POLSKA AKADEMIA NAUK. Tom XV Warszawa 25 XI 1969 Nr 15. Andrzej S z u j e c k i. Materiały do poznania Staphylinidae ( Coleoptera) Polski.

POLSKA AKADEMIA NAUK INSTYTUT ZOOLOGICZNY F R A G M E N T A F A U N I S T I C A Tom XV Warszawa 25 XI 1969 Nr 15 Andrzej S z u j e c k i Materiały do poznania Staphylinidae ( Coleoptera) Polski. III M a T e p n a ;ib i k iio u ia in n o Staphylinidae ( Coleoptera) nojibiuif. III Materialien zur Kenntnis der S ta p h ylin id a e ( C oleoptera) Polens. III [z 20 rysunkam i] Podstawę niniejszej publikacji stanowią materiały własne, część materiałów ze zbioru Wojciecha M ą c z y ń skie g o, przechowywanych w Muzeum Górnośląskim w Bytomiu pochodząca spoza Niziny Mazowieckiej oraz materiały ofiarowane przez wielu Kolegów, których nazwiska zostały podane w tekście, a którym składam serdeczne podziękowanie. Szereg wiadomości uzyskano ponadto ze zbiorów E. M a z u r a i Sz. T e n e n b a u m a przechowywanych w Instytucie Zoologicznym Polskiej Akademii N auk w Warszawie oraz ze zbiorów bieżących tegoż Instytutu. Za ich udostępnienie serdecznie dziękuję personelowi naukowemu Pracowni Koleopterologicznej wymienionej placówki. 1. Micropeplus tesserula C u r t. Północna i środkowa Europa, Kaukaz, Syberia, Ameryka Północna. W E u ropie występuje przeważnie w okolicach górskich, jest jednak bardzo rzadko obserwowany. Z Polski wykazany ogólnikowo przez M. Ł o m n ic k ie g o (1913) a także wymieniany ze Śląska (G e r h a r d t, 1910). K rynica, pow. Nowy Sącz, 20 V III 1965, 1 okaz w ściółce pod drzewostanem jodłowym, ]eg. A. Sz u je c k i. 2. Megarthrus hemipterus ( III.) Zachodnia i środkowa Europa, wschodnia Palearktyka. Eozmieszczenie we wschodniej części Europy środkowej jest niejasne. W Polsce w ykazany

248 A. Szujecki 2 z zachodniej części kraju (G e r h a r d t, 1910; L u l l w it z, 1916), okolic Miechowa (K u l c z y ń s k i, 1873) i Przemyśla (T r e l l a, 1930). Świętokrzyski P ark Narodowy, Chełmowa Góra, 28 V III 1958, 2 okazy na grzybach kapeluszowych, leg. A. S z u je c k i. 3. Phloeonomus monilicornis (G t l l.) Gatunek borealno-górski, występujący w północnej i środkowej Europie oraz na Syberii. W Polsce znany z nielicznych miejscowości. Białowieża, 29 I 1953, 1 okaz w ściółce, leg. Z. Sch n a id e r. 4. Phloeonomus punctipennis T h o m s. Europa. W Polsce znany z nielicznych miejscowości. Spała, pow. Tomaszów Maz., 7 V 1906, 1 okaz; Zwierzyniec nad W ieprzem, pow. Z a. mość, 29 V I 1902, 1 okaz n a Bukowej Górze, leg. H or n ziel (ex coli. W. Mączyń sk i). 5. Arpedium brachypterum (G r a v.) Północna i środkowa Europa, Kaukaz, Syberia. Ogólne rozmieszczenie w Europie typu borealno-górskiego. W Polsce wykazany z Pomorza, Mazur (H o r io n, 1963; S z u j e c k i, 1966), K arpat (S t o b ie c k i, 1883; P a w ł o w s k i i S z u j e c k i, 1966) i Sudetów, skąd liczne doniesienia zestawił J. N o sk ie w ic z (1961). Okazy z północnej części Europy środkowej są nieco mniejsze i bardziej smukłe od okazów górskich i były błędnie wykazywane jako Arpedium tenue L e c. (Ł o m n ic k i, 1913; H o r io n, 1951) lub Arpedium hrunnescens S a h l b. (H o r io n, 1951). B iałystok, 17 V II 1966, 1 okaz do św iatła lam py, leg. J. Saw o n iew icz. 6. Anthophagus caraboides (L.) Północna i środkowa Europa. Ze wschodniej części Polski brak było doniesień o występowaniu tego g atunku charakterystycznego dla podgórskich okolic kraju. M iędzyrzec Podlaski, 29 V I 1895, 1 okaz, ex coli. W. Mączyśtski. 7. Coryphium angusticolle S t e p h. Północna i środkowa Europa, wszędzie rzadko obserwowany. W Polsce wykazany ze Śląska (G e r h a r d t, 1910; K o l b e, 1921; 1931; S c h o lz, 1935; P o le n t z, 1936) okolic Częstochowy (L g o c k i, 1908), okolic Gorzowa Wielkopolskiego (A r n o l d, 1936) i Mazur ( H o r io n, 1963). Spała, pow. Tom aszów Maz., 17 V 1906, 1 okaz, ex coli. W. Mą c zy ń sk i.

3 Materiały do poznania Staphylinidae Polski 249 8. Bledius tricornis (H e r b s t ) Gatunek zasadniczo halofilny, rozprzestrzeniony w południowej Palearktyce, rzadko znajdowany w południowej części Europy północnej. W Polsce sporadycznie obserwowany, wykazany z nielicznych miejscowości położonych w różnych okolicach kraju. Owczary, pow. Busko, 20 Y 1964, 16 okazów w globie przy słonym źródle, leg. A. Szuj e c k i; Szczerbaków, pow. Busko, 14 VI 1965, 3 okazy, leg. T. P lew k a. 9. Bledius unicornis (G e r m.) Występuje na obrzeżach mórz i słonych wód śródlądowych południowej Palearktyki. Podany przez M. Ł o m n ic k ie g o (1913) za L e n t z e m (1879) z Warmii. Występowanie omawianego gatunku na wybrzeżu Bałtyku jest jednak bardzo wątpliwe a brak okazów dowodowych z tego terenu ( H o r io n, 1963) pozwala sądzió, iż brak go w faunie Polski. 9a. Bledius unicornis var. juvencus E r. Wykazany z Polski, mianowicie z Pustelnika pod Warszawą, przez Sz. Ten e n b a u m a (1926). Okaz dowodowy był jednak źle oznaczony i jest nie wybarwionym osobnikiem Bledius fracticornis ( P a y k.). W Polsce nie występuje. 10. Bledius denticollis F a u y. Zachodnia Europa oraz zachodnia część Europy środkowej. W ykazany z nielicznych miejscowości położonych w zachodniej części Polski (A r n o l d, 1936; H o r io n, 1963), co wymaga jednak sprawdzenia. Błędne bowiem okazały się dane o występowaniu tego gatunku w okolicy Warszawy (T e n e n b a u m, 1937; 1938) oraz Krakowa (M a z u r, 1922). Okazy dowodowe były źle oznaczone i należą do gatunku Bledius opacus B l o c k ab. subsinuatus M u l s. et R e y. 11. Bledius arenarius ( P a y k.) Powszechnie uważany za gatunek halofilny, rozmieszczony na brzegach mórz i słonych wód śródlądowych środkowej i północnej P alearktyki (np. H o r io n, 1963). Ka Mazowszu często i licznie znajdowany na brzegach Wisły, Bugu i Świdra (leg. W. M ą c z y ń s k i, S z. T e n e n b a u m i A. S z u j e c k i), nie wykazujących jak wiadomo zasolenia.

