Modelowe rozwiązania niskoemisyjne dla gminy Polkowice
1. Gmina partnerska podstawowe dane, profil i rys statystyczny; Typ gminy: miejsko-wiejska Liczba mieszkańców: 27325 2014, 27387-2015 Dochody ogółem budżetu na jednego mieszkańca: 9 096 zł 2014, 7 968 zł - 2015 Wydatki ogółem budżetu na jednego mieszkańca: 8 671 zł 2014, 7 720 zł - 2015 Środki w dochodach budżetu gminy na finansowanie i współfinansowanie programów i projektów unijnych w 2014: brak danych z 2014 są dane z 2015 roku - 1,1 mln zł Wydatki budżetu na gospodarkę komunalną i ochronę środowiska: 7,9 % - 2014, 8,2 % - 2015 2. Problem ekologiczny gminy Polkowice (Źródło: GUS: Dane na rok 2014 oraz szacunki własne Gminy z końca 2016) Wojewódzki Program Ochrony Środowiska Województwa Dolnośląskiego na lata 2008-2011 z uwzględnieniem lat 2012-2015 został przyjęty 29 kwietnia 2010 r. uchwałą nr LIV/969/10 Sejmiku Województwa Dolnośląskiego. W dokumencie tym stwierdzono, że województwo dolnośląskie charakteryzuje się sezonową zmiennością stężeń zanieczyszczeń powietrza. Na podwyższenie stężeń większości zanieczyszczeń wpływają głównie niska temperatura, małe opady atmosferyczne oraz słaby wiatr. Zużycie paliw, które powoduje emisję zanieczyszczeń, jest maksymalne w okresie jesienno-zimowym. Jako główny powód występowania zjawiska niskiej emisji wskazane zostały źródła komunalno-bytowe (takie jak np. indywidulne paleniska domowe), które mają znaczący wpływ na lokalny stan zanieczyszczenia powietrza. Elementem składowym niskiej emisji, mającym największe znaczenie w jej powstawaniu jest stosowanie paliw kopalnych (zwłaszcza węgla niskiej jakości) lub stosowanie przestarzałych technologicznie kotłów, w procesie ogrzewania gospodarstw domowych. Zwrócono także uwagę na fakt, że wprowadzanie zanieczyszczeń przez osoby fizyczne nie podlega żadnym istotnym ograniczeniom. Na podstawie klasyfikacji pod kątem kryteriów ustanowionych w celu ochrony zdrowia, przeprowadzonej w 2007 r. na terenie województwa dolnośląskiego, stwierdzono potrzebę opracowania programów ochrony powietrza (POP) dla strefy lubińsko-polkowickiej w zakresie benzo(a)pirenu. Do najważniejszych problemów do rozwiązania w zakresie ochrony powietrza zaliczono wzrost emisji zanieczyszczeń ze źródeł komunikacyjnych, wysoki poziom zapylenia, NO2,O3 oraz benzo(a)pirenu i bardzo niski udział energii odnawialnej w ogólnym bilansie energetycznym. Program ochrony powietrza dla strefy lubińsko-polkowickiej został przyjęty uchwałą nr III/44/10 Sejmiku Województwa Dolnośląskiego. Celem jego realizacji jest redukcja emisji pyłu zawieszonego PM10 i benzo(a)pirenu w celu dotrzymania wielkości dopuszczalnych w powietrzu. Określono kierunki działań naprawczych zmierzających do przywrócenia w strefie jakości powietrza wymaganej przepisami prawa. W Programie wskazano następujące kierunki działań zmierzających do przywracania poziomów dopuszczalnych pyłu zawieszonego PM10 oraz benzo(a)pirenu w zakresie ograniczania emisji powierzchniowej (niskiej, rozproszonej emisji komunalno-bytowej i technologicznej): 1. zmiana sposobu ogrzewania (tzn. zmiana paliwa stałego na paliwa ciekłe lub gazowe), 2. wykonanie przyłączy sieci gazowej do poszczególnych budynków, 3. likwidacja pieców węglowych w mieszkaniach i domkach jednorodzinnych, 4. ewentualna rozbudowa sieci gazowej,
5. wykonanie przyłączy sieci cieplnej do poszczególnych budynków, 6. ewentualna rozbudowa sieci cieplnej, 7. wymiana starych kotłów węglowych na nowoczesne, niskoemisyjne. Natomiast w zakresie ograniczania emisji liniowej (komunikacyjnej) jako podstawowe kierunki działania wyznaczono: 1. modernizację i przebudowę ulic w Polkowicach, 2. wyprowadzenie ruchu tranzytowego z centrum miast, które spowoduje zmniejszenie ruchu na drogach w miastach (pojazdów ciężarowych o 70%, a osobowych i dostawczych o 30%), 3. poprawę stanu technicznego istniejących dróg gminnych i powiatowych na terenie strefy utwardzenie poboczy w celu redukcji wtórnego unosu pyłu z drogi, 4. działania polegające na ograniczeniu emisji wtórnej pyłu poprzez odpowiednie utrzymanie czystości nawierzchni, 5. rozbudowę ścieżek rowerowych. W Programie wskazano, iż dla pyłu zawieszonego PM10 oraz benzo(a)piranu, strefę lubińsko-polkowicką pod kątem ochrony zdrowia w 2009 roku zaliczono do klasy C (wymagany program ochrony powietrza). Zwrócono również uwagę na problem niskiej emisji, który związany jest głównie z wykorzystywaniem węgla (najczęściej niskiej jakości o dużej zawartości siarki i niskiej energetyczności) jako głównego paliwa do wytwarzania ciepła w gospodarstwach domowych. Przyczyną tego jest również spalanie śmieci w paleniskach domowych. Źródło: https://bip.polkowice.eu/707,program-ograniczenia-niskiej-emisji-dla-miasta-polkowice-nalata-2012-2020.html Dane pomiarowe dla stacji Polkowice - Kasztanowa w 2016 r.
