Postanowienie z dnia 29 listopada 2004 r. III SPP 48/04



Podobne dokumenty
POSTANOWIENIE. SSN Teresa Bielska-Sobkowicz (przewodniczący, sprawozdawca) SSN Jan Górowski SSN Dariusz Zawistowski

POSTANOWIENIE. Sygn. akt IV CZ 27/17. Dnia 28 czerwca 2017 r. Sąd Najwyższy w składzie:

POSTANOWIENIE. SSN Marta Romańska (przewodniczący) SSN Dariusz Dończyk (sprawozdawca) SSN Bogumiła Ustjanicz

POSTANOWIENIE. SSN Marta Romańska (przewodniczący) SSN Dariusz Dończyk SSN Bogumiła Ustjanicz (sprawozdawca)

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Wyrok z dnia 4 lipca 2007 r. II UK 280/06

POSTANOWIENIE. SSN Zbigniew Kwaśniewski (przewodniczący) SSN Agnieszka Piotrowska (sprawozdawca) SSN Maria Szulc

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

POSTANOWIENIE. SSN Wojciech Katner (przewodniczący) SSN Iwona Koper SSN Karol Weitz (sprawozdawca)

POSTANOWIENIE. Sygn. akt V CZ 29/14. Dnia 8 maja 2014 r. Sąd Najwyższy w składzie:

POSTANOWIENIE. SSN Józef Iwulski (przewodniczący) SSN Dawid Miąsik SSN Romualda Spyt (sprawozdawca)

POSTANOWIENIE. SSN Grzegorz Misiurek (przewodniczący) SSN Marta Romańska (sprawozdawca) SSN Maria Szulc

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

POSTANOWIENIE. przeciwko I. Towarzystwu Ubezpieczeń Spółce Akcyjnej [ ]

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ. SSN Piotr Prusinowski (przewodniczący) SSN Jolanta Frańczak (sprawozdawca) SSN Krzysztof Rączka

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

POSTANOWIENIE. SSN Romualda Spyt (przewodniczący) SSN Halina Kiryło SSN Dawid Miąsik (sprawozdawca)

POSTANOWIENIE. Sygn. akt III CZ 1/17. Dnia 9 lutego 2017 r. Sąd Najwyższy w składzie:

POSTANOWIENIE UZASADNIENIE

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ UZASADNIENIE

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

POSTANOWIENIE. SSN Krzysztof Pietrzykowski (przewodniczący) SSN Dariusz Dończyk SSN Anna Owczarek (sprawozdawca)

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ. SSN Jolanta Frańczak (przewodniczący) SSN Bogusław Cudowski SSN Zbigniew Korzeniowski (sprawozdawca)

POSTANOWIENIE. Sygn. akt III SPP 150/14. Dnia 12 sierpnia 2014 r. Sąd Najwyższy w składzie:

Postanowienie z dnia 7 maja 2009 r. III UK 100/08

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

POSTANOWIENIE UZASADNIENIE

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ. SSN Maciej Pacuda (przewodniczący) SSN Dawid Miąsik (sprawozdawca) SSN Piotr Prusinowski

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Postanowienie z dnia 1 czerwca 2010 r. III UZ 3/10

POSTANOWIENIE. Sygn. akt II CZ 42/14. Dnia 4 września 2014 r. Sąd Najwyższy w składzie:

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

POSTANOWIENIE. SSN Zbigniew Korzeniowski (przewodniczący) SSN Halina Kiryło SSN Dawid Miąsik (sprawozdawca)

POSTANOWIENIE. SSN Andrzej Wróbel (przewodniczący) SSN Bogusław Cudowski SSN Jolanta Frańczak (sprawozdawca)

Wyrok z dnia 22 lipca 2009 r. I UK 27/09

POSTANOWIENIE. SSN Dariusz Dończyk (przewodniczący) SSN Bogumiła Ustjanicz (sprawozdawca) SSN Kazimierz Zawada

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

POSTANOWIENIE. SSN Zbigniew Hajn (przewodniczący) SSN Bogusław Cudowski (sprawozdawca) SSN Małgorzata Gersdorf

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

POSTANOWIENIE. Sygn. akt II UZ 40/16. Dnia 13 października 2016 r. Sąd Najwyższy w składzie:

POSTANOWIENIE. SSN Beata Gudowska (przewodniczący) SSN Dawid Miąsik (sprawozdawca) SSN Małgorzata Wrębiakowska-Marzec

POSTANOWIENIE. SSN Jolanta Frańczak (przewodniczący) SSN Bohdan Bieniek SSN Krzysztof Staryk (sprawozdawca)

POSTANOWIENIE. Sygn. akt V CZ 91/14. Dnia 20 stycznia 2015 r. Sąd Najwyższy w składzie:

POSTANOWIENIE. U z a s a d n i e n i e

POSTANOWIENIE. Sygn. akt II UK 6/18. Dnia 12 lutego 2019 r. Sąd Najwyższy w składzie: SSN Jerzy Kuźniar

Wyrok z dnia 13 października 1998 r. II UKN 168/98

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

POSTANOWIENIE. SSN Zbigniew Korzeniowski

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ. SSN Jerzy Kuźniar (przewodniczący) SSN Krzysztof Staryk SSN Zbigniew Korzeniowski (sprawozdawca)

POSTANOWIENIE. SSN Grzegorz Misiurek (przewodniczący) SSN Wojciech Katner SSN Hubert Wrzeszcz (sprawozdawca)

POSTANOWIENIE. SSN Barbara Myszka (przewodniczący) SSN Krzysztof Pietrzykowski SSN Maria Szulc (sprawozdawca)

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Wyrok z dnia 13 lipca 2005 r. I UK 311/04

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ. SSN Zbigniew Hajn (przewodniczący) SSN Roman Kuczyński (sprawozdawca) SSN Maciej Pacuda

POSTANOWIENIE. Uzasadnienie

POSTANOWIENIE. SSN Romualda Spyt

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ. SSN Katarzyna Gonera (przewodniczący) SSN Roman Kuczyński (sprawozdawca) SSN Małgorzata Wrębiakowska-Marzec

POSTANOWIENIE. SSN Krystyna Bednarczyk (przewodniczący) SSN Beata Gudowska SSN Maria Tyszel (sprawozdawca) Protokolant Ewa Wolna

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

POSTANOWIENIE UZASADNIENIE

POSTANOWIENIE. SSN Marta Romańska (przewodniczący) SSN Dariusz Dończyk SSN Kazimierz Zawada (sprawozdawca)

Wyrok z dnia 1 września 2010 r. II UK 77/10

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Postanowienie z dnia 16 grudnia 2005 r. II UK 77/05

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Wyrok z dnia 2 kwietnia 2009 r. III UK 86/08

POSTANOWIENIE. SSN Zbigniew Korzeniowski (przewodniczący) SSN Bogusław Cudowski (sprawozdawca) SSN Zbigniew Myszka

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

POSTANOWIENIE. Sygn. akt V CZ 56/16. Dnia 29 września 2016 r. Sąd Najwyższy w składzie:

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

W Y R O K W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Dnia 16 grudnia 1999 r.

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Wyrok z dnia 9 marca 2001 r. II UKN 402/00

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ. SSN Dariusz Świecki (przewodniczący) SSN Andrzej Ryński SSN Kazimierz Klugiewicz (sprawozdawca)

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Wyrok z dnia 12 marca 2007 r. I UK 299/06

POSTANOWIENIE. SSN Marta Romańska (przewodniczący) SSN Józef Frąckowiak SSN Zbigniew Kwaśniewski (sprawozdawca)

POSTANOWIENIE. SSN Antoni Górski (przewodniczący) SSN Irena Gromska-Szuster (sprawozdawca) SSN Hubert Wrzeszcz

POSTANOWIENIE. Sygn. akt V CZ 47/13. Dnia 9 października 2013 r. Sąd Najwyższy w składzie:

POSTANOWIENIE. Sygn. akt III SPP 30/17. Dnia 12 lipca 2017 r. Sąd Najwyższy w składzie:

POSTANOWIENIE. Sygn. akt V CSK 21/14. Dnia 20 listopada 2014 r. Sąd Najwyższy w składzie:

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ. SSN Dawid Miąsik (przewodniczący) SSN Zbigniew Myszka (sprawozdawca) SSN Piotr Prusinowski

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ. SSN Bogusław Cudowski (przewodniczący) SSN Jolanta Frańczak (sprawozdawca) SSN Krzysztof Staryk

