Data wydania: 21.08.2006 Data aktualizacji: Strona/stron 1/7 1. IDENTYFIKACJA SUBSTANCJI, PRODUCENTA I DYSTRYBUTORA Nazwa produktu: Wzór chemiczny: Inne nazwy: Producent: Dystrybutor: Antracen C14H10 2. SKŁAD I INFORMACJA O SKŁADNIKACH Substancja: Symbol Zwroty Nazwa chemiczna % wag. Nr CAS Nr WE ostrzegawczy zagroŝenia (R)* antracen 100 120-12-7 204-371-1 - - 3. IDENTYFIKACJA ZAGROśEŃ Substancja nie została zakwalifikowana jako niebezpieczna zgodnie z prawem. ZagroŜenie poŝarowe: Substancja stała, palna. Pary i pyły z powietrzem tworzą mieszaniny wybuchowe. ZagroŜenie Antracen działa słabo szkodliwie na organy wewnętrzne człowieka. toksykologiczne: ZagroŜenie Antracen działa słabo szkodliwie na organizmy zwierzęce. ekotoksykologiczne: 4. PIERWSZA POMOC Uwaga: W pierwszej kolejności naleŝy wyprowadzić poszkodowaną osobę ze skaŝonego antracenem środowiska. UłoŜyć na lewym boku z głową skierowaną w dół. Skontaktować się z lekarzem lub centrum toksykologicznym. Następstwa wdychania: 1. Zapewnić dopływ świeŝego powietrza. W przypadku wystąpienia takiej potrzeby, wykonać sztuczne oddychanie lub podać tlen najlepiej jeśli tego dokona osoba przeszkolona. UłoŜyć poszkodowaną osobę w pozycji półleŝącej. 2. Zapewnić pomoc lekarską. Następstwa połknięcia: 1. W razie połknięcia w pierwszej kolejności skontaktować się z lekarzem lub centrum toksykologicznym i podać poszkodowanej osobie środki wymiotne. 2. Do chwili odtransportowania do szpitala choremu zapewnić spokój, miejsce leŝące i ciepło. SkaŜenie oczu: 1. Przemywać skaŝone oczy większą ilością letniej wody przez 15-20 minut, przy wywiniętych powiekach. 2. Zapewnić pomoc okulisty. SkaŜenie skóry: 1. Zdjąć skaŝone ubranie. Oczyścić mechanicznie skaŝoną skórę, przemyć duŝą ilością wody, następnie alkoholem oraz wodą z łagodnym mydłem. 2. W przypadku gdy podraŝnienie skóry nie mija, skonsultować się z lekarzem dermatologiem. 5. POSTĘPOWANIE W PRZYPADKU POśARU Szczególne zagroŝenia: Opakowania oraz pojemniki naraŝone na działanie ognia lub wysokiej
Data wydania: 21.08.2006 Data aktualizacji: Strona/stron 2/7 Środki gaśnicze: Zalecenia szczegółowe: Sprzęt ochronny straŝaków: temperatury mogą eksplodować. Gaśnice CO2, gaśnice proszkowe z proszkiem gaszącym ABC, gaśnice proszkowe z proszkiem gaszącym BC, gaśnice pianowe, gaśnice płynowe z dodatkowym wodnym roztworem środka, woda rozproszona. Mały poŝar gasić gaśnicą śniegową (CO2) lub proszkową (ABC albo BC), duŝy poŝar gasić pianą lub rozproszonymi prądami wody. Uwaga: Nie stosować zwartych strumieni wody na powierzchnię palącej się substancji. Powoduje to rozprzestrzenianie ognisk poŝaru. Pojemniki naraŝone na działania ognia lub wysokiej temperatury chłodzić wodą, a w miarę moŝliwości usunąć z zagroŝonego obszaru. Aparaty izolujące drogi oddechowe. 