SZKOLNY PROGRAM PROFILAKTYKI OBOWIĄZUJĄCY W PUBLICZNYM GIMNAZJUM NR 1 IM. KRÓLA JANA KAZIMIERZA W GŁOGÓWKU (22.02.2016) TREŚCI PROGRAMU PROFILAKTYCZNEGO: I. WSTĘP II. PODSTAWY PRAWNE III. DIAGNOZA IV. ZAKRES DZIAŁALNOŚCI PROFILAKTYCZNEJ V. CELE PROGRAMU VI. SPOSOBY REALIZACJI VII. EWALUACJA I. WSTĘP Celem programu jest stworzenie w Gimnazjum środowiska sprzyjającego nabywaniu przez uczniów umiejętności radzenia sobie z własną sytuacją życiową oraz z samym sobą. Jego tworzenie oraz realizacja wymagają więc współuczestnictwa zarówno uczniów, nauczycieli jak i rodziców. II. PODSTAWY PRAWNE Prawo państwowe: Ustawa o systemie oświaty z dn. 7 września 1991r. (z późniejszymi zmianami); Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 18.08.2015 r. w sprawie zakresu form prowadzenia w szkołach i placówkach systemu oświaty działalności wychowawczej, edukacyjnej, informacyjnej i profilaktycznej w celu przeciwdziałania narkomanii. Ustawa o postępowaniu w sprawach nieletnich z dnia 26 października 1982 r. (Dz.U. z 2002 r. nr11, poz.109 z późniejszymi zmianami); Niektóre przepisy Kodeksu Wykroczeń: art.: 51, 62, 69, 74, 76, 85, 87, 119, 122, 124, 133, 144. Prawo wewnątrzszkolne: Statut szkoły Program wychowawczy szkoły III. DIAGNOZA 1) Narzędzia: ankiety skierowane do uczniów, rodziców i pracowników szkoły, analiza protokołów zespołu wychowawczego; obserwacja; analiza wytworów uczniów; analiza frekwencji uczniów;
informacje od pedagoga szkolnego; informacje od nauczycieli dotyczące funkcjonowania uczniów; informacje od uczniów i rodziców uzyskiwane przy okazji rozmów indywidualnych. 2) Diagnoza potrzeb środowiska uczniów i rodziców Na podstawie analizy ankiet przeprowadzonych wśród nauczycieli i uczniów, rozmów z wychowankami oraz ich rodzicami, a także obserwacji środowiska szkolnego ustalono następującą hierarchie potrzeb: zapewnienie w szkole bezpiecznego środowiska sprzyjającego nauce i wychowaniu; zapewnienie pomocy uczniom stwarzającym problemy wychowawcze oraz mającym trudności w nauce; pomoc rodzicom w rozwiązywaniu problemów wychowawczych swoich dzieci. 3) Diagnoza rzeczywistych problemów występujących wśród uczniów Problemy uczniów widoczne na terenie szkoły: Agresja słowna i fizyczna uczniów wobec siebie, poniżanie, niszczenie mienia osobistego (kurtek, plecaków), niszczenie mienia szkolnego, kradzieże, palenie papierosów. Problemy edukacyjne i wychowawcze rejestrowane przez pedagoga, wychowawców klas i innych nauczycieli poza szkołą: Wagarowanie, brak zainteresowania nauką, arogancja wobec nauczycieli i pracowników szkoły, niestosowny wygląd ucznia, cyberprzemoc, zażywanie substancji psychoaktywnych. Problemy zgłaszane przez rodziców: 1) Występujące wobec ich dzieci na terenie szkoły lub podczas dojazdów: pobicia, zastraszanie, zachowania agresywne, niszczenie mienia osobistego, używanie wulgaryzmów. 2) Występujące w domu, wobec rodziców i innych osób starszych, rodzeństwa: agresja słowna, używanie wulgaryzmów, niechęć do wysiłku. 4) Czynniki ryzyka: Wyjazdy zarobkowe jednego lub dwojga rodziców i związane z tym niedostatki nadzoru i opieki nad dziećmi. Niewydolność wychowawcza domu rodzinnego, bezrobocie, alkoholizm rodziców. Brak odpowiednich nawyków i umiejętności umożliwiających nawiązywanie prawidłowych relacji społecznych z rówieśnikami i osobami dorosłymi (rodzic, nauczyciel). Środowisko społeczne propagujące kult pieniądza i konsumpcji, umożliwiające dzieciom udział w rozrywkach przeznaczonych dla osób dorosłych (np. dyskoteki w klubach). Klimat antywychowawczy stwarzany przez prasę młodzieżową i programy telewizyjne. Wczesna inicjacja seksualna dzieci. Zagrożenia wynikające z korzystania z portali społecznościowych, gier komputerowych, cyberprzemoc. Kontakty z grupami skonfliktowanymi z prawem.
