Trzydzieści lat minęło

Trzydzieści lat minęło

Trzydzieści lat minęło Andrzej Kułakowski Edward Towpik

Takie były początki... W połowie XX w. rozwinęła się nauka o nowotworach onkologia. Jako odrębny dział nauk medycznych bada ona przyczyny i mechanizmy powstawania nowotworów, a w praktyce klinicznej możliwości rozpoznawania i leczenia chorób nowotworowych. Poza najstarszą metodą leczenia chirurgią, w pierwszej połowie ubiegłego wieku rozwinęła się radioterapia, a w drugiej - chemioterapia nowotworów. Skuteczność leczenia zaczęła się zwiększać przez racjonalne kojarzenie różnych metod terapeutycznych. W latach 50. XX wieku wielu chirurgów uświadomiło sobie konieczność lepszego poznania zasad rozpoznawania i leczenia chorób nowotworowych. Zaczęto się w tej dziedzinie specjalizować, zaczęły też powstawać szpitale i oddziały chirurgii onkologicznej. W Polsce kolebką chirurgii onkologicznej stał się Oddział Chirurgii Instytutu Onkologii w Warszawie, zorganizowany w 1953 r. przez Tadeusza Koszarowskiego. Tadeusz Koszarowski sformułował i przedstawił następującą definicję: Chirurg onkolog, mając pogłębioną znajomość patologii i kliniki chorób nowotworowych, dysponuje swobodnie wszystkimi znanymi metodami operacyjnymi dla dokonania optymalnego wyboru i prawidłowego wykonania leczenia chirurgicznego nowotworów oraz możliwie szybkiej i pełnej rekonstrukcji oraz rehabilitacji pooperacyjnej. Ma pełną znajomość skuteczności innych metod terapii, racjonalnie i obiektywnie ocenia swe właściwe miejsce w zespołowym rozpoznawaniu i leczeniu nowotworów, umiejętnie współpracuje z innymi specjalistami, zna wyniki leczenia i czynniki rokownicze. Prowadzi obserwację i opiekę do końca życia operowanego chorego. W Instytucie Radowym w Warszawie, otwartym w 1932 roku, dominowało leczenie napromienianiem nie było osobnego oddziału chirurgicznego, nieliczne operacje wykonywał popołudniami Jerzy Rutkowski ze Szpitala Dzieciątka Jezus. Podczas okupacji zastąpił go, dojeżdżający ze Szpitala Wolskiego, Leon Manteuffel i jego młodszy kolega i asystent z tamtejszego szpitala Tadeusz Koszarowski. 5

Instytut Radowy w Warszawie, rok 1942 lub 1943. Nieliczne operacje wykonywali dojeżdżający ze Szpitala Wolskiego Leon Manteuffel (z lewej) i Tadeusz Koszarowski Instytut Radowy, wczesne lata 50. Operuje Tadeusz Koszarowski (przodem) asystuje Tadeusz Lewiński Po odbudowaniu gmachu przy ul. Wawelskiej ze zniszczeń wojennych (w 1948 roku) operacje u chorych na nowotwory wykonywał w godzinach popołudniowych poszerzony zespól Leona Manteuffla: Tadeusz Koszarowski, Hanna Werner-Brzezińska, Wacław Sitkowski i Tadeusz Gonta oraz Witold Rudowski. W 1953 roku Tadeusz Koszarowski zorganizował w Instytucie pierwszy w kraju Oddział Chirurgii Onkologicznej. Etatowymi pracownikami zostali: Instytut Onkologii, rok 1962. Zespół Tadeusza Koszarowskiego. Stoją od lewej: Marek Królikiewicz, Jerzy Meyza, Dorota Niemand (anestezjolog), Tadeusz Koszarowski, Hanna Werner--Brzezińska, Maria Sowacka (sekretarka), Tadeusz Lewiński, Danuta Krotkiewska (instrumentariuszka), Albert Gerlach, klęczą: Andrzej Kułakowski i Czesław Górski

Dr Stanisław Bylina Gliwice Doc. Mieczysław Kwiatkowski Lublin Doc. Aleksy Woźniewski Wrocław Dr Jacek Śniegocki Bydgoszcz Dr Maria Leńczyk Kraków Dr Henryk Nosek Kraków Prof. Andrzej Kopacz Gdańsk Prof. Jan Berner Łódź Tadeusz Lewiński, Albert Gerlach, Czesław Górski, Hanna Werner- -Brzezińska i Andrzej Kułakowski. W ciągu następnych lat Oddział ten, kierowany początkowo przez Tadeusza Koszarowskiego, a w latach 1972-1992 przez Andrzeja Kułakowskiego, stał się wiodącym w Polsce ośrodkiem chirurgii onkologicznej. Na przełomie lat czterdziestych i pięćdziesiątych, a potem w latach sześćdziesiątych ub. wieku w kilku ośrodkach akademickich i powstających ośrodkach onkologicznych chirurdzy specjalizowali się w operacjach nowotworów. W Krakowie Jan Oszacki, Maria Leńczyk, Henryk Nosek, w Gliwicach Stanisław Bylina, Kazimierz Łodkowski, Czesław Górski, Jerzy Adamus, w Gdańsku Jerzy Giedroyć, Andrzej Kopacz, w Poznaniu Czesław Wojnerowicz, w Lublinie Mieczysław Kwiatkowski, w Łodzi Jan Berner, we Wrocławiu Aleksy Woźniewski, w Bydgoszczy Jacek Śniegocki, w Szczecinie Józef Koszarski i Marian Borowski. Prof. Czesław Wojnerowicz Poznań 7

Wymienieni lekarze, a zarazem świetni organizatorzy i społecznicy, byli pionierami chirurgii onkologicznej, która w 1961 r. została uznana w Polsce za odrębną specjalizację II stopnia, po uzyskaniu stopnia z chirurgii ogólnej. Ogólnopolski egzamin przeprowadzany był każdego roku w Instytucie Onkologii w Warszawie. Program specjalizacji obejmował chirurgię ogólną, a następnie onkologię i chirurgię nowotworów. Program podobny jest do dziś do programów w tych krajach europejskich, w których taka specjalizacja jest oficjalnie uznawana (Holandia, Belgia, Włochy, Wielka Brytania). Ówczesny Zarząd Towarzystwa Chirurgów Polskich miał krytyczne stanowisko wobec powstawania nowych specjalizacji zabiegowych, a chirurdzy onkolodzy z Tadeuszem Koszarowskim na czele działali nieco obok głównych nurtów polskiej chirurgii. Andrzej Kułakowski, jako kierownik Kliniki Chirurgii w Instytucie Onkologii od 1972 roku, starał się wpłynąć na zmianę tego stanowiska, organizując wystąpienia naukowe i współpracując lepiej ze środowiskiem chirurgów ogólnych. Jerzy Pietruszkiewicz wieloletni sekretarz Zarządu Głównego PTChO Na początku lat 80. ub. wieku na posiedzeniu Zarządu Głównego Towarzystwa Chirurgów Polskich została przedstawiona koncepcja powołania Sekcji Chirurgii Onkologicznej, która przybliżyłaby chirurgom ogólnym wiedzę o nowotworach i ich leczeniu. Dyskusje na ten temat miały różny przebieg i dopiero w 1983 roku, za prezesury Witolda Rudowskiego świetnie rozumiejącego problem, Zarząd Główny Towarzystwa Chirurgów Polskich powołał Sekcję Chirurgii Onkologicznej pod przewodnictwem Andrzeja Kułakowskiego. Walne założycielskie zebranie Sekcji odbyło się 27 kwietnia 1984 r. w Warszawie. Wstąpiło do niej 158 chirurgów zainteresowanych onkologią (w tym wszyscy specjaliści chirurgii onkologicznej) i rozpoczęto bardzo żywą działalność. Każdego roku organizowano Konferencje Naukowo-Szkoleniowe o interesującej chirurgów tematyce po każdej Konferencji publikowano Pamiętnik, który rozprowadzano wśród członków Sekcji. Już po paru latach działalności Zarząd TChP uznał Sekcję Chirurgii Onkologicznej za najlepszą sekcję Towarzystwa, a liczba członków liczyła ponad 300 osób. Każda Konferencja gromadziła 300-400 uczestników i miała tematyczną część szkoleniową oraz naukową część plakatową, z prezentacją i dyskusją nad wybranymi pracami. 8

