P O D R Ę C Z N I K M I N I S T R A N T A

P O D R Ę C Z N I K M I N I S T R A N T A POSŁUGUJĄCEGO PRZY OŁTARZU PAŃSKIM PARAFII PW. ŚW. TOMASZA APOSTOŁA SANKTUARIUM MATKI BOŻEJ ŁĄKOWSKIEJ W NOWYM MIEŚCIE LUBAWSKIM ANNO DOMINI 2018 1

Spis treści I. Przygotowanie do Mszy Świętej... 2 II. Obrzędy Mszy Świętej... 3 1. Obrzędy wstępne...3 a) Wejście (procesja wejścia)... 3 b) Pozdrowienie ołtarza (okadzenie)... 6 c) Znak krzyża, Akt pokuty, Gloria, Kolekta... 7 2. Liturgia Słowa...9 a) I czytanie, Psalm responsoryjny, II czytanie... 9 b) Aklamacja, Ewangelia, homilia, Credo... 10 c) Modlitwa powszechna... 12 3. Liturgia Eucharystyczna... 13 a) Przygotowanie darów, okadzenie, lavabo... 13 b) Modlitwa eucharystyczna... 14 1) Dziękczynienie (prefacja)... 15 2) Aklamacja (Sanctus - Święty)... 15 3) Epikleza... 16 4) Opowiadanie o ustanowieniu i konsekracja... 16 2

I. Przygotowanie do Mszy Świętej Przed rozpoczęciem Mszy Świętej każdy z ministrantów powinien przygotować (lub sprawdzić czy jest przygotowane) to, za co jest odpowiedzialny w liturgii w zależności jaką otrzymał funkcję podczas zbiórki lub bezpośrednio przed Mszą Świętą. Na przykład ministrant krzyża (krucyferariusz) pamięta o krzyżu procesyjnym, a ministranci światła o akolitkach. Oprócz przygotowania zewnętrznego, jakim jest także strój ministranta i lektora, istotne jest przygotowanie wewnętrzne. Polega ono na skupieniu się przed Mszą Świętą, czego środkiem może być modlitwa przed służeniem i wyciszenie się. Modlitwa przed służeniem Oto za chwilę przystąpię "do Ołtarza Bożego, do Boga, który rozwesela młodość moją". Do świętej przystępuję służby. Chcę ją dobrze pełnić. Proszę Cię, Panie Jezu, o łaskę skupienia, by myśli moje były przy Tobie, by oczy moje były zwrócone na ołtarz, a serce moje oddane tylko Tobie. Amen. 3

II. Obrzędy Mszy Świętej 1. Obrzędy wstępne Ich celem jest to, aby wierni gromadzący się razem stanowili wspólnotę oraz przygotowali się do uważnego słuchania słowa Bożego i godnego sprawowania Eucharystii. OWMR 46 a) Wejście (procesja wejścia) Procesja wejścia różni się w zależności od charakteru Mszy Świętej. Możemy mówić o wejściu krótkim lub wejściu długim. W zwykłe dni roku liturgicznego, gdy nie przypada żadna wyjątkowa okoliczność, wychodzimy do prezbiterium procesją krótką. Ministranci ustawieni od najmniejszego do największego wychodzą z zakrystii do prezbiterium przed ołtarz po dialogu: rys. 1. K: Wspomożenie nasze w imieniu Pana M: który stworzył niebo i ziemię! K: Błogosławmy Panu M: Bogu niech będą dzięki! lub M: Bogu chwała!. Schemat wejścia przedstawia rysunek 1. Po dojściu przed ołtarz odwracamy się w stronę taberna-kulum i razem z księżmi przyklękamy lub klękamy jeśli nastąpi odsłonięcie obrazu Matki Bożej. Następnie wszyscy udają się na swoje miejsca: 4

