Karta charakterystyki zgodna z wymogami przepisów Rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia3 lipca 2002r w sprawie karty charakterystyki substancji niebezpiecznej i preparatu niebezpiecznego (Dz. U. nr 140, poz. 1171 ze zmianami w Dz.U. nr 2/2005 poz. 8) 1. IDENTYFIKACJA PREPARATU IDENTYFIKACJA PRODUCENTA i DYSTRYBUTORA Nazwa handlowa Zastosowanie/opis Podmiot odpowiedzialny Importer/Dystrybutor Tel. alarmowy E-mail Data sporządzenia wersji polskiej Data aktualizacji Środek ochrony roślin Nufarm GmbH & Co KG St.-Peter-Str. 25; A-4021 Linz; AUSTRIA tel.: + 43 70 6918 2006 fax: + 43 70 6918 2004 F&N Agro Polska Sp. z o.o. ul. Grójecka 1/3 02-019 Warszawa tel. +48 22 620 32 52 fax: +48 22 654 07 97 Instytut Medycyny Pracy w Łodzi +48 42 657 99 00 +48 42 631 47 67 msds@fnagro.pl 26.09.2008 r. 17.08.2011 r. 2. IDENTYFIKACJA ZAGROŻEŃ Klasyfikacja produktu zgodnie z przepisami Rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 02 września 2003r w sprawie kryteriów i sposobu klasyfikacji substancji i preparatów chemicznych (Dz.U. nr 171, poz. 1666 ze zmianami w Dz.U. z 2004r nr 243, poz. 2440) Produkt zaklasyfikowano metodą obliczeniową, z uwzględnieniem wyników badań toksykologicznych, ekotoksykologicznych i właściwości fizykochemicznych mieszaniny, jako preparat niebezpieczny: Xn - Preparat szkodliwy z przypisanym określeniem rodzaju zagrożenia: R48/22 - Działa szkodliwie po połknięciu; stwarza poważne zagrożenie zdrowia w następstwie długotrwałego narażenia N Preparat niebezpieczny dla środowiska z przypisanym określeniem rodzaju zagrożenia: R50/53 - Działa bardzo toksycznie na organizmy wodne; może powodować długo utrzymujące się niekorzystne zmiany w środowisku wodnym 3. SKŁAD I INFORMACJA O SKŁADNIKACH Składniki zawarte w produkcie: tiuram; disulfid tetrametylotiuramu KARTA CHARAKTERYSTYKI Strona 1 z 8
3. SKŁAD I INFORMACJA O SKŁADNIKACH Zawartość: Nr CAS: Nr WE: Nr indeksowy: Klasyfikacja: 10,0% 137-26-8 205-286-2 006-005-00-4 Xn; R20/22, R36/38, R48/22, R43 N; R50/53 4. PIERWSZA POMOC Wdychanie Wyprowadzić osobę poszkodowaną ze strefy zagrożenia na świeże powietrze. Skóra Skórę umyć dużą ilością wody z mydłem. Oczy Upewnić się czy poszkodowany nie nosi szkieł kontaktowych. Przepłukać oczy, przytrzymując odchylone powieki, dużą ilością czystej bieżącej wody. Płukać przez co najmniej 15 minut. Połknięcie Przepłukać usta wodą. W przypadku połknięcia zastosować płukanie żołądka. NIE POWODOWAĆ WYMIOTÓW! Nie podawać do picia mleka oraz napojów alkoholowych. Wezwać pomoc medyczną. Informacje dla lekarza Objawy zatrucia: Problemy z oddychaniem, nieregularna praca serca, uczucie słabości, bóle głowy, wymioty Leczenie: Odtrutka specyficzna nie jest znana zastosować leczenie objawowe. 5. POSTĘPOWANIE W PRZYPADKU POŻARU Zalecane środki gaśnicze: Rozpylona woda, proszki gaśnicze, piasek, piany gaśnicze, dwutlenek węgla, Nieodpowiednie środki gaśnicze: Zwarte prądy wodne Szczególne zagrożenie ze strony produktów spalania i wydzielających się gazów: Podczas pożaru mogą wydzielać się tlenki węgla, tlenki azotu i dwutlenek siarki Specjalne wyposażenie ochronne strażaków: W zależności od rozmiaru pożaru nosić aparaty oddechowe z niezależnym źródłem powietrza i kombinezony ochronne. Inne informacje: Zamknąć strefę zagrożenia personel ewakuować na stronę nawietrzną. Stosować standardowe metody gaszenia chemikaliów. Zebrać wszelkie ciekłe materiały użyte do gaszenia pożaru (oddzielnie). Nie dopuszczać do przedostania się pozostałości do kanalizacji. 6. POSTĘPOWANIE W PRZYPADKU NIEZAMIERZONEGO UWOLNIENIA DO ŚRODOWISKA Indywidualne środki ostrożności: Stosować odpowiednie środki ochrony osobistej KARTA CHARAKTERYSTYKI Strona 2 z 8
