O 527 Organy klasyczne Instrukcja obsługi Wydawca: MX music Sp. z o. o. Oficjalny Przedstawiciel firmy Roland w Polsce 03-664 Warszawa, ul. Gibraltarska 4, tel/fax (0-22) 679-44-19, tel.(0-22) 678-95-12 e-mail:sprzedaz@rolandpolska.pl ; www.rolandpolska.pl Wszelkie prawa zastrzeżone. Kopiowanie całości lub fragmentów niniejszej publikacji bez pisemnej zgody MX music jest zabronione.
INFORMACJE OGÓLNE O ORGANACH MODEL 527 Dziękujemy za wybór i kupno naszych organów model 527. Ten klasyczny instrument łączy wysoką jakość muzyczną z doskonałym, stylowym wykończeniem elementów drewnianych, tak, aby zapewnić długie lata bezawaryjnej pracy. Instrumenty te są organami klasycznymi z dwoma manuałami, wyposażonymi w liczne funkcje i o idealnych barwach dźwiękowych. W organach model 527 mamy do dyspozycji 25 registrów, pedał ekspresji, przełącznik nożny odpowiedzialny za funkcję MIDI Sustain (podtrzymanie), dwukanałowy system nagłośnienia (stereo) oraz inne liczne funkcje. Obudowa organów wykonana jest z wysokiej jakości drewna, co pozwala na idealne wkomponowanie instrumentu do każdego wnętrza. Mamy tutaj do czynienia z idealnym połączeniem estetyki wykończenia z gwarancją długiej żywotności sprzętu. Organy model 527 są wyposażone w podświetlane przełączniki. Mamy również do dyspozycji połączenia klasyczne, jak i ustawienia dodatkowe (przez przyciski nożne) zapisane w dwóch poziomach pamięci. Instrument ten jest całkowicie nastrojony i nagłośniony, tak, aby uzyskać optymalną autentyczność brzmienia. Przeszkolony specjalista z firmy Rodgers jest do Państwa dyspozycji, w celu dokonania ewentualnych indywidualnych dostrojeń. Organy model 527 oferują szerokie możliwości MIDI, pozwalające organiście kontrolować zewnętrzne instrumenty (keyboardy, sekwensery, moduły brzmieniowe). Za pomocą interfejsu MIDI można nagrywać i odtwarzać własną grę za pomocą zewnętrznych urządzeń MIDI (sekwensera, komputera). Organy Rodgers są produkowane we Włoszech. Rodgers Instrument Corporation, członek grupy Roland, oferuje pełną niezawodność instrumentów, jak również zaawansowanie technologiczne połączone z tradycyjną jakością. Idealny wybór Wierni Tradycji - Tworzymy Przyszłość! 2
OPIS OGÓLNY Na początek prezentujemy podstawowe funkcje organów Rodgers model 527. Włączanie/ wyłączanie zasilania Naciśnij w dół przełącznik zasilania, aby włączyć organy. Lampka kontrolna zapali się, informując o tym, że instrument jest w stanie gotowości. Aby wyłączyć organy, naciśnij do góry przełącznik zasilania. Zasilanie organów jest odłączone. Podział instrumentu Grupy przełączników są przydzielone do manuałów i klawiatury pedałowej wg poniższego schematu: Włączanie/ wyłączanie registru Naciśnij w dół przełącznik odpowiadający wybranemu registrowi, aby go włączyć. Lampka kontrolna przełącznika zostanie zapalona, informując, że dany registr jest aktywny. Aby wyłączyć dany registr, naciśnij górną cześć przełącznika Lampka kontrolna zgaśnie, informując, że dany registr jest wyłączony. Przełącznik CELESTE Przełącznik CELESTE służy do grania barw String Celeste lub Flute Celeste. Przytrzymaj wciśnięty przycisk SET, jednocześnie przyciskając przełącznik CELESTE, aby dokonać wyboru pomiędzy Flute Celeste a String Celeste. Odpowiednie komunikaty MIDI zostaną wysłane, aby zatwierdzić wybór. Ustawienia dodatkowe kombinacje (pistony) W organach model 527 dysponujemy możliwościami ustawień, które mogą być zmieniane przez organistę na konsoli w łatwy i szybki sposób. Może on przygotować swoje własne registracje i wywoływać je do dokonywania szybkich zmian barw. Aktywne pistony są podświetlane. Piston R wywołuje ostatnią wybraną registrację ręczną. Wersje modelu 527 przeznaczone na rynek Stanów Zjednoczonych zawierają pamięci ustawień podzielone na sekcje. Oznacza to, że cztery przyciski zawierają wyłącznie ustawienia registracji partii Great and Pedal, a pozostałe trzy zawierają ustawienia partii Swell. 3
Ustawianie pistonów: 1. Wybierz bank pamięci, wciskając M1 lub M2. 2. Wywołaj wybrane registry. 3. Naciśnij i przytrzymaj piston SET. 4. Trzymając wciśnięty piston SET, naciśnij przycisk wybranych kombinacji (1~7), a następnie zwolnij obydwa pistony. Połączenia Połączenia pozwalają nakładać registry jednego planu brzmieniowego (sekcji) na drugi. Organy 527 dysponują możliwościami następujących połączeń: Manuał główny do pedału (Great do Pedal), manuał ekspresyjny do pedału (Swell do Pedal), manuał ekspresyjny do manuału głównego (Swell do Great). Drżenia (drgania) Drżenia służą do zmiany wysokości (krzyżyk, bemol) lub wzmocnienia (głośności). Dzięki drganiom, Twoje utwory nabierają ciepłego brzmienia. Drgania są bardzo często wykorzystywane przy muzyce romantycznej lub Gospel. 4
