Technikum Nr 2 im. gen. Mieczysława Smorawińskiego w Zespole Szkół Ekonomicznych w Kaliszu Wymagania edukacyjne niezbędne do uzyskania poszczególnych śródrocznych i rocznych ocen klasyfikacyjnych z obowiązkowych zajęć edukacyjnych kształcenie ogólnokształcące Przedmiot: Wiedza o kulturze Zakres podstawowy 1
KULTURA JAKO SRODOWISKO CZŁOWIEKA definiuje pojęcia kultura (w podaje przykłady kultury w porównuje znaczenia wyjaśnia i analizuje sztukę udowadnia, że kultura jest procesem i znaczeniu wąskim i znaczeniu wąskim i szerokim, terminów instytucja sztuki i jako kulturę artystyczną oraz dobiera właściwe szerokim), sztuka, odróżnia sposób komunikacji instytucja kultury na określa jej skład, syntezuje definicje kultury, cywilizacja, werbalnej od niewerbalnej i konkretnych przykładach, rozumie, czym są korzysta z zasobów internetu, wyjaśnia pojęcie tekst kultury, podaje ich wskazuje różnice między finansowanie kultury i dostęp zna działalność wybranej instytucji podaje różnice między objaśnia pojęcie tekst kultury i kulturą a cywilizacją. do kultury. sztuki. pojęciami kulturalny a podaje funkcje tekstu kultury. kulturowy. definiuje polską kulturę wymienia przykłady praktyk wskazuje przyczyny zmiany wymienia różne tradycje i rozumie potrzebę otwartości na inne narodową, kulturowych, kanonu, obyczaje narodowe, kultury przy zachowania dbałości o wyjaśnia pojęcie kultura definiuje termin kanon wyjaśnia termin interpretuje ważne z punktu kulturę własnego narodu, narodowa, kultury narodowej. etnocentryzm, widzenia dziedzictwa wykazuje dbałości o tożsamość definiuje termin globalna zna ambasadorów polskiej narodowego malarskie, narodową poprzez kultywowanie wioska, kultury narodowej za granicą. literackie i filmowe przykłady obyczajów i zwyczajów, zna słowo tradycja i potrafi kultury narodowej, wylicza przejawy patriotyzmu we wymienić jej rozumie i omawia definicje współczesnym świecie. zna i wymienia malarskie, kultury narodowej według literackie i filmowe przykłady Antoniny Kłoskowskiej, realizacji kultury narodowej. zna i wymienia polskie symbole narodowe. definiuje terminy kultura definiuje termin folklor zna przykładowe regiony wymienia gazety lokalne i wykorzystuje znane informacje w lokalna oraz wirtualna turystyczny, Polski, inne elementy kultury definiowaniu kultury lokalnej, 2
kultura lokalna, wyjaśnia termin wymienia przykłady kultury lokalnej, analizuje gazetę lokalną jako wyjaśnia termin mała społeczeństwo obywatelskie, regionalnej, dokonuje porównania różnych wizytówkę lokalnej społeczności, ojczyzna, rozumie termin kultura wymienia przejawy folkloru przejawów kultury lokalnej, rozumie termin sublokalność, rozpoznaje elementy kultury uczestnictwa i wymienia jej turystycznego. np. twórczości dwóch wylicza elementy turystycznej regionalnej. przejawy. zespołów lokalnych, kultury lokalnej, dba o ochronę lokalnych dostrzega wartości kultury lokalnej zabytków kultury, w budowaniu własnej tożsamości. ocenia rolę kultury lokalnej. definiuje termin popkultura wymienia wartości kultury charakteryzuje różne ocenia wady i zalety kultury ocenia wpływ kultury masowej na (kultura popularna, kultura masowej, produkty i bohaterów kultury masowej, życie własne i swoich rówieśników, masowa) i wymienia jej opisuje rzeczywistość kultury masowej. określa rolę odbiorców w udowadnia, że kultura masowa cechy, masowej, kształtowaniu kiczu. tworzy przeobrażony obraz wyjaśnia termin media i definiuje termin kultura czasu rzeczywistości. omawia ich wpływ na życie wolnego i opisuje jej człowieka, przejawy, wymienia przykładowych wyjaśnia termin bohaterów i produkty komunikowanie się masowe. popkultury. wyjaśnia znaczenie