250 A. Szujecki 4 12. Bledius debilis E r. W ystępuje w krajach położonych nad Morzem Śródziemnym i Morzem Czarnym. W ykazany z okolic Warszawy na podstawie nie istniejącego już zbioru H il d t a oraz z okolic Zamościa (T e n e n b a u m, 1913; 1923). W zbiorze Sz. T e n e n b a u m a jedyny tak oznaczony okaz z etykietką Żerań, 1906 jest nie wybarwionym osobnikiem Bledius dissimilis E r. G. K r a a tz (1868) wymienia ponadto ten gatunek, na podstawie okazów zbieranych przez H. O s t e r l o f f a, z terenów położonych w pobliżu ujścia Świdra do Wisły pod Warszawą. W tym przypadku chodziło przypuszczalnie o okazy Bledius tenenbaumi B e r n i e, gatunku opisanego znacznie później a bardzo podobnego pod Względem wielkości oraz ubarwienia do Bledius debilis E r. i występującego dośó pospolicie na brzegach Świdra. Omawiany gatunek wykazywany był ponadto z Pomorza, brak jednak okazów dowodowych; sądząc z jego ogólnego rozmieszczenia geograficznego można przyjąć, iż brak go w faunie Polski. 13. Bledius frater K r. W ystępuje w południowej Francji, Włoszech i na Półwyspie Bałkańskim. Błędnie wykazany z Polski (T e n e n b a u m, 1926). Okaz dowodowy był źle oznaczony i należy do Bledius tenenbaumi B e r n h. 14. Stenus guttula M u l l. Południowa Palearktyka. Znajdowany też w południowej części Europy północnej. W Polsce sporadycznie i bardzo rzadko obserwowany, znany z kilku stanowisk w południowej części kraju oraz Bielinka nad Odrą. Wykazywany także z okolic Gdańska, co jednak nie zostało potwierdzone ( H o r io n, 1963). Okolice Krzeszowic, pow. Chrzanów, 12 V II 1902, 1 okaz, ex coli. W. Mączy ń sk i. 15. Stenus stigmula E r. Subpontyjski element naszej fauny rozprzestrzeniony od wybrzeży Morza Czarnego do ujścia Wisły i wschodniej Francji. Większość wiadomości o jego występowaniu w Polsce pochodzi z ubiegłego wieku. W ykazany z okolic R aciborza na Śląsku (R o g e r, 1856), okolic Krakowa (Ł o m n ic k i, 1874), Gdańska i brzegów Kogatu (L e n t z, 1879; H o r io n, 1963), Warszawy (S z u j e c k i, 1958), Przemyśla (T r e l l a, 1930), Ciechocinka (S z u j e c k i, 1960), Skwierzyny nad W artą ( H o r io n, 1963). Gąsiorowo, pow. Ostrów Mazowiecka, 20 V III 1967, 5 okazów na strom ym, gliniastym brzegu Bugu, tuż nad pow ierzchnią wody, razem z masowo w ystępującym Paederidus ru f i- collis (F.), leg. A. S z u j e c k i.

5 Materiały do poznania Staphylinidae Polski 251 16. Stenus vastus L. B e n. Znany z górskich okolic Triestu i Chorwacji, K arpat Południowych i Wschodnich oraz gór Bihar. Znaleziony niedawno w Nowej Sedlicy we wschodniej Słowacji (S m e t a n a, 1961 a). Bieszczady Zachodnie: Krzem ień, 1320 m n. p. m., 10 VI 1964, 1 okaz w ysiany ze ściółki spod Saxifraga aizoon J a c q.; Habkowce kolo Cisny, 750 m n. p. m., 17 IX 1964, 2 okazy wysiane na skraju lasu z mchu, leg. A. S z u je c k i. G atunek nowy dla fauny Polski. W kluczu do oznaczania Steninae (S z u je c k i, 1961) brak jest rysunku ap aratu kopulacyjnego sam ca omawianego chrząszcza, co zostaje ohecnie uzupełnione (rys. 1). Rys. 1-4. A paraty kopulacyjne pamców z góry: 1 Stenus vastus L. B e n. (Bieszczady Zachodnie, Krzem ień, 1320 m n.p.m., 10 VI 1964, leg. A. S z u je c k i), 2 Stenus humiloides S m et. (Bieszczady Zachodnie, Jabłonki, pow. Lesko, 560 m n.p.m., 24 V III 1966, leg. A. S z u je c k i), 3 Stenus hum ilis Eh. (Ostrów Mazowiecka, 20 X I 1962, leg. A. S z u je c k i), 4 Stenus phyllobates P e n. (Bieszczady Zachodnie, przełęcz między Szerokim W ierchem i Krzem ieniem, 1220 m n.p.m., 10 VI 1964, leg. A. S z u je c k i). 17. Stenus humiloides S m e t. Gatunek znany dotychczas ze wschodniej Słowacji, skąd został niedawno opisany (S m e t a n a, 1964). Najbardziej podobny do Stenus humilis En. i Stenus vastus L. B e n. Od obydwu różni się kształtem aparatu kopulacyjnego i budową sternitów odwłoka samca (rys. 1-3, 5-7). Ponadto od S. humilis E r. różni się nieco mniej chropowatym punktowaniem ciała i wielkością jego długość wynosi 3-4 mm (długość ciała Stenus humilis E r. waha się od 2,8 do 3,5 mm). Od Stenus vastus L. B e n. i S. phyllobates P e n. różni się bardziej krępym przedpleczem, którego długość nie jest większa od szerokości. W kluczu do oznaczania Steninae Polski (S z u j e c k i, 1961) Stenus humiloides S m e t. powinien być uwzględniony na str. 29 przy tezie 11, która będzie brzmieć:

252 A. Szujccki 6 11a. N o g i czarn e, u n ie k tó r y c h o k a zó w u d a b r u n a tn e, d łu g o ść p o k r y w n ie m n ie jsza o d d łu g o śc i p rzed p le cza. W ie rzch cia ła g ę s to ale n ie z b y t szorstk o p u n k t o w a n y... 8. (N.) carbonarius Gy l l.. Nogi żółtoczerwone lub jasnobrunatne, golenie przeważnie nieco ciemniejsze. Długość pokryw na ogół mniejsza od długości przedplecza. Wierzch ciała bardzo gęsto i mniej lub bardziej szorstko punktow any... llb. l l b. Nogi żółtoczerwone, golenie nieco ciemniejsze. Wierzch ciała chropowato i bardzo gęsto punktowany. Długość ciała 2,8-3,5 m m...... 8. (A.) humilis E r.. Nogi jasnobrunatne, wierzchołki ud i nasada goleni ciemniejsze. Wierzch ciała mniej gęsto i mniej chropowato punktowany. Długość ciała 3-4 m m... 8. (W ) humiloides S m e t. Bieszczady Z achodnie: Jab łon k i, pow. Lesko, 24 V III 1966, 4 okazy w ysiane spod sta ry c h lip i jesionów n a te re n ie d aw nej wsi, leg. A. S z u je c k i. B ys. 5-8. Końcowe ste rn ity odw łoka sam ców: 5 Stenus vastus L. B e n., 6 Stenus humiloides S m e t., 7 Stenus hum ilis E r., 8 Stenus phyllobates P e n. 1 8. Stenus phyllobates P e n. Występuje w południowo-wschodnich Alpach, K arpatach Południowych, górach Bihar, Górach Eodniańskich, Lesie Bawarskim i w Białych Karpatach, skąd był opisany pod nazwą S. lcardaschi B e r n u. Szczegółowe zbadanie typów opisowych, a zwłaszcza zmienności wewnątrzgatunkowej doprowadziło do uznania wymienionego taksonu za synonim 8. phyllobates P e n. (P tjtiiz, 1968). A parat kopulacyjny i sternity odwłoka samca ja k na rys. 4 i 8. Bieszczady Zachodnie: połonina n a przełęczy m iędzy Szerokim W ierchem i K rzem ieniem, 1220 m n. p. m., 10 VI 1964, 6 okazów w ybranych z mokrego mchu koło małej strugi wodnej, leg. A. S z u je c k i.

7 Materiały do poznania Staphylinidae Polski 253 19. Stenus problematicus K e v a n e t A l l e n Opisany w roku 1962 i dotychczas znany z północnej i środkowej Europy. Z Polski nie wykazywany. Od Stenus crassus S t e p u, różni się budową aparatu kopulacyjnego samca (rys. 9). Biel, pow. Ostrów Mazowiecka, 18 V, 7 V III i 19 X I 1962, razom 4 okazy wysiane ze ściółki w drzew ostanie sosnowym, leg. A. Sz u je c k i. 2 0. Stenus Mesenwetteri Eos. Bozmieszczenie tego gatunku w Europie szczegółowo omawiają A. H o r io n (1955; 1963) i A. S m e t a n a (1961 b). Odkrycie go w Puszczy Piskiej na Mazurach (S z u j e c k i, 1963; 1967) stało się rewelacją faunistyczną ( H o r io n, 1965). W tej części Polski jest jednak szerzej rozprzestrzeniony. Bartoszyce, 25 V II 1965, 1 okaz, leg. T. P lew k a. 2 1. Stenus palustns E r. Występuje w północnej Palearktyce, jednak ze środkowej Polski nie był wykazywany. Ostrów Mazowiecka, 2 IV 1966, 2 okazy wysiane w olszynie, leg. A. Sz u je c k i; Białowieski P a rk Narodow y, 13 V II 1960, 1 okaz w grądzie niskim, leg. H. Szczepa ńsk i. 2 2. Stenus Tcolbei Ge r ie W ystępuje we wschodniej części Europy środkowej i w Europie wschodniej. W Polsce wykazany z różnych okolic położonych głównie w południowej, górzystej i północno-wschodniej części kraju oraz z Sopotu ( H o r io n, 19 6 3). Jastrzębia Góra, pow. Puck, 2-15 V II 1963,11 okazów w ściółce pod zaroślam i i młodym drzewostanom sosnowym n a klifowym brzegu B ałtyku, leg. A. Sz u je c k i. % 2 3. Paederus caligatus E r. Południowo-zachodnia, zachodnia i środkowa Europa, zachodnia część Afryki Północnej, północne obrzeże Morza Czarnego. W Polsce znany z terenów położonych na południowy zachód i zachód od linii zakreślonej przez Poznań, Warszawę i Zamość. Białystok, Pietrasze, 9 IV 1966, 1 okaz, leg. J. Saw o niew icz.

254 A. Szujecki 8 2 4. Lathrobium fennicum R e n k. W ystępuje w północnej i środkowej Europie, na Kaukazie i w południowej Syberii. Rozmieszczenie jego nie jest jednak ostatecznie wyjaśnione. W Europie znany z Finlandii, Szwecji, Estonii, Holandii, Francji, Rumunii, Czechosłowacji. Z Polski dotychczas nie wykazywany. Żyje na terenach bagiennych i obrzeżach wód. Pom iechów ek, pow. Nowy Dwór Mazowiecki, 23 IV 1958, 1 okaz, leg. A. Sz u je c k i. 10 K ys. 9-12. A paraty kopulacyjne sam ców : 9 Stenus problematicus K e v. e t A l l. (Ostrów M azowiecka, 19 X I 1962, leg. A. Sz u je c k i); 10-12 Othius transsilvanicus G anglb. (Bieszczady Zachodnie, Połonina Caryńska, 1290 m n.p.m., 10 IX 1963, leg. A. Sz u je c k i), 10 z hoku, 11 z dołu, 12 z góry. W ystępuje w zachodniej i południowej Europie. W Polsce wykazany z Gliwic ( H o r io n, 1965). Żyje na glebach wapiennych, na kserotermicznych wzgórzach. B usko Zdrój, 3 IX 1950, 1 okaz; Kików, pow. Busko Zdrój, 23 V 1952, 2 okazy, leg. B. B u r a k o w sk i; K rzyżanow ice, pow. Pińczów, 17 i 18 V III 1954, 2 okazy, leg. W. K u- l e r s k i. 2 5. Xantholinus semirufus R e i t t. sensu S t e e l 2 6. OtMus transsilvanicus Ga n g l b. W ystępuje w K arpatach Wschodnich, z Polski i środkowej Europy dotychczas nie wykazywany. A parat kopulacyjny samca jak na rys. 10-12. Bieszczady Zachodnie, od H alicza (1335 m n. p. m.) do Chryszczatej (około 900 mn. p. m.) liczne okazy zbierane od 1963 do 1968 roku na różnych wysokościach, przeważnie n a szczytach połonin, w ściółce i m chu oraz w szczelinach skał, w próchniczej glebie, leg. A. Sz u je c k i.