List inicjujący tworzenie Sekcji Chirurgii Onkologicznej TChP, rok 1980

List Andrzeja Kułakowskiego do Prezesa Towarzystwa Chirurgów Polskich, rok 1993

X Konferencja Sekcji Chirurgii Onkologicznej, Warszawa 1993. Od lewej siedzą: Tadeusz Koszarowski, Wacław Sitkowski i Stefan Wesołowski, stoi Andrzej Kułakowski Znak graficzny Sekcji Chirurgii Onkologicznej TChP W 1994 r. znowu zainicjowano dyskusję na temat specjalizacji w chirurgii onkologicznej. Ponieważ Zarząd Główny Towarzystwa Chirurgów Polskich nie dość mocno występował za utrzymaniem specjalizacji w chirurgii onkologicznej, na posiedzeniu Sekcji jej członkowie podjęli jednomyślną uchwałę o powołaniu Polskiego Towarzystwa Chirurgii Onkologicznej, aby efektywnie rozwijać tę dziedzinę chirurgii i reprezentować interesy środowiska. Jesienią 1994 roku opracowano i zarejestrowano statut Towarzystwa, zmodyfikowano znak graficzny i odznakę członkowską, wybrano nowe władze i kontynuowano działalność. Pierwszy Zjazd Polskiego Towarzystwa Chirurgii Onkologicznej odbył się w 1995 roku. 11

W Gdańsku, Szczecinie, Poznaniu, Łodzi i innych miastach uniwersyteckich istnieją obecnie katedry onkologii oraz kliniki chirurgii onkologicznej, a specjalistyczne oddziały chirurgii onkologicznej działają w każdym ośrodku krajowej sieci i nie tylko (w sumie jest ich obecnie ok. 70). W Oddziałach Centrum Onkologii w Krakowie i Gliwicach znajdują się specjalistyczne kliniki chirurgiczne, a w warszawskim Centrum Onkologii w każdej klinice narządowej znajduje się Oddział Chirurgiczny (w sumie 8). W obrębie Towarzystwa powstały Sekcje: Węzła Wartowniczego, Onkoplastyczna i ostatnio szczególnie prężna Akademia Czerniaka. W Polsce jest obecnie około 1000 łóżek dla chirurgii onkologicznej. Specjalizację z chirurgii onkologicznej uzyskało już blisko 600 lekarzy, co roku 70-80 kolejnych zdaje egzamin. Polskie Towarzystwo Chirurgii Onkologicznej liczy obecnie ponad 500 członków i stale pozyskuje nowych (średnio 20-30 rocznie). Sekretariat znajduje się w Redakcji oficjalnego pisma Towarzystwa Nowotwory Journal of Oncology. Wszystkie istotne informacje z bieżącego życia Polskiego Towarzystwa Chirurgii Onkologicznej oraz pełny tekst statutu można znaleźć na stronie internetowej www.ptcho.org.pl 12

Prezesi Polskiego Towarzystwa Chirurgii Onkologicznej W maju 1993 roku Andrzej Kułakowski, który rok wcześniej został dyrektorem Centrum Onkologii Instytutu im. Marii Skłodowskiej-Curie, po 10 latach kierowania Sekcją zrezygnował z kandydowania na stanowisko Przewodniczącego. Dynamiczny rozwój Sekcji (w tamtym okresie należało do niej już 322 członków) oraz doroczne Konferencje zintegrowały środowisko chirurgów onkologów, które uznało konieczność utrzymania specjalizacji w zakresie chirurgii onkologicznej i utworzenia w miejsce Sekcji w obrębie Towarzystwa Chirurgów Polskich samodzielnego Polskiego Towarzystwa Chirurgii Onkologicznej (PTChO). Stanowisko to wyrazili wówczas chirurdzy onkolodzy (ponad 200), Zespół Krajowego Specjalisty ds. Onkologii oraz dyrektor Centrum Onkologii Instytutu. Sekcją Chirurgii Onkologicznej TChP, a potem Towarzystwem kierowali: Założyciel i Przewodniczący Sekcji Chirurgii Onkologicznej TChP w latach 1984-1994 Andrzej Kułakowski Prezesi Polskiego Towarzystwa Chirurgii Onkologicznej: Marek P. Nowacki 1994-1996 Janusz Jaśkiewicz 1996-1998 Paweł Murawa 1998-2000 Krzysztof Herman 2000-2002 Paweł Murawa 2002-2004 Włodzimierz Ruka 2004-2006 Arkadiusz Jeziorski 2006-2008 Andrzej Stelmach 2008-2010 Wojciech Polkowski 2010-2012 Wojciech Zegarski 2012-2014 Piotr Rutkowski 2014-2016 13

Od 2008 roku symbolem pełnienia zaszczytnej funkcji Prezesa Polskiego Towarzystwa Chirurgii Onkologicznej jest łańcuch, zainicjowany w kadencji 2006-2008 przez ówczesnego Prezesa Arkadiusza Jeziorskiego.

Prof dr hab. med. ANDRZEJ KUŁAKOWSKI założyciel i przewodniczący Sekcji Chirurgii Onkologicznej TChP w latach 1984-1994 Dyplom w 1953 r., specjalizacja z chirurgii onkologicznej w 1961, doktorat 1961, habilitacja 1972, tytuł profesora 1986. W latach 1953-2000 pracownik Instytutu Onkologii, potem Centrum Onkologii Instytutu im. Marii Skłodowskiej-Curie w Warszawie, kierownik Kliniki Chirurgii Onkologicznej (1972-1994), dyrektor naczelny CO-I (1991-1998). W latach 2000-2012 w Świętokrzyskim Centrum Onkologii w Kielcach. Autor 224 publikacji, redaktor 12 książek, 10 filmów, promotor 19 doktoratów. Prezes Organization of European Cancer Institutes (1997-1994), założyciel i prezes Towarzystwa Marii Skłodowskiej-Curie w Hołdzie (od 1994) Osiągnięcia. Udział w tworzeniu i rozwoju chirurgii onkologicznej. Wdrożenie nowoczesnych metod leczenia i rehabilitacji chorych na raka piersi. Wprowadzenie do chirurgii nowotworów technik chirurgii rekonstrukcyjnej w leczeniu nowotworów głowy i szyi. Prace nad leczeniem nowotworów skóry, czerniaka, mięsaków tkanek miękkich, jądra. Organizacja klinik narządowych i uruchomienie Centrum Onkologii na Ursynowie. Współpraca międzynarodowa: WHO Melanoma Group, OECI, NIH, KCC w Kuwejcie, LOC w Wilnie. Wyróżnienia. Członek Honorowy Polskiego Towarzystwa Onkologicznego, Polskiego Towarzystwa Chirurgii Onkologicznej i American College of Radiology. Nagroda Państwowa ZSRR za osiągnięcia w krioterapii, Nagroda Ministra Zdrowia za program rehabilitacji chorych na raka piersi, Nagroda m.st. Warszawy, Krzyż Komandorski z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski, Medal Medicus Magnus. 15

