Alina Dorota Jarzàbek Plan wynikowy treêci nauczania j zyka niemieckiego (wraz z rozk adem materia u) w klasie I szko y ponadgimnazjalnej do podr cznika Themen aktuell 1 (opracowany na podstawie Programu nauczania j zyka niemieckiego dla liceum ogólnokszta càcego, profilowanego i technikum U. Boszulak i E. Ciemnickiej. Numer w wykazie DKOS-4015-186/02) Program Êcie ek edukacyjnych do podr cznika Themen aktuell 1 i 2 Hueber Polska Sp. z o.o. ul. Lindleya 14a/29 02-013 Warszawa tel.: (022) 622 80 35 fax: (022) 622 80 35 w. 35 hueber@hueber.pl www.hueber.pl www.themen-aktuell.de
Plan wynikowy Plan wynikowy to uporzàdkowany wykaz zamierzonych przez nauczyciela efektów kszta cenia. Nauczyciel konstruuje swój plan wynikowy w oparciu o specyfik danego zespo u uczniów i program nauczania, który dla niego wybra. Uwzgl dnia w nim charakter pracy z tym zespo em oraz w asny styl pracy dydaktycznej. JednoczeÊnie plan wynikowy jako indywidualny dokument nauczyciela jest podrz dny wzgl dem Przedmiotowego i Wewnàtrzszkolnego Systemu Oceniania oraz planu dydaktycznego szko y. Planowanie jest niezb dnym elementem procesu kszta cenia. Bogata literatura na ten temat podkreêla wag integrowania celów kszta cenia i materia u dydaktycznego, za pomocà którego sà realizowane. Dzi ki planowaniu wynikowemu nauczyciel jasno okreêla kryteria sukcesu ucznia, z którymi zapoznaje go (tak e jego rodziców) na poczàtku procesu kszta cenia. Tym samym nauczyciel stawia ucznia i jego sukces w centrum procesu dydaktycznego. A zatem planowanie wynikowe przenosi uwag z dzia aƒ nauczyciela na dzia ania ucznia, wskazujàc mu umiej tnoêci, które ma nabyç. Podstawà do opracowania planu wynikowego sà precyzyjnie okreêlone wymagania edukacyjne, wyra one jako oczekiwane przez nauczyciela post py w umiej tnoêciach i wiedzy uczniów. Wymagania programowe muszà byç zró nicowane, podobnie jak ró ne sà uzdolnienia, potrzeby poznawcze i motywacje uczniów. Plan wynikowy nie mo e byç dokumentem sztywnym, raz sporzàdzonym i potem (co cz sto si zdarza) zapomnianym. Nauczyciel powinien go elastycznie modyfikowaç w zale noêci od sytuacji dydaktycznej, a w uzasadnionych okolicznoêciach nawet zmieniç. W dydaktyce wyró nia si zwykle pi ç poziomów wymagaƒ: konieczne, podstawowe, rozszerzajàce, dope niajàce i rozszerzajàce. Jednak e dydaktyka nauczania j zyków obcych preferuj tzw. model humanistyczny, który dzieli wymagania na podstawowe i ponadpodstawowe. Dwustopniowy model planowania przyj ty zosta tak e w planie wynikowym do podr cznika Themen aktuell 1. Spe nienie wymagaƒ podstawowych w 50% to ocena dopuszczajàca. Na stopieƒ dostateczny uczeƒ powinien nabyç 75% umiej tnoêci z tego poziomu wymagaƒ. Ocen dobrà otrzyma uczeƒ, który wykona co najmniej 75% zadaƒ z poziomu podstawowego i 50% zadaƒ z poziomu ponadpodstawowego. Spe nienie wymagaƒ ponadpodstawowych w 75% uzasadnia wystawienia oceny bardzo dobrej. Tak e w tym przypadku nale y uwzgl dniç uprzednie wykonanie zadaƒ z poziomu podstawowego w co najmniej 75%. Zaproponowane kryteria oceniania mogà byç zmienione stosowanie do ustaleƒ zawartych w Przedmiotowym i Wewnàtrzszkolnym Systemie Oceniania. Za o enia oceny spe nionych wymagaƒ wynikajà z teorii pomiaru dydaktycznego, a uzyskany stopieƒ powiàzany jest jakoêcià osiàgni ç. Przedstawiony tu przyk ad planu wynikowego dla nauczycieli pracujàcych z podr cznikiem Themen aktuell 1 uwzgl dnia jednoczeênie rozk ad materia u oraz standardy maturalne. U yte skróty: LB podr cznik AB çwiczenia LB 1/1-1/21 - podr cznik, rozdzia 1, zadania od 1 do 21 2
Dzia 1: Erste Kontakte Wymagania edukacyjne Materia podr cznikowy Wymagania podstawowe (P) Wymagania ponadpodstawowe (PP) Standardy maturalne LB 1/1-1/21 AB 1-34 Liczba lekcji: 6 Formu y na powitanie Dane osobowe (imi i nazwisko, pochodzenie, miejsce zamieszkania, adres, wiek, zawód, hobby, stan cywilny) Nazwy paƒstw Alfabet Liczebniki g ówne do 100 Gramatyka: zaimki osobowe w mianowniku odmiana czasowników: heißen, sein, wohnen, arbeiten, leben, haben, wohnen, kommen, kaufen, studieren formy adresatywne: du, ihr, Sie zdanie pytajàce zdanie oznajmujàce o szyku prostym i przestawnym formy grzecznoêciowe trybu oznajmujàcego zaimki pytajne: wer?, wie?, wo?, was? wohin?, woher?, wie teuer? wita si i egna z rówieênikami i osobami doros ymi zawiera znajomoêci