***I PROJEKT SPRAWOZDANIA

PARLAMENT EUROPEJSKI 2014-2019 Komisja Zatrudnienia i Spraw Socjalnych 11.11.2014 2014/0124(COD) ***I PROJEKT SPRAWOZDANIA w sprawie wniosku dotyczącego decyzji Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie utworzenia europejskiej platformy na rzecz usprawnienia współpracy w zakresie zapobiegania pracy nierejestrowanej i zniechęcania do niej (COM(2014)0221 C7-0144/2014 2014/0124(COD)) Komisja Zatrudnienia i Spraw Socjalnych Sprawozdawca: Georgi Pirinski PR\1035283.doc PE539.484v01-00 Zjednoczona w różnorodności

PR_COD_1amCom Objaśnienie używanych znaków * Procedura konsultacji *** Procedura zgody ***I Zwykła procedura ustawodawcza (pierwsze czytanie) ***II Zwykła procedura ustawodawcza (drugie czytanie) ***III Zwykła procedura ustawodawcza (trzecie czytanie) (Wskazana procedura opiera się na podstawie prawnej zaproponowanej w projekcie aktu.) Poprawki do projektu aktu Poprawki Parlamentu w postaci dwóch kolumn Skreślenia zaznacza się wytłuszczonym drukiem i kursywą w lewej kolumnie. Zmianę brzmienia zaznacza się wytłuszczonym drukiem i kursywą w obu kolumnach. Nowy tekst zaznacza się wytłuszczonym drukiem i kursywą w prawej kolumnie. Pierwszy i drugi wiersz nagłówka każdej poprawki wskazuje element rozpatrywanego projektu aktu, którego dotyczy poprawka. Jeżeli poprawka odnosi się do obowiązującego aktu, do którego zmiany zmierza projekt aktu, nagłówek zawiera dodatkowo trzeci wiersz, w którym wskazuje się odpowiednio obowiązujący akt i przepis, którego dotyczy poprawka. Poprawki Parlamentu w postaci tekstu skonsolidowanego Nowe fragmenty tekstu zaznacza się wytłuszczonym drukiem i kursywą. Fragmenty tekstu, które zostały skreślone, zaznacza się za pomocą symbolu lub przekreśla. Zmianę brzmienia zaznacza się przez wyróżnienie nowego tekstu wytłuszczonym drukiem i kursywą i usunięcie lub przekreślenie zastąpionego tekstu. Tytułem wyjątku nie zaznacza się zmian o charakterze ściśle technicznym wprowadzonych przez służby w celu opracowania końcowej wersji tekstu. PE539.484v01-00 2/39 PR\1035283.doc

SPIS TREŚCI Strona PROJEKT REZOLUCJI USTAWODAWCZEJ PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO...5 UZASADNIENIE...38 PR\1035283.doc 3/39 PE539.484v01-00

PE539.484v01-00 4/39 PR\1035283.doc

PROJEKT REZOLUCJI USTAWODAWCZEJ PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO w sprawie wniosku dotyczącego decyzji Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie utworzenia europejskiej platformy na rzecz usprawnienia współpracy w zakresie zapobiegania pracy nierejestrowanej i zniechęcania do niej (COM(2014)0221 C8-0144/2014 2014/0124(COD)) (Zwykła procedura ustawodawcza: pierwsze czytanie) Parlament Europejski, uwzględniając wniosek Komisji przedstawiony Parlamentowi Europejskiemu i Radzie (COM(2014)0221), uwzględniając art. 294 ust. 2 oraz art. 153 ust. 2 lit. a) Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej, zgodnie z którymi wniosek został przedstawiony Parlamentowi przez Komisję (C8 0144/2014), uwzględniając art. 294 ust. 3 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej, uwzględniając uzasadnioną opinię przedstawioną na mocy Protokołu nr 2 w sprawie stosowania zasad pomocniczości i proporcjonalności przez Izbę Gmin Zjednoczonego Królestwa, w której stwierdzono, że projekt aktu ustawodawczego nie jest zgodny z zasadą pomocniczości, uwzględniając opinię Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego z dnia 10 września 2014 r. 1, uwzględniając opinię Komitetu Regionów z dnia 7 października 2014 r. 2, uwzględniając art. 59 Regulaminu, uwzględniając sprawozdanie Komisji Zatrudnienia i Spraw Socjalnych oraz opinie Komisji Rynku Wewnętrznego i Ochrony Konsumentów oraz Komisji Praw Kobiet i Równouprawnienia (A8-0000/2014), 1. przyjmuje poniższe stanowisko w pierwszym czytaniu; 2. zwraca się do Komisji o ponowne przekazanie mu sprawy, jeśli uzna ona za stosowne wprowadzić znaczące zmiany do swojego wniosku lub zastąpić go innym tekstem; 3. zobowiązuje swojego przewodniczącego do przekazania stanowiska Parlamentu Radzie i Komisji, a także parlamentom narodowym. 1 Dz.U. C 0 z 0.0.0000, s. 0. 2 Dz.U. C 0 z 0.0.0000, s. 0. PR\1035283.doc 5/39 PE539.484v01-00

1 Tytuł w sprawie utworzenia europejskiej platformy na rzecz usprawnienia współpracy w zakresie zapobiegania pracy nierejestrowanej i zniechęcania do niej w sprawie utworzenia europejskiej platformy na rzecz usprawnienia współpracy w zakresie zapobiegania pracy nierejestrowanej i zniechęcania do niej oraz w zakresie uregulowania statusu zatrudnionych 2 Motyw 4 (4) Parlament Europejski w swojej rezolucji Skuteczne inspekcje pracy jako strategia na rzecz poprawy warunków pracy w Europie z zadowoleniem przyjął inicjatywę Komisji dotyczącą utworzenia europejskiej platformy oraz wezwał do ściślejszej współpracy na szczeblu UE na rzecz zwalczania pracy nierejestrowanej 1. 1 Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 14 stycznia 2014 r. w sprawie skutecznych inspekcji pracy jako strategii poprawy warunków pracy w Europie (2013/2112/INI)http://www.europarl.euro pa.eu/oeil/popups/ficheprocedure.do?lang =en&reference=2013/2112(ini) (4) Parlament Europejski w swojej rezolucji Skuteczne inspekcje pracy jako strategia na rzecz poprawy warunków pracy w Europie z zadowoleniem przyjął inicjatywę Komisji dotyczącą utworzenia europejskiej platformy oraz wezwał do ściślejszej współpracy na szczeblu UE na rzecz rozwiązania problemu pracy nierejestrowanej 1, która powoduje nieuczciwą konkurencję zakłócającą rynek. 1 P7_TA(2014)0012. PE539.484v01-00 6/39 PR\1035283.doc