9 Materiały do poznania Staphylinidae Polski 255 27. Philonthus laevicollis (B o is d. L ao.) Znany z górskich okolic środkowej i południowo-wschodniej Europy oraz z Warmii, Łotwy i Estonii. W Polsce oprócz Warmii występuje ponadto w okolicach górskich oraz na wyżynie Małopolskiej (K In e l s k i i S z u j e c k i, 1959). W ykazany też z Wielkopolski (S z u l c z e w s k i, 1922). Białowieski P ark Narodowy, oddział 369, 15 IV 1961, 1 okaz w ysiany ze ściółki w grądzie niskim, leg. H. Szczepa ńsk i. 2 8. Philonthus addendus S t e p h Północna i środkowa Europa, wschodnia Palearktyka. W Polsce znany z okolic górskich i podgórskich oraz z północnej części kraju. Rogów, pow. Brzeziny, 31 V 1958, 2 okazy w w yciekającym soku na świeżo ściętym pniaku grabow ym, leg. A. Sz u je c k i. 2 9, 3 0. Philonthus atratus (G r a v.) i Philonthus subvirescens T iio m s. Philonthus atratus (G r a v.) występuje w całej Palearktyce i w Ameryce Północnej. Philonthus subvirescens T h o m s, znany był tylko ze Skandynawii a także wykazany z okolic Warszawy (T e n e n b a u m, 1937). Na podstawie prac Th. P a l m a (1963) i H. Co ie f a it a (1967) sprawdziłem, że oznaczenia w zbiorze Sz. T e n e n b a u m a były poprawne. Stwierdziłem ponadto, że Ph. subvirescens T h o m s, występuje na piaszczystych brzegach większych rzek Mazowsza Bugu i Wisły, podczas gdy Ph. atratus (G r a v.) związany jest przede wszystkim z błotnistym i obrzeżami wód w całej Polsce z Wyjątkiem gór. Budowę głowy i aparatów kopulacyjnych samców omawianych gatunków przedstaw iają rys. 13-16. 3 1. Philonthus rotundicollis (M e n.) Dotychczas sądzono, że ten rozprzestrzeniony w Palearktyce gatunek występuje w Europie w interesującej dysjunkcji, której jeden z ośrodków znajdować by się miał w okolicach górskich oraz na nizinach Niemiec zachodnich, a drugi w północnej części Wysp Brytyjskich i wschodniej Skandynawii (Hor i o n, 1965). Pogląd ten nie wydaje się jednak dostatecznie uzasadniony, gdyż omawiany gatunek był już dawniej wykazywany z okolic W arszawy (Ł omn ic k i, 1886) i stale tu występuje. W arszawa-w łochy, 6 IX 1967, liczne okazy w gnijącej roślinności, w ogrodzie, leg. B. D a r g ie l.

256 A. Szujecki 10 32. Philonthus nitidulus (G rav.) Środkowa i wschodnia Europa, Syberia. Wykazywany z różnych okolic Polski jednak nie z Mazowsza. Ostrów Mazowiecka, 18 V III 1962, 1 okaz n a miedzy w polu; Pomiechówek, pow. Nowy Dwór Mazowiecki, 23 IV 1958, 2 okazy; Jastrzęb ia Góra, pow. Puck, 2 V II 1963, 1 okaz; nadleśnictw o Łobodno, pow. K łobuck, 23 V 1957, 1 okaz, leg. A. Sz u je c k i. 3 3. Philonthus dimidiatus (S a h l b.) Ponto-syberyjski element naszej fauny rozprzestrzeniony w Azji Mniejszej, południowej Syberii, wschodniej Europie i wschodniej części Europy Środkowej. W ykazany z nielicznych miejscowości w zachodniej i północnej Polsce (S z u l- c z e w s k i, 1922; M y r d z ik, 1933; A r n o l d, 1936; H o r io n, 1965). O strów M azowiecka, 26 V III 1954, 2 okazy; 26 V I 1964, 1 okaz, pod gnijącą roślinnością w ogrodzie, leg. A. Sz u je c k i. 3 3 a. Philonthus dimidiatus a b. heinemanni B e r n h. W ystępuje wraz z formą typową. Ostrów M azowiecka, 26 V I 1964, 2 okazy. 3 4. Philonthus jurgans T o tt. W ykazany z różnych okolic Europy. Z Polski dotychczas nie znany. Krościenko nad D unajcem, pow. Nowy Targ, 25 V III 1960, 1 okaz, log. S. K in e l s k i. 3 5. Philonthus pseudovarians A. St r a n d W ykazany z różnych okolic Europy. Z Polski dotychczas nie znany. Ostrów M azowiecka, 16 V 1954, 1 okaz, leg. A. Sz u je c k i. 36. Philonthus ventralis (G rav.) Gatunek o kosmopolitycznym rozmieszczeniu, w Polsce, a zwłaszcza w jej środkowej i północnej części rzadko obserwowany. Spała, pow. Tomaszów Mazowiecki, 17 V 1906, 1 okaz skoszony na skraju lasu, ex c o li. W. M ą c z y ń s k i.

11 Materiały do poznania Staphylinidae Polski 257 37. Gabrius astutus (E r.) W ystępuje w Palearktyce z w yjątkiem jej północnej części. W Polsce znany z nielicznych miejscowości położonych przeważnie w górskich okolicach. Beskid Żywiecki, P orąbka, 8 V III 1955, 2 okazy w głębokim jarze n a brzegu potoku, leg. A. Sz u je c k i. Rys. 13-20: 13-14 Philonthus subvirescens T ho m s., samiec (Małkinia, pow. Ostrów Mazo wiecka, 17 V 1954, leg. A. Sz u je c k i), 13 zarys głowy, 14 ap arat kopulacyjny z góry; 15-16 Philonthus atratus (G-rav.), samiec (Ostrów Mazowiecka, 20 IX 1954, leg. A. Szu j e c k i), 15 a p a rat kopulacyjny z góry, 16 zarys głowy; 17-18 Oonosoma marshami (St e p h.) sensu A. St r a n d, sam iec (Ostrów Mazowiecka, 20 X I 1962, leg. A. S z u je c k i), 17 czułek, 18 wierzchołek prącia z boku; 19-20 Oonosoma testaceum (P.) sensu A. Str a n d, 19 czulek, 2 0 wierzchołek prącia z boku. 38. Gabrius exspectatus S m e t. Znany ze wschodniej Europy od Laponii aż po Bałkany, z środkowej i północnej Europy oraz z Azji Mniejszej. Z Polski dotychczas nie notowany. Jaw orzyna K rynicka, pow. Nowy Sącz, 21 V III 1965, 1 okaz pod korą kłody bukow ej, leg. A. S z u je c k i.

