okresowa służba wojskowa CO TO JEST OKRESOWA SŁUŻBA WOJSKOWA I KTO MOŻE JĄ PEŁNIĆ? Okresową służbę wojskową pełni się w przypadkach: uzasadnionych potrzebami obrony państwa, potrzebami Sił Zbrojnych lub potrzebami zarządzania kryzysowego tj: zwalczanie klęsk żywiołowych i likwidacji ich skutków, działania antyterrorystyczne, ochrona mienia, akcje poszukiwawcze oraz ratowanie lub ochrona zdrowia i życia ludzkiego, oczyszczanie terenów z materiałów wybuchowych i niebezpiecznych pochodzenia wojskowego oraz ich unieszkodliwianie, a także w przypadkach wykonywania zadań przez Siły Zbrojne poza granicami państwa. Do okresowej służby wojskowej mogą być powoływani żołnierze rezerwy: Strona 1
1. którym nadano przydział kryzysowy na stanowisko służbowe w jednostce wojskowej (czyli żołnierze NSR) - żołnierze posiadający nadany przydział kryzysowy pełnią okresową służbę wojskową w jednostce wojskowej, do której mają nadany ten przydział, na stanowisku służbowym oznaczonym w karcie przydziału kryzysowego; 2. którzy złożyli do właściwego wojskowego komendanta uzupełnień wniosek o powołanie do tej służby (wniosek do pobrania poniżej) - żołnierze nieposiadający przydziału kryzysowego pełnią okresową służbę wojskową w jednostce wojskowej na stanowisku służbowym określonym w etacie jednostki wojskowej czasu pokoju lub wojny; 3. posiadający nadany przydział kryzysowy (czyli żołnierze NSR), którzy ochotniczo zgłosili się do pełnienia okresowej służby wojskowej i złożyli wniosek o powołanie do tej służby (wniosek do pobrania poniżej) w takim przypadku pełnią okresową służbę wojskową w jednostce wojskowej na stanowisku służbowym niezwiązanym z posiadanym przydziałem kryzysowym. JAKIE DOKUMENTY SĄ POTRZEBNE PRZY UBIEGANIU SIĘ O POWOŁANIE DO OKRESOWEJ SŁUŻBY WOJSKOWEJ W TRYBIE OCHOTNICZYM? Żołnierz rezerwy ubiegający się o powołanie do tego rodzaju służby wojskowej w trybie ochotniczym składa do właściwego wojskowego komendanta uzupełnień wniosek o powołanie do okresowej służby wojskowej wzór wniosku. Strona 2
Do wniosku kandydat dołącza: 1) kwestionariusz osobowy wzór kwestionariusza; 2) kserokopie dokumentów potwierdzających posiadane wykształcenie; 3) informację z Krajowego Rejestru Karnego; 4) kserokopię poświadczenia bezpieczeństwa (w przypadku posiadania); 5) kserokopię innych dokumentów mogących mieć wpływ na powołanie do okresowej służby wojskowej. ALGORYTM UZUPEŁNIENIA STANOWISK W RAMACH OKRESOWEJ SŁUŻBY WOJSKOWEJ KANDYDATAMI, KTÓRZY ZŁOŻYLI DO WŁAŚCIWEGO WOJSKOWEGO KOMENDANTA UZUPEŁNIEŃ WNIOSEK O POWOŁANIE DO TEJ SŁUŻBY 1. Dowódcy jednostek wojskowych (JW) w ustalonym terminie danego roku kalendarzowego określają liczbę stanowisk służbowych planowanych do uzupełnienia w ramach okresowej służby wojskowej w kolejnym, następnym roku kalendarzowym i przesyłają je do odpowiedniego dowódcy Rodzajów Sił Zbrojnych (RSZ) (równorzędnego); 2. Dowódcy RSZ (równorzędni) na podstawie przyznanego przez Szefa Zarządu Organizacji i Uzupełnień Sztabu Generalnego (ZOiU SG) limitu stanowisk służbowych przeznaczonych do uzupełnienia w ramach okresowej służby wojskowej w kolejnym roku kalendarzowym, dokonuje jego podziału na podległe jednostki wojskowe; 3. Dowódca jednostki wojskowej w ramach otrzymanego limitu powołań do okresowej służby wojskowej, określa stanowiska służbowe przeznaczone do uzupełnienia żołnierzami rezerwy oraz sporządza wykaz tych stanowisk; 4. Wykaz o którym mowa powyżej dowódca JW przesyła do właściwego ze względu na miejsce stacjonowania jednostki wojskowej Szefa Wojewódzkiego Sztabu Wojskowego (WSzW) wraz z wymogami i