Coraz większa liczba uczniów z różnego rodzaju dysfunkcjami oraz obniżonymi możliwościami intelektualnymi. 5) Diagnoza mocnych stron szkoły czynniki chroniące: Działalność samorządu uczniów. Wolontariat uczniów. Wychowawcy tworzący klimat otwartej komunikacji. Organizacja szkoły nakierowana na wspieranie podejmowania przez uczniów odpowiedzialnych decyzji. Pomoc pedagoga w szkole. Działalność Szkolnego Ośrodka Kariery. Działalność grup sportowych, teatralnej i kół zainteresowań. 6) Możliwości uzyskania wsparcia w środowisku lokalnym: Działalność grup sportowych (klub Fortuna, klub karate, LZS). Działalność grup teatralnych i kół zainteresowań działających przy Domu Kultury. Współpraca z grupą SORONTAR. Działalność grup przykościelnych (ministranci, zespoły muzyczne). 7) W ramach realizacji działań w zakresie profilaktyki szkoła współpracuje z: Komendą Policji w Głogówku oraz Powiatową Komendą Policji w Prudniku Strażą Pożarną w Głogówku, Sądem Rejonowym w Prudniku, Wydział Rodzinny i Nieletnich, Gminną Komisją Rozwiązywania Problemów Alkoholowych w Głogówku, Gminną Komisją ds. Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie w Głogówku, Poradnią Psychologiczno- Pedagogiczną w Prudniku, Powiatowym Centrum Pomocy Rodzinie w Prudniku, Powiatowym Ośrodkiem Interwencji Kryzysowej w Prudniku, Ośrodkiem Pomocy Społecznej w Głogówku, Ochotniczymi Hufcami Pracy, Młodzieżowymi Ośrodkami Socjoterapii. IV. ZAKRES DZIAŁALNOŚCI PROFILAKTYCZNEJ: 1) Profilaktyka uniwersalna- wspieranie wszystkich uczniów w prawidłowym rozwoju i zdrowym stylu życia oraz podejmowanie działań, których celem jest ograniczenie zachowań ryzykownych, niezależnie od poziomu ryzyka używania przez nich środków i substancji. 2) Profilaktyka selektywna- wspieranie uczniów, którzy ze względu na swoją sytuacje rodzinną, środowiskową są w wyższym stopniu narażeni na rozwój zachowań ryzykownych. 3) Profilaktyka wskazująca- wspieranie uczniów, u których rozpoznano wczesne objawy używania środków i substancji. V. CELE PROGRAMU 1) Cele główne Wspieranie osobowego rozwoju uczniów. Ochrona przed podejmowaniem zachowań społecznie nieakceptowanych.
2) Cele szczegółowe: Wzmacnianie poczucia wartości i kształtowanie adekwatnej samooceny uczniów. Kształtowanie umiejętności budowania pozytywnych relacji międzyludzkich. Rozwijanie umiejętności komunikacyjnych uczniów (kulturalne porozumiewanie się, asertywność, rozwiązywanie konfliktów, radzenie sobie ze stresem). Wspieranie ucznia w sytuacjach trudnych. Przeciwdziałanie zachowaniom ryzykownym (np. uzależnienia, wagary, kontakty z grupami skonfliktowanymi z prawem). Przeciwdziałanie przedwczesnej inicjacji seksualnej. Propagowanie zdrowego stylu życia. VI. SPOSOBY REALIZACJI Cele szczegółowe Zadania Odpowiedzialni Integracja klasy jako czynnik wychowawca wzmacniający poczucie bezpieczeństwa ucznia. Organizowanie zajęć związanych z wychowawca, pedagog, rozpoznawaniem i wzmacnianiem mocnych stron ucznia, kształtowaniem poczucia tożsamości. Uwrażliwianie na znaczenie wyglądu zewnętrznego jako jednego z czynników kształtowania samooceny ucznia. Wzmacnianie poczucia wartości i kształtowanie adekwatnej samooceny uczniów. Kształtowanie umiejętności budowania pozytywnych relacji międzyludzkich. Reagowanie na niewłaściwy strój i wygląd ucznia. Rozwijanie zdolności i zainteresowań poprzez zaoferowanie uczniom szerokiej oferty zajęć pozalekcyjnych oraz różnorodnych kółek zainteresowań. Rozpoznawanie i wzmacnianie specyficznych uzdolnień uczniów. Indywidualne porady doradcy zawodowego, możliwość korzystania z oferty Szkolnego Ośrodka Kariery. Organizacja wyjazdów integracyjnych dla uczniów klas pierwszych. Organizacja uroczystości ślubowania uczniów klas pierwszych na sztandar szkoły wraz z symbolicznym włączeniem ich do społeczności szkolnej. Integracja zespołów klasowych poprzez gry i zabawy na godzinach wychowawczych oraz udział w imprezach klasowych. Wyjazdy integracyjne (wycieczki dla uczniów kilku klas, wspólne wyjazdy do doradca zawodowy klas I, opiekun SU