II. Obrzędy Mszy świętej 1. Obrzędy wstępne a) Wejście (procesja wejścia) ministranci (M) siadają na czerwonych krzesełkach przy ołtarzu lub przed stallami (nie siadamy w stalle, ponieważ są przeznaczone dla kanoników lub gości zob. rys. 1.); lektorzy (L) siadają na krzesełkach przy ambonie. W czasie ważnych świąt i uroczystości, a więc gdy nasza liturgia jest rozbudowana, wchodzimy do prezbiterium wejściem długim. W skład procesji wejścia wchodzą kolejno: ministrant kadzidła (turyferariusz) (T) z ministrantem łódki (nawikulariuszem) (Ł); ministrant krzyża (krucyferariusz) ( ) z ministrantami światła (niosącymi akolitki) (A); ministranci (M) i lektorzy (L); kapłani koncelebrujący (KK); kapłan celebrujący (KC); ministranci trzymający mitrę (Mi) i pastorał (P) biskupa. Spójrz na schemat: WARTO WIEDZIEĆ! rys. 2. Ministrant kadzidła idzie po prawej stronie niosąc trybularz w lewej ręce, podobnie niesie łódkę drugi ministrant, również jego prawa ręka spoczywa wówczas na piersi. 5

II. Obrzędy Mszy świętej 1. Obrzędy wstępne a) Wejście (procesja wejścia) W takim właśnie porządku ustawiamy się przed plebanią lub przy zakrystii, co powinien ustalić wcześniej ceremoniarz. Przed rozpoczęciem procesji ministranci kadzidła i łódki podchodzą do księdza celebrującego, aby ten zasypał i pobłogosławił kadzidło. Następnie idą na przód procesji i na wezwanie kapłana (patrz s. 3.) wszyscy ruszają do kościoła, idąc tempem procesyjnym (wolnym, spokojnym). Przed stopniem prezbiterium służba ołtarza po kolei w parach oddaje cześć Panu Jezusowi poprzez: ukłon dotyczy tych ministrantów, którzy niosą w procesji kadzidło, łódkę, krzyż, akolitki lub jakikolwiek inny większy przedmiot liturgiczny; przyklęknięcie dotyczy reszty ministrantów. WARTO WIEDZIEĆ! Przechodząc z jednej strony prezbiterium na drugą należy okazać cześć i szacunek ołtarzowi, na którym podczas każdej Mszy Świętej jest obecny żywy Jezus. Robimy to przez ukłon do momentu przeistoczenia lub poprzez przyklęknięcie po przeistoczeniu. Po oddaniu czci każdy z posługujących udaje się w odpowiednie dla jego funkcji miejsce: ministranci kadzidła i łódki stają obok ołtarza, czekając aż podejdzie do ołtarza kapłan celebrujący; ministrant krzyża po umieszczeniu krzyża przed ołtarzem zajmuje miejsce siedzące; ministranci światła po odłożeniu akolitek do zakrystii zajmują miejsca siedzące; reszta służby ołtarza zajmuje miejsca siedzące (zgodnie z planem na rys. 1). 6

II. Obrzędy Mszy świętej 1. Obrzędy wstępne b) Pozdrowienie ołtarza (okadzenie) b) Pozdrowienie ołtarza (okadzenie) Gdy celebrans dojdzie do prezbiterium i ucałuje ołtarz, podchodzą do niego ministranci z trybularzem i łódką. Kapłan zasypuje kadzidło, po czym (jeśli nie stoją przy nim inni księża, diakoni, akolici lub ceremoniarze) wraz z ministrantami okadza ołtarz obchodząc go dokoła. Kapłan idzie pośrodku ministrantów. Następnie celebrans oddaje trybularz ministrantowi i rozpoczyna Mszę świętą. Zobacz jak to wygląda na kolejnym schemacie: rys. 3. 1. Tu ustawiają się ministranci trybularza i łódki 2. Podchodzą do kapłana i po zasypaniu okadza się ołtarz dokoła 7