POSTANOWIENIE. Sygn. akt II UZ 70/14. Dnia 27 stycznia 2015 r. Sąd Najwyższy w składzie:

Wyrok z dnia 12 sierpnia 1998 r. II UKN 171/98

POSTANOWIENIE. SSN Wojciech Katner (przewodniczący) SSN Maria Szulc (sprawozdawca) SSN Bogumiła Ustjanicz

POSTANOWIENIE. SSN Małgorzata Wrębiakowska-Marzec

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

POSTANOWIENIE UZASADNIENIE

POSTANOWIENIE. SSN Krzysztof Staryk (przewodniczący) SSN Jolanta Frańczak (sprawozdawca) SSN Maciej Pacuda

Transkrypt:

Postanowienie z dnia 29 listopada 2004 r. III SPP 48/04 Uchylenie wyroku sądu pierwszej instancji i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania niezgodnie z art. 386 2 i 4 k.p.c. może uzasadniać stwierdzenie przewlekłości postępowania (art. 12 ust. 2 i 4 ustawy z dnia 17 czerwca 2004 r. o skardze na naruszenie prawa strony do rozpoznania sprawy w postępowaniu sądowym bez nieuzasadnionej zwłoki, Dz.U. Nr 179, poz. 1843). Przewodniczący SSN Barbara Wagner (sprawozdawca), Sędziowie SN: Herbert Szurgacz, Andrzej Wróbel. Sąd Najwyższy, po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w dniu 29 listopada 2004 r. sprawy ze skargi Cecylii K. na przewlekłość postępowania Sądu Okręgowego w Warszawie [...] i Sądu Apelacyjnego w Warszawie [...] 1) stwierdził, że w postępowaniu przed Sądem Apelacyjnym w Warszawie [...] nastąpiła przewlekłość postępowania; 2) przyznał skarżącej od Skarbu Państwa kwotę 2.000 zł (słownie złotych: dwa tysiące ); 3) skargę na przewlekłość postępowania Sądu Okręgowego w Warszawie [...] przekazał do rozpoznania Sądowi Apelacyjnemu w Warszawie. U z a s a d n i e n i e Cecylia K. wniosła skargę na przewlekłość postępowania Sądu Apelacyjnego w Warszawie w sprawie [...] oraz na przewlekłość postępowania Sądu Okręgowego w Warszawie w sprawie [...], domagając się stwierdzenia przewlekłości postępowania obu tych Sądów, wyznaczenia przez Sąd Okręgowy nieodległego terminu na rozpatrzenie sprawy oraz zasądzenia od Skarbu Państwa kwoty 5.000 zł tytułem odszkodowania.

