ROK CZTERDZIESTY CZWARTY ZESZYT CZWARTY RUCH PRAWNICZY EKONOMICZNY i SOCJOLOGICZNY ORGAN UNIWERSYTETU IM. A. MICKIEWICZA I AKADEMII EKONOMICZNEJ W POZNANIU KWARTAŁ CZWARTY WARSZAWA POZNAŃ 1983 PAŃSTWOWE WYDAWNICTWO NAUKOWE
KOMITET REDAKCYJNY Prof. dr Alfred Ohanowicz Honorowy Przewodniczący Komitetu Redakcyjnego Redaktorzy Andrzej Kwilecki (zast. redaktora naczelnego), Anna Michalska (sekretarz redakcji), Zbigniew Radwański (redaktor naczelny), Stanisław Wierzchosławski Członkowie Wiesław Daszkiewicz, Zygmunt Dulczewski, Bohdan Gruchman, Wiktor Jaśkiewicz, Stanisław Kowalski, Adam Łopatka, Władysław Markiewicz, Teresa Rabska, Klemens Ratajczak, Stanisław Smoliński, Jacek Trojanek, Janusz Wierzbicki, Wacław Wilczyński, Marek Ziółkowski Tłumaczenia na język angielski: Jarosław Myjak Adres Redakcji ul. Czerwonej Armii 90, 60-809 Poznań, Coll. Iuridicum UAM pokój 6, tel. 69-92-51, w. 290 Printed in Poland PAŃSTWOWE WYDAWNICTWO NAUKOWE ODDZIAŁ W POZNANIU Nakład 1102+118 egz. Ark. wyd. 31,00. Ark. druk. 24,375. Pap. druk. mat. kl. V 71 g. 70 100 cm. Oddano do składania 10 września 1982 r. Druk ukończono w styczniu 1983 r. Zamówienie nr 403/176. N-5/930. DRUKARNIA UNIWERSYTETU IM. ADAMA MICKIEWICZA W POZNANIU
SPIS TREŚCI I. ARTYKUŁY Prof. Uniwersytetu im. A. Mickiewicza w Poznaniu, dr Stanisław Kozyr- -Kowalski, Funkcje teorii środków produkcji materialnej w badaniu formacji społeczeństw współczesnych Prof. Uniwersytetu im. A. Mickiewicza w Poznaniu, dr Andrzej Komar, Prawo a gospodarka...... Prof. Uniwersytetu im. A. Mickiewicza w Poznaniu, dr Krystyna Daszkiewicz, Wiodące kierunki nowelizacji kodeksu karnego Doc. Uniwersytetu im. A. Mickiewicza w Poznaniu, dr habil. Andrzej Zieliński, Nowa regulacja stosunków prawnorolnych w kodeksie cywilnym Adiunkt Uniwersytetu im. A. Mickiewicza w Poznaniu, dr Tomasz Kwieciński, Ubezpieczenie pojazdów samochodowych od uszkodzeń (auto- -casco) po zmianach legislacyjnych. Doc. Uniwersytetu im. A. Mickiewicza w Poznaniu, dr habil. Zdzisław Niedbała, Rada pracownicza w systemie organów przedsiębiorstwa państwowego.... Adiunkt dr Zdzisław Kubot i doc. dr habil. Walerian Sanetra, Uniwersytet im. B. Bieruta we Wrocławiu, O zawieszeniu pracownika w wykonywaniu obowiązków St. asystent Uniwersytetu im. A. Mickiewicza w Poznaniu, mgr Andrzej Szlęzak, Kolejność obowiązku alimentacyjnego z art. 144 kodeksu rodzinnego i opiekuńczego........... Adiunkt Uniwersytetu im. A. Mickiewicza w Poznaniu, dr Tadeusz Gadkowski, Porozumienia o gwarancjach Międzynarodowej Agencji Energii Atomowej..... Adiunkt dr Zygmunt Leśkiewicz i st. asystent mgr Iwona Sienicka, Politechnika Szczecińska, Niektóre uwarunkowania załamań gospodarczych Polski Prof. Akademii Ekonomicznej w Poznaniu, dr Klemens Ratajczak, Przyczyny zagrożenia realizacji reformy gospodarczej..... Doc. Akademii Ekonomicznej w Poznaniu, dr Florian Wiśniewski, Ceny usług w warunkach nierównowagi rynkowej.... Doc. Akademii Ekonomicznej we Wrocławiu, dr Aleksander Łukaszuk, Efektywność pracy a dochody ludności. Doc. Akademii Ekonomicznej w Poznaniu, dr Stefan Ochociński, Zasady funkcjonowania banków spółdzielczych po reorganizacji z roku 1975. Doc. Akademii Ekonomicznej w Poznaniu, dr habil. Lucyna Wojtasiewicz, Problemy badań regionalnych w świetle aktualnych zmian systemu planowania... Adiunkt Akademii Ekonomicznej w Poznaniu, dr Emilia Denek, Problemy pojęciowe i systemowe decentralizacji terenowej w ujęciu planistyczno- -finansowym... 1 25 33 53 67 85 105 125 143 163 181 195 211 223 241 249
