sądem powszechnym i w tym postępowaniu moŝe być zrealizowane przysługujące im prawo do sądu.

Podobne dokumenty
Postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 28 maja 2015 r. III CZ 20/15

1. [W] ramach skargi o uchylenie wyroku sądu polubownego wyłączone jest badanie sprawy osądzonej przez sąd polubowny pod kątem merytorycznym.

Postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 16 października 2014 r. III CZ 39/14

POSTANOWIENIE. SSN Maciej Pacuda

Wyrok Sądu NajwyŜszego z dnia 21 grudnia 2004 r. I CK 405/04

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Postanowienie Sądu Apelacyjnego w Gdańsku z dnia 29 czerwca 2012 r. V ACz 450/12

POSTANOWIENIE. SSN Mirosława Wysocka (przewodniczący) SSN Anna Kozłowska (sprawozdawca) SSN Krzysztof Strzelczyk. Protokolant Izabela Czapowska

POSTANOWIENIE. SSN Mirosław Bączyk (przewodniczący) SSN Zbigniew Kwaśniewski (sprawozdawca) SSN Katarzyna Tyczka-Rote

POSTANOWIENIE. Sygn. akt I CZ 49/15. Dnia 9 lipca 2015 r. Sąd Najwyższy w składzie:

POSTANOWIENIE. Sygn. akt II CSK 624/15. Dnia 24 czerwca 2016 r. Sąd Najwyższy w składzie:

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Postanowienie Sądu NajwyŜszego z dnia 2 grudnia 2009 r. I CSK 120/09

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

POSTANOWIENIE. SSN Dariusz Zawistowski (przewodniczący) SSN Dariusz Dończyk (sprawozdawca) SSA Barbara Trębska

Postanowienie Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 18 października 2011 r. I ACz 1627/11

POSTANOWIENIE. SSN Zbigniew Kwaśniewski (przewodniczący) SSN Jan Górowski (sprawozdawca) SSN Bogumiła Ustjanicz

POSTANOWIENIE. SSN Krzysztof Strzelczyk

POSTANOWIENIE. Sygn. akt II CZ 3/15. Dnia 9 kwietnia 2015 r. Sąd Najwyższy w składzie:

POSTANOWIENIE. SSN Krzysztof Strzelczyk (przewodniczący) SSN Grzegorz Misiurek SSN Katarzyna Tyczka-Rote (sprawozdawca)

Wyrok Sądu NajwyŜszego z dnia 14 maja 2010 r. II CSK 592/09. w sprawie ze skargi Rafała K. i Marii K. prowadzących działalność gospodarczą pod

POSTANOWIENIE. SSN Zbigniew Kwaśniewski (przewodniczący) SSN Teresa Bielska-Sobkowicz SSN Maria Grzelka (sprawozdawca)

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ. SSN Marian Kocon (przewodniczący) SSN Zbigniew Kwaśniewski (sprawozdawca) SSA Barbara Trębska

POSTANOWIENIE. Sygn. akt III SK 3/14. Dnia 30 września 2014 r. Sąd Najwyższy w składzie: SSN Józef Iwulski

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

POSTANOWIENIE. SSN Jan Górowski (przewodniczący) SSN Marta Romańska SSN Bogumiła Ustjanicz (sprawozdawca)

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

POSTANOWIENIE. Sygn. akt I CZ 60/14. Dnia 17 września 2014 r. Sąd Najwyższy w składzie:

POSTANOWIENIE. w sprawie z powództwa L. Okręgowej Izby Inżynierów Budownictwa. przeciwko Polskiej Izbie Inżynierów Budownictwa z siedzibą w W.

Uchwała Sądu NajwyŜszego z dnia 23 września 2010 r. III CZP 57/10

POSTANOWIENIE. Sygn. akt II CSK 98/18. Dnia 20 czerwca 2018 r. Sąd Najwyższy w składzie: SSN Katarzyna Tyczka-Rote

POSTANOWIENIE. SSN Irena Gromska-Szuster (przewodniczący) SSN Grzegorz Misiurek SSN Hubert Wrzeszcz (sprawozdawca)

POSTANOWIENIE. SSN Kazimierz Zawada (przewodniczący) SSN Zbigniew Kwaśniewski SSN Marta Romańska (sprawozdawca)

POSTANOWIENIE. SSN Mirosława Wysocka (przewodniczący) SSN Maria Szulc (sprawozdawca) SSN Kazimierz Zawada

POSTANOWIENIE. Sygn. akt IV CSK 491/14. Dnia 21 maja 2015 r. Sąd Najwyższy w składzie:

POSTANOWIENIE. SSN Henryk Pietrzkowski (przewodniczący) SSN Iwona Koper (sprawozdawca) SSA Władysław Pawlak

POSTANOWIENIE. SSN Marta Romańska

POSTANOWIENIE. Sygn. akt II PZ 13/09. Dnia 10 listopada 2009 r. Sąd Najwyższy w składzie :