2 Wyrokiem z 22 października 1997 r. Sąd Wojewódzki-Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Warszawie oddalił odwołanie Jerzego K. od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych-Oddziału w W. z 4 marca 1997 r., odmawiającej wnioskodawcy prawa do renty inwalidzkiej w związku z pobytem w więzieniu z przyczyn politycznych. Jerzy K. zaskarżył ten wyrok apelacją, wnosząc o jego uchylenie. Sąd Apelacyjny w Warszawie uwzględnił apelację skarżącego i wyrokiem z dnia 15 kwietnia 1998 r. uchylił zaskarżone orzeczenie, przekazując sprawę do ponownego rozpoznania Sądowi Wojewódzkiemu-Sądowi Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Warszawie. W uzasadnieniu wyroku Sąd Apelacyjny wskazał, że Sąd pierwszej instancji pominął oświadczenia kolegów wnioskodawcy, których powinien wysłuchać w charakterze świadków w celu ustalenia warunków panujących w więzieniu. Ponadto, nie ustosunkował się do opinii biegłego Bogdana Z. i nie zasięgnął opinii Instytutu Neurologii i Psychiatrii. Po ponownym rozpoznaniu sprawy i uwzględnieniu zaleceń Sądu drugiej instancji, Sąd Okręgowy-Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Warszawie wyrokiem z dnia 29 października 2001 r. oddalił odwołanie Jerzego K. Apelację od tego wyroku złożyła Cecylia K., która wstąpiła na miejsce zmarłego w dniu 27 października 2001 r. męża Jerzego. Wnosiła ona o uchylenie zaskarżonego wyroku w całości i o uznanie odwołania od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych. Rozpoznający powtórnie sprawę Sąd Apelacyjny w Warszawie uznał apelację za zasadną i wyrokiem z dnia 27 listopada 2003 r. [...] uchylił zaskarżony wyrok i sprawę przekazał Sądowi Okręgowemu-Sądowi Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Warszawie do ponownego rozpoznania. W uzasadnieniu orzeczenia Sąd drugiej instancji podniósł, że opinia sądowa psychiatryczno - psychologiczna sporządzona przez pracowników Instytutu Psychiatrii i Neurologii w W. jest niepełna, albowiem nie zawiera odpowiedzi na pytanie zadane biegłym w postanowieniu Sądu Okręgowego z 25 kwietnia 2001 r., czy wnioskodawca był całkowicie lub częściowo niezdolny do pracy w związku z pobytem w więzieniu w latach 1953-1956. Odpowiedzi na to pytanie nie zawiera również opinia uzupełniająca. Sąd uznał, że teza dowodowa Sądu pierwszej instancji była całkowicie nieprawidłowa, ponieważ biegli mieli się wypowiedzieć czy stan zdrowia Jerzego K. pozostaje w związku z przeżyciami z okresu 1953-56 - pobytem w więzieniu i doznanymi tam urazami. Opinia psychiatry i psychologa dotknięta była wadą, ponieważ biegli uchylili się od udzielenia odpowiedzi na najbardziej istotne pytanie w sposób pozaprocesowy. Należało ustalić, zdaniem Sądu, czym charakteryzują się rozpoznane u Jerzego K. zespoły stresu pourazowego i psychoorganiczne-

3 go, czy schorzenia te są całkowicie odrębne czy też pewne ich objawy są podobne lub wspólne i jak je zaliczyć do jednego lub drugiego zespołu, od kiedy zespół stresu pourazowego jest uznawany za odrębną jednostkę chorobową i jakie nasilenie objawów tego zespołu powoduje niezdolność do pracy. W konkluzji Sąd wskazał, że celowe jest dopuszczenie dowodu z opinii dotychczasowych biegłych psychiatry i psychologa na okoliczność wykazania ewentualnego związku przyczynowego pomiędzy rozpoznanym u Jerzego K. stresem pourazowym a pobytem w więzieniu i spowodowania całkowitej lub częściowej niezdolności do pracy oraz dopuszczenie dowodu z opinii łącznej wydanej przez biegłych Marię G. oraz neurologa i psychiatrę Bogdana Z., co stworzy gwarancję należytego uwzględnienia schorzeń neurologicznych i ich etiologii. Sąd Najwyższy zważył, co następuje: Skarga Cecylii K. na przewlekłość postępowania Sądu Apelacyjnego w Warszawie w sprawie [...] zasługuje na uwzględnienie. Zgodnie z art. 386 k.p.c., sąd drugiej instancji obligatoryjnie uchyla zaskarżony wyrok i przekazuje sprawę sądowi pierwszej instancji do ponownego rozpoznania w razie stwierdzenia nieważności postępowania ( 2), a fakultatywnie - może uchylić zaskarżony wyrok i sprawę przekazać do ponownego rozpoznania tylko w razie nierozpoznania przez sąd pierwszej instancji istoty sprawy albo gdy wydanie wyroku wymaga przeprowadzenia postępowania dowodowego w całości ( 4). Jakkolwiek skorzystanie ze sposobu rozstrzygnięcia przewidzianego w art. 386 4 k.p.c. pozostawiono uznaniu sądu drugiej instancji, to możliwość uchylenia wyroku i przekazania sprawy do ponownego rozpoznania jest ograniczona do sytuacji, gdy sąd ten uzna apelację za zasadną merytorycznie i jednocześnie stwierdzi brak podstaw do wydania orzeczenia reformatoryjnego. Innymi słowy, rozstrzygnięcie o uchyleniu wyroku i przekazaniu sprawy do ponownego rozpoznania następuje w razie stwierdzenia takich wad orzeczenia w postępowaniu sądu pierwszej instancji, których sąd drugiej instancji nie może sam usunąć, wydając wyrok reformatoryjny. Oznacza to, że w pierwszej kolejności sąd drugiej instancji powinien dokonać zmiany orzeczenia sądu pierwszej instancji (orzec reformatoryjnie), a dopiero w dalszej kolejności - w razie wystąpienia przesłanek powołanych w art. 386 2 lub 4 k.p.c. - uchylić wyrok i przekazać sprawę sądowi pierwszej instancji do ponownego rozpoznania (orzec ka-

