STANDARD WYPOSAŻENIA DYDAKTYCZNEGO PRACOWNI KSZTAŁCENIA ZAWODOWEGO Zawód: technik eksploatacji portów i terminali Symbol cyfrowy: 342 [03] W szkole kształcącej w zawodzie technik eksploatacji portów i terminali nauczanie powinno się odbywać w następujących pracowniach i laboratoriach: I. Laboratorium magazyn - port - terminal, II. Pracownia urządzeń transportu bliskiego, III. Pracownia ładunkoznawstwa i towaroznawstwa, IV. Pracownia eksploatacji urządzeń transportu bliskiego. Wszystkie pracownie powinny składać się z sali lekcyjnej i zaplecza magazynowo socjalnego. W sali lekcyjnej należy zapewnić stanowisko pracy dla nauczyciela i odpowiednią liczbę stanowisk dla uczniów. Ponadto, w pracowni powinien znajdować się stół konferencyjny do przeprowadzenia dyskusji, sprawdzenia wiadomości uczniów. I. Laboratorium magazyn - port - terminal Laboratorium to zorganizowane jest na wzór łańcucha transportowo przeładunkowego, jakiemu w rzeczywistości poddawany jest ładunek w drodze z magazynu lub placu składowego do przestrzeni ładunkowych statku (lub w odwrotnym kierunku). Laboratorium przeznaczone jest do prowadzenia zajęć symulacyjnych w trzech podgrupach w tym samym czasie lub w jednym dedykowanym obszarze. Znajdują się w nim trzy wydzielone obszary/pracownie: obszar magazyn, obszar port, obszar terminal. 1. Wyposażenie ogólnodydaktyczne pracowni: stół nauczycielski z krzesłem, wyposażony w konsolę sterowania urządzeniami multimedialnymi, stoły uczniowskie z krzesłami, sprzęt audio - wideo, tablica magnetyczna, rzutnik, projektor multimedialny, tekstowe źródła informacji (czasopisma zawodowe, instrukcje do ćwiczeń, katalogi, prospekty) o tematyce związanej z łańcuchem transportowo przeładunkowym, regały z modelami (modele regałów magazynowych, modele przekrojowe statków przeznaczonych do przewozu ładunków sypkich i płynnych luzem, drobnicowych, kontenerów i Ro- Ro), oprogramowanie komputerowe stosowane do optymalizacji: rozmieszczenia ładunku w magazynie, w oparciu o ciągłe śledzenie stanu zapasów, tras transportu bliskiego, rozmieszczenia ładunków w środkach transportu, oprogramowanie specjalistyczne w zakresie: przepływu materiałów w magazynie, wprowadzania i wydawania towarów do i z magazynu, znakowania opakowań towarów i przesyłek, oprogramowanie wspomagające zarządzanie, drukarki kodów kreskowych, materiały dydaktyczne (prezentacje multimedialne, nagrania VCD, DVD), przezrocza, foliogramy, fazogramy, programy komputerowe, plansze oraz modele: 1
ładowni, magazynu, urządzeń przeładunkowych, sprzętu zmechanizowanego i osprzętu, modele (eksponaty) różnych urządzeń transportu bliskiego: samochodów wraz z naczepami, wagonów kolejowych, statków morskich i żeglugi śródlądowej, modele terminali: magazynowych i kontenerowych, osobowych, jednostki logistyczne oznakowane w systemie EAN/UCC, instrukcje przepływu towarów przez terminal, dokumentacja magazynowa, dokumentacja przeładunkowa. 2. Opis infrastruktury pracowni a. usytuowanie pracowni: pracownia znajduje się w budynku szkolnym, na dowolnej kondygnacji; b. wielkość i inne wymagania dotyczące pomieszczenia lub innego miejsca, w którym znajduje się pracownia: pomieszczenie widne - oświetlenie dzienne oraz sztuczne, zgodne z wymaganiami Państwowej Inspekcji Pracy; c. minimalna powierzchnia niezbędna dla pojedynczego stanowiska: 3m 2 ; d. wyposażenie pracowni w niezbędne media z określeniem ich parametrów: napięcie w instalacji 230V wraz zabezpieczeniami, sieć komputerowa, stałe łącze internetowe, ogrzewanie (temperatura minimalna 16 0 C), wentylacja naturalna, grawitacyjna. 