Rozwój energetyki z perspektywy polityki Samorządu Województwa Pomorskiego Słupsk, 12 października 2016 Adam Mikołajczyk DEPARTAMENT ROZWOJU GOSPODARCZEGO Urząd Marszałkowski województwa Pomorskiego, ul. Okopowa 21/27, 80-810 Gdańsk Tel. 58 32 68 300, faks 58 32 68 303, e-mail: drg@pomorskie.eu, www.pomorskie.eu
Energetyka a misja Samorządu Województwa Pomorskiego Sektor energetyczny warunkuje rozwój gospodarki regionu w postaci jakości i pewności dostaw energii elektrycznej dla przemysłu i społeczeństwa, Decyzje podejmowane obecnie będą kształtować w regionie miks energetyczny, który musi odpowiadać na zmieniające się potrzeby. Bezpieczeństwo energetyczne: stan gospodarki umożliwiający pokrycie bieżącego i perspektywicznego zapotrzebowania odbiorców na paliwa i energię w sposób technicznie i ekonomicznie uzasadniony, przy zachowaniu wymagań ochrony środowiska; USTAWA z dnia 10 kwietnia 1997 r. Prawo energetyczne
Diagnoza stanu obecnego Struktura zużycia paliw pierwotnych i nośników energii w źródłach ciepła Struktura odbiorców energii elektrycznej zlokalizowanych na terenie woj. pomorskiego 9,95% 4,76% 42,8% 7,7% 9,01% 63,95% 33,4% 12,33% 2,1% 13,9% Węgiel Paliwa gazowe Olej opałowy OZE (biomasa+biogaz+inne) Energia elektryczna - mieszkańcy - handel, obiekty użyt. publicznej - oświetlenie ulic - przemysł - inne obiekty
Diagnoza - OZE w województwie pomorskim (1) Produkcja energii elektrycznej ze źródeł odnawialnych zlokalizowanych na terenie województwa pomorskiego w roku 2014 osiągnęła poziom 1550 GWh, co stanowi ok. 40% udziału w całkowitej produkcji energii elektrycznej na terenie województwa. Moc nominalna zainstalowanych turbin wiatrowych w województwie pomorskim wynosi około 683 MW e. Łączna moc planowanych lądowych elektrowni wiatrowych na terenie woj. pomorskiego, dla których wydano już warunki przyłączenia do Krajowego Systemu Elektroenergetycznego wynosi 1625 MW e. Łączna moc planowanych elektrowni wiatrowych na obszarze Morza Bałtyckiego w części przylegającej do województwa pomorskiego, dla których wydano warunki przyłączenia do Krajowego Systemu Elektroenergetycznego wynosi 2245 MW e.
Diagnoza - OZE w województwie pomorskim (2) W Województwie Pomorskim zlokalizowanych jest 98 małych elektrowni wodnych o łącznej mocy 34 MW e Moc zainstalowana w oczyszczalniach ścieków w województwie pomorskim (biogaz) 4,49 MW e Moc zainstalowana w składowiskach odpadów w województwie pomorskim (biogaz) 5,36 MW e Obecnie w Województwie Pomorskim zlokalizowanych jest 9 biogazowni rolniczych. Łączna moc zainstalowana (bez mocy cieplnej z kogeneracji) wynosi 12,16 MW e i 12,77MW t Elektrownie fotowoltaiczne w województwie pomorskim (koncesjonowane) mają łączną moc ok. 2,035 MW e
Instrumenty Pomorski system polityki planowania rozwoju SWP strategicznego 2012 2013 2014 Strategia Rozwoju Województwa Pomorskiego 2020 6 regionalnych programów strategicznych -gospodarka -turystyka -społeczeństwo -zdrowie -transport -energetyka i środowisko finansowanie krajowe programy operacyjne 2014-2020 Regionalny Program Operacyjny 2014-2020 Uzgadnianie najważniejszych dla regionu projektów: z rządem w ramach metropolii trójmiasta na poziomie miast i powiatów z sektorem gospodarki i nauki Kontrakt Terytorialny Zintegrowane Inwestycje Terytorialne (ZIT) Zintegrowane Porozumienia Terytorialne (ZPT) Porozumienia na rzecz Inteligentnych Specjalizacji (IS) finansowanie projekty projekty projekty
ENERGETYKA założenia w RPS EKO-EKTYWNE POMORZE Regionalny Program Strategiczny w zakresie energetyki i środowiska Ekoefektywne Pomorze, przyjęty Uchwałą nr 931/274/13 Zarządu Województwa Pomorskiego z dnia 8 sierpnia 2013 roku. Priorytet 1.1. Rozwój niskoemisyjnych źródeł energii z niezbędną infrastrukturą oraz dywersyfikacja dostaw paliw i surowców energetycznych. Priorytet 1.2. Poprawa efektywności energetycznej. Priorytet 1.3. Zwiększenie wykorzystania energii ze źródeł odnawialnych.