Dane pomiarowe dla stacji Polkowice - Kasztanowa w 2017 r.
3. Podejmowane w gminie działania na rzecz ochrony środowiska z udziałem mieszkańców i społeczności lokalnej, poprzez zwiększenie udziału OŹE i ograniczenie zużycia energii w budynkach
4. Koncepcja partnerstwa Kolejność działań podjętych w celu utworzenia Lokalnego Partnerstwa w Gminie oraz realizacji przedsięwzięć służących zwiększeniu udziału OŹE budynkach mieszkalnych oraz ograniczeniu szkodliwych emisji 1) Krok 1 Ustalenie ram realizacji partnerstwa w Gminie wraz z kontekstem docelowego przyłączenia Partnerstwa Lokalnego do szerszego Partnerstwa Regionalnego w ramach planowanego projektu partnerskiego Regionalny Program Energetyki Prosumenckiej) warunki wyjściowe: typ budynków do objęcia programem (budynki mieszkalne prywatne jednorodzinne), typ instalacji (fotowoltaika i uzupełniająco również buforowanie ciepłej wody, pompy ciepła, kolektory), szacowana liczba instalacji (20-60), zasady odpłatności mieszkańców (nieodpłatnie na etapie przygotowawczym, częściowa odpłatność po uzyskaniu zewnętrznego dofinansowania przez Partnerstwo). 2) Krok 2 - Podpisanie przez Gminę w imieniu mieszkańców deklaracji o przystąpieniu do Partnerstwa (zob. poniżej) 3) Krok 3 - Akcja informacyjna: rozesłanie informacji do mieszkańców o możliwości przystąpienia do Lokalnego Partnerstwa wraz z zaproszeniem do wzięcia udziału w programie i podaniem dat i miejsc spotkań. Warsztat dla mieszkańców gminy odbył się 9.11.2016 r. w Polkowicach na Uczelni im. Jana Wyżykowskiego. Poza spotkaniem warsztatowym, akcja informacyjna były prowadzona poprzez pisma rozsyłane kurierem do mieszkańców, ulotki rozdawane poprzez sołtysów, plakaty w miejscach publicznych, informacja na stronach urzędu i instytucji zaprzyjaźnionych, info w mediach społecznościowych, etc. 4) Krok 5 Opracowanie dokumentów startowych warunkujących udział mieszkańców w GPP (ich wzory znajdują się w załączeniu): a. deklaracja udziału w programie dla mieszkańców, b. regulamin uczestnictwa (warunki udziału mieszkańców) c. wzór umowy pomiędzy gminą a mieszkańcami 5) Krok 6 - Opracowanie przez wykonawcę OZP dokumentów startowych w tym wzoru ankiety informacyjnej dla mieszkańców. 6) Krok 7 - Spotkanie informacyjne z mieszkańcami - warsztat, na którym wyjaśniono kluczowe problemy wynikające z niskiej emisji, rozwiązania technologiczne służące redukowaniu zjawiska niskiej emisji, źródła finansowania wdrożenia rozwiązań w budynkach mieszkalnych oraz zasady udziału w działaniach partnerstwa; spotkania organizowane przy współpracy z gospodarzem gminy (JST), ale prowadzone są przez wykonawcę OZP z aktywnym udziałem przedstawicieli władz gminy Zainteresowanie udziałem w partnerstwie 89 zgłoszonych przez mieszkańców ankiet i deklaracji udziału
5. Spotkania partnerstwa Warsztat dla mieszkańców gminy Polkowice odbył się 9.11.2016 r. w Polkowicach na Uczelni im. Jana Wyżykowskiego.
6. Deklaracja gminy o przystąpieniu do Lokalnego Partnerstwa