3 Motyw 4 a (nowy) (4a) W pracy platformy należy przestrzegać w szczególności art. 5, 15 i 31 Karty praw podstawowych Unii Europejskiej, a także konwencji MOP nr 81 oraz zalecenia MOP nr 198. 4 Motyw 6 a (nowy) (6a) Między państwami członkowskimi istnieją znaczne różnice pod względem wielkości szarej strefy gospodarki, wynoszące od poniżej 8% do ponad 30% PKB. Według opracowania Eurofoundu z 2013 r. w UE-27 występuje wyraźny podział na osi północ-południe i wschódzachód. 5 Motyw 6 b (nowy) PR\1035283.doc 7/39 PE539.484v01-00

(6b) Praca nierejestrowana w wymiarze krajowym i transgranicznym to dwie odrębne formy pracy nierejestrowanej, przy czym transgraniczna praca nierejestrowana może przyczyniać się do występowania zjawiska nazywanego dumpingiem socjalnym. 6 Motyw 6 c (nowy) (6c) Praca nierejestrowana ma poważne konsekwencje dla wykonujących ją pracowników, którzy zmuszeni są akceptować niepewne warunki zatrudnienia, znacznie niższe wynagrodzenie oraz bardzo ograniczoną ochronę na mocy przepisów w zakresie prawa pracy i ochrony socjalnej, co pozbawia ich odpowiednich świadczeń społecznych, uprawnień emerytalnych i dostępu do opieki zdrowotnej, a także możliwości rozwoju umiejętności i uczenia się przez całe życie. Uzasadnienie Proponowany w pierwotnym wniosku Komisji motyw 7 został podzielony na dwa motywy 6c i 7. PE539.484v01-00 8/39 PR\1035283.doc

7 Motyw 7 (7) Praca nierejestrowana ma poważne skutki budżetowe, powodując spadek dochodów podatkowych i z tytułu ubezpieczeń społecznych. Wpływa też negatywnie na poziom zatrudnienia, wydajność, przestrzeganie norm dotyczących warunków pracy, rozwój umiejętności i uczenie się przez całe życie. Podważa finansową trwałość systemów ochrony socjalnej, pozbawia pracowników odpowiednich świadczeń społecznych, powoduje obniżenie uprawnień emerytalnych i ograniczenie dostępu do opieki zdrowotnej. (7) Jednocześnie praca nierejestrowana ma poważne skutki budżetowe, powodując spadek dochodów podatkowych i z tytułu ubezpieczeń społecznych, co podważa finansową trwałość systemów ochrony socjalnej. Ponadto wywiera negatywny wpływ na poziom zatrudnienia i wydajność, prowadząc do nieuczciwej konkurencji zakłócającej rynek. 8 Motyw 8 (8) W licznych państwach członkowskich wprowadzono rozmaite strategie i działania zmierzające do rozwiązania problemu pracy nierejestrowanej. Niektóre państwa członkowskie zawarły także porozumienia dwustronne i prowadziły wielostronne projekty dotyczące niektórych aspektów pracy nierejestrowanej. Platforma nie uniemożliwi stosowania dwustronnych porozumień lub uzgodnień dotyczących współpracy administracyjnej. (8) W licznych państwach członkowskich wprowadzono rozmaite strategie i działania zmierzające do rozwiązania problemu pracy nierejestrowanej, przy czym w większości państw członkowskich najpowszechniejszym podejściem jest podejście zniechęcające, które ma na celu osiągnięcie zgodności z przepisami w drodze wykrywania nieprzestrzegania przepisów i karania za nie. PR\1035283.doc 9/39 PE539.484v01-00

Uzasadnienie Proponowany w pierwotnym wniosku Komisji motyw 8 został podzielony na dwa motywy 8 i 8b nowy. 9 Motyw 8 a (nowy) (8a) Jednak w ciągu minionych kilku lat obserwuje się wyraźnie rosnącą popularność podejścia umożliwiającego uregulowanie statusu zatrudnionych, które przewiduje zachęty, takie jak ulgi w podatku dochodowym, obniżenie podatku i programy subsydiowania, mające na celu włączenie niezgłoszonych miejsc pracy do gospodarki formalnej. Interaktywny bank wiedzy, stworzony przez Eurofound, mógłby pomóc państwom członkowskim w określeniu nowych sposobów działania w tym zakresie. 10 Motyw 8 b (nowy) (8b) Niektóre państwa członkowskie zawarły także porozumienia dwustronne i prowadziły wielostronne projekty dotyczące niektórych aspektów pracy nierejestrowanej. Platforma nie powinna uniemożliwiać stosowania dwustronnych porozumień lub uzgodnień dotyczących współpracy administracyjnej. PE539.484v01-00 10/39 PR\1035283.doc

