1 KARTA CHARAKTERYSTYKI NIEBEZPIECZNEGO PREPARATU SCANPOL 40 Data wydania 10.07.07 Aktualizacja: 22.07.07 Wersja 1:1 Strona/strony 1/8 1. IDENTYFIKACJA SUBSTANCJI CHEMICZNEJ I PRZEDSIĘBIORSTWA Nazwa handlowa: SCANPOL 40 Zastosowanie: Koagulant do obróbki ścieków wodnych Producent: Dostawca: Scan Drill KB Sandgatan 22A 602 21 Norrkoping, Szwecja Tel: +46-11-64204 Scandrill Polska SC Ul. Pelplińska 4 m14 81-258 Gdynia Tel/Fax:+48-58-663 0128 Telefon alarmowy: +48-58-663 0128 2. SKŁAD/INFORMACJA O SKŁADNIKACH Charakterystyka chemiczna: Wodny roztwór chlorku żelazowego i innych soli. Substancja niebezpieczna Zawartość % Nr CAS Nr WE Symbol zagrożenia Chlorek żelaza(iii) < 20 7705-08-0 231-729-4 C 34 3. IDENTYFIKACJA ZAGROŻENIA Produkt został zakwalifikowany jako niebezpieczny zgodnie z rozporządzeniem Ministra Zdrowia z dnia 03.09.2003 r. Zagrożenie pożarowe: Produkt ciekły, niepalny. W reakcji z metalami wydziela się wodór, który z powietrzem tworzy mieszaniny wybuchowe. W ogniu wydzielają się toksyczne i żrące gazy, pary i dymy. Podczas termicznego rozkładu wydzielają się tlenki siarki oraz chlorowodór. Zagrożenie toksykologiczne: Chlorek żelaza(iii) wywołuje oparzenia (R 34) Zagrożenie ekotoksykologiczne: Produkt dobrze rozpuszczalny w wodzie. Zakwasza glebę i wodę. W wodzie działa drażniąco na organizmy wodne wskutek zakwaszania wody. 4. PIERWSZA POMOC Uwaga: W pierwszej kolejności należy wyprowadzić poszkodowaną osobę ze skażonego preparatem środowiska. Ułożyć na lewym boku z głową skierowaną w dół. Zatrucie inhalacyjne: 1. Zapewnić dopływ świeżego powietrza. Ułożyć poszkodowaną osobę w pozycji półleżącej.
2 2. Zapewnić pomoc lekarską. Zatrucie doustne: 1. Doraźna pomoc przy ostrych zatruciach polega na płukaniu żołądka wodą z dodatkiem dużej ilości węgla aktywnego i tlenku magnezu a następnie przez podanie środka przeczyszczającego. Nie wywoływać wymiotów groźba zachłyśnięcia się, a tym samym wywołania chemicznego zapalenia płuc. 2. Do chwili odtransportowania do szpitala choremu zapewnić spokój, leżenie i ciepło. Skażenie oczu: 1. Skażone oczy delikatnie oczyścić mechanicznie. Następnie oczy należy obficie i długo przemywać tylko zimną wodą, starając się wywijać powieki. Wpuścić 1-2 krople oleju rycynowego dla złagodzenia bólu. Oczy osłonić gazą. 2. Zapewnić pomoc okulisty. Skażenie skóry: 1. Zdjąć skażone ubranie i buty. Oczyścić mechanicznie skażoną skórę, przemyć dużą ilością wody oraz wodą z łagodnym mydłem. 2. W przypadku, gdy podrażnienie skóry nie przemija, skonsultować się z lekarzem dermatologiem. 5. POSTĘPOWANIE W PRZYPADKU POŻARU Szczególne zagrożenia: Preparat ciekły, niepalny. W reakcji z metalami wydziela się wodór, który z powietrzem tworzy mieszaniny wybuchowe. W ogniu wydzielają się toksyczne i żrące gazy, pary i dymy. Podczas termicznego rozkładu wydzielają się tlenki siarki oraz chlorowodór. Środki gaśnicze: Zgodne z naturą pożaru sąsiednich obiektów. Preferowane suche środki gaśnicze, piana alkoholowa, ew. rozproszona woda. Unikać stosowania prądów wodnych. Zalecenia szczegółowe: Żrące i toksyczne opary strącać rozproszoną wodą. Strumieniami wody chłodzić zagrożone zbiorniki z preparatem. Zabezpieczenie strażaków: Kombinezony kwasoodporne. Niezależne aparaty oddechowe. 