Instrumenty wsparcia RPO WP Obszar tematyczny RPO WP i PO KL 2007-2013 RPO WP 2014-2020 mln euro mln euro % zmiana 1. Komercjalizacja wiedzy 70,4 139,9 +99% 2. Przedsiębiorstwa 105,8 174,6 +65% 3. Edukacja 4. Kształcenie zawodowe 141,8 188,3 +33% 5. Zatrudnienie 217,5 225,5 +4% 6. Integracja 75,3 114,3 +52% 7. Zdrowie 35,9 105,0 +192% 8. Konwersja 211,2 159,0-25% 9. Mobilność 266,4 357,2 +34% 10. Energia 34,1 215,0 +530% 11. Środowisko 78,3 120,9 +54% 12. Pomoc techniczna 44,2 65,2 +48% RAZEM 1 280,9 1 864,9 +46%
RPO WP projekty badawczorozwojowe Oś priorytetowa 1 - Komercjalizacja Wiedzy Działanie 1.1. Ekspansja przez innowacje Poddziałanie 1.1.1. Ekspansja przez innowacje - wsparcie dotacyjne Poddziałanie 1.1.2. Ekspansja przez innowacje - wsparcie pozadotacyjne Cel szczegółowy: Zwiększona aktywność badawczo-rozwojowa przedsiębiorstw. Wsparcie dla przedsiębiorstw rozpoczynających i rozwijających działalność B+R; Możliwe uzyskanie wsparcia na cały proces projektowy od fazy badawczej - poprzez linie pilotażowe i działania w zakresie walidacji produktów - do fazy pierwszej produkcji włącznie; Wsparcie skierowane będzie także na projekty badawczo-wdrożeniowe, zmierzające do komercjalizacji wyników, realizowane przez instytucje B+R we współpracy z przedsiębiorstwami. koncentracja - Inteligentne Specjalizacje
Inteligentne Specjalizacje Pomorza (ISP) Technologie offshore i portowo-logistyczne Technologie interaktywne w środowisku nasyconym informacyjnie Technologie ekoefektywne w produkcji, przesyle, dystrybucji i zużyciu energii i paliw oraz w budownictwie Technologie medyczne w zakresie chorób cywilizacyjnych i okresu starzenia
ZAKRES ISP 3 technologie smart grid w dystrybucji energii magazynowanie energii odnawialne źródła energii, generacja rozproszona i energetyka prosumencka poprawa efektywności energetycznej w budownictwie i przemyśle ISP 3 Technologie ekoefektywne w produkcji, przesyle, dystrybucji i zużyciu energii i paliw oraz w budownictwie środki transportu o napędzie alternatywnym poszukiwanie, wydobycie i przetwarzanie surowców energetycznych
RPO WP inwestycje w przedsiębiorstwach Oś priorytetowa 2 Przedsiębiorstwa Działanie 2.2. Inwestycje profilowane Wsparcie w ramach interwencji powinno posłużyć firmom w przełamywaniu barier rozwojowych i skutkować ich modernizacją w wybranych aspektach, takich jak poprawa ekoefektywności, powiązania międzynarodowe, w tym ekspansja na rynki zewnętrzne, ukierunkowanie na innowacje oraz obszary inteligentnych specjalizacji, pełniejsze wykorzystanie możliwości technologii cyfrowych, a także poprawa efektywności procesów produkcyjnych. Wspierane będą małe i średnie przedsiębiorstwa, zwłaszcza te dysponujące potencjałem do ekspansji. Maksymalna wartość wydatków kwalifikowalnych projektu wynosi 2 mln PLN
RPO WP inwestycje w przedsiębiorstwach (cd) Inwestycje w przedsiębiorstwach służące: a) poszerzeniu rynków zbytu lub palety oferowanych produktów/usług albo znaczącej poprawie ich jakości - projekty wpisujące się w obszary inteligentnej specjalizacji, b) poprawie efektywności, dzięki wykorzystaniu technologii informacyjnokomunikacyjnych, c) redukcji wodo-, surowco-, materiało-, transporto- i energochłonności procesów produkcyjnych, tj. m.in. oszczędności surowców i energii oraz ograniczaniu emisji szkodliwych substancji do środowiska,
RPO WP - OŚ PRIORYTETOWA 10. ENERGIA. Założenia Orientacyjny udział środków finansowych pomiędzy obszarami tematycznymi w ramach osi priorytetowej 10. Energia Oś priorytetowa 10. Energia 100% 215 mln. Efektywność energetyczna w zabudowie 65% 140 mln. Odnawialne źródła energii Redukcja emisji 20% 43 mln. 15% 32 mln.