11 Motyw 9 (9) Współpraca na szczeblu UE nadal nie ma wystarczająco kompleksowego charakteru, zarówno jeśli chodzi o zaangażowanie poszczególnych państw członkowskich, jak i zakres poruszanych kwestii. Brakuje formalnego mechanizmu transgranicznej współpracy między odpowiednimi organami państw członkowskich w celu rozwiązania kwestii związanych z pracą nierejestrowaną. (9) Ścisła i skuteczna współpraca na szczeblu UE nadal nie ma wystarczająco kompleksowego charakteru, zarówno jeśli chodzi o zaangażowanie poszczególnych państw członkowskich, jak i zakres poruszanych kwestii. Brakuje formalnego mechanizmu transgranicznej współpracy między odpowiednimi organami państw członkowskich w celu rozwiązania kwestii związanych z pracą nierejestrowaną. 12 Motyw 10 (10) Wzmocnienie współpracy między państwami członkowskimi na poziomie UE jest konieczne do tego, aby państwa członkowskie mogły efektywniej i skuteczniej zapobiegać pracy nierejestrowanej i zniechęcać do niej. (10) Wzmocnienie aktywnej współpracy między państwami członkowskimi na poziomie UE, opierającej się na wzajemnej pomocy, przejrzystości i poufności, jest konieczne do tego, aby państwa członkowskie mogły efektywniej i skuteczniej zapobiegać pracy nierejestrowanej i zniechęcać do niej. PR\1035283.doc 11/39 PE539.484v01-00

13 Motyw 10 a (nowy) (10a) Krajowym inspektoratom pracy i organom egzekwowania prawa często potrzebny jest natychmiastowy dostęp do danych i informacji posiadanych przez zagraniczne organy krajowe. Sprawna i szybka wymiana danych jest zatem niezbędna do ograniczenia pracy nierejestrowanej. 14 Motyw 10 b (nowy) (10b) Krajowe systemy inspekcji pracy muszą być sprawnie zorganizowane, a żeby skutecznie funkcjonować, muszą dysponować wystarczającą liczbą wykwalifikowanych pracowników. 15 Motyw 11 (11) Celem platformy będzie usprawnianie (11) Platforma powinna przyczyniać się PE539.484v01-00 12/39 PR\1035283.doc

wymiany najlepszych praktyk i informacji, stworzenie na szczeblu UE ram rozwoju wiedzy specjalistycznej i analizy oraz poprawa koordynacji operacyjnej działań między różnymi krajowymi organami państw członkowskich zajmującymi się egzekwowaniem prawa. do eliminacji nadużyć prawa do swobodnego przepływu pracowników, przybierających formę pracy nierejestrowanej, a zatem jej celem powinno być ułatwianie i usprawnianie wymiany doświadczeń i najlepszych praktyk oraz informacji, stworzenie na szczeblu UE ram rozwoju wiedzy specjalistycznej i analizy oraz poprawa koordynacji operacyjnej działań między różnymi krajowymi organami państw członkowskich zajmującymi się egzekwowaniem prawa. 16 Motyw 11 a (nowy) (11a) Określanie, analiza i rozwiązywanie problemów praktycznych związanych z egzekwowaniem prawa Unii w zakresie warunków pracy i ochrony socjalnej w pracy leżą głównie w gestii krajowych systemów inspekcji pracy, i z tego powodu wymagana jest ich ścisła i skuteczna współpraca na szczeblu Unii. 17 Motyw 12 a (nowy) (12a) Platforma nie powinna jedynie PR\1035283.doc 13/39 PE539.484v01-00

pełnić roli biernego organu ds. inwentaryzacji i oceny. Powinna również aktywnie uczestniczyć w zapobieganiu pracy nierejestrowanej, opracowując narzędzia praktyczne przeciwko zorganizowanym formom i sieciom pracy nierejestrowanej oraz informując na bieżąco zainteresowane organy i podmioty. W tym celu platforma powinna zaproponować środki i instrumenty potrzebne na szczeblu krajowym lub na szczeblu UE, bądź na obu tych szczeblach, aby skuteczniej zapobiegać pracy nierejestrowanej, kontrolować ją i karać za nią. 18 Motyw 13 (13) Kwestią pracy nierejestrowanej zajmują się zasadniczo trzy rodzaje krajowych organów egzekwowania prawa: inspektoraty pracy, inspektoraty zabezpieczenia społecznego i organy podatkowe. W niektórych przypadkach zaangażowane są również organy migracyjne i służby zatrudnienia, a także organy celne, policja, prokuratura i partnerzy społeczni. (13) Często kwestią ograniczenia pracy nierejestrowanej zajmuje się zasadniczo kilka krajowych organów egzekwowania prawa, w tym inspektoraty pracy, inspektoraty zabezpieczenia społecznego, inspektoraty BHP i organy podatkowe. W niektórych przypadkach zaangażowane są również organy migracyjne i służby zatrudnienia, a także organy celne, policja, prokuratura i partnerzy społeczni. Obok lepszego egzekwowania obowiązujących przepisów zainteresowane organy powinny wprowadzać coraz więcej zachęt umożliwiających uregulowanie statusu zatrudnionych. PE539.484v01-00 14/39 PR\1035283.doc

19 Motyw 14 (14) W celu kompleksowego i skutecznego rozwiązania problemu pracy nierejestrowanej należy w państwach członkowskich wprowadzić określony zestaw polityk przy wsparciu w postaci ustrukturyzowanej współpracy między właściwymi organami. Współpraca ta powinna obejmować wszystkie organy krajowe prowadzące działania w zakresie zapobiegania pracy nierejestrowanej lub zniechęcania do niej bądź uczestniczące w takich działaniach. (14) W celu kompleksowego i skutecznego rozwiązania problemu pracy nierejestrowanej należy w państwach członkowskich wprowadzić określony zestaw polityk przy wsparciu w postaci ustrukturyzowanej współpracy między właściwymi organami. Współpraca ta powinna obejmować wszystkie organy i podmioty krajowe prowadzące działania bądź uczestniczące w działaniach w zakresie zapobiegania pracy nierejestrowanej lub zniechęcania do niej lub w zakresie regulowania statusu zatrudnionych. 20 Motyw 15 (15) W ramach dążenia do realizacji tych celów platformę powinny wspierać pojedyncze punkty kontaktowe w poszczególnych państwach członkowskich, uprawnione do utrzymywania kontaktów z krajowymi organami zajmującymi się wielorakimi aspektami pracy nierejestrowanej. (15) W ramach dążenia do realizacji tych celów platformę powinien wspierać wysoki rangą przedstawiciel każdego z państw członkowskich, uprawniony do utrzymywania kontaktów z krajowymi organami i podmiotami zajmującymi się wielorakimi aspektami pracy nierejestrowanej. Wszystkie państwa członkowskie powinny mieć obowiązek uczestnictwa w platformie. PR\1035283.doc 15/39 PE539.484v01-00

