy pokłon...150 Pragnę Cie kochać...151 Prosimy Ciebie, Boże...152 Prosimy Cię, Panie...153 Prowadź mnie, Boże...154 Przed ołtarz twój...155 Przed Tobą, Boże, klękam...156 Przed tronem twym, Boże...157 Przyjmij, o Boże, nasze dary...158 Przyjmij, Ojcze, dzisiaj...159 Przyjmij, Ojcze, z rąk kapłana...160 Przynosimy nasze dary...161 Radujcie się...162 Spójrz, Boże, z nieba...163 Spójrz z nieba...164 Spójrz z niebios wyżyny...165 Stworzycielu nieba, ziemi...166 Śpiewajcie Panu radosną pieśń...167 Śpiewajcie Panu ze wszystkich sił...168
231 Śpiewaj, ludu Boży...169 Śpiewajmy Panu radosnymi głosy...170 Światłości świata...171 Światło wieczne...172 Święty, Święty, Święty...173 Święty, Święty trzykroć...174 Tak Bóg umiłował...175 Tobie, Boże, cześć składamy...176 Tobie, Boże, powierzamy...177 Tobie chwała i hołd...178 Tobie cześć, Tobie chwała...179 Tobie, Panie, cześć składamy...180 Tobie, Panie, zaufałem...181 Troisty Boże...182 Trójcę Świętą wysławiajmy...183 Trójco godna wszelkiej chwały...184 Trójco Święta...185 Trójco Święta, Boże nasz...186 Trójco Święta, niepojęta...187 Twa dobroć, Panie...188 Ty, Boże, jesteś cierpliwy...189 Ty, Boże, zsyłasz deszcz...190 Ty, co na niebie...191 Ty, któryś stworzył...192 Tyś obecny wszędzie...193 Udziel pokoju swojemu ludowi...194 Uwielbiamy Cię z radością...195 Wejrzyj z niebios, Boże...196 Wiara (O Panie, zechciej)...197 Wiekuisty Boże...198 Wielbię Ciebie, wielki Boże...199 Wielbij, ludu swego Pana...200 Wielbimy Cię...201 Wielbimy grzeszni...202 Władco wszechświata...203 Wstał dzień...204 Wszechmocny Boże...205 Wszechmogący Boże...206 Wszystko na świecie...207 W świętych znakach...208 W tej świątyni...209 W Tobie, Boże...210
232 W Tobie, Boże, ufność...211 W Tobie, Boże, ufność składam...212 W Tobie, o Panie...213 W Tobie, Panie...214 W Tobie, wszechmocny Boże...215 Wznoszę oczy do tronu...216 Wzywam Cię, wszechmocny Boże...217 Za Kościół święty...218 Za Tobą tęsknię...219 Zbawienie i chwała...220 Z głębi serca wołam...221 Zgromadzeni na modlitwie...222 Zmiłuj się, Boże...223 Z nizin tej ziemi...224 Z nizin ziemi...225 Życie me, Boże, to wędrowanie...226