ZAGOSPODAROWANIE PLACU DĄBROWSKIEGO PRZY WIEŻY CIŚNIEŃ W PŁOCKU DZIAŁKA NR EWID. 1027/5 PROJEKT ZIELENI Projektant mgr inż. Jadwiga Zbrzeźna architekt krajobrazu Płock 2014
Spis treści Część opisowa 1. 2. Informacje ogólne 1.1 Podstawa opracowania 1.2 Zakres opracowania 1.3 Uwarunkowania przyrodnicze Projekt zieleni 2.1 Inwentaryzacja dendrologiczna 2. 2 Opis gatunków 2.3 Tabela dobór gatunkowy 3. Wyszczególnienie prac - przygotowanie terenu - sadzenie - pielęgnacja Część graficzna Rysunek Z - 1 Zagospodarowanie Pl. Dąbrowskiego przy Wieży Ciśnień w Płocku - inwentaryzacja dendrologiczna, skala 1:500 Rysunek Z - 2 Zagospodarowanie Pl. Dąbrowskiego przy Wieży Ciśnień w Płocku - projekt nasadzeń, skala 1:500
1. Informacje ogólne Podstawy opracowania 1.1 - uzgodnienia bieżące z Inwestorem - obowiązujące przepisy i normy - inwentaryzacja dendrologiczna 1.2 Zakres opracowania Opracowanie obejmuje projekt zieleni (nasadzeń zieleni niskiej i wysokiej, wykonanie trawników) w pasie drogowym Pl. Dąbrowskiego w Płocku, w sąsiedztwie zabytkowej Wieży Ciśnień, na działce o nr ewidencyjnym gruntów 1027/5. 1.3 Uwarunkowania przyrodnicze średnia roczna temperatura 7,5 C średnie roczne zachmurzenie 6,6-6,8 w skali pokrycia nieba 0-10 średnia roczna suma opadów 600mm wiatr zachodni, południowo zachodni gleba średnio przepuszczalna (piaszczysto gliniasta) 2. Projekt zieleni Głównym założeniem planowanego zagospodarowania jest wyznaczenie nowego szpaleru drzew umieszczonego bliżej podłużnej, środkowej osi zieleńca oraz wykorzystanie do nasadzeń brzozy pożytecznej odmiany Doorenbos, która osiąga mniejsze rozmiary niż rosnąca na placu odmiana. Brzoza Doorenbos dorasta do 10 metrów wysokości, średnicy do 6 metrów i charakteryzuje się wyjątkowo dekoracyjną białą korą. Gabaryty drzewa odpowiadać będą skali Placu Dąbrowskiego. Docelowo pozwolą też na wyeksponowanie Wieży z kierunku zachodniego. Zakłada się usunięcie tylko tych istniejących drzew, które wykazują szczególne uszkodzenia lub są uschnięte zgodnie z inwentaryzacją dendrologiczną. Młode drzewa, które zostały posadzone blisko pasa jezdni planowane są. Pozostałe drzewa wycięte zostaną dopiero wtedy, kiedy ich stan fitosanitarny ulegnie pogorszeniu. Prowadzenie zrównoważonej gospodarki drzewostanem w obrębie placu pozwoli na stopniowe przekształcenie przestrzeni, wzrost nowych nasadzeń, bez szokowego pozbawienia mieszkańców zieleni wysokiej na Placu Dąbrowskiego. Projektowane drzewa rozplanowano tak aby nie kolidowały z projektowaną i istniejącą infrastrukturą Pl. Dąbrowskiego. Dodatkowo wzdłuż projektowanego ciągu pieszego planowane jest wprowadzenie nasadzeń z krzewów liściastych i iglastych oraz bylin. Projektowane skupiny krzewów i bylin dodatkowo