21 Motyw 16 a (nowy) (16a) Eurofound powinien odgrywać ważną rolę, wspierając platformę, zwłaszcza jeśli chodzi o stworzenie interaktywnego banku wiedzy w celu zacieśnienia współpracy w zakresie zapobiegania pracy nierejestrowanej i zniechęcania do niej. 22 Motyw 16 b (nowy) (16b) Komitet Starszych Inspektorów Pracy ustanowiono na mocy decyzji Komisji 95/319/WE 1a w celu rozwiązywania problemów związanych z egzekwowaniem przepisów Unii w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy przez państwa członkowskie. W platformie powinien także uczestniczyć obserwator z ramienia Komitetu, aby uniknąć pokrywania się działań i osiągnąć efekt synergii. 1a Decyzja Komisji (95/319/WE) z dnia 12 lipca 1995 r. ustanawiająca Komitet Starszych Inspektorów Pracy (Dz.U. L 188 z 9.8.1995, s. 11). PE539.484v01-00 16/39 PR\1035283.doc

23 Motyw 20 (20) Platforma będzie współpracować z odpowiednimi grupami ekspertów i komitetami na szczeblu UE, których praca ma związek z kwestią pracy nierejestrowanej. (20) Platforma powinna ściśle współpracować z odpowiednimi grupami ekspertów i komitetami na szczeblu UE, których praca ma związek z kwestią pracy nierejestrowanej. 24 Artykuł 1 ustęp 1 (1) Niniejszym ustanawia się platformę na rzecz usprawnienia unijnej współpracy w zakresie zapobiegania pracy nierejestrowanej i zniechęcania do niej, zwaną dalej platformą. (1) Niniejszym ustanawia się europejską platformę na rzecz usprawnienia unijnej współpracy w zakresie zapobiegania pracy nierejestrowanej i zniechęcania do niej oraz w zakresie uregulowania statusu zatrudnionych, zwaną dalej platformą. 25 Artykuł 1 ustęp 2 litera a PR\1035283.doc 17/39 PE539.484v01-00

a) krajowe organy egzekwowania prawa wyznaczone przez wszystkie państwa członkowskie, a) jeden wysoki rangą przedstawiciel każdego z państw członkowskich reprezentujący krajowe organy egzekwowania prawa lub inne podmioty zajmujące się zapobieganiem pracy nierejestrowanej i zniechęcaniem do niej oraz regulowaniem statusu zatrudnionych, upoważniony do udziału we wszystkich działaniach związanych z platformą, 26 Artykuł 1 ustęp 2 litera b b) Komisja. skreślona 27 Artykuł 1 ustęp 2 litera b a (nowa) ba) maksymalnie ośmiu przedstawicieli międzysektorowych partnerów społecznych na szczeblu Unii, a także maksymalnie dziesięciu partnerów społecznych w sektorach, w których często występuje praca nierejestrowana. PE539.484v01-00 18/39 PR\1035283.doc

28 Artykuł 1 ustęp 3 litera a a) przedstawiciele międzysektorowych partnerów społecznych na szczeblu Unii, a także partnerzy społeczni w sektorach, w których często występuje praca nierejestrowana; skreślona 29 Artykuł 1 ustęp 3 litera a a (nowa) aa) przedstawiciel Komisji Europejskiej; 30 Artykuł 1 ustęp 3 litera b a (nowa) ba) przedstawiciel Komitetu Starszych Inspektorów Pracy; PR\1035283.doc 19/39 PE539.484v01-00

31 Artykuł 1 ustęp 3 litera c a (nowa) ca) przedstawiciel Komisji Administracyjnej ds. Koordynacji Systemów Zabezpieczenia Społecznego ustanowionej na mocy rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 833/2004 1a ; 1a Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 883/2004 z dnia 29 kwietnia 2004 r. w sprawie koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego (Dz.U. L 166 z 30.4.2004, s. 1). 32 Artykuł 1 ustęp 3 litera c b (nowa) cb) przedstawiciel Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego (EKES) i przedstawiciel Komitetu Regionów (KR); 33 Artykuł 1 ustęp 3 litera d PE539.484v01-00 20/39 PR\1035283.doc

d) przedstawiciele państw EOG. d) jeden przedstawiciel z każdego z państw EOG; 34 Artykuł 2 Platforma, o której mowa w art. 1 ust. 1, przyczynia się do lepszego egzekwowania przepisów prawa unijnego i krajowego, ograniczania skali pracy nierejestrowanej i zwiększania liczby formalnych stanowisk pracy, co powinno zapobiegać pogorszeniu jakości pracy, a także do wspierania integracji na rynku pracy i włączenia społecznego poprzez: Nadrzędnym celem platformy jest wnoszenie na szczeblu Unii wartości dodanej do wysiłków państw członkowskich i instytucji Unii podejmowanych wraz z partnerami społecznymi, które zmierzają do skutecznego rozwiązania złożonego problemu pracy nierejestrowanej i uregulowania statusu zatrudnionych, a także poradzenia sobie z ich wielorakimi implikacjami i konsekwencjami. W tym celu platforma, o której mowa w art. 1 ust. 1, przyczynia się do lepszego egzekwowania przepisów prawa unijnego i krajowego, ograniczania skali pracy nierejestrowanej i zwiększania liczby formalnych stanowisk pracy, co powinno zapobiegać pogorszeniu jakości pracy, a także do wspierania integracji na rynku pracy i włączenia społecznego poprzez: 35 Artykuł 2 litera a PR\1035283.doc 21/39 PE539.484v01-00