POSTANOWIENIE. Sygn. akt I CZ 33/19. Dnia 22 maja 2019 r. Sąd Najwyższy w składzie:

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ. SSN Teresa Bielska-Sobkowicz (przewodniczący) SSN Mirosław Bączyk (sprawozdawca) SSN Jan Górowski

POSTANOWIENIE. SSN Barbara Myszka (przewodniczący) SSN Krzysztof Strzelczyk (sprawozdawca) SSN Marek Sychowicz

POSTANOWIENIE. SSN Mirosław Bączyk (przewodniczący) SSN Teresa Bielska-Sobkowicz (sprawozdawca) SSN Bogumiła Ustjanicz

POSTANOWIENIE. SSN Antoni Górski (przewodniczący) SSN Dariusz Zawistowski (sprawozdawca) SSA Anna Kozłowska

Uchwała Sądu Najwyższego z dnia 4 czerwca 2009 r. III CZP 29/09

POSTANOWIENIE. Sygn. akt IV CZ 111/14. Dnia 4 marca 2015 r. Sąd Najwyższy w składzie:

POSTANOWIENIE. Sygn. akt III CZ 57/12. Dnia 24 października 2012 r. Sąd Najwyższy w składzie :

POSTANOWIENIE. Sygn. akt II CZ 66/06. Dnia 4 października 2006 r. Sąd Najwyższy w składzie :

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ. SSN Marian Kocon (przewodniczący) SSN Krzysztof Pietrzykowski (sprawozdawca) SSN Marta Romańska

POSTANOWIENIE. SSN Katarzyna Gonera

Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 6 maja 2016 r. I CSK 305/15

POSTANOWIENIE. SSN Jan Górowski (przewodniczący) SSN Hubert Wrzeszcz SSA Barbara Trębska (sprawozdawca)

POSTANOWIENIE. SSN Mirosław Bączyk (przewodniczący) SSN Barbara Myszka (sprawozdawca) SSA Anna Kozłowska

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

POSTANOWIENIE. Sygn. akt II CSK 561/13. Dnia 4 czerwca 2014 r. Sąd Najwyższy w składzie:

POSTANOWIENIE. Sygn. akt V CSK 503/11. Dnia 19 października 2012 r. Sąd Najwyższy w składzie :

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ. SSN Maciej Pacuda (przewodniczący) SSN Dawid Miąsik (sprawozdawca) SSN Piotr Prusinowski

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ. Protokolant Justyna Kosińska

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ. SSN Katarzyna Tyczka-Rote (przewodniczący) SSN Dariusz Dończyk SSN Józef Frąckowiak (sprawozdawca)

POSTANOWIENIE. SSN Irena Gromska-Szuster (przewodniczący) SSN Grzegorz Misiurek (sprawozdawca) SSN Maria Szulc

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

POSTANOWIENIE. Sygn. akt IV CZ 95/16. Dnia 25 stycznia 2017 r. Sąd Najwyższy w składzie:

POSTANOWIENIE. SSN Hubert Wrzeszcz (przewodniczący) SSN Monika Koba (sprawozdawca) SSN Agnieszka Piotrowska

POSTANOWIENIE. SSN Grzegorz Misiurek (przewodniczący) SSN Marta Romańska (sprawozdawca) SSN Maria Szulc

POSTANOWIENIE. SSN Anna Kozłowska (przewodniczący) SSN Krzysztof Pietrzykowski (sprawozdawca) SSA Jacek Grela

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

POSTANOWIENIE. Sygn. akt I CZ 9/15. Dnia 18 marca 2015 r. Sąd Najwyższy w składzie:

POSTANOWIENIE. SSN Krzysztof Strzelczyk (przewodniczący) SSN Grzegorz Misiurek (sprawozdawca) SSN Barbara Myszka

POSTANOWIENIE. SSN Marta Romańska (przewodniczący) SSN Dariusz Dończyk (sprawozdawca) SSN Bogumiła Ustjanicz

POSTANOWIENIE. SSN Marta Romańska (przewodniczący) SSN Dariusz Dończyk SSN Kazimierz Zawada (sprawozdawca)

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

POSTANOWIENIE. SSN Jerzy Kuźniar (przewodniczący) SSN Zbigniew Hajn SSN Halina Kiryło (sprawozdawca)

POSTANOWIENIE. SSN Lech Walentynowicz (przewodniczący) SSN Barbara Myszka SSN Dariusz Zawistowski (sprawozdawca)

POSTANOWIENIE. SSN Grzegorz Misiurek (przewodniczący) SSN Irena Gromska-Szuster (sprawozdawca) SSN Krzysztof Strzelczyk

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ. Protokolant Katarzyna Jóskowiak

POSTANOWIENIE. SSN Zbigniew Hajn (przewodniczący) SSN Zbigniew Myszka (sprawozdawca) SSN Jolanta Strusińska-Żukowska

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ. SSN Anna Kozłowska (przewodniczący) SSN Józef Frąckowiak (sprawozdawca) SSN Agnieszka Piotrowska