podkreślą oś placu, jednocześnie będą stanowiły akcent kolorystyczny w poszczególnych porach roku. Pozostała część terenu zostanie obsiana trawą. W celu zapewnienia roślinom odpowiednich warunków rozwoju, teren zostanie wyposażony w system nawadniający. 2.1 Inwentaryzacja dendrologiczna nazwa polska 1. brzoza brodawkowata 2. brzoza brodawkowata 3. brzoza brodawkowata 4. brzoza brodawkowata 5. żywotnik zachodni 6. brzoza brodawkowata 7. brzoza brodawkowata 8. brzoza brodawkowata 9. brzoza brodawkowata 10. brzoza brodawkowata 11. brzoza brodawkowata 12. brzoza brodawkowata 13. brzoza brodawkowata 14. brzoza brodawkowata 15. brzoza brodawkowata 16. brzoza brodawkowata 17. brzoza brodawkowata 18. brzoza brodawkowata nazawa łacińska Thuja occidentalis obwód (cm) uwagi 154 132 16 110 26 do usunięcia - drzewo nie posiada walorów dekoracyjnych, koliduje z planowaną inwestycją 90 142 108 149 100 do usunięcia - drzewo posiada posusz, zagraża bezpieczeństwu ruchu drogowego 5 146 18 5 5 5 5 10
19. brzoza brodawkowata 20. brzoza brodawkowata 21. brzoza brodawkowata 22. brzoza brodawkowata 23. brzoza brodawkowata 24. brzoza brodawkowata 25. brzoza brodawkowata 26. brzoza brodawkowata 27. brzoza brodawkowata 28. brzoza brodawkowata 29. brzoza brodawkowata 34. brzoza brodawkowata 35. brzoza brodawkowata bbtula 30. brzoza brodawkowata 31. brzoza brodawkowata 32. brzoza brodawkowata 33. brzoza brodawkowata 97 do usunięcia - drzewo posiada posusz, zagraża bezpieczeństwu ruchu drogowego 115 111 10 113 10 103 do usunięcia - drzewo posiada posusz, zagraża bezpieczeństwu ruchu drogowego 5 129 130 18 do usunięcia - drzewo posiada posusz, zagraża bezpieczeństwu ruchu drogowego 123 do usunięcia - drzewo posiada posusz, zagraża bezpieczeństwu ruchu drogowego 90 146 90 101 do usunięcia - drzewo posiada posusz, zagraża bezpieczeństwu ruchu drogowego 130 Na w/w terenie zinwentaryzowano 35 szt. drzew. Gatunkiem dominującym w drzewostanie jest brzoza brodawkowata ( ). Drzewostan jest w stanie dobrym, wymagającym przeprowadzenia zabiegów pielęgnacyjnych w postaci usunięcia posuszu i pojedynczych martwych konarów. Nie stwierdzono występowania w drzewostanie pasożytów i chorób grzybowych. Do usunięcia zakwalifikowano następujące drzewa (nr według tabeli inwentaryzacyjnej): - nr 5 żywotnik zachodni o obwodzie 26 cm drzewo nie posiada walorów dekoracyjnych, jest skarlałe, ponadto koliduje z planowana inwestycją; - nr 10 - brzoza brodawkowata o obwodzie 100 cm - drzewo posiada posusz, zagraża bezpieczeństwu ruchu drogowego
- nr 19 - brzoza brodawkowata bezpieczeństwu ruchu drogowego - nr 25 - brzoza brodawkowata bezpieczeństwu ruchu drogowego - nr 28 - brzoza brodawkowata bezpieczeństwu ruchu drogowego - nr 30 - brzoza brodawkowata bezpieczeństwu ruchu drogowego - nr 35 - brzoza brodawkowata bezpieczeństwu ruchu drogowego o obwodzie 97 cm - drzewo posiada posusz, zagraża o obwodzie 103 cm - drzewo posiada posusz, zagraża o obwodzie 130 cm - drzewo posiada posusz, zagraża o obwodzie 123 cm - drzewo posiada posusz, zagraża o obwodzie 130 cm - drzewo posiada posusz, zagraża Do przesadzenia zakwalifikowano drzewa poniżej 10 lat, przesadzenie związane jest z kolizją nowych nasadzeń z planowanym zagospodarowaniem terenu (nr według tabeli inwentaryzacyjnej): nr 3, nr 11, nr 13, nr 14, nr 15, nr 16, nr 17, nr 18, nr 22, nr 24, nr 26, nr 29. Pozostałe drzewa zostały zakwalifikowane do przeprowadzenia zabiegów pielęgnacyjnych. 