3. Opis wyposażenia pracowni 3.1 Obszar magazyn a. wykaz maszyn, urządzeń, aparatów, narzędzi i innego sprzętu właściwego dla zawodu: urządzenia do automatycznej identyfikacji towarów, informatyczne urządzenia automatycznej identyfikacji towarów, czytnik kodów kreskowych; b. wykaz modeli, symulatorów, fantomów: modele magazynów niskiego i wysokiego składowania, plansza z oznakowaniem wg EC Safety Signs 92/58/EEC; c. stanowiska komputerowe z wykazem urządzeń peryferyjnych oraz programów właściwych dla zawodu (dotyczy wszystkich obszarów tej pracowni): stanowisko komputerowe nauczyciela połączone w sieci z dostępem do Internetu, jedno stanowisko komputerowe dla jednego ucznia połączone w sieci z dostępem do Internetu, drukarka sieciowa, 2 kserokopiarki, skaner, oprogramowanie użytkowe: edytor tekstu, arkusze kalkulacyjne, program do tworzenia prezentacji, oprogramowanie graficzne do projektowania przestrzeni magazynowych i rozmieszczania towarów, np. Corel Draw, oprogramowanie graficzne do rozmieszczania ładunku w środkach transportu, program komputerowy do identyfikacji towarów, np. Smart System, dowolny program kalkulacyjny do tworzenia baz danych związanych z inwentaryzacją i kontrolą towarów w magazynie; 2
d. biblioteczka zawodowa wyposażona w dokumentację, instrukcje, normy, procedury, wzory dokumentów transportu wewnętrznego i magazynowania, jednostki logistyczne oznakowane w systemie EAN/UCC, instrukcje przepływu materiałów przez magazyn, wzory dokumentacji inwentaryzacyjnej i księgowej, normy PN, EN, ISO odnośnie magazynowania towarów, filmy i prezentacje multimedialne dotyczące układania i składowania towarów w magazynach, schematy magazynów niskiego i wysokiego składowania, magazynów chłodni, placów składowych, dokumentacja techniczna wraz z opisem warunków dozoru technicznego urządzeń portowych i terminalowych, folie ze schematami układania towarów; e. wykaz środków do udzielania pierwszej pomocy (dotyczy wszystkich obszarów tej pracowni): apteczka pierwszej pomocy z wyposażeniem standardowym; f. wykaz środków zapewniających przestrzeganie zasad ergonomii oraz bezpieczeństwa i higieny pracy: podręczny sprzęt gaśniczy, środki ochrony indywidualnej, wyłączniki różnicowo-prądowe zabezpieczające przed porażeniem prądem stanowiskowe instrukcje bhp, ochrony ppoż. i instrukcje obsługi sprzętu. 3.2 Obszar port a. wykaz modeli, symulatorów, fantomów: modele portów morskich, śródlądowych, lotniczych, modele (eksponaty) samochodów transportowych i wagonów kolejowych wykorzystywanych w transporcie na terenie portów; b. stanowiska komputerowe z wykazem urządzeń peryferyjnych oraz programów właściwych dla zawodu: oprogramowanie graficzne służące do projektowania i optymalizacji tras na terenie przykładowego portu; c. biblioteczka zawodowa wyposażona w dokumentację, instrukcje, normy, procedury, Katalogi i plansze dotyczące środków transportowych, Ustawy i rozporządzenia dotyczące infrastruktury i dostępu do portów, Zarządzenia Dyrektorów Urzędów Morskich tzw. Przepisy Portowe, Taryfikatory Portowe, filmy i prezentacje multimedialne dotyczące działalności i funkcjonowania różnych typów portów. 3.3 Obszar terminal a. wykaz modeli, symulatorów, fantomów: modele terminali kontenerowych, drobnicowych, przeładunku towarów masowych oraz pasażerskich, filmy i prezentacje multimedialne przeładunku różnych typów towarów, folie, plansze ze schematami układania towarów w przestrzeniach ładunkowych statku; b. stanowiska komputerowe z wykazem urządzeń peryferyjnych oraz programów właściwych dla zawodu: oprogramowanie interaktywne z zakresu załadunku i obsługi urządzeń przeładunkowych na statkach towarowych, np. oprogramowanie firmy Seagull; 3