pyta o samopoczucie odpowiada na pytanie o samopoczucie potwierdza informacje zaprzecza informacjom literuje wyraz podaje numery telefoniczne podaje adres zmienia temat rozmowy godzi si na propozycj dzi kuje reaguje na pomy k telefonicznà nazywa osoby, ich stan cywilny, zawód, hobby prowadzi krótkie dialogi wg wzoru stosuje zasady poprawnej wymowy i intonacji zapisuje adres zapisuje liczebniki 0-100 pisze krótkie yciorysy wg wzoru czyta ze zrozumieniem prosty tekst rozró nia w tekêcie zdania oznajmujàce i pytajàce rozumie ogólnie tekst s uchany rozpoznaje liczebniki w tekêcie s uchanym odmienia i stosuje w zdaniu poznane czasowniki buduje zdania oznajmujàce o szyku przestawnym zna i stosuje w mowie i piêmie zaimki osobowe w mianowniku pyta i udziela informacji o osobach identyfikuje informacje prowadzi proste rozmowy telefoniczne znajduje w tekêcie pisanym szczegó owe informacje rozumie krótkie autentyczne rozmowy i selekcjonuje informacje nazywa i lokalizuje wybrane miasta krajów niemieckoj zycznych pisze krótkà notatk o sobie stosuje poprawnie szyk wyrazów w zdaniu oznajmujàcym i pytajàcym udzielanie i pozyskiwanie informacji relacjonowanie argumentowanie dane osobowe przedstawianie siebie i innych ludzi notatka o sobie rozmowa telefoniczna w prostej rozmowie 3
Dzia 2: Gegenstände in Haus und Haushalt Wymagania edukacyjne Materia podr cznikowy Wymagania podstawowe (P) Wymagania ponadpodstawowe (PP) Standardy maturalne LB2/1-2/10 AB 1-19 Liczba lekcji: 6 Przedmioty w domu i gospodarstwie domowym Gramatyka: rodzajnik okreêlony i nieokreêlony w mianowniku liczba mnoga rzeczowników rzeczowniki z o one przeczenie kein, keine przeczenia nein, nicht zaimki dzier awcze w mianowniku l.p. i l.mn. liczebniki g ówne do 1000 identyfikuje i nazywa przedmioty klasyfikuje przedmioty nazywa cechy przedmiotów okreêla przynale noêç przedmiotów za pomocà zaimków dzier awczych inicjuje i prowadzi proste dialogi wg wzoru stosuje zasady wymowy i intonacji w poznanym s ownictwie rozumie ogólnie tekst s uchany zna rodzajniki okreêlone i nieokreêlone w mianowniku zna form l.mn. poznanych rzeczowników pos uguje si liczebnikami g ównymi powy ej 100 opisuje przedmioty dokonuje sprostowania wypowiedzi rozumie detale w tekêcie s uchanym prowadzi krótkie dialogi zna i stosuje w mowie i piêmie rodzajniki okreêlone i nieokreêlone w mianowniku zna i stosuje w mowie i piêmie zaimki dzier awcze zna i stosuje zasady przeczenia z kein, nein, nicht udzielanie i pozyskiwanie informacji opisywanie przedmiotów sprostowanie wypowiedzi w prostej rozmowie 4
Dzia 3: Essen und Trinken Wymagania edukacyjne Materia podr cznikowy Wymagania podstawowe (P) Wymagania ponadpodstawowe (PP) Standardy maturalne LB 3/1-3/22 AB 1-25 Liczba lekcji: 6 Artyku y spo ywcze Potrawy i napoje Posi ki Restauracja Ceny i p acenie rachunku Cechy/smak ywnoêci Jednostki wielkoêci artyku ów spo ywczych Gramatyka: rzeczownik: mianownik i biernik, l.poj., l.mn. zaimki dzier awcze w bierniku l.p. i l.m. tryb rozkazujàcy: 2 os. l.poj. i l.mn. czasownik möchten nazywa produkty spo ywcze i potrawy informuje o ulubionych potrawach pyta o ulubione potrawy i napoje zamawia wg wzoru jedzenie i napoje w restauracji pyta o ceny daƒ i produktów informuje o formie p acenia nazywa smaki potraw proponuje np. napój odmawia np. wypicia napoju chwali potraw porzàdkuje s ownictwo wg kategorii stosuje zasady wymowy i intonacji w poznanym s ownictwie rozumie ogólnie tekst s uchany rozumie ogólnie tekst czytany wyszukuje w tekêcie czytanym kluczowe informacje zna i stosuje odmian rodzajnika okreêlonego i nieokreêlonego w bierniku zna i stosuje zaimki dzier awcze w bierniku zna zasad tworzenia trybu rozkazujàcego opisuje swoje przyzwyczajenia i upodobania ywieniowe prowadzi dialog z kelnerem, zamawia dania, wyra a zadowolenie lub jego brak z zamówienia cz stuje goêci przy stole prowadzi dialog przy stole rozumie szczegó owe informacje w tekêcie s uchanym odtwarza wa ne informacje us yszane w tekêcie sporzàdza samodzielnie list zakupów zna i stosuje w mowie i piêmie zasad tworzenia trybu rozkazujàcego udzielanie i pozyskiwanie informacji relacjonowanie argumentowanie opisywanie ludzi lista zakupów przedstawianie i uzasadnianie w asnych opinii w prostej rozmowie 5