ludzkiego wskazuje zależności między rozumie rolę ciała w kulturze, wskazuje różnice płciowe w udowadnia zależność między kontrolą ciała w kulturze, kręgiem kulturowym a omawia wpływ popkultury na posługiwaniu się własnym ciała a społeczną normą, rozumie seksualny aspekt ciałem, postrzeganie ludzkiego ciała. ciałem, porównuje normy i obyczaje ciała. podaje przykłady tabu umieszcza lalkę Barbie jako związane z ciałem w wieku XIX i związanego z ludzkim ciałem. istotny element kultury, XX. mający wpływ na ludzkie ciało i potrafi ten wpływ udowodnić. podaje przykłady XX- definiuje pojęcie kiczu i odczytuje symbolikę czasów, analizuje wygląd XX- interpretuje architektoniczne dzieła wiecznych obiektów podaje jego w jakich powstała budowla, wiecznych przykładów sztuki jako teksty kultury, 3
architektury, wyjaśnia pojęcie estetycznego na podstawie jej wyglądu, architektury, postrzega architekturę jako wyjaśnia termin architektura terroryzmu i odnosi je do charakteryzuje wybrane omawia wpływ zabudowy odzwierciedlenie zjawisk modernistyczna i podaje jej konkretnych przykładów. budowle XX wieku. architektonicznej na ludzkie zachodzących w kulturze. życie. wyjaśnia termin architektura postmodernistyczna (ponowoczesna) i podaje jej przykłady. definiuje pojęcie hipermarket, analizuje hipermarket jako definiuje pojęcie analizuje budowle handlowe porównuje dawne i współczesne omawia przestrzenny układ przestrzeń kultury, konsumeryzm, jako przestrzenie (teksty) obiekty handlowe, wskazując obiektów handlowych i ich wskazuje genezę galerii podaje przykłady zespołów nowoczesnej kultury, istniejące między nimi podobieństwa wpływ na kulturę kupowania, handlowych, handlowych, domów charakteryzuje wybraną i różnice, rozumie kupowanie jako dostrzega narzędzia i techniki towarowych i galerii galerię handlową, wylicza wady i zalety dużych formę uczestnictwa w manipulacji w kulturze handlowych jako tekstów udowadnia, że galeria obiektów handlowych oraz dokonuje kulturze. kupowania. kultury. handlowa to centrum ich oceny. rozrywki. postrzega rzeczy jako nośniki rozumie termin estetyka jako wskazuje funkcje wzornictwa charakteryzuje różne dokonuje oceny wybranych przez znaczeń, sposób marketingowej przemysłowego i wymienia przedmioty codziennego siebie celebrytów ze względu na wyjaśnia zależność między komunikacji. przejawy jego retorycznego użytku i określa ich funkcje. przedmioty (ubrania, samochody, kupowaniem a budowaniem zastosowania, domy itp.), jakimi się otaczają, wizerunku, wyjaśnia termin mediatyzacja wskazuje rolę przedmiotów w zna przykłady nowoczesnego i wskazuje jego przejawy w systemie komunikacji. wzornictwa przemysłowego. codziennym życiu. wyjaśnia terminy sztuka wyjaśnia terminy happenning charakteryzuje sztukę dokonuje analizy wypowiada się swobodnie na temat akademicka i dzieło polityczny oraz prowokacyjny akademicką i kontrkulturową porównawczej XIX- kontrkultury, akademickie, wygłup i podaje ich na konkretnych przykładach, wiecznych dzieł malarskich, przygotowuje akcję flash mob, definiuje zjawisko omawia skutki kontrkultury w udowadnia, że kultura charakteryzuje twórczość znanych kontrkultury, wymienia zasady akcji flash XX wieku. współczesna ma charakter przedstawicieli artystycznej bohemy. 4