c. biblioteczka zawodowa wyposażona w dokumentację, instrukcje, normy, procedury, instrukcje załadunku różnych typów statków, wzory dokumentów dot. przeładunku statku, np. manifest, talisheet, kwit sternika, sztauplan, statkowe arkusze kalkulacyjne, katalogi i normy dotyczące statkowych urządzeń przeładunkowych. II. Pracownia urządzeń transportu bliskiego Pracownia powinna zostać zaprojektowana w taki sposób, aby uczniowie mogli kolejno odbywać szkolenie z rysunku technicznego i obsługi oprogramowania komputerowego do symulacji zjawisk i procesów zachodzących podczas eksploatacji w urządzeniach transportu bliskiego. 1. Wyposażenie ogólnodydaktyczne pracowni: regały na modele i osprzęt przeładunkowy, stół nauczycielski z krzesłem, wyposażony w konsolę sterowania urządzeniami multimedialnymi, stoły uczniowskie z krzesłami, sprzęt audio - wideo, tablica magnetyczna, rzutnik, projektor multimedialny. 2. Opis infrastruktury pracowni a. usytuowanie pracowni: pracownia znajduje się w budynku szkolnym, na dowolnej kondygnacji; b. wielkość i inne wymagania dotyczące pomieszczenia lub innego miejsca, w którym znajduje się pracownia: pomieszczenie widne - oświetlenie dzienne oraz sztuczne, zgodne z wymaganiami Państwowej Inspekcji Pracy; c. minimalna powierzchnia (kubatura) niezbędna dla pojedynczego stanowiska: 2m 2 ; d. wyposażenie pracowni w niezbędne media z określeniem ich parametrów: napięcie w instalacji 230V wraz zabezpieczeniami, sieć komputerowa, stałe łącze internetowe, ogrzewanie (temperatura minimalna 16 0 C), wentylacja naturalna, grawitacyjna. 3. Opis wyposażenia pracowni a. wykaz maszyn, urządzeń, aparatów, narzędzi i innego sprzętu właściwego dla zawodu: stoliki kreślarskie wyposażone w niezbędne przybory kreślarskie, osprzęt przeładunkowy: trawersy, rozpornice, liny, haki, osprzęt do mocowania ładunków: napinacze, łańcuchy, kliny; b. wykaz sprzętu/urządzeń pomiarowych, diagnostycznych: komplet narzędzi związanych z diagnostyką i naprawą urządzeń transportu bliskiego: urządzenia do wymiany i kontroli układu hamulcowego, urządzenia do wymiany i kontroli układu zawieszenia i jezdnego; kody serwisowe i magistrala CAN do komunikacji ze sterownikami urządzeń, uniwersalny analizator do drgań do oceny stanu urządzenia; 4
c. wykaz modeli, symulatorów, fantomów: modele wózków transportowych, magazynowych, widłowych, cięgników, dźwignic, suwnic, żurawi (szynowych i samojezdnych), układnic, dźwigników, wind towarowych, podestów ruchomych, naczep niskich, modele żurawi do przewozu ładunków drobnicowych i masowych, modele pojazdów do przenoszenia kontenerów i piętrzenia ich w stosy, modele przenośników pionowych, poziomych, grawitacyjnych, taśmowych; d. stanowiska komputerowe z wykazem urządzeń peryferyjnych oraz programów właściwych dla zawodu: jedno stanowisko komputerowe dla jednego ucznia połączone w sieci z dostępem do Internetu, drukarka sieciowa, 2 kserokopiarki, skaner, oprogramowanie użytkowe: edytor tekstu, arkusze kalkulacyjne, program do tworzenia prezentacji, oprogramowanie graficzne do projektowania przestrzeni magazynowych i rozmieszczania towarów, np. Corel Draw, oprogramowanie graficzne do rozmieszczania ładunku w środkach transportu, program komputerowy