a) poprawę współpracy na szczeblu UE między różnymi organami egzekwowania prawa poszczególnych państw członkowskich na rzecz skuteczniejszego i bardziej efektywnego zapobiegania pracy nierejestrowanej, w tym fikcyjnemu samozatrudnieniu, i zniechęcania do tego rodzaju praktyk; a) poprawę skutecznej i ścisłej współpracy na szczeblu UE między różnymi organami egzekwowania prawa poszczególnych państw członkowskich i innymi zaangażowanymi podmiotami na rzecz skuteczniejszego i bardziej efektywnego zapobiegania pracy nierejestrowanej, w tym fikcyjnemu samozatrudnieniu, i zniechęcania do tego rodzaju praktyk oraz na rzecz uregulowania statusu zatrudnionych; 36 Artykuł 2 litera b b) poprawę potencjału technicznego różnych organów egzekwowania prawa państw członkowskich w zakresie zwalczania transgranicznych aspektów pracy nierejestrowanej; b) poprawę potencjału różnych organów egzekwowania prawa państw członkowskich w zakresie zwalczania i rozwiązywania transgranicznych aspektów pracy nierejestrowanej oraz powiązanej z nią nieuczciwej konkurencji i zakłóceń rynku; 37 Artykuł 2 litera c c) zwiększanie świadomości społecznej co c) zwiększanie świadomości społecznej co PE539.484v01-00 22/39 PR\1035283.doc

do pilnej potrzeby działania oraz zachęcanie państw członkowskich do wzmożenia wysiłków w zakresie przeciwdziałania pracy nierejestrowanej. do pilnej potrzeby działania oraz zachęcanie państw członkowskich do wzmożenia wysiłków w zakresie przeciwdziałania pracy nierejestrowanej, między innymi w drodze kampanii edukacyjnych organizowanych we współpracy z partnerami społecznymi. 38 Artykuł 3 litera c c) koordynacja transgranicznych działań operacyjnych. c) inicjowanie, koordynacja, ułatwianie i propagowanie praktycznych, skutecznych i sprawnych transgranicznych działań operacyjnych. 39 Artykuł 3 litera c a (nowa) ca) sporządzanie opinii na temat istotnych zagadnień politycznych związanych z pracą nierejestrowaną i regulowaniem statusu zatrudnionych. PR\1035283.doc 23/39 PE539.484v01-00

40 Artykuł 4 ustęp 1 litera a a) podnoszenie poziomu wiedzy na temat pracy nierejestrowanej dzięki opracowaniu wspólnych pojęć i narzędzi pomiaru oraz promowaniu wspólnych analiz porównawczych i związanych z nimi odpowiednich wskaźników; a) podnoszenie poziomu wiedzy na temat pracy nierejestrowanej i regulowania statusu zatrudnionych dzięki opracowaniu wspólnych pojęć i narzędzi pomiaru oraz promowaniu wspólnych analiz porównawczych i związanych z nimi odpowiednich wskaźników; 41 Artykuł 4 ustęp 1 litera a a (nowa) aa) podnoszenie poziomu wiedzy i wzajemnego zrozumienia w zakresie zróżnicowanych krajowych systemów inspekcji pracy i praktyk zwalczania pracy nierejestrowanej oraz regulowania statusu zatrudnionych, a także powiązanych ram prawnych działania oraz pogłębianie wiedzy ogólnej i gruntownego zrozumienia niepewnych warunków pracy w poszczególnych sektorach oraz nierównych warunków płatności i ochrony doświadczanych przez osoby wykonujące pracę nierejestrowaną; PE539.484v01-00 24/39 PR\1035283.doc

42 Artykuł 4 ustęp 1 litera a b (nowa) ab) podnoszenie poziomu wiedzy i wzajemnego zrozumienia w zakresie wpływu transgranicznej pracy nierejestrowanej na nieuczciwą konkurencję i zakłócenia rynku; 43 Artykuł 4 ustęp 1 litera b b) rozwój analizy skuteczności różnych środków polityki w zakresie ograniczania występowania pracy nierejestrowanej, w tym środków zapobiegawczych i represyjnych, jak również ogólnie środków odstraszających; b) analizowanie skuteczności różnych środków polityki w zakresie ograniczania występowania pracy nierejestrowanej, w tym zapobiegania i zniechęcania, jak również ogólnie środków zachęcających; 44 Artykuł 4 ustęp 1 litera c c) tworzenie narzędzi, np. banku wiedzy różnych praktyk i środków, w tym umów dwustronnych stosowanych w państwach członkowskich w celu zapobiegania pracy c) tworzenie skutecznych narzędzi, np. interaktywnego banku wiedzy różnych praktyk i środków, w tym umów dwustronnych stosowanych w państwach PR\1035283.doc 25/39 PE539.484v01-00

nierejestrowanej i zniechęcania do niej; członkowskich w celu zapobiegania pracy nierejestrowanej i zniechęcania do niej oraz w celu uregulowania statusu zatrudnionych; 45 Artykuł 4 ustęp 1 litera c a (nowa) ca) nawiązanie, w stosownych przypadkach, aktywnej współpracy z organami egzekwowania prawa z państw spoza UE w celu rozwiązywania dotyczących tych państw problemów związanych z pracą nierejestrowaną; 46 Artykuł 4 ustęp 1 litera d d) przyjmowanie niewiążących wytycznych dla inspektorów, podręczników dobrych praktyk oraz wspólnych zasad prowadzenia inspekcji w celu zwalczania pracy nierejestrowanej; d) przyjmowanie wytycznych dla inspektorów, podręczników dobrych praktyk oraz wspólnych zasad prowadzenia inspekcji w celu zwalczania pracy nierejestrowanej; PE539.484v01-00 26/39 PR\1035283.doc