6. POSTĘPOWANIE W PRZYPADKU NIEZAMIERZONEGO UWOLNIENIA DO ŚRODOWISKA Zalecenia ogólne: Środki ochrony osobistej: Zalecenia szczegółowe: Zabezpieczenie środowiska: Metody utylizacji: W przypadku wydostania się większej ilości antracenu do środowiska, skaŝony teren naleŝy wyizolować z otoczenia. W pierwszej kolejności odciąć źródło skaŝania środowiska. Unikać kontaktu z uwalniającym się antracenem. Stosować ubrania ochronne z tkanin powlekanych, rękawice ochronne, okulary ochronne w szczelnej obudowie, a w przypadku wyraźnie wyczuwalnego słodkawego zapachu antracenu ochrony dróg oddechowych. NaleŜy pamiętać o ograniczonym czasie działania ochronnego filtrów cząsteczkowych (filtr cząsteczkowy oznaczony kolorem białym i symbolem P2). Usunąć źródło zapłonu (ugasić otwarty ogień, ogłosić zakaz palenia i uŝywania narzędzi iskrzących), zabezpieczyć opakowania przed nagrzaniem, pary rozcieńczać rozproszonym strumieniem wody, starać się odciąć źródło skaŝenia środowiska, rozsypaną substancję zebrać mechanicznie i skierować do ewentualnego zagospodarowania lub zniszczenia na drodze spalania. Zabezpieczyć studzienki ściekowe. W przypadku skaŝenia wód powiadomić odpowiednie władze. SkaŜony grunt podlega wymianie. Kontrolowane spalanie zgodnie z wymogami prawa krajowego. 7. POSTĘPOWANIE Z SUBSTANCJĄ I MAGAZYNOWANIE JEJ Zapobieganie zatruciom: Zapobieganie poŝarom/wybuchom: Podczas stosowania antracenu nie jeść, nie pić, unikać kontaktów z pyłem i parami, przestrzegać zasad higieny osobistej, stosować odzieŝ i sprzęt ochrony osobistej, pracować w wentylowanym pomieszczeniu. Przechowywać w zamknięciu. Wyeliminować źródła zapłonu nie wykonywać prac z otwartym ogniem, nie palić, nie uŝywać narzędzi iskrzących i odzieŝy z tkanin podatnych na elektryzację, chronić opakowania przed nagrzaniem. Magazynowanie: W oryginalnych, właściwie oznakowanych opakowaniach, w magazynie substancji chemicznych wyposaŝonym w instalację wentylacyjną. Opakowania na roztwory napełniać do 90% ich objętości. Na terenie magazynu przestrzegać zakazu palenia,
Data wydania: 21.08.2006 Data aktualizacji: Strona/stron 3/7 Metody postępowania z odpadami: spoŝywania posiłków, zaŝywania lekarstw, uŝywania otwartego ognia i narzędzi iskrzących. Zasady magazynowania określa norma PN- 89/C-81400. Za odpad moŝna uznać antracen, który w Ŝadnej postaci nie nadaje się do zagospodarowania. Odpadowy antracen odstawiany jest do wskazanego przez słuŝbę ochrony środowiska miejsca celem utylizacji na drodze spalania. 8. KONTROLA NARAśENIA I ŚRODKI OCHRONY INDYWIDUALNEJ Rozwiązania techniczne: Ogólne niezbędne do prawidłowego przewozu, magazynowania i stosowania antracenu. Sprawna wentylacja. Osobiste wyposaŝenie ochronne: Ręce: Oczy: Drogi oddechowe: Skóra i ciało: Ogólne środki ochrony: Ochrony zbiorowe: Higiena pracy: Rękawice z tworzywa powlekanego. Okulary ochronne w szczelnej obudowie (oprawa z tworzywa sztucznego). Ochrony dróg oddechowych w przypadku pracy w atmosferze z pyłami, parami antracenu (z filtrem cząsteczkowym oznaczonym kolorem białym i symbolem P2). Ubrania ochronne ze zwartej tkaniny. Fartuchy ochronne. Wentylacja na stanowiskach pracy w obiektach zamkniętych. Zdroiki w pobliŝu