do identyfikacji towarów, np. Smart System, dowolny program kalkulacyjny do tworzenia baz danych związanych z inwentaryzacją i kontrolą towarów w magazynie; e. biblioteczka zawodowa wyposażona w dokumentację, instrukcje, normy, procedury, przepisy prawa z zakresu transportu, wzory dokumentów transportu wewnętrznego i magazynowania, jednostki logistyczne oznakowane w systemie EAN/UCC, instrukcje przepływu materiałów przez magazyn, wzory dokumentacji inwentaryzacyjnej i księgowej, normy PN, EN, ISO odnośnie magazynowania towarów, filmy i prezentacje multimedialne dotyczące pracy urządzeń transportu bliskiego, prezentacje multimedialne, nagrania VCD, DVD o tematyce związanej z urządzeniami transportu bliskiego, dokumentacja techniczna wraz z opisem warunków dozoru technicznego urządzeń transportu bliskiego, wzory dokumentacji technicznej - przeglądy eksploatacyjne, DOR, zapis pracy urządzeń, folie i tablice: z modelami figur płaskich i brył, przedstawiające zasady bezpiecznej pracy, schematy instalacji urządzeń transportu bliskiego; f. wykaz środków do udzielania pierwszej pomocy: apteczka pierwszej pomocy z wyposażeniem standardowym; g. wykaz środków zapewniających przestrzeganie zasad ergonomii oraz bezpieczeństwa i higieny pracy: podręczny sprzęt gaśniczy, środki ochrony indywidualnej, wyłączniki różnicowo-prądowe zabezpieczające przed porażeniem prądem stanowiskowe instrukcje bhp, ochrony ppoż. i instrukcje obsługi sprzętu. III. Pracownia ładunkoznawstwa i towaroznawstwa Pracownia powinna zostać zaprojektowana w taki sposób, aby uczniowie mogli kolejno odbywać szkolenie z zakresu pomiaru wilgotności ziarna zbóż, temperatury zapłonu, 5
naturalnego kąta nasypu, wilgotności drewna, twardości minerałów, oznaczania wilgotności względnej powietrza i wilgotności bezwzględnej towarów sypkich. 1. Wyposażenie ogólnodydaktyczne pracowni: tablica szkolna czarna, tablica biała, gabloty z próbkami towarów, stół nauczycielski z krzesłem, wyposażony w konsolę sterowania urządzeniami multimedialnymi, stoły uczniowskie z krzesłami, sprzęt audio - wideo, tablica magnetyczna, rzutnik, projektor multimedialny. 2. Opis infrastruktury pracowni a. usytuowanie pracowni: pracownia znajduje się w budynku szkolnym, na dowolnej kondygnacji; b. wielkość i inne wymagania dotyczące pomieszczenia lub innego miejsca, w którym znajduje się pracownia: wielkość pomieszczenia zależna od ilości stanowisk dydaktycznych, podłogi powinny być stabilne, równe, nie śliskie, odporne na ścieranie, wykonane z materiału będącego złym przewodnikiem ciepła, a także łatwe do utrzymania w czystości, przeciw elektrostatyczne, drogi komunikacyjne powinny mieć 1-2 m szerokości, drzwi powinny być otwierane na zewnątrz, a między pomieszczeniami nie powinno być progów; c. minimalna powierzchnia (kubatura) niezbędna dla pojedynczego stanowiska: minimalna przestrzeń dla jednego ucznia nie mniejsza niż 6,4m 3 wolnej objętości pomieszczeń oraz ci najmniej 2m 2 wolnej powierzchni podłogi; d. wyposażenie pracowni w niezbędne media z określeniem ich parametrów: ogólne oświetlenie pracowni, minimalna powierzchnia dostępu światła dziennego 1/8 powierzchni podłogi, ogrzewanie - minimalna temperatura 18 0 C według PN-82/B - 02402, wentylacja naturalna, prąd elektryczny o napięciu 230V wraz z zabezpieczeniami, wyłączniki różnicowoprądowe zabezpieczające przed porażeniem prądem dostęp do wody zimnej i ciepłej, dostęp do Internetu. 3. Opis wyposażenia pracowni a. wykaz sprzętu/urządzeń pomiarowych, diagnostycznych: wilgotnościomierz do ziarna, aparat do pomiaru temperatury zapłonu, urządzenie do pomiaru naturalnego kąta nasypu, wilgotnościomierz do drewna, skala twardości Mohsa, ostrze stalowe lub nóż stalowy, psychrometr aspiracyjny Assmanna (lub inny), tablice psychrometryczne, waga laboratoryjna, suszarka laboratoryjna; 6