6. POSTĘPOWANIE W PRZYPADKU NIEZAMIERZONEGO UWOLNIENIA DO ŚRODOWISKA Środki ostrożności w zakresie ochrony środowiska: Nie dopuszczać do przedostawania się produktu do kanalizacji, wód powierzchniowych i wód gruntowych. Uwolniony produkt należy zebrać - materiał jest niebezpieczny dla środowiska. Metody oczyszczania/usuwania: Uwolniony produkt przesypać materiałem absorbującym (piaskiem lub ziemią) i zebrać mechanicznie. Nigdy nie napełniać odzyskanym materiałem oryginalnych opakowań. Produkt nie nadaje się do ponownego wykorzystania Pozostałości usuwać zgodnie z zaleceniami przedstawionymi w punkcie 13. 7. POSTĘPOWANIE Z PREPARATEM I JEGO MAGAZYNOWANIE Postępowanie z preparatem Chronić przed dziećmi. Nosić odpowiednią odzież ochronną Magazynowanie Produkt składować w oryginalnych pojemnikach w temperaturze pokojowej Nie przechowywać razem z żywnością, napojami i paszami. Temperatura składowania: >0 C 8. KONTROLA NARAŻENIA I ŚRODKI OCHRONY INDYWIDUALNEJ Dodatkowe zalecenia w zakresie środków inżynieryjnych: - Parametry kontroli narażenia: Rozporządzenie MPiPS z dnia 29 listopada 2002r w sprawie dopuszczalnych stężeń i natężeń czynników szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy (Dz.U. z 2002r Nr 217, poz. 1833 ze zmianami w Dz.U. z 2005r nr 212 poz. 1769): dla składnika o numerze CAS 137-26-8 (tiuram) NDS - 0,5 mg/m 3 ; NDSCh nie określono; NDSP nie określono Środki ochrony indywidualnej: Zdjąć i wyprać skażoną odzież i rękawice (również wewnątrz), przed ponownym użyciem. Podczas pracy nie jeść, nie pić i nie palić tytoniu. Myć ręce przed posiłkami i bezpośrednio po obchodzeniu się z produktem Ubranie robocze przechowywać oddzielnie. Unikać kontaktu ze skórą oczami i odzieżą. Ochrona dróg oddechowych Stosować maski filtrujące z pochłaniaczami odpowiednimi do ochrony dróg oddechowych przed działaniem środków ochrony roślin Ochrona rąk: Rękawice ochronne Właściwości ochronne rękawic zależą nie tylko od rodzaju materiału, z którego są wykonane. Czas działania ochronnego może być różny przypadku różnych producentów rękawic. W przypadku preparatu, który jest mieszaniną wielu substancji nie można precyzyjnie oszacować czasu działania ochronnego rękawic. Uwzględniając podane przez producenta parametry rękawic należy zwracać uwagę podczas stosowania produktu czy rękawice jeszcze zachowują swoje właściwości ochronne. Ochrona skóry: KARTA CHARAKTERYSTYKI Strona 3 z 8
8. KONTROLA NARAŻENIA I ŚRODKI OCHRONY INDYWIDUALNEJ Ubranie ochronne z długimi rękawami Ochrona oczu: Okulary ochronne - gogle UWAGA: Środki inżynieryjno-techniczne mają pierwszeństwo przed środkami ochrony osobistej Wymagania zasadnicze dla środków ochrony indywidualnej określa Rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 21 grudnia 2005 r. w sprawie zasadniczych wymagań dla środków ochrony indywidualnej (Dz.U. Nr 259, poz. 2173) Pracodawca jest zobowiązany zapewnić, aby stosowane środki ochrony indywidualnej oraz odzież i obuwie robocze posiadały właściwości ochronne i użytkowe oraz zapewnić odpowiednie ich pranie, konserwację, naprawę i odkażanie. Zalecane badania wstępne i okresowe pracowników narażonych na czynniki chemiczne są określone w Rozporządzeniu Ministra Zdrowia i Opieki Społecznej z dnia 30.05.1996 roku w sprawie przeprowadzania badań lekarskich pracowników, zakresu profilaktycznej opieki zdrowotnej nad pracownikami oraz orzeczeń lekarskich wydawanych do celów przewidzianych w Kodeksie pracy (Dz.U. nr 69/1996, poz. 332, wraz z późniejszymi zmianami) 9. WŁAŚCIWOŚCI FIZYKOCHEMICZNE Postać Zapach Barwa Temperatura wrzenia (zakres) Temperatura samozapłonu Temperatura zapłonu Prężność par