Z T R A D Y C J I M N I S Z E J 39 JACEK BOLEWSKI SJ DZIEJE DZIECI MĄDROŚCI 1
Dla moich Współbraci Benedyktynów z Tyńca 2
JACEK BOLEWSKI SJ DZIEJE DZIECI MĄDROŚCI 3
Redaktor tomu: Michał Gronowski OSB Redaktor serii: Włodzimierz Zatorski OSB Opracowanie graficzne: Hieronim Stanisław Kreis OSB Imprimi potest: Opactwo Benedyktynów Ldz. 59/2007, Tyniec, dnia 22.03.2007 r. Bernard Sawicki OSB, opat tyniecki Imprimatur: Kuria Metropolitalna Nr 836/2007, Kraków, dnia 27.03.2007 r. Jan Zając, wikariusz generalny Ks. Kazimierz Moskała, wicekanclerz O. Tomasz M. Dąbek, cenzor ISSN 0867 7050 ISBN 978-83-7354-185-6 Copyright by TYNIEC Wydawnictwo Benedyktynów ul. Benedyktyńska 37, 30 398 Kraków tel. + 48 (12) 267-53-92 tel./fax + 48 (12) 267-53-91 e mail: wydawnictwo@tyniec.com.pl www.tyniec.com.pl Druk: Pracownia AA, pl. Na Groblach 5, Kraków 4
SPIS TREŚCI NA POCZĄTEK... 7 1. ZAPROSZENIE MĄDROŚCI... 11 1.1. Dwojakie zaproszenie... 11 1.2. Znaki braku Mądrości...... 16 1.3. Potrzeba Jednego... 20 2. DZIEJE MĄDROŚCI... 25 2.1. Uniwersalizm Objawienia... 25 2.2. Powołanie do wspólnoty... 30 2.3. Nieustająca modlitwa... 34 3. WCIELENIE MĄDROŚCI... 39 3.1. Sofia jako Logos... 39 3.2. Braki Wcielenia... 44 3.3. Życie Jezusa we mnie... 48 4. MĄDROŚĆ UKRZYŻOWANA... 53 4.1. Niepojęta Mądrość... 53 4.2. Tajemnica niedziałania... 58 4.3. Doświadczenie Boga... 62 5. DZIECKO MĄDROŚCI... 67 5.1. Rodzice Jezusa... 67 5.2. Postawa dziecka Bożego... 72 5.3. Niepokalana Mądrość... 76 6. WSPÓLNOTA MĄDROŚCI... 81 6.1. Misterium Eklezji... 81 5
6.2. Odnowa dzięki Mądrości... 86 6.3. Duchowe błogosławieństwo... 90 7. STOLICA MĄDROŚCI... 95 7.1. Ikony Mądrości... 95 7.2. Mądrość i Niepokalana... 100 7.3. Blisko łona Maryi... 104 8. MATKA MIŁOSIERDZIA... 109 8.1. U Boga bogatego w miłosierdzie... 109 8.2. Jezusowe spojrzenie z krzyża... 115 8.3. Błogosławieni miłosierni...... 118 9. DROGA NIEPOKALANA!... 123 9.1. Immaculata via mea... 123 9.2. Droga Niepokalanego Poczęcia... 128 9.3. Totus Tuus... 132 10. MĄDROŚĆ I NIEPOKALANE POCZĘCIE... 137 10.1. Jestem Niepokalane Poczęcie... 137 10.2. Jasna wizja zbawienia... 142 10.3. Droga początkujących... 146 11. NIEPOKALANE SERCE... 151 11.1. Zwycięstwo Niepokalanego Serca... 151 11.2. Wnętrzności Miłosierdzia... 156 11.3. Serce przyciągające serca... 160 12. MIŁOŚĆ OBLUBIEŃCZA... 165 6 12.1. Oblubienica wcielonego Boga... 165 12.2. Ślub Oblubienicy... 170 12.3. Wesele we wspólnocie... 174
NA POCZĄTEK U początku niniejszej pracy było zaproszenie, jakie otrzymałem od opata tynieckiego, o. Bernarda Sawickiego, do wygłoszenia rekolekcji dla benedyktyńskiej wspólnoty w Tyńcu. Nie miałem trudności, żeby się zgodzić, więcej uznałem to za wielką i nieoczekiwaną łaskę dla mnie samego. Poczułem od razu, że przygotowanie rekolekcji nie będzie łatwe, ale że dzięki temu wyzwaniu zostanę sam obdarowany. Skoro bowiem mam świadczyć o Bożej tajemnicy, muszę najpierw jej doświadczyć. A wiedziałem już na podstawie doświadczenia, że jeśli Bóg posyła, żeby dzielić się Jego Dobrą Nowiną, pozwala jednocześnie zakosztować swojej dobroci samemu posłańcowi... Zaproszenie do rekolekcji w tynieckim opactwie było dla mnie tym bardziej znaczące, że w tym miejscu, przed wieloma laty, przeżyłem moje pierwsze zamknięte rekolekcje. Już uprzednio zapadła moja decyzja, by wstąpić do jezuitów, ale chciałem jeszcze przygotować się wewnętrznie. Rekolekcje, w których towarzyszył mi, pamiętam, o. Ludwik Mycielski, były bardzo owocne. Kiedy następnie zasygnalizowałem po raz pierwszy moim 7