II. Obrzędy Mszy świętej 1. Obrzędy wstępne c) Znak krzyża, Akt pokuty, Gloria, Kolekta Po okadzeniu ołtarza jest czas na ewentualne powitania i przemowy. c) Znak krzyża, Akt pokuty, Gloria - Chwała, Kolekta Teraz, w zależności od tego gdzie znajduje się miejsce przewodniczenia, musimy rozróżnić dalsze czynności liturgiczne Dlatego podzielimy ten podrozdział na dwa mniejsze: gdy miejsce przewodniczenia jest przy ołtarzu i gdy miejsce przewodniczenia jest przy sedillach. gdy miejsce przewodniczenia jest przy ołtarzu lub ambonie W tym wypadku służba ołtarza nie musi się przejmować, czy kapłan ma z czego przewodniczyć liturgii, ponieważ wszystko, co jest mu potrzebne powinno już być wcześniej przygotowane, a więc: mikrofon stojący, Mszał Rzymski, intencje mszalne, modlitwa powszechna. gdy miejsce przewodniczenia jest przy sedillach W takiej sytuacji mają szansę wykazać się ministranci księgi i mikrofonu, ponieważ konieczne będzie podchodzenie do księdza celebrującego z Mszałem i z mikrofonem. Na potrzeby tego podręcznika przyjmiemy zasadę, że zawsze miejscem przewodniczenia są sedilla, ponieważ: a) wypada, aby kapłan zawsze przewodniczył ze specjalnego miejsca, a nie z ołtarza; b) jeśli już kapłan przewodniczy z ołtarza, to nie wymaga to od ministrantów niczego specjalnego, czego nie moglibyśmy nie zawrzeć w naszym podręczniku. 8

II. Obrzędy Mszy świętej 1. Obrzędy wstępne c) Znak krzyża, Akt pokuty, Gloria, Kolekta Po okadzeniu ołtarza i po ewentualnych powitaniach i przemowach celebrans czyni znak krzyża i pozdrawia zebranych wiernych. W tym celu podchodzą do niego (stojącego w miejscu przewodniczenia) ministranci z Mszałem i z mikrofonem. Ministrant księgi z prawej jego strony, a mikrofonu z lewej strony. WARTO WIEDZIEĆ! Podchodząc do celebransa z Mszałem lub z mikrofonem pamiętaj, aby stanąć przy nim tak, abyś nie zasłaniał sobą kontaktu wizualnego kapłana z wiernymi. Jeśli przewiduje się odśpiewanie hymnu Gloria ( Chwała na wysokości Bogu ), należy pamiętać, że intonuje go sam celebrans. Dlatego po akcie pokuty ministranci nadal stoją przy kapłanie, aby ten mógł zaczął hymn. Natomiast na czas śpiewania Gloria przez cały lud, ministranci mogą odsunąć się od celebransa. Pod koniec hymnu Gloria ministranci muszą podejść jeszcze raz do celebransa, aby ten wezwał lud do modlitwy. Tę modlitwę nazywamy Kolektą. Po niej następuje kolejna część Mszy Świętej, czyli Liturgia Słowa. W czasie Liturgii Słowa ministranci księgi i mikrofonu będą musieli podejść do celebransa tylko raz. O tym za chwilkę... *** 9

II. Obrzędy Mszy świętej 2. Liturgia Słowa a) I czytanie, Psalm responsoryjny, II czytanie 2. Liturgia Słowa Gdy w Kościele czyta się Pismo święte, sam Bóg przemawia do swego ludu, a Chrystus, obecny w swoim słowie, zwiastuje Ewangelię. OWMR 29 a) I czytanie, Psalm responsoryjny, II czytanie Po Kolekcie rozpoczyna się Liturgia Słowa. Mówi się, że obok stołu eucharystycznego, na którym Chrystus przez kapłana składa Ojcu ofiarę z Siebie, ważnym jest również stół Słowa Bożego. Jest nim ambona. To z niej czyta się odpowiednie na każdy dzień fragmenty Pisma Świętego oraz głosi się homilie lub kazania. Pierwszą i drugą Lekcję czyta Lektor. Po kolekcie podchodzi do ambony (czyniąc skłon w stronę ołtarza, jeśli przechodzi obok niego). Ważne, aby dobrze ustawić sobie mikrofon: nie powinien on zasłaniać nam lekcjonarza, być za daleko lub zbyt blisko ust. Lekcjonarz możemy wziąć w ręce nie musimy mieć złożonych rąk w czasie czytania. Najważniejsze jest to, abyśmy zajęli wygodną dla nas pozycję. Pamiętajmy, aby czytać powoli oraz aby robić krótką przerwę przed słowami: Oto Słowo Boże. Po czytaniu lektor wraca na swoje miejsce pamiętając, aby w drodze zatrzymać się przed ołtarzem i skłonić w jego stronę głowę. 10