kryteriami powołania na poszczególne stanowiska służbowe; 5. Szef WSzW po otrzymaniu wykazu przesyła go do podległych wojskowych komend uzupełnień (WKU); 6. WKU inicjuje proces naboru ochotników na wskazane stanowiska służbowe poprzez przesłanie do określonych JW dokumentów ewidencyjnych żołnierzy rezerwy, którzy złożyli wnioski o powołanie do okresowej służby wojskowej oraz spełniają wymogi i kryteria powołania określone przez dowódcę JW; 7. Na podstawie otrzymanych z WKU dokumentów ewidencyjnych JW podejmuje decyzję o wstępnej akceptacji kandydata do procesu kwalifikacyjnego; Strona 3
8. JW określa terminy i miejsce przeprowadzenia postępowań kwalifikacyjnych oraz opracowuje wykaz żołnierzy rezerwy wstępnie zakwalifikowanych i następnie przesyła go do właściwego WKU; 9. WKU po otrzymania powyższej informacji z JW kieruje zaakceptowanych kandydatów do JW w celu przeprowadzenia postępowania kwalifikacyjnego; 10. JW przeprowadza postępowanie kwalifikacyjne, które obejmuje między innymi egzamin z wychowania fizycznego i rozmowę kwalifikacyjną; 11. Dowódca JW występuje, z zachowaniem drogi służbowej, do Szefa Zarządu Organizacji i Uzupełnień Sztabu Generalnego WP z wnioskiem o wyrażenie zgody na powołanie żołnierzy rezerwy, którzy w trakcie postępowania kwalifikacyjnego zostali pozytywnie zakwalifikowani na poszczególne stanowiska do okresowej służby wojskowej. We wniosku dowódca JW. określa planowany miesiąc powołania oraz czas trwania okresowej służby wojskowej; 12. Po otrzymaniu zgody dowódca JW. określa dzień stawiennictwa żołnierza rezerwy w jednostce wojskowej oraz przesyła na 30 dni przed tym terminem, wniosek do właściwego wojskowego komendanta uzupełnień o wydanie karty powołania; 13. Wojskowy komendant uzupełnień po otrzymaniu wniosku o którym mowa powyżej wydaje zakwalifikowanemu żołnierzowi rezerwy kartę powołania do okresowej służby wojskowej. ALGORYTM PROCESU POWOŁYWANIA ŻOŁNIERZY REZERWY DO OKRESOWEJ SŁUŻBY WOJSKOWEJ W TRYBIE NATYCHMIASTOWEGO STAWIENNICTWA (TRYB ALARMOWY) Dotyczy tylko żołnierzy NSR Powołanie do okresowej służby wojskowej, pełnionej w trybie natychmiastowego stawiennictwa, może nastąpić w celu udziału żołnierzy Narodowych Sił Rezerwowych (NSR) w: zwalczaniu klęsk żywiołowych i likwidacji ich skutków; działaniach antyterrorystycznych i z zakresu ochrony mienia; akcjach poszukiwawczych oraz ratowania lub ochrony zdrowia i życia ludzkiego; oczyszczaniu terenów z materiałów wybuchowych i niebezpiecznych pochodzenia wojskowego oraz ich unieszkodliwiania; realizacji zadań z zakresu zarządzania kryzysowego. Strona 4
1. Powołanie do okresowej służby wojskowej w trybie natychmiastowego stawiennictwa zarządza Szef Sztabu Generalnego WP; 2. Właściwy wojskowy komendant uzupełnień doręcza żołnierzowi NSR kartę powołania do okresowej służby wojskowej, bez określonego terminu stawiennictwa; 3. Dowódca JW po uzyskaniu informacji od wojskowego komendanta uzupełnień o doręczeniu karty powołania ustala z każdym żołnierzem rezerwy indywidualnie sposób zawiadomienia go o terminie powołania do okresowej służby wojskowej; 4. Zasadniczym sposobem powołania żołnierza NSR do okresowej służby wojskowej w trybie natychmiastowego stawiennictwa jest przekazanie przez dowódcę JW terminu stawiennictwa do służby droga telefoniczną lub inny sposób wynikający z ustaleń; 5. Zapasowym sposobem powołania żołnierza NSR do okresowej służby wojskowej w trybie natychmiastowego stawiennictwa jest akcja kurierska jednostki wojskowej, w której żołnierze posiadają nadane przydziały kryzysowe. OKRESOWA SŁUŻBA WOJSKOWA PEŁNIONA POZA GRANICAMI PAŃSTWA Strona 5