2.2 Opis gatunków Drzewa i krzewy 1. utilis Doorenbos brzoza pożyteczna Doorenbos Średniej wielkości drzewo dorastające do wysokości około 10 metrów. Kulista, ażurowa korona osiąga średnicę około 7 metrów. Konary wyrastają z pnia pod ostrym kątem. Śnieżnobiała korowina pojawia się na 2 letnich i starszych pędach, z wiekiem złuszczając się cienkimi płatkami. Korowina najmłodszych gałązek jest oliwkowo-brązowa. Nowo pojawiająca się kora starszych pędów początkowo przyjmuje odcień blado pomarańczowa, który następnie bieleje. Dzięki temu nawet młode drzewa są bardzo dekoracyjne. Liście mają kształt sercowaty, są stosunkowo duże, błyszczące. Na jesieni przybierają złocisto-żółtą barwę. Odmiana Doorenbos jest łatwa w uprawie, nie ma szczególnych wymagań glebowych. Jest mrozoodporna i nie wymaga okrywania na zimę. Foto.1. brzoza pożyteczna Doorenbos Fot.2. kora
2. Berberis thunberga Erecta berberys Thunberga Erecta Wąski, ciernisty krzew z wyprostowanymi pędami, z wiekiem rozkładającymi się na boki. Osiąga 1,5 m wys. Jasnozielone liście jesienią przebarwiają się na purpurowo. Kwiaty żółte, V. Stanowisko słoneczne lub lekko cieniste. Nie ma specjalnych wymagań glebowych. Doskonała roślina żywopłotowa. Fot.3. berberys Thunberga Erecta 3.Euonymus fortune Coloratus trzmielina Fortune a Coloratus Niski, ścielący się krzew, tworzący kobierce o wys. 0,2-0,3 m. Liście nie opadające na zimę, z żółto złocistym paskiem wzdłuż osi liścia, na zewnątrz lśniąco ciemnozielone. Toleruje wszystkie żyzne, uprawne gleby ogrodowe. Fot. 4. trzmielina Fortune a Coloratus
4. Juniperus horizontalis Wiltoni jałowiec płożący Wiltoni Odmiana o płożącym pokroju, dosyć silnym wzroście, osiągająca po 10 latach 0,1 m wys. przy 2 2.5 m średnicy. Pędy wałeczkowate, pełzające po ziemi, zabarwienie niebieskawozielone. Fot.5. jałowiec płożący Wiltoni 5. Juniperus sabina Tamariscifolia jałowiec sabiński Tamariscifolia Karłowy, niski krzew o dosyć powolnym wzroście, osiągający po 10 latach 0,3 m wys. przy 1,5-2 m średnicy. W młodości pędy ścielą się po ziemi. Stare egzemplarze wypiętrzają się do wysokości 1 m. Ulistnienie gęste, szarozielone w formie drobnych igiełek. Fot.6. jałowiec sabiński Tamariscifolia
6. Pinus mugo var. Pumilio sosna górska Pumilio Krzew zwarty, dorasta do ok. 1 m wys. i 2 m szer., przyrasta ok. 8 cm rocznie. Sosna dwuigielna. Igły krótkie, gęsto osadzone, intensywnie zielone. Fot.7. sosna górska Pumilio 7. Spiraea cinarea Grefsheim tawuła szara Grefsheim Krzew do 2 m wys. i 150 cm szer., przyrasta ok. 20 cm rocznie, o gęstych, łukowato przewieszających się pędach. Liście małe, wąskie, zielone, jesienią żółte. Kwiaty białe, bardzo obficie rozwijające się w maju. Fot.8. tawuła szara Grefsheim
8. Spiraea japonica Albiflora tawuła japońska Albiflora Niski, odporny krzew o ładnych kwiatach. Pędy wzniesione. Osiąga wysokość 0,5-0,8 m, przy dwukrotnie większej szerokości. Liście jasnozielone, lancetowate, ostro zakończone, na brzegach piłkowane. Kwiaty białe, drobne, ok. 5 mm, zebrane w płaskie baldachy do 10 cm średnicy. Kwitnie w VII-IX. Fot.9. tawuła japońska Albiflora Byliny i trawy 9. Helictotrichon sempervirens owies wiecznie zielony Owies wiecznie zielony to trawa ozdobna o szaro-niebieskim wybarwieniu liści. Tworzy wysokie kępy. Zakwita w czerwcu. Wiechy wyrastają wysoko ponad kępę liści, co czyni te roślinę bardzo atrakcyjną. Fot.10. owies wiecznie zielony