stanowisk pracy. Obowiązują przepisy ogólne przemysłowej higieny pracy. Zanieczyszczone ubranie wymienić. Po pracy wymyć powierzchnię ciała oraz oczyścić ochrony osobiste. Nie jeść, nie pić, nie palić, nie zaŝywać leków podczas pracy. Zapobieganie zagroŝeniom: Tam gdzie występuje moŝliwość pojawienia się niebezpiecznych stęŝeń pyłów lub par pochodzących z antracenu, wprowadzić zraszanie rozproszoną wodą. Obowiązujące w Polsce najwyŝsze dopuszczalne stęŝenie (mg/m 3 ) w środowisku pracy: Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 29.11.2002 r. (Dz.U. Nr 217, poz. 1833) w sprawie najwyŝszych dopuszczalnych stęŝeń i natęŝeń czynników szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy ze zmianą z dnia 1.10.2005 r. (Dz.U. 212 poz.1769) NDS 10 mg/m3 (jak dla nietrujących pyłów przemysłowych). NDSCh nie ustanowiono 9. WŁAŚCIWOŚCI FIZYKOCHEMICZNE Masa cząsteczkowa: Postać fizyczna, barwa, zapach: 178,22 g/mol. Antracen jest węglowodorem o trzech skondensowanych pierścieniach benzenowych. W warunkach normalnych jest ciałem stałym, białym, krystalizującym w postaci płatków, o swoistym zapachu podobnym do smoły węglowej i piekącym smaku. W handlu występuje w postaci płatków i łusek. Jest prawie nierozpuszczalny w wodzie, dobrze zaś rozpuszcza się w benzenie, eterze, alkoholu. Po rozpuszczeniu pojawia się niebieska fluorescencja. Antracen posiada własności aromatyczne.
Data wydania: 21.08.2006 Data aktualizacji: Strona/stron 4/7 Temperatura topnienia: 217 C Temperatura wrzenia: 213-216 C Rozpuszczalność w wodzie i innych rozpuszczalnikach: Antracen jest prawie nierozpuszczalny w wodzie, dobrze zaś w benzenie, eterze, wrzącym alkoholu. Gęstość: 1,283 g/mol (25 C) Gęstość par względem powietrza: 6,16 PręŜność par: 0,0013 mbar (w 69 C) Współczynnik załamania światła 1,5704 n20o/d: Temperatura zapłonu: 12 C Temperatura samozapalenia: 540 C Stopień zagroŝenia wód: Skrajny Inne: Antracen występuje w smole pogazowej, skąd jest otrzymywany z frakcji oleju antracenowego. Stosowany jest głównie do wytwarzania antrachinonu półproduktu do otrzymywania barwników. 10. STABILNOŚĆ I REAKTYWNOŚĆ Reaktywność i stabilność: Właściwości korozyjne: W warunkach normalnych antracen jest stabilny chemicznie. Reagent w licznych syntezach organicznych. Po wpływem podwyŝszonej temperatury ulega rozkładowi z wydzieleniem par i gazów. Reaguje z silnymi utleniaczami i silnymi alkaliami. Brak 11. INFORMACJE TOKSYKOLOGICZNE Drogi naraŝenia człowieka: Wdychanie pyłów, spoŝycie, kontakt ze skórą, kontakt pyłu z oczami. Informacja ogólna: Antracen jest substancją słabo szkodliwą. Dane toksykologiczne: LD50(domięśniowo, szczur) > 16 000 mg/kg Działanie miejscowe: Wdychanie pyłów: Pojawia się skrócenie oddechu i kaszel. Związek ten wchłaniany jest przez płuca. W cięŝszych przypadkach występują objawy podobne do tych, które mają miejsce po spoŝyciu antracenu. Połknięcie: Wystąpią bóle głowy, nudności, wymioty, ból brzucha, poty. Pojawiają się bóle przy oddawaniu moczu. Po kilku godzinach rozwija się niedomoga nerek. Kontakt z oczami: Antracen wywołuje ból i zaczerwienienie. Pojawiają się niewielkie uszkodzenia powierzchni oka. W cięŝszych przypadkach następstwem jest niewyraźne widzenie. Kontakt ze skórą: MoŜe wystąpić podraŝnienie i zaczerwienienie. 