b. wykaz modeli, symulatorów, fantomów: modele ładowni statków, modele kontenerów, modele opakowań o małych gabarytach, modele opakowań wielkogabarytowych, modele regałów magazynowych, plansze z nalepkami ładunków niebezpiecznych; c. wykaz materiałów, surowców, półfabrykatów i innych środków niezbędnych w procesie kształcenia oraz podczas egzaminu zawodowego: papier do drukowania, nośniki informacji, np. CD, próbki: różnych ładunków stałych masowych oraz ciekłych masowych, ładunków drobnicowych, ziaren zbóż, cieczy łatwopalnych, drewna różnych gatunków drzew, różnych minerałów, szkło laboratoryjne: eksykator, naczynia wagowe, pojemniki szklane z pokrywkami, pojemniki plastikowe do składowania i eksponowania próbek towarów; d. stanowiska komputerowe z wykazem urządzeń peryferyjnych oraz programów właściwych dla zawodu: stanowisko komputerowe nauczyciela połączone w sieci z dostępem do Internetu, oprogramowanie użytkowe: edytor tekstu, arkusze kalkulacyjne, program do tworzenia prezentacji, oprogramowanie specjalistyczne wspomagające gospodarkę magazynową, z dostępem do Internetu; e. biblioteczka zawodowa wyposażona w dokumentację, instrukcje, normy, procedury, katalogi opakowań stosowanych w transporcie morskim i żegludze śródlądowej, katalogi podstawowych typów statków, sztauplany, katalogi magazynów ładunków niebezpiecznych, katalogi magazynów ładunków masowych, katalogi magazynów niskiego i wysokiego składowania, katalogi towarów i opakowań, tablica zanurzeń statku, puste arkusze załadowania statku, wzory dokumentów ładunkowych, wzory dokumentów magazynowych, wzory dokumentów kontroli czystości ładowni, lista kontrolna fumigacji ładowni, katalogi towarów, katalogi opakowań, przepisy dotyczące przewozu ładunków niebezpiecznych: Kodeksy IMDG, BC, IGC, ISGOTT, IATA, przepisy kolejowe RID, przepisy drogowe ADR i śródlądowe ADN, przepisy dotyczące przewozów zwierząt, prezentacje multimedialne, nagrania VCD, DVD o tematyce związanej z ładunkoznawstwem i towaroznawstwem; f. wykaz środków do udzielania pierwszej pomocy: apteczka pierwszej pomocy z wyposażeniem standardowym; g. wykaz środków zapewniających przestrzeganie zasad ergonomii oraz bezpieczeństwa i higieny pracy: podręczny sprzęt gaśniczy, środki ochrony indywidualnej, wyłączniki różnicowo-prądowe zabezpieczające przed porażeniem prądem stanowiskowe instrukcje bhp, ochrony ppoż. i instrukcje obsługi sprzętu. 7
IV. Pracownia eksploatacji urządzeń transportu bliskiego Pracownia powinna zostać zaprojektowana w taki sposób, aby uczniowie mogli kolejno odbywać szkolenie z zakresu obróbki ręcznej i mechanicznej za pomocą elektronarzędzi, demontażu i montażu podzespołów urządzeń transportu bliskiego, wykonywania połączeń nierozłącznych i rozłącznych, montażu podzespołów i urządzeń mechanicznych, elektrycznych i elektronicznych, a także układów i urządzeń sterowania urządzeniami transportu bliskiego. 1. Wyposażenie ogólnodydaktyczne pracowni: tablica szkolna czarna, tablica biała, tablica magnetyczna, stół nauczycielski z krzesłem, wyposażony w konsolę sterowania urządzeniami multimedialnymi, stoły uczniowskie z krzesłami, sprzęt audio - wideo, rzutnik, projektor multimedialny. 