Piski Ewangelik Miesięcznik Parafii Ewangelicko-Augsburskiej w Piszu MAJ Nr (20) 05/2012 Hasło roku: Jezus rzekł: Pełnia mej mocy okazuje się w słabości. 2 Kor 12,9
Hasło miesiąca maj 2012: Wszystko, co stworzył Bóg, jest dobre, i nie należy odrzucać niczego, co się przyjmuje z dziękczynieniem. 1 Tm 4,4 Drogie siostry i bracia w Panu naszym Jezusie Chrystusie, drodzy czytelnicy. Ostatnie dni ukazały nam jak wielkie jest Boże stworzenie. Znowu możemy radować się pięknymi ciepłymi dniami oraz rozkwitającą wokół nas zielenią. W takich dniach człowiek doświadcza Bożej mocy! Podobnie jak Bóg odradza otaczający nas świat do życia po zimie, tak chce i nas swoich uczniów i uczennice przebudzać do nowego życia. Życia, które nie opiera się li tylko na tym co doczesne, widzialne, ale przede wszystkim na tym co wieczne i nie widzialne. Wiosenny czas chce i naszą duszę pobudzać do większego zaufania Bogu, do powierzenia Mu swojego życia, tych codziennych zmartwień i radości. Boża dłoń jest otwierana dla nas każdego dnia na nowo, więc skorzystajmy z darów, jakie Bóg nam daje. Z dziękczynieniem oddajmy mu chwałę i uwielbienie. Boża miłość daje nam wszystko czego potrzebujemy, ale również zachęca nas do dawania drugiemu człowiekowi. Bóg chce abyśmy przyjmując, obdarzali kolejnych! Więc siostro i bracie obudźmy się i zacznijmy działać! Już czas, aby zmartwychwstały Chrystus zadomowił się w naszych sercach i codziennym życiu. Nie tylko od święta, ale tak po prostu, na co dzień. Życzę wam częstego doświadczania Bożej miłości w codzienności. Bo Bóg działa dla nas i z Niego czerpmy siły do codziennego boju o lepsze jutro dla mnie i mojej rodziny. Zostańcie z Bogiem! ks. Marcin Pysz - 2 -
Z ŻYCIA PARAFII- kwiecień 2012 Wielkanocne spotkania rekolekcyjne w Pissz Pierwszy dzień rekolekcji rozpoczął się pod hasłem "krzyża". Krzyż był centrum rozważań tego dnia rekolekcji, a dokładnie jak i gdzie my (współcześni chrześcijanie) stoimy przed krzyżem. Czy w ogóle dostrzegamy krzyż? Takie pytania zostały postawione podczas poniedziałkowego spotkania w piskiej kaplicy ewangelickiej. We wtorek rozmawialiśmy o ziarnie. Porównywaliśmy nasze życie do ziarna... Powstało wiele nowych myśli, a podczas medytacji mogliśmy się wyciszyć i wsłuchać w wielkość Bożego stworzenia. W środę przeżyliśmy wspólną wieczerzę paschalną, mogliśmy skosztować specyficznych potraw oraz wsłuchać się w historię wyprowadzenia Ludu Izraelskiego z Egiptu. Niestety z powodów technicznych nie zachowały sie zdjęcia z tego wyjątkowego wieczoru. Cieszymy się bardzo, że tak pozytywnie przyjęły sie rekolekcje pasyjne w naszej parafii, z roku na rok uczestniczy w nich coraz więcej osób. Był to wspaniały czas społeczności z Bogiem oraz członkami i sympatykami naszej parafii w Piszu. Zdj. Paulina Pysz - 3 -
Śniadanie Wielkanocne w Mikołajkach Już czwarty raz parafia ewangelicka z Mikołajek zorganizowała spotkanie ewangelików naszej diecezji w hotelu Gołębiewski w Mikołajkach. Podczas spotkania, jak co roku, mogliśmy zjeść śniadanie oraz w późniejszej części nakarmić nasze dusze Słowem Bożym. W tym roku rozważanie wygłosił ks. Tomasz Wigłasz z Białegostoku. Wspólny śpiew wprowadził nas w radosny czas wielkanocny. Śpiew prowadził dobrze nam znany zespół z Mrągowa. Jako goście wystąpił zespół z USA i zaprezentował scenki teatralne zachęcające nas do przemyślenia wielu codziennych spraw. Wyjątkowe wrażenie powodował przekaz aktorów prezentowany łamana polszczyzną. Naszą parafię reprezentowała pięcioosobowa grupa. - 4 -