258 A. Szujecki 12 39. Heterothops binotatus (Geav.) Żyje na morskich brzegach Europy. W Polsce znany z okolic Gdańska i Koszalina (H o e io n, 1965). Sz. T e n e n b a u m (1923) wykazał go z okolic W arszawy. Jedyny tak oznaczony okaz znajdujący się w zbiorze dowodowym a zebrany 6 IY 1917 w Dębem Wielkim, pow. Mińsk Mazowiecki był źle oznaczony i należy do gatunku Heterothops ąuadripunctulus (G e a v.). 40. Quedius puncticotlis T h o m s. W ystępuje w Europie środkowej oraz południowej części Europy północnej. W Polsce znany tylko ze Śląska. Okolice Chęcin pod Kielcam i, 25 IX 1958, 3 okazy w norze Cricetus cricetus L., n a piaszczystym wzgórzu (ex coli. W. Sku ra tow icz). 4 1. Quedius plagiatus (M a n n.) Północna i środkowa Europa, Syberia, Kolumbia Brytyjska. W Europie występuje zasadniczo w dysjunkcji borealno-górskiej, jakkolwiek znajdowany był też w okolicy W arszawy, w Puszczy Białowieskiej i na Mazurach. Okolice Zwierzyńca n ad W ieprzem, pow. Zamość, 25-27 VI 1902, 2 okazy, leg. H o r n- z ie l, ex coli. W. Mą c z t ń s k i. 42. Quedius obscuripennis B e k n ii. Gatunek górski występujący w środkowej i południowej Europie. W Polsce wykazany z nielicznych miejscowości. T atry : Giewont, 15 V II 1902, 1 okaz w ysiany w grocie; H ala Gąsienicowa, 19 V II 1902, 1 okaz; R y tro, pow. Nowy Sącz, 21 i 22 V II 1902, 3 okazy ex coli. W. Mąo zy ń sk i; Jaw o rzyna K rynicka, pow. Nowy Sącz, 21 V III 1965, 3 okazy, leg. A. Sz u je c k i. 4 3. Mycetoporus mulsanti G a n g l b. W ystępuje w Europie z w yjątkiem jej części północno-zachodniej, w północnej Afryce oraz na Kaukazie. W Polsce niezbyt częsty w okolicach górskich, znany też z Mazur, okolic Gdańska i zachodniej części kraju (H o e io n, 1944; 1967). Z polskich K arp at jednak nie wykazany. Jaw orzy n a K rynicka, szczyt, 21 V III 1965, 6 okazów w ściółce bukow ej, leg. A. Szuj e c k i.

13 M ateriały do poznania Staphylinidae Polski 259 44. Bryoporus crassicornis M a e k l. Występuje w północnej i środkowej Europie. W Polsce znany z nielicznych stanowisk na Śląsku ( G e r h a r d t, 1 9 1 0 ; K o l b e, 1911) oraz z Krakowa (Ł o m n i c k i, 1874). Ostrów Mazowiecka, 25 V III 1963, 1 okaz w ściółce, w borzo sosnowym, leg. A. Sz u j e c k i. 45. Bryoporus ru f us (E r.) Gatunek górski występujący w środkowej i południowej Europie. W Polsce znany z nielicznych stanowisk w Sudetach i K arpatach. W ykazany także z Roztocza (T e n e n b a u m, 1913). Doniesienia o występowaniu tego gatunku w północnej Polsce, mianowicie na Mazurach ( L e n t z, 1879), są najprawdopodobniej błędne ( H o r io n, 1967). T atry, H ala Gąsienicowa, 19 V II 1902, 1 okaz pod kam ieniem, ex coli. W. M ąc zy ń sk i. 46. Bryocharis cingulata M a n n. W ystępuje prawie w całej Holarktyce. W Polsce znany z nielicznych miejscowości położonych głównie w zachodniej części kraju. Gatunek lasów liściastych. Białowieża-Leśna, 11 X 1958, 1 okaz w ściółce grądu wysokiego, leg. A. Sz u je c k i. 47. Bryocharis formosus (G r a v.) Północna i środkowa Europa, na zachód nie dochodzi do Francji. W Polsce niezbyt rzadki, wykazany z różnych okolic z w yjątkiem środkowej części kraju. Rogów, pow. Brzeziny, 17 VI 1955, 1 okaz w lesie mieszanym, leg. A. Sz u je c k i; Brw i nów, pow. Pruszków, X 1961, 1 okaz, leg. J. Głow acki. 48, 49. Conosoma testaceum (F.) i Conosoma marshami (S t e p h.) Przez wiele lat Conosoma marshami (S t e p h.) uważano za synonim Conosoma testaceum (F.). Dopiero rewizja typów opisowych wykazała samodzielność gatunkową obu taksonów (S t r a n d, 1966). Rozmieszczenie wymienionych gatunków nie jest wyjaśnione. Conosoma testaceum (F.) znany był z całej Holarktyki, Conosoma marshami (S t e p h.) wykazano z Wielkiej Brytanii, Niemiec, Austrii, Czechosłowacji i ogólnikowo z Polski ( H o r io n, 1967). Wymienione gatunki stwierdziłem w następujących miejscowościach:

260 A. Szujecki 14 Conosoma testaceum (F.) sen su A. S t r a n d Bielawa, pow. Dzierżoniów, 9 I 1952, leg. A. W a r c h a ł o w s k i; Świętokrzyski P ark N arodow y, 27 X 1955, 1 okaz w spróchniałym pniaku jodły, 27 V III 1958, 1 okaz; Sękocin, pow. Piaseczno, 19 IV 1956, 5 okazów w próchnie w ierzhy; Białowieski P ark Narodowy, 11 V III 1962, 1 okaz w m chu n a p niu jesionu, leg. A. Sz u je c k i. Conosoma marshami (S t e p h.) se n su A. S t r a n d Jastrzęb ia Góra, pow. P uck, 15 V II 1963, 1 okaz w ściółce leśnej n a klifowym brzegu B a łty k u ; Bogów, pow. Brzeziny, 21 X 1954, 1 okaz w ysiany ze ściółki lasu dębowego; Ostrów Mazowiecka, liczne okazy zbierane w różnych porach roku la t 1953-1965, zwłaszcza na jesieni, w ściółce pod drzewam i liściastym i, będącym i dom ieszką borów sosnowych, leg. A. Sz u je c k i. Jak się wydaje Conosoma testaceum (F.) sensu A. S t k a n d jest gatunkiem nadrzewnym, podczas gdy Conosoma marshami (S t e p h.) sensu A. S t k a n d zamieszkuje środowisko glebowe. Bóżnice morfologiczne między mmi przedstawiają rys. 17-20. Ponadto pokrywy u Conosoma marshami (S t e p h.) sensu A. S t k a n d są zwykle brunatnoczerwone, przedplecze brunatnoczarne lub czarne, natom iast u Conosoma testaceum (F.) sensu A. S t k a n d pokrywy są jasno lub ciem nobrunatne, tej samej barw y co przedplecze. 5 0. Myllaena gracilis M a t t h. Zachodnia i środkowa Europa, południowa część Europy północnej. W Polsce znany z nielicznych miejscowości (G e r h a r d t, 1 9 1 0 ; K o l b e, 1 9 1 9 ; W a ń k a, 1 9 2 0 ; T r e l l a, 1 9 3 0 ; P o l e n t z, 1 9 4 3 ; H o k io n, 1967) Świętokrzyski P ark N arodow y, 27 X 1955, 1 okaz wysiany n a podmokłej łące śródleśnej razem z Paederus caligatus E r., leg. A. S z u je c k i. 51. Gyrophaena joyioides W u s t h. Znany z różnych okolic Europy. W Polsce wykazany z Mazur ( H o k io n, 1967). Św iętokrzyski P ark N arodow y, 25 V I 1954, 2 okazy, leg. A. Sz u je c k i. 52. Placusa complanata E r. Europa, K aukaz, Syberia. W Polsce rzadko obserwowany, wykazany z nielicznych miejscowości położonych przeważnie w górskich okolicach kraju oraz z Białowieży (M o k r z e c k i, 1934). Rogów, pow. Brzeziny, 30 V 1958, 1 okaz w żerowisku Ip s sexdentatus (B ó r n.), pod korą sosny, leg. A. Sz u je c k i.