12. INFORMACJE EKOLOGICZNE Stopień zagroŝenia wód: skrajny 13. POSTĘPOWANIE Z ODPADAMI Metody unieszkodliwiania: Zgodnie z ustawą z dnia 27 kwietnia 2001 r. o odpadach (Dz.U.62 poz. 628) oraz rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 27 września 2001 r. w sprawie katalogu odpadów (Dz.U.112 poz. 1206), Zawartość opakowania wg: rodzaju 07 01 99 inne, nie wymienione odpady
Data wydania: 21.08.2006 Data aktualizacji: Strona/stron 5/7 Opakowania wg: rodzaju 15 01 02 opakowania z tworzyw sztucznych, rodzaju 15 01 04 opakowania z metalu, rodzaju 15 01 10 opakowania zawierające pozostałości substancji niebezpiecznych lub nimi zanieczyszczone. Sposób likwidacji (D10) - termiczne przekształcanie odpadów w instalacjach lub urządzeniach zlokalizowanych na lądzie. ZuŜyte opakowania dostarczać do uprawnionych do ich przerabiania przedsiębiorstw. Opakowania opróŝnić całkowicie. 14. INFORMACJE O TRANSPORCIE A. Transport drogowy i kolejowy (ADR /RID) Nr UN: - Klasa: - Grupa pakowania: - Kod klasyfikacyjny: - Numer rozpoznawczy zagroŝenia: - Nalepka ostrzegawcza wg (ADR/RID): - B. Transport morski (IMDG) Nr UN: - Klasa: - Grupa pakowania: - EmS numer: - Zanieczyszczenie środowiska morskiego: nie Nalepka ostrzegawcza wg IMDG: - C. Transport lotniczy (IATA-DGR) Nr UN: - Klasa: - Grupa pakowania: - Nalepka ostrzegawcza wg IATA: - 15. INFORMACJE DOTYCZĄCE PRZEPISÓW PRAWNYCH Substancja nie została zaklasyfikowana jako niebezpieczna zgodnie z obowiązującym prawem. Kartę wykonano zgodnie z: Ustawą o substancjach i preparatach chemicznych z dnia 11.01.2001 r. (Dz.U.11 poz.84; z późniejszymi zmianami), Rozporządzeniem w sprawie karty charakterystyki substancji niebezpiecznej i preparatu niebezpiecznego. Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 3 lipca 2002 r. (Dz. U. Nr 140, poz. 1171) ze zmianą z dnia 14.12.2004 r. (Dz.U. 2 z 2005r. poz.2). Rozporządzeniem Ministra Zdrowia z dnia 28.09.2005 r. w sprawie wykazu substancji niebezpiecznych wraz z ich klasyfikacją i oznakowaniem - ZAŁĄCZNIK (Dz.U.201 poz.1674), (29ATP). Rozporządzeniem Ministra Zdrowia z dnia 2.09.2003 r. w sprawie oznakowania opakowań substancji niebezpiecznych i preparatów niebezpiecznych (Dz. U. Nr 173, poz. 1679 z późniejszymi zmianami). Rozporządzeniem Ministra Zdrowia z dnia 2.09.2003 r. w sprawie kryteriów i sposobu klasyfikacji substancji i preparatów chemicznych (Dz. U. Nr 171, poz. 1666 z późniejszymi zmianami). Rozporządzeniem Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 29.11.2002 r. (Dz.U. Nr 217, poz. 1833) w sprawie najwyŝszych dopuszczalnych stęŝeń i natęŝeń czynników szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy ze zmianą z dnia 1.10.2005 r. (Dz.U. 212 poz.1769).