W ramach okresowej służby wojskowej żołnierz rezerwy może być wyznaczony lub skierowany do pełnienia tej służby poza granicami państwa. Wyznaczenie lub skierowanie, w ramach okresowej służby wojskowej, żołnierza rezerwy nieposiadającego nadanego przydziału kryzysowego do pełnienia tej służby poza granicami państwa może nastąpić za pisemną zgodą lub na wniosek tego żołnierza. Żołnierz rezerwy posiadający przydział kryzysowy w ramach okresowej służby wojskowej może być wyznaczony lub skierowany do pełnienia tej służby poza granicami państwa. Zobowiązanie żołnierza rezerwy do pełnienia służby poza granicami państwa zawarte w kontrakcie na wykonywanie obowiązków w ramach NSR stanowi jednocześnie jego pisemną zgodę. Wyznaczenie lub skierowanie, w ramach okresowej służby wojskowej, żołnierza rezerwy posiadającego nadany przydział kryzysowy do pełnienia tej służby poza granicami państwa nie wymaga zmiany lub uchylenia dotychczasowego i nadania nowego przydziału kryzysowego. (art. 108 ust. 5, 5a i 5b Ustawy z dnia 21.11.1967 r. o powszechnym obowiązku obrony RP t.j. Dz.U.z 2017 poz. 1430 z późn. zm.) POWOŁANIE DO OKRESOWEJ SŁUŻBY WOJSKOWEJ Powołanie do okresowej służby wojskowej następuje za pomocą kart powołania. Żołnierzy rezerwy do okresowej służby wojskowej powołuje się na stanowiska etatowe czasu pokoju o stopniu etatowym zgodnym lub bezpośrednio wyższym niż posiadany przez żołnierza rezerwy. Strona 6
Pracownik powołany do okresowej służby wojskowej otrzymuje od pracodawcy odprawę w wysokości dwutygodniowego wynagrodzenia obliczonego według zasad określonych dla ustalania ekwiwalentu za urlop wypoczynkowy. Odprawa nie przysługuje w razie ponownego powołania do tej samej służby. (art. 125 Ustawy z dnia 21.11.1967 r. o powszechnym obowiązku obrony RP t.j. Dz.U.z 2017 poz. 1430 z późn. zm ) Pracodawca udziela pracownikowi powołanemu do pełnienia okresowej służby wojskowej urlopu bezpłatnego na okres trwania tej służby. W czasie trwania urlopu bezpłatnego, o którym mowa powyżej, pracownik zachowuje wszystkie uprawnienia wynikające ze stosunku pracy, z wyjątkiem prawa do wynagrodzenia. (art. 124 Ustawy z dnia 21.11.1967 r. o powszechnym obowiązku obrony RP t.j. Dz.U.z 2017 poz. 1430 z późn. zm ) NALEŻNOŚCI DLA ŻOŁNIERZY PEŁNIĄCYCH OKRESOWĄ SŁUŻBĘ WOJSKOWĄ Żołnierzowi pełniącemu okresową służbę wojskową przysługują: 1) uposażenie zasadnicze, 2) dodatki do uposażenia zasadniczego, 3) ekwiwalent pieniężny za niewykorzystany urlop wypoczynkowy, 4) zasiłek pogrzebowy, 5) odprawa pośmiertna, 6) pokrycie kosztów pogrzebu ze środków budżetu państwa z części, której dysponentem jest Minister Obrony Narodowej - w wysokości i na zasadach określonych jak dla żołnierzy zawodowych w przepisach ustawy z dnia 11 września 2003 r. o służbie wojskowej żołnierzy zawodowych. Żołnierzowi zwolnionemu z okresowej służby wojskowej przysługuje odprawa w wysokości: 1) 50% miesięcznego uposażenia zasadniczego wraz z dodatkami o charakterze stałym, należnego na ostatnio zajmowanym stanowisku służbowym, jeżeli służbę okresową odbywał co najmniej sześć miesięcy; 2) 100% uposażenia określonego w pkt 1, jeżeli: a) służbę pełnił co najmniej dwanaście miesięcy albo b) został zwolniony ze służby ze względu na stan zdrowia przed jej odbyciem. Odprawa nie przysługuje żołnierzom zwolnionym z okresowej służby wojskowej wskutek skazania na karę pozbawienia wolności, w tym również na karę aresztu wojskowego lub utraty stopnia wojskowego, albo wskutek zastosowania tymczasowego aresztowania, chyba że postępowanie karne zostało umorzone lub żołnierz został uniewinniony. Strona 7
Żołnierzowi służby okresowej zwolnionemu z czynnej służby wojskowej niespełniającemu warunków do nabycia prawa do emerytury wojskowej lub wojskowej renty inwalidzkiej, od jego uposażenia wypłaconego po dniu 31 grudnia 1998 r. do dnia zwolnienia ze służby, od którego nie odprowadzono składki na ubezpieczenia emerytalne i rentowe, przekazuje się do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych składki za ten okres przewidziane w ustawie z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. z 2017 r. poz. 1778) na zasadach określonych w art. 6a ustawy z dnia 10 grudnia 1993 r. o zaopatrzeniu emerytalnym żołnierzy zawodowych oraz ich rodzin (Dz. U. z 2016 r. poz. 1037 i 2138 oraz z 2017 r. poz. 715 i 1321). (art. 27 Ustawy z dnia 17.12.1974 r. o uposażeniu żołnierzy niezawodowych tj. Dz.U.2017 poz. 2146) CZAS TRWANIA OKRESOWEJ SŁUŻBY WOJSKOWEJ Czas trwania okresowej służby wojskowej nie może przekraczać łącznie dwudziestu czterech miesięcy. Czas ten może zostać wydłużony za zgodą żołnierza rezerwy łącznie nie dłużej niż do czterdziestu ośmiu miesięcy przez: dowódcę jednostki wojskowej w trakcie pełnienia tej służby; wojskowego komendanta uzupełnień przed powołaniem do jej pełnienia. Czas pełnienia okresowej służby wojskowej żołnierzy skierowanych do pełnienia służby poza granicami państwa nie może jednorazowo trwać dłużej niż dziewięć miesięcy. Czas ten jest liczony od dnia przekroczenia granicy państwowej do dnia przekroczenia tej granicy w drodze powrotnej po zakończeniu służby. (art. 108 ust. 6 i 7 Ustawy z dnia 21.11.1967 r. o powszechnym obowiązku obrony RP t.j. Dz.U.z 2017 poz. 1430 z późn. zm) ZWOLNIENIA Z ZAJMOWANEGO STANOWISKA SŁUŻBOWEGO Żołnierz może być zwolniony z zajmowanego stanowiska służbowego i wyznaczony na inne stanowisko, stosownie do posiadanych lub uzyskanych podczas służby kwalifikacji i umiejętności oraz potrzeb jednostki wojskowej. W razie potrzeby wyznaczenie żołnierza posiadającego przydział kryzysowy na inne stanowisko służbowe powoduje zmianę nadanego mu przydziału kryzysowego i zmianę kontraktu na wykonywanie obowiązków w ramach Narodowych Sił Rezerwowych. Z zajmowanego stanowiska służbowego zwalnia żołnierza organ, który go na to stanowisko wyznaczył. ( 8 i 9 Rozp. MON z dnia 12.12.2014 r. w sprawie pełnienia okresowej służby wojskowej Dz.U.2015 poz. 36) ZWOLNIENIE Z OKRESOWEJ SŁUŻBY WOJSKOWEJ Strona 8
Żołnierza rezerwy zwalnia się z okresowej służby wojskowej po ustaniu przyczyny powołania go do tej służby, nie później jednak niż po upływie czasu określonego w rozdziale wyżej. Żołnierza rezerwy posiadającego nadany przydział kryzysowy zwalnia się z okresowej służby wojskowej przed upływem określonego czasu tej służby również w przypadku uchylenia jego przydziału kryzysowego lub wystąpienia okoliczności uzasadniających jego uchylenie. W roku kalendarzowym, w którym żołnierz rezerwy pełnił okresową służbę wojskową, dowódca jednostki wojskowej może zwolnić tego żołnierza z odbywania ćwiczeń wojskowych, z wyjątkiem ćwiczeń prowadzonych w trybie natychmiastowego stawiennictwa (art. 108 ust. 8,9 i 11 Ustawy z dnia 21.11.1967 r. o powszechnym obowiązku obrony RP t.j. Dz.U.z 2017 poz. 1430 z późn. zm.) PODSTAWA PRAWNA 1. Ustawa z dnia 21.11.1967 r. o powszechnym obowiązku obrony RP (t.j. Dz.U z 2017 poz 1430 z późn. zm.); 2. Ustawa z dnia 17.12.1974 r. o uposażeniu żołnierzy niezawodowych (tj. Dz.U z 2017 poz. 2146); 3. Rozporządzenie MON z dnia 12.12.2014 r. w sprawie pełnienia okresowej służby wojskowej (Dz.U z 2015. 36). Strona 9