POSTANOWIENIE. SSN Teresa Bielska-Sobkowicz (przewodniczący, sprawozdawca) SSN Dariusz Dończyk SSN Monika Koba

POSTANOWIENIE. SSN Marian Kocon (przewodniczący) SSN Irena Gromska-Szuster (sprawozdawca) SSN Agnieszka Piotrowska

POSTANOWIENIE. SSN Mirosława Wysocka (przewodniczący) SSN Marian Kocon SSN Krzysztof Strzelczyk (sprawozdawca)

POSTANOWIENIE. Sygn. akt II PZ 5/17. Dnia 16 maja 2017 r. Sąd Najwyższy w składzie:

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ. SSN Irena Gromska-Szuster (przewodniczący) SSN Marian Kocon SSN Maria Szulc (sprawozdawca)

POSTANOWIENIE. Sygn. akt II CNP 52/18. Dnia 8 stycznia 2019 r. Sąd Najwyższy w składzie: SSN Monika Koba

POSTANOWIENIE. Sygn. akt V CZ 29/14. Dnia 8 maja 2014 r. Sąd Najwyższy w składzie:

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Sąd NajwyŜszy w składzie: SSN Henryk Pietrzkowski (przewodniczący, sprawozdawca) SSN Grzegorz Misiurek SSN Katarzyna Tyczka-Rote

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ. SSN Marek Sychowicz (przewodniczący, sprawozdawca) SSN Jan Górowski SSN Marian Kocon

POSTANOWIENIE. Sygn. akt II PZ 50/10. Dnia 21 stycznia 2011 r. Sąd Najwyższy w składzie :

UCHWAŁA. Protokolant Bożena Kowalska

POSTANOWIENIE. SSN Anna Kozłowska

POSTANOWIENIE. SSN Jacek Gudowski (przewodniczący) SSN Jan Górowski (sprawozdawca) SSA Michał Kłos. Protokolant Bożena Nowicka

POSTANOWIENIE. Uzasadnienie

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ. SSN Jan Górowski (przewodniczący) SSN Zbigniew Kwaśniewski (sprawozdawca) SSN Anna Owczarek

POSTANOWIENIE. SSN Marta Romańska (przewodniczący) SSN Irena Gromska-Szuster (sprawozdawca) SSN Wojciech Katner

POSTANOWIENIE. Sygn. akt V CSK 118/11. Dnia 8 lutego 2012 r. Sąd Najwyższy w składzie :

POSTANOWIENIE. SSN Dariusz Dończyk (przewodniczący) SSN Wojciech Katner SSN Anna Kozłowska (sprawozdawca)

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Transkrypt:

id. 20362 1. [S]ąd polubowny moŝe orzekać o swej właściwości w sprawie, w której złoŝony został pozew (art. 1180 1 k.p.c.), w tym takŝe w odrębnym postanowieniu. W przepisach o postępowaniu przed sądem polubownym ustawodawca nie przewidział podstawy dla wydania wyroku o odrzuceniu pozwu wszczynającego postępowanie przed sądem polubownym, w tym takŝe w sytuacji, gdy sąd polubowny stwierdzi, Ŝe nie jest właściwy do rozstrzygnięcia sporu. Z przepisów tych wynika, Ŝe w przypadkach wskazanych w art. 1190 1 k.p.c., art. 1196 1 k.p.c., art. 1198 k.p.c. sąd polubowny wydaje postanowienie o umorzeniu postępowania. Wypada przyjąć, Ŝe takie postanowienie sąd polubowny wydaje takŝe wtedy, gdy juŝ po podjęciu czynności dowodowych w sprawie stwierdzi, iŝ postępowanie nie moŝe się toczyć z uwagi na brak zapisu na sąd polubowny lub niewaŝność takiej umowy. Prowadzenie postępowania i wydanie wyroku staje się wówczas niemoŝliwe z innej przyczyny niŝ wskazana w art. 1198 pkt 1 i 2 in princ. k.p.c. 2. O charakterze orzeczenia wydanego przez sąd, w tym takŝe przez sąd polubowny, decyduje przedmiot rozstrzygnięcia, a nie nazwa i zewnętrzna postać, jaką sąd nadał orzeczeniu ( ) [Z]askarŜone przez powoda skargą o uchylenie wyroku sądu polubownego orzeczenie ( ) nie było wbrew uŝytej nazwie wyrokiem sądu polubownego, lecz z uwagi na charakter zawartego w nim rozstrzygnięcia - postanowieniem. 3. Postanowienie o umorzeniu postępowania przed sądem polubownym z uwagi na brak waŝnego zapisu na sąd polubowny i postanowienie o odrzuceniu pozwu z tej przyczyny, jest rozstrzygnięciem kończącym postępowanie przed sądem polubownym, którym sąd ten orzeka o swej niewłaściwości w sprawie. O ile postanowienie sądu polubownego, którym sąd ten oddali zarzut braku jego właściwości, moŝe być przez kaŝdą ze stron w terminie dwóch tygodni zaskarŝone do sądu powszechnego (art. 1180 3 k.p.c.), to ustawodawca nie przewidział moŝliwości zaskarŝenia do sądu powszechnego takiego postanowienia sądu polubownego, którym sąd ten by orzekł o swej niewłaściwości w sprawie. Po wydaniu takiego orzeczenia stronom zainteresowanym rozstrzygnięciem sporu otwiera się droga postępowania przed