W organach 527 mamy do dyspozycji drgania typu Swell, typu Great oraz drgania typu Full Flute, przydatne szczególnie w repertuarze klasycznym. Drgania są regulowane w zakresie prędkości oraz ich głębokości. Ustawienia te powinny zostać wykonane przez wykwalifikowanego specjalistę. Pedał ekspresji Pedał ekspresji, znajdujący się po lewej stronie, jest odpowiedzialny za poziom głośności partii Swell. Możesz również przy jego pomocy kontrolować ogólny poziom głośności instrumentu (patrz tryb pracy pedału ekspresji). Pedał ten służy zwiększeniu ekspresji granej muzyki. Wciskając pedał, poziom głośności będzie wzrastał, natomiast będzie się zmniejszał, gdy będzie unoszony. Przełącznik nożny Sustain MIDI (podtrzymanie) Przełącznik nożny, znajdujący się po lewej stronie pedału ekspresji, służy do przesyłania danych Sustain MIDI (podtrzymania) do kanału połączenia Great MIDI. Strojenie ogólne Organy model 527 są wyposażone w funkcję ogólnego strojenia instrumentu. Funkcja ta zezwala na łatwe i szybkie nastrojenie instrumentu do fortepianu lub każdego innego instrumentu, który nie stroi z nastrojeniem koncertowym standard (A=440). Przy włączonej funkcji TUNING, organy powracają do ustawień standardowego strojenia koncertowego. Aby zmienić nastrojenie, wyciągnij potencjometr, aż do usłyszenia charakterystycznego odgłosu, a następnie przekręć go w prawo lub w lewo, aby ustawić strojenie. Transpozycja Możesz zmienić ustawienia strojenia ogólnego o wartość czterech półtonów niżej, lub trzech półtonów wyżej, przekręcając przycisk transpozycji w lewo, bądź w prawo. Funkcja transpozycji akompaniamentu służy lepszemu wyeksponowaniu głosu solisty. Dzięki tej funkcji nie musisz dokonywać żmudnego tradycyjnego transponowania brzmienia. Funkcja głośności MASTER Funkcja ta pozwala na ustawienie ogólnego poziomu głośności dla całego instrumentu. Najlepsze efekty osiągniesz przy ustawieniu centralnym. Regulacja efektu pogłosu Wskaźnik ten pozwala na ustawienie siły efektu pogłosu. Pedał automatyczny (dotyczy wyłącznie modelu europejskiego) Model 527 organów wyposażony jest w praktyczną funkcję, zwaną Pedałem Automatycznym. Funkcja ta zezwala na automatyczne kontrolowanie głośności sekcji klawiatury nożnej w zależności od używanego manuału. Po wybraniu połączenia manuału głównego do pedału ( Great to Pedal ), funkcja ta jest automatycznie aktywna i działa w zależności od wybranego manuału. I tak np. jeśli grasz wyłącznie na manuale ekspresyjnym ( Swell ) a przycisk PA (Pedał Automatyczny) jest włączony, efekt połączenia nie zostanie włączony (pomimo, że lampka kontrolna przycisku PA pali się). Jeśli grasz na manuale głównym ( Great ), lub też na dwóch manuałach jednocześnie, efekt połączenia jest aktywny. Włączanie/ wyłączanie funkcji automatycznego pedału 1. Naciśnij przycisk PA, aby włączyć/wyłączyć Pedał Automatyczny. 2. Lampka kontrolna przycisku PA informuje o stanie funkcji. CHIMES (dot. wyłącznie modelu przeznaczonego na rynek St. Zjednoczonych) Po naciśnięciu przycisku nożnego CHIMES (lampka kontrolna zapali się), na manuale głównym rozlegnie się dźwięk polifonii CHIMES (dzwony). Ustawienie przycisku nożnego CHIMES jest zapisane tuż za przyciskami registracji. Odpowiedni komunikat MAP MIDI zostanie przesłany, po wybraniu CHIMES. Skale Pomimo tego, że większość instrumentów posługuje się obecnie skalami temperowanymi, można zauważyć rosnące zainteresowanie skalami historycznymi. Dotyczy to szczególnie utworów napisanych w tych skalach. W muzyce organowej mamy do czynienia z następującymi skalami: Equal (skala temperowana), Kirnberger, Werckmeister I, Werckmeister III, Mean-Tone, Pythagorean, Young I i Young II. 5
Skale inne niż temperowana mogą być użyte w ograniczonym dostępie. Aby wybrać inną skalę, trzymając wciśnięty przycisk 0 naciśnij wybrany przycisk od R do 7 R=Equal 1= Mean-Tone 2= Pythagorean 3= Kirnberger 4= Werckmeister I 5= Werckmeister III 6= Young I 7= Young II Połączenia basów Nazwa tej funkcji pochodzi od wcześniejszego terminu Basse Continue. Po wciśnięciu tego przycisku, lampka kontrolna zapali się. Każdy registr lub połączenie partii pedałowej odegra najniższy dźwięk wybrany na klawiaturze Great. Pozwala to na użycie registrów pedału do odegrania basów bez gry na klawiaturze pedałowej. W ustawieniach fabrycznych połączenie basów jest aktywne dla 24 pierwszych dźwięków klawiatury Great. Ustawienia te możesz zmienić. Wybranie zakresu połączenia basu: 1. Przytrzymując wciśnięty przycisk SET, naciśnij przełącznik BASS, przełącznik zacznie pulsować. 2. Zwolnij przycisk SET i przełącznik BASS. 3. Podczas pulsowania przełącznika BASS, naciśnij klawisz odpowiadający najwyższemu wybranemu dźwiękowi. Możesz wybrać wszystkie dźwięki pomiędzy 1 a 32 klawiszem. Po naciśnięciu wybranego klawisza, przełącznik BASS przestaje pulsować. Kiedy naciskasz jakiś klawisz, aby wybrać zakres ustawień, nie rozlegnie się żaden dźwięk, nawet jeśli włączone są registry Jeśli dokonujesz tych ustawień podczas interpretacji utworu, również żadne zakłócenia się nie pojawią. Ustawień tych nie można zapisać w pamięci kombinacji. Połączenia melodii Po wciśnięciu przełącznika MELODY, lampka kontrolna zapali się. Każdy registr lub połączenie partii manuału Swell odegra najwyższy dźwięk wybrany na klawiaturze Great. Pozwala to na jednoczesne granie melodii i akompaniamentu na manuale Great, korzystając z planu brzmieniowego manuału Swell. W ustawieniach fabrycznych połączenie melodii (MELODY) jest aktywne dla klawiszy od 25 do 61 klawiatury Great. Ustawienia te możesz zmienić. Wybranie zakresu połączenia melodii: 1. Przytrzymując wciśnięty przycisk SET, naciśnij przełącznik MELODY, przełącznik zacznie pulsować. 