47 Artykuł 4 ustęp 1 litera e e) rozwój form współpracy zwiększających techniczne możliwości zwalczania transgranicznych aspektów pracy nierejestrowanej poprzez przyjęcie jednolitych ram wspólnych operacji w zakresie inspekcji i wymiany personelu; e) rozwój form ścisłej i skutecznej współpracy zwiększających możliwości krajowych systemów inspekcji pracy w zakresie zwalczania transgranicznych aspektów pracy nierejestrowanej poprzez przyjęcie jednolitych ram wspólnych operacji w zakresie inspekcji i wymiany personelu; 48 Artykuł 4 ustęp 1 litera e a (nowa) ea) opracowanie wspólnych ram inspekcji obejmujących czas trwania, częstotliwość i przedmiot inspekcji; 49 Artykuł 4 ustęp 1 litera e b (nowa) eb) opracowanie wspólnego podejścia do przedsiębiorstw, które odniosły korzyści z pracy nierejestrowanej; PR\1035283.doc 27/39 PE539.484v01-00

50 Artykuł 4 ustęp 1 litera f f) zbadanie sposobów poprawy wymiany danych zgodnie z unijnymi przepisami o ochronie danych, w tym rozpatrzenie możliwości wykorzystania systemu wymiany informacji na rynku wewnętrznym (IMI) i systemu elektronicznej wymiany informacji dotyczących zabezpieczenia społecznego (EESSI); f) zbadanie i zaproponowanie sposobów opracowania wiarygodnego i skutecznego systemu szybkiej wymiany informacji oraz poprawy wymiany danych zgodnie z unijnymi przepisami o ochronie danych, w tym rozpatrzenie możliwości wykorzystania systemu wymiany informacji na rynku wewnętrznym (IMI), ustanowionego na mocy rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1024/2012 1a, i systemu elektronicznej wymiany informacji dotyczących zabezpieczenia społecznego (EESSI); 1a Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1024/2012 z dnia 25 października 2012 r. w sprawie współpracy administracyjnej za pośrednictwem systemu wymiany informacji na rynku wewnętrznym i uchylające decyzję Komisji 2008/49/WE (,,rozporządzenie w sprawie IMI ) (Dz.U. L 316 z 14.11.2012, s. 1). 51 Artykuł 4 ustęp 1 litera g a (nowa) PE539.484v01-00 28/39 PR\1035283.doc

ga) sporządzanie i publikowanie informacji ułatwiających działalność krajowych systemów inspekcji pracy; 52 Artykuł 4 ustęp 1 litera h a (nowa) ha) przedstawianie Komisji propozycji uwzględnienia w zaleceniach dla poszczególnych krajów odpowiednich działań dotyczących szczególnych aspektów pracy nierejestrowanej i uregulowania statusu zatrudnionych w danych państwach członkowskich; 53 Artykuł 4 ustęp 1 litera h b (nowa) hb) wydawanie, na wniosek lub z własnej inicjatywy, opinii dla Komisji, Parlamentu Europejskiego lub Rady na temat zagadnień związanych z egzekwowaniem prawa Unii w zakresie warunków pracy i ochrony socjalnej w państwach członkowskich; PR\1035283.doc 29/39 PE539.484v01-00

54 Artykuł 4 ustęp 1 litera h c (nowa) hc) proponowanie Komisji inicjatyw, które uznaje za właściwe w celu wsparcia skutecznego egzekwowania prawa Unii w zakresie warunków pracy i ochrony socjalnej w państwach członkowskich, w szczególności w drodze ściślejszej współpracy między krajowymi systemami inspekcji pracy. 55 Artykuł 4 ustęp 2 2. Platforma realizuje swoje zadania z wykorzystaniem wszelkich odpowiednich źródeł informacji, w tym badań oraz wielostronnych projektów współpracy, a także z uwzględnieniem odpowiednich instrumentów i struktur unijnych oraz doświadczeń wynikających z właściwych umów dwustronnych. Platforma nawiązuje właściwą współpracę z Eurofound oraz EU-OSHA. 2. Platforma realizuje swoje zadania z wykorzystaniem wszelkich odpowiednich źródeł informacji, w tym badań oraz wielostronnych projektów współpracy, a także z uwzględnieniem odpowiednich instrumentów i struktur unijnych oraz doświadczeń wynikających z właściwych umów dwustronnych. Platforma nawiązuje właściwą współpracę z Eurofoundem, zwłaszcza w zakresie stworzenia interaktywnego banku wiedzy, oraz EU- OSHA. PE539.484v01-00 30/39 PR\1035283.doc

56 Artykuł 5 ustęp 1 Pojedynczy punkt kontaktowy 1. Każde państwo członkowskie wyznacza pojedynczy punkt kontaktowy pełniący funkcję członka platformy. Może również wyznaczyć jednego członka zastępczego. Wysocy rangą przedstawiciele 1. Każde państwo członkowskie wyznacza wysokiego rangą przedstawiciela, o którym mowa w art. 1 ust. 2 lit. a), pełniącego funkcję członka platformy. Może również wyznaczyć zastępcę, który w razie konieczności będzie uczestniczył w posiedzeniach platformy. 57 Artykuł 5 ustęp 2 2. Przy wyznaczaniu przedstawicieli państwa członkowskie uwzględniają wszelkie organy publiczne, które uczestniczą w zapobieganiu pracy nierejestrowanej lub zniechęcaniu do niej, np. inspekcje pracy, organy ds. zabezpieczenia społecznego, organy podatkowe, służby zatrudnienia i organy ds. migracji, zwane dalej organami egzekwowania prawa. Mogą również, zgodnie z krajowym prawem lub praktyką, angażować partnerów społecznych. 2. Przy wyznaczaniu wysokiego rangą przedstawiciela i zastępcy państwa członkowskie uwzględniają wszelkie organy publiczne, które uczestniczą w zapobieganiu pracy nierejestrowanej lub zniechęcaniu do niej oraz w regulowaniu statusu zatrudnionych, zarówno w wymiarze wewnętrznym, jak i transgranicznym, np. inspekcje pracy, organy ds. zabezpieczenia społecznego, organy podatkowe, służby zatrudnienia i organy ds. migracji, zwane dalej organami egzekwowania prawa. Zgodnie z krajowym prawem lub praktyką państwa członkowskie angażują również partnerów społecznych i inne właściwe podmioty. PR\1035283.doc 31/39 PE539.484v01-00