10. Imperata cilindrica Red Baron imperata cylindryczna Red Baron Trawa rozłogowa średniej wielkości, rozrastająca się dość wolno. Osiąga wysokość 40-60 cm. Odmiana 'Red Baron' wyróżnia się atrakcyjną barwą wąskich liści: na początku okresu wegetacji wzrok przykuwają ich czerwone wierzchołki (reszta blaszki pozostaje zielona), a w miarę rozwoju trawy przebarwienie rozszerza się ku dołowi zajmując ok. połowy blaszki - i jest coraz intensywniejsze, by jesienią przybrać kolor purpurowy. Jedwabiście białe kwiaty rzadko się pojawiają, zwłaszcza w naszym klimacie. Fot.11. imperata cylindryczna Red Baron 11. Pachysandra terminalis runianka japońska Zimozielona, wolno rosnącą krzewinka z rodziny bukszpanowatych. Błyszczące, odwrotnie jajowate, wielosezonowe liście o długości do 10 cm tworzą rozety na końcach pędów. Drobne, niepozorne kwiaty pojawiają się w maju. Tworzy podziemne rozłogi, dzięki którym szybko się rozrasta; jej kobierce mogą zastępować trawnik. Fot.12. runianka japońska
12. Pennisetum alopecuroides rozplenica japońska Osiąga 80 cm wysokości i tworzy zwarte kępy. Liście długie, wąskie, szarozielone. Duże pierzaste kłosy koloru czerwonobrązowego wyrastają wysoko ponad kępy liściowe. Fot.13. rozplenica japońska 13. Salvia nemorosa szałwia omszona Bylina ozdobna z kwiatów. Pędy liczne, wzniesione, niekiedy fioletowo podbarwione. Liście ciemnozielone, jajowato-podługowate, pomarszczone, osadzone na krótkich ogonkach. Fot.14. szałwia omszona
Rośliny cebulowe 14. Allium giganteum czosnek olbrzymi Czosnek olbrzymi jest najokazalszym z czosnków. Na grubym pędzie osadzony jest olbrzymi purpurowy kwiatostan- średnicy 12-15 cm. Fot. 15. czosnek olbrzymi 2.3 Tabela dobór gatunkowy lp. nazwa łacińska drzewa i krzewy 1 utilis 'Doorenbos' 2 Berberis thunberga 'Erecta' 3 Euonymus fortunea 'Coloratus' 4 Juniperus horizontalis 'Wiltoni' Juniperus sabina 5 'Tamariscifolia' 6 Pinus mugo var. Pumilio 7 Spiraea cinarea 'Grefsheim' 8 Spiraea japonica 'Albiflora' byliny i trawy 9 Helictrotrichon sempervirens 10 nazwa polska brzoza pożyteczna 'Doorenbos' berberys Thunberga 'Erecta' trzmielina Fortune'a 'Coloratus' jałowiec płożący 'Wiltoni' jałowiec sabiński 'Tamariscifolia' sosna górska 'pumilio' tawuła szara 'Grefsheim' tawuła japońska 'Albiflora' 500x500 50x50 80x80 100x100 380-400 50-70 80-100 80-100 C60 C5 P11 C5 37 74 53 10 80x80 50x50 100x100 50x50 40-50 40-50 50-60 40-50 C5 C10 C1,5 C10 33 60 32 48 40x40 - P15 40 30x30 - P15 115 runianka japońska rozplenica japońska szałwia omszona 20x20 50x50 30x30 - P15 P15 P15 50 55 116 czosnek olbrzymi 40x40 - cebula 92 owies wiecznie zielony imperata cylindryczna 'Red Imperata cilindrica 'Red Baron' Baron' 11 Pachysandra terminalis 12 Pennisetum alopecuroides 13 Salvia nemorosa rośliny cebulowe 14 Allium giganteum rozmiar rozstawa wysokość pojemnika ilość