2. Zwolnij przycisk SET i przełącznik MELODY. 3. Podczas pulsowania przełącznika MELODY, naciśnij klawisz odpowiadający najniższemu wybranemu dźwiękowi. Możesz wybrać wszystkie dźwięki pomiędzy 1 a 61 klawiszem. Po naciśnięciu wybranego klawisza, przełącznik MELODY przestanie pulsować. Ustawień tych nie można zapisać w pamięci kombinacji. Podłączenia złącza Na tylnej płycie instrumentu znajdują się różnego rodzaju gniazda wejścia/wyjścia (audio/midi), służące do podłączeń urządzeń zewnętrznych. Poniżej przedstawiono szczegółowy ich opis. Złącza MIDI (IN/OUT/THRU) Złącza te pozwalają na podłączenie organów Rodgers do zewnętrznego sekwensera, modułu brzmieniowego, komputera lub innego urządzenia kompatybilnego z MIDI. Gniazda wejściowe STEREO IN (Prawe R i lewe/mono L/mono ) Gniazda te służą do podłączenia instrumentu do wyjść audio modułu brzmieniowego MIDI, odtwarzacza kasetowego, odtwarzacza CD, bądź też innego urządzenia stereo lub mono. Dzięki temu podłączeniu, urządzenie zewnętrzne korzysta z wysokiej jakości wzmacniacza organów Rodgers. 6
Gniazda wyjściowe STEREO OUT (Prawe R i lewe/mono L/mono ) Gniazda te służą do podłączenia instrumentu do gniazd wejściowych urządzeń miksujących, zewnętrznego wzmacniacza, magnetofonu kasetowego, nagrywarki cyfrowej DAT lub innego kompatybilnego urządzenia audio. Gniazdo słuchawkowe W organach model 527 gniazdo słuchawkowe znajduje się po lewej stronie, poniżej klawiatury instrumentu. Podczas korzystania z gniazda wzmacniacz instrumentu jest wyłączony. Pozwala to organiście na spokojną pracę, nie przeszkadzając otoczeniu. Zaleca się stosowanie słuchawek o oporności przynajmniej 8 Ω. Interfejs MIDI (Interfejs cyfrowy do instrumentów muzycznych). Organy model 527 charakteryzują się bardzo czułymi na dotyk klawiszami oraz szerokimi możliwościami MIDI. Przesyłanie komunikatów MIDI odbywa się za pomocą trzech przełączników połączeń MIDI. Przełączniki te obsługują następujące kanały MIDI: Kanał manuału Great 1 * MIDI ON GREAT Kanał manuału Swell 2 MIDI ON SWELL Kanał pedału 3 MIDI ON PEDAL Każdy z 16 kanałów MIDI może zostać przypisany do klawiatury Great. Aby zmienić to przyporządkowanie, zajrzyj do rozdziału Zmiana kanału MIDI. Polecenie zmiany programu 1. Przytrzymaj wciśnięty przycisk SET i naciśnij dolną część jednego z przełączników połączeń MIDI. Przełącznik zacznie pulsować, informując, że tryb programowania MIDI jest aktywny. Zwolnij przyciski SET i MIDI. 2. Wybierz polecenie zmiany programowania i wciśnij klawisz odpowiadający mu klawisz (zobacz tablicę numerów i odpowiadających im klawiszom) Tablica zmiany programu klawisz zmiana programu GREAT niskie C-wysokie C 1 ~ 61 SWELL niskie C-wysokie C 62 ~ 122 PEDAL niskie C-niskie F 123 ~ 128 Po przypisaniu numeru zmiany programu do połączenia MIDI, ten sam program zostanie wywołany przy wciśnięciu odpowiedniego przełącznika. Ustawienia te zostaną zapisane w pamięci kombinacji odnoszącej się do danego połączenia. Przesyłanie danych dynamiki Kanały przypisane klawiaturom Great oraz Swell przesyłają dane informujące o czułości klawiszy (dynamiki). Naciśnięcie klawisza z większą siłą spowoduje wzrost głośności wybranego dźwięku. Dynamika przesyłana przez klawiaturę pedałową jest stała. Możesz również ustawić stałą dynamikę dla klawiatur Great i Swell. W tym celu wykonaj poniższe czynności: 1. Przytrzymaj wciśnięty przycisk SET i naciśnij przełącznik połączenia MIDI, które chcesz zmienić. Lampka kontrolna przełącznika pulsuje. Zwolnij przyciski SET i MIDI. 2. Ustaw poziom głośności dla pedału ekspresji na minimum. Lampka przełącznika połączenia zgaśnie. 3. Aby ponownie ustawić czułość klawiszy (dynamikę) wykonaj czynności opisane w pkt.1, a następnie ustaw poziom głośności na maksimum. Ustawienia te zostają zapisane w pamięci ustawień instrumentu. 7
Połączenia MIDI klawiatury Great i Swell mogą również przesyłać dane o czułości klawiszy w zależności od funkcjonowania pedału ekspresji. Aby przejść do trybu rozpoznawania czułości klawiszy do kontrolowania dynamiki poprzez pedał ekspresji, wykonaj poniższe czynności: 1. Przytrzymaj wciśnięty przycisk SET i naciśnij jednocześnie przełączniki połączenia MIDI dla manuału Great i Swell. Lampki kontrolne przełączników pulsują. Zwolnij przyciski SET i MIDI. 2. Ustaw poziom głośności pedału ekspresji na maksimum. Przełączniki zgasną. 