IV Spis treści Prof. emeryt. Akademii Ekonomicznej w Poznaniu, dr Ludwik Jankowiak, Środki walki z inflacją i prognozowanie inflacji w gospodarce kapitalistycznej Doc. Uniwersytetu im. A. Mickiewicza w Poznaniu, dr habil. Marek Ziółkowski, Zagadnienie obiektywnego ładu systemów wiedzy w koncepcjach Floriana Znanieckiego i Karla Poppern Adiunkt Uniwersytetu im. A. Mickiewicza w Poznaniu, dr Jacek Leoński, Drogi kształtowania się francuskiej klasy średniej 267 281 II. PRZEGLĄD PIŚMIENNICTWA 1. Recenzje E. Mokrzycki, Filozofia nauki a socjologia, Warszawa 1960, PWN, ss. 276 (rec. Marek Ziółkowski) R. Dyoniziak, J. Mikułowski-Pomorski, Z. Pucek, Współczesne społeczeństwo polskie. Wstęp do socjologii, wyd. 2, Warszawa 1980, PWN, ss. 256 (rec. Jan Sikora). L. Wiśniewski, Gwarancje podstawowych praw i wolności obywateli PRL, Wrocław Warszawa Kraków Gdańsk Łódź 1961, Ossolineum, ss. 299 (rec. Feliks Siemieński) B. Czachórska, Umowy w zakresie informatyki i ochrona programów komputerowych, Wrocław Warszawa Kraków Gdańsk Łódź 1960, Ossolineum, ss. 162 (rec. Aurelia Nowicka, Leszek Zalewski). A. Wierciński, Kontrola procesowa rozstrzygnięć w postępowaniu w sprawach o wykroczenia, Poznań 1981, Wydawnictwo Naukowe UAM, ss. 229 (rec. Jan Skupiński) Z. Morecka, Społeczne aspekty gospodarowania, Warszawa 1961, PWE, ss. 348 (rec. Aleksandra Czubala) J. Pajestka, Polski kryzys 1980-1981. Jak do niego doszło i co rokuje, Warszawa 1961, KiW, ss. 105 (rec. Andrzej Małecki) E. Piontek, EWG. Instrumenty prawne zewnętrznej polityki gospodarczej, Warszawa 1960, Wydawnictwo Prawnicze, ss. 279 (rec. Elżbieta Jantoń-Drozdowska)... Z. Knakiewicz, Teorie pieniądza niezależnego i ich zastosowanie, Poznań 1981, Zeszyty Naukowe Akademii Ekonomicznej w Poznaniu, seria II, nr 70, ss. 210 (rec. Roman Domaszewicz) E. Drabowski, Teorie kursu walutowego, Warszawa 1961, PWE, ss. 234 (rec. Elżbieta Malinowska). I. Vincze, Międzynarodowy system walutowy RWPG, Warszawa 1981, PWE, ss. 370 (rec. Zenobia Knakiewicz). Z. Chojecki, Mechanizm kształtowania kosztów, Poznań 1981, Zeszyty Naukowe Akademii Ekonomicznej w Poznaniu, seria II, ss. 119 (rec. Alicja Jarugowa) J. Steczkowski, A. Zeliaś, Statystyczne metody analizy cech jakościowych, Warszawa 1961, PWE, ss. 190 (rec. Jerzy Muzalewski) Galernicy wrażliwości. Wybór, opracowanie i redakcja M. Janion i S. Rosiek, Gdańsk 1981, Wydawnictwo Morskie, ss. 534 + il. (rec. Jacek Kryg) M. Sokołowska, Granice medycyny, Warszawa 1980, Wiedza Powszechna OMEGA 357, ss. 281 (rec. Anna Majewska). 303 306 309 311 314 318 320 327 329 332 333 337 340
Spis treści V Władza lokalna a zaspokajanie potrzeb, praca zbiorowa pod red. J. J. Wiatra, Warszawa 1981, Instytut Filozofii i Socjologii PAN, ss. 242 (rec. Wojciech Łucjan Janik i Jerzy Stępień)........ K. Żygulski, Święto i kultura. (Święta dawne i nowe. Rozważania socjologa), Warszawa 1981, Instytut Wydawniczy Związków Zawodowych, ss. 407 (rec. Mieczysław Pochwicki).. B. Garlicki, Selekcja informacji w dziennikarstwie, Kraków 1981, Ośrodek Badań Prasoznawczych, ss. 188 (rec. Krzysztof Podemski). J. Mikułowski-Pomorski, Badanie masowego komunikowania, Warszawa 1980, PWN, ss. 215 (rec. Janusz Majewski). L'utile et le juste. Archives de philosophie du droit, t. XXVI, 1981, ss. X + 507 (rec. Jerzy Wróblewski). P. Stein, J. Shand, I valori giuridici della civilta occidentale, Milano 1981, Giuffrè ed., ss. XIX + 465 (rec. Jerzy Wróblewski). N. J. Ornstein, S. Elder, Interest Groups, Lobbying