4 satoryjnie). Prowadzenie przez sąd drugiej instancji uzupełniającego postępowania dowodowego i orzekanie reformatoryjne powinny stanowić regułę, albowiem przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania znacznie przedłuża czas postępowania dowodowego. Zatem kryterium, które co do zasady powinno decydować o ewentualnym uchyleniu wyroku i przekazaniu sprawy do ponownego rozpoznania lub jej merytorycznym rozpoznaniu w postępowaniu drugoinstancyjnym jest stan sprawy - czas jej rozpoznawania. Zaznaczyć trzeba, że sąd apelacyjny jest sądem merytorycznym, którego wyrok, pomimo uwzględnienia ustaleń i poglądów sądu pierwszej instancji, opiera się na własnych podstawach prawnych i faktycznych (art. 382 k.p.c.). Sąd Apelacyjny w Warszawie rozpoznając sprawę [...] dwukrotnie uchylił wyroki Sądu pierwszej instancji, przekazując ją do ponownego rozpoznania. Zarówno wyrok kasatoryjny Sądu Apelacyjnego z dnia 15 kwietnia 1998 r., jak i wyrok tego Sądu z dnia 27 listopada 2003 r. przyczyniły się do przewlekłości postępowania w sprawie. Zasięgnięcie opinii Instytutu Neurologii i Psychiatrii, czy też przesłuchanie w charakterze świadków kolegów Jerzego K. na okoliczności wskazane w motywach wyroku z dnia 15 kwietnia 1998 r., a także dopuszczenie dowodu z opinii dotychczasowych biegłych psychiatry i psychologa, z opinii łącznej biegłych psychiatry Marii G. oraz neurologa i psychiatry Bogdana Z., co zalecano w uzasadnieniu wyroku z dnia 27 listopada 2003 r., są tego rodzaju wadami orzeczenia Sądu pierwszej instancji, które mogły zostać usunięte w postępowaniu apelacyjnym. Nie można przeto zarzucić Sądowi pierwszej instancji, że nie rozpoznał istoty sprawy poprzez zaniechanie zbadania materialnej podstawy roszczenia wnioskodawcy (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 23 września 1998 r., II CKN 897/97, OSNC 1999 nr 1, poz. 22). Wydanie wyroku nie wymagało również przeprowadzenia postępowania dowodowego w całości, a jedynie jego uzupełnienia o czynności procesowe powołane w motywach orzeczeń Sądu Apelacyjnego. Całokształt materiału dowodowego, na który składał się materiał zgromadzony w postępowaniu w pierwszej instancji uzupełniony o czynności przeprowadzone w postępowaniu apelacyjnym, pozwoliłby bez wątpienia na wydanie przez Sąd Apelacyjny - jako sąd merytoryczny - orzeczenia reformatoryjnego bez zbędnej zwłoki. Mając powyższe na uwadze, stosownie do art. 12 ust. 2 i ust. 4 ustawy z dnia 17 czerwca 2004 r. o skardze na naruszenie prawa strony do rozpoznania sprawy w postępowaniu sądowym bez nieuzasadnionej zwłoki (Dz.U. Nr 179, poz. 1843), Sąd Najwyższy postanowił stwierdzić, że w postępowaniu przed Sądem Apelacyjnym w

5 Warszawie w sprawie [...] nastąpiła przewlekłość i przyznać skarżącej z tego tytułu od Skarbu Państwa kwotę 2.000 zł, uznając ją za odpowiednią. Równocześnie z uwagi na to, że rozpoznanie skargi na przewlekłość postępowania przed Sądem Okręgowym w Warszawie w sprawie [...] należy do właściwości Sądu Apelacyjnego (art. 4 ust. 1 ustawy z dnia 17 czerwca 2004 r.), przed którym nie obowiązuje przymus adwokacko-radcowski, Sąd Najwyższy postanowił jak w punkcie trzecim orzeczenia. ========================================