3. Aby powrócić do trybu rozpoznawania czułości klawiszy/dynamiki stałej, wykonaj ponownie czynności opisane w pkt 1. a następnie ustaw poziom głośności pedału ekspresji na minimum/maksimum. Pedał ekspresji w funkcji ekspresji Pedał ekspresji kontrolujący dynamikę czułość klawiszy włączona Grane dźwięki są przekazywane w zależności od siły nacisku (dynamiki) Grane dźwięki są przekazywane w zależności od pozycji pedału ekspresji czułość klawiszy nie włączona Grane dźwięki są przekazywane ze stałą dynamiką (64) Grane dźwięki są przekazywane w zależności od pozycji pedału ekspresji Możesz określić wartość stałej dynamiki, jeśli połączenia MIDI są ustawione na funkcję dynamiki stałej: 1. Trzymając wciśnięte przyciski R i 1, naciśnij przycisk 0 (wyłącznik główny). 2. Naciśnij przycisk M2. 3. Naciśnij przycisk 5, kontrolka zacznie pulsować. Wykonaj czynności opisane powyżej dla zmiany numeru programu. Naciśnij dowolny przycisk klawiatury Great, Swell lub pedałowej. Przycisk ten (jego numer) odpowiada wartości czułości, jaka zostanie przesłana poprzez połączenia MIDI. 4. Naciśnij przycisk 0 (wyłącznik główny), aby opuścić funkcję ustawień dynamiki. Zmiana kanału MIDI Wszystkie połączenia MIDI są przypisane do jednego stałego kanału MIDI. Wyjątek stanowi kanał odpowiedzialny za manuał Great MIDI ON GREAT. Aby dokonać zmiany kanału przesyłania danych z klawiatury Great, wykonaj poniższe czynności: 1. Przytrzymaj wciśnięty przycisk SET i naciśnij dolną część przełącznika MIDI ON GREAT. Kontrolka przełącznika zacznie pulsować. Zwolnij przyciski SET i MIDI ON GREAT. 2. Przytrzymaj wciśnięty przycisk 1 i naciśnij dowolny klawisz na manuale Great znajdujący się pomiędzy C a D# tenor. Numer kanału zostanie wybrany. Pierwsze C zostało przypisane kanałowi nr 1, C# - kanałowi 2 itp. Kontrolka MIDI ON GREAT zgaśnie. Nowe przypisanie kanałów MIDI dla klawiatury Great zostaje zapisane w pamięci ustawień instrumentu. Transpozycja oktawowa Połączenia MIDI przekazują zawsze dane barw granych w tej samej tonacji (C3= dźwięk MIDI 60). Połączenia MIDI mogą zostać dostosowane do przesyłania danych barw granych w transpozycji o oktawę wyżej lub niżej. 1. Przytrzymaj wciśnięty przycisk SET i naciśnij dolną część wybranego przełącznika połączeń MIDI. Lampka kontrolna zacznie pulsować. Zwolnij przyciski SET i MIDI. 2. Aby ustawić transpozycję o oktawę wyżej, ustaw pokrętło transpozycji na wybraną wartość +1, +2, +3 lub +4. 3. Aby ustawić transpozycję o oktawę niżej, ustaw pokrętło transpozycji na wybraną wartość -1, -2, -3 lub -4. 4. Naciśnij przycisk 0 (główny wyłącznik), aby opuścić ten tryb ustawień. 5. Pokrętło transpozycji pozostaw na wybranym ustawieniu. Ustawienia transpozycji oktawowej każdego z połączeń zostają zapisane w pamięci ustawień instrumentu Aby wyłączyć transpozycję oktawową, wykonaj czynności 1-5 oraz ustaw pokrętło transpozycji na wartość 0. Włączanie/wyłączanie podstawowych kanałów MIDI Kontrolowanie organów za pomocą interfejsu MIDI odbywa się poprzez następujące kanały: Kanał główny GREAT 12 Kanał główny Swell 13 Kanał główny Pedal 14 8
Możesz wyłączyć przesyłanie/odbieranie danych MIDI za pomocą kanałów głównych. Odłączenie odbierania danych dla wybranego kanału głównego MIDI: 1. Przytrzymaj wciśnięty przycisk SET i naciśnij w dół przełącznik połączenia MIDI, odpowiedzialny za kanał, który chcesz wyłączyć. Lampka kontrolna zacznie pulsować. Zwolnij przyciski SET i MIDI. 2. Podczas kiedy przełącznik pulsuje, naciśnij w górę przełącznik połączenia MIDI (tak, jakbyś chciał go wyłączyć). Kontrolka przestanie pulsować. Włączenie odbierania danych dla wybranego kanału głównego MIDI: 1. Przytrzymaj wciśnięty przycisk SET i naciśnij w dół przełącznik połączenia MIDI, odpowiedzialny za kanał, który chcesz włączyć. Lampka kontrolna zacznie pulsować. Zwolnij przyciski SET i MIDI. 2. Podczas kiedy przełącznik pulsuje, naciśnij w dół przełącznik połączenia MIDI (tak, jakbyś chciał go włączyć). Kontrolka przestanie pulsować. Przy wyłączonym przesyłaniu danych MIDI za pomocą wszystkich kanałów głównych, nie będzie możliwe przesyłanie danych o zmianie registru. Odłączenie przesyłania danych dla wybranego kanału głównego MIDI: 1. Przytrzymaj wciśnięty przycisk SET i naciśnij przełącznik połączenia MIDI, odpowiedzialny za kanał, który chcesz wyłączyć. Lampka kontrolna zacznie pulsować. Zwolnij przycisk MIDI. 2. Podczas pulsowania przełącznika, przytrzymaj wciśnięty przycisk SET i naciśnij w dół przełącznik połączenia MIDI. Kontrolka przestanie pulsować. Włączenie przesyłania danych dla wybranego kanału głównego MIDI: 1. Przytrzymaj wciśnięty przycisk SET i naciśnij w górę przełącznik połączenia MIDI, odpowiedzialny za kanał, który chcesz włączyć. Lampka kontrolna zacznie pulsować. Zwolnij przycisk MIDI. 2. Podczas pulsowania przełącznika, przytrzymaj wciśnięty przycisk SET i naciśnij w dół przełącznik połączenia MIDI. Kontrolka przestanie pulsować Ustawienia transpozycji oktawowe każdego z połączeń zostają zapisane w pamięci ustawień instrumentu Wybór dźwięków w formacie GS (general standard) Spośród licznych funkcji, organy 527 oferują również funkcję zwaną Wybór dźwięków w formacie GS. Funkcja ta służy bardziej zaawansowanej funkcji MIDI (Musical Instrument Digital Interface/ Cyfrowy Interfejs Instrumentów Muzycznych). Dotychczas, przy pomocy MIDI