sądem powszechnym i w tym postępowaniu moŝe być zrealizowane przysługujące im prawo do sądu. 4. [N]egatywne rozstrzygnięcie sądu polubownego co do jego właściwości w sprawie jest rozstrzygnięciem ostatecznym i nie podlegającym kontroli sądu powszechnego. Przewidzianą w art. 1205 i n. k.p.c. skargą o uchylenie wyroku sądu polubownego nie moŝe być zatem zaskarŝone orzeczenie tego sądu stwierdzające brak jego właściwości w sprawie. Wyrok Sądu NajwyŜszego z dnia 28 stycznia 2011 r. I CSK 231/10 Sąd NajwyŜszy w składzie : SSN Mirosław Bączyk (przewodniczący) SSN Marta Romańska (sprawozdawca) SSN Krzysztof Strzelczyk w sprawie ze skargi Jacka W. przeciwko P. S.A. w P. o uchylenie wyroku sądu polubownego, po rozpoznaniu na rozprawie w Izbie Cywilnej w dniu 28 stycznia 2011 r., skargi kasacyjnej strony pozwanej od wyroku Sądu Apelacyjnego w W. z dnia 19 listopada 2009 r.: 1) uchyla zaskarŝony wyrok oraz wyrok Sądu Okręgowego w W. z dnia 3 marca 2009 r., i postępowanie w sprawie umarza; 2) zasądza od powoda Jacka W. na rzecz P. S.A. w P. kwotę 4.017 (cztery tysiące siedemnaście) zł tytułem zwrotu wynagrodzenia adwokackiego; 3) nakazuje Sądowi Apelacyjnemu w W., aby zwrócił pozwanemu opłaty od apelacji oraz skargi kasacyjnej pobrane w kwotach po 100.000 zł.

Uzasadnienie Jacek W. wystąpił ze skargą o uchylenie wyroku Sądu ArbitraŜowego przy Krajowej Izbie Gospodarczej w W. z 7 maja 2008 r., którym Sąd ten odrzucił jego pozew o zapłatę przeciwko P. S.A. w P., bowiem uznał, Ŝe strony nie zawarły waŝnej umowy zapisu na sąd polubowny. P. S.A. w P. wniósł o oddalenie skargi. Wyrokiem z 3 marca 2009 r. Sąd Okręgowy w W. uchylił zaskarŝony przez powoda wyrok sądu polubownego i zasądził od pozwanego na rzecz powoda kwotę 101.217 zł tytułem kosztów postępowania. Sąd Okręgowy ustalił, Ŝe wyrok, wydany przez Sąd ArbitraŜowy przy Krajowej Izbie Gospodarczej w W. w składzie: P.N. (przewodniczący) oraz T.W. i W.T. (arbitrzy), zapadł niejednomyślnie, gdyŝ arbiter W.T. złoŝył zdanie odrębne. Sąd ArbitraŜowy ustalił, Ŝe uchwałą Rady Nadzorczej z 29 lipca 2004 r. powód został powołany na stanowisko Prezesa Zarządu Dyrektora Generalnego P. S.A. Rada Nadzorcza podjęła równieŝ uchwałę upowaŝniającą jej członków do ustalenia treści i podpisania w jej imieniu umowy z powodem dotyczącej pełnienia przez niego funkcji Prezesa Zarządu Dyrektora Generalnego P. S.A. Umowa miała być równie korzystna jak kontrakt z poprzednim prezesem zarządu. Odrębna uchwała, która akceptowałaby treść wynegocjowanej z powodem umowy, nie została podjęta. Kontrakt menedŝerski podpisany 3 sierpnia 2004 r. określał m.in. składniki wynagrodzenia powoda, odprawę, zawierał klauzulę zakazu konkurencji oraz zapisu na Sąd ArbitraŜowy przy Krajowej Izbie Gospodarczej w W. Powód został odwołany z funkcji prezesa 16 sierpnia 2004 r., a 10 lutego 2006 r. wystąpił do Sądu ArbitraŜowego z Ŝądaniem zasądzenia naleŝności, których dotyczył kontrakt. Sąd ArbitraŜowy uznał, Ŝe członkowie Rady Nadzorczej zostali prawidłowo umocowani do zawarcia z powodem umowy na zasadach, jak z poprzednim prezesem, gdyŝ taką wolę wyraziła Rada. Inaczej natomiast ocenił waŝność umowy o arbitraŝ, która ma charakter autonomiczny w stosunku do umowy głównej. Członkowie Rady Nadzorczej nie mieli upowaŝnienia do umieszczenia w kontrakcie zapisu na sąd polubowny, bowiem wola Rady Nadzorczej co do zawarcia z powodem takiej umowy nie została wyraŝona wyraźnie i brak jest podstaw do uznania, Ŝe Rada Nadzorcza miała wolę zawarcia z powodem umowy o arbitraŝ. Odesłanie do umów zawieranych poprzednio obejmowało wyłącznie warunki finansowe dotyczące wynagrodzenia z tytułu sprawowania funkcji prezesa zarządu.