3 Wyszczególnienie prac Przygotowanie terenu oczyścić teren (w tym usunięcie drzew i krzewów wg projektu) zaleca się zastosowanie oprysku z herbicydów w celu usunięcia chwastów; po oprysku kwarantanna około 2 tygodnie przy zrezygnowaniu z oprysku - dokładnie oczyścić teren z chwastów; odspoić grunt; oczyścić teren z resztek roślinnych, kamieni, gruzu, metalowych prętów itp. Wytyczne do sadzenia Drzewa - wykopać dół 2 razy szerszy niż bryła korzeniowa dół musi być przygotowany tak, by korzenie mogły się swobodnie układać i nie zaginać. - sadzić do zaprawionych dołów dół powinien być dobrze zdrenowany i wyłożony warstwą luźnej ziemi, o grubości co najmniej 10 cm. Po posadzeniu drzew należy przeprowadzić ich palikowanie. Krzewy - ułożyć agrowłókninę, przymocować włókninę szpilkami - naciąć włókninę na rośliny - wykopać dół (j. w.) - sadzić do zaprawionych dołów (j. w.) - korować (przysypać korą) 2-3 cm grubości Byliny - ułożyć agrowłókninę, przymocować włókninę szpilkami - naciąć włókninę na rośliny - wykopać dół (głębszy niż wysokość bryły korzeniowej i i dwa razy szerszy niż jej średnica) - sadzić do zaprawionych dołów kompostem lub ziemią ogrodniczą - korować (przysypać korą) 2-3 cm grubości Trawy ozdobne - ułożyć agrowłókninę, przymocować włókninę szpilkami - naciąć włókninę na rośliny - wykopać dół (głębszy niż wysokość bryły korzeniowej i dwa razy szerszy niż jej średnica) - sadzić do zaprawionych dołów kompostem lub ziemią ogrodniczą - korować (przysypać korą) 2-3 cm grubości Rośliny cebulowe - sadzenie cebul powinno odbywać się we wrześniu - cebule należy posadzić na głębokości równej trzykrotnej wysokości cebuli - wykopać dół - posadzić jw. - zakorować jw.
Trawnik z siewu Przed siewem wzruszyć lekko wierzchnią warstwę gleby 2-4cm, rozbijając przy tym grudki. Najlepszym terminem siewu jest kwiecień-maj (15IV-15V) oraz połowa sierpnia-połowa września. UWAGA: Trawnik posiany zbyt późno narażony jest na przemarznięcie zimą! Najlepszy scenariusz założenia trawnika przewiduje przygotowanie podłoża jesienią, zniszczenie wyrośniętych chwastów wczesną wiosną i siew po połowie kwietnia. Siać na glebę lekko wilgotną, najlepiej po naturalnych opadach. W przypadku sztucznego zraszania należy odczekać aż woda wniknie do głębszych warstw a warstwa wierzchnia lekko przeschnie, w przeciwnym wypadku nasiona traw będą przylepiać się do grudek ziemi i nie będzie możliwe ich przykrycie. Siać można ręcznie lub przy większych powierzchniach siewnikiem stosując zawsze metodę krzyżową pojedynczą lub podwójną! W przypadku dobrego przygotowania podłoża i optymalnych warunków zewnętrznych norma wysiewu wynosi około 40 (30) metrów kwadratowych z 1 kg nasion traw. Siejemy na głębokość około 0,5-1cm (nigdy powyżej 2 cm gdyż siewki mogą nie przebić się do powierzchni). Po siewie nasiona należy bezwzględnie przykryć ziemią: używając kolczatki, grabii do liści bądź wałując teren. Ten ostatni sposób jest szczególnie polecany w przypadku siewu wiosennego, gdyż zapobiega stratom wody z gleby przez parowanie. Wytyczne Pielęgnacja drzew w pierwszych tygodniach po posadzeniu zaleca się intensywne podlewanie materiału roślinnego, owinięcie pnia drzewa jutą (ograniczyć transpirację wody) co roku przeprowadzać cięcia sanitarne - usuwać suche, chore lub zagrażające bezpieczeństwu gałęzie na starszych drzewach wykonać cięcia prześwietlające (rozluźniające koronę) w celu dopuszczenia do wnętrza korony światła oraz stworzenia warunków do swobodnego przepływu przez nią prądów powietrznych cięcia wykonywać zimą lub wczesną wiosną, Pielęgnacja krzewów wczesną wiosną (w marcu) wycinać wszystkie uszkodzone, chore, przemarznięte pędy. Przyciąć wszystkie rośliny które zakwitają w późnym terminie nawozić nawozami wieloskładnikowymi. podlewać (przez pierwsze tygodnie po posadzeniu) nie należy przeprowadzać cięć formujących berberysu Thunbergu Erecta w celu zachowania jego naturalnego, strzelistego pokroju. Trawy
nawozić nawozami wieloskładnikowymi przycinać trawy wczesną wiosną (zaschnięte liście stanowią okrycie zimowe dla kępy) podlewać Byliny podlewać nawozić nawozami wieloskładnikowymi odchwaszczać usuwać przekwitłe kwiatostany i ścinać zeschniętych części nadziemne po skończeniu wegetacji Rośliny cebulowe podlewać nawozić nawozami wieloskładnikowymi (dwukrotnie przed zakwitnięciem w ilości 20 g/m2) odchwaszczać po dwóch trzech sezonach wegetacyjnych wskazane jest wykopanie cebul ( latem po zaschnięciu liści), oddzielić cebule przybyszowe, przechować w piwnicy i wysadzić ponownie do gruntu jesienią; UWAGA! Czosnek olbrzymi może zakwitnąć dopiero w drugim lub trzecim roku uprawy. Pielęgnacja trawnika Aeracja i wertykulacja- to dwie techniki służą rozluźnianiu podłoża i pobudzają trawy do krzewienia. Należy przeprowadzić wczesną wiosną lub wczesną jesienią Nawożenie- 3-4 razy w sezonie wegetacyjnym, zaczynając od końca marca. Należy używać mieszanek nawozowych wieloskładnikowych przeznaczonych pod trawniki lub posłużyć się nawozem dolistnym np. Florovit w płynie (bardzo dobry szczególnie przy potrzebie szybkiego zazielenienia trawnika wiosną). W przypadku nawozów stałych nie należy nawozić mokrego trawnika, gdyż spowoduje to przyklejanie się nawozu do trawy i przypalenie roślin. Jeżeli nawieziono trawnik mokry nawozem stałym, należy po nawożeniu trawnik bardzo dokładnie podlać. Należy uważać na nawożenie nawozami wolnodziałającymi (typ Osmocote)- nie stosować ich zbyt późno oraz nie dopuszczać do przeschnięcia trawnika! Niezależnie od instrukcji stosowania nawozu nie należy nawozić później niż do połowy sierpnia. Zbyt późne nawożenie nawozami zawierającymi duże dawki azotu prowadzi do zmniejszenia mrozoodporności. Podczas suszy należy ograniczyć nawożenie. Odchwaszczanie - herbicydami do zwalczania chwastów dwuliściennych (np. Chwastox) wapnowanie- ma na celu odkwaszenie podłoża i polepszenie wzrostu trawy. Ułatwia walkę m.in. z mchem i skrzypami rosnącymi wśród trawy. Wapionowanie małymi
dawkami można przeprowadzić praktycznie o każdej porze roku, choć najlepiej wybrać okres powegetacyjny- jesienny. Koszenie - pierwsze gdy trawa osiągnie wysokość ok 10 cm, kolejne przynajmniej 1-2 razy w miesiącu, przed zimą w październiku wykonać ostatnie koszenie- trawę skosić na ok 4 cm uzupełnianie ubytków poprzez dosiew nasion. Podlewanie (zwłaszcza przez pierwszy miesiąc po posianiu) Przy podlewaniu gleba powinna być zwilżona na głębokość około 10-15cm, gwarantuje to właściwy rozwój systemu korzeniowego traw na większej głębokości. Jeżeli trawnik choruje, nie należy podlewać go wieczorem lecz rano, tak aby woda na źdźbłach mogła szybko wyschnąć. Opracowanie: mgr inż. arch. krajobrazu Jadwiga Zbrzeźna