58 Artykuł 5 ustęp 3 3. Państwa członkowskie dostarczają Komisji wykaz i dane kontaktowe wszystkich organów egzekwowania prawa, uczestniczących w zapobieganiu pracy nierejestrowanej lub zniechęcaniu do niej. 3. Państwa członkowskie dostarczają Komisji wykaz i dane kontaktowe wszystkich organów egzekwowania prawa oraz, zgodnie z prawem krajowym lub praktyką, partnerów społecznych, uczestniczących w zapobieganiu pracy nierejestrowanej lub zniechęcaniu do niej. 59 Artykuł 5 ustęp 4 4. Pojedyncze punkty kontaktowe utrzymują kontakt w zakresie działalności platformy ze wszystkimi organami egzekwowania prawa, uczestniczącymi w zapobieganiu pracy nierejestrowanej lub zniechęcaniu do niej, oraz zapewniają ich udział w posiedzeniach lub wkład w prace platformy lub jej grup roboczych, jeżeli omawiane są zagadnienia objęte zakresem ich kompetencji. 4. Wysocy rangą przedstawiciele, o których mowa w art. 1 ust. 2 lit. a), utrzymują regularne kontakty ze wszystkimi krajowymi organami egzekwowania prawa oraz, zgodnie z prawem krajowym lub praktyką, partnerami społecznymi i innymi podmiotami, uczestniczącymi w zapobieganiu pracy nierejestrowanej lub zniechęcaniu do niej bądź w regulowaniu statusu zatrudnionych. Wspólnie przygotowują na szczeblu krajowym działania i posiedzenia związane z platformą i jej grupami roboczymi, zapewniając tym samym szeroki udział wszystkich zainteresowanych podmiotów. PE539.484v01-00 32/39 PR\1035283.doc

60 Artykuł 7 ustęp 1 1. Komisja koordynuje prace platformy i przewodniczy jej posiedzeniom. skreślony 61 Artykuł 7 ustęp 1 a (nowy) 1a. Posiedzenia platformy zwołuje się co najmniej dwa razy w roku. 62 Artykuł 7 ustęp 2 2. W celu realizacji swojej misji platforma przyjmuje większością głosów: 2. W celu realizacji swojej misji platforma większością głosów: PR\1035283.doc 33/39 PE539.484v01-00

63 Artykuł 7 ustęp 2 litera a a) regulamin wewnętrzny, obejmujący m.in. zasady podejmowania decyzji na forum platformy, a) przyjmuje regulamin wewnętrzny, obejmujący m.in. zasady podejmowania decyzji na forum platformy, 64 Artykuł 7 ustęp 2 litera a a (nowa) aa) wybiera spośród członków platformy swojego przewodniczącego i dwóch wiceprzewodniczących, którzy tworzą zarząd platformy, 65 Artykuł 7 ustęp 2 litera b b) dwuletni program prac platformy, określający m.in. jej szczegółowe zadania i przewidujący regularne składanie sprawozdań z działań platformy co dwa lata, b) przyjmuje roczny oraz wieloletni program prac platformy, określający m.in. jej szczegółowe zadania i uwzględniający ocenę działań podjętych w poprzednim roku (poprzednich latach), PE539.484v01-00 34/39 PR\1035283.doc

66 Artykuł 7 ustęp 2 litera c c) decyzje o ustanowieniu grup roboczych w celu zbadania zagadnień określonych w programach prac platformy. Grupy robocze są rozwiązywane niezwłocznie po wypełnieniu swoich zadań. c) podejmuje decyzje o ustanowieniu grup roboczych w celu zbadania zagadnień określonych w programach prac platformy. Grupom roboczym przewodniczący jeden z członków platformy i są one rozwiązywane niezwłocznie po wypełnieniu swoich zadań. 67 Artykuł 7 ustęp 3 3. Do uczestnictwa w obradach platformy lub grupy roboczej mogą na zasadzie jednostkowych przypadków być zapraszani eksperci posiadający specjalistyczne kompetencje w dziedzinach będących przedmiotem dyskusji, o ile jest to pomocne lub konieczne. 3. Do uczestnictwa w obradach platformy lub grupy roboczej zarząd platformy może zaprosić na zasadzie jednostkowych przypadków ekspertów posiadających specjalistyczne kompetencje w dziedzinach będących przedmiotem dyskusji, o ile jest to pomocne lub konieczne. 68 Artykuł 7 ustęp 4 PR\1035283.doc 35/39 PE539.484v01-00

4. Platformę wspiera sekretariat zapewniony przez Komisję. Sekretariat przygotowuje posiedzenia i programy prac platformy oraz jej sprawozdania. 4. Platformę i zarząd platformy wspiera sekretariat zapewniony przez Komisję. Sekretariat w ścisłej współpracy z zarządem platformy i pod jego nadzorem przygotowuje posiedzenia, projekty programów prac platformy oraz projekty jej sprawozdań. 69 Artykuł 7 ustęp 4 a (nowy) 4a. Platforma przedkłada Komisji roczne sprawozdanie z działalności. 70 Artykuł 7 ustęp 5 5. Komisja regularnie informuje Parlament Europejski i Radę o działalności platformy. 5. Komisja przesyła to sprawozdanie Parlamentowi Europejskiemu, Radzie, Europejskiemu Komitetowi Ekonomiczno- Społecznemu i Komitetowi Regionów. PE539.484v01-00 36/39 PR\1035283.doc