W sprawie przed Sądem ArbitraŜowym (sygn. akt SA [ ]), w której stronami były J. Sp. z o.o. w P. i P. S.A. w P., wskazany na arbitra T.W. złoŝył oświadczenie o treści: w związku z istniejącym konfliktem interesów uprzejmie informuję, Ŝe jestem zmuszony zrezygnować z funkcji arbitra w powyŝszej sprawie. W piśmie z 9 stycznia 2009 r. wyjaśnił nadto, Ŝe w ramach obowiązującej go tajemnicy adwokackiej i tajności postępowania arbitraŝowego moŝe podać, Ŝe w czasie, kiedy został powołany na arbitra w sprawie do sygn. SA [ ] toczyło się postępowanie w sprawie koncentracji P. i U. W postępowaniu tym jego kancelaria doradzała stronie trzeciej zainteresowanej wynikiem postępowania koncentracyjnego, które zakończyło się decyzją z 20 kwietnia 2005 r. W sprawie z powództwa Jacka W. przeciwko P. S.A. T.W., wskazany na arbitra 7 marca 2006 r. i poinformowany o tym 17 marca 2006 r., złoŝył oświadczenie o bezstronności. Sąd Okręgowy uznał, Ŝe cięŝar dowodu, kiedy powód dowiedział się o szczegółach toczącej się przed Sądem ArbitraŜowym sprawy do sygn. SA [ ] spoczywa na pozwanym, ale okoliczność ta nie miała znaczenia dla rozstrzygnięcia. Powód mógłby złoŝyć wniosek o wyłącznie arbitra, gdyby wiedział o faktach ujawnionych w sprawie do sygn. SA [ ]. Skoro jednak arbiter T.W. tych okoliczności nie ujawnił, to powód pozbawiony został moŝliwości złoŝenia wniosku o jego wyłączenie, a co za tym idzie moŝliwości obrony, czy teŝ realizacji swych praw. Sąd Okręgowy przyjął, Ŝe powód pozbawiony został moŝliwości oceny okoliczności ujawnionych w oświadczeniu arbitra, złoŝonym w sprawie do sygn. SA [ ] i ewentualnego złoŝenia wniosku o wyłączenie arbitra (art. 1174 1 k.p.c.), co w konsekwencji doprowadziło do naruszenia art. 1206 1 pkt 2 i 4 k.p.c. Wyrokiem z 19 listopada 2009 r. Sąd Apelacyjny w W. oddalił apelację pozwanego od wyroku Sądu Okręgowego z 3 marca 2009 r. i zasądził od pozwanego na rzecz powoda kwotę 900 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego w postępowaniu apelacyjnym. Sąd Apelacyjny uznał, Ŝe Sąd Okręgowy prawidłowo zebrał materiał dowodowy w sprawie i ocenił go w granicach przysługujących mu uprawnień. Sąd Apelacyjny dokonane ustalenia przyjął za własne i podzielił teŝ argumentację prawną zaprezentowaną w uzasadnieniu wyroku Sądu Okręgowego. Nadto wskazał, Ŝe przy ponownym rozpoznaniu sprawy otwarta pozostanie kwestia skuteczności zapisu na sąd polubowny.