15 M ateriały do poznania Staphylinidae Polski 261 53. Placusa pumilio (G r a v.) Środkowa i południowa Europa, południowa część Europy północnej, Egipt, Syberia. W Polsce rzadko obserwowany, wykazany z nielicznych miejscowości położonych w południowej i północnej części kraju. Bielsk Podlaski, 3 V III 1957, 1 okaz w żerowisku Hylastes ater (P ayk.) pod korą sosny, leg. Cz. Okołów. 54. Leptusa eximia K r. Występuje w Karpatach, ale w Polsce wykazany tylko z Babiej Góry ( P a w ł o w s k i i S z u j e c k i, 1966). Jaw orzyna K rynicka, około 1100 m n. p. m., 21 V III 1965, 1 okaz w ysiany ze ściółki bukow ej przy górnej granicy lasu, leg. A. Sz u je c k i. 55. Euryusa optabilis H e e r W ystępuje w Europie środkowej i na terenach sąsiednich. W Polsce w ykazany ze Śląska (G e r h a r d t, 1910; K o l b e, 1931), okolic Przemyśla (T r e l l a, 1930) oraz zachodniej części kraju ( H o r io n, 1967). Rogów, pow. Brzeziny, 2 VI 1967, 1 okaz w soku wyciekającym z obum ierającego klonu, leg. A. Sz u je c k i. 56. Euryusa brachelytra K ie s w. W ystępuje w górskich i podgórskich okolicach południowo-wschodniej części Europy środkowej, mianowicie w Karpatach na wschód od Przemyśla, skąd wykazany został przez T. T r e l l ę (1930), w Bośni, Hercegowinie, Chorwacji oraz w południowo-wschodnich Alpach. W ykazany też z pasma Pradziada w Sudetach, gdzie jednak jego występowanie wydaje się wątpliwe (H o r io n, 1967). Podane poniżej nowe stanowisko znacznie rozszerza poznany areał występowania omawianego gatunku. Krzeszowice, pow. Chrzanów, 4 V II 1902, 1 okaz w ysiany z liści bukow ych w miejscowości Czerna, ex coli. W. Mą c zy ń sk i. 57. BolitocTiara lucida (G r a v.) Europa środkowa, Afryka Północna, Kaukaz. Sporadycznie znajdowany w południowej części Europy północnej i północnej części południowej Europy. W Polsce wykazany z nielicznych miejscowości położonych przeważnie w okolicach podgórskich. Białowieski P a rk Narodow y, 26 IX 1958, 2 okazy, leg. S. K in e l s k i.

262 A. Szujecki 16 58. Falagria splendens K r. Południowa Europa, kraje położone nad Morzem Śródziemnym, Kaukaz. Sporadycznie znajdowany w południowej części środkowej Europy. Wykazany błędnie z Polski, mianowicie z okolic Warszawy (T e n e n b a u m, 1 9 2 3 ). Jedyny okaz dowodowy należy do Falagria sulcata Kk. 59. Falagria thoracica Ctjrt. W ystępuje w Europie z wyjątkiem jej najbardziej Wschodniej i północnej części oraz w zachodniej części Afryki Północnej. W Polsce bardzo rzadko obserwowany, znany z nielicznych miejscowości położonych przeważnie w zachodniej części kraju. Krzeszowice, pow. Chrzanów, 7 V III 1902, 1 okaz; R ytro, pow. Nowy Sącz, 21 i 22 V II 1902, 2 okazy wysiano ze ściółki, ex coli. W. M ą c z y ń s k i; M uszyna, pow. Nowy Sącz, 22 V III 1965, 2 okazy w w ilgotnym, cienistym parowie, pod roślinnością n a próchniczej glebie, razem z Paederus schoencherri C z w a l., log. A. S z u je c k i. 60. Zyras haworthi (S t e p h.) Zachodnia, środkowa i południowa Europa, Kaukaz. W Polsce rzadko obserwowany, w ykazany z nielicznych miejscowości położonych w południowej części kraju. Jeziorna, pow. Piaseczno, 14 V 1933, 1 okaz, leg. J. M a k ó l sk i (ex coli. In s ty tu t Zoologiczny PAN). PIŚM IE N N IC T W O Ar n o l d W. 1936. 2. B oitrag zur K aferfauna in der G renzm ark Posen-W estpreussen. Abh. u. B erichten naturw. A bt. G ronzm arkischen Ges. Erfor. Pflege der H eim at, Schneidem uhl, 11: 1-5. C o i f f a i t H. 1967. T ableau de dóterm ination des Philonthus de la Rógion Palóarctiąue occidentale (Gol. Staphylinidae). A nn. Soc. ent. F r. (N.S.), Paris, 3: 381-450, 27 ff. Ge r h a r d t J. 1910. Verzeichnis der K afer Schlesiens preussischen und osterreichischen A nteils, geordnet nach dem Catalogus coleopterorum E uropae vom Ja h re 1906. Berlin, X V I+ 431 pp. H o r io n A. 1944. Studien zur deutschen K aferfauna IV. Einige faunistisch bem erkenswerte Staphylinidae aus der U nterfam ilie Tachyporinae. E n t. BI., Krefeld, 40: 15-22. H o r io n A. 1951. Verzeichnis der K afer M itteleuropas (D eutschland, Osterreich, Tschechoslowakei) m it kurzeń faunistischen A ngaben. 1. S tu ttg a rt, X + 2 6 6 pp. H o r io n A. 1955. A ltes und neues ttber Stenus kiesenwetteri R o sh. (Col., Staphylinidae). N achrbl. bayer. E ntom., M iinchen, 4, 3: 1-4. H o r io n A. 1963. F aunistik der M itteleuropaischen K afer B and IX : Staphylinidae 1. Teil M icropeplinae bis Euaesthetinae. tlberlingen-b odensee, X II + 4 1 2 pp.