Joannici w Piszu Dr Meyl jest członkiem Stowarzyszenia Joannitów. Regularnie przyjeżdża na Mazury niosąc nieocenioną pomoc medyczną realizowaną poprzez stacje socjalne Zakonu Joannitów. Dr Meyl prowadzi nadzór nad pracą pielęgniarek wszystkich stacji socjalnych, przeprowadza regularne szkolenia oraz poradnictwo medyczne. Ponadto odwiedza osoby w ciężkiej sytuacji życiowej przeprowadzając badania oraz prowadząc leczenie. Jego pomoc jest skierowana szczególnie do osób ubogich i na skraju ubóstwa. Serdecznie dziękujemy za pomoc oraz zapraszamy ponownie do odwiedzenia naszej parafii i Stacji Socjalnej w Piszu, którą prowadzi nasze Ewangelickie Stowarzyszenie Betel. Niedługo po wizycie Dra Meyla zawitała w naszej parafii baronowa Heidi von Rosenberg. Z panią Rosenberg współpracujemy już od wielu lat. - 5 -
Pomoc humanitarna z Czerwonego Krzyża z Niemiec W dniu 20 kwietnia przyjechał jak co roku transport humanitarny z Niemiec zorganizowany przez Czerwony Krzyż. W transporcie otrzymaliśmy ubrania dla dorosłych oraz dzieci, materiały opatrunkowe na rzecz Stacji Socjalnej w Piszu, meble, wózki inwalidzkie, łóżka rehabilitacyjne oraz parówki - ulubiony przysmak podopiecznych naszego ośrodka ŚDS w Piszu. Serdecznie dziękujemy Panu Grossowi oraz całej delegacji z Niemiec za pomoc i zrozumienie potrzeb osób ubogich i potrzebujących. Dziękujemy wszystkim wolontariuszom za pomoc w rozładunku transportu... - 6 -
Wizyta w muzeum Michała Kajki W dniu 20 kwietnia ks. Marcin Pysz zwiedził Muzeum im. Michała Kajki na zaproszenie kierownika pana Sławomira Szymankiewicza. Michał Kajka to wyjątkowy ewangelicki twórca i poeta. Był przykładem wielkiej duchowości i oddanej wiary. Był jednym z wielkich ewangelików, Mazurów... Muzeum im. Michała Kajki zwróciło się do naszej parafii z prośbą o pomoc w restauracji i odbudowie nagrobka śp. Michała Kajki, który został zniszczony. - 7 -
Konsystorz ogłosił wybory Proboszcza w Parafii Ewangelickiej w Piszu Od dnia 01.09.2007 roku w piskiej parafii ewangelickiej służy jako proboszczadministrator (od 2010 r. wcześniej jako wikariusz) ks. por SG Marcin Pysz, który służy nie tylko w piskiej parafii ewangelickiej, ale również jest ewangelickim kapelanem Staży Granicznej. Zgodnie z Prawem Kościelnym proboszcz-administrator jest z nadania Kościoła, a nie z wyboru parafii. Rada Parafialna zwróciła się więc do władz Kościoła Ewangelicko Augsburskiego w RP z prośbą o ogłoszenie wyborów proboszcza. Zgromadzenie Parafialne w tajnym głosowaniu wybiera proboszcza parafii na 10-cio letnią kadencję. Konsystorz ogłosił wakans do 31 maja 2012 r. co oznacza, że do końca maja mogą zgłaszać swoje kandydatury wszyscy księża Kościoła Ewangelicko Augsburskiego w RP po 5 latach od ordynacji oraz po zdanym II egzaminie kościelnym. Będą to pierwsze powojenne wybory proboszcza w Parafii Ewangelicko Augsburskiej w Piszu. W następnym numerze poinformujemy o kandydatach na proboszcza oraz podamy życiorysy kandydatów. - 8 -
Ruszył remont w Wejsunach A w Wejsunach budują, budują i jeszcze raz budują Oto parę zdjęć z naszego budowania Kolejne zdjęcia w następnym numerze gazetki oraz na www.pisz.luteranie.pl - 9 -