można było dokonywać wyboru barw spośród zdefiniowanych 128. Na wcześniejszych stronach niniejszej instrukcji przedstawiono informacje o numerach zmiany programu służące do zmiany barw modułów brzmieniowych połączonych przez złącza MIDI. Nowocześniejsze moduły zawierają większą niż 128 liczbę barw. W odpowiedzi stworzono specyfikację GS, oferującą znacznie większe możliwości MIDI. Rodgers jest pierwszym producentem elektronicznych organów stosującym to rozszerzenie. Poniżej opisano możliwości wykorzystania tego formatu. Opis działania formatu GS Interfejs MIDI obsługiwał wcześniej 128 numerów programów do wyboru barw. Każdy z tych numerów jest obsługiwany przez format GS. Obecnie, do zdefiniowania barw służy 128 barw i odpowiednio 128 wariantów brzmienia. 9
Przesłanie zmiany programu jest wystarczające do wybrania pierwszego wariantu brzmienia. Ten wariant brzmienia został nazwany Variation 0. Domyślnie, zmiana programu 1 powoduje wybranie brzmienia Piano 1, natomiast programu 4 wybranie brzmienia Honky. Każda barwa dysponuje (przynajmniej teoretycznie) 128 wariantami brzmień umiejscowionymi po Variation 0. Możesz dokonywać zmian barw lub wariantów brzmień za pomocą polecenia CC00 lub CC32. Aby wywołać zmianę programu wariacji za pomocą przełącznika połączenia MIDI: 1. Przytrzymaj wciśnięty przycisk SET. 2. Naciśnij i przytrzymaj przełącznik połączenia MIDI. Lampka kontrolna pulsuje. 3. Przytrzymaj wciśnięty przycisk SET i naciśnij dowolny klawisz odpowiedzialny za wybraną wariację (CC32). Dolne C (Great) Variation 0 Dolne C # (Great) Variation 1 Dolne D (Great) Variation 2 Itd. Dolne C (Swell) Variation 61 Dolne C # (Swell) Variation 62 Itd. Dolne C (Pedal) Variation 122 Dolne C # (Pedal) Variation 123 Itp. Dolne F (Pedal) Variation 127 4. Trzymając wciśnięty przełącznik połączenia MIDI, naciśnij inny klawisz odpowiedzialny za wybraną wariację. 5. Zwolnij przycisk MIDI (lampka kontrolna pulsuje). 6. Naciśnij klawisz odpowiadający wybranej zmianie programu: Dolne C (Great) Program 1 Dolne C # (Great) Program 2 Dolne D (Great) Program 3 Itd. Dolne C (Swell) Program 62 Dolne C # (Swell) Program 63 Itd. Dolne C (Pedal) Program 123 Dolne C # (Pedal) Program 124 Itp. Dolne F (Pedal) Program 128 Jeśli nie wybierzesz żadnej wariacji, automatycznie zostaną przypisane ustawienia Variation 0 i Page 0. Aby opuścić funkcję ustawień, naciśnij przycisk 0 główny wyłącznik. 10
Zapisywanie ustawień instrumentu w urządzeniu zewnętrznym Konfiguracje ustawień instrumentu mogą zostać zapisane w pamięci zewnętrznego sekwensera MIDI. Wykonaj poniższe czynności, aby zapisać te ustawienia: 1. Zegar wewnętrzny sekwensera (Master Clock) musi być włączony. 2. Włącz w sekwenserze funkcję nagrywania. 3. Przytrzymaj wciśnięty przycisk SET i naciśnij przycisk M1 lub M2 w celu rozpoczęcia przesyłania danych zawartych w pamięci. 4. Wyłącz funkcję nagrywania w sekwenserze po zapisaniu wszystkich danych (po około 5 sek). Aby wywołać ustawienia instrumentu z pamięci sekwensera: włącz odtwarzanie sekwencji, ustawienia zostaną wywołane po kilku sekundach. Odbieranie/wysyłanie funkcji zmiany programu Organy 527 są dostosowane do przesyłania i odbierania zmiany programu i/lub danych SysEx. Registracje mogą zostać zmienione wyłącznie przy ustawieniu parametrów PG/SysEx w pozycji PG lub PG/SysEx. Nr programu: Wybór: 1 przycisk 1 2 przycisk 2 3 przycisk 3 4 przycisk 4 5 przycisk 5 6 przycisk 6 7 przycisk 7 20 0 (wyłącznik główny) 31 pamięć 1 (M1) 32 pamięć 2 (M2) Ustawienia parametru PG/SysEx 1. Trzymając wciśnięte przyciski R i 1, naciśnij przycisk 0 (wyłącznik główny). Lampki kontrolne przycisków zapalą się. 2. Lampki kontrolne przycisków 3 i 4 wskazują na dokonane ustawienia MIDI. Kiedy pali się przycisk 3, informacje dotyczące zmiany programu są przekazywane przy każdym wciśnięciu przycisku ustawień lub pamięci. Kiedy pali się przycisk 4, dane SysEx są przekazywane przy każdym użyciu registru. Kiedy palą się obydwa przyciski, wszystkie dane są przekazywane w zależności od użytych przycisków. Przy manualnej zmianie registrów, przesyłane są wyłącznie dane SysEx. 3. Naciśnij i zwolnij przycisk 3, aby włączyć lub wyłączyć zmianę programu. Naciśnij i zwolnij przycisk 4, aby włączyć lub wyłączyć przesyłanie danych SysEx. Naciśnij i zwolnij przycisk 1, aby włączyć funkcje CC 07 przypisaną do pedału ekspresji. Naciśnij i zwolnij przycisk 2, aby włączyć funkcje CC 11 przypisaną do pedału ekspresji Lampka kontrolna każdego z przycisków informuje o stanie aktywności danej funkcji. 4. Naciśnij przycisk 0 (główny wyłącznik), aby opuścić ten tryb ustawień. Włączenie generatora dźwięku Local On/Off Organy 527 są wyposażone w funkcję generatora dźwięków dla każdego planu brzmieniowego. Przy włączonej funkcji generatora dźwięków (LOCAL ON), praca organów odbywa się normalnie. Kiedy wyłączymy generator dźwięków jednego z planów brzmieniowych (LOCAL OFF), żaden dźwięk nie wydobędzie się przy wybraniu registrów bądź klawiszy czy też pedałów tego planu brzmieniowego. W dalszym ciągu przesyłane są dane MIDI do głównych kanałów MIDI i aktywnych przełączników połączeń. Dodatkowo, pedał ekspresji przesyła informacje dotyczące głośności do głównych kanałów MIDI i aktywnych przełączników 11