Prof. dr hab. med. MAREK P. NOWACKI Prezes PTChO 1994-1996 W 1963 r. ukończył AM w Warszawie. Od 1965 r. pracował w Klinice Chirurgii Centrum Onkologii Instytutu im. Marii Skłodowskiej- -Curie w Warszawie. Stopień doktora medycyny uzyskał w 1970 r., doktora habilitowanego w 1983 r. za pracę dotyczącą nowotworów jelita grubego, a tytuł profesora w 1990 r. Posiada specjalizację z chirurgii ogólnej i chirurgii onkologicznej. Od 1994 r. był kierownikiem Kliniki Nowotworów Jelita Grubego w Centrum Onkologii na Ursynowie. Przez wiele lat koordynował prace ośrodków Polskiej Sieci Onkologicznej. W latach 2001-2010 był dyrektorem Centrum Onkologii w Warszawie. Obecnie na emeryturze. Jego bogaty dorobek naukowy dotyczy głównie diagnostyki i skojarzonego leczenia nowotworów przewodu pokarmowego głównie jelita grubego i odbytnicy. Prof. dr hab. med. JANUSZ JAŚKIEWICZ Prezes PTChO 1996-1998 Dyplom uzyskał w 1975 r. w AM w Gdańsku, doktorat w 1981., habilitację w 1996, a tytuł profesora w 2011. W latach 1997-2001 kierował Oddziałem Zabiegowym Kliniki Nowotworów Piersi w Centrum Onkologii w Warszawie. Od 2001 w Gdańsku kierował Kliniką Chirurgii Plastycznej a od 2009 do dziś Kliniką Chirurgii Onkologicznej. Od 2002 jest konsultantem wojewódzkim w zakresie chirurgii onkologicznej Promotor 8 przewodów doktorskich i opiekun 3 habilitacji. Członek licznych towarzystw naukowych, działał w World Federation of Surgical Oncology Societies. Opublikował 316 prac naukowych. 16

Prof. dr hab. med. PAWEŁ MURAWA Prezes PTChO 1998-2000 i 2002-2004 Ukończył Akademię Medyczną (obecnie Uniwersytet) w Poznaniu. Specjalista w chirurgii ogólnej i onkologicznej. Od 1988 r. kieruje Oddziałem Chirurgii Onkologicznej i Ogólnej Wielkopolskiego Centrum Onkologii w Poznaniu. Profesor zwyczajny Uniwersytetu im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu. Jest konsultantem województwa poznańskiego, obecnie wielkopolskiego oraz lubuskiego. Członek licznych towarzystw naukowych (ESSO reprezentował Polskę we władzach, EORTC w latach 2000-2010, OECI), Członek Honorowy PTChO. Wykształcił i wypromował wielu chirurgów onkologów regionu wielkopolskiego. Prof. dr hab. med. KRZYSZTOF HERMAN Prezes PTChO 2000-2002 Od 1980 pracuje w Klinice Chirurgii Centrum Onkologii, Oddziału w Krakowie. Jest specjalistą chirurgii ogólnej i onkologicznej. Uzyskał stopień doktora habilitowanego w 1997 r. na podstawie pracy o ultrasonografii śródoperacyjnej, a w 2005 - tytuł profesora. W latach 2008-2012 był członkiem Zarządu ESSO. Od 2011 jest konsultantem krajowym w zakresie chirurgii onkologicznej. Zainteresowanie zawodowe to: nowotwory piersi, nowotwory przewodu pokarmowego, czerniak, mięsaki oraz zagadnienia jakości, etyki i kształcenia w onkologii. Jest autorem ponad 200 publikacji. 17

Prof. dr hab. med. WŁODZIMIERZ RUKA Prezes PTChO 2004-2006 Ur. 1946, zm. 2010. Dyplom w warszawskiej AM (1970). W latach 1970-79 pracował w Oddziale Chirurgicznym Szpitala Bielańskiego w Warszawie, a od 1979 w Instytucie Onkologii w Warszawie. Specjalista chirurgii ogólnej (1978) i chirurgii onkologicznej (1980). Doktorat (1976), habilitacja (1988) na podstawie pracy dotyczącej czynników rokowniczych w mięsakach tkanek miękkich, tytuł profesora (2009). W grudniu 1994 r. został kierownikiem tworzonej przez siebie od podstaw Kliniki Nowotworów Tkanek Miękkich i Kości w Centrum Onkologii na Ursynowie. Wprowadził szereg metod leczenia chorych na mięsaki, nowotwory podścieliska przewodu pokarmowego (GIST), organizując Polski Rejestr tych nowotworów i we współpracy międzynarodowej publikując prace na temat mięsaków i czerniaka. Pełnił funkcję konsultanta krajowego w chirurgii onkologicznej, wychował wielu specjalistów, rozwijał współpracę z zagranicznymi ośrodkami. 18

Prof. dr hab. med. ARKADIUSZ JEZIORSKI Prezes PTChO 2006-2008 Dyplom uzyskał w 1983 w Akademii Medycznej w Łodzi. Specjalista chirurgii onkologicznej. Doktorat w 1988, stopień doktora habilitowanego w 2001, tytuł profesora w 2007. Od 2002 kieruje Kliniką Chirurgii Onkologicznej Akademii Medycznej (obecnie Uniwersytetu) w Łodzi. Odbył szereg staży w renomowanych ośrodkach zagranicznych (Wielka Brytania, Włochy, USA). Opublikował 140 prac i napisał lub zredagował kilka podręczników. Główne zainteresowania naukowe to leczenie oszczędzające w raku piersi i węzeł wartowniczy. Prof. dr hab. med. ANDRZEJ STELMACH Prezes PTChO 2008-2010 Jest specjalistą chirurgii ogólnej, onkologicznej i urologii. Od 1982 r. pracuje w Klinice Chirurgii Onkologicznej Krakowskiego Oddziału Centrum Onkologii, jest tam kierownikiem Oddziału. Jest jednym z twórców urologii onkologicznej. Aktywnie działa w wielu towarzystwach naukowych. Habilitował się w 2000 roku, tytuł profesora uzyskał w 2008. Opublikował 78 prac naukowych, 8 rozdziałów w podręcznikach chirurgii i urologii, jest promotorem 6 przewodów doktorskich. Otrzymał wiele nagród i wyróżnień za prace w dziedzinie urologii onkologicznej. 19

Prof. dr hab. med. WOJCIECH POLKOWSKI Prezes PTChO 2010-2012 Ukończył Wydział Lekarski Uniwersytetu Medycznego w Lublinie w 1986, specjalista w zakresie chirurgii ogólnej (1994) i chirurgii onkologicznej (2002). Odbył staże zagraniczne (Amsterdam). W 1998 uzyskał stopień doktora habilitowanego. Od 2003 kieruje Kliniką Chirurgii Onkologicznej Uniwersytetu Medycznego w Lublinie. Od 2007 pełni funkcję konsultanta wojewódzkiego w zakresie chirurgii onkologicznej na terenie Lubelszczyzny. Jest członkiem Zarządu ESSO od 2012 r. Prof. dr hab. med. WOJCIECH ZEGARSKI Prezes PTChO 2012-2014 Od 1979 pracuje jako chirurg w Bydgoszczy. Po uzyskaniu stopnia doktora habilitowanego medycyny od 2002 w Centrum Onkologii im. Franciszka Łukaszczyka w Bydgoszczy, kieruje tam Kliniką Chirurgii Onkologicznej. Promotor 8 doktoratów i 62 prac magisterskich, recenzent 23 prac doktorskich i 3 habilitacji. W 2013 otrzymał tytuł profesora. Stworzył wiodący ośrodek leczenia nowotworów jelita grubego. Współpracuje z ośrodkami zagranicznymi (Uppsala). 20

Prof. dr hab. n. med. PIOTR ŁUKASZ RUTKOWSKI Prezes PTChO 2014-2016 Specjalista chirurgii ogólnej i onkologicznej, kierownik Kliniki Nowotworów Tkanek Miękkich, Kości i Czerniaków CO-I w Warszawie, pełnomocnik dyrektora ds. badań klinicznych, tytuł profesora w 2013. Główne zainteresowania: czerniaki skóry, mięsaki tkanek miękkich i kości (w tym GIST). Członek m.in. ASCO, ESSO, EORTC (członek Zarządu, przewodniczący Komitetu Leczenia Miejscowego Grupy Mięsakowej, Melanoma Group oraz Soft Tissue and Bone Sarcoma Group). Autor bądź współautor ponad 90 oryginalnych prac (IF > 300, indeks cytowań > 750), kilku podręczników. Promotor 3 rozpraw doktorskich. Uczestnik międzynarodowych programów badawczych, członek Global Melanoma Task Force, współkoordynator Rejestru Klinicznego GIST i Polskiego Rejestru Nowotworów Kości, przedstawiciel CO-I w Network of Core Institutions EORTC. 21

Atrybuty Członkostwa Honorowego złota odznaka Towarzystwa i dyplom

Członkowie Honorowi Najwyższym wyróżnieniem, jakim dysponuje Polskie Towarzystwo Chirurgii Onkologicznej, jest Członkostwo Honorowe. Członkowie Honorowi wybierani są przez Walne Zgromadzenie na wniosek Zarządu Głównego; otrzymują dyplom oraz złotą odznakę Towarzystwa. Wyróżnienie to dotychczas otrzymali kolejno: Tadesz Koszarowski Umberto Veronesi Nikołaj N. Błochin Witold Rudowski Jerzy Giedroyć Czesław Wojnerowicz Jan Berner Andrzej Kułakowski Joop van Dongen Peter Schlag Tadeusz Popiela Andrzej Kopacz Gordon Snow Donald Morton Bruno Szczygieł Tadeusz Lewiński Jerzy Meyza Edward Stanowski Włodzimierz Ruka Janusz Jaśkiewicz Paweł Misiuna Lucjan Kurylcio Paweł Murawa Thomas Lehnert Marek P. Nowacki Andrzej Cichocki Karol Cisarż Krzysztof Bielecki Jan von Lanschot Andrzej Borówka Andrzej Borkowski Krzysztof Bujko Zbigniew Pawłowicz Jacek Jassem Marek Krawczyk Andrzej Stelmach 23

Umberto Veronesi dekorowany złotą odznaką przez prof. Włodzimierza Rukę Donald Morton otrzymuje dyplom z rąk prof. Arkadiusza Jeziorskiego

Medal Zasłużony dla Polskiego Towarzystwa Chirurgii Onkologicznej Medal ten został ustanowiony w 2004 roku z inicjatywy Andrzeja Kułakowskiego. Przyznawany jest za szczególne zasługi w wieloletniej działalności merytorycznej i organizacyjnej na rzecz Towarzystwa i dla dobra polskiej chirurgii onkologicznej. 25

Medal dotychczas otrzymali: 2004 Jan Berner Andrzej Kopacz Andrzej Kułakowski Tadeusz Popiela Paweł Murawa 2005 Jerzy Pietruszkiewicz Andrzej Szawłowski Jacek Szmidt 2006 Włodzimierz Ruka Andrzej Stelmach Henryk Pysz Janusz Jaśkiewicz 2007 Krzysztof Herman Karol Cisarż Czesław Wojnerowicz Lucjan Kurylcio 2008 Arkadiusz Jeziorski Zoran Stojcev Edward Towpik 2009 Jan Kondratowicz-Kucewicz Sylwia Grodecka-Gazdecka Jan Włoch 2010 Sławomir Mazur Marek Bębenek Grzegorz Wallner 2011 Józef Kładny Robert Szwed Marek Teresiak 2012 Krzysztof Bielecki Andrzej Cichocki Jędrzej Bandurski Andrzej Stanisławek 2013 Wojciech Polkowski 2014 Alfred Arendt Anna Nasierowska-Guttmejer Zbigniew Pawłowicz Jacek Śniegocki Wojciech Zegarski Dr Sławomir Mazur otrzymuje Medal z rąk inicjatora i fundatora prof. Andrzeja Kułakowskiego, z tyłu prof. Marek Bębenek

Regulamin przyznawania Medalu 1 W związku z dwudziestoleciem powstania Sekcji Chirurgii Onkologicznej przy Towarzystwie Chirurgów Polskich oraz dziesięcioleciem działalności Polskiego Towarzystwa Chirurgii Onkologicznej ustanawia się medal: Zasłużony dla Polskiego Towarzystwa Chirurgii Onkologicznej 2 Na awersie medalu znajduje się godło PTChO i napis: Zasłużony dla Polskiego Towarzystwa Chirurgii Onkologicznej, a na rewersie w laurowym wieńcu imię i nazwisko zasłużonego oraz rok nadania. 3 Medalem będą honorowani obywatele Rzeczypospolitej Polskiej wybrani przez Kapitułę Medalu. 4 Członkami Kapituły Medalu są Honorowi Członkowie PTChO oraz urzędujący Prezes, Past Prezes i Prezes Elekt. 5 Medal wręczany będzie przez przedstawiciela Kapituły w czasie corocznej Konferencji Naukowej i Zjazdu Towarzystwa. 6 50 medali przekazuje Kapitule ich fundator, założyciel i pierwszy Prezes Sekcji Chirurgii Onkologicznej Andrzej Kułakowski. 27

Wykłady dedykowane profesorowi Tadeuszowi Koszarowskiemu w latach 1987-2014 W czasie III Konferencji Naukowo-Szkoleniowej Sekcji Chirurgii Onkologicznej TChP w Szczecinie w 1986 roku profesor Tadeusz Koszarowski miał przedstawić referat pt. Patofizjologia kliniczna przerzutów nowotworowych (szkic wprowadzający) ; pod nieobecność Profesora wykład został odczytany. W podsumowaniu dyskusji Przewodniczący Sekcji zaproponował, aby w czasie każdej dorocznej Konferencji wygłaszany był wykład dedykowany twórcy polskiej chirurgii onkologicznej profesorowi Tadeuszowi Koszarowskiemu. Wygłaszanie takich wykładów stało się tradycją również podczas późniejszych dorocznych Zjazdów PTChO. Prof. Tadeusz Koszarowski Od 2005 roku noszą one oficjalną nazwę: Wykład im. prof. Tadeusza Koszarowskiego. Wykłady takie wygłosili: 1987 Jan Steffen Immunologia i perspektywy immunoterapii nowotworów złośliwych 1988 Jerzy Giedroyć Aspekty rozwoju chirurgii piersiowego odcinka przełyku 1989 Witold Rudowski Rak tarczycy 28

1990 George Blackledge Principles of chemotherapy prior to radical local treatment 1991 Natale Cascinneli WHO Melanoma Programme 1968 1991 1992 Tadeusz Lewiński Rak płuca 1993 Andrzej Kułakowski Program działalności naukowo leczniczej w CCC organizacja klinik narządowych w Centrum Onkologii na Ursynowie 1994 Andrzej Kułakowski Kierunki rozwoju i współczesne możliwości leczenia raka sutka 1995 Marek P. Nowacki Zasady postępowania onkologicznego i granice operacyjności 1996 Andrzej Górski Immunologia kliniczna stan obecny i perspektywy 1997 Czesław Radzikowski Postępy w badaniach nad problemem przerzutów 1998 Andrzej Kułakowski Wpływ odkrycia promieniotwórczości na rozwój diagnostyki i leczenie nowotworów (w 100 lecie odkrycia radu i polonu) 1999 Paweł Murawa W trosce o standardy leczenia raka piersi 2000 Paweł Murawa Perspektywy chirurgii onkologicznej u progu nowego millennium 2001 Luigi Cataliotti Management of lymph node metastases in surgical oncology 29

2002 Krzysztof Herman Etyka w chirurgii onkologicznej 2003 Andrzej Kułakowski Wkład Tadeusza Koszarowskiego w polską chirurgię onkologiczną 2004 Paweł Murawa Zapewnienie jakości w chirurgii istotny element skojarzonego leczenia onkologicznego 2005 Michał Drews Całkowite wycięcie mezorektum w leczeniu chirurgicznym raka odbytnicy spełnione oczekiwania? 2006 Umberto Veronesi Current strategies in early breast cancer treatment Honorowa plakieta dla prof. Umberto Veronesiego, wygłaszającego Wykład im. Prof. Tadeusza Koszarowskiego podczas Zjazdu PTChO w Łodzi w 2006 roku 30

2007 Tadeusz Popiela 30 lat własnych doświadczeń w leczeniu raka żołądka opartych na dowodach naukowych 2008 Andrzej Szawłowski Quo vadis chirurgia oncologica? 2009 Andrzej Kułakowski Starość i nowotwory 2010 Włodzimierz Ruka Problemy i perspektywy leczenia mięsaków i czerniaków u chorych 2011 Jan Berner Rak piersi od starożytności do współczesności 2012 Arkadiusz Jeziorski Chirurgia jako filozofia życia 2013 Krzysztof Herman Za trzydzieści, czterdzieści lat... 2014 Andrzej Stelmach Zdrowie dojrzałego mężczyzny 31

Konferencje i Zjazdy 1984-1994 Sekcja Chirurgii Onkologicznej Towarzystwa Chirurgów Polskich organizowała Konferencje Naukowo-Szkoleniowe. W latach 1984-94 były to: 1984 I Konferencja Rak jelita grubego Warszawa, organizatorzy: Andrzej Kułakowski i Marek P. Nowacki 1985 II Konferencja Rak sutka Poznań, org. Czesław Wojnerowicz 1986 III Konferencja Współpraca chirurga i patologa w diagnostyce i leczeniu nowotworów Szczecin, org. Marian Borowski 1987 IV Konferencja Leczenie przerzutów do węzłów chłonnych Lublin, org. Lucjan Kurylcio 1988 V Konferencja Rak przełyku i wpustu Łódź, org. Jan Berner 1989 w ramach Jubileuszowego Zjazdu Towarzystwa Chirurgów Polskich sesja: Wkład chirurgii onkologicznej w realizację Programu Rządowego PR 6 Kraków, org. Andrzej Kułakowski i Tadeusz Popiela 1989 VI Konferencja Rak tarczycy Mrągowo, org. Stanisław Niepsuj 32

1990 VII Konferencja Postępy w przed i pooperacyjnej chemioterapii nowotworów (z EORTC) Warszawa, org. Włodzimierz Ruka 1991 VIII Konferencja Czerniak skóry Gdynia org. Andrzej Kopacz 1992 IX Konferencja Rak płuca. Zabiegi rekonstrukcyjne Ciechocinek, org. Witold Czechowicz 1993 X Konferencja Postępy w diagnostyce nowotworów Rynia, Ursynów, org. Andrzej Kułakowski i Jerzy Pietruszkiewicz 1994 XI Konferencja Rak gruczołu piersiowego u schyłku XX wieku Gdańsk, org. Janusz Jaśkiewicz i Jacek Jassem Z chwilą powstania Polskiego Towarzystwa Chirurgii Onkologicznej rozpoczęto organizowanie Zjazdów, którym towarzyszyły kolejne Konferencje Naukowo Szkoleniowe. Były to: 1995 I Zjazd i XII Konferencja Nowotwory miednicy Białowieża, org. Lech Zaremba 1996 II Zjazd i XIII Konferencja Leczenie skojarzone nowotworów przewodu pokarmowego Kraków, org. Krzysztof Herman 1997 III Zjazd i XIV Konferencja Leczenie przerzutów nowotworowych Płock, org. Wiesław Sosnowski 1998 IV Zjazd i XV Konferencja Nowotwory tkanek miękkich Poznań, org. Paweł Murawa 33

1999 V Zjazd i XVI Konferencja Nowotwory przełyku, żołądka, dróg żółciowych i trzustki Wrocław, org. Karol Cisarż 2000 VI Zjazd i XVII Konferencja Postępy w leczeniu raka piersi i nowotworów jelita grubego Kraków, org. Krzysztof Herman i Jerzy Mituś 2001 VII Zjazd i XVIII Konferencja Postępy w diagnostyce onkologicznej Warszawa Falenty, org. Jerzy Pietruszkiewicz 2002 VIII Zjazd i XIX Konferencja Nowotwory górnego odcinka przewodu pokarmowego. Leczenie wspomagające Ustka, org. Zoran Stojcev 2003 IX Zjazd i XX Konferencja Nowotwory układu moczowego. Postępy w chirurgii onkologicznej Kielce, org. Janusz Słuszniak i Stanisław Góźdź X Zjazd PTChO w Zakopanem, rok 2004. Zarząd Towarzystwa, od lewej: Krzysztof Herman, Edward Towpik, Zoran Stojcev, Jerzy Pietruszkiewicz. Włodzimierz Ruka, Andrzej Szawłowski, Andrzej Stelmach, Karol Cisarż, Arkadiusz Jeziorski, Bogusław Mąka

2004 X Zjazd i XXI Konferencja Nowotwory głowy i szyi Zakopane, org. Bogusław Mąka i Bogusław Maciejewski 2005 XI Zjazd i XXII Konferencja Nowotwory jelita grubego Płock, organizator Włodzimierz Nowatorski 2006 XII Zjazd i XXIII Konferencja Chirurgia układu chłonnego Łódź, org. Arkadiusz Jeziorski Materiały Zjazdów PTChO wydawane są w postaci suplementów do pisma Towarzystwa Nowotwory Journal of Oncology 35

2007 XIII Zjazd i XXIV Konferencja Mięsaki tkanek miękkich i kości. Nowotwory GIST Wisła, org. Rafał Muchacki XV Zjazd PTChO w Lublinie, rok 2009. Członkowie Honorowi PTChO: Jan van Landschot w towarzystwie prof. Andrzeja Kułakowskiego i prof. Pawła Misiuny, w drugim rzędzie z lewej prof. Lucjan Kurylcio wieloletni kierownik Kliniki Chirurgii Onkologicznej UM w Lublinie. Z tyłu z prawej dr Jan Kondratowicz--Kucewicz wieloletni dyrektor Centrum Onkologii Ziemi Lubelskiej 2008 XIV Zjazd i XXV Konferencja Techniki małoinwazyjne w chirurgii onkologicznej Bydgoszcz, org. Wojciech Zegarski 2009 XV Zjazd i XXVI Konferencja Radioterapia śródoperacyjna, nowotwory w wieku podeszłym Lublin, org. Wojciech Polkowski 2010 XVI Zjazd i XXVII Konferencja Nowotwory miednicy mniejszej. Postępy onkologii, węzeł wartowniczy Kielce, org. Janusz Słuszniak 36

