UKD 666.22 NORMA BRANŻOWA BN-80 SZKŁO Szkło optyczne 686.1-01 Prasówki Zamiast BN-68/6861-01 kataogowa 0811 ( WSTĘP 1.1. Przedmiot normy. Przedmiotem normy są prasówki okrągłe: a) 11: szkła optycznego bezbarwnego wg BN-76/ 6t<h2-U6 i st. kła optycznego serii 100 wg BN-76/6861-04. o średnicy do 120 mm i masie do 600 g, h) ze szkła optycznego ustrzanego wg BN-76/ 6_861-03. szkła odpornego termicznie typu L1 wg BN-76/686 1-02 i szkła optycznego barwnego wg UN -?X/686 1-06, o średnicy do 250 mm i masie do 5000 g. Norma nie dotyczy prasówek szkieł okuarowych wg BN-76/55 11 --03. 1.2. Okreśenia. Prasówka jest to półfabrykat ze szkła optycznego otrzymany metodą prasowania szkła. 2. PODZIAL W zaeżności od wartości średnicy rozróżnia się 8 grup prasówek wg tab. f. c) w prasówkach ze $ Zkła optycznego odpornego termicznie typ L1 - wg BN-76/ 6861-02, d) w prasówkach ze szkła optycznego ustrzanego - wg BN-76/6861-03, e) w prasówkach ze szkła optycznego barwnego - wg BN-78/6861-06. 3.2. Wymiary nominane 3.2.1. Stosunek średnicy do grubości prasówki nic powinien być większy niż: szkła optycznego serii 100-15:, b) w prasówkach z pozostał yc h rodzajów szkła - 25:. 3.2.2. Grubość prasówki nie powinna być mniejsza niż 2 mm. 3.2.3. Średnica prasówki. Zaeca się średnicę powyżej 10 mm. 3.2.4. Przekątna sześcianu o objętości równej objętości prasówki powinna być mniejsza od średnicy prasówki -minimum o mm. 3.3. Masa prasówki nie powinna być mniejsza niż 2 g. Tabica Zakrc~ ś rć dni c ponad O ponad 20 do O mm do 20 do 30 Omaoanic gru!jy 2 3 ponad 30 ponad 40 ponad 50 ponad 60 ponad 90 do 40 do 50 do 60 do 90 do 250 4 5 6 7 8 3. WYMAGANIA 3.1. Materiał 3.1.1. Pęcherzowatość - wg BN-76/6862-06, z tym że okreśa na kat egorią pęcherzawatości średnica pęcherza odnosi s ię do największych pęcherzy występujących w prasówce. 3.1.2. Naprężenia - wg uzgodnień międz y producentem i odbiorcą. 3.1.3. Pozostałe wymagania dotyczące materiału - wg BN-76/6862-06, b) w prasówkach ze sz kła optycznego serii [Ob~..= wg.. BN-76/6861-04,. 3.4. Fazy 3.4.1. Faza b na powierżchni wypukłej powinna być wykonana w zaeżności od kąta a między styczną do powierzchni wypukłej, w miejscu przecięcia z powierzchnią boczną a tworzącą tej powierzchni wg rys. a) i b). Rys. c) -~ Zgłoszona przez Centrane Laboratorium Optyki Ustanowiona przez Naczenego Dyrektora Zjednoczenia Przemysłu Sprzętu Optycznego i Medycznego OMEL. dnia 10 marca 1980 r. jako norma obowiązująca od dnia 1 stycznia 1981 r. (Dz. Norm. i Miar nr 16/1980 poz. 62) WYDAWNICTWA NORMALIZACYJNE 1980. Druk. Wyd. Norm. W-wa. Ark. wyd. 0,70 Nakł. 3500 + 55 Zam. 2088/80 eona d 5,40
2 BN-80/6861-01 3.4.2. Faza b na powierzchni płaskiej - wg rys. c). 3.4.3. Faza b na powierzchni wkęsłej - wg rys. 2. 3.6. Nadewy c na brzegach w mm - wg rys. 4 tab. 3. Rys. 2 Rys. 4 3.4.4. Szerokość fazy w mm - wg tab. 2. Tabica 2 Grupy Rodzaj powierzchni 2 3 4 5 6 7 8 szerokość fazy Wypukła ub płaska 0,8 11.0 1,2,5 Wkę s ł a 1,2 1,5 2,5 Nadewy c Tabica 3 3.7. Odchyłki wymiarów kształtu prasówki w mm - wg rys. 5 i tab. 4. 0,3 5 3.5. Wypływ. W prasówkach obustronnie płaskich, wykonywanych w formach otwartych, dopuszcza się na jednej powierzchni śad po obłaman y m wypływ ie wg rys. 3. Średnica 0 1 i wysokość h wypływu --: wg uzgodnień pomiędz y producentem i odbiorcą. Wzornik t/r- Prasówka / Rys. 3 J'"BN- 60/ 6861-01-31 a. - - - 1- rbn B0/6851~ Tabica 4 Okre ś e nie odchyłki 2 3 4 5 6 7 8 wartość odchyłki Odch y łk a średnicy 0 da t~ 10 ±0,2 ± 0,3 ±0,5 ±1,0 da t > 10 ±0,3 ±0,5 ±0,6 ±1,0 Odchyłka grubości D +1,5 +1,2 +1,5 +2,0 R óżnica g rubości 0,2 0,3 0,4 0,5 0,6 1,0 Odchyłka promienia R wyrażona p r ześwitem a 0,5 0,8 1,0 1,5 Ow arwść i st oż kowatość w granicach toerancji śred nicy Dopuszcza się prześwit na brzegu pomiędzy p o wierzchnią prasówki a wzornikiem wg uzgodnień pomiędzy producentem i od bi orcą.