and Policymaking, Washington 1978, Congressional Quarterly Press, ss. 245 (rec. Andrzej Redelbach) Funktion und Tätigkeit der Anklagebehörde im ausländischen Recht, Baden- -Baden 1979, Herausgegeben von Hans-Heinrich Jescheck und Rudolf Leibinger, Nomos Verlagsgesellschaft, ss. 701 (rec. Jan Grajewski) D. Lal, Prices for Planning (Towards the Reform of Indian Planning), London 1980, Heinemann, ss. 299 (rec. Alfred Janc). W. P. Woronin, Ekonomiko-matiematiczieskije mietody płanirowanija w torgowle, Moskwa 1980, Izd. Ekonomika, ss. 96 (rec. Andrzej Szromnik) 342 346 349 352 354 357 359 362 365 368 III. SPRAWOZDANIA I INFORMACJE Komunikat z V Sympozjum Prawników Finansowców Krajów Socjalistycznych w Poznaniu (Jerzy Małecki) Kolokwium habilitacyjne doktora Grzegorza Gołembskiego (Adolf Michalak) Kolokwium habilitacyjne doktor Danuty Śniegowskiej (Jerzy Tarajkowski). Kolokwium habilitacyjne doktora Zenona Chojeckiego (Leokadia Bielówka) Kolokwium habilitacyjne doktor Sławomiry Wronkowskiej-Jaśkiewiczowej (Stanisław Czepita)...... Kolokwium habilitacyjne doktora Jerzego Małeckiego (Andrzej Gomułowicz) 371 373 374 375 377 379
CONTENTS I. ARTICLES Dr. Stanisław Kozyr-Kowalski, Professor at the Adam Mickiewicz University in Poznań, Functions of the Theory of Means Material Production m Studies on the Formation of Modern Societies Dr. Andrzej Komar, Professor at the Adam Mickiewicz University in Poznań, Law and Economy... Dr. Krystyna Daszkiewicz, Professor at the Adam Mickiewicz University in Poznań, Mam Directions of Amending the Penal Code Dr. habil. Andrzej Zieliński, Docent at the Adam Mickiewicz University in Poznań, The New Regulation of Relations under Agricultural Law in the Civil Code........... Dr. Tomasz Kwieciński, Adjunct at the Adam Mickiewicz University in Poznań, Automobile Insurance Against Damage (auto-casco) after changes in the Legislation Dr. habil. Zdzisław Niedbała, Docent at the Adam Mickiewicz University in Poznań, Workers Council in a System of Organs of the State Enterprise.. Dr. Zdzisław Kubot, Adjunct and Dr. habil. Walerian Sanetra, Docent at the Bolesław Bierut University in Wrocław, On Suspending a Worker in Performing his Duties Andrzej Szlęzak, Senior Assistant at the Adam Mickiewicz University in Poznań, The Sequence of Alimentary Duties between Step-Parents and Step-Children Dr. Tadeusz Gadkowski, Adjunct at the Adam Mickiewicz University in Poznań, Safeguards Agreements of the International Atomic Energy Agency Dr. Zygmunt Leśkiewicz, Adjunct and Iwona Sienicka, Senior Assistant at the Technical University in Szczecin, Reasons of Economic Slumps in Poland Dr. Klemens Ratajczak, Professor at the Academy of Economics in Poznań, Reasons for the Implementation of the Economic Reform and Dangers of its Non Completion Dr. Florian Wiśniewski, Docent at the Academy of Economics in Poznań, Prices of Services in the Conditions of Market Disequilibrium Dr. Aleksander Łukaszuk, Docent at the Academy of Economics in Wrocław, Labour Effectiveness and Incomes of the Population.. Dr. Stefan Ochociński, Docent at the Academy of Economics in Poznań, Principles of Functioning of the Cooperative Banks after their Reorganization in 1975 Dr. habil. Lucyna Wojtasiewicz, Docent at the Academy of Economics in Poznań, Problems of Regional Survey in the Light of Present Changes in the Planning System. 1 25 33 33 67 85 105 125 143 163 181 195 211 223 241