RPO WP wsparcie projektów energetycznych. Termomodernizacja (1) Efektywność energetyczna (Działanie 10.1 i 10.2): Kompleksowa i głęboka modernizacja energetyczna obiektów i budynków użyteczności publicznej przedsięwzięcia polegające na: zmniejszeniu strat ciepła przez przenikanie w zewnętrznych przegrodach przeźroczystych (okna, drzwi przeszklone) i nieprzeźroczystych (ściany zewnętrzne, stropy poddasza, stropy piwnic), likwidacji istniejących indywidualnych źródeł ciepła wraz z budową przyłącza do systemu ciepłowniczego, modernizacji źródeł ciepła z uwzględnieniem możliwości zastosowania kogeneracji, modernizacji systemów grzewczo wentylacyjnych z uwzględnieniem zastosowania wysokosprawnej rekuperacji energii, modernizacji instalacji wewnętrznej centralnego ogrzewania i ciepłej wody użytkowej, modernizacji wewnętrznej instalacji elektrycznej i oświetlenia wewnętrznego, wykorzystaniu OZE na potrzeby własne budynku, instalacji systemów monitoringu i zarządzania energią.
Poddziałanie 10.2. Efektywność energetyczna 28 czerwca 2016 r. podpisano 20 umów: wydatki kwalifikowalne wybranych w konkursie projektów - ponad 254 milionów PLN; Łączna wartość przyznanego dofinansowania prawie 195 milionów PLN. Łączna liczba zmodernizowanych energetycznie budynków 284 (sztuki); Szacowane zmniejszenie rocznego zużycia energii to blisko 70 milionów kilowatogodzin rocznie; Szacowany roczny spadek emisji gazów cieplarnianych (dwutlenku węgla) prawie 19 tysięcy ton. Efektywność energetyczna ZIT RPO WP wsparcie projektów energetycznych. Termomodernizacja (2) Przeznaczono 50 298 534 EUR. Zidentyfikowano dotychczas 31 projektów (docelowo ponad 40).
RPO WP wsparcie projektów energetycznych. OZE Działanie 10.3. Odnawialne źródła energii Planowany konkurs (nabór projektów) 12 grudzień 2016 31 styczeń 2017. Kwota wsparcia: 121 841 798 PLN Typy projektów: 1) Budowa, rozbudowa lub przebudowa infrastruktury oraz zakup urządzeń służących do produkcji energii pozyskiwanej ze źródeł odnawialnych, w tym wykorzystujących: słońce do 2 MWe/MWt / biomasę do 5 MWt / biogaz do 1 MWe / geotermalne źródła ciepła do 2 MWt, 2) przebudowa infrastruktury oraz zakup niezbędnych urządzeń wykorzystujących energię wody wyłącznie na już istniejących budowlach piętrzących lub wyposażonych w hydroelektrownie, przy jednoczesnym zapewnieniu pełnej drożności budowli dla przemieszczeń fauny wodnej o mocy do 5 MWe, 3) budowa lub przebudowa infrastruktury przyłączeniowej niezbędnej do odbioru i przesyłu energii elektrycznej lub ciepła ze źródeł odnawialnych, 4) rozbudowa i przebudowa sieci energetycznych średniego i niskiego napięcia oraz obiektów infrastruktury energetycznej i urządzeń technicznych wyłącznie w celu przyłączenia nowych instalacji produkujących energię z OZE
Uzupełniająco w ramach typów projektów nr 1) - 4) dopuszcza się budowę lub modernizację systemów zarzadzania energią. Działanie 10.4. Redukcja emisji Planowany nabór : 5.09.2016-14.10.2016 (typy projektów 4,5), 14.11.2016-16.12.2016 (typy pr. 1,2,3) Kwota wsparcia : 63 302 021 PLN (4,5), 68 670 956 PLN (1,2,3) Typy projektów: 1) rozbudowa lub przebudowa scentralizowanych systemów zaopatrzenia w ciepło, obejmujące źródła, sieci i węzły cieplne wraz z przyłączem do budynku, 2) likwidacