Mobilność (mobility) rozumiana szerzej jako element aktywności człowieka określana była dotąd w Polsce terminem zachowań komunikacyjnych.

Podobne dokumenty
INŻYNIERIA RUCHU A KSZTAŁTOWANIE MOBILNOŚCI

INŻYNIERIA RUCHU PRZYKŁAD MAPY DO STUDIUM UWARUNKOWAŃ I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY. rozdział 14 Planowanie przestrzenne Mobilność

Marek Szatkowski

m.st. Warszawa Warszawska Polityka Mobilności

WPROWADZENIE DO BUDOWNICTWA KOMUNIKACYJNEGO WYKŁAD 1

Organizacja transportu publicznego

Konsultacje z mieszkańcami i interesariuszami PLAN ZRÓWNOWAŻONEJ MOBILNOŚCI MIEJSKIEJ DLA WROCŁAWIA

W kierunku zrównoważonej mobilności Warszawy

ANKIETOWE BADANIA PODRÓŻY I ZACHOWAŃ KOMUNIKACYJNYCH MIESZKAŃCÓW WROCŁAWIA W GOSPODARSTWACH DOMOWYCH

Działania wspierające mobilność mieszkańców na przykładzie miasta Krakowa

WYTYCZNE KSZTAŁTOWANIA SYSTEMU TRANSPORTOWEGO CENTRUM MIASTA Referat wprowadzający

SKRZYŻOWANIE ULIC POWSTAŃCÓW ŚL. - KUTNOWSKA WE WROCŁAWIU (147) Wrocław Krzyki PROGRAMY SYGNALIZACJI - SYSTEMOWE -

CZĘŚĆ 1 PREFERENCJE DOTYCZĄCE PODRÓŻY DO I Z WROCŁAWIA

Definicje: Akomodacja: przywołanie reakcja sygnalizacji na zgłoszenia pojazdów lub innych użytkowników systemu transportu

Analiza prędkości komunikacyjnej tramwajów w centrum miast w Polsce. Wykonał: Jakub Osek

Polityka Parkingowa Miasta Płocka - Weryfikacja założeń w oparciu o proces konsultacji społecznych - Jacek Terebus

RUCH PIESZY W DOKUMENTACH PLANISTYCZNYCH M.ST. WARSZAWY

PRIORYTETY W TRANSPORCIE ZBIOROWYM

NOWE STUDIUM POLITYKA ZRÓWNOWAŻONEJ MOBILNOŚCI

TRANSPORT A. DANE OGÓLNE. Wg stanu na dzień:

WARSZAWA TRANSPORT. Polityka Transportowa Warszawy. Seminarium Jakość powietrza a ochrona klimatu synergia działań 09 czerwca 2015 r.

EFEKTYWNOŚĆ KOMUNIKACJI TRAMWAJOWEJ A PRIORYTETY DLA TRAMWAJÓW

ZESTAWIENIE DANYCH WYJŚCIOWYCH do monitorowania czynników i mierników i do analiz realizacji Wrocławskiej polityki mobilności

POLITYKA TRANSPORTOWA MIASTA KRAKOWA W KONTEKŚCIE KRAKOWSKIEGO OBSZARU MTEROPOLITALNEGO

WARSZAWA MIASTO ZRÓWNOWAŻONEJ MOBILNOŚCI. Konsultacje społeczne projektu dokumentu Warszawska polityka mobilności. 15 czerwca 10 października 2016 r.

UCHWAŁA NR XLVI/1069/14 RADY MIASTA KATOWICE. z dnia 26 lutego 2014 r. w sprawie przyjęcia "Polityki Rowerowej Miasta Katowice"

Tadeusz Ferenc Prezydenta Miasta Rzeszowa

Jerzy Roman. Strategia BRD dla Olsztyna na lata w odniesieniu do funkcjonowania ITS

Strategia zrównoważonego rozwoju systemu transportowego Warszawy do 2015 roku i na lata kolejne w tym

Metrem czy tramwajem po Krakowie?

SKRZYŻOWANIE ULIC POWSTAŃCÓW ŚL. - KRZYCKA WE WROCŁAWIU (148) Wrocław Krzyki PROGRAMY SYGNALIZACJI - SYSTEMOWE -

ORGANIZACJA RUCHU W CENTRUM MIASTA KIELCE STREFA RUCHU USPOKOJONEGO. Konferencja Miasta przyjazne rowerom Kielce,

CIVITAS National Networks

Rys. 1 Powody korzystania z systemu P+R w aglomeracji Warszawskiej w latach z wykorzystaniem linii kolejowych

NOWA STRATEGIA TRANSPORTOWA WARSZAWY

Działania wspierające mobilność mieszkańców na przykładzie miasta Krakowa

Wraz z opracowaniem modelu ruchu. czerwiec 2016

dr inż. Jacek Makuch KOLEJE MIEJSKIE Katedra Mostów i Kolei budynek H3, pokój 1.14 konsultacje: PN CZ

Za, a nawet przeciw. Wpływ działań władz na zachowania komunikacyjne mieszkańców

STOSOWANIE PRIORYTETÓW DLA TRANSPORTU ZBIOROWEGO NA PRZYKŁADZIE KRAKOWA ZANIA

Wykład 04 Popyt na usługi transportowe dr Adam Salomon

Koncepcje rozwoju sieci tramwajowej w Krakowie

Jan Friedberg Dylematy wyboru w systemach transportu miejskiego. Wystąpienie wprowadzające V Konferencji

Pasy autobusowe w Krakowie

Priorytety w ruchu tramwajowym. Zarząd Transportu Miejskiego

STUDIUM TRANSPORTOWE DLA MIASTA WADOWICE

Konsultacje społeczne w ramach prac koncepcyjnych dla zadania: MODERNIZACJA TRASY TRAMWAJOWEJ UL. KÓRNICKA OS. LECHA RONDO ŻEGRZE

KONFERENCJA PROBLEMOWA KIERUNKI ROZWOJU SYSTEMU TRANSPORTOWEGO LUBLINA

Aktualności - Urząd Miasta Częstochowy Oficjalny portal miejski

WNIOSEK GŁÓWNY: ZMIANA PRZEKROJU UL. TADEUSZA KOŚCIUSZKI.

Transport publiczny. Dr inż. Marcin Kiciński. Integracja transportu miejskiego. Politechnika Poznańska Wydział Maszyn Roboczych i Transportu

DEBATA NT. WARSZAWSKIEJ POLITYKI MOBILNOŚCI PROJEKT

Elementy zrównoważonej mobilności miejskiej Suplement do Planu Gospodarki Niskoemisyjnej Gminy Czerwonak przyjętego Uchwałą Nr 137/XVII/2016 Rady

WYKŁAD WPROWADZAJĄCY

Zastosowania techniki symulacji komputerowej do oceny efektywności rozwiązań zapewniających priorytety w ruchu pojazdów transportu zbiorowego

Kraków miastem rowerów? Marcin Hyła

Przejście od planów transportowych do Planów Zrównoważonej Mobilności Miejskiej

Załącznik do uchwały nr.. Rady Miasta Lublin, z dnia. Polityka Rowerowa Miasta Lublin

Studium transportowe dla miasta Wadowice

Projekt inwestycji dot. wdrożenia elementów Inteligentnego Systemu Transportu wraz z dynamiczną informacją pasażerską oraz zakupem taboru autobusowego

1. Zasady rozwoju zintegrowanego systemu transportu miejskiego w Opolu elementy polityki transportowej miasta.

ZARZĄDZANIE MOBILNOŚCIĄ.

III Kongresu Rozwoju Ruchu Rowerowego

Praca Mieszkanie. II GRUPA DOSTĘPNOŚĆ I IZOLACJA Powiązania pożądane

ZAŁĄCZNIK ROZPORZĄDZENIA DELEGOWANEGO KOMISJI

ORGANIZACJA RUCHU DROGOWEGO UŻYTECZNE INFORMACJE

Transport publiczny. Dr inż. Marcin Kiciński. Projektowanie transportu na poziomie regionalnym oraz małych i średnich miast

Projekt CIVITAS w Gdyni. Zarząd Dróg i Zieleni w Gdyni

PROJEKT BUDOWLANY I WYKONAWCZY

UNOWOCZEŚNIENIE KOMUNIKACJI TRAMWAJOWEJ W CENTRUM NA PRZYKŁADZIE KRAKOWA

SPIS TREŚCI PRZEDMIOT OPRACOWANIA PODSTAWA OPRACOWANIA CEL I ZAKRES OPRACOWANIA PODSTAWOWE PRZEPISY...

Załącznik do Uchwały Nr.../10 Rady Miejskiej Wrocławia z dnia r. POLITYKA ROWEROWA WROCŁAWIA

SPOTKANIE WARSZTATOWE GDAŃSKI STANDARD ULICY MIEJSKIEJ

ROLA SYSTEMU Park & Ride w WARSZAWIE

Płock doświadczenie i koncepcje

InŜynieria ruchu drogowego : teoria i praktyka / Stanisław Gaca, Wojciech Suchorzewski, Marian Tracz. - wyd. 1, dodr. - Warszawa, 2011.

Nowa polityka transportowa w Berlinie i rola roweru

Plac Armii Krajowej Szczecin

MODELOWANIE RUCHU AUTOBUSÓW NA WSPÓLNYM PASIE AUTOBUSOWO-TRAMWAJOWYM

Master Plan dla Poznańskiej Kolei Metropolitalnej. Poznań, 21 kwietnia 2017 r.

Kompleksowe Badania Ruchu w Krakowie

Wyzwania w zarządzaniu mobilnością w aglomeracji warszawskiej

Rekomendacje Komisji Dialogu Społecznego ds. transportu dla strategii #Warszawa2030

Rola roweru w polityce transportowej Polski i UE. Dr inż. Tadeusz Kopta Departament Studiów GDDKiA tkopta@krakow.gddkia.gov.pl

Idea zrównoważonej mobilności w strategiach/politykach transportowych miast polskich. Prof.. Wojciech Suchorzewski Politechnika Warszawska i

Korzyści dla mieszkańców i oszczędności dla budżetu miasta

Transport publiczny Wprowadzenie, historia cz. 2

SKRZYŻOWANIE: ALEJA SOLIDARNOŚCI WAŁY SIKORSKIEGO CHEŁMIŃSKA

SPIS TREŚCI Projekt lokalnych programów sygnalizacji świetlnej dla skrzyżowania pl.powstańców Śl. - Wielka (025) we Wrocławiu

MOBILNOŚĆ. do strategii i studium

ANALIZA ORGANIZACJI I FUNKCJONOWANIA WĘZŁÓW PRZESIADKOWYCH NA OBSZARZE M. ST. WARSZAWY. Węzeł nr 38 Rondo ONZ DO ROKU. Wykonawca:

Inteligentne Systemy Transportowe

Zrównoważony rozwój transportu

Uchwała Nr XX/635/20001 Rady Miejskiej w Elblągu z dnia

EFEKTYWNOŚĆ SYSTEMU ZARZĄDZANIA RUCHEM WWARSZAWIE SEBASTIAN KUBANEK. Zarząd Dróg Miejskich w Warszawie

STATUT MIEJSKIEGO ZARZĄDU DRÓG i KOMUNIKACJI W KALISZU

Ruch na Obozowej konsultacje na temat zmiany organizacji ruchu

MOBILNOŚĆ W ZRÓWNOWAŻONYM MIEJSKIM SYSTEMIE TRANSPORTOWYM

Kształtowanie mobilności miejskiej w Szczecińskim Obszarze Metropolitalnym. Gdańsk, września 2018

Transkrypt:

INŻYNIERIA RUCHU rozdział 14 Mobilność WERSJA 2013 Mobilność, jak dotąd rozumiana dość wąsko, według słownikowej (Słownik Języka Polskiego) definicji słowa mobilny - taki, który może być wprawiony w ruch, kojarzona była ze sposobami poruszania się traktowanymi jako efekt pewnych uwarunkowań i procesów (bez możliwości wpływu na ich wynik w postaci mobilności). Mobilność (mobility) rozumiana szerzej jako element aktywności człowieka określana była dotąd w Polsce terminem zachowań komunikacyjnych. Inżynieria ruchu, rozdział 14 2 1

Definicja mobilności z podręcznika Traffic Engineering (2004): Mobilność oznacza zapewnienie podróżnym szerokiego wyboru, gdzie się udać w celu zaspokojenia określonych potrzeb. Udostępnia się podróżnym wiele opcji do wszelkiego rodzaju celów podróży, z uwzględnieniem różnych motywacji, jak: dojazdy do pracy, nauki, w celach rekreacyjnych. Sposób wyboru celu i rodzaju podróży możliwy jest poprzez efektywną sieć komunikacyjna, łączącą wiele alternatywnych celów podróży z uwzględnieniem czasu, wygody i kosztu podróży. Podróżny mobilny wybiera cel, trasę i porę podróży stosownie do dostępności poszczególnych elementów systemu transportu. W kontekście powyższego kształtowanie mobilności to wpływ na powyższe wybory. Inżynieria ruchu, rozdział 14 3 Obszary i narzędzia kształtowania mobilności: Planowanie i budowa sieci (lub szerzej systemu) transportu w poszczególnych gałęziach, w tym budowa i rozbudowa dróg, uruchamianie połączeń transportu zbiorowego, nadawanie stosownych priorytetów itd. Rozwiązania systemowe integrujące różne środki transportu, kształtowanie opłat za podróże (w tym także płatne drogi i miejsca postojowe). Planowanie przestrzenne i gospodarcze miast oraz aglomeracji, w tym zagospodarowanie określonych obszarów, normatywy parkingowe, klasy i prowadzenie dróg itp. Informacja o systemie transportu, dostępność tej informacji (na przykład systemy udostępniania rozkładów jazdy w trybie on line ), promocja określonych zachowań komunikacyjnych. Inżynieria ruchu, rozdział 14 4 2

Kształtowanie mobilności jest rozszerzeniem pojęcia zarządzanie mobilnością. Kształtowanie ma obejmować także elementy edukacji użytkowników systemu transportu, wpływanie na ich zachowania komunikacyjne poprzez akcje uświadamiania, promocji itp. Powyższe wykracza pojęciowo poza zakres słowa zarządzanie. Stąd wprowadzenie kształtowania wydaje się być uzasadnione. (Angielskim odpowiednikiem będzie użycie tu słowa modulation zamiast management ). Inżynieria ruchu, rozdział 14 5 Zagadnienia związane z kształtowaniem mobilności: Powiązanie kształtowania mobilności z działalnością legislacyjną, ze szczególnym uwzględnieniem prawa miejscowego i dokumentami takimi jak: Studium rozwoju, MPZP, Polityka transportowa, plany transportowe (mobilności). Cele i zadania powyższych opracowań w świetle kształtowania mobilności. Narzędzia kształtowania mobilności z uwzględnieniem planowania przestrzennego i rozwiązań telematycznych, Znaczenie poszczególnych środków transportu oraz grup użytkowników systemu transportu wobec kształtowania mobilności, Rola zarządzających miastem (aglomeracją, regionem) w kształtowaniu mobilności, Wielkości oceny mobilności oraz jakości kształtowania mobilności, narzędzia ewaluacji wdrażanych rozwiązań. Inżynieria ruchu, rozdział 14 6 3

Spośród wyżej wymienionych wskazać można na narzędzia stosowane w inżynierii ruchu (na przykład wydzielanie pasów dla pojazdów komunikacji zbiorowej, sterowanie sygnalizacją z preferencjami dla wybranych użytkowników). Stąd inżynieria ruchu może być rozumiana jako dyscyplina zajmująca się także kształtowaniem mobilności. Inżynieria ruchu, rozdział 14 7 Pojęcia inżynieria ruchu i mobilność są odmiennej natury. Pierwsze określa dziedzinę inżynierii, która poprzez specyficzny zestaw metod i narzędzi pozwala zarządzać, organizować, czy sterować ruchem w sieciach transportowych. Mobilność zaś, w szerszym rozumieniu, to cecha aktywności człowieka mogąca być utożsamiana z zachowaniami komunikacyjnymi. Istnieją jednak powiązania pomiędzy tymi terminami, mimo odmiennej natury pojęciowej. Metody inżynierii ruchu mogą służyć do kształtowania mobilności. Pożądana mobilność (zachowania komunikacyjne) w sensie sprawności systemu transportu może być uzyskana dzięki narzędziom inżynierii ruchu. Inżynieria ruchu, rozdział 14 8 4

INŻYNIERIA RUCHU rozdział 15 Polityka transportowa WERSJA 2013 Miasto i region Inżynieria ruchu, rozdział 14 10 5

Inżynieria ruchu, rozdział 14 11 Inżynieria ruchu, rozdział 14 12 6

Inżynieria ruchu, rozdział 14 13 PORÓWNANIE ZAJĘTEJ POWIERZCHNI Inżynieria ruchu, rozdział 14 14 7

PRZYKŁAD MAPY DO STUDIUM UWARUNKOWAŃ I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY Inżynieria ruchu, rozdział 14 15 PRZYKŁAD PLANU OGÓLNEGO GMINY Inżynieria ruchu, rozdział 14 16 8

Plan ze Studium 2010 Inżynieria ruchu, rozdział 14 17 MPZP we Wrocławiu Inżynieria ruchu, rozdział 14 18 9

Inżynieria ruchu, rozdział 14 19 Inżynieria ruchu, rozdział 14 20 10

MODEL STREF POLITYKI TRANSPORTOWEJ Uchwała Rady Miejskiej Wrocławia w sprawie polityki transportowej z dnia 23. września 1999 Terminologia dostosowana do wykładu IR Inżynieria ruchu, rozdział 14 21 Generalnym celem polityki transportowej Wrocławia jest: stworzenie warunków zapewniających sprawne, bezpieczne i efektywne ekonomicznie przemieszczanie się osób oraz towarów, przy spełnieniu wymogu ograniczenia uciążliwości transportu dla środowiska. Inżynieria ruchu, rozdział 14 22 11

Realizacji ogólnego celu polityki transportowej Wrocławia służyć ma równoczesne wdrażanie działań podporządkowanych następującym celom podstawowym: a) zapewnienie sprawności funkcjonowania transportu osobowego i towarowego, b) zapewnienie oczekiwanych i uzasadnionych standardów podróży, c) stymulowanie rozwoju gospodarczego i przestrzennego miasta poprzez zapewnienie dostępności celów podróży umożliwiającej mieszkańcom realizację wszelkich form aktywności, oraz poprzez rozwijanie nowych elementów systemu transportowego dla udostępnienia pod przyszłe inwestycje nowych terenów w mieście, d) ograniczenie uciążliwości transportu dla środowiska i mieszkańców, w tym zapewnienie bezpieczeństwa ruchu, e) obniżenie ekonomicznych i społecznych kosztów transportu. Inżynieria ruchu, rozdział 14 23 Kreowanie organizacji transportu przy poszanowaniu wymagań środowiska naturalnego musi skutecznie pogodzić sprzeczności pomiędzy wymaganiami transportu i ochrony środowiska oraz ograniczonymi możliwościami rozwoju infrastruktury miasta. Realizacja powyższej strategii zwanej strategią zrównoważonego rozwoju będzie opierać się na czterech fundamentalnych zasadach Inżynieria ruchu, rozdział 14 24 12

1. Wpływania na rosnący popyt na przejazdy w transporcie indywidualnym w taki sposób, by dostosować go do rozmiarów możliwych do zaspokojenia przez układ transportowy. 2. Dostosowywania wielkości oferty usług przewozowych w transporcie zbiorowym (podaży) do wielkości faktycznego popytu, z uwzględnieniem poziomu usług zachęcającego do korzystania z transportu zbiorowego. 3. Świadczenia usług przewozowych w najbardziej przydatnej oraz społecznie akceptowanej postaci. 4. Zachowania równowagi ekologicznej w całym obszarze miasta poprzez zapewnienie takiego podziału zadań przewozowych pomiędzy transportem zbiorowym i indywidualnym, aby poziom ruchu samochodowego nie przekroczył wyznaczanej okresowo granicy ekologicznej pojemności systemu. Inżynieria ruchu, rozdział 14 25 Dla realizacji celów polityki transportowej, przy uwzględnieniu strategii zrównoważonego rozwoju, przyjmuje się następujące zadania priorytetowe: 1/ Zmniejszenie zapotrzebowania na przejazdy wewnątrz miasta w ramach koordynacji polityki transportowej z polityką przestrzenną 2/ Zapewnienie utrzymania przejezdności podstawowego układu drogowego miasta 3/ Zwiększenie atrakcyjności transportu zbiorowego 4/ Zapewnienie dynamicznego rozwoju miasta Inżynieria ruchu, rozdział 14 26 13

Polityka transportowa Wrocławia realizowana będzie w sposób zróżnicowany w poszczególnych obszarach miasta. W tym celu wyróżnia się 4 obszary podlegające odmiennym priorytetom w zakresie organizacji transportu: STREFA I - Ścisłe centrum miasta STREFA II - Obszary centrum miasta STREFA III - Obszary o intensywnej zabudowie STREFA IV- Pozostałe obszary miasta Inżynieria ruchu, rozdział 14 27 PRZYKŁAD STREF POLITYKI TRANSPORTOWEJ Inżynieria ruchu, rozdział 14 28 14

w STREFIE I należy: - wprowadzić priorytet dla ruchu pieszego z dopuszczeniem ruchu rowerowego, -zapewnić bardzo dobry transport zbiorowy, - ograniczyć do niezbędnego minimum ruch samochodowy, a w szczególności ruch ciężki, -przywrócić ulicom tradycyjne funkcje poprzez uspokojenie ruchu i tworzenie w najatrakcyjniejszych miejscach pasaży wyłącznie dla ruchu pieszego, - szczególnie chronić występujące w obszarze wartości historyczne i kulturowe, - politykę parkingową prowadzić zgodnie ze specjalnymi zasadami Inżynieria ruchu, rozdział 14 29 Zasady polityki parkingowej (dla strefy I): 1). ograniczenie parkowania wyłącznie do miejsc wyznaczonych (z preferencjami cenowymi dla stałych mieszkańców strefy), 2). liczba miejsc postojowych limitowana wymogami ochrony zabytkowego obszaru, 3). kontrola liczby miejsc parkingowych tworzonych przez inwestorów, 4). odpłatność wszystkich ogólnodostępnych miejsc postojowych, 5). eliminowanie możliwości parkowania długotrwałego na drogach publicznych i miejscach ogólnodostępnych, 6). wyznaczenie miejsc postojowych dla autokarów turystycznych, Inżynieria ruchu, rozdział 14 30 15

w STREFIE II należy: - wprowadzić priorytet dla transportu zbiorowego, ruchu pieszego i rowerowego, -dążyć do sprawnego przepływu ruchu międzydzielnicowego przechodzącego przez obszar strefy na wybranych ciągach o podwyższonych parametrach ruchowych, a jednocześnie przez odpowiednią organizację ruchu zniechęcać kierowców samochodów do wykorzystywania w celach tranzytowych pozostałych ulic obszaru, - politykę parkingową prowadzić zgodnie z opisanymi niżej zasadami: 1). racjonalizacja wykorzystania miejsc parkingowych poprzez progresywną w czasie wysokość opłat, 2). ograniczona rozbudowa parkingów (głównie wielopoziomowych) dla skompensowania zmniejszenia liczby miejsc postojowych na ulicach i chodnikach. Inżynieria ruchu, rozdział 14 31 Wskazówki 1. Rewizji wymagają granice stref o określonych zasadach działania oraz formułowane dla poszczególnych stref zalecenia szczegółowe 2. Należy w aktualizowanym dokumencie wyspecyfikować opracowania szczegółowe dotyczące strategii realizacji poszczególnych rozwiązań 3. W celu stworzenia opracowań szczegółowych, a także oceny różnorodnych działań pod kątem zgodności z P.T. konieczne jest stworzenie metodologii oceny 4. Istotna jest współpraca z gminami sąsiadującymi z Wrocławiem z PKP i innymi przewoźnikami 5. W narzędziach P.T. należy także zwrócić uwagę na przesunięcie punktu ciężkości od działań inwestycyjnych ( twardych, budowlanych) w kierunku działań miękkich 6. Istotne jest także ściślejsze i efektywniejsze powiązanie P.T. z planowaniem przestrzennym Inżynieria ruchu, rozdział 14 32 16

W narzędziach P.T. należy także zwrócić uwagę na przesunięcie punktu ciężkości od działań inwestycyjnych ( twardych, budowlanych) w kierunku działań miękkich. Wiąże się to z rozszerzeniem instrumentarium zarządzania od zarządzania transportem, do zarządzania mobilnością. P.T. powinna koncentrować się na stronie popytowej transportu (kształtowanie zachowań komunikacyjnych, wzorców podróży), a nie na podażowej (budowa infrastruktury, planowanie przewozów). Inżynieria ruchu, rozdział 14 33 INŻYNIERIA RUCHU rozdział 16 Transport zbiorowy (publiczny) WERSJA 2013 17

RODZAJE ŚRODKÓW TRANSPORTU ZBIOROWEGO Podstawowe: AUTOBUS TRAMWAJ TROLEJBUS METRO (KOLEJ PODZIEMNA) KOLEJ MIEJSKA / PODMIEJSKA (NAZIEMNA) SZYBKI TRAMWAJ (LEKKA KOLEJ MIEJSKA LRT) Dodatkowe (niekonwencjonalne): AUTOBUS HYBRYDOWY (NP. Z NAPĘDEM ELEKTRYCZNYM) TRAMWAJ NIEKONWENCJONALNY (NP. NA GUMOWYCH KOŁACH) TRAMWAJ DWUSYSTEMOWY AUTOBUS NA ŻYCZENIE (PARA TAXI) KOLEJ NADZIEMNA INNE (NP. SYSTEM RUF ) Inżynieria ruchu, rozdział 14 35 Inżynieria ruchu, rozdział 14 36 18

Inżynieria ruchu, rozdział 14 37 Sieć TZ Inżynieria ruchu, rozdział 14 38 19

Inżynieria ruchu, rozdział 14 39 Inżynieria ruchu, rozdział 14 40 20

Tramwaje w Polsce Inżynieria ruchu, rozdział 14 41 Inżynieria ruchu, rozdział 14 42 21

Inżynieria ruchu, rozdział 14 43 Inżynieria ruchu, rozdział 14 44 22

INŻYNIERIA RUCHU rozdział 17 Ocena stopnia priorytetu WERSJA 2013 MIARY JAKOŚCI W TRANSPORCIE ZBIOROWYM Najczęściej stosowane kryteria pasażerów: BEZPOŚREDNIOŚĆ (BEZPRZESIADKOWOŚĆ) PUNKTUALNOŚĆ CZĘSTOTLIWOŚĆ (LICZBA KURSÓW) PRĘDKOŚĆ PODRÓŻY (HANDLOWA, KOMUNIKACYJNA / EKSPLOATACYJNA) DOJŚCIE DO I OD PRZYSTANKU INFORMACJA O SYSTEMIE KZ SPRZEDAŻ BILETÓW (W TYM: CENY) WYGODA PODRÓŻY (MIEJSCA SIEDZĄCE) WYGODA OCZEKIWANIA NA PRZYSTANKU Inne kryteria (przewoźnika, organizatora, ogólne): ZAPEWNIENIE DOSTĘPNOŚCI KOMUNIKACYJNEJ UŁATWIENIA DLA OSÓB NIEPEŁNOSPRAWNYCH I NIE W PEŁNI SPRAWNYCH ODDZIAŁYWANIE NA ŚRODOWISKO KOSZTY Inżynieria ruchu, rozdział 14 46 23

gęste prowadzenie linii po trasach Inżynieria ruchu, rozdział 14 47 rzadkie prowadzenie linii po trasach Inżynieria ruchu, rozdział 14 48 24

KRYTERIA FUNKCJONALNOŚCI: Zwartość Bezpieczeństwo Dostępność Niezawodność Przejrzystość Informacja Wygoda Inżynieria ruchu, rozdział 14 49 Klasyfikacja priorytetów: Idealny Pełny Wysoki Częściowy Brak Inżynieria ruchu, rozdział 14 50 25

PRIORYTETY OGÓLNIE Separacja (oddzielenie) tras transportu zbiorowego od jezdni (ulic) dla ruchu ogólnego: Idealna (prowadzenie tras TZ niezależnie od przebiegu ulic) Wyraźna (wydzielenie fizyczne torowiska lub pasów autobusowo tramwajowych, także pasy autobusowe pod prąd ) Częściowa (wydzielenie tras za pomocą organizacji ruchu pasy dla autobusów, torowiska tramwajowe wbudowane w jezdnie) Niska (wydzielenie punktowe, na wlotach skrzyżowań, w sąsiedztwie przystanków) Możliwe stopnie i miary priorytetu dla transportu zbiorowego: Idealny (brak strat czasu, bardzo wysoka prędkość eksploatacyjna) Wysoki (niewielkie straty czasu, znaczna prędkość eksploatacyjna) Częściowy (średnie straty czasu, podwyższona prędkość eksploatacyjna) Brak (znaczne straty czasu, przeciętna lub niska prędkość eksploatacyjna) Inżynieria ruchu, rozdział 14 51 PAT we Wrocławiu: Inżynieria ruchu, rozdział 14 52 26

Przykład 1: Wrocław, skrzyżowanie Kochanowskiego i Śniadeckich Inżynieria ruchu, rozdział 14 53 Czas oczekiwania autobusów w zatoce Ilość autobusów [szt] 14 12 10 8 6 4 2 0 do 10 11-20 21-30 31-40 41-50 51-60 61-70 pow. 70 wyjazd nieprawidłowy Czas [s] Inżynieria ruchu, rozdział 14 54 27

Inżynieria ruchu, rozdział 14 55 Przykład 2: Wrocław, skrzyżowanie Legnickiej i Wejcherowskiej Inżynieria ruchu, rozdział 14 56 28

Inżynieria ruchu, rozdział 14 57 Zalecenia dla zasad sterowania ruchem w strefie wewnętrznej miasta mające na celu realizację zadań Polityki Transportowej: Dla pojazdów transportu zbiorowego, pieszych i rowerzystów zdecydowanie bardziej korzystne są krótsze cykle sygnalizacji świetlnej. Lokalizacja przystanków transportu zbiorowego powinna być starannie przemyślana z uwzględnieniem założeń i możliwości sterowania ruchem. Dobre efekty daje prowadzenie tras dla transportu zbiorowego niezależnie od ulic dla ruchu ogólnego. Sterowania ruchem upraszcza się wtedy do właściwego nadzoru nad kolizyjnymi relacjami pojazdów transportu zbiorowego i ewentualnie nad ruchem pieszych (rowerzystów) kolizyjnym wobec tras transportu zbiorowego. W śródmieściach o specyfice ruchu decydują: krótkie fazy sygnalizacji, niewielkie odległości między skrzyżowaniami pomiędzy którymi ruch powinien być skoordynowany, występowanie dużej liczby, nawzajem sprzecznych, relacji z priorytetami. Nieefektywne (czy wręcz niemożliwe) staje się sterowanie adaptacyjne (akomodowane, acykliczne); lepsze efekty uzyskuje się dzięki koordynacji sygnalizacji stałocyklicznych. Możliwa (a nawet celowa) jest detekcja ruchu oraz lokalne wpływanie na zmiany programów sygnalizacji. Inżynieria ruchu, rozdział 14 58 29

INŻYNIERIA RUCHU rozdział 18 Akomodacja WERSJA 2013 Definicje: Akomodacja: przywołanie reakcja sygnalizacji na zgłoszenia pojazdów lub innych użytkowników systemu transportu Detektor urządzenie przekazujące do sterownika sygnalizacji informację o zapotrzebowaniu na zmianę programu sygnalizacji Algorytm akomodacji przepis dla urządzenia sterującego jak reagować na zgłaszane zapotrzebowanie Inżynieria ruchu, rozdział 14 60 30

SYGNALIZACJE ZALEŻNE OD RUCHU: /DOSTOSOWUJĄCE SIĘ DO ZMIAN STRUKTURY KIERUNKOWEJ RUCHU/ wzbudzane (np. przywoływanie sygnału zielonego dla pieszych na przejściu przez jezdnię lub generowanie dodatkowej fazy dla sporadycznie pojawiających się pojazdów); akomodacyjne (wydłużanie lub skracanie poszczególnych faz przy stałej ich kolejności, długość cyklu może być stała lub zmienna); acykliczne (sygnały zielone przydzielane są stosownie do zapotrzebowania przy zachowaniu narzuconych ograniczeń np. odnośnie minimalnych i maksymalnych długości sygnałów, nie ma faz ruchu i ustalonej ich sekwencji, czyli nie ma cyklu). Inżynieria ruchu, rozdział 14 61 Proste przypadki akomodacji 1) zamówienie sygnału zielonego przez pieszych poprzez wciśnięcie przycisku 2) zmiana długości sygnału zielonego dla wybranej grupy pojazdów stosownie do zgłoszeń na detektorach 3) generowanie specjalnych faz ruchu dla pojazdów transportu zbiorowego stosownie do zgłaszanego zapotrzebowania Inżynieria ruchu, rozdział 14 62 31

Przykład prostej sygnalizacji acyklicznej (All Red): Inżynieria ruchu, rozdział 14 63 Przykład złożonej sygnalizacji acyklicznej (sterowanie grupami): Inżynieria ruchu, rozdział 14 64 32

Wspomaganie transportu zbiorowego z wykorzystaniem sygnalizacji akomodacyjnej: Inżynieria ruchu, rozdział 14 65 Inżynieria ruchu, rozdział 14 66 33

Inżynieria ruchu, rozdział 14 67 Inżynieria ruchu, rozdział 14 68 34

Inżynieria ruchu, rozdział 14 69 INŻYNIERIA RUCHU rozdział 19 Urządzenia detekcji WERSJA 2013 35

RODZAJE DETEKTORÓW: A. Podział ze względu na typ urządzenia: - obecnie nie stosowane (pneumatyczne, linkowe), - indukcyjne (najbardziej popularne w Polsce), - radarowe (Dopplerowskie), - na podczerwień, -video, - dotykowe (na przycisk, sanki ). B. Podział ze względu na rodzaj użytkownika: - dla pojazdów w ruchu ogólnym, - dla pojazdów specjalnych (w tym TZ) / na wydzielonych pasach, - dla pieszych / rowerzystów. C. Podział ze względu na cel zastosowania: - detekcja przejazdu, - detekcja obecności. Inżynieria ruchu, rozdział 14 71 URZĄDZENIA STEROWANIA I DETEKCJI: Inżynieria ruchu, rozdział 14 72 36

przycisk Inżynieria ruchu, rozdział 14 73 DETEKCJA POJAZDÓW Z WYKORZYSTANIEM PĘTLI INDUKCYJNYCH Inżynieria ruchu, rozdział 14 74 37

wprowadzenie detektorów Inżynieria ruchu, rozdział 14 75 DETEKCJA TRAMWAJÓW Z ZASTOSOWANIEM PODCZERWIENI: Inżynieria ruchu, rozdział 14 76 38

Inżynieria ruchu, rozdział 14 77 Inżynieria ruchu, rozdział 14 78 39

Wideodetekcja Inżynieria ruchu, rozdział 14 79 Inżynieria ruchu, rozdział 14 80 40

INŻYNIERIA RUCHU rozdział 20 Algorytmy detekcji WERSJA 2013 Symbolika algorytmu Inżynieria ruchu, rozdział 14 82 41

PRZYKŁAD 1 AKOMODACJI: Inżynieria ruchu, rozdział 14 83 PRZYKŁAD 2 AKOMODACJI (1) Inżynieria ruchu, rozdział 14 84 42

PRZYKŁAD 2 AKOMODACJI (2) Inżynieria ruchu, rozdział 14 85 PRZYKŁAD 2 AKOMODACJI (3) Tab.: Długości poszczególnych sygnałów w programie akomodowanym PA [s] Grupa: K1 K2 K3a K3b P1 P2 P3 P4 Sygnał minimum 12 11 14 6 8 22 20 6 Sygnał maksimum 22 21 24 6 8 32 30 6 Inżynieria ruchu, rozdział 14 86 43

PRZYKŁAD 3 AKOMODACJI (1) Inżynieria ruchu, rozdział 14 87 PRZYKŁAD 3 AKOMODACJI (1) Inżynieria ruchu, rozdział 14 88 44

BARDZIEJ ZŁOŻONY ALGORYTM AKOMODACJI Inżynieria ruchu, rozdział 14 89 I JESZCZE BARDZIEJ ZŁOŻONY Inżynieria ruchu, rozdział 14 90 45

INŻYNIERIA RUCHU rozdział 21 Metoda wydłużania sygnałów WERSJA 2013 Wydłużanie i skracanie faz Inżynieria ruchu, rozdział 14 92 46

Inżynieria ruchu, rozdział 14 93 część cyklu faza detektor y długość uwagi {1} I n T I - I {2} I a t I zgłoszenie w tej części wydłuża I o t I i generuje {3} {3} I n I wystąpi tylko gdy w trakcie {2} zgłoszenie {4} II n T II min - I {5} II a t II zgłoszenie w tej części skraca II o II t II i generuje {7} {6} II a t II - II zgłoszenie w tej części wydłuża II o t II II i generuje {7} {7} II n I wystąpi tylko gdy w trakcie {5} lub {6} zgłoszenie oraz generuje {11} {8} III n T III min - I wystąpi tylko gdy w trakcie {5} lub {6} nie ma zgłoszeń {9} III a t III zgłoszenie w tej części skraca III o III t III {10} III n I {11} I n T I min {12} III n T III min detektory: a aktywne, n nieaktywne tylko po {7} i generuje {12} tylko po {11} i generuje {1} Inżynieria ruchu, rozdział 14 94 47

Inżynieria ruchu, rozdział 14 95 INŻYNIERIA RUCHU rozdział 22 Metoda zamiany kolejności faz WERSJA 2013 48

Zamiana kolejności faz Inżynieria ruchu, rozdział 14 97 Inżynieria ruchu, rozdział 14 98 49

kierunek: w prawo na wprost w lewo D T 1 D T 2 D T 3 D T 4 X 0 X 0 1 1 1 1 0 X 0 X Inżynieria ruchu, rozdział 14 99 Inżynieria ruchu, rozdział 14 100 50