II. Obrzędy Mszy świętej 2. Liturgia Słowa b) Aklamacja, Ewangelia, homilia, Credo b) Aklamacja, Ewangelia, homilia, Credo - Wierzę W czasie aklamacji, czyli Alleluja (lub Chwała Tobie, Słowo Boże) śpiewanym przed Ewangelią, z zakrystii wychodzą ministranci kadzidła, łódki oraz akolitek. Powinni oni być przygotowani na to wyjście już wcześniej, a więc w czasie śpiewu psalmu responsoryjnego po pierwszym czytaniu. Dlatego, w czasie psalmu, ministranci ci mogą już rozpalić kadzidło, zapalić akolitki i ustawić się w odpowiednim miejscu, czekając na wyjście, czyli gdy zabrzmi: Alleluja, alleluja, alleluja!. Ministranci kadzidła wychodzą równocześnie z ministrantami światła, z tym że nie wychodzą z tego samego miejsca: ministranci kadzidła wyjdą z zakrystii,a ministranci światła z bocznego wejścia przed zakrystią. Ministranci światła ustawiają się z akolitkami z zewnętrznej strony ołtarza (czyli od strony nawy głównej) przodem do ołtarza, przy jego krańcach. Czekają tam, aż celebrans zasypie trybularz i kapłan czytający ewangelię podejdzie przed ołtarz. W tym samym momencie ministranci kadzidła idą na środek prezbiterium z wewnętrznej strony ołtarza (czyli od strony tabernakulum), kłaniają się do ołtarza i podchodzą do celebransa, podkładając mu trybularz i łódkę, aby ten posypał kadzidło i je pobłogosławił. Łódkę podajemy z prawej strony celebransa, a trybularz z lewej. Jeśli w tym czasie celebrans siedzi, ministranci powinni najpierw klęknąć przed nim i z tej pozycji podłożyć mu dopiero trybularz. Następnie ministranci kadzidła wracają przed ołtarz i ustawiają się tak jak ministranci światła, ale z przeciwnej strony, czyli w taki sposób, aby ministranci kadzidła i światła byli zwróceni do siebie twarzami. Teraz przed ołtarz może podejść (nie musi!) kapłan, który będzie czytał Ewangelię. Powinien on, zwrócony do 11

II. Obrzędy Mszy świętej 2. Liturgia Słowa b) Aklamacja, Ewangelia, homilia, Credo ołtarza, dmówić odpowiednią modlitwę. Następnie razem z nim ministranci kłaniają się do ołtarza i wszyscy idą do ambony. Tę akcję liturgiczną, zwaną słupkiem, przedstawia schemat (rys. 4.): Ministranci zatrzymują się przed ołtarzem, kłaniają się do niego, a następnie podchodzą do celebransa Tutaj celebrans zasypuje trybularz, ministranci się kłaniają i wracają przed ołtarz Rys. 4.: Procesja do ambony słupek. Wszyscy podchodzą do ambony. Kapłan czytający Ewangelię (E) okadza najpierw księgę. Po odczytaniu cała asysta wraca do zakrystii w taki sposób, jak to miało miejsce przy podejściu do ambony. 12

II. Obrzędy Mszy świętej 2. Liturgia Słowa c) Moditwa powszechna c) Modlitwa powszechna Po homilii i wyznaniu wiary (Credo) celebrans wzywa wiernych do modlitwy powszechnej. W tym celu podchodzą do niego ministranci ze wstępem do modlitwy i z mikrofonem tak jak to było w obrzędach wstępnych. Następnie lektor czyta prośby modlitwy powszechnej z ambony. W tym czasie ministranci księgi i mikrononu mogą odejść na bok. Podczas oststatniej prośby ministranci wracają na miejsce do celebransa z zakończeniem modlitwy wiernych. Na tym kończą się obrzędy Liturgii Słowa, a rozpoczyna się Liturgia Eucharystyczna... *** 13

II. Obrzędy Mszy świętej 3. Liturgia Eucharystyczna a) Przygotowanie darów, okadzenie, lavabo 3. Liturgia Eucharystyczna W czasie Ostatniej Wieczerzy Chrystus ustanowił ofiarę i ucztę paschalną, w której ofiara krzyża stale uobecnia się w Kościele, ilekroć kapłan reprezentujący Chrystusa Pana czyni to samo, co sam Pan uczynił i co polecił uczniom czynić na swoją pamiątkę. OWMR 72 a) Przygotowanie darów, okadzenie, lavabo Po modlitwie powszechnej rozpoczyna się pieśń na przygotowanie darów. Jest to moment, aby na ołtarz ministranci przynieśli: Mszał Rzymski otwarty na Liturgię Eucharystyczną (druga stała zakładka mszału); mikrofon; kielich (z puryfikaterzem, pateną z hostią, palką, korporałem i welonem); patenę z hostią (jeśli nie została zaniesiona w kielichu); puszki (jeśli będą potrzebne). Jeśli jest przewidywana procesja z darami, wtedy, w czasie, gdy ministranci przygotowują ołtarz, inni ministranci udają się z celebransem na stopnie przed prezbiterium, aby odebrać od celebransa złożone na jego ręce dary ofiarne. Umieszcza się je na przygotowanym wcześniej stoliku przed ołtarzem. WARTO WIEDZIEĆ! Przyniesioną w darach patenę z hostią powinien sam celebrans zanieść na ołtarz. Jeśli jednak zdarzy się tak, że patenę z chlebem odbierze któryś z ministrantów, to nie powinien on jej kłaść na korporale, ale podać do rąk celebransowi, gdy ten podejdzie już do ołtarza. 14

II. Obrzędy Mszy świętej 3. Liturgia Eucharystyczna a) Przygotowanie darów, okadzenie, lavabo Teraz jest czas na przygotowanie kielicha. W tym celu ministrant podchodzi do celebransa z winem i wodą. Najpierw podajemy wino, później wodę. Po przygotowaniu darów jest czas na okadzenie darów, krzyża, ołtarza, kapłana i ludu, aby w znakach wyrazić, że ofiara i modlitwa Kościoła wznosi się przed oblicze Boga jak kadzidło. Kapłana okadza się dla uczczenia jego świętej posługi, a lud z racji jego godności wynikającej z chrztu (OWMR 75). Okadzenie wygląda podobnie jak podczas pozdrowienia ołtarza (na początku Mszy świętej) z tą różnicą, że po obejściu ołtarza celebrans oddaje kadzidło ministrantowi (lub ceremoniarzowi), aby ten okadził kapłana, a następnie wychodząc na środek na stopień prezbiterium cały lud. Przed okadzeniem kapłana i ludu ministrant powinien się skłonić na znak czci. WARTO WIEDZIEĆ! W momencie okadzania kapłana przez ministranta wszyscy powinni powstać! Teraz mogą do celebransa podejść ministranci z wodą, tacką i ręczniczkiem, aby obmyć ręce kapłana. Powinno się to odbywać przy boku ołtarza. b) Modlitwa eucharystyczna Teraz rozpoczyna się Modlitwa eucharystyczna, czyli modlitwa dziękczynienia i uświęcenia, która jest ośrodkiem i szczytem całej celebracji. (OWMR 78) Wprowadzenie do Mszału Rzymskiego proponuje dobrze podzieloną strukturę modlitwy eucharystycznej, którą wykorzystamy w tym poradniku, aby uczynić go jak najbardziej czytelnym i syntetycznym. 15

II. Obrzędy Mszy świętej 3. Liturgia Eucharystyczna b) Modlitwa eucharystyczna (b 1) Dziękczynienie (prefacja) Kapłan w imieniu całego świętego ludu wielbi Boga Ojca i składa Mu dziękczynienie za całe dzieło zbawienia lub za jakiś szczególny jego aspekt, zależnie od różnorodności dnia, święta lub okresu. (OWMR 79) Ta część ME (Modlitwy Eucharystycznej) rozpoczyna się dialogiem ( K. Pan z wami. W. I z duchem twoim. K. W górę serca. W. Wznosimy je do Pana.... ), po którym następuje prefacja (najczęściej rozpoczynająca się od słów: Zaprawdę, godne to i sprawiedliwe... ). W tym czasie powinni przygotować się do wyjścia ministranci kadzidła i łódki muszą rozpalić węgielek. (b 2) Aklamacja (Sanctus - Święty) Całe zgromadzenie, łącząc się z mocami niebios, śpiewa Święty. (OWMR 79) W kościele rozbrzmiewa śpiew Święty, Święty, Święty..., w czasie którego następują dwie czynności liturgiczne wykonywane przez ministrantów: 1. Ministranci kadzidła i łódki z trzecim ministrantem wychodzą na stopień przed ołtarz. Ministrant zasypuje kadzidło, po czym razem klękają, a turyferariusz przekazuje trybularz ministrantowi, który zasypywał. 2. Ministrant (lub dwóch) musi rozdać kapłanom koncelebrującym książeczki, w których są spisane teksty modlitw eucharystycznych. Najlepiej rozdać książeczki wszystkim kapłanom koncelebrującym, ale jeśli jest ich dużo, można rozdać tylko dwóm (lub czterem, jeśli celebrans wybierze pierwszą ME). W tym celu ministrant bierze odpowiednią ilość książeczek (wcześniej przygotowanych) i idzie z nimi za ołtarz (za 16