Wyrok Sądu Apelacyjnego w W. z 19 listopada 2009 r. zaskarŝył w całości pozwany. SkarŜący zarzucił, Ŝe orzeczenie to wydane zostało z naruszeniem przepisów postępowania, które miało istotny wpływ na wynik sprawy (art. 398 3 1 pkt 2 k.p.c.), tj.: - art. 1174 1 k.p.c. i 16 Regulaminu Sądu ArbitraŜowego przy Krajowej Izbie Gospodarczej w W.; - art. 1206 1 pkt 2 i 4 k.p.c., art. 1174 k.p.c. oraz 17 Regulaminu Sądu ArbitraŜowego przy Krajowej Izbie Gospodarczej w W.; - art. 386 4 k.p.c.; - art. 202 k.p.c., art. 391 1 k.p.c., art. 378 1 k.p.c., art. 386 2 lub 3 k.p.c., art. 379 pkt 1 k.p.c., art. 1159 1 k.p.c., art. 1180 3 k.p.c., art. 1205 1 k.p.c. i art. 1206 k.p.c. poprzez niewzięcie pod uwagę przez Sąd Apelacyjny niewaŝności postępowania przed Sądem Okręgowym, powstałej na skutek rozpoznania przez Sąd Okręgowy sprawy ze skargi o uchylenie wyroku Sądu ArbitraŜowego przy Krajowej Izbie Gospodarczej oraz wydania wyroku uchylającego ten wyrok Sądu ArbitraŜowego, podczas gdy droga sądowa w tej sprawie była niedopuszczalna, a na orzeczenie sądu polubownego uwzględniające zarzut braku właściwości sądu polubownego nie przysługuje środek zaskarŝenia do sądu powszechnego i rozstrzygnięcie sądu polubownego w tym zakresie jest wiąŝące dla sądu powszechnego; - art. 379 pkt 1 k.p.c. poprzez rozpoznanie przez Sąd Apelacyjny apelacji od wyroku Sądu Okręgowego, pomimo tego, Ŝe wyrok nie mógł być wydany przez Sąd Okręgowy ze względu na niedopuszczalność drogi sądowej w tej sprawie; - art. 1193 k.p.c., 7 Regulaminu Sądu ArbitraŜowego, art. 1174 k.p.c. oraz art. 1206 1 pkt 2 i 4 k.p.c. poprzez uznanie, Ŝe nie mają znaczenia okoliczności, w jakich powód dowiedział się o szczegółach sprawy do sygn. akt SA [ ], toczącej się przed Sądem ArbitraŜowym, a na pozwanym spoczywa cięŝar dowodu w zakresie wykazania, kiedy powód dowiedział się o rezygnacji arbitra T.W. z funkcji arbitra w tej sprawie. Pozwany wniósł o uchylenie zaskarŝonego wyroku oraz wyroku Sądu Okręgowego i odrzucenie skargi lub umorzenie postępowania, względnie o uchylenie zaskarŝonego wyroku oraz wyroku Sądu Okręgowego i przekazanie sprawy Sądowi pierwszej instancji do ponownego rozpoznania lub o uchylenie zaskarŝonego wyroku i przekazanie sprawy Sądowi Apelacyjnemu do ponownego rozpoznania. Powód wniósł o oddalenie skargi kasacyjnej. Sąd NajwyŜszy zwaŝył, co następuje: 1. Najdalej idący zarzut skargi kasacyjnej zmierza do wzruszenia orzeczeń sądów obu instancji z tej przyczyny, Ŝe przed sądem powszechnym nie mogło toczyć się postępowanie o

uchylenie wyroku sądu polubownego w związku z wydaniem przez sąd polubowny orzeczenia stwierdzającego brak podstaw do przyjęcia jego właściwości w sprawie. Zgłaszając ten zarzut, pozwany wskazał na naruszenie przez Sądy obu instancji art. 202 k.p.c., art. 391 1 k.p.c., art. 378 1 k.p.c., art. 386 2 lub 3 k.p.c., art. 379 pkt 1 k.p.c., art. 1159 1 k.p.c., art. 1180 3 k.p.c., art. 1205 1 k.p.c. i art. 1206 k.p.c. 2. Przepisy o postępowaniu przed sądem polubownym oraz o skardze o uchylenie wyroku sądu polubownego zostały w istotny sposób znowelizowane ustawą z 28 lipca 2005 r. o zmianie ustawy - Kodeks postępowania cywilnego (Dz. U. Nr 178, poz. 1478), która weszła w Ŝycie 17 października 2005 r. Zgodnie z art. 2 tej ustawy, przepisy w brzmieniu sprzed nowelizacji miały zastosowanie wyłącznie w sprawach o uchylenie wyroku sądu polubownego wszczętych przed jej wejściem w Ŝycie. W niniejszej sprawie zastosowanie znajdowały zatem znowelizowane przepisy procedury cywilnej o postępowaniu o uchylenie wyroku sądu polubownego (por. teŝ wyrok Sądu NajwyŜszego z 27 listopada 2008 r., IV CSK 292/08, Biul. SN 2009, nr 3, poz. 9). 3. Przedmiotem skargi wniesionej przez powoda o uchylenie wyroku sądu polubownego był wyrok Sądu ArbitraŜowego przy Krajowej Izbie Gospodarczej w W., którym Sąd ten odrzucił pozew o zasądzenie na rzecz powoda świadczeń naleŝnych mu jak twierdził w związku z rozwiązaniem kontraktu menedŝerskiego. Co do zasady, sąd polubowny moŝe orzekać o swej właściwości w sprawie, w której złoŝony został pozew (art. 1180 1 k.p.c.), w tym takŝe w odrębnym postanowieniu. W przepisach o postępowaniu przed sądem polubownym ustawodawca nie przewidział podstawy dla wydania wyroku o odrzuceniu pozwu wszczynającego postępowanie przed sądem polubownym, w tym takŝe w sytuacji, gdy sąd polubowny stwierdzi, Ŝe nie jest właściwy do rozstrzygnięcia sporu. Z przepisów tych wynika, Ŝe w przypadkach wskazanych w art. 1190 1 k.p.c., art. 1196 1 k.p.c., art. 1198 k.p.c. sąd polubowny wydaje postanowienie o umorzeniu postępowania. Wypada przyjąć, Ŝe takie postanowienie sąd polubowny wydaje takŝe wtedy, gdy juŝ po podjęciu czynności dowodowych w sprawie stwierdzi, iŝ postępowanie nie moŝe się toczyć z uwagi na brak zapisu na sąd polubowny lub niewaŝność takiej umowy. Prowadzenie postępowania i wydanie wyroku staje się wówczas niemoŝliwe z innej przyczyny niŝ wskazana w art. 1198 pkt 1 i 2 in princ. k.p.c. Gdyby nawet uznać, Ŝe sąd polubowny moŝe odrzucić pozew w sprawie w związku z brakiem umowy zapisu na sąd polubowny lub jej