2011 XVII Zjazd i XXVIII Konferencja Nowotwory klatki piersiowej, leczenie przerzutów, postępy Międzyzdroje, org. Józef Kładny 2012 XVIII Zjazd i XXIX Konferencja Wielodyscyplinarne leczenie nowotworów Warszawa, org. Piotr Rutkowski, Edward Towpik i Zbigniew Nowecki 2013 XIX Zjazd i XXX Konferencja Badanie obrazowe. Chirurgia małoinwazyjna, cytoredukcyjna HIPEC, postępy Gdańsk, org. Tomasz Jastrzębski 2014 XX Zjazd i XXXI Konferencja Leczenie skojarzone nowotworów. Indywidualizacja leczenia onkologicznego. Leczenie chorych w wieku podeszłym Bydgoszcz, org. Wojciech Zegarski W ostatnich latach wprowadzono przyznawanie nagród za najlepsze prace przedstawione podczas Zjazdów. Przyznawane są przez Komisję Zarządu PTChO. Pierwszą Nagrodę za najlepsze wystąpienie ustne funduje Redakcja Nowotworów, pozostałe (za wystąpienia ustne i doniesienia plakatowe) Zarząd Główny PTChO. 37

Działalność wydawnicza Materiały z 10 pierwszych Konferencji Naukowo-Szkoleniowych Sekcji Chirurgii Onkologicznej TChP wydawane były w nakładach 300-400 egzemplarzy przez Centrum Onkologii Instytut im. Marii SkłodowskiejCurie w Warszawie.

Materiały Konferencji Naukowo-Szkoleniowych Sekcji Chirurgii Onkologicznej TChP w latach 1984-1992 39

Podsumowanie tych materiałów zostało przygotowane i wydane przez Redakcję kwartalnika Nowotwory w formie książki: Pamiętnik Konferencji Naukowo- Szkoleniowych Sekcji Chirurgii Onkologicznej Towarzystwa Chirurgów Polskich 1984-1994" pod redakcją Andrzeja Kułakowskiego i Edwarda Towpika w 1996 roku. Pamiętnik... ten stał się na szereg lat podręcznikiem używanym w przygotowywaniu do egzaminów specjalistycznych. Po powstaniu Polskiego Towarzystwa Chirurgii Onkologicznej materiały kolejnych Zjazdów wydawane były początkowo przez różne wydawnictwa. W 2003 roku oficjalnym pismem PTChO stały się Nowotwory, redagowane przez Edwarda Towpika i od tego czasu materiały zjazdowe wydawane są Tom podsumowujący dorobek Konferencji Sekcji w nakładzie kilkuset egzemplarzy jako suplementy do Nowotwory Journal of Oncology. Artykuły in extenso z dziedziny chirurgii onkologicznej publikowane były przede wszystkim w Nowotworach, a także w Polskim Przeglądzie Chirurgicznym. W 1991 roku, z okazji 60. rocznicy powstania Instytutu Radowego (później Instytutu Onkologii im. Marii Skłodowskiej-Curie) w Warszawie, został wydany specjalny zeszyt (nr 6) pisma European Journal of Surgical Oncology oficjalnego czasopisma European Society of Surgical Oncology, zredagowany przez Andrzeja Kułakowskiego i Edwarda Towpika, zawierający wyłącznie prace z Polski w języku angielskim. Pierwszy polski podręcznik z zakresu chirurgii onkologicznej Onkologia praktyczna w klinice chirurgicznej autorstwa Tadeusza Koszarowskiego został wydany przez PZWL w 1965 roku. W 1972 roku opublikowania została 40

Chirurgia onkologiczna Tadeusza Koszarowskiego, Andrzeja Kułakowskiego i Tadeusza Lewińskiego. Kolejne dwa poprawiane i uzupełniane wydania tego dzieła ukazały się w latach 1978 i 1981. W 1982 roku, w wyniku współpracy polsko-amerykańskiej, książkę tę opublikowano w języku angielskim pt. Cancer Surgery (wyd. Urban & Schwarzenberg, Baltimore-Munich). W 1989 r. Springer wydał monografię Surgical Oncology pod redakcją Umberto Veronesi'ego jako podręcznik europejski, opracowany przez chirurgów reprezentujących European Society of Surgical Oncology. Rozdział Mięsaki tkanek miękkich opracował Andrzej Kułakowski. Paweł Murawa opublikował Metody rekonstrukcji przewodu pokarmowego po całkowitym Pierwsza polska monografia na temat chirurgii onkologicznej autorstwa Tadeusza Koszarowskiego, wycięciu żołądka (PZWL 1995) rok 1965 i Chirurgiczne leczenie raka przełyku (PZWL 1997). W Chirurgii klinicznej i operacyjnej pod redakcją Mariana Śliwińskiego i Witolda Rudowskiego (PZWL, 1981-1984) szereg rozdziałów opracowali chirurdzy onkolodzy: Andrzej Kułakowski, Tadeusz Lewiński i Jerzy Meyza. Również w Podstawach chirurgii pod redakcją Jacka Szmidta (Medycyna Praktyczna, Kraków, 2005) w Zasadach diagnostyki i chirurgicznego leczenia nowotworów w Polsce pod redakcją Andrzeja W. Szawłowskiego i Jacka Szmidta (Fundacja Polski Przegląd Chirurgiczny, 2003) oraz w dwutomowej Chirurgii pod redakcją Wojciecha Noszczyka (Wydawnictwo Lekarskie PZWL, 2005) autorami wielu rozdziałów są chirurdzy onkolodzy - członkowie PTChO. W bieżącym roku Arkadiusz Jeziorski redaguje książki; Węzeł 41

wartowniczy i Kompendium chirurgii onkologicznej (Via Medica, 2014) W 2008 roku Wydawnictwo Lekarskie PZWL wydało czterotomową Chirurgię onkologiczną pod redakcją Arkadiusza Jeziorskiego, Andrzeja W. Szawłowskiego i Edwarda Towpika. Polskie Towarzystwo Chirurgii Onkologicznej rekomenduje obecnie to dzieło jako podręcznik dla lekarzy specjalizujących się w dziedzinie chirurgii nowotworów. Monografia Tadeusza Koszarowskiego, Andrzeja Kułakowskiego i Tadeusza Lewińskiego miała trzy polskie wydania i jedno międzynarodowe 42

Czterotomowa monografia pod red. Arkadiusza Jeziorskiego, Andrzeja Szawłowskiego i Edwarda Towpika jest obecnie obowiązującym podręcznikiem dla specjalizujących się w zakresie chirurgii onkologicznej

Współpraca międzynarodowa i wyróżnienia Znak graficzny Europejskiego Towarzystwa Chirurgii Onkologicznej (ESSO) Polscy chirurdzy onkolodzy są cenionymi uczestnikami badań naukowych w ramach European Organization for the Research and Treatment of Cancer EORTC i innych organizacji. Wielu jest członkami European Society of Surgical Oncology ESSO; we władzach tej organizacji reprezentowali nas w kolejnych latach: Andrzej Kułakowski, Marek P. Nowacki, Janusz Jaśkiewicz, Paweł Murawa, Krzysztof Herman, a obecnie Wojciech Polkowski). W pierwszych latach istnienia Sekcji Chirurgii Onkologicznej TChP władze ESSO powierzyły jej przedstawicielom organizację kursów dydaktycznych w ramach Europejskiej Szkoły Onkologii (European School of Oncology w Mediolanie). W latach 1988-1992 odbyło się sześć tygodniowych szkoleń w zespole pałacowo-parkowym w Radziejowicach. Uczestniczyło w nich kilkudziesięciu lekarzy z Polski, krajów Europy Środkowo-Wschodniej i Zachodniej. Wykładowcami byli wybitni onkolodzy z zagranicy i z Polski. W następnych latach szkolenia takie (ponad 30 kursów) organizowane były przez powstałą w 1989 r. Polską Fundację Europejskiej Szkoły Onkologii (PFESO) kierowaną przez Wiesława Różyckiego-Gerlacha. W 1992 roku, jeszcze jako Sekcja TChP, byliśmy jedną z organizacji założycielskich federacji World Federation of Surgical Oncology Societies (WFSOS); przedstawicielem Polski w tej organizacji został Janusz Jaśkiewicz. Piotr Rutkowski jest członkiem Board, European Organization for Research and Treatment of Cancer (EORTC), wcześniej był członkiem Board, Connective Tissue Oncology Society. Znak graficzny Polskiej Fundacji Europejskiej Szkoły Onkologii (PFESO) 44