II. Obrzędy Mszy świętej 3. Liturgia Eucharystyczna b) Modlitwa eucharystyczna kapłanów), kłania się i rozdaje książeczki zaczynając od prawej strony celebransa, podając je zza prawego ramienia kapłana. Po rozdaniu znów czyni ukłon w stronę ołtarza i może wrócić na miejsce. (b 3) Epikleza Kościół błaga o zesłanie mocy Ducha świętego, aby dary złożone przez ludzi zostały konsekrowane, czyli stały się Ciałem i Krwią Chrystusa... (OWMR 79) W tej części musi zachować czujność ministrant odpowiedzialny za dzwonki, aby zabrzmiały one w odpowiednim momencie. Trudność często sprawia fakt, że słowa epiklezy różnią się w poszczególnych modlitwach eucharystycznych, których przecież jest aż dziesięć! Nie sposób zapamiętać tekstów wszystkich ME tylko po to, aby zadzwonić dzwonkami w odpowiednim momencie. Co jednak łączy wszystkie ME w tym punkcie? Zawsze kończą się tym samym gestem celebransa, czyli wyciągnięciem rąk nad darami! W tym właśnie momencie należy zadzwonić dzwonkami, aby dać sygnał ludowi, że należy zmienić pozycję, czyli w tym przypadku uklęknąć. W sensie ścisłym gest wyciągniętych rąk celebransa nad darami należy już do kolejnego etapu ME, czyli do konsekracji... (b 4) Opowiadanie o ustanowieniu i konsekracja Poprzez słowa i czynności Chrystusa dokonuje się Ofiara, jaką sam Chrystus ustanowił podczas Ostatniej Wieczerzy... (OWMR 79) W tej części ME ze strony służby ołtarza wymaga się, aby podczas ukazania postaci eucharystycznych (Ciała i 17

II. Obrzędy Mszy świętej 3. Liturgia Eucharystyczna b) Modlitwa eucharystyczna Krwi Chrystusa) zadzwonili gongiem oraz wykonali kadzenie. W tym celu ministranci kadzidła i łódki wraz z trzecim ministrantem (ustawieni już przed ołtarzem od śpiewu Sanctus) okadzają podniesione tak Ciało jak i Krew Chrystusa trzema rzutami trybularza w ich kierunku. Zobacz to na schemacie: IHS Rys. 5.: Okadzenie podczas podniesienia. Jednocześnie, w czasie podniesienia Najświętszego Ciała i Krwi Chrystusa, ministrant uderza trzykrotnie w gong: pierwszy raz, gdy kapłan podnosi Ciało i Krew; drugi raz, gdy jest już uniesione; trzeci raz, gdy kapłan opuszcza Je już na ołtarz. Następnie, gdy kapłan przyklęknie, ministrant dzwoni dzwonkami, aby oznajmić ludowi, że należy już powstać. WARTO WIEDZIEĆ! To dźwięk dzwonków przede wszystkim informuje nas o tym, że należy zmienić pozycję. Nie czekajmy więc ze wstaniem po przeistoczeniu, aż kapłan rozpocznie jedną z aklamacji (np. Tajemnica wiary ), ale róbmy to wcześniej równo z dźwiękiem dzwonków, aby nie rozpraszać 18 się tym podczas odpowiedzi na aklamację. Żadna czynność liturgiczna nie powinna się przecież nachodzić na inną!