Dzia 4: Freizeit Wymagania edukacyjne Materia podr cznikowy Wymagania podstawowe (P) Wymagania ponadpodstawowe (PP) Standardy maturalne LB 4/1-4/26 AB 1-26 Liczba lekcji: 6 Codzienne czynnoêci Formy sp dzania czasu wolnego Hobby i zainteresowania Praca (us ugi) W teatrze i kinie; na koncercie Sport Spotkanie Podawanie czasu (trwanie, poczàtek trwania) Dni tygodnia Pory dnia Gramatyka: czasowniki modalne: können, müssen, dürfen, möchten czasowniki rozdzielnie z o one okreêlenie czasu pytanie: Wie spät ist es? zaimek nieokreêlony man zaimki pytajne wann?, wie lange? nazywa zaj cia i czynnoêci wykonywane w ciàgu doby okreêla mo liwoêç wykonania czynnoêci za pomocà czasowników modalnych nazywa dni tygodnia nazywa pory dnia pyta o godzin i podaje czas okreêla czas trwania czynnoêci opisuje przebieg dnia rozmawia o czynnoêciach domowych umawia si do kina (teatru, na koncert) planuje swoje zaj cia tygodniowe w kalendarzu pisze wg wzoru tekst pocztówki i listu stosuje zasady wymowy i intonacji w poznanym s ownictwie wyszukuje w tekêcie czytanym szczegó owe informacje porzàdkuj kolejnoêç wydarzeƒ rozumie globalnie tekst s uchany rozpoznaje w tekêcie s uchanym czas zegarowy zna podstawowe znaczenie czasowników modalnych odmienia czasowniki modalne w l.poj. i l.mn. odmienia czasowniki nieregularne i umieszcza je poprawnie w zdaniu podaje potocznie i oficjalnie czas zegarowy podaje kolejnoêç wydarzeƒ, u ywajàc okoliczników czasu opowiada o przebiegu dnia swoim i innych ludzi pisze samodzielnie pocztówk i list z opisem zaj ç w czasie wolnym odtwarza wa ne informacje us yszane w tekêcie zna i stosuje w mowie i w piêmie czasowniki modalne stosuje w mowie i piêmie czasowniki nieregularne udzielanie i pozyskiwanie informacji relacjonowanie list pocztówka przedstawianie i uzasadnianie w asnych opinii w prostej rozmowie 6
Dzia 5: Wohnen Wymagania edukacyjne Materia podr cznikowy Wymagania podstawowe (P) Wymagania ponadpodstawowe (PP) Standardy maturalne LB 5/1-5/20 AB 1-28 Liczba lekcji: 6 Pomieszczenia mieszkalne Meble Opis mieszkania Wyposa enie i po o enie mieszkania Wynajmowanie mieszkania Hotel Miejsce i po o enie Stosunki z sàsiadami i w aêcicielami mieszkania Gramatyka: zaimki okreêlone der, den, die, das zaimki nieokreêlone einer, eine, eins rodzajniki i rzeczownik w celowniku przyimek für przyimki an, auf, in z celownikiem nazywa pomieszczenia mieszkalne nazywa wyposa enie pomieszczeƒ mieszkalnych przyporzàdkowuje przedmioty odpowiednim pomieszczeniom pyta o opinie innych uczniów na temat przedmiotów pyta o cen przedmiotów stosuje przyimki z celownikiem, opisujàc po o enie/miejsce stosuje zasady wymowy i intonacji w poznanym s ownictwie zna zaimki okreêlone i nieokreêlone i stosuje je wg wzoru rozumie globalnie teksty s uchane wyszukuje w tekêcie czytanym kluczowe informacje o pomieszczeniach mieszkalnych przyporzàdkowuje tekst obrazkom stosuje poznane przyimki odpisuje wg wzoru na list opisuje pomieszczenia swojego mieszkania wyra a swoje opinie o przedmiotach zna i stosuje w mowie i piêmie zaimki okreêlone i nieokreêlone wyszukuje w tekêcie czytanym szczegó owe informacje o mieszkaniu wykorzystuje przeczytany tekst do formu owania opinii opisuje swój wymarzony dom stosuje okoliczniki miejsca w zdaniu, zachowujàc w aêciwy jego szyk udzielanie i pozyskiwanie informacji relacjonowanie argumentowanie w negocjacjach list opis miejsca przedstawianie i uzasadnianie w asnych opinii w prostej rozmowie 7
Dzia 6: Krankheit Wymagania edukacyjne Materia podr cznikowy Wymagania podstawowe (P) Wymagania ponadpodstawowe (PP) Standardy maturalne LB 6/1-6/20 AB 1-18 Liczba lekcji: 6 Cz Êci cia a Choroby Ból Lekarstwa Sposób poruszania si Przedmioty codziennego u ytku Gramatyka: zaimki dzier awcze ihr, sein czas przesz y z o ony Perfekt tryb rozkazujàcy, cd. czasowniki modalne sollen i wollen nazywa cz Êci cia a nazywa dolegliwoêci, choroby pyta o rad udziela prostej rady nazywa przedmioty codziennego u ytku do zabrania na urlop/ferie stosuje zasady wymowy i intonacji w poznanym s ownictwie rozumie globalnie i selektywnie tekst s uchany czyta selektywnie teksty rekonstruuje historyjk na podstawie tekstu i fotografii buduje wg wzoru dialogi opisuje historyjk obrazkowà, wykorzystujàc podane s ownictwo stosuje zaimki dzier awcze ihr, sein zna i stosuje formy Partizip Perfekt zna i stosuje zasady tworzenia czasu przesz ego