Gęstość Rozpuszczalność w wodzie Wartość ph Współczynnik podziału (n-oktanol/woda) Lepkość dynamiczna Ciecz zawiesina Stęchły Brązowa Ok. 100 C w 1013 hpa Zawiesina wodna Nie dotyczy Dane niedostępne 2,3E-3 Pa w 25 C (Tiuram) 1,2 g/cm 3 w 20 C Tworzy zawiesinę OK. 7 w temp. 20 C (nierozcieńczony) Log P OW =1,73 (Tiuram) >2000 mpa.s <7000 mpa.s 10. STABILNOŚĆ I REAKTYWNOŚĆ Warunki, których należy unikać: nie są znane Materiały, których należy unikać: nie są znane Niebezpieczne produkty rozkładu: Rozkład nie zachodzi w zalecanych warunkach składowania i stosowania KARTA CHARAKTERYSTYKI Strona 4 z 8
11. INFORMACJE TOKSYKOLOGICZNE Toksyczność ostra LD 50 (drogą pokarmową - szczur): > 2000 mg/kg LD 50 (na skórę - szczur): > 2000 mg/kg LC 50 (wdychanie/4godz./szczur): > 0,4 mg/l Działanie drażniące na skórę: Działa drażniąco w umiarkowanym stopniu (króliki) Działanie drażniące na oczy: Nie działa drażniąco (króliki) Działanie uczulające: Nie powoduje uczulenia (świnka morska) Działanie rakotwórcze Kategoria 3 12. INFORMACJE EKOLOGICZNE Biodegradacja: Łatwo ulega biodegradacji Trwałość w glebie: DT 50 : 0,5 godz. (Tiuram) Toksyczność dla pszczół: nie działa toksycznie Toksyczność dla ptaków: praktycznie brak działania toksycznego Toksyczność dla ryb: EC 50 0,27 mg/l (Oncorhynchus mykiss 96 godz.) Toksyczność dla bezkręgowców: EC 50 0,21 mg/l (Daphnia, 48 godz.) - Tiuram EC 50 0,64 mg/l (Daphnia magna, 48 godz.) Toksyczność dla glonów: EC 50 1 mg/l (Chlorella vulgaris, 96 godz.) - Tiuram EbC 50 0,12 mg/l (Scenedesmus subspicatus, 72 godz.) Dodatkowe informacje: Na podstawie obecnie dostępnych danych można stwierdzić, że produkt nie powoduje zakłóceń działania oczyszczalni ścieków, w przypadku prawidłowego stosowania. Produkt działa toksycznie na organizmy wodne 13. POSTĘPOWANIE Z ODPADAMI - Nie usuwać do kanalizacji. Nie dopuszczać do zanieczyszczania wód powierzchniowych i gruntowych. - Przestrzegać przepisów ustawy z dnia 27 maja 2001r. o opakowaniach i odpadach opakowaniowych (Dz.U. nr 63, poz. 638 z późniejszymi zmianami) Klasyfikacja odpadów zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 27 września 2001r w sprawie katalogu odpadów (Dz.U. nr. 112, poz. 1206): 02 01 08 Odpady agrochemikaliów zawierające substancje niebezpieczne, w tym środki ochrony roślin I i KARTA CHARAKTERYSTYKI Strona 5 z 8
13. POSTĘPOWANIE Z ODPADAMI II klasy toksyczności (bardzo toksyczne i toksyczne) Nie używać powtórnie opróżnionych pojemników 14. INFORMACJE O TRANSPORCIE Numer UN: 3082 Transport drogowy i kolejowy ADR/RID Klasa: 9; Kod klasyfikacyjny: M6 Grupa pakowania: III; Prawidłowa nazwa przewozowa: MATERIAŁ ZAGRAŻAJĄCY ŚRODOWISKU, CIEKŁY, I.N.O. (Tiuram) IMDG Transport morski Class:9 UN Number: 3082 Packing group: III Marine pollutant: MP ICAO/IATA Transport lotniczy UN number : 3082 Class : 9 Packing group : III 15. INFORMACJE DOTYCZĄCE PRZEPISÓW PRAWNYCH Ustawa z dnia 25 lutego 2011r. o substancjach i ich mieszaninach (Dz.U. 2011 nr 63 poz. 322) Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1272/2008 w sprawie klasyfikacji, oznakowania i pakowania substancji i mieszanin, zmieniające i uchylające dyrektywy 67/548/EWG i 1999/45/WE oraz zmieniające rozporządzenie (WE) nr 1907/2006 Klasyfikacja produktu zgodnie z przepisami Rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 02 września 2003r w sprawie kryteriów i sposobu klasyfikacji substancji i preparatów chemicznych (Dz.U. nr 171, poz. 1666 ze zmianami w Dz. U. 2004 Nr 243, poz. 2440, w Dz. U. z 2007 r. nr 174 poz. 1222 i w Dz. U. z 2009 nr 43 poz. 353) Rozporządzenie Ministra Zdrowia i Opieki Społecznej z dnia 30.05.1996 roku w sprawie przeprowadzania badań