6. POSTĘPOWANIE W PRZYPADKU NIEZAMIERZONEGO UWOLNIENIA DO ŚRODOWISKA Zalecenia ogólne: W przypadku niezamierzonego wydostania się preparatu do środowiska, skażony teren należy wyizolować z otoczenia, a poza jego obrób wyprowadzić osoby postronne. W pierwszej kolejności odciąć źródło skażania środowiska. W razie potrzeby wezwać ekipy ratownicze. Chronić źródła wody oraz kanalizację. Na drodze przemieszczającej się cieczy sypać wały ziemne. Środki ochrony osobistej: Unikać kontaktu z uwolnionym preparatem. Stosować ubrania ochronne z tworzyw kwasoodpornych, rękawice ochronne kwasoodporne, okulary ochronne w szczelnej obudowie, ochrony dróg oddechowych przed kwaśnymi parami. Należy pamiętać o ograniczonym czasie działania ochronnego filtrów gazowych (filtr oznaczony kolorem żółtym i symbolem literowym E). Zalecenia szczegółowe: Starać się odciąć źródło skażenia środowiska (uszczelnić uszkodzone opakowanie i umieścić w opakowaniu awaryjnym). Rozlany preparat zbierać za pomocą sorbentów mineralnych, takich jak piasek, ziemia okrzemkowa, zmielony kamień wapienny. Nie wolno używać wody do usuwania pozostałości.
3 Zabezpieczenie środowiska: Chronić źródła wody oraz kanalizację. W przypadku skażenia wód powiadomić odpowiednie władze. Skażony grunt podlega wymianie. Metody utylizacji: Unieszkodliwianie na drodze chemicznej - zgodnie wymogami przepisów prawa krajowego. 7. POSTĘPOWANIE Z PRODUKTEM I JEGO MAGAZYNOWANIE Zapobieganie zatruciom: Podczas stosowania preparatu SCANPOL 40 nie jeść, nie pić, unikać bezpośrednich kontaktów z preparatem, unikać wdychania par i aerozoli, przestrzegać zasad higieny osobistej, stosować odzież i sprzęt ochrony osobistej, podczas pracy w zamkniętych pomieszczeniach zapewnić wydajna wentylację. Zapobieganie pożarom / wybuchom: Preparat nie palny. Nie wymaga szczególnego trybu postępowania w tym zakresie. Magazynowanie: W oryginalnych, właściwie oznakowanych opakowaniach w magazynie materiałów chemicznych - żrących, wyposażonych w instalację wentylacyjną. Przechowywać w odpowiednio zabezpieczonych pomieszczeniach, w zbiornikach ustawionych na nieprzepuszczalnych tacach zabezpieczających otoczenie, wykonanych ze stali węglowej z wykładziną gumową, poliestrowych, polipropylenowych, polietylenowych. Magazyny muszą posiadać nieprzepuszczalne podłoże ceramiczne, kwasoodporne. Na terenie magazynu przestrzegać zakazu palenia, spożywania posiłków, otwartego ognia i narzędzi iskrzących. Chronić przed nadmiernym działaniem ciepła oraz przemrożeniem. Niewłaściwe materiały do kontaktu z preparatem: stal węglowa I stopowa, metale kolorowe. Zasady magazynowania określa norma PN-89/C-81400. Metody postępowania z odpadami: Za odpad można uznać SCANPOL 40, który w żadnej postaci nie nadaje się do zagospodarowania. Odpadowy preparat odstawiany jest do wskazanego przez służbę ochrony środowiska miejsca, celem utylizacji na drodze chemicznej. 8. KONTROLA NARAŻENIA I ŚRODKI OCHRONY INDYWIDUALNEJ Rozwiązania techniczne: Ogólne - niezbędne do prawidłowego przewozu, magazynowania i stosowania preparatu SCANPOL 40. Sprawna wentylacja. Ochrony osobiste: Ręce:: Rękawice z tworzywa gumowego, kwasoodpornego. Oczy: Okulary ochronne w szczelnej obudowie (oprawa z tworzywa sztucznego, kwasoodpornego). Drogi oddechowe: Ochrony dróg oddechowych w przypadku pracy w atmosferze z nadmierną koncentracją par kwaśnych, (z filtrem cząsteczkowym oznaczonym kolorem białym i symbolem P2 oraz gazowym oznaczonym kolorem żółtym i litera E). Skóra i ciało: Ubrania ochronne z tworzywa kwasoodpornego. Fartuchy ochronne kwasoodporne. Ochrony zbiorowe: Wentylacja na stanowiskach pracy w obiektach zamkniętych. Zdroiki w pobliżu stanowisk pracy. Inne informacje:
4 Higiena pracy: Obowiązują przepisy ogólne przemysłowej higieny pracy. Zanieczyszczone ubranie wymienić. Po pracy wymyć powierzchnię ciała oraz oczyścić ochrony osobiste. Nie jeść, nie pić, nie palić, nie zażywać leków podczas pracy. Zapobieganie zagrożeniom: Tam, gdzie występuje możliwość pojawienia się niebezpiecznych stężeń par lub aerozoli pochodzących z preparatu, wprowadzić zraszanie rozproszoną wodą. Najwyższe dopuszczalne stężenie w środowisku pracy NDS - nie ustanowiono normy Metody oceny narażenia w środowisku pracy: PN-86/Z-04050.01 - Ochrona czystości powietrza. Przyrządy i zestawy do pobierania próbek. Postanowienia ogólne. PN-89/Z-04008.07 - Ochrona czystości powietrza. Pobieranie próbek. Postanowienia ogólne. Zasady pobierania próbek w środowisku pracy i interpretacja wyników. Ocena narażenia: Zgodnie z normami polskimi dotyczącymi preparatu chlorek żelaza (III). 9. WŁAŚCIWOŚCI FIZYKOCHEMICZNE 9.1 Masa cząsteczkowa: Roztwór wodny chlorku żelaza(iii) - FeCl 3 9.2 Postać fizyczna, barwa, zapach: Preparat SCANPOL 40 w warunkach normalnych jest cieczą barwy ciemnobrązowej, z letkim zapachem kwasu solnego. 9.3 Gęstość: 1400 1480 kg/m 3 9.4 Temperatura zamarzania: -25 o C 9.5 Temperatura wrzenia: 100-105 o C 9.6 Temperatura zapłonu: nie dotyczy preparat nie palny 9.7 Temperatura samozapłonu: nie dotyczy - preparat nie palny 9.8 Rozpuszczalność w wodzie: roztwór SCANTEK rozpuszcza się w wodzie bez ograniczeń. 9.9 Rozpuszczalność w rozpuszczalnikach organicznych: nie rozpuszcza się 9.10 Wartość ph: ok: 1.5 10. STABILNOŚĆ I REAKTYWNOŚĆ Stabilność i reaktywność: W warunkach prawidłowego przechowania, roztwór preparatu SCANPOL 40 jest chemicznie stabilny. Unikać kontaktów z alkaliami i środkami utleniającymi. Preparat reaguje z metalami z wydzieleniem wodoru, tworzącego z powietrzem mieszaniny wybuchowe w bardzo szerokim przedziale stężeń. Podczas termicznego rozkładu wydzielają się tlenki siarki oraz chlorowodór. Właściwości korozyjne: Silne. W reakcji z metalami wydziela się wodór. 11. INFORMACJE TOKSYKOLOGICZNE Drogi narażenia: Wdychanie, połknięcie, kontakt ze skórą, kontakt z oczami. Działanie miejscowe:
Wdychanie par i aerozoli: Pojawia się skrócenie oddechu z silnym kaszlem. Wystąpią problemy z oddychaniem. Połknięcie: Wystąpi ból w ustach i przełyku, ból i silne podrażnienia błon śluzowych przewodu pokarmowego, nudności, wymioty, biegunka. Kontakt ze skórą: Wystąpi silne podrażnienie, zaczerwienienie i następstwa poparzenia chemicznego. Indywidualnie może zaistnieć reakcja alergiczna. Kontakt z oczami: Wystąpi silne podrażnienie, pieczenie, zaczerwienienie i łzawienie. Może nastąpić uszkodzenie wzroku. Skutki zdrowotne narażenia ostrego wskutek wdychania par i połknięcia: Uszkodzenie elementów układu oddechowego i pokarmowego (do perforacji organów wewnętrznych włącznie). 12. INFORMACJE EKOLOGICZNE Działanie na organizmy wskaźnikowe (dotyczy jonów żelaza +3 ): Ryby: Działanie żelaza +3 sprowadza się zasadniczo do odkładania i zatrzymywania wodorotlenku na alkalicznym śluzie skrzeli ryb, które w ten sposób nie tylko zatyka, lecz również niszczy przez swoje żrące własności. Przy odczynie ph w granicach 6,5 7,5 małe jeszcze ilości rozpuszczonego żelaza Fe +3, lecz przekraczające 0,9 mg/dm 3 bywają śmiertelne. W wodzie o odczynie słabo kwaśnym ( ph = 5,5 6,5 ) nie są szkodliwe nawet nieco większe zawartości żelaza. 5 Stopień zagrożenia wód: duży 13. POSTĘPOWANIE Z ODPADAMI Metody unieszkodliwiania: Zgodnie z ustawą z dnia 27.04.2001r. o odpadach (Dz.U.62 poz.628) oraz rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 27..09.2001r. w sprawie katalogu odpadów (Dz.U.112 poz.1206). Zawartość opakowania wg: Rodzaju 06 03 14 sole i roztwory inne niż wymieniono w 06 03 11 i 06 03 13 Sposób likwidacji I. B4 proces zobojętniania mlekiem wapiennym stosowanym w nadmiarze. II. A1(A3): procesy spalania odpadów niebezpiecznych nie zawierających związków chlorowcoorganicznych, w obrotowych piecach do produkcji cementu lub wapna. Opakowania wg: rodzaju 15 01 02 - opakowania z tworzyw sztucznych, rodzaju 15 01 04 - opakowania z metali, rodzaju 15 01 07 - opakowania ze szkła. Uwaga: Pozostałości preparatu ze zbiorników, cystern usuwać przez wymycie wodą w miejscu do tego przeznaczonym. 14. INFORMACJE O TRANSPORCIE 14.1 Numer ONZ : 3264 (materiał żrący, ciekły, kwaśny, nieorganiczny, i.n.o.)
14.2 Klasa RID/ADR/IMO: 8 14.3 Kod klasyfikacyjny: C1 14.4 Grupa pakowania: III 14.5 Ilości ograniczone: LQ19 14.6 Kategoria transportowa: 3 14.7 Numer rozpoznawczy zagrożenia: 80 14.8 Nalepka ostrzegawcza wg ADR/RID Nr 8: 6 Tablice ostrzegawcze na środkach transportu: Pojazdy samochodowe: - pomarańczowe tablice odblaskowe 80 3264 Cysterny kolejowe: - pomarańczowe tablice odblaskowe 80 3264 15. INFORMACJE DOTYCZCE PRZEPISÓW PRAWNYCH Kartę wykonano zgodnie z: Ustawą o substancjach i preparatach chemicznych z dnia 11.01.01r. (Dz.U.11 poz.84; z późniejszymi zmianami), Rozporządzeniem Ministra Zdrowia z dnia 3.07.02r. w sprawie karty charakterystyki substancji niebezpiecznej i preparatu niebezpiecznego (Dz.U. 140 poz.1171), Rozporządzeniem Ministra Zdrowia z dnia 2.09.03r w sprawie wykazu substancji niebezpiecznych wraz z ich klasyfikacją i oznakowaniem - ZAŁĄCZNIK (Dz.U.199 poz. 1948), Rozporządzeniem Ministra Zdrowia z dnia 2.09.2003r. w sprawie oznakowania opakowań substancji niebezpiecznych i preparatów niebezpiecznych (Dz. U. Nr 173, poz. 1679). Rozporządzeniem Ministra Zdrowia z dnia 2.09.2003r. w sprawie kryteriów i sposobu klasyfikacji substancji i preparatów chemicznych (Dz. U. Nr 171, poz. 1666). Normą PN-ISO11014-1:1998 Bezpieczeństwo chemiczne Karta charakterystyki bezpieczeństwa produktów chemicznych, Rozporządzeniem Ministra Zdrowia z dnia 15.07.2002r. w sprawie substancji niebezpiecznych i preparatów niebezpiecznych, których opakowania należy zaopatrywać w zamknięcia utrudniające otwarcie przez dzieci i wyczuwalne dotykiem ostrzeżenie o niebezpieczeństwie (Dz.U.140 poz.1174), Rozporządzeniem Ministra Zdrowia z dnia 14.07.02r. w sprawie obowiązku dostarczenia karty charakterystyki niektórych preparatów nie zaklasyfikowanych jako niebezpieczne (Dz.U.142 poz.1194), Rozporządzeniem Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 29.11.2002 r. (Dz. U. Nr 217, poz. 1833) w sprawie najwyższych dopuszczalnych stężeń i natężeń czynników szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy. Rozporządzeniem MZiOS z dnia 11.09.96r. (Dz.U.121 poz.571 z późniejszymi zmianami) w sprawie czynników rakotwórczych w środowisku pracy oraz nadzoru nad stanem zdrowia pracowników zawodowo narażonych na te czynniki,
Rozporządzeniem Ministra Gospodarki z dnia 21.10.98r. (Dz.U.145 poz.942) i zmianą 05.03.2001 (Dz.U.22 poz.251)w sprawie szczegółowych zasad, usuwania wykorzystywania i unieszkodliwiania odpadów niebezpiecznych, Ustawą z dnia 27.04.2001r. o odpadach (Dz.U.62 poz.628) oraz rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 27.09.2001r. w sprawie katalogu odpadów (Dz.U.112 poz. 1206), Klasyfikacja towarów niebezpiecznych zgodnie z Umową Europejską dotyczącą międzynarodowego przewozu drogowego towarów niebezpiecznych (ADR) Informacje na etykietach: Symbol ostrzegawczy na opakowaniu jednostkowym: 7 Napis ostrzegawczy na Produkt żrący opakowaniach jednostkowych: Zwroty wskazujące rodzaj zagrożenia R 34 Wywołuje oparzenia Zwroty określające warunki bezpiecznego stosowania S 1/2 Przechowywać w zamknięciu i chronić przed dziećmi. S 26 Zanieczyszczone oczy przemyć natychmiast dużą ilością wody i zasiągnąć porady lekarza S 27 Natychmiast zdjąć całą zanieczyszczoną odzież S 28 Zanieczyszczoną skórę natychmiast przemyć dużą ilością wody S Nosić odpowiednią odzież ochronną, odpowiednie rękawice ochronne i 36/37/39 okulary lub ochronę twarzy S 45 W przypadku awarii lub jeżeli żle się poczujesz niezwłocznie zasięgnij porady lekarza - jeżeli to możliwe, pokaż etykietę S 61 Unikać zrzutów do środowiska. Postępować zgodnie z instrukcją lub kartą charakterystyki 16. INNE INFORMACJE 16.1 Chemiczne określenie produktu wzór chemiczny: Roztwór wodny chlorku żelaza(iii) - FeCl 3 16.2 Znaczenie symboli: Symbol ostrzegawczy na opakowaniach jednostkowych C Substancja żrąca Numer rozpoznawczy zagrożenia 80 Materiał żrący. Znaczenie oznaczeń transportowych Klasa RID/ADR: 8-III Materiał żrący - niebezpieczny. Numer ONZ: 2581 Materiał żrący, ciekły, kwaśny, nieorganiczny, i.n.o. Telefon awaryjny: (042) 631 47 24 (informacja toksykologiczna w Polsce)
Uwaga: Użytkownik ponosi odpowiedzialność za podjęcie wszelkich kroków mających na celu spełnienie wymogów prawa krajowego. Informacja zawarta w powyższej karcie stanowią opis wymogów bezpieczeństwa użytkowania produktu. Użytkownik ponosi całkowitą odpowiedzialność za określenie przydatności produktu do określonych celów. Zawarte w niniejszej karcie dane nie stanowią oceny bezpieczeństwa miejsca pracy użytkownika. Karta charakterystyka nie może być traktowana jako gwarancja właściwości preparatu. Karta charakterystyki produktu niebezpiecznego jest bezpośrednio przekazywana dystrybutorowi produktu, bez zapewnień lub gwarancji co do kompletności bądź szczegółowości odnośnie do wszystkich informacji lub zaleceń w niej zawartych. Informacje zawarte w niniejszej karcie przedstawiają aktualny stan wiedzy i doświadczeń dotyczących bezpiecznego stosowania wyrobu. Rozszerzenie zakresu stosowania wymaga uzyskania pisemnej instrukcji stosowania. Informacje zawarte w niniejszej karcie-charakterystyce nie są gwarancją parametrów technicznych czy przydatności do określonych zastosowań. Data wydania: 10.07.2007 Data aktualizacji: 22.07.2007 8