17 M ateriały do poznania Staphylinidae Polski 263 H o r io n A. 1965. P aunistik der M itteleuropaischen K afer B and X : Staphylinidae 2. Teil Paederinae bis Staphylininae. tlberlingen-bodensee, X V + 3 3 5 pp., 27 map. H o r io n A. 1967. F aunistik der M itteleuropaischen K afer B and X I: Staphylinidae 3. Teil: Habrocerinae bis Aleocharinae (Ohne Subtribus Athetae). tlberlingen-bodensee, X X IV + 419 pp., 40 map. K e v a n D. K., A l l e n A. A. 1962. Notes on some B ritish species of Stenus L a t r e i l l e (Col., Staphylinidae), w ith additions and am endm ents to the B ritish List. E nt. mon. Mag., London, 97 : 211-217, 12 ff. K in e ls k i S., S z u je c k i A. 1959. M ateriały do poznania chrząszczy (Coleoptera) fauny k ra jow ej. Pol. Pism o ent., W roclaw, 2 9 : 215-250. K o lb e W. 1911. Beitrage zur schlesischen K aferfauna. Jh. Ver. schles. Ins.k. Breslau, Breslau, 4 : 7-12. K o lb e W. 1919. Beitrage zur schlesischen K aferfauna. Jh. Ver. schles. Ins.k. Breslau, B reslau, 10-1 2 : 29-37. K o lbe W. 1931. B eitrage zur schlesischen K aferfauna. Z. E n t., Breslau, 17,2: 8-17. K raatz G. 1868. Beitrage zur K enntniss der doutschen K aferfauna. Beri. ent. Z., Berlin, 12: 283-304. K olczy ń sk i W. 1873. Chrząszcze z okolic Miechowa w Królestwie Polskiem i Krakowa. Spraw. Kom. fizyogr., K raków, 7: (98) (109). L en tz [F.]. 1879. Catalog der Preussischen K afer. B eitr. N aturk. Preuss., Kónigsberg, 4, 11 + 66. pp. L g o c k i H. 1908. Chrząszcze (Coleoptera) zehrane w okolicy Częstochowy w K rólestwie Polskiem w latach 1899-1903. Spraw. Kom. fizyogr., Kraków, 41, II: 18-151. L u l l w i t z A. 1916. Verzeichnis der im Eegierungshezirk Kóslin aufgefundenen Kafer. Stettin, en t. Ztg., S tettin, 76 : 205-264. Ł o m n ic k i M. 1874. W ykaz dodatkow y chrząszczów galicyjskich. Spraw. Kom. fizyogr., K raków. 8: (12)-(18). Ł o m n ic k i M. 1886. Muzeum im ienia Dzieduszyckich we Lwowie. Dział I. Zoologiczny. Oddział zw ierząt bezkręgowych. IV. Chrząszcze czyli Tęgoskrzydle (Coleoptera). Lwów, X X X I + 308 pp. Mazur E. 1922. Nowe dla fauny polskiej gatunki i odm iany chrząszczy oraz nowe miejsca rozsiedlenia. Pol. Pism o ent., Lwów, 1: 4-6. M o k rz e c k i Z. 1934. Raub- und Schm arotzer-insekten des Buchdruckers Ip s typographus L. in Polen. Pol. Pism o ent., Lwów, 12 : 275-289, tt. 16-17. M y rd z ik K. 1933. M ateriały do fauny chrząszczy lądowych województwa poznańskiego. P race Kom. m at. przyr. Pozn. T PN, ser. B, P oznań, 6 : 173-194. N o sk ie w ic z J., S e m b r a t K., S z a rs k i K. 1961. Osobliwości faunistyczne Karkonoskiego P a rk u Narodowego. Ochr. P rzyr., K raków, 2 7 : 27-40, 8 ff. P a lm Th. 1963. Skalbaggar. Coleoptera. K ortvingar: fam. Staphylinidae Undorfam. Paederinae, Staphylininae. W oprać, zbiór. Svensk In sek tfau n a, 9, 3. Uppsala, 168 pp., 32 ff. P a w ło w s k i J., S z u je c k i A. 1966. Nowe dla Babiej Góry gatunki chrząszczy (Coleoptera) I I, Staphylinidae. F ragm. faun., W arszawa, 12: 373-384, 1 f. P o l e n t z G. 1936. B eitrage zur schlesischen K aferfauna. Z. E nt., Breslau, 18, 1: 2-9. P o l e n t z G. 1943. B eitrage zur schlesischen K aferfauna. Z. E n t., Breslau, 19, 2: 6-9. P u th z V. 1968. N eue Steninen aus der Sowjetunion nebst synonym ischen Bem erkungen (Coleoptera, Staphylinidae). N ot. ent., Helsinki, 4 8 : 93-102, 2 ff. R o g e r J. 1856. Verzeichnis der bisher in Oberschlesien aufgefundenen K aferarten. Z. E n t., B reslau, 10: 1-132. S c h o lz R. 1935. Coleopterologische M itteilungen. Z. E n t., Breslau, 17, 4: 3-5. S m e ta n a A. 1961a. System atickó a faunistickó poznam ky ke zvifene drabćiku Ćcskoslovenska V (Gol., Staphylinidae). A cta Mus. Silesiae, ser. A., O pava, 10: 113-121, 4 ff.