BN-80/6861-01 3 3.8. Jakość powierzchni 3.8.1. Wady powierzchniowe. Dopuszczana głębokość wad powierzchniowych w mm takich jak: wprasowania powierzchniowe, wgniecenia, pofałdowania, zaprasowania, szczerby, spękaniaitp.-wg tab. 5. Tabica 5 Rodzaj powierzchni 1t213141s1 6 7 8 dopuszczana głębokość wad Paska, wypuka wkęsła 0,5 o.81 1,0 Boczna 0,5 0,8 1,0 Na powierzchni bocznej spękań powierzchniowych nic dopuszcza się. 3.8.2. Obróbka mechaniczna. Dopuszcza się obróbkę mechaniczną jednej ub dwu powierzchni prasówki. Mat po obróbce powinien być nie gorszy niż po obrób-: ce ziarnem ściernym nr 90 wg PN-76/M-59107. 3.9. Znakowanie. Prasówki znakować naeży na jednej powierzchni przez wytłoczenie wypukłych znaków wg uzgodnienia pomiędzy. producentem i odbiorcą. 4. PAKOWANIE, PRZECHOWYWANIE I TRANSPORT 4.1. Pakowanie 4.1.1. Pakowanie na paetach. Prasówki o masie do 30 g naeży pakować próżniowo na paetach o wymiarach 210 X 300 mm. 4.1.2. Pakowanie w pudełka kartonowe. Paety naeży pakować w pudełka kartonowe warstwami. Dopuszcza się pakowanie prasówek o masie do 30 g w pudełka kartonowe bez paet. Prasówki bez paet naeży układać,warstwami, przekładając watą wg BN-72/7539-02. nie powinna przekraczać 5 kg. Pudeł Masa pudełka ka naeży okeić taśmą. 4.1.3. Pakowanie w ruony. Prasówki o masie powyżej 30 do 200 g naeży pakować w ruony owinięte papierem pakowym zwykłym wg BN-66/7326-01. Maksymana długość ruonu -'- 300 mm. Masa ruonu nie powinna przekraczać kg. Końce ruonu naeży zakeić~ 4.1.4. Pakowanie w paczki. Prasówki o masie powyżej 200 do 500 g naeży pakować pojedynczno w papier, a następnie w paczki. Paczki naeży okeić taśmą. Masa paczki nie powinna przekraczać kg. 4.1.5. Pakowanie w papier. Prasówki o masie powy 500 g naeży pakować pojedynczo w papier pakowy wg BN-66/7326-01. żej zwykły 4.2. Znakowanie opakowań. Na opakowaniach wg 4.1.1 + 4.1.5 naeży podać następujące dane: a) symbo producenta, b) nazwę PRASÓWKA i parametry konstrukcyjne. 4.3. Pakowanie w skrzynki. Pudełka, ruony, paczki i prasówki pakowane w papier nakży układać w szczenych, drewnianych skrzynkach. Woną przestrzeń w skrzynce naeży wypełnić wełną drzewną wg PN-74/ D-94000. Na skrzynce naeży podać następujące dane: a) symbo producenta, b) numer skrzynki, c) napis OSTROŻNIE KRUCHE znak kieicha wg PN-76/0-79252. 4.4. Karta przewodnia. Do każdej skrzynki naeży włożyć kartę prze wodnią zawierającą następujące dane: a) nazwę ub symbo producenta, b) numer skrzynki, c) specyfikację prasówek znajdujących się w skrzynce, d) znak pakowacza, e) datę i znak kontroi technicznej. 4.5. Przechowywanie. Skrzynki z prasówkami naeży przechowywać w pomieszczeniach zamkniętych,. wonych od substancji atakujących szkło. / 4.6. Transport. Podczas transportu skrzynki z prasówkami powinny być zabezpieczone przed opadami atmosferycznymi i przed możiwością przesuwania się w czasie jazdy. 5. BADANIA 5.1. Rodzaje badań - wg tab. 6. Lp. Rodzaj badania Tabica 6 Wymagania Opis badań Kontroa wg wg stuprocentowa statystyczna Sprawdzenie mater i ału 3.1.3 5.3.1 - + 2 Sprawdzenie pęcherzowatości 3.1.1 5.3.2 + - 3 Sprawdzenie naprężeń 3.1.2 5.3.3 - + 4 Sprawdzenie wymiarów nominanych i masy 3.2 5.3.4 - - 5 Sprawdzenie faz 3.4 5.3.4 - + 6 Sprawdzenie wypływu i nadewu 3.5; 3.6 5.3.4 + - 7 Sprawdzenie odchyłek wymiarów i kształtu 3.7 5.3.4 - + 8 Sprawdzenie jakości powierzchni 3.8 5.3.5 + - Sprawdzenie wymiarów nominanych i masy naeży wykonać jednorazowo przy uzgodnieniu k~nstrukcji prasówki pomiędzy producentern i odbiorcą.
4 BN-80/6861-{)1 5.2. Kontroa jakości 5.2.1. Skład i iczność partii. Partia przedstawiona do badań powinna zawierać prasówki jednej grupy i o tych samych parametrach konstrukcyjnych. Liu!ość partii nie powinna przekraczać 16000 sztuk. 5.2.2. Sposób pobierania próbek. Z partii prasówek skhdającej się ze sztuk, które przeszły 1. wynikiem dodatnim badania wg tab. 6 p. 2. 6, X naeży pobrać próbk<; o~owo wg PN/N-030 1 0 dt badań wg ta h. 6 p.. 3. 5. 7. 5.2.3. Poziom kontroi a) w badaniach wg tab. ( p. - S3 specjany wg PN-79/N-03021. h) w had;111iach wg tah. 6 p..1. 5. 7 - Ił ogóny wg PN-79/ N-0.\021. 5.2.4. Wadiwość dopusżczana - maksimum y y;,. 5.2.5. Wybór i stosowanie panów badania a) da hada1'1 wg tah. 6 p. - pany badania w kontroi normanej wg tah. 7. h) da had;u1 wg tab. 6 p..\-. " 7- pany badania w kontroi normanej wg tah. X. Wybór i stosow;~nie pł<ów hadan1a do kontroi obostrzonej i ugowej ' or<t w;trunk t pr;. ejści<t - wg PN-79/N-03021. Tabica 7. t c/_ oś 'ha '! h<! ł. tt' /P~ p<i rti pn'> hk1 k ""!i ik 11 dvsk wa ii- N 11 i< LI do \~ ()() X () kii'jc<i /i 111 _\.~O 11>000 32 ~. "/11\.;;~- N p;ori ahk;~ i j. IC/ t oś( IL'/IJ<i! 10h<1 pr,">hk 1 k\\;d'! k! ~ ~"~ k\v ~ irii FIL'" k ij<ic:<~ do )() X () JI 2XO 32 2 2X ';()() 'i() 2.1 'i() 1200 X() 4 1201 J200 12'i (>,.1201 10000 200 X 10001 1!>000.\15 O 11 5.3. Opis badań 5.3.1. Sprawdzenie materiału - wg BN-76/6g62-06, h) w prasówkach ;e s;ka optycmego serii 100- wg 13N-76/6861-04, c) w prasówkach ze s;kła odpornego termicznie typ L, - wg 13N-76/6g6-02, Jn, III d) w prasówkiich ;c s;kła optycznego ustr;anego - wg BN-76/6861-0.1. e) w prasówkach ;e szkła optycmego harwncgo - wg BN-78/6861-06. 5.3.2. Sprawdzenie pc;chcrzowatości naeży wykonać w świete pr;echod<jcym ro;prostonym na te matówki oświetonej ż.arówk<1 24 V. (() W, 1.. odegłości 150 mm oj matówki. po ;wiżeniu powier;chni pra- - sówki ciecz<! immersyjn<j. W przypadku gdy iuha p<;cher;y w jednej prasówce;-wynikająca z pr;ełiuenia kasy p<ychnwwatości jest ułamkowa, naeży Q!!Y.imować: - w przypadku ic;hy mniejs;cj od - równą, - w przypadku iuhy wi<;ksi..cj od iczby całkowitej o mniej niż 0,1 - równą tej iczbie. - w przypadku pomstałych - ;więkswną do najhiższej iczby całkowitej. 5.3.3. Sprawdzenie naprc;żeń naei.y wykonać za pomocą poaryskopii po ;wii.cniu powierzchni prasówki cieczą immersyjn<!