Perfekt buduje proste zdania pojedyncze w czasie Perfekt zna odmian i znaczenie czasowników sollen i wollen tworzy formy czasowników w trybie rozkazujàcym opisuje wyczerpujàco dolegliwoêci udziela rad w przypadku ró nych dolegliwoêci zdrowotnych nazywa ekwipunek urlopowy i uzasadnia jego wybór rekonstruuje dialog po wys uchaniu tekstu prowadzi dialog o dolegliwoêciach zdrowotnych opowiada w asnymi s owami historyjk opowiada historyjk obrazkowà opowiada o w asnych, podobnych doêwiadczeniach pisze list z opisem wydarzeƒ w przesz oêci stosuje rozbudowane zdania pojedyncze sprawnie stosuje poznane czasy gramatyczne zna i stosuje w mowie i piêmie czasowniki modalne sollen i wollen stosuje w mowie i piêmie formy trybu rozkazujàcego udzielanie i pozyskiwanie informacji relacjonowanie argumentowanie w negocjacjach list z opisem wydarzeƒ przedstawianie i uzasadnianie w asnych opinii w prostej rozmowie 8
Dzia 7: Alltag Wymagania edukacyjne Materia podr cznikowy Wymagania podstawowe (P) Wymagania ponadpodstawowe (PP) Standardy maturalne LB 7/1-7/15 AB 1-20 Liczba lekcji: 6 Codzienne czynnoêci Dni tygodnia Nazwy miesi cy Podawanie przedzia ów czasowych Wypadki OkreÊlenia kierunku OkreÊlenia czasu Gramatyka: Partizip Perfekt czasowników rozdzielnie i nierozdzielnie z o onych Czas przesz y Präteritum czasowników haben i sein OkreÊlanie kierunku: wohin? Przyimki z celownikiem: nach, zu Przyimek z biernikiem: in nazywa czynnoêci wykonywane w ciàgu doby nazywa czynnoêci wykonywane w przesz oêci okreêla pory dnia nazywa dni tygodnia nazywa miesiàce opisuje przebieg dnia okreêla poczàtek czynnoêci oraz czas jej trwania stosuje zasady wymowy i intonacji w poznanym s ownictwie rozumie globalnie i selektywnie tekst s uchany czyta selektywnie teksty buduje krótkie dialogi na podstawie podanego s ownictwa zna i stosuje w zdaniach przyimki okreêlajàce kierunek zna i stosuje formy Partizip Perfekt czasowników rozdzielnie i nierozdzielnie z o onych zna odmian i stosuje czasowniki sein i haben w czasie Präteritum buduje proste zdania pojedyncze w czasie Perfekt opowiada i przebiegu dnia swojego i innych ludzi wybiera i/lub dopasowuje zwroty w danym kontekêcie sytuacyjnym prowadzi dialog o nieoczekiwanych wydarzeniach (wypadek) interpretuje notatk pisze list z uwzgl dnieniem podanych informacji pisze opowiadanie do historyjki obrazkowej o wydarzeniach w przesz oêci z u yciem podanych zwrotów zna i stosuje w mowie i w piêmie przyimki okreêlajàce kierunek wyszukuje w tekêcie s uchanym szczegó owe informacje stosuje rozbudowane zdania pojedyncze sprawnie stosuje poznane czasy gramatyczne udzielanie i pozyskiwanie informacji relacjonowanie argumentowanie w negocjacjach list opowiadanie w prostej rozmowie 9
Dzia 8: Orientierung in der Stadt Wymagania edukacyjne Materia podr cznikowy Wymagania podstawowe (P) Wymagania ponadpodstawowe (PP) Standardy maturalne LB 8/1-8/13 AB 1-22 Liczba lekcji: 6 Sklepy OÊrodki sportowe i rekreacyjne Budynki publiczne Us ugi Komunikacja Turystyka Ârodki komunikacji Po o enie, kierunek Cel Droga Orientacja w przestrzeni Gramatyka: Przyimki z celownikiem: aus, bei, nach, seit, von, zu Przyimki z biernikiem: für, gegen, ohne, durch Przyimki z celownikiem i biernikiem: an, auf, hinter, in, neben, über, unter, vor, zwischen nazywa obiekty w mieêcie okreêla po o enie przedmiotów i obiektów w mieêcie pyta o drog do okreêlonego obiektu udziela prostej informacji, jak dotrzeç do obiektu porzàdkuje s ownictwo wg kategorii tematycznych stosuje zasady poprawnej wymowy poznanego s ownictwa identyfikuje na fotografiach obiekty charakterystyczne dla Berlina i nazywa je rozumie ogólnie tekst czytany ustala na podstawie tekstu kolejnoêç wydarzeƒ rozumie ogólnie tekst s uchany zna i stosuje do okreêlania po o enia przyimki z celownikiem i biernikiem zna przyimki z celownikiem i przyimki z biernikiem i stosuje je w typowych sytuacjach tworzy pytania szczegó owe z pytajnikami wo? i wohin? opisuje dok adnie drog do obiektu/miejsca, wykorzystujàc plan miasta prowadzi dialog z obcà osobà, w którym szczegó owo opisuje drog do danego miejsca lub obiektu informuje, gdzie mo na za atwiç okreêlonà czynnoêç nazywa rol obiektów charakterystycznych dla Berlina znajduje w tekêcie czytanym szczegó owe informacje rozumie szczegó owe informacje w tekêcie s uchanym ustala na podstawie tekstu s uchanego kolejnoêç wydarzeƒ pisze sprawozdania, wykorzystujàc podane s ownictwo opisuje szczegó owo pokój uzupe nia luki w zdaniach s ownictwem pasujàcym formà i treêcià do kontekstu stosuje przyimki z celownikiem i przyimki z biernikiem w nietypowych sytuacjach tworzy pytania szczegó owe z ró nymi pytajnikami udzielanie i pozyskiwanie informacji relacjonowanie argumentowanie w negocjacjach opis miejsca sprawozdanie w prostej rozmowie 10