264 A. Szujecki 18 S m e ta n a A. 1961b. Stenus Tciesenwetteri R o sh., eine fiir Tschechoslowakei neue Staphyliniden-A rt (Col., Staphylinidae). Cas. 6sl. Spol. ent., P raha, 58: 145-151, 3 If. S m e ta n a A. 1964. Stenus humiloides, n. sp. eine neue A rt aus der V erw andtschaft von Stenus (N estus) hum ilis Eb. (Col., Staphylinidae). Cas. csl. Spol. ent., P raha, 61: 47-52, 5 ff. S to b ie c k i S. A. 1883. Do fauny Babiej góry. Sprawozdanie z wycieczek entomologicznych n a B abią górę w latach 1879 i 1880. Spraw. Kom. fizyogr., Kraków, 17: (1) (84). S t r a n d A. 1966. t)her Conosoma testaceum F. und zwei verw andte A rten (Gol., Staphylinidae). N orsk, ent. T idskr., Oslo, 13: 408-411, 3 ff. Szu je c k i A. 1958. Z biór chrząszczy W ojciecha Mą czy ń sk ieg o. Steninae (Coleoptera, Staphylinidae). Pol. Pism o ent., W rocław, 27: 115-119. Szu je c k i A. 1960. O w ystępow aniu w Polsce niektórych gatunków z rodzaju Stenus L atb. (Coleoptera, Staphylinidae). F ragm. faun., W arszaw a, 8: 293-304. S z u je c k i A. 1961. K usakow ate Staphylinidae, Myśliczki Steninae. W oprać, zbiór. K lucze do oznaczania owadów Polski, X IX, 24b. W arszaw a, 72 pp., 234 ff. S z u je c k i A. 1963. M ateriały do poznania Staphylinidae (Coleoptera) Polski. II. Fragm. faun., W arszawa, 11: 31-39. Sz u je c k i A. 1966. Zależność m iędzy w ilgotnością wierzchniej w arstw y gleb leśnych a rozmieszczeniem kusakow atych (Staphylinidae, Col.) n a przykładzie nadleśnictw a Szeroki B ór w Puszczy Piskiej. Fol. for. Pol. A, W arszaw a, 12: 5-156, 46 ff. S z u je c k i A. 1967. K usakow ate (Staphylinidae, Col.) różnych środowisk leśnych Szerokiego B oru w Puszczy Piskiej. Fol. for. Pol. A, W arszaw a, 13 : 237-256. Szu lc ze w sk i J. W. 1922. Chrząszcze W ielkopolski. P r. Kom. m at.-przyr. Pozn. TPN, ser. B, P oznań, 1: 183-243. T en en ba u m Sz. 1913. Chrząszcze (Coleoptera) zebrane w O rdynacyi Zam ojskiej w gub. L ubelskiej. Pam. fizyogr., W arszaw a, 21, I I I : 3-72. T en enbau m Sz. 1923. P rz y b y tk i do fau n y chrząszczów Polski od roku 1913. Rozpr. W iad. Muz. D zieduszyckich, Lwów, 7-8: 136-186. T en e n b a u m Sz. 1926. Nowe dla Polski g atunki i odm iany chrząszczy. III. Pol. Pism o ent., Lwów, 5: 78-81. T e n e n b a u m Sz. 1937. N ow e d la P o lsk i g a tu n k i i o d m ian y chrząszczy, V II. P ol. P ism o ent., L w ów, 14-15: 336-345. T en en ba u m Sz. 1938. Nowe dla Polski oraz rzadsze gatu n k i i odm iany chrząszczy. V III. Fragm. faun. Mus. zool. poi., W arszaw a, 3: 415-429. T k e lla T. 1930. Chrząszcze Przem yśla i okolicy. Staphylinidae, Pselaphidae, Clavigeridae. Pol. Pism o ent., Lwów, 8: 75-88. W a ń k a Th. 1920. D ritte r B eitrag zur C oleopterenfauna von Osterr.-Schlesien. E nt. BI., B erlin, 1 6 : 202-213. PE3IOME A b t o p npenctab jiaet pe3yjibtatbi H ccjienob aiim i pacnpoct pah em ia b ITojibiue acykob npiihanjieacamux k cemeiictby Staphylinidae. Stenus vastus L. Ben., Stenus humiloides S m et., Stenus phyllobates P e n., Stenus problematicus K ev. et A l l., Lathrobium fennicum R e n k., Othius transsilvanicus G a n g l b., Philonthus jurgans T o t t., Philonthus pseudovarians A. St r a n d h Gabrius exspectatus Sm e t. o6napy>kehbi b IT ojibine BnepBbie. IlohTB epxcneh o BCTpeuaeiviocTb b Ilo jib iiie Philonotus subvirescens T ho m s, h Conosoma marshami (St e p h.) sensu S t r a n d. A btop naet Toxce pan; hobhx MecT HaxoacneHna penxo BCTpeaaeMbix bhaob h nahhbie O 6HOJIOTHH HeKOTOpbIX H3 HHX.

19 M ateriały do poznania Staphylinidae Polski 265 Pa3HŁiMH abtopamh o iu h Go h h o HOjjaHM H3 IIoJibmH 6 b ij ih : Bledius unicornis (G erm.), B. unicornis var. juvencus E r., B. debilis E r., B. frater K r., Falagria splendens K r., KpoMe T o r o Bledius denticollis F a u v. h Heterothops binotatus ( G ra v.) He BCTpenaioTca b HeHTpajibHoił nojibiue o t Ky.ua floka3airabi 6 l ijih Ha o c h o b 3 h h h HenpaBHjn>Horo onpe- Hejieraa MaTepnajioB. H j ih M a n o H 3 y H e n tix b h h o b a B T o p n a e T pncyh K H K o n y jn m e H H b ix a n n a p a T O B h n p y r a x TaKCOHOMHHeCKH BaXCHBIX nph 3H ak O B. ZUSAMMENFASSUNG- Der Verfasser stellt die Ergebnisse seiner Untersuchungen iiber die Verbreitung der Kafer der Familie Staphylinidae in Polen vor. Stenus vastus L. B e n., Stenus humiloides S m e t., Stenus phyllobates P e n., Stenus problematicus K e v. et A l l., Lathrobium fennicum R e n k., Othius transsilvanicus G a n g l b., Philonthus jurgans T oto?., Philonthus pseudovarians A. S t r a n d und Oabrius exspectatus S m e t. m irden fiir Polen erstmalig nacbgewiesen. Das Vorkommen in Polen von Philonthus subvirescens T h o m s, und Gonosoma marshami (S t e p h.) sensu S t r a n d wurde bestatigt. Der Yerfasser gibt iiberdies eine Reihe Fundstellen einiger selten auftretender Arten an und bespricht Bionomie mancber von ibnen. Bledius unicornis (G e r m.), B. unicornis var. juvencus E r., B. debilis E r., B. frater K r., Falagria splendens Kit. m irden aus Polen von verschiedenen A utoren irrtiim lich gemeldet. Bledius denticollis F a u v. und Heterothops binotatus (G r a v.) kommen in Mittelpolen nicht vor und murden daraus anhand falsch bestim m ter Exem plare ausgewiesen. In der vorliegenden Arbeit gibt man Abbildungen der Kopulationsapparate der Mannchen und jene anderer taxonomiscber Merkmale der wenig bekannten K urzfluglerarten an.

K edaktor p racy doc. d r M. Mroczkowski Państwowe Wydawnictwo Naukowe Warszawa 1969 Nakład 1220+90 egz. Ark. wyd. 1,5; druk. 1,25. Papier druk. sat. kl. III, 80 g. B-l Nr. zam. 122/69 Wrocławska Drukarnia Naukowa Cena zł 10, J - ll