- 5.3.4. Sprawdztmic wymiarów nominanych, faz, wypływu, nadewu, odchyłek wymiarów i kształtu oraz masy naeiy wykonać t.a pthnoc<! uniwl rsanych przyrządów pomiarowych. Odchyłk<; promicni;1 naeży sprawdzać za pomocą wzornika o wvmiar1..c nominanym i szczeinomierza. 5.3.5. Sprawdzenie jakości powierzchni naeży wykonać nietubrojonym okiem z odegłości dobrego widzenia na ciemnym te w świete skośnym po zwiżeniu powierzchni prasówki cieci.<! immersyjną. W przypadkach wątpiwych wiekości wad naeży okreśać przez ;es;.ifowanie powierzchni prasówki nar;<;dziem o promieniu krzywizny równym nominanemu promieniowi p<hvinzchni prasówki. Mat po obróbce mechaniemej naeż. y sprawdzać przez porównanie 1. wzorcem. 5.4. Ocena wyników badań 5.4.1. Prasówka niedobra. Badaną prasówkę naeży u1.nać za niedobrą. je:i.di nic pr;ejdzie z wynikiem dodatnim chociażby pr;e; jedno / badań wymienionych w tab. 6. 5.4.2. Ocena partii. Part i<; prasówek naeży uznać 1a z godną 1. wymaganiami normy, jeżei ic;ba sztuk niedobrych w próhn: nic prt.ckwuy iuhy kwaifikującej podanej w tah. 7 i X. 5.4.3. Wady ukryte. Dopuszczany procent braków spowodowanych przez pęcherze, smugi i inne wady wykryte przez odbiorcę po obróbce prasówek powinien być każdorazowo uzgodniony pomiędzy producentem i odbiorcą. K o N i (
Informacje dodatkowe do BN-80/6861-{)1 5 INFORMACJE DODATKOWE I. Instytucja opracowująca normę - Centrane Laboratorium Optyki, Warszawa. 2. Istotne zmiany w stosunku do BN-68/6861-01 a) wprowadzono podział prasówek na grupy, b) wykreśono z normy surówki obrabiane mechanicznie (półfabrykaty) o kształcie innym niż okrągły, c) zmniejszono odchyłki wymiarów i kształtu oraz głębokość wad powierzchniowych, d) zmieniono konstrukcję faz, c) wprowadzono kontroę jakości ' wg SKJ. 3. Normy związane PN-74/D-94000 Wełna drzewna PN-76/ M-59107 Wyroby ścierne. Ścierniwo. Kasyfikacja wiekości z ~arna PN/N-{)3010 Statystyczna kontroa jakości. Losowy wybór sztuk do próbek PN-79/N-03021 Statystyczna kontroa jakości. Kontroa odbiorcza wg oceny aternatywnej. Pany badania PN-76/0-79252 Transportowe jed!)ostki opakowaniowe. Znaki i znakowanie. Wymagania podstawowe BN-76/5511-03 Prasówki szkieł okuarowych. Wymagania i badania BN-76/6861-02 Szkło ' optyczne. Szkło odporne termicznie typ L, BN-76/6861-03 Szkło optyczne. Szkło optyczne ustrzane BN-76/6861-04 Szkło optyczne. Szkło optyczne serii 100 BN-78/6861-06 Szkło optyczne. Szkło optyczne barwne BN-76/6862-06 Szkło optyczne. Szkło optyczne bezbarwne BN-66/7326-01 Papiery pakowe zwykłe BN-72/7539-02 Wyroby opatrunkowe włókiennicze. Wata operacyjna: oczna i opatrunkowa 4. Normy zaganiczne ZSRR roct 13240-78 3aroTOBKH onth'ieckoro CTeKJia. TeXHH'Iec KHe YCJIOBH S. Symbo wg SWW - 0966-12. 6. Autorzy projektu normy - Józef Piłko, mgr inż. Urszua Starzec - Jeeniogórskie Zakłady Optyczne, Jeenia Góra.