połączeń, ale nie zmienia głośności gry. Pozwala to na niezależne nagranie na jednej ścieżce ogólnej głośności organów, a na drugiej informacji o głośności MIDI przeznaczonej dla instrumentów zewnętrznych. Dane MIDI przekazane przez główne kanały MIDI pozwalają na kontrole pracy organów 527, nawet przy wyłączonym generatorze dźwięków (LOCAL OFF). Wyłączenie generatora dźwięków (LOCAL OFF) niezależnie dla każdego planu brzmieniowego: 1. Trzymając wciśnięte przyciski R i 1, naciśnij przycisk 0 (wyłącznik główny). Lampki kontrolne przycisków zapalą się. 2. Naciśnij przycisk M2. Lampki kontrolne przycisków głównych sekcji 1(Pedal), 2(Swell), 3(Great) informują o stanie aktywności (Local On/Off) generatora dźwięków wybranego planu brzmieniowego. 3. Naciśnij i zwolnij przyciski: Przycisk 1, aby wyłączyć (Local Off) sekcję pedału Przycisk 2, aby wyłączyć (Local Off) sekcję manuału Swell Przycisk 3, aby wyłączyć (Local Off) sekcję manuału Great Lampka kontrolna przycisku zgaśnie, informując o wyłączeniu generatora dźwięków danego planu brzmieniowego. Włączenie generatora dźwięków (LOCAL ON) niezależnie dla każdego planu brzmieniowego: 1. Wykonaj czynności 1) i 2) 2. Naciśnij i zwolnij przyciski: Przycisk 1, aby włączyć (Local On) sekcję pedału Przycisk 2, aby włączyć (Local On) sekcję manuału Swell Przycisk 3, aby włączyć (Local On) sekcję manuału Great Lampka kontrolna przycisku zapali się, informując o włączeniu generatora dźwięków danego planu brzmieniowego. Ustawienia generatora dźwięków dotyczące każdego planu brzmieniowego nie zostają zapisane w pamięci ustawień instrumentu. 3. Naciśnij przycisk 0 (główny wyłącznik), aby opuścić ten tryb ustawień. Przypisanie funkcji pedału ekspresji Możesz przypisać pedał ekspresji do planu brzmieniowego partii Swell lub do wszystkich planów brzmieniowych. 1. Trzymając wciśnięte przyciski R i 1, naciśnij przycisk 0 (wyłącznik główny). Pewne kontrolki zapalą się. 2. Naciśnij przycisk M2. Lampka kontrolna przycisku 4 informuje o przypisaniu pedału ekspresji. Jeśli kontrolka nie pali się, oznacza to, że pedał ekspresji jest przypisany wyłącznie do partii Swell. Jeśli kontrolka zapali się, oznacza to, że pedał ekspresji jest przypisany do każdego planu brzmieniowego. 3. Naciśnij przycisk 0 (wyłącznik główny), aby opuścić ten tryb ustawień. 12
Blokada pamięci (Memory Lock) 1. Trzymając wciśnięte przyciski R i 1, naciśnij przycisk 0 (wyłącznik główny). Pewne kontrolki zapalą się. 2. Lampka kontrolna przycisku 5 informuje o blokadzie pamięci. Jeśli kontrolka nie pali się, blokada pamięci nie jest aktywna; masz możliwość zapisania swoich własnych registracji. Dotyczy ustawień fabrycznych. 3. Aby zablokować dostęp do pamięci (w celu uniknięcia nanoszenia nowych registracji i usuwania wcześniejszych) naciśnij przycisk 5. Lampka kontrolna przycisku zapali się. Potwierdź wybór wciskając przycisk SET. 4. Aby odblokować dostęp do pamięci (udostępnić zapisywanie danych) naciśnij przycisk 5. Lampka kontrolna przycisku zgaśnie. Potwierdź swój wybór wciskając przycisk SET 5. Naciśnij przycisk 0 (wyłącznik główny), aby opuścić ten tryb ustawień. Powrót do ustawień fabrycznych MIDI Reset Funkcja ta pozwala na powrót do fabrycznych ustawień następujących parametrów: kanał przesyłania danych MIDI, klawiatura dynamiczna/stała, transpozycja oktawowa, główny kanał przesyłania danych MIDI, kanał odbierania danych MIDI oraz funkcja Local On/Off. Przytrzymaj przycisk SET i naciśnij przycisk 0 (główny wyłącznik). Lampka kontrolna przycisku SET zgaśnie. Parametry MIDI powróciły do ustawień fabrycznych. GLOBAL Reset Dodatkowa funkcja All notes Off pozwala uniknąć problemów z podłączonymi instrumentami MIDI. Funkcja ta służy jako hamulec bezpieczeństwa. Przytrzymaj wciśnięte przyciski SET i M2 i odłącz organy od zasilania, aby powrócić do wszystkich ustawień fabrycznych. Wszystkie wcześniejsze ustawienia registracji zostaną skasowane. Przykłady podłączeń MIDI 13
OGÓLNA CHARAKTERYSTYKA ORGANÓW 527 Manuał główny (Great) Bourdon 16 Principal 8 Gedackt 8 Octave 4 Spitzflöte 4 Super Octave 2 Quintflöte 1 ⅓ Mixture IV Trompete 8 Swell to Great Manuał ekspresyjny (Swell Organ) Bourdon 8 Viola 8 Celeste 8 Principal 4 Nazard 2 ⅔ Blockflöte 2 Tierce 1 3 / 5 Plein Jeu IV Fagott 16 Hautbois 8 Klawiatura pedałowa Principal 16 Subbass 16 Octave 8 Gedackt 8 Choral Bass 4 Posaune 16 Swell to Pedal Great to Pedal Ogólne Swll-Tremulant Great-Tremulant Flute Full Tremulant MIDI on Pedal MIDI on Swell MIDI on Great Połaczenia Połaczenia melodii Połaczenia basów Dzwony Dzwony (wyłącznie w modelu przeznaczonym na rynek USA) Wyposażenie Dynamiczna klawiatura Transpozycja Funkcja dostrojenia Funkcja głośności 14