Wybitni członkowie PTChO pełnili (Jan Berner) lub obecnie pełnią (Marek Krawczyk) godność JM Rektora wyższych uczelni medycznych. Marek Krawczyk został wybrany na członka korespondenta Polskiej Akademii Nauk, jest jednym z czterech w historii (obok Leona Manteuffla, Stefana Wesołowskiego i Jana Nielubowicza) polskich członków francuskiej Akademii Chirurgii (zał. w 1731 r.) i jedynym polskim lekarzem Kawalerem Orderu Palm Akademickich we Francji. Doktoraty honoris causa uczelni lub honorowe członkostwa ważnych naukowych towarzystw międzynarodowych otrzymali: Jan Berner, Andrzej Kułakowski, Marek Krawczyk. Członkowie PTChO zasiadają (lub zasiadali) w Radach Redakcyjnych czasopism polskich i zagranicznych: European Journal of Surgical Oncology, Annals of Surgical Oncology, Seminars in Surgical Oncology, Journal of Surgical Oncology, The Breast, European Science Editing, Nowotwory Journal of Oncology, Polskiego Przeglądu Chirurgicznego. Aktywnie uczestniczą w międzynarodowych zjazdach, sympozjach i kursach, wygłaszając referaty i prowadząc sesje naukowe. Polski zeszyt European Journal of Surgical Oncology z 1991 roku

Nagroda Naukowa PTChO Regulamin 1. Z inicjatywy Andrzeja Kułakowskiego, założyciela PTChO, w celu promowania prac naukowych chirurgów onkologów, powstaje Fundusz Dorocznej Nagrody Naukowej. 2. W skład Kapituły Nagrody wchodzą byli Prezesi PTChO, a przewodniczy jej aktualny Prezes. 3. Doroczną Nagrodę w wysokości 2000 może otrzymać członek PTChO w wieku do 40 lat za pracę dotyczącą diagnostyki lub leczenia nowotworów. 4. Prace i kandydatów do nagrody zgłaszają do Kapituły kierownicy klinik i oddziałów chirurgii. 5. Zgłoszenia kandydatów przesyłane są do Prezesa PTChO do 31 grudnia każdego roku. 6. Doroczna Nagroda Naukowa PTChO wręczana jest w czasie Zjazdu PTChO przez Prezesa PTChO - Przewodniczącego Kapituły. 7. Wskazane jest, aby praca zgłaszana była do druku w European Journal of Surgical Oncology. Fundusz Dorocznej Nagrody Naukowej PTChO może być zasilany wpłatami darczyńców lub sponsorów. Dotychczas Nagrodę otrzymali: 2010 Dawid Murawa 2012 Karol Połom 46

Dekalog chirurga onkologa 1 Ustal dokładnie rozpoznanie: lokalizację, budowę histologiczną i zasięg nowotworu w ustroju. 2 Zaplanuj tak badania, aby rozpoznanie było najpełniejsze i dotyczyło zarówno choroby, jak i stanu ustroju pacjenta. 3 Wybierz najlepszy sposób leczenia chorego lecz chorego, a nie chorobę, indywidualizuj leczenie. 4 Naradź się z innymi specjalistami (radioterapeutą, chemioterapeutą, patologiem i innymi) nad planowaniem w czasie i kojarzeniem metod terapeutycznych. 5 Zaplanuj operację optymalną największa doszczętność najmniejsze kalectwo. 6 Operuj tak, aby nie przyczyniać się do rozsiewu i powstawania przerzutów. 7 Zapewnij choremu powrót do życia w społeczeństwie, odtwarzając dokonane zniszczenia. 8 Zapewnij pacjentowi okresowe badania kontrolne. 9 Stale doskonal technikę operacyjną i rozszerzaj wiedzę o nowotworach. 10 Odnoś się krytycznie do wyników leczenia, badaj stare poglądy w świetle postępu wiedzy. Dekalog po raz pierwszy został przedstawiony przez Andrzeja Kułakowskiego w 1976 roku

Usteckie Dni Onkologiczne W maju 2002 roku odbył się w Ustce VIII Zjazd Polskiego Towarzystwa Chirurgii Onkologicznej. Przebieg Zjazdu, zwłaszcza jego organizacja i lokalizacja zyskały bardzo dobrą opinię uczestników. W związku z tym postanowiono w tym samym miejscu organizować coroczne konferencje naukowo- -szkoleniowe. We wrześniu 2004 roku odbyła się w Ustce dwudniowa konferencja naukowo-szkoleniowa rozpoczynająca cykl pod nazwą Usteckie Dni Onkologiczne. Organizowana była przez Zorana Stojceva i jego zespół z Oddziału Chirurgii Onkologicznej w Szpitalu im. Janusza Korczaka w Słupsku. Patronat nad konferencją objęli: Prezes Polskiego Towarzystwa Chirurgii Onkologicznej, Konsultant Krajowy ds. Chirurgii Onkologicznej oraz Redaktor Naczelny czasopisma Nowotwory. Komitet Naukowy początkowo tworzyli: Andrzej Szawłowski, Bruno Szczygieł, Marek Pertkiewicz, Janusz Jaśkiewicz, Andrzej Kopacz, Paweł Murawa, Tadeusz Popiela, Edward Towpik i Grzegorz Wallner. W późniejszych latach uległ on znacznemu poszerzeniu. Dotychczas odbyło się dziesięć edycji Dni w Ustce, Rowach, Łebie i Słupsku. Znakomitym organizatorem był zawsze Zoran Stojcev, wieloletni członek Zarządu PTChO. Jubileuszowe Usteckie Dni Onkologiczne pt. Perspektywy rozwoju onkologii - forum ekspertów odbyły się jesienią 2013 roku; osoby szczególnie zasłużone w mijającym dziesięcioleciu dla organizacji tej konferencji otrzymały pamiątkowe medale i pięknie wydaną Kronikę Wydarzeń. Chirurdzy onkolodzy członkowie Towarzystwa są też organizatorami ważnych cyklicznych konferencji o długiej tradycji, jak: Dolnośląska Jesień Onkologiczna (Karol Cisarż i Marek Bębenek), Poznańskie Dni Raka Piersi (Sylwia Grodecka-Gazdecka), Konferencja Naukowa Rak odbytnicy w Bydgoszczy (Wojciech Zegarski), Łódzkie Dni Onkologiczne (Arkadiusz Jeziorski). Plakat i medal X-lecia Usteckich Dni Onkologicznych

Zarząd Polskiego Towarzystwa Chirurgii Onkologicznej wybrany podczas XVIII Zjazdu w Warszawie w 2012 roku. Od lewej: Wojciech Polkowski, Andrzej Stelmach (gościnnie na zdjęciu), Marek Bębenek, Zbigniew Nowecki, Tomasz Jastrzębski, Sylwia Grodecka-Gazdecka, Wojciech Zegarski, Edward Towpik, Piotr Rutkowski, Janusz Słuszniak, Wojciech Wysocki, Krzysztof Herman na zjęciu brakuje Arkadiusza Jeziorskiego 50

