Warszawa, sierpień 2011 BS/94/2011 OCENY I PROGNOZY SYTUACJI GOSPODARCZEJ I WARUNKÓW MATERIALNYCH GOSPODARSTW DOMOWYCH W POLSCE, CZECHACH, NA SŁOWACJI I WĘGRZECH
Znak jakości przyznany CBOS przez Organizację Firm Badania Opinii i Rynku 13 stycznia 2011 roku Fundacja Centrum Badania Opinii Społecznej ul. Żurawia 4a, 00-503 Warszawa e-mail: sekretariat@cbos.pl; info@cbos.pl http://www.cbos.pl (48 22) 629 35 69
CBOS wraz z partnerami z Węgier (TÁRKI), Czech (CVVM) i Słowacji (FOCUS) prowadzi badania porównawcze wśród mieszkańców państw Grupy Wyszehradzkiej. W jednym z ostatnich przeprowadzonym w Polsce, na Słowacji i Węgrzech w lipcu tego roku, a w Czechach w czerwcu respondenci zostali poproszeni o ocenę sytuacji ekonomicznej kraju i gospodarstw domowych oraz o przewidywania w tym zakresie na najbliższy rok 1. SYTUACJA GOSPODARCZA We wszystkich krajach objętych badaniem ankietowani pozytywnie oceniający kondycję gospodarki pozostają w mniejszości. najczęściej wyrażają opinię, że sytuacja gospodarcza jest przeciętna, ale niemal tak samo często że zła. Z kolei u naszych południowych sąsiadów, a także na Węgrzech wyraźnie dominuje niezadowolenie ze stanu gospodarki kraju. Najsilniej zaznacza się ono w deklaracjach Węgrów. 1 Badanie Aktualne problemy i wydarzenia (254) przeprowadzono w dniach 30 czerwca 6 lipca 2011 roku na liczącej 1080 osób reprezentatywnej próbie losowej dorosłych mieszkańców Polski. Sondaż na Słowacji (FOCUS) realizowano w dniach 5 12 lipca 2011 roku (N=1026), badanie na Węgrzech (TÁRKI) od 15 do 20 lipca 2011 roku (N=1011), a w Czechach (CVVM Sociological Institute) w dniach 6 13 czerwca 2011 roku (N=967). Dane dotyczące Polski zostały zaprezentowane w komunikacie CBOS Nastroje społeczne w lipcu, oprac. Michał Feliksiak, lipiec 2011.
- 2- RYS. 1. JAK PAN(I) OCENIA OBECNĄ SYTUACJĘ GOSPODARCZĄ W KRAJU? CZY JEST ONA: dobra ani dobra, ani zła zła Trudno powiedzieć 20% 40% 37% 3% 26% 63% 1% 5% 26% 69% 2% 23% 74% 1% Ponad połowa Polaków przewiduje, że w ciągu najbliższego roku sytuacja gospodarcza w kraju się nie zmieni. Na tle wypowiedzi mieszkańców pozostałych państw to dość optymistyczna prognoza. i niemal równie często przewidują, że nic się w tym zakresie nie zmieni, co obawiają się pogorszenia stanu gospodarki. Nieco ponad połowa Czechów za prawdopodobny przyjmuje negatywny scenariusz rozwoju sytuacji w tej dziedzinie. RYS. 2. CZY, PANA(I) ZDANIEM, W CIĄGU NAJBLIŻSZEGO ROKU SYTUACJA GOSPODARCZA W KRAJU: poprawi się nie zmieni się pogorszy się Trudno powiedzieć 18% 54% 17% 11% 35% 51% 4% 12% 41% 40% 7% 20% 39% 36% 5% WARUNKI MATERIALNE GOSPODARSTW DOMOWYCH Mieszkańcy Polski, Czech i Słowacji najczęściej określają swoją sytuację materialną jako przeciętną. Dobre oceny są stosunkowo częste wśród Polaków i Czechów, natomiast złe wśród Słowaków i Węgrów, przy czym blisko połowę dorosłych mieszkańców Węgier stanowią niezadowoleni ze swojej sytuacji materialnej.
- 3 - RYS. 3. JAK PAN(I) OCENIA OBECNE WARUNKI MATERIALNE SWOJEGO GOSPODARSTWA DOMOWEGO? CZY SĄ ONE: dobre ani dobre, ani złe złe 39% 45% 16% 34% 44% 22% 17% 50% 33% 42% 48% w większości zakładają, że w ciągu najbliższego roku ich sytuacja materialna się nie zmieni. Takie opinie wyraża również nieco ponad połowa Słowaków oraz prawie połowa Węgrów i Czechów. Niemniej w przypadku mieszkańców Czech, a także Węgier relatywnie częste są przy tym obawy przed pogorszeniem sytuacji materialnej gospodarstw domowych w perspektywie roku. RYS. 4. JAK PAN(I) SĄDZI, CZY W CIĄGU NAJBLIŻSZEGO ROKU WARUNKI MATERIALNE PANA(I) GOSPODARSTWA DOMOWEGO: poprawią się pozostaną bez zmian pogorszą się Trudno powiedzieć 17% 67% 16% 45% 41% 4% 13% 51% 26% 15% 47% 34% 4% Z przeprowadzonego rok temu badania 2 wynikało, że relatywnie najlepiej spośród mieszkańców państw Grupy Wyszehradzkiej postrzegali stan krajowej gospodarki i sytuację materialną gospodarstw domowych. Ta tendencja się utrzymuje. Latem tego roku 2 Zob. komunikat Oceny i prognozy sytuacji gospodarczej i warunków materialnych gospodarstw domowych w Polsce, Czechach, na Słowacji i Węgrzech, oprac. Michał Feliksiak, grudzień 2010.
- 4- nastroje ekonomiczne Polaków są nadal lepsze niż Węgrów czy naszych południowych sąsiadów. Niemniej, ogólnie rzecz biorąc, we wszystkich krajach objętych badaniem nastąpiło mniej lub bardziej znaczące pogorszenie tych nastrojów w ciągu ostatniego roku. częściej negatywnie określają kondycję gospodarczą kraju i z mniejszym optymizmem postrzegają jej przyszłość, nie zmieniły się natomiast oceny i prognozy sytuacji materialnej gospodarstw domowych. Jak wynika z deklaracji, w ciągu roku zdecydowanie pogorszyła się sytuacja gospodarcza na Słowacji. Dotyczy to również prywatnej sfery materialnej. Zdecydowana większość Węgrów już rok temu źle oceniała gospodarkę swojego kraju i opinie na ten temat się nie poprawiły, a dodatkowo przybyło pesymistycznych prognoz w tym względzie. oceniają gospodarkę kraju i własną sytuację materialną podobnie jak rok temu, ale prognozy w obu wymiarach się pogorszyły. Opracował Michał FELIKSIAK