lekarskich pracowników, zakresu profilaktycznej opieki zdrowotnej nad pracownikami oraz orzeczeń lekarskich wydawanych do celów przewidzianych w Kodeksie pracy (Dz.U. Nr 69/1996, poz. 332 wraz z późniejszymi zmianami) Rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 21 grudnia 2005 r. w sprawie zasadniczych wymagań dla środków ochrony indywidualnej (Dz.U. Nr 259, poz. 2173) Umowa Europejska dotycząca międzynarodowego przewozu drogowego towarów niebezpiecznych (ADR), sporządzona w Genewie dnia 30 września 1957 r. (Dz. U. nr 194/2002, poz. 1629) wraz z kolejnymi zmianami załączników A i B publikowanymi w formie Oświadczeń Rządowych w Dzienniku Ustaw RP oraz Ustawa z dnia 28 października 2002 r. o przewozie drogowym materiałów niebezpiecznych (Dz.U. nr 199/2002, poz. 1671 z późniejszymi zmianami) Klasyfikacja odpadów zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 27 września 2001r w sprawie katalogu odpadów (Dz.U. Nr. 112, poz. 1206) Rozporządzenie Ministra Gospodarki, Pracy I Polityki Społecznej z dnia 29 listopada 2002r w sprawie dopuszczalnych stężeń i natężeń czynników szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy (Dz. U. Nr 217/2002r, poz. 1833 ze zmianami w Dz.U. z 2005r nr 212 poz. 1769, w Dz. U. z 2007 r. nr 161 poz. 1142 i w Dz. U. z 2009 r. nr 105 poz. 873) Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 5 marca 2009 r. w sprawie oznakowania opakowań substancji niebezpiecznych i preparatów niebezpiecznych oraz niektórych preparatów chemicznych (Dziennik Ustaw Nr 53 poz. 439) KARTA CHARAKTERYSTYKI Strona 6 z 8
15. INFORMACJE DOTYCZĄCE PRZEPISÓW PRAWNYCH Symbole i napisy ostrzegawcze: niebezpieczny dla środowiska zawiera tiuram szkodliwy Zwroty R: Zwroty S: Napisy dodatkowe R48/22 - Działa szkodliwie po połknięciu; stwarza poważne zagrożenie zdrowia w następstwie długotrwałego narażenia R50/53 - Działa bardzo toksycznie na organizmy wodne; może powodować długo utrzymujące się niekorzystne zmiany w środowisku wodnym. S2 - Chronić przed dziećmi S13 - Nie przechowywać razem z żywnością, napojami i paszami dla zwierząt S20/21 - Nie jeść i nie pić oraz nie palić tytoniu podczas stosowania produktu. S24/25 - Unikać zanieczyszczenia skóry i oczu. S36/37 - Nosić odpowiednią odzież ochronną i odpowiednie rękawice ochronne. S56 - Zużyty produkt oraz opakowanie dostarczyć na składowisko odpadów niebezpiecznych. S60 - Produkt i opakowanie usuwać jako odpad niebezpieczny. Przestrzegaj etykiety-instrukcji stosowania środka ochrony roślin w celu ograniczenia ryzyka dla zdrowia i środowiska Zawiera tiuram. Może powodować wystąpienie reakcji alergicznej 16. INNE INFORMACJE Treść zwrotów wskazujących rodzaj zagrożenia (zwroty R) dotyczących składników preparatu: R20/22- Działa szkodliwie przez drogi oddechowe i po połknięciu. R36/38 - Działa drażniąco na oczy i skórę R43 - Może powodować uczulenie w kontakcie ze skórą R48/22 - Działa szkodliwie po połknięciu; stwarza poważne zagrożenie zdrowia w następstwie długotrwałego narażenia. R50/53 - Działa bardzo toksycznie na organizmy wodne; może powodować długo utrzymujące się niekorzystne zmiany w środowisku wodnym Powyższe informacje są opracowane w oparciu o bieżący stan wiedzy i dotyczą produktu w postaci w jakiej jest stosowany. Dane dotyczące tego produktu przedstawiono w celu uwzględnienia wymogów bezpieczeństwa, a nie zagwarantowania jego szczególnych właściwości. Karta charakterystyki preparatu opracowana została na podstawie karty charakterystyki z dnia 6.04.2007r z dostarczonej przez producenta oraz obowiązujących w Polsce przepisów dotyczących niebezpiecznych substancji i preparatów chemicznych. KARTA CHARAKTERYSTYKI Strona 7 z 8