Gniazdo słuchawkowe Gniazda wejścia/wyjścia audio Pedał ekspresji 7 przycisków ustawień (konfiguracje) 2 poziomy pamięci Funkcja pamięci (SET) Pedał automatyczny (wyłącznie w modelu przeznaczonym na rynek europejski) Wyłącznik główny Cyfrowy pogłos z ustawieniem poziomu Wejście MIDI In Wyjście MIDI Out MIDI Thru Drewniany statyw Zamykana na klucz pokrywa klawiatury Wyposażenie może zostać zmienione bez uprzedniego informowania. OSTRZEŻENIA I KONSERWACJA Wysokiej jakości organy Rodgers wymagają przestrzegania kilku podstawowych zasad użytkowania. Każdy z elementów instrumentu został zaprojektowany w sposób gwarantujący długie lata niezawodnej pracy. W przypadku jakichkolwiek kłopotów, należy zgłosić się do wykwalifikowanego specjalisty, który pomoże rozwiązać ewentualny problem. Organy serii Rodgers łączą w sobie wysoką jakość instrumentu muzycznego z doskonałymi wykończeniami drewnianymi zapewniającymi niezawodne użytkowanie sprzętu przez kilka pokoleń. W tym celu należy przestrzegać kilku podstawowych zasad bezpieczeństwa: Konsola i klawiatura pedałowa Do utrzymania czystości wystarczające jest częste usuwanie kurzu przy pomocy miękkiej i czystej szmatki. Do konserwacji elementów drewnianych zalecane jest używanie dobrych jakościowo wosków lub past. Nie narażaj instrumentu na działanie zimna lub nadmiernego ciepła może to spowodować uszkodzenie drewnianych wykończeń instrumentu. W żadnym wypadku nie umieszczaj konsoli lub dodatkowych głośników w pobliżu źródeł ciepła lub przy otwartym oknie. Klawisze i przełączniki Do konserwacji klawiszy i przełączników używaj miękkiej, lekko zwilżonej szmatki. Nie zapomnij wytrzeć instrumentu do sucha, zabezpiecz przestrzenie pomiędzy klawiszami przed zawilgoceniem. Nie używaj żadnych rozpuszczalników (alkoholi, benzyny itp.). INFORMACJE OGÓLNE O MIDI W ORGANACH 527 Poniżej przedstawiono informacje ogólne o MIDI w organach model 527. GREAT Kanał główny przesyłania danych z manuału Great = 12 lub nieaktywny Kanał główny odbierania danych z manuału Great = 12 lub nieaktywny Kanał MIDI manuału Great = 1-16 (domyślnie 1) lub nieaktywny Transpozycja oktawowa manuału Great = -1, 0, +1 Zmiany programu rozpoznawane przez kanał główny manuału Great: 1-7 = przyciski głównych ustawień 1-7 20 = 0 (wyłącznik główny) 31 = pamięć 1 (M1) 32 = pamięć 2 (M2) Przesyłanie danych o zmianie programu za pomocą kanału MIDI manuału Great Kanał MIDI przypisany do manuału Great przesyła informacje o granych dźwiękach, o dynamice i o ustawieniach dynamiki. SWELL Kanał główny przesyłania danych z manuału Swell = 13 lub nieaktywny Kanał główny odbierania danych z manuału Swell = 13 lub nieaktywny Kanał MIDI manuału Swell = 2 lub nieaktywny 15
Transpozycja oktawowa manuału Swell = -1, 0, +1 Przesyłanie danych o zmianie programu za pomocą kanału MIDI manuału Swell Kanał MIDI przypisany do manuału Swell przesyła informacje o granych dźwiękach, o dynamice i o ustawieniach dynamiki. PEDAL Kanał główny przesyłania danych z klawiatury pedału = 14 lub nieaktywny Kanał główny odbierania danych z klawiatury pedału = 14 lub nieaktywny Kanał MIDI klawiatury pedału = 3 lub nieaktywny Transpozycja oktawowa klawiatury pedału = -1, 0, +1 Przesyłanie danych o zmianie programu za pomocą kanału MIDI klawiatury pedału Kanał MIDI przypisany do klawiatury pedału przesyła informacje o granych dźwiękach ze stałą dynamiką. INFORMACJE OGÓLNE Włączanie/wyłączanie generatora dźwięków dla każdej sekcji (Local control on/off) Zapisywanie ustawień poprzez MIDI (w formie plików MIDI SysEx) Wywoływanie z pamięci ustawień poprzez MIDI (w formie plików MIDI SysEx) oraz transmisja danych dotycząca registrów. Przesyłanie sygnału działania (Active sensing) W przypadku utraty tego sygnału, wszystkie dźwięki przesyłane przez MIDI zostają utracone. Korporacja Rodgers jest członkiem organizacji zrzeszającej twórców instrumentów i urządzeń zewnętrznych MIDI. 16
TABELA IMPLEMENTACJI MIDI 17
KODY SYSTEMU EXCLUSIVE W ORGANACH RODGERS Organy Rodgers wykorzystują częściowo wyłączny system Rolanda formatu MIDI. Wszystkie komunikaty SysEx systemu Rodgers korzystają z poleceń Rolanda przesyłania danych (Data Set), takich jak One Way Transfer Procedure. Pierwsze pięć bajtów pochodzących z tego typu komunikatu przestawiono poniżej: Bajt funkcja F0H początek System Exclusive 41H identyfikacja producenta Roland/Rodgers 10H liczba jednostek * 30H identyfikacja modelu (30=wartość danych organów)(6d=dane modelu 527) 12H polecenie przesyłania danych (Data Set) * Wartość bajtu jest zwykle równa 10H, lecz organy są przystosowane do wartości od 00H do 0FH, można również dokonać ustawień pozwalających na transmisję danych z liczbą jednostek 00H, lub transmisję i odbieranie danych z liczbą jednostek pomiędzy 10H a 1FH. Więcej informacji uzyskasz na ostatniej stronie instrukcji. Pierwszy bajt poprzedza korpus komunikatu, zawierający bajt poleceń wtórnych, opcjonalny bajt odchylenia, nieokreśloną liczbę bajtów z danymi, po których następuje bajt sprawdzający (Checksum) i kończący bajt MIDI End Exclusive (F7). Wartość bajtu sprawdzającego jest wyliczana w taki sposób, aby suma bajtów od poleceń wtórnych