Władze Polskiego Towarzystwa Chirurgii Onkologicznej w kadencji 2012-14 Prezes Wojciech Zegarski Past Prezes Wojciech Polkowski Prezes-Elekt Piotr Rutkowski Skarbnik Janusz Słuszniak Sekretarz Edward Towpik Członkowie: Sylwia Grodecka-Gazdecka Marek Bębenek Krzysztof Herman Tomasz Jastrzębski Arkadiusz Jeziorski Zbigniew Nowecki Wojciech Wysocki Komisja Rewizyjna: Sławomir Mazur przewodniczący Michał Jankowski Robert Szwed Sąd Koleżeński: Ireneusz Krasnodębski przewodniczący Jacek Piechocki Wirginiusz Dziewirski 51

Indeks nazwisk Adamus Jerzy 7 Arendt Alfred 26 Bandurski Jędrzej 26 Berner Jan 7, 23, 26, 31, 32, 45 Bębenek Marek 26, 49-51 Bielecki Krzysztof 23, 26 Blackledge George 29 Błochin Nikołaj N. 23 Borkowski Andrzej 23 Borowski Marian 7, 32 Borówka Andrzej 23 Bujko Krzysztof 23 Bylina Stanisław 7 Cascinneli Natale 29 Cataliotti Luigi 29 Cichocki Andrzej 23, 26 Cisarż Karol 23, 26, 34, 49 Czechowicz Witold 33 Dongen Joop van 23 Drews Michał 30 Dziewirski Wirginiusz 51 Gerlach Albert 6, 7 Giedroyć Jerzy 7, 23, 28 Gonta Tadeusz 6 Górski Andrzej 29 Górski Czesław 6, 7 Góźdź Stanisław 34 Grodecka-Gazdecka Sylwia 26, 49, 50, 51 Herman Krzysztof 13, 17, 26, 30, 31, 33, 34, 44, 50, 51 Jankowski Michał 51 Jassem Jacek 23, 33 Jastrzębski Tomasz 37, 50, 51 Jaśkiewicz Janusz 13, 16, 23, 26, 33, 44, 49 Jeziorski Arkadiusz 13, 14, 19, 24, 26, 31, 34, 35, 41-43, 49-51 Kładny Józef 26, 37 Kondratowicz-Kucewicz Jan 26, 36 Kopacz Andrzej 7, 23, 26, 33, 49 Koszarowski Tadeusz 5-8, 11, 23, 28, 30, 40-42, 52 Koszarski Józef 7 Krasnodębski Ireneusz 51 Krawczyk Marek 23, 45 Krotkiewska Danuta 6 Królikiewicz Marek 6 Kułakowski Andrzej 3, 6, 7, 8, 10, 11, 13, 15, 23, 25-27, 29-33, 36, 40-42, 44-47 Kurylcio Lucjan 23, 26, 32, 36 Kwiatkowski Mieczysław 7 Lanschot Jan von 23, 36 Lehnert Thomas 23 Leńczyk Maria 7 Lewiński Tadeusz 6, 7, 23, 29, 41, 42 Łodkowski Kazimierz 7 Maciejewski Bogusław 35 Manteuffel Leon 5, 6, 45 Mazur Sławomir 26, 51 Mąka Bogusław 34, 35 Meyza Jerzy 6, 23, 41 Misiuna Paweł 23, 36 Mituś Jerzy 34 Morton Donald 23, 24 Muchacki Rafał 36 Murawa Dawid 46 52

Murawa Paweł 13, 17, 23, 26, 29, 30, 33, 41, 44, 49 Nielubowicz Jan 45 Niemand Dorota 6 Niepsuj Stanisław 32 Nosek Henryk 7 Noszczyk Wojciech 41 Nowacki Marek P. 13, 16, 23, 29, 32, 44 Nowatorski Włodzimierz 35 Nowecki Zbigniew 37, 50, 51 Oszacki Jan 7 Pawłowicz Zbigniew 23, 26 Pertkiewicz Marek 49 Piechocki Jacek 51 Pietruszkiewicz Jerzy 8, 26, 33, 34 Polkowski Wojciech 13, 20, 26, 36, 44, 50, 51 Połom Karol 46 Popiela Tadeusz 23, 26, 31, 32, 49 Pysz Henryk 26 Radzikowski Czesław 29 Różycki-Gerlach Wiesław 44 Rudowski Witold 6, 8, 23,28, 41 Ruka Włodzimierz 13, 18, 23, 24, 26, 31, 33, 34 Rutkowski Jerzy 5 Rutkowski Piotr 13, 21, 37, 44, 50, 51 Stelmach Andrzej 13, 19, 23, 26, 31, 34, 50 Stojcev Zoran 26, 34, 49 Szawłowski Andrzej 26, 31, 34, 41-43, 49 Szczygieł Bruno 23, 49 Szmidt Jacek 26, 41 Szwed Robert 26, 51 Śliwiński Marian 41 Śniegocki Jacek 7, 26 Teresiak Marek 26 Towpik Edward 3, 26, 34, 37, 40, 42, 43, 49-51 Veronesi Umberto 23, 24, 30, 41 Wallner Grzegorz 26, 49 Werner-Brzezińska Hanna 6, 7 Wesołowski Stefan 11, 45 Włoch Jan 26 Wojnerowicz Czesław 7, 23, 26, 32 Woźniewski Aleksy 7 Wysocki Wojciech 50, 51 Zaremba Lech 33 Zegarski Wojciech 13, 20, 26, 36, 37, 49-51 Schlag Peter 23 Sitkowski Wacław 6, 11 Słuszniak Janusz 34, 36, 50, 51 Snow Gordon 23 Sosnowski Wiesław 33 Sowacka Maria 6 Stanisławek Andrzej 26 Stanowski Edward 23 Steffen Jan 28 53

Spis treści Takie były początki... 5 Prezesi Polskiego Towarzystwa Chirurgii Onkologicznej 13 Członkowie Honorowi 23 Medal Zasłużony dla Polskiego Towarzystwa Chirurgii Onkologicznej 25 Regulamin przyznawania Medalu 27 Wykłady dedykowane profesorowi Tadeuszowi Koszarowskiemu w latach 1987-2014 28 Konferencje i Zjazdy 1984-1994 32 Działalność wydawnicza 38 Współpraca międzynarodowa i wyróżnienia 44 Nagroda Naukowa PTChO 46 Dekalog chirurga onkologa 47 Usteckie Dni Onkologiczne 49 Władze Polskiego Towarzystwa Chirurgii Onkologicznej w kadencji 2012-14 51 Indeks nazwisk 52

Wydawca: Polskie Towarzystwo Chirurgii Onkologicznej z pomocą grantu wydawniczego, udzielonego przez Polską Fundację Europejskiej Szkoły Onkologii w Jubileuszowym Roku 30-lecia powstania Sekcji Chirurgii Onkologicznej Towarzystwa Chirurgów Polskich 20-lecia powstania Polskiego Towarzystwa Chirurgii Onkologicznej i XX Zjazdu tego Towarzystwa Redakcja techniczna: Agnieszka Wysokińska-Bekas Opracowanie graficzne: Włodzimierz Rudnicki Realizacja komputerowa: Marek Krym Ilustracje ze zbiorów Andrzeja Kułakowskiego, Sławomira Mazura, Polskiego Towarzystwa Chirurgii Onkologicznej, Redakcji Nowotworów, Dolnośląskiego Centrum Onkologii, Centrum Onkologii Ziemi Lubelskiej im. św. Jana z Dukli i Centrum Onkologii im. Franciszka Łukaszczyka w Bydgoszczy Druk:Agencja Wydawniczo-Poligraficzna GIMPO Mieczysław Pohl Warszawa 2014 ISBN 978-83-939507-0-6