Rodzicom decyzję o powołaniu, napisałem do nich o tym na pocztówce z widokiem klasztoru benedyktyńskiego, więc oni początkowo myśleli, że właśnie tam zamierzam wstąpić... A moją wdzięczność za benedyktyńskie rekolekcje mogłem okazać po latach, odwdzięczając się rekolekcjami w duchu ignacjańskim! Gdy zastanawiałem się nad tematem, jaki zaproponować, pomógł mi przypadek... Osoba, która znała śp. ojca Augustyna Jankowskiego, może najbardziej znanego polskiego benedyktyna drugiej połowy XX wieku, poprosiła nieoczekiwanie, bym odprawił w jego intencji mszę świętą, chyba w rocznicę jego śmierci. Chętnie na to przystałem, widząc okazję, by modląc się za niego i do niego, znaleźć inspirację. Tak oto w owym dniu wpadłem na tytuł: Dzieje dzieci Mądrości. Pozostawało jeszcze tylko rozwinięcie, które dokonywało się stopniowo. W każdym razie, dzięki Bogu, jeszcze przed rozpoczęciem rekolekcji zasadnicza wersja była gotowa. Prezentowane rozważania podsumowują niejako różne wątki, którymi już od lat się zajmowałem. Uznałem, że najlepiej jest dzielić się po prostu tym, czym sam żyję. Chodzi tutaj o całościowe spojrzenie w świetle Mądrości na różne kwestie teologii i duchowości. Ta wizja czerpie z wielu źródeł, 8
zwłaszcza z Pisma Świętego, interpretowanego w duchu (Duchu!) tradycji chrześcijańskiej, zachodniej i wschodniej. Istotne są też odniesienia do mistyków i do wizji świętych, uznanych przez urząd nauczycielski Kościoła. To wszystko prowadzi do propozycji teologiczno-duchowej, która może zaskakiwać, ale mam nadzieję, że stanie się inspiracją do jeszcze głębszych, osobistych poszukiwań. Rekolekcje były prowadzone pierwotnie dla osób zakonnych, ale treść rozważań idzie dalej i dotyczy podstaw duchowości chrześcijańskiej, aktualnej także dla świeckich. Wypada jeszcze dodać, że rozważania były tylko połową mojej rekolekcyjnej propozycji. Drugą połowę stanowiła zachęta do modlitwy prostoty, znanej jako modlitwa imienia Jezus. Krótkie refleksje na jej temat zostały wplecione w same rozważania. Kto chciałby poznać ją lepiej, może skorzystać z obfitej literatury. Wspomnę tylko, że sam opublikowałem kilka pozycji o modlitwie tego rodzaju, z których najważniejsze to: Prosta praktyka medytacji (Kraków 1993), Podstawy modlitwy (Kraków 2002), Przewodnik po modlitwie (Kraków 2004; współautor: Maciej Szczęsny SJ). Ważną rolę w ukierunkowaniu rozważań odegrało to, że w czasie naszych rekolekcji przypadała uroczystość Niepokalanego Poczęcia. Tynieccy be- 9
nedyktyni odprawiają swoje wspólnotowe rekolekcje co roku w stałym terminie: w pierwszym tygodniu Adwentu, czyli na ogół przed 8 grudnia. Fakt, iż mogłem poprowadzić te rekolekcje właśnie w roku, w którym uroczystość maryjna stała się częścią rekolekcyjnej drogi, uznałem za dodatkową łaskę. Proszę Niepokalaną w dniu szczególnie Jej poświęconym, by Chrystusowe światło, którym Ona promieniuje, dotarło także do wszystkich czytelniczek i czytelników Dziejów dzieci Mądrości. Tyniec, uroczystość Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Maryi Panny w roku 2006. 10