wymienia awangardowe mob, kontrkulturowy. ugrupowania działające w rozumie termin bohema i pierwszej połowie XX wieku wskazuje jej przedstawicieli. (kubizm, ekspresjonizm, futuryzm, dadaizm, surrealizm, konstruktywizm), wyjaśnia znaczenie słowa mecenas, wymienia ruchy kontrkulturowe działające w XX wieku (ruch hippisów, Provo, Międzynarodówka Sytuacjonistów, globalistów i alterglobalistów). wyjaśnia termin subkultura i omawia różnice między charakteryzuje tańce definiuje termin subkultura na udowadnia, że graffiti jest tekstem wymienia jej rodzaje, kontrkulturą a subkulturą, preferowane przez różne konkretnym przykładzie. kultury, omawia cechy i przykłady wie, że ubiór jest rodzajem subkultury. porównuje i ocenia różne subkultury. subkultury. komunikatu, charakteryzuje hip-hop jako przykład subkultury, definiuje terminy breakdance i graffiti, zna formy graffiti. definiuje termin społeczność definiuje pojęcie więź charakteryzuje wybrany dostrzega różnice między postrzega przestrzeń publiczną jako internetowa, społeczna, portal społecznościowy, komunikacją realną a odzwierciedlenie stosunków rozróżnia wspólnotę rozumie specyfikę tworzy własnego bloga lub wirtualną oraz wskazuje ich społecznych, pierwotną, nowoczesną oraz komunikacji przez internet, wypowiada się na forum. cechy, wyjaśnia termin hikikimori, współczesną, wymienia portale ocenia wpływ internetu na dostrzega i omawia wpływ 5
wyjaśnia termin społecznościowe i nierówności społeczne. komunikacji wirtualnej na społeczeństwo sieci w tematyczne, komunikację realną, kontekście rodzajów rozpoznaje grupy ocenia wpływ internetowej wspólnot. komunikacyjne i wymienia komunikacji na otwartość na innych ich przykłady. oraz wszelkiego typu wykluczenia. wyjaśnia pojęcia kultura wyjaśnia pojęcie przemysłu tłumaczy, dlaczego charakteryzuje postrzega świat jako konglomerat globalna i globalizacja, kulturowego, migracja jest elementem antyglobalistów i różnic, wymienia wyznaczniki charakteryzuje nowoczesną globalizacji. alterglobalistów, ocenia wpływ globalizacji na globalizacji, cywilizację jako element rozwija skróty nazw kulturę. wymienia zalety i wady procesu globalizacji. UNESCO, WHO, ONZ. globalizacji, definiuje pojęcie unifikacji i podaje jej przykłady. WSPÓLCZESNA KULTURA ARTYSTYCZNA definiuje pojęcia kubizm i wymienia różne funkcje właściwie charakteryzuje dokonuje analizy definiuje dzieło sztuki jako kolaż, sztuk, neoplastycym jako przykład przykładowych dzieł sztuki specyficzne narzędzie poznania wskazuje źródła i skutki omawia różne inspiracje realizacji malarstwa XX wieku, rzeczywistości, narodzin sztuki nowoczesnej, artystów tworzących sztukę nowoczesnego, określa sztukę nowoczesną prezentuje swoje stanowisko podaje przykłady malarzy nowoczesną, wymienia przykładowe dzieła jako chęć zmiany świata, dotyczące sztuki współczesnej, realizujących sztukę wymienia przykładowe dzieła charakterystyczne dla wymienia przyczyny wskazuje różnice i podobieństwa w nowoczesną (m.in. Pablo malarzy XX wieku. neoplastycyzmu. różnicowania się sztuki ujmowaniu postaci kobiet w Picasso, Marcel Duchamp). współczesnej, malarstwie nowoczesnym i dziełach dokonuje oceny wybranego powstających wcześniej. dzieła sztuki współczesnej, porównuje formy i tematykę dzieł XX wieku i wcześniejszych dzieł sztuki. 6
omawia pojęcie happeningu definiuje instalację wymienia formy i treści ocenia wartość kulturową dokonuje recenzji sztuki politycznego i podaje jego przestrzenną i podaje jej wypowiedzi artystycznych, sztuki nowych mediów, współczesnej, charakteryzuje twórczość charakteryzuje wybrane dokonuje oceny sztuki nowych wymienia najważniejszych wymienia i omawia różne najważniejszych przykłady sztuki nowych mediów w kontekście sztuki twórców sztuki nowych formy i przykłady net artu, przedstawicieli sztuki nowych mediów. tradycyjnej. mediów, rzeźby wideo, instalacji mediów. wyjaśnia pojęcie pop art i wideo, multimedialnego wymienia jego spektaklu i animacji najważniejszych komputerowej, przedstawicieli. charakteryzuje rzeźbę społeczną. omawia teatralną konwencję wyjaśnia pojęcie dramat