Dzia 9: Kaufen und schenken Wymagania edukacyjne Materia podr cznikowy Wymagania podstawowe (P) Wymagania ponadpodstawowe (PP) Standardy maturalne LB 9/1-9/15 AB 1-20 Liczba lekcji: 6 Sprz t gospodarstwa domowego Przedmioty codziennego u ytku Zaproszenie Okazje do Êwi towania w Niemczech Zakupy Gramatyka: rzeczowniki, zaimki dzier awcze, zaimki osobowe oraz przeczenie kein w celowniku dope nienia rzeczownikowe w celowniku i bierniku czasowniki rzàdzàce celownikiem i biernikiem stopniowanie przymiotników i przys ówków informuje, co chcia by posiadaç i czego potrzebuje informuje, co mo na podarowaç innym osobom dobiera obrazki do fragmentów czytanego tekstu okreêla przydatnoêç przedmiotów czyta ze zrozumieniem d u szy tekst tematyczny (wywiad) wyszukuje kluczowe informacje w przeczytanym tekêcie rozró nia czasowniki z dope nieniem w celowniku i bierniku pisze tekst do komiksu na podstawie podanego s ownictwa zna i stosuje odmian rzeczownika w celowniku zna i stosuje zaimki osobowe w celowniku zna i ró nicuje czasowniki rzàdzàce celownikiem i biernikiem zna i stosuje zasad kolejnoêci dope nieƒ rzeczownikowych w celowniku i bierniku zna i stosuje w zdaniu zaimki osobowe w bierniku i celowniku tworzy stopieƒ wy szy i najwy szy przymiotników wypowiada si o swoich priorytetach wyra a opinie na temat prezentów poleca przedmioty i uzasadnia swój wybór pisze list z zaproszeniem na uroczystoêç wyszukuje szczegó owe informacje w tekêcie s uchanym i dobiera w aêciwe prezenty dla rozmówców wykorzystuje informacje z tekstu s uchanego do opisu przedmiotu rozumie szczegó owe informacje w d u szym tekêcie czytanym zamienia dope nienia wyra one rzeczownikiem na dope nienia zaimkowe wybiera i/lub dopasowuje zwroty w danym kontekêcie sytuacyjnym stosuje przymiotniki w stopniu wy szym i do wyra ania porównaƒ udzielanie i pozyskiwanie informacji relacjonowanie argumentowanie w negocjacjach interpretowanie i komentowanie przedstawionych faktów zaproszenie przedstawianie i uzasadnianie w asnych opinii w prostej rozmowie w dyskusji (PP) dokonywanie podsumowania dyskusji i wypowiedzi (PP) 11
Dzia 10: Deutsche Sprache und deutsche Kultur Wymagania edukacyjne Materia podr cznikowy Wymagania podstawowe (P) Wymagania ponadpodstawowe (PP) Standardy maturalne LB 10/1-10/12 AB 1-22 Liczba lekcji: 6 Biografie s ynnych ludzi Geografia krajów niemieckoj zycznych Komunikacja j zykowa OsobliwoÊci architektury Podawanie daty Podawanie ró nych wielkoêci Gramatyka: rzeczowniki, zaimki dzier awcze, zaimki osobowe oraz przeczenie kein w dope niaczu nazwy w asne w dope niaczu Przyimki rzàdzàce biernikiem: um, durch identyfikuje kraje niemieckoj zyczne wskazuje kraje niemieckoj zyczne na mapie zna stolice tych paƒstw i wskazuje je na mapie informuje o j zykach urz dowych w Szwajcarii zna g ówne rzeki, miasta oraz niektóre landy i kantony krajów niemieckoj zycznych rozumie globalnie tekst s uchany wyszukuje niektóre szczegó owe informacje w tekêcie s uchanym czyta z ogólnym zrozumieniem d u szy tekst tematyczny zna i stosuje w zdaniu rzeczowniki, zaimki dzier awcze, zaimki osobowe oraz przeczenie kein w dope niaczu zna i stosuje zasad tworzenia nazw w asnych w dope niaczu stosuje przyimki rzàdzàce biernikiem um, durch do tworzenia okoliczników miejsca identyfikuje osoby, miejsca, firmy typowe dla danego kraju niemieckoj zycznego zna podstawowe informacje geograficzne o krajach niemieckoj zycznych zna paƒstwa sàsiadujàce z krajami niemieckoj zycznymi zna zabytki i osobliwoêci w wybranych miastach i krajach niemieckoj zycznych wyszukuje dodatkowe informacje o osobach, miejscach, firmach z krajów niemieckoj zycznych wykorzystuje samodzielnie wyszukane informacje do konstruowania quizu o osobach lub miejscach typowych dla krajów niemieckoj zycznych pisze list z odtworzonych fragmentów wyszukuje szczegó owe informacje w tekêcie s uchanym identyfikuje ró nice w wymowie charakterystyczne dla wybranych miast zna niektóre zwroty na powitanie i po egnanie typowe dla Niemiec, Austrii i Szwajcarii zna niektóre ró nic regionalne w nazywaniu potraw wykorzystuje informacje z tekstu s uchanego do opowiadania o osobach selekcjonuje informacje zawarte w tekêcie czytanym udzielanie i pozyskiwanie informacji relacjonowanie argumentowanie w negocjacjach interpretowanie i komentowanie przedstawionych faktów list przedstawianie i uzasadnianie w asnych opinii w prostej rozmowie w dyskusji (PP) dokonywanie podsumowania dyskusji i wypowiedzi (PP) 12