71 Artykuł 11 akapit pierwszy Po upływie czterech lat od wejścia w życie niniejszej decyzji Komisja przedkłada sprawozdanie z jej stosowania Parlamentowi Europejskiemu, Radzie, Europejskiemu Komitetowi Ekonomiczno- Społecznemu i Komitetowi Regionów. W sprawozdaniu ocenia się w szczególności, w jakim stopniu platforma przyczyniła się do realizacji celów określonych w art. 2 oraz w jakim stopniu wypełniła zadania określone w art. 3 i w programach prac platformy. Po upływie czterech lat od wejścia w życie niniejszej decyzji Komisja, po konsultacji z platformą, przedkłada sprawozdanie z jej stosowania Parlamentowi Europejskiemu, Radzie, Europejskiemu Komitetowi Ekonomiczno-Społecznemu i Komitetowi Regionów. W sprawozdaniu ocenia się w szczególności, w jakim stopniu platforma przyczyniła się do realizacji celów określonych w art. 2 oraz w jakim stopniu wypełniła zadania określone w art. 3 i w programach prac platformy. PR\1035283.doc 37/39 PE539.484v01-00

UZASADNIENIE Na samym początku ósmej kadencji Parlament Europejski został wezwany do podjęcia jednego z najbardziej niepokojących i złożonych problemów problemu pracy nierejestrowanej. Złożoność tego wyzwania wynika z samego jego charakteru, tzn. chodzi o wszelką opłacaną działalność, która z samej swej natury jest legalna, ale która nie zostaje zgłoszona właściwym organom publicznym lub, jak w przypadku fikcyjnego samozatrudnienia, jest zadeklarowana fałszywie. W celu pomyślnego rozwiązania złożonego problemu pracy nierejestrowanej pierwszym krokiem musi być zatem obiektywne rozpatrzenie jej prawdziwego charakteru. Taka analiza istotnie ujawnia, że to faktycznie unikanie prawidłowej rejestracji stanowi bezpośrednią przyczynę szerokiego wachlarza wyjątkowo negatywnych implikacji i skutków związanych z taką pracą. We wniosku dotyczącym decyzji Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie utworzenia europejskiej platformy Komisja na pierwszym miejscu stawia podejście zakładające egzekwowanie prawa, mające na celu zapobieganie pracy nierejestrowanej i zniechęcanie do niej. Przewiduje ono zacieśnioną współpracę w zwalczaniu naruszeń prawa pracy, unikania opodatkowania i naruszeń wymogów ochrony socjalnej i bez wątpienia są to same w sobie sprawy budzące poważną troskę. Jednak coraz powszechniejsze staje się przekonanie, że egzekwowanie prawa musi iść w parze z proaktywną polityką i środkami umożliwiającymi uregulowanie statusu zatrudnionych, którzy nie zostali zarejestrowani, takimi jak ulgi podatkowe, obniżenie podatków i programy subsydiowania. Niemalejący poziom pracy nierejestrowanej w państwach członkowskich świadczy o tym, że istnieje zarówno popyt na nią, jak i jej podaż stąd wynika potrzeba nie tyle eliminacji takiego zatrudnienia, co raczej objęcia go formalnym zakresem przepisów i regulacji społecznej gospodarki rynkowej. Z tego powodu głównym celem i założeniem nowej platformy europejskiej powinno być wnoszenie na szczeblu Unii wyraźnej wartości dodanej do wysiłków, których celem jest nie tylko zapobieganie pracy nierejestrowanej i zniechęcanie do niej, ale również co może jest nawet ważniejsze regulowanie statusu tak zatrudnionych osób. Potrzeba celowej proaktywnej polityki wynika z konieczności pobudzenia produkcji, aby przeciwdziałać utrzymującemu się niskiemu wzrostowi i deflacji. Taka polityka stała się jeszcze bardziej niezbędna w świetle niedawnych wyników badań Eurofoundu wskazujących na silną współzależność między rozmiarem i wzrostem szarej strefy gospodarki z jednej strony a polityką oszczędności polegającą na drastycznych cięciach budżetowych, coraz większej deregulacji i minimalizowaniu roli państwa z drugiej strony. Według tych samych badań alternatywne podejście przewidujące wzrost nakładów państwa na rynek pracy i świadczenia socjalne wiąże się ściśle ze znacząco mniejszą szarą strefą. Należy zauważyć, że platforma będzie miejscem gromadzenia i wymiany wiarygodnych informacji dotyczących najlepszych praktyk i utrzymujących się problemów oraz miejscem współpracy w planowaniu i wdrażaniu skutecznych środków egzekwowania prawa i środków zachęcających. Nie ma miejsca na samozadowolenie, jeśli chodzi o pilność działań, które należy podjąć, PE539.484v01-00 38/39 PR\1035283.doc

zważywszy na złożone i bardzo negatywne konsekwencje pracy nierejestrowanej, takie jak: bezlitosne wykorzystywanie oraz niepewne warunki pracy i życia milionów pracowników w całej Unii, rażąco nieuczciwa konkurencja, która poważnie szkodzi jednolitemu rynkowi, a także wysokie straty budżetów i systemów zabezpieczenia społecznego państw członkowskich. Powinno też być jasne, że jedynie wspólne działania państw członkowskich i partnerów społecznych, wraz z innymi podmiotami, w tym na szczeblu regionalnym, we współpracy z instytucjami Unii i z wykorzystaniem jej potencjału, pozwolą z powodzeniem poradzić sobie z tą całą gamą najpoważniejszych wyzwań i niedociągnięć. Takie rozumienie prawdziwej natury problemu pracy nierejestrowanej i proponowanych zadań platformy powinno umożliwić osiągnięcie porozumienia co do szeregu kwestii dotyczących członkostwa, udziału, procedur i podejmowania decyzji. Powinno również posłużyć za podstawę do ustanowienia programu prac, który by w pełni odpowiadał na palącą potrzebę celowych działań, aby odwrócić obecną tendencję upowszechniania się nierejestrowanej działalności w kierunku wzrostu uregulowanego zatrudnienia zapewniającego konsumentom godziwe warunki życia i potrzebne usługi, a jednocześnie sprzyjającego uczciwej konkurencji na rynku i trwałej stabilności budżetowej. PR\1035283.doc 39/39 PE539.484v01-00