omawia działalność MChAT i dokonuje oceny Wielkiej porównuje różne przedstawienia realizmu, realistyczny, wie, kto jest jego twórcą, Reformy Teatru, teatralne, zna pojęcie Wielkiej Reformy wie, czym jest antyrealizm, wymienia gwiazdy sztuki charakteryzuje wybrany przez przedstawia recenzję wybranego Teatru, jej założenia i wymienia najważniejsze teatralnej, siebie teatr lub festiwal przedstawienia teatralnego. twórców, festiwale teatralne, charakteryzuje przykładowe teatralny, wymienia najważniejszych omawia polskie teatry dzieła polskich reżyserów charakteryzuje teatr polskich reżyserów teatru narodowe, teatralnych. współczesny w Polsce. współczesnego i tytuły ich umiejscawia pracę najważniejszych realizacji (J. najważniejszych reżyserów w Grzegorzewski, M. Prus, I. czasie. Cywińska, G. Jarzyna, K. Warlikowki, A. Augustynowicz, P. Cieplak, M. Kleczewska, J. Klata, M. Zadra, K. Lupa). rozumie pojęcie teatru omawia różne nurty w teatrze wyjaśnia pojęcie teatru charakteryzuje działalność dostrzega teatralność w życiu eksperymentalnego współczesnym, otwartego, wybranego twórcy teatru codziennym, 7
(alternatywnego) i zna jego wymienia istotne teatry charakteryzuje przykładowe alternatywnego, porównuje działalność różnych źródła, alternatywne i opisuje ich przedstawienia teatru organizuje happening. teatrów alternatywnych. wymienia twórców teatru działalność (Teatr 13 alternatywnego. alternatywnego (A. Artaud, J. Rzędów, Teatr Laboratorium, Grotowski, W. Staniewski, T. Cricot 2), Kantor, P. Tomaszczuk). charakteryzuje Ośrodek Praktyk Teatralnych Gardzienice, wyjaśnia pojęcie happening. wymienia przykłady realizacji wymienia najważniejsze charakteryzuje wybrane porównuje taniec wymienia i charakteryzuje baletu w Polsce, polskie teatry tańca i ich realizacje taneczne, widowiskowy, ludowy i przykładowe tańce ludowe, w omawia odmiany oraz założycieli (Polski Teatr charakteryzuje twórczość rozrywkowy, szczególności charakterystyczne dla wskazuje genezę baletu (balet Tańca Balet Poznański oraz wybranego mistrza baletu. ocenia różne przykłady tańca swojego regionu, klasyczny, balet Śląski Teatr Tańca), współczesnego. dokonuje syntezy wiedzy na temat romantyczny), charakteryzuje działalność tańca rozrywkowego w odwołaniu do definiuje pojęcie taniec grupy o nazwie Balety wybranego materiału wideo. współczesny i wymienia jego Rosyjskie, prekursorów, definiuje taniec wyjaśnia pojęcie teatr tańca i widowiskowy, taniec ludowy wymienia jego i rozrywkowy. przedstawicieli, wymienia polskie tańce narodowe. wskazuje najważniejsze nurty wskazuje rodowód muzyki, wymienia wybrane klasyfikuje muzykę ze określa własne preferencje muzyczne w muzyce XX wieku określa muzykę (rytm) jako instrumenty muzyczne i względu na formy przekazu, i dokonuje ich oceny, (impresjonizm, pochodną obrzędu podaje ich podział, środki wykonawcze, liczbę swobodnie dyskutuje na temat roli ekspresjonizm, folkloryzm i religijnego. charakteryzuje wybrane przez wykonawców, przeznaczenie muzyki w kulturze. jazz), siebie dzieło muzyczne. i epokę. 8
definiuje operę i podaje jej wyjaśnia pojęcie libretto. postrzega fotografię jako wymienia różne rodzaje charakteryzuje przykładowe dostrzega rolę fotografii w udowadnia, że fotografia jest tekstem dziedzinę sztuki, aparatów fotograficznych, aparaty fotograficzne, kulturze medialnej kultury, omawia różne funkcje omawia historię fotografii i różnicuje opis i fotografię, (reklamach, czasopismach, interpretuje fotografie jako rytuał fotografii, wymienia jej twórców. charakteryzuje fotografię jako gazetach, propagandzie nowoczesnej kultury, wymienia najważniejszych dokument epoki. politycznej), organizuje w szkole