Data wydania: 21.08.2006 Data aktualizacji: Strona/stron 6/7 Ustawą z dnia 27.04.2001 r. o odpadach (Dz.U.62 poz.628) oraz rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 27.09.2001 r. w sprawie katalogu odpadów (Dz.U.112 poz.1206). Ustawą z dnia 11 maja 2001 r. o opakowaniach i odpadach opakowaniowych. (Dz.U. 2001 nr 63 poz. 638). Klasyfikacją towarów niebezpiecznych zgodnie z Umową Europejską dotyczącą międzynarodowego przewozu drogowego towarów niebezpiecznych (ADR). Ustawą z dnia 28 października 2002 r. o przewozie drogowym towarów niebezpiecznych. (Dz. U. 2002 nr 199 poz. 1671) z późniejszymi zmianami. Rozporządzeniem Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 26.09.1997 r. w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy. (Dz.U. 2003 nr 169 poz. 1650) z późniejszymi zmianami. Rozporządzeniem Ministra Zdrowia z dnia 30.12.2004 roku w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy związanej z występowaniem w miejscu pracy czynników chemicznych. (Dz. U. z 2005r. Nr 11, poz. 86). Rozporządzeniem Ministra Gospodarki z dnia 21.12.2005r. w sprawie zasadniczych wymagań dla środków ochrony indywidualnej. (Dz. U. Nr 259, poz. 2173). Rozporządzeniem Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 26.09.1997 r. w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy (Dz.U. 2003 nr 169 poz. 1650) z późniejszymi zmianami. Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 30.12.2004 roku w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy związanej z występowaniem w miejscu pracy czynników chemicznych (Dz. U. z 2005r. Nr 11, poz. 86). Rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 21.12.2005 r. w sprawie zasadniczych wymagań dla środków ochrony indywidualnej (Dz. U. Nr 259, poz. 2173). 16. INNE INFORMACJE Chemiczne określenie produktu: Antracen Normy na sprzęt ochronny: PN-EN 141:2002 Sprzęt ochrony układu oddechowego. Pochłaniacze i filtropochłaniacze, wymagania, badanie, znakowanie. PN-EN 344:1996 Wymagania i metody badania obuwia bezpiecznego, ochronnego i zawodowego do uŝytku w pracy. Zmiana A1. PN-EN 166:2002 (U) Ochrona indywidualna oczu. Wymagania. PN-EN 374-3:2004 (U) Rękawice chroniące przed chemikaliami i mikroorganizmami. Wyznaczanie odporności na przenikanie chemikaliów. PN-EN 466:1998 OdzieŜ ochronna. Ochrona przed ciekłymi chemikaliami. Wymagania dotyczące odzieŝy chroniącej przed chemikaliami z połączeniami nieprzepuszczającymi cieczy (typ 3). Powietrze na stanowiskach pracy PN-EN 1540:2004 PN-EN 689:2002 Powietrze na stanowiskach pracy. Terminologia Powietrze na stanowiskach pracy. Wytyczne oceny naraŝenia inhalacyjnego na czynniki chemiczne przez porównanie z wartościami dopuszczalnymi i strategia pomiarowa. Uwaga: UŜytkownik ponosi odpowiedzialność za podjęcie wszelkich kroków mających na celu spełnienie wymogów prawa krajowego. Informacja zawarta w powyŝszej karcie stanowi opis wymogów bezpieczeństwa uŝytkowania preparatu. UŜytkownik ponosi całkowitą odpowiedzialność za określenie przydatności produktu do określonych celów. Zawarte w niniejszej karcie dane nie stanowią oceny bezpieczeństwa miejsca pracy uŝytkownika. Karta charakterystyki nie moŝe być traktowana jako gwarancja właściwości preparatu. Produkt nie moŝe być uŝywany bez pisemnej zgody w Ŝadnym innym celu aniŝeli podanym w p.1 kartycharakterystyki. Karta charakterystyki jest bezpośrednio przekazywana dystrybutorowi produktu, bez zapewnień lub gwarancji co do kompletności bądź szczegółowości wszystkich informacji lub zaleceń w niej zawartych. Kartę wykonano w Przedsiębiorstwie EKOS S.C. 80-266 Gdańsk, al. Grunwaldzka 209, tel/fax: (0-58)305-37- 46, www.ekos.gda.pl e-mail: ekos@ekos.gda.pl na podstawie informacji i konsultacji uzyskanych od Zamawiającego oraz materiałów z własnej bazy danych
Data wydania: 21.08.2006 Data aktualizacji: Strona/stron 7/7 Informacje zawarte w niniejszej karcie-charakterystyce są zgodne z aktualnym stanem naszej wiedzy i spełniają warunki prawa krajowego oraz Unii Europejskiej. Informacje zawarte w niniejszej karcie-charakterystyce nie są gwarancją parametrów technicznych czy przydatności do określonych zastosowań. * * * * *