Spis treści Dr. Emilia Denek, Adjunct at the Academy of Economics in Poznań, Conceptual analysis of regionally decentralized systems in terms of planning and finances Dr. Ludwik Jankowiak, Professor Emeritus at the Academy of Economics in Poznań, The Means of Fighting Inflation Prognostication of Inflation.... Dr. habil. Marek Ziółkowski, Docent at the Adam Mickiewicz University in Poznań, The question of Objective Order of the Systems of Knowledge in the Conceptions of Znaniecki and Popper Dr. Jacek Leoński, Adjunct at the Adam Mickiewicz University in Poznań, The Directions of Forming the French Middle Class II. SURVEY OF LITERATURE........ III. NOTES AND INFORMATION VII 249 267 281 293 303 371
СОДЕРЖАНИЕ I. СТАТЬИ Проф. Университета им. А, Мицкевича в Познани, д-р Станислав Козыр-Ковальски, Функции теории средств материального производства в исследовании формаций современных обществ... Проф. Университета им. А. Мицкевича в Познани, д-р Анджей Комар, Право и экономика Проф. Университета им. А. Мицкевича в Познани, д-р Крыстына Дашкевич, Ведущие направления новелизации в уголовном кодексе Доц. Университета им. А. Мицкевича в Познани, д-р (habilitatus) Анджей Зелиньски, Новая регулировка правово-сельскохозяйственных отношений в гражданском кодексе Адъюнкт Университета им. А. Мицкевича в Познани, д-р Томаш Квециньски, Страхование автомобилей от повреждений (автокаско) после новелизации. Доц. Университета им. А, Мицкевича в Познани, д-р (habilitatus) Здзислав Недбала, Рабочий совет в системе органов государственного предприятия Адъюнкт д-р Здзислав Кубот и доцент д-р (habilitatus) Валерьян Санетра, Университет им. Б. Берута во Вроцлаве, О временном отстранении работника от исполнения служебных обязанностей Ст. ассистент Университета им. А. Мицкевича в Познани, мгр Анджей Шлензак, Очередность алиментной обязанности по статье 144 семейного и опекунского кодекса...... Адъюнкт Университета им. А. Мицкевича в Познани, д-р Тадэуш Гадковски, Соглашения о гарантиях Международного Aгенства по атомной энергии. Адъюнкт д-р Зыгмунт Леськевич и ст. ассистент мгр Ивона Сеницка, Щецинский политехнический институт, Некоторая обусловленность экономического кризиса Польши. Проф. Экономической академии в Познани, д-р Клеменс Ратайчак, Причины и возможности реализации экономической реформы.. Доц. Экономической академии в Познани, д-р Флёриан Висьневски, Цены услуг а условиях рыночного неравновесия........ Доц. Экономической академии во Вроцлаве, д-р Александр Лукашук, Эффективность труда и доходы населения. Доц. Экономической академии в Познани, д-р Стефан Охоциньски, Принципы функционирования кооперативных банков после реорганизации в 1975 г. Доц. Экономической академии в Познани, д-р (habilitatus) Люцына Войтасевич, Проблемы региональных исследований на фоне актуальных изменений системы планирования........... Адъюнкт Экономической академии в Познани, д-р Эмилия Дэнэк, Проблемы, касающиеся понятия и системы местной децентрализации в планово-фиаансовом понимании 1 25 33 53 67 85 105 125 143 163 181 195 211 223 241 249
Spis treści Профессор-пенсионер Экономической академии в Познани, д-р Людвик Янковяк, Средства борьбы с инфляцией и прогнозирование инфляции в капиталистическом хозяйстве Доц. Университета им. А. Мицкевича в Познани, д-р (habilitatus) Марэк Зюлковски, Проблемы объективного порядка систем знаний в концепциях Знанецкого и Поппера......... Адъюнкт Университета им. А. Мицкевича в Познани, д-р Яцэк Леоньски, Пути формирования французского среднего класса II. ОБЗОР ЛИТЕРАТУРЫ III. ОТЧЕТЫ И СООБЩЕНИЯ IX 267 281 293 303 371