wystawę artystów-fotografów i porównuje sposób ukazania fotograficzną. przykłady ich dzieł. rzeczywistości na przykładowych fotografiach ze sposobem ukazania rzeczywistości na obrazach. omawia rodzaje i gatunki rozumie pojęcie hybrydy stosuje wiedzę dotyczącą wskazuje na związek między postrzega film jako dzieło zbiorowe, filmowe, gatunkowej, gatunków filmowych przy popularnością kina a kulturą formułuje wnioski dotyczące roli kina wymienia przykłady omawia wpływ postępu omawianiu konkretnych konsumpcji, w kulturze, ilustrujące poszczególne technicznego na tworzone przykładów. porównuje różne gatunki porównuje różne adaptacje tych gatunki filmowe, współcześnie filmy (efekty filmowe, samych dzieł literackich. wskazuje gwiazdy specjalne), różnicuje gwiazdę filmową i światowego kina, zna filmowe konwencje telewizyjnego idola, rozróżnia kino popularne i wykorzystywane w określa rolę gwiazdy kino artystyczne, poszczególnych gatunkach filmowej we współczesnym zna hollywoodzkie kino filmowych. kinie. gatunków. omawia nurt w kinie wyjaśnia pojęcie montażu wymienia najważniejsze interpretuje realizacje definiuje film jako artystyczną europejskim zwany kinem filmowego, plany filmowe, twórców kina autorskiego, syntezę wielu tworzyw, autorskim i wymienia jego omawia wyróżniki i przedstawia wybrane analizuje dzieło filmowe, udowadnia, że film jest tekstem twórców i ich realizacje, przykłady realizacji realizacje kina uwzględniając jego treść i kultury. 9
wylicza i charakteryzuje autorskich filmów współczesnego. formę. przedstawicieli i idee polskiej postmodernistycznych. szkoły filmowej, wyjaśnia pojęcie postmodernizm. MEDIA W KULTURZE definiuje pojęcia spektakl i wskazuje podobieństwa charakteryzuje widowisko na wyjaśnia termin ludzkie zoo w udowadnia, że historia jest widowisko, między spektaklem a konkretnym przykładzie, odniesieniu do genezy spektaklem, wymienia przykłady widowiskiem, charakteryzuje wystawy spektaklu, omawia edukacyjną i kulturową rolę widowisk. wymienia bohaterów masowe jako przykład wie, czym jest rekonstrukcja spektaklu, spektaklu mediów, nowoczesnych spektakli. historyczna, przygotowuje analizę porównawczą charakteryzuje masowe dokonuje oceny różnych spektakli medialnych, spektakle i ich publiczność przykładowych spektakli dokonuje oceny bohaterów spektaklu oraz podaje ich przykłady. masowych. mediów. charakteryzuje reality show, wymienia funkcje i rodzaje charakteryzuje program Big wyjaśnia genezę widowiska wyjaśnia, dlaczego reality show jest opowiada o świecie reality show, Brother jako przykład reality na żywo i podaje jego tekstem kultury, stworzonym w programie Big omawia przejawy programu show. interpretuje słowa Z. Baumana, że Brother. Big Brother jako wydarzenia ocenia podglądactwo w dom Wielkiego Brata stanowi rodzaj kulturowego w Polsce, kulturze. laboratorium społecznego, wymienia różne przykłady interpretuje rolę podglądactwa w reality show. kulturze. omawia podstawową definicję wie, czym jest misyjność wyjaśnia termin telewizyjny wyjaśnia różne funkcje opisuje telewizję jako metaforę, telewizji, telewizji i wskazuje wybrane realizm, telewizji, porównuje funkcje telewizji, wymienia niektóre formy jej objaśnia na przykładach klasyfikuje formy odnosząc się do konkretnych przekazów na żywo, wymienia różne gatunki misyjny charakter telewizji telewizyjnych przekazów na przykładów, dokonuje podziału na programów telewizyjnych, publicznej, żywo i wskazuje różnice ocenia różne formy telewizyjnych telewizję komercyjną i wskazuje cechy ramówki tworzy przykładową ramówkę między nimi, przekazów na żywo, 10