do bajtu sprawdzającego dawała wynik, w którym 7 wcześniejszych bajtów równa się zero. W modelu 527 używane są następujące komunikaty: 1). Zmiana registru Komunikat ten zostaje przesłany przy każdej zmianie registru, połączenia, lub poleceń dodatkowych. Stan każdego polecenia jest przedstawiony za pomocą bita w jednym z bajtów z danymi komunikatu. Przedstawienie każdego polecenia za pomocą specyficznego bita jest ustandaryzowane we wszystkich organach Rodgers poprzez listę przypisanych kodów. Włączone polecenia mają przypisany bit o wartości 1. Komunikat ten zostaje przesłany do gniazd sekwensera i kabli wyłącznie organów mających niezależne złącze MIDI. Może być jednak również odczytany poprzez port instrumentu. Bajt funkcji wtórnej 01H Bajt odchylenia (offset) 00H-22H Bajt ten wskazuje odchylenie pomiędzy pierwszym bajtem danych a pierwszym bajtem z listy bitów. Normalnie wartość ta powinna wynosić zero, a całość informacji (35 bajtów) jest przesłana. Możesz również przesłać wybrane informacje, rozpoczynając od bajtu, określonego przez jego wartość. Bajty danych dd., dd,... Bajty danych wskazują wartość, jaką wykazują stany rozpoczynając od pierwszego stanu (określonego przez poprzedni bajt). Może zostać przesłana dowolna liczba bajtów danych, aż do całkowitej ilości przewidzianej na liście, mimo, że generalnie przesyłana jest całość informacji. Zajrzyj do załączonej tabeli, aby zapoznać się z przypisaniem kodów do registrów. 2) Zrzut zawartości pamięci Komunikat ten zostaje przesłany podczas wczytywania ustawień kombinacji do pamięci sekwensera. Korpus komunikatu zawiera dane o pamięciach kombinacji. Niektóre z tych komunikatów są niezbędne do przesłania całej zawartości wszystkich pamięci. Bajt funkcji wtórnej 03H Bajt odchylenia (offset) mm Bajt ten zawiera informację o odchyleniu w stosunku do zera pamięci przesłanych ustawień. Bajty danych dd., dd,... Dane dla pamięci są konwertowane z jednego bajtu z ośmioma znaczącymi bitami do dwóch bajtów z czterema znaczącymi bitami. Bity starsze są zawarte w młodszym półbajcie pierwszego bajtu. Bity młodsze są zawarte w młodszym półbajcie drugiego bajtu (bity pierwotnego bajtu, po jego podzieleniu, są przenoszone na pozycje 18
młodszych bitów w dwóch nowopowstałych bajtach). Struktura danych dotyczących przycisków, właściwa Rodgers, nie jest przesyłana. Tabela 1. Przypisanie kodów do registrów Bajt bit nazwa registru (Great) 0 2 16 Bourdon 0 3 8 Principal 1 0 8 Gedackt 1 1 8 Gemshorn 1 5 4 Octave 1 6 4 Spitzflöte 2 1 2 Super Octave 2 3 1 ⅓ Quintflöte 2 6 IV Mixture 3 2 8 Trompete 4 1 Chimes (dzwony wyłącznie w modelu przeznaczonym na rynek USA) (Swell) 8 4 8 Bourdon 8 0 8 Viola 8 1 8 Celeste (Viola model USA) 9 0 8 Celeste (Flute model europejski) 9 3 4 Principal 9 4 4 Koppelflöte (wyłacznie poprzez MIDI) 9 5 2 ⅔ Nazard 10 0 2 Blockflöte 10 1 1 3 / 5 Tierce 10 4 IV Plein Jeu 10 6 16 Fagott 11 2 8 Hautbois 11 5 4 Clairon (wyłacznie poprzez MIDI) (pedał) 21 3 16 Principal 21 4 16 Subbass 22 2 8 Octave 22 4 8 Gedackt 22 6 4 Choral Bass 23 0 16 Posaune (Połączenia i inne polecenia) 25 3 Great to Pedal 25 5 Swell to Pedal 26 6 Swell to Great 11 6 Swell Tremulant 4 4 Great Tremulant 31 3 Flute Full Tremulant Transmisja liczby jednostek W modelu 527 - liczby jednostek wynosi 10H. 19
SPIS TREŚCI INFORMACJE OGÓLNE O ORGANACH MODEL 527... 1 OPIS OGÓLNY... 3 Włączanie/ wyłączanie zasilania... 3 Podział instrumentu... 3 Włączanie/ wyłączanie registru... 3 Przełącznik CELESTE... 3 Ustawienia dodatkowe kombinacje (przyciski)... 3 Połączenia... 4 Drżenia (drgania)... 4 Pedał ekspresji... 5 Przełącznik nożny-sustain MIDI (podtrzymanie)... 5 Strojenie ogólne... 5 Transpozycja... 5 Funkcja głośności MASTER... 5 Regulacja efektu pogłosu... 5 Pedał automatyczny (dotyczy wyłącznie modelu europejskiego)... 5 Włączanie/ wyłączanie funkcji automatycznego pedału... 5 CHIMES (dot. wyłącznie modelu przeznaczonego na rynek St. Zjednoczonych)... 5 Skale... 5 Połączenia basów... 6 Połączenia melodii... 6 Podłączenia złącza... 6 Złącza MIDI (IN/OUT/THRU)... 6 Gniazda wejściowe STEREO IN (Prawe R i lewe/mono L/mono )... 6 Gniazda wyjściowe STEREO OUT (Prawe R i lewe/mono L/mono )... 7 Gniazdo słuchawkowe... 7 Interfejs MIDI... 7 Polecenie zmiany programowania... 7 Tablica zmiany programu... 7 Przesyłanie danych dynamiki... 7 Zmiana kanału MIDI... 8 Transpozycja oktawowa... 8 Włączanie/wyłączanie podstawowych kanałów MIDI... 8 Wybór dźwięków w formacie GS (general standard)... 9 Zapisywanie ustawień instrumentu w urządzeniu zewnętrznym... 11 Odbieranie/wysyłanie funkcji zmiany programu... 11 Ustawienia parametru PG/SysEx... 11 Włączenie generatora dźwięku Local On/Off... 11 Przypisanie funkcji pedału ekspresji... 12 20
Blokada pamięci (Memory Lock)... 13 Powrót do ustawień fabrycznych... 13 Przykłady podłączeń MIDI... 13 OGÓLNA CHARAKTERYSTYKA ORGANÓW 527... 14 OSTRZEŻENIA I KONSERWACJA... 15 INFORMACJE OGÓLNE O MIDI W ORGANACH 527... 15 TABELA IMPLEMENTACJI MIDI... 17 KOMUNIKATY SYSEX RODGERS... 18 21