2. Opis infrastruktury pracowni a. usytuowanie pracowni: w warsztatach lub halach portów morskich i rzecznych, przedsiębiorstw przeładunkowo-transportowych, logistyczno-dystrybucyjnych lub innych przystosowanych dla celów dydaktycznych zgodnie z przepisami prawa budowlanego; b. minimalna powierzchnia (kubatura) niezbędna dla pojedynczego stanowiska: minimalna przestrzeń dla jednego ucznia nie mniejsza niż 6,4m 3 wolnej objętości pomieszczeń oraz ci najmniej 2m 2 wolnej powierzchni podłogi; c. wyposażenie pracowni w niezbędne media z określeniem ich parametrów: ogólne oświetlenie pracowni, minimalna powierzchnia dostępu światła dziennego 1/8 powierzchni podłogi, ogrzewanie - minimalna temperatura 18 0 C według PN-82/B - 02402, wentylacja naturalna, prąd elektryczny o napięciu 230V wraz z zabezpieczeniami, wyłączniki różnicowoprądowe zabezpieczające przed porażeniem prądem dostęp do wody zimnej i ciepłej, dostęp do Internetu. 3. Opis wyposażenia pracowni a. wykaz maszyn, urządzeń, aparatów, narzędzi i innego sprzętu właściwego dla zawodu: stół ślusarski z imadłem, komplet elektronarzędzi, urządzenia do spawania różnymi metodami, pilniki, wiertła, gwintowniki, podzespoły i urządzenia mechaniczne, elektryczne i elektroniczne, pilniki, wiertła, gwintowniki, lutownice; b. wykaz sprzętu/urządzeń pomiarowych, diagnostycznych: suwmiarki, kątowniki, kątomierze; c. wykaz modeli, symulatorów, fantomów: modele załadunku wózków transportowych, magazynowych, widłowych, dźwignic, suwnic, żurawi, wind, przenośników, podestów, symulacja skutków przekroczenia dopuszczalnego obciążenia roboczego (DOR); 8
d. wykaz materiałów, surowców, półfabrykatów i innych środków niezbędnych w procesie kształcenia oraz podczas egzaminu zawodowego: próbki metali żelaznych i nieżelaznych, różne rodzaje śrub, luty, różne podzespoły urządzeń transportu bliskiego, różne podzespoły urządzeń mechanicznych, elektrycznych i elektronicznych; e. biblioteczka zawodowa wyposażona w dokumentację, instrukcje, normy, procedury, normy PN, EN, ISO dotyczące eksploatacji urządzeń transportu bliskiego, katalog eksploatacji osprzętu przeładunkowego: trawers, rozpornic, lin, haków, katalog eksploatacji osprzętu do mocowania ładunków: napinaczy, łańcuchów, klinów, instrukcje obsługi urządzeń transportu bliskiego, schematy formowania jednostek ładunkowych, zasady piętrzenia ładunków na urządzeniach i środkach transportu bliskiego, schematy załadunku i rozładunku urządzeń i środków transportu bliskiego, instrukcje załadunku i rozładunku, procedury postępowania w przypadku rozformowania się ładunku, filmy i prezentacje multimedialne dotyczące załadunku i rozładunku urządzeń i środków transportu bliskiego, folie i tablice: z modelami przedstawiającymi zasady bezpiecznej pracy, schematy pracy urządzeń transportu bliskiego, wzory znakowania opakowań ładunków i urządzeń transportu bliskiego, prezentacje multimedialne, nagrania VCD, DVD o tematyce związanej z eksploatacją urządzeń transportu bliskiego; f. wykaz środków do udzielania pierwszej pomocy: apteczka pierwszej pomocy ze standardowym wyposażeniem, ze szczególnym uwzględnieniem niezbędnych środków medycznych, opasek uciskowych; g. wykaz środków zapewniających przestrzeganie zasad ergonomii oraz bezpieczeństwa i higieny pracy: podręczny sprzęt gaśniczy, środki ochrony indywidualnej, wyłączniki różnicowo-prądowe zabezpieczające przed porażeniem prądem stanowiskowe instrukcje bhp, ochrony ppoż. i instrukcje obsługi sprzętu. 9