niewaŝnością, to rozstrzygnięcie takie bez wątpliwości musiałoby mieć formę postanowienia, a nie wyroku, bo ta forma zastrzeŝona jest dla merytorycznych rozstrzygnięć sądu polubownego o zasadności rozpoznanych powództw. O charakterze orzeczenia wydanego przez sąd, w tym takŝe przez sąd polubowny, decyduje przedmiot rozstrzygnięcia, a nie nazwa i zewnętrzna postać, jaką sąd nadał orzeczeniu (por. postanowienie Sądu NajwyŜszego z 17 maja 2006 r., I CSK 104/05, nie publ.). W rezultacie przyjąć trzeba, Ŝe zaskarŝone przez powoda skargą o uchylenie wyroku sądu polubownego orzeczenie z 7 maja 2008 r. nie było wbrew uŝytej nazwie wyrokiem sądu polubownego, lecz z uwagi na charakter zawartego w nim rozstrzygnięcia - postanowieniem. Postanowienie o umorzeniu postępowania przed sądem polubownym z uwagi na brak waŝnego zapisu na sąd polubowny i postanowienie o odrzuceniu pozwu z tej przyczyny, jest rozstrzygnięciem kończącym postępowanie przed sądem polubownym, którym sąd ten orzeka o swej niewłaściwości w sprawie. O ile postanowienie sądu polubownego, którym sąd ten oddali zarzut braku jego właściwości, moŝe być przez kaŝdą ze stron w terminie dwóch tygodni zaskarŝone do sądu powszechnego (art. 1180 3 k.p.c.), to ustawodawca nie przewidział moŝliwości zaskarŝenia do sądu powszechnego takiego postanowienia sądu polubownego, którym sąd ten by orzekł o swej niewłaściwości w sprawie. Po wydaniu takiego orzeczenia stronom zainteresowanym rozstrzygnięciem sporu otwiera się droga postępowania przed sądem powszechnym i w tym postępowaniu moŝe być zrealizowane przysługujące im prawo do sądu. Z rozwiązaniem tym koresponduje unormowanie przewidziane w art. 1165 2 k.p.c. Zgodnie z tym przepisem, jeśli sąd polubowny orzekł o swojej niewłaściwości w sprawie, to sąd powszechny nie stosuje przepisu obligującego go do odrzucenia na zarzut pozwanego podniesiony przed wdaniem się w spór co do istoty sprawy pozwu zmierzającego do rozstrzygnięcia sporu objętego zapisem na sąd polubowny (art. 1165 1 k.p.c.). Przepisy k.p.c. potwierdzają zatem uprawnienie sądu polubownego do orzekania o swojej właściwości, przy czym negatywne rozstrzygnięcie sądu polubownego co do jego właściwości w sprawie jest rozstrzygnięciem ostatecznym i nie podlegającym kontroli sądu powszechnego. Przewidzianą w art. 1205 i n. k.p.c. skargą o uchylenie wyroku sądu polubownego nie moŝe być zatem zaskarŝone