II. Obrzędy Mszy świętej 3. Liturgia Eucharystyczna b) Modlitwa eucharystyczna Teraz następują kolejne części modlitwy eucharystycznej: anamneza i ofiarowanie. W tym czasie nie wymaga się niczego od służby ołtarza. Ministranci mogą jedynie przygotować mikrofon bezprzewodowy, aby zaraz podejść z nim do kapłanów koncelebrujących. (b 5) Modlitwy wstawiennicze Są to modlitwy, przez które kapłani proszą za Kościołem ziemskim, za wszystkich jego członków żywych i umarłych. W tej części ME modlitwy ze Mszału odczytują kapłani koncelebrujący (oznaczeni w Mszale symbolem: 1K, 2K, a w pierwszej ME dodatkowo 3K i 4K). 1K oznacza kapłana stojącego po prawej stronie celebransa, a 2K kapłana stojącego po lewej stronie celebransa. Należy podejść do nich z mikrofonem bezprzewodowym, aby bez większego zamieszania mogli oni odczytać przeznaczone (oznaczone) dla nich modlitwy ze Mszału. Aby się w tym nie pomylić, wystarczy śledzić czytany przez kapłana tekst i przyjrzeć się symbolom 1K, 2K. Do kapłana należy podejść z mikrofonem z jego prawej strony. GC główny celebrujący 1K pierwszy koncelebrujący 19

II. Obrzędy Mszy świętej 3. Liturgia Eucharystyczna b) Modlitwa eucharystyczna 2K drugi koncelebrujący WK wszyscy koncelebrujący (b 6) Końcowa doksologia Ostatnią częścią ME jest doksologia końcowa. Wyraża ona uwielbienie Boga. Jest ona śpiewana przez wszystkich koncelebrujących i w czasie jej wykonywania celebrans trzyma podniesioną patenę z hostią i kielich. Kończy ją odpowiedź ludu: Amen. Kończy to jednocześnie modlitwę eucharystyczną, co oznacza, że należy już odebrać od kapłanów koncelebrujących książeczki z tekstami ME. Książeczki odbiera się odwrotnie niż podaje, bowiem należy tym razem podejść do kapłana z jego lewej strony, a przechodząc przez środek 20

II. Obrzędy Mszy świętej 4. Obrzędy Komunii a) Modlitwa Pańska, obrzęd pokoju, łamanie chleba ołtarza należy przyklęknąć, aby oddać cześć prawdziwemu Ciału i Krwi Chrystusa. 4. Obrzędy Komunii Ponieważ celebracja Eucharystii jest ucztą paschalną, wypada, aby zgodnie z nakazem Pana wierni należycie usposobieni przyjmowali Jego Ciało i Krew jako duchowy pokarm. Zmierzają do tego łamanie Chleba oraz inne obrzędy przygotowawcze, które bezpośrednio prowadzą wiernych do Komunii świętej. OWMR 80 a) Modlitwa Pańska, obrzęd pokoju, łamanie chleba Wezwanie celebransa do modlitwy Ojcze nasz rozpoczyna obrzędy Komunii świętej. Zanim jednak do niej przystąpimy, musimy się odpowiednio przygotować. Dlatego w modlitwie Pańskiej prosimy o codzienny chleb, który kojarzy się chrześcijanom zwłaszcza z chlebem eucharystycznym, a także błagamy o odpuszczenie grzechów, aby prawdziwie święci przyjmowali święte dary (OWMR 81). Następnie, przez obrzęd pokoju, prosimy o pokój i jedność i nawzajem okazujemy sobie nim przyjmniemy Najświętszy Sakrament trwającą w Kościele komunię i miłość. W tym celu odwracamy się w stronę ludu i kłaniamy się, a następnie jeden lub dwóch ministrantów podchodzi do kapłana, aby przyjąć i przekazać dalej znak pokoju. Następnie kapłan łamie hostię, a w tym czasie wszyscy śpiewamy błaganie Baranku Boży. Po trzecim wezwaniu jeden z ministrantów dzwoni dzwonkami, aby oznajmić, że należy uklęknąć. 21

II. Obrzędy Mszy świętej 4. Obrzędy Komunii b) Komunia święta b) Komunia święta Jest bardzo pożądane, aby wierni podobnie jak kapłan ( ) przyjmowali Ciało Pańskie z hostii konsekrowanych w czasie danej Mszy świętej ( ). Dzięki temu Komunia święta ukaże się także przez znaki jako uczestnictwo w aktualnie sprawowanej Ofierze. OWMR 85 22