Zapowiedzi małżeńskie Są osoby, które pragną wstąpić w święty stan małżeński, dlatego do wiadomości zboru podaje się ich zapowiedzi: Marcin Redzko urodzony 19 września 1980 r., kawaler, wyznania ewangelicko augsburskiego oraz Agnieszka Wróblewska urodzona 12 lipca 1978 r. w Słupsku, panna, wyznania ewangelicko augsburskiego. Cel zapowiedzi jest wiadomy, dlatego prośmy Boga o błogosławieństwo dla tej pary, a Pan niechaj pobłogosławi szczere zamiary narzeczonych, bo jeśli Pan domu nie zbuduje, próżno trudzą się ci, którzy go budują. Zapowiedzi wydarzeń 09.05 godz. 10:00 Wizyta gości z Niemiec 27.05 godz. 11:00 Konfirmacja Julii Optacy w Piszu 03.06 godz. 13:00 Konfirmacja Edyty Świderskiej w Białej Piskiej 07.06 Zjazd Chórów Diecezji Mazurskiej w Giżycku Święto Parafialne w Piszu Święto Parafialne w tym roku wyjątkowa (z powodu trwających prac remontowych) odbędzie się 07 października 2012 r. w Wejsunach podczas uroczystego nabożeństwa dziękczynnego za zakończony remont w Wejsunach. Nasi Jubilaci w maju 02.05 Olchowy Dariusz 21.05 Bielska Lucyna 03.05 Dardzińska Brygida 21.05 Czerwińska Anna 03.05 Gajewska Małgorzata 27.05 Gorela Adam 03.05 Gryczan Else 27.05 Kapteina Bernard 05.05 Kapteina Anna 29.05 Jabłońska Karina 08.05 Waziński Gerhard 30.05 Kalus Marlena 15.05 Konert Laura 30.05 Mężak Paweł 20.05 Benbenek Heinz - 10 -
19.04.2012 r. zmarła śp. Gizela Kempa 21.04.2012 r. zmarła śp. Zofia Mężak Z żałobnej karty Plan nabożeństw maj 2012 r. Wejsuny Pisz Biała Piska Ełk 06.05. 4. Niedziela po Wielkanocy 09:00 K 11:00 K 13:00 K 13.05 5. Niedziela po Wielkanocy 09:00 11:00 13:30 17.05 Wniebowstąpienie Pańskie 17:00 20.05 6. Niedziela po Wielkanocy 09:00 11:00 13:00 27.05 1.Dzień Świąt Zesłania Ducha Św. 09:00 11:00 K 13:30 K 28.05 2.Dzień Świąt Zesłania Ducha Św. 17:00 03.06 Święto Trójcy Świętej 09:00 K 11:00 K 13:00 K - 11 -
Z ŻYCIA KOŚCIOŁA - KRAJ Sportowa rywalizacja w Poznaniu W dniach 27-30 kwietnia w Poznaniu odbyły się pierwsze Międzynarodowe Mistrzostwa Młodzieży Ewangelickiej. W zawodach wzięło udział blisko 300-tu uczestników reprezentujących drużyny młodzieżowe z terenu całej Polski. Międzynarodowe Mistrzostwa Młodzieży Ewangelickiej to nowy projekt kierowany do wszystkich członków Kościoła Ewangelicko- Augsburskiego niezależnie od wieku, choć przede wszystkim do młodzieży. Organizatorem mistrzostw była parafia w Poznaniu przy współpracy z Centrum Misji i Ewangelizacji oraz z Duszpasterstwem Młodzieży Kościoła. Zawody są reaktywacją spotkań i rywalizacji sportowej młodzieży ewangelickiej, czyli dawnych Olimpiad. - 12 -
HISTORIA MAZUR KILKA MYSLI DZIADKA WŁADKA Rok 1945 na Mazurach Rok 1945 na Mazurach był taki, jak w pieśni pastora Tomasza Moliłowa z Kancjonału o wtargnięciu tatarskim do Prus 1656 roku zaczynającej się od słów Ojczyzno tęskliwa zalewaj się łzami. W tym czasie Mazurzy byli jeszcze na rodzinnej ziemi. Często już nie we własnych gospodarstwach, ale jako parobkowie w osadników. Przechodzili przez piekło powojennych miesięcy, przypominając, że w tej krainie żył lud mazurski. Kościoły ewangelickie, które były rozsiane po całej ziemi mazurskiej były rozszabrowywane, brak było polskich duchownych, a ludność była skoszarowana w gettach. Przybywający osadnicy z ziem dawnej II Rzeczypospolitej, często wraz z księżmi katolickimi wyświęcali kościoły na katolickie. Zdarzało się, że samowolna straż obywatelska /składająca się często z szabrowników/ we współpracy z NKWD wysyłała Mazurów na Wschód do pędzenia bydła. Tak wysłano też gospodarzy, a sprzęt rolniczy i gospodarski zabierali szabrownicy z Kurpi i innych rejonów Polski. Tylko nieliczni decydowali się na pozostanie, większość ze strachem i pod przymusem opuszczała swe domostwa. Wśród tych, którzy zdecydowali się zostać z wiernymi było kilkunastu pastorów. Między innymi był to superintendent Fryderyk Rzadki z Olsztyna, Paul Czekay z Mikołajek i Otto Matern z Mrągowa. Wszyscy oni znali gwarę mazurską a Fryderyk Rzadki urodzony w Piszu dodatkowo znał j. polski. W październiku 1945 r. w związku z tym, że nie podpisali oni świadectwa lojalności, zmuszeni zostali do wyjazdu. Ks. Otto Matern otrzymał wybór. Urząd Bezpieczeństwa podłożył mu w domu pistolet. Propozycja: albo opuszcza plebanię albo zostanie wywieziony do obozu pracy w Mielęcinie. W walce o przetrwanie i zachowanie Mazurów na ziemi rodzinnej brali czynny udział ewangeliccy księża. W czasie wojny ok. stu duchownych mazurskich należało do Kościoła Wyznającego ruchu sprzeciwiającego się narodowym socjalistom. W roku 1938 w olsztyńskim areszcie znalazło się trzydziestu księży, którzy nie chcieli zbierać kolekty na biskupa Rzeszy. Zostali - 13 -
skazani na kilkudniowe areszty lub kary pieniężne. Mimo szykan niemieckich szowinistów większość pastorów do końca dzieliła los ze swoimi parafianami. Kres ich działalności nastąpił po zakończeniu wojny wskutek tzw. Układów Jałtańskich. Władysław Preneta KULINARNY KĄCIK PASTOROWEJ Gofry lekkie i chrupiące Lekkie jak piórko, pyszne z bita śmietaną i owocami 2 szklanki maki 2 szklanki mleka 1 łyżka proszku do pieczenia szczypta soli 1/3 szklanki oleju 2 jajka, żółtka oddzielone od białek Rozgrzać gofrownice. Wszystkie składniki oprócz białek ubić mikserem na - 14 -
gładką masę. Białka ubić na sztywna piane i delikatnie wymieszać z ciastem. Piec w gofrownicy na rumiano- około 2-3 minut, podawać z bita śmietaną lub ulubionymi dodatkami. SMACZNEGO Paulina Pysz ZNANI EWANGELICY Michał Kajka Znany poeta mazurski urodził się 27 września 1858r. w Skomacku zmarł 22 września 1940r. w Orzyszu. Pochowany został na ewangelickim cmentarzu w Ogródku. Z wsią Ogródek poeta związał się od 25-go roku życia czyli od 1883 roku pojmując za żonę dziewczynę z Ogródka-Wilhelminę Karaś. Początkowo zamieszkał w jej domu rodzinnym, ale szybko nabył ziemię i 3 lata później czyli w 1886r. zamieszkuje w domu, który sam zbudował. Michał Kajka nie był ani Niemcem ani Polakiem, był Mazurem-człowiekiem pogranicza. Modlił się po polsku, ale mówił i czytał także po niemiecku. Chwalił swoje rodzinne strony, zachwycał się pięknem mazurskiej przyrody, ubolewał jednak nad zanikiem w tym krajobrazie "macierzyńskiej mowy" czyli języka polskiego. - 15 -
Polskość Kajki ukształtowały: gwara mazurska, religijne księgi ewangelickie drukowane staropolszczyzną oraz czasopisma, gazety i kalendarze drukowane dla Mazurów po polsku czcionką gotycką. Wiersze Michał Kajka układał pod dyktando pór roku i następujących po sobie świąt kościelnych. Z jego tekstów wyzierają: bieda, strach przed złem, niechęć do wojen, niepokój o moralność młodego pokolenia, obraz prac w gospodarstwie i zmagania z nieprzychylną aurą w czasie tych prac. Mimo trudów ludność wsi mazurskich nie opuszczało poczucie humoru, o czym świadczą humorystyczne wiersze M. Kajki. Naśmiewa się w nich poeta z ludzkiej głupoty, lenistwa i cwaniactwa. Twórczość Michała Kajki jest jednym z nielicznych śladów po tych mieszkańcach tej ziemi, którzy żyli tu z dziada pradziada od wieków. Jego życie i twórczość symbolizują trudny los Mazurów rozdarty między polskość a niemieckość.. ks. Marcin Pysz Proboszcz-Administrator Parafii Ewangelicko - Augsburskiej w Piszu Ewangelicki Kapelan Straży Granicznej Parafia Ewangelicko - Augsburska w Piszu pl. Daszyńskiego 12A 12-200 Pisz tel. 087 423 22 80 kom: 502 620 934 www.pisz.luteranie.pl e-mail: pisz@luteranie.pl - 16 -