publiczną, wskazuje zalety i wady telewizji, stwierdza istotną rolę widza w procesie tworzenia telewizji. wymienia gatunki programów telewizyjnych (reality show, teleturniej, magazyn, wiadomości), definiuje pojęcie serial telewizyjny i podaje jego przykłady. wyjaśnia termin internet, rozumie termin internauta i wymienia możliwości jego funkcjonowania w sieci internetowej, rozpoznaje zagrożenia wynikające z bycia podłączonym do sieci, definiuje pojęcia: blog, gra komputerowa, Wikipedia, e- book. wyjaśnia słowo multimedia i wymienia przykłady telewizyjnej. telewizyjną. opisuje przykładowy program telewizyjny i dokonuje jego oceny. charakteryzuje przykładowe wyjaśnia pojęcie ramówki porównuje na konkretnych gatunki programów programowej, przykładach podstawowe telewizyjnych i wymienia ich rozumie termin gatunki telewizyjne, dziennikarstwo obywatelskie i dokonuje analizy i oceny wyjaśnia termin sitcom i wskazuje jego przejawy. wybranego serialu podaje jego telewizyjne telewizyjnego, teleturnieju realizacje. czy reality show, wie, że seriale są elementem popkultury. rozumie termin wykorzystuje internet do definiuje pojęcia: blog, gra cyberprzestrzeń, publikowania własnych treści, komputerowa, Wikipedia, e- definiuje kulturę opisuje przykładowego bloga, book jako elementy kultury audiowizualną, e-booka czy grę audiowizualnej. wyjaśnia pojęcie portalu i komputerową. jego funkcje, wymienia funkcje internetu, uczestniczy aktywnie w dyskusji na temat roli internetu w życiu młodego człowieka. wskazuje genezę charakteryzuje różne sposoby redaguje przykładowe hasła multimediów, zastosowania multimediów, słownikowe na Wikipedii, bada rolę widza w poszczególnych gatunkach telewizyjnych, wskazuje wpływ programów lokalnych na lokalne społeczności, bada wpływ telewizji na życie człowieka. umiejscawia seriale telewizyjne w strukturze popkultury i wyjaśnia tę zależność na konkretnych przykładach, rozróżnia starą i nową telewizję, ustala, z czego się śmieją Polacy. bada kulturę audiowizualną jako element całokształtu kultury, porównuje i ocenia różne portale internetowe, syntetyzuje wiedzę na temat zagrożeń płynących z funkcjonowania w sieci w odniesieniu do Sali samobójców Jana Komasy. wskazuje różnice między tradycyjnymi formami encyklopedii a 11
multimediów, wymienia różne zastosowanie korzysta z różnych określa różne sposoby encyklopedią multimedialną, definiuje pojęcie encyklopedii multimediów, interaktywnych urządzeń, wykorzystania multimediów porównuje różne sposoby multimedialnej, wyjaśnia termin multitasking, korzysta z encyklopedii w środowisku komunikacji elektronicznej, wyjaśnia terminy telefon omawia sposoby multimedialnej. młodzieżowym, ustala i interpretuje wpływ komórkowy i SMS. wykorzystania urządzeń definiuje multimedia jako multimediów na kulturę. interaktywnych, interaktywny system wymienia różne funkcje komunikacji elektronicznej. własnego telefonu. wyjaśnia termin reklama i dzieli reklamę ze względu na wie, dlaczego reklama jest dokonuje analizy wybranych rozumie reklamę jako tekst kultury i dokonuje podziału reklam, odbiorców i medium, w jakim formą handlowej reklam emitowanych w postrzega ją jako lustro charakteryzuje rolę reklamy, ta reklama się ukazuje, komunikacji, różnych mediach, rzeczywistości, podaje przykłady reklam. omawia różne reklamy. wskazuje grupy docelowe postrzega kampanię porównuje różne reklamy i ich różnego typu reklam, reklamową jako proces funkcje, wymienia stereotypy komunikacyjny, ocenia rolę reklamy w życiu kulturowe istniejące w przygotowuje własną współczesnego człowieka, poznanych przez siebie reklamę, udowadnia, że reklama powiela reklamach. dokonuje uproszczonej utrwalone w kulturze stereotypy. analizy podziału reklam ze względu na płeć. 12