orzeczenie tego sądu stwierdzające brak jego właściwości w sprawie, co trafnie zarzucał pozwany, zarówno w apelacji od wyroku Sądu Okręgowego, jak i w skardze kasacyjnej. Uznanie przez Sąd Okręgowy, a następnie przez Sąd Apelacyjny, Ŝe skarga o uchylenie wyroku sądu polubownego przysługuje takŝe od orzeczenia, które sąd polubowny nazwał wyrokiem, a którym wypowiedział się o braku swojej właściwości w sprawie, stosując formułę odrzucenia pozwu, stanowi o naruszeniu art. 1159 1 k.p.c., art. 1205 1 k.p.c. i art. 1206 k.p.c. Nie moŝna natomiast zgodzić się z zarzutem skarŝącego, jakoby Sądy obu instancji naruszyły teŝ art. 1180 3 k.p.c., bo orzeczenie przewidziane tym przepisem nie było przedmiotem zaskarŝenia. 4. Pojęcie dopuszczalności drogi sądowej, do którego odwołuje się skarŝący, stosowane jest przy ocenie dopuszczalności prowadzenia postępowania zmierzającego do rozstrzygnięcia sporu materialnoprawnego, w jakim pozostają strony. Istnienie takiego sporu jest elementem kreującym sprawę, w rozumieniu art. 45 ust. 1 Konstytucji RP, ale i art. 1 k.p.c. Wydanie przez sąd polubowny orzeczenia z 7 maja 2008 r. otworzyło wręcz drogę sądową dla rozstrzygnięcia sporu pomiędzy powodem i pozwanym o świadczenia naleŝne powodowi od pozwanego na podstawie kontraktu menedŝerskiego, o ile oczywiście powód z tej drogi będzie chciał skorzystać. Skarga o uchylenie wyroku sądu polubownego nie jest pozwem, lecz nadzwyczajnym środkiem zaskarŝenia, choć winna spełniać wymagania formalne właściwe dla pozwu. Według niektórych poglądów, z tym jej charakterem łączą się cechy powództwa zmierzającego do ukształtowania prawa poprzez wyeliminowanie z obrotu prawnego wyroku sądu polubownego. JeŜeli skarga zostanie wniesiona od orzeczenia, którym sąd polubowny wypowiedział się o swojej niewłaściwości w sprawie, to takiej skardze musi być jednak przypisany charakter środka zaskarŝenia. Środki zaskarŝenia moŝna kwalifikować jako dopuszczalne (w tym z uwagi na przedmiot) lub niedopuszczalne. ZłoŜenie niedopuszczalnego środka zaskarŝenia sprawia, Ŝe nie moŝe on podlegać merytorycznemu rozpoznaniu. Zgodnie z art. 202 k.p.c., jeŝeli przepis szczególny nie stanowi inaczej, okoliczności, które uzasadniają odrzucenie pozwu sąd bierze pod uwagę z urzędu w kaŝdym stanie sprawy. Skoro środek zaskarŝenia, jakim jest skarga o uchylenie wyroku sądu polubownego podlega rozpoznaniu w postępowaniu, do którego przez art. 13 2 k.p.c. stosuje się przepisy

o postępowaniu procesowym zwykłym, to w tym postępowaniu na sądzie spoczywa takŝe przewidziany w art. 202 k.p.c. obowiązek oceny z urzędu, czy postępowanie zostało wszczęte na podstawie skargi dopuszczalnej z uwagi na przedmiot. Podstawą dla przypisania tego obowiązku sądowi drugiej instancji jest art. 202 k.p.c. w zw. z art. 391 1 k.p.c. 5. Nie moŝe być przedmiotem rozwaŝań kwestia sposobu wykładni przez Sąd ArbitraŜowy oraz Sądy obu instancji art. 1174 k.p.c. i powołanych w skardze przepisów regulaminu Sądu ArbitraŜowego. Ocena ewentualnych uchybień przepisom procedury popełnionych przez Sąd ArbitraŜowy byłaby bowiem moŝliwa tylko po uprzednim stwierdzeniu, Ŝe orzeczenie wydane w postępowaniu, w którym te uchybienia miały być popełnione, podlega zaskarŝeniu do sądu powszechnego. 6. Rozpoznanie przez sąd powszechny nieprzewidzianego procedurą środka zaskarŝenia od orzeczenia, w tym takŝe od orzeczenia sądu polubownego, nie czyni niewaŝnym postępowania przed sądem powszechnym, choć oczywiście uzasadnia wzruszenie orzeczenia rozstrzygającego o niedopuszczalnym środku zaskarŝenia. Z tych przyczyn Sąd NajwyŜszy uchylił wyroki Sądów obu instancji i postępowanie wywołane wniesieniem skargi umorzył art. 398 19 k.p.c. Mając na uwadze okoliczność, Ŝe zarówno skarga kasacyjna, jak i wcześniej apelacja od wyroku Sądu Okręgowego były oczywiście uzasadnione z uwagi na niedopuszczalność złoŝenia skargi o uchylenie wyroku sądu polubownego od kwestionowanego przez powoda orzeczenia sądu polubownego, na podstawie art. 79 ust. 1 lit. e ustawy z 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych, tekst jedn.: Dz. U. z 2010 r. Nr 90, poz. 594 ze zm., Sąd NajwyŜszy polecił zwrócić pozwanemu uiszczone przez niego opłaty od wniesionych środków zaskarŝenia. O kosztach postępowania w relacjach między stronami Sąd NajwyŜszy orzekł na podstawie art. 98 1 i 3 k.p.c. i 108 1 k.p.c. w zw. z art. 398 21 k.p.c., przy uwzględnieniu taryfowych stawek opłat za czynności adwokackie określonych w rozporządzeniu Ministra Sprawiedliwości z 28 września 2002 r. (Dz. U. Nr 163, poz. 1348 ze zm.), liczonych od wartości przedmiotu zaskarŝenia. źródło: Biuro Studiów i Analiz Sądu NajwyŜszego