Âcie ki edukacyjne Reforma oêwiaty, wprowadzona w Polsce w 1999 roku, zak ada koniecznoêç zachowania ciàg oêci i spójnoêci mi dzy poszczególnymi etapami kszta cenia. Nauczanie i wychowanie w liceum ogólnokszta càcym, liceum profilowanym i technikum stanowi zatem naturalnà konsekwencj nauczania i wychowania w szkole podstawowej i w gimnazjum. Celem pracy edukacyjnej ka dego nauczyciela powinien byç wszechstronny rozwój ucznia, kszta towanie postawy polegajàcej na otwartoêci na Êwiat, a jednoczeênie piel gnowanie jego to samoêci opartej na dziedzictwie kultury ojczystej. Uczeƒ powinien rozwijaç swojà wiedz ogólnà i umiej tnoêç jej praktycznego wykorzystania, a tak e zdolnoêç rozumienia i definiowania zmieniajàcej si rzeczywistoêci. Nauczyciel motywuje go do poszukiwaƒ wêród tego, co nowe i nieznane, zach cajàc jednoczeênie do wiernoêci zasadom etycznym 1. Celom tym podporzàdkowana jest tak e edukacja w ramach Êcie ek mi dzyprzedmiotowych, znana uczniom z poprzednich etapów kszta cenia. Poj cie Êcie ki edukacyjnej oznacza zestaw treêci i umiej tnoêci o istotnym znaczeniu wychowawczo-dydaktycznym, których realizacja mo e odbywaç si w ramach nauczania danego przedmiotu lub w postaci odr bnych zaj ç, a ich wprowadzenie s u y integracji wiedzy nauczanej w szkole. Âcie ki edukacyjne uzupe niajà treêci nauczania poszczególnych przedmiotów aktualnymi danymi i wspó czesnà problematykà. Tematyka ta realizowana jest w ramach integracji mi dzyprzedmiotowej. Podstawa programowa dla liceum ogólnokszta càcego, liceum profilowanego i technikum zak ada realizacj nast pujàcych Êcie ek edukacyjnych: edukacja czytelnicza i medialna; edukacja ekologiczna; edukacja europejska; edukacja prozdrowotna; edukacja regionalna dziedzictwo kulturowe w regionie; edukacja filozoficzna; wychowanie do ycia w rodzinie. Dzia ania wynikajàce z wdra ania Êcie ek mi dzyprzedmiotowych wymagajà nieustannego wspó dzia ania zespo u nauczycieli ró nych przedmiotów. Tak e opracowanie spójnego programu realizacji Êcie ek wymaga pracy zespo owej, co mo e stanowiç poczàtkowo powa nà barier. Wynika to z braku tradycji i umiej tnoêci wspó pracy oraz takiej organizacji pracy w szkole, która powoduje, e nauczyciele majà niewiele czasu na spotkania i dyskusje. PowinniÊmy jednak dà yç do tego, aby ta sytuacja doêç szybko si zmieni a. W pierwszym etapie pracy nauczyciel porównuje programy Êcie ek z programem nauczanego przez siebie przedmiotu, a nast pnie adaptuje je dla w asnych potrzeb. To nauczyciel okreêla, które Êcie ki jest w stanie zrealizowaç w ramach nauczania w asnego przedmiotu. Projektowanie Êcie ki mo e odbywaç si w dwóch kierunkach: dobieranie treêci kszta cenia z ró nych przedmiotów i okreêlenia na tej podstawie celów, tematyki i form realizacji Êcie ki; wyselekcjonowanie z ró nych przedmiotów treêci programowych, które àczy wspólna tematyka lub zbie ne cele, a nast pnie sprecyzowanie tematyki i celów Êcie ki. 1 Rozporzàdzenie MENiS z dn. 26.02.2002, Dziennik Ustaw nr 51 z dn. 9.05.2002, poz. 458 13
Poni sze materia y zawierajà propozycj szeêciu Êcie ek edukacyjnych 2, które mo na realizowaç na lekcjach j zyka niemieckiego w liceum ogólnokszta càcym, liceum profilowanym i technikum, pracujàc z podr cznikiem Themen aktuell. Materia y te mogà pos u yç tak e do opracowania szkolnych programów Êcie ek edukacyjnych wspólnie z nauczycielami innych przedmiotów, w szczególnoêci zaê zaplanowaç projekty edukacyjne jako metod szczególnie zalecanà do realizacji niektórych treêci i celów Êcie ek edukacyjnych. U yte skróty: LB podr cznik AB ksià ka çwiczeƒ LB 1/ 1 podr cznik, lekcja 1, cz Êç 1 AB 1 (2, 3, 4) ksià ka çwiczeƒ, lekcja 1, çwiczenie 2, 3, 4 2 Pomini to edukacj Wychowanie do ycia w rodzinie, poniewa sposób nauczania szkolnego i zakres treêci edukacyjnych okreêla tu rozporzàdzenia ministra w aêciwego do spraw oêwiaty i wychowania, wydane na podstawie art. 4 ust. 3 ustawy z dnia 7.01.1993 r. o planowaniu rodziny, ochronie p odu ludzkiego i warunkach dopuszczalnoêci przerywania cià y. 14