Rozwijanie umiejętności komunikacyjnych uczniów (kulturalne porozumiewanie się, asertywność, rozwiązywanie konfliktów, radzenie sobie ze stresem). Wspieranie ucznia w sytuacjach trudnych. kina, teatru itp.) Opieka nad pracą samorządu uczniów, pracą na rzecz szkoły, tworzeniem wspólnych projektów, organizacja zajęć pozalekcyjnych. Organizacja i uczestnictwo w uroczystościach i imprezach szkolnych, w spektaklach teatralnych, koncertach i happening Inicjowanie podczas godzin wychowawczych sytuacji sprzyjających rozwijaniu umiejętności komunikacyjnych uczniów poprzez gry i zabawy dotyczące następujących obszarów: 1) komunikacja werbalna i niewerbalna, 2) zachowania asertywne, 3) umiejętność negocjacji i rozwiązywania konfliktów, 4) sposoby radzenia sobie ze stresem, 5) metody efektywnego uczenia się. Spotkania z ciekawymi ludźmi, warsztaty rozwijające umiejętności komunikacyjne uczniów w ww obszarach. Reagowanie na sytuacje odbiegające od ogólnie przyjętych norm (np. wulgarne zachowania, konflikty słowne lub bójki między uczniami podczas lekcji lub na przerwach). Sporządzenie na początku roku szkolnego listy uczniów wymagających pomocy Porady indywidualne, opieka psychopedagogiczna. Współpraca z domem rodzinnym ucznia. Organizowanie dla rodziców spotkań np. z przedstawicielami poradni pracującymi z nastolatkami, które sprawiają problemy wychowawcze lub wpadły w konflikt z prawem. Zapewnienie opieki uczniom z trudnościami w nauce poprzez : 1) przydział na zajęcia dydaktycznowyrównawcze, 2) działalność szkolnego wolontariatu, 3) pracę z zespołem klasowym mającą na celu wykluczenie zagrożenia wyizolowania ucznia z grupy. opiekun SU pedagog,, pedagog,, pedagog i pedagog wychowawca pedagog wychowawca
Przeciwdziałanie zachowaniom ryzykownym (np. uzależnienia, wagary, kontakty z grupami skonfliktowanymi z prawem). Jednolity system reagowania w sytuacjach zagrożenia dla zdrowia i życia uczniów procedury postępowania wg załącznika Strategia przeciwdziałania przemocy i agresji bezpieczna szkoła. Zapoznanie uczniów z prawem wewnątrzszkolnym Monitorowanie frekwencji uczniów. Aktywne dyżury nauczycieli oraz pracowników szkoły na przerwach. Inicjowanie podczas godzin wychowawczych sytuacji sprzyjających rozwijaniu umiejętności interpersonalnych uczniów poprzez gry i zabawy dotyczące następujących obszarów: 1) znaczenie grupy rówieśniczej dla rozwoju psychospołecznego nastolatka, 2) konsekwencje kontaktów z grupami skonfliktowanymi z prawem. Inicjowanie sytuacji wychowawczych mających na celu uwrażliwienie uczniów na zagrożenia wynikające z korzystania z portali społecznościowych i gier komputerowych oraz na zjawisko cyberprzemocy 1) godziny wychowawcze, 2) spotkania ciekawymi ludźmi, koncerty, pogadanki, 3) spotkania z przedstawicielami policji oraz poradni zajmującej się m.in. problematyką uzależnień. Uświadamianie rodzicom zagrożeń wynikające z korzystania przez dzieci z portali społecznościowych i gier komputerowych oraz ze zjawiska cyberprzemocy. Uświadamianie uczniom konsekwencji w przypadku niszczenia mienia osobistego, szkolnego lub kradzieży. Stosowanie wymiaru kar wg zapisu w statucie szkoły., pedagog, i nauczyciele nauczyciele i inni pracownicy szkoły, pedagog, pedagog, Przeciwdziałanie Udział młodzieży w zajęciach w ramach nauczyciel WDŻ
przedwczesnej inicjacji seksualnej. Propagowanie zdrowego stylu życia. zajęć wychowania do życia w rodzinie. Zorganizowanie zajęć w ramach godzin wychowawczych na temat kontaktów między nastolatkami. Indywidualne rozmowy i pomoc psychopedagogiczna. Pedagogizacja rodziców w zakresie wychowania nastolatków do dojrzałej miłości i odpowiedzialności. Organizowanie zajęć mających na celu uświadomienie zagrożeń wynikających z: a) błędnego wizerunku nastolatka (bulimia, anoreksja), b) błędów żywieniowych (podjadanie żywności typu fast food), c) korzystania z dopalaczy i napojów energetyzujących. Uwrażliwianie rodziców na zagrożenia wynikające z zaburzeń odżywiania, pomoc w uzyskaniu porady lekarskiej itp. Projekty edukacyjne mające na celu propagowanie korzyści wynikających ze zdrowego trybu życia., pedagog, pedagog, nauczyciele biologii i wychowania fizycznego VII. EWALUACJA Ewaluacja zostanie przeprowadzona w oparciu o rozmowy z uczniami podczas godzin wychowawczych oraz ich rodzicami podczas wywiadówki semestralnej, sprawozdania wychowawców dotyczących sytuacji wychowawczych w klasie, sprawozdań z pracy pedagoga.