Edukacja czytelnicza i medialna Cele edukacyjne: 1. Przygotowanie si do samokszta cenia poprzez umiej tne pozyskiwanie i opracowywanie informacji pochodzàcych z ró nych êróde. 2. Rozumienie natury i roli mediów we wspó czesnej cywilizacji. 3. Zachowanie to samoêci kulturowej wobec globalizacji kultury. 4. Zdobycie umiej tnoêci krytycznego odbioru treêci komunikatów medialnych. 5. Zachowanie postawy dystansu i krytycyzmu wobec informacji przekazywanych przez media. Temat Osiàgni cia Materia podr cznikowy Nawiàzywanie kontaktów Rozmowa telefoniczna Wideofon nowa technika komunikacji rozwijanie wiedzy o bezpoêrednim sposobie komunikowania si ludzi selekcjonowanie informacji; analizowanie przekazu wykorzystywanie nowoczesnych form przekazu i komunikowania si Themen aktuell 1 LB 1/1 AB 1 (1,2,3,5,6,7,8,9,17, 34) LB 1/2 LB 1/3 AB 1(15) LB 9/3 AB 9 (3,14) Program telewizyjny Audycja radiowa Teksty prasowe Teksty literackie analizowanie oferty programu telewizyjnego i dokonywanie wyboru audycji zapoznanie z formà przekazu radiowego, rozró nianie informacji fikcyjnych i prawdziwych rozró nianie typów komunikatów i Êrodków w nich u ytych analizowanie formy artyku u prasowego; rozpoznawanie Êrodków j zykowych charakterystycznych dla tej formy poznawanie ró nych form literackich krytyczne czytanie form literackich (liryka, fragment powieêci) Themen aktuell 2 LB 3/1 AB 3 (2,4,5) LB 3/2 LB 8/2 LB 8/1, LB 8/2 AB 8 (1,2,3,4,5,6,7) LB 10/1, LB 10/2, LB 10/4 Cele tej Êcie ki realizujemy tak e w formie prac projektowych i zadaƒ domowych. Uczniowie powinni korzystaç z mediów jako êród a informacji i materia ów tematycznych. Przy prezentacji swoich prac mogà pos ugiwaç si komputerem. 15
Edukacja ekologiczna Cele edukacyjne: 1. UÊwiadamianie ró norodnoêci sposobów negatywnego i pozytywnego oddzia ywania ludzi na Êrodowisko i kszta towanie umiej tnoêci praktycznego ich poznawania. 2. Przyjmowanie postaw odpowiedzialnoêci za obecny i przysz y stan Êrodowiska oraz gotowoêç do dzia aƒ na rzecz zrównowa onego rozwoju. Temat Osiàgni cia Materia podr cznikowy Urlop nad Jeziorem Bodeƒskim opisywanie krajobrazów i dostrzeganie ich wartoêci ekologicznej LB 10/3 Themen aktuell 1 Formy krajobrazu opisywanie krajobrazów i dostrzeganie ich wartoêci ekologicznej LB 6/1 LB 6/2 Themen aktuell 2 Zjawiska meteorologiczne Âmieci problem ekologiczny czy gospodarczy? opisywanie pogody i jej wp ywu na ycie ludzi w danym regionie klimatycznym analiza problemu i dostrzeganie jego wieloaspektowoêci uêwiadamianie w asnej postawy proekologicznej LB 6/1 AB 6 (1,2,3,4,5,8,16,17,18,19) LB 6/4 AB 6 (20,21,22,23,24,25,26) Edukacja europejska Cele edukacyjne: 1. Poznanie za o eƒ, celów, historii Unii Europejskiej na tle procesów integracyjnych wspó czesnego Êwiata. 2. Umiej tnoêç postrzegania integracji europejskiej w kontekêcie przemian geopolitycznych wspó czesnego Êwiata oraz szans rozwojowych Polski. 3. Umiej tnoêç okreêlenia wzajemnej zale noêci mi dzy postawami to samoêci i suwerennoêci polskiej oraz podstawami wspólnotowymi Unii Europejskiej. 4. Rozumienie kontekstu europejskiego aktualnych wydarzeƒ spo ecznych, kulturalnych, gospodarczych i politycznych w Polsce i Europie. 5. Przygotowanie do aktywnego uczestnictwa w yciu publicznym Polski i Unii Europejskiej z korzyêcià dla dobra kraju i jednoêci europejskiej. 16
Temat Osiàgni cia Materia podr cznikowy Mieszkam w... poznawanie nazw krajów i miast w j zyku niemieckim Themen aktuell 1 LB 1/4, LB 1/6 AB 1 (17) Rozmowa telefoniczna rozwijanie umiej tnoêci prowadzenia rozmowy telefonicznej (z uwzgl dnieniem ró nic kulturowych) LB 1/2 AB 1 (15) Prominentne osoby w Niemczech Sytuacja mieszkaniowa w Niemczech Berlin ycie kulturalne Niemiec, Austrii i Szwajcarii Europejski rynek pracy na przyk adzie Niemiec System oêwiaty w Niemczech poznawanie prominentnych postaci Niemiec uzyskiwanie informacji o wynajmowaniu mieszkania w Niemczech poznawanie walorów turystycznych i kulturowych stolicy Niemiec poznawanie czo owych postaci ycia kulturalnego w krajach niemieckoj zycznych uêwiadamianie funkcjonowania rynku pracy w krajach europejskich i zwiàzanych z tym problemów poznawanie mo liwoêci kszta cenia si w krajach europejskich na przyk adzie Niemiec AB 1 (16) LB 5/2, LB 5/3 AB 5 (18,19,20,24,25) LB 8/2, LB 8/3 AB 8 (16,17,18,19,21) LB 10/1, LB 10/2, LB 10/3 AB 10 (5,6,7,10,13,17,18,19) Themen aktuell 2 LB 2/1, LB 2/2, LB 2/4, LB 2/5, LB 4/5, LB 4/6, LB 7/3 AB 2 (1,2,4,7,8,9,10,11,12,13,14,15, 16, 18,19,20,22), AB 4 (25) LB 2/3, LB 2/4 Europejczycy jak postrzegajà siebie i innych poznawanie i obalanie stereotypów dotyczàcych postrzegania obcokrajowców kszta towanie postawy otwartoêci na inne kultury LB 7/1, LB 7/2, LB 7/3LB 7/4, LB 7/5 AB 7 (16,17,18,20,21,22,23,24,27) System polityczny w Republice Federalnej Niemiec Powojenna historia Niemiec poznawanie systemu politycznego paƒstw europejskich i krytyczne porównanie z systemem polskim poznawanie najwa niejszych wydarzeƒ z powojennej historii Niemiec rozumienie zmian zachodzàcych w Europie, prowadzàcych do integracji LB 8/2 AB 8 (8,9,10) LB 8/4, LB 8/4 AB (11,12,13,15,16,17,18,19,20) 17
Edukacja prozdrowotna Cele edukacyjne: 1. Pog bienie wiedzy o realizacji zachowaƒ prozdrowotnych w ochronie, utrzymaniu i poprawie zdrowia jednostki i zdrowia publicznego. 2. Rozwijanie umiej tnoêci yciowych sprzyjajàcych rozwojowi fizycznemu, psychicznemu, spo ecznemu i duchowemu. 3. Kszta towanie aktywnej i odpowiedzialnej postawy wobec zdrowia w asnego i innych ludzi. 4. Rozbudzenie potrzeby dzia ania na rzecz tworzenia zdrowego Êrodowiska. Temat Osiàgni cia Materia podr cznikowy Co jadamy? Zdrowa ywnoêç Jak sp dzamy wolny czas? U lekarza Wypadek Wakacje na Hiddensee poznawanie upodobaƒ ywieniowych osób w ró nym wieku rozpoznawanie zachowaƒ zagra ajàcych zdrowiu i podejmowanie odpowiedzialnych wyborów analizowanie zachowaƒ sprzyjajàcych zdrowiu wypoczynek czynny korzystanie z pomocy medycznej rozpoznawanie zachowaƒ zagra ajàcych zdrowiu uêwiadamianie znaczenia wypoczynku dla zdrowia i rozwoju Themen aktuell 1 LB 3/1 AB 3 (2,3,4,6,7,8,9,10,11,12,13, 14, 15,17,18,19,20,21,22,24 LB 4/1, LB 4/2, LB 4/3, LB 4/4 AB 4 (2,3,4,12,20,25,26) LB 6/1, LB 6/2, LB 6/3 LB 6/4, LB 6/5, LB 6/6 AB (4,5,6,7,10,14,18) LB 5/4AB 5 (26,27,28) Praca na zmiany Seniorzy wêród nas poznawanie zasad higieny pracy i podzia u obowiàzków w rodzinie uêwiadamianie roli przedstawicieli starszego pokolenia w rodzinie i spo eczeƒstwie kszta towanie postawy empatii i solidarnoêci z seniorami Themen aktuell 2 LB 4/5, AB 4 (20,21,22,23,24) LB 9/1, LB 9/2, LB 9/3,LB 9/4, LB 9/5 AB 9 (1,2,3,4,5,6,7,8,9,1011,16,17, 18,19, 22,23) 18
Edukacja regionalna Cele edukacyjne: 1. Poznawanie w asnego regionu, w tym jego dziedzictwa kulturowego, jako cz Êci Polski i Europy. 2. Pog bianie wi zi ze swoim Êrodowiskiem, regionem i krajem. 3. Kszta towanie to samoêci regionalnej w kontekêcie wartoêci narodowych i europejskich. 4. Przygotowanie do dojrza ego ycia w strukturach regionalnych, narodowych i paƒstwowych. 5. Rozwijanie szacunku wobec innych wspólnot regionalnych, etnicznych i narodowych. Temat Osiàgni cia Materia podr cznikowy Kuchnia polska a kuchnia niemiecka podobieƒstwa i ró nice poznawanie i prezentowanie typowych potraw kuchni polskiej i regionalnej Themen aktuell 1 LB 3/2, LB 3/5 AB 3 (2,3,4,6,7,8,9,10,11,12,13, 14, 15,17,18,19,20,21,22,24) Uliczne muzykowanie Rodzina i jej znaczenie w yciu cz owieka kszta towanie to samoêci kulturowej poprzez uêwiadomienie elementów kultury masowej poznawanie i prezentowanie elementów Êrodowiska geograficznego regionu Themen aktuell 2 LB 3/3, LB 3/4 AB3 (18,19,20,21,22,23) LB 5/1, LB 5/2, LB 5/3, LB 5/4, LB 5/5, LB 5/6 AB 5 (10,15,17,19,20,21,22,23,24,25, 26,27,280) Edukacja filozoficzna Cele edukacyjne: 1. Kszta towanie umiej tnoêci krytycznego myêlenia, uczestnictwa w dialogu, w tym prezentacji w asnego stanowiska i jego obrony. 2. UÊwiadomienie specyfiki zagadnieƒ filozoficznych, ich genezy, rozwoju i roli w kulturze. 3. Rozwój myêlenia teoretycznego. 4. Samodzielne uzyskiwanie wiedzy poprzez uêwiadomienie zagadnieƒ egzystencjalnie i moralnie donios ych. Temat Osiàgni cia Materia podr cznikowy Czy jesteêmy tolerancyjni? psychozabawa lepsze rozumienie siebie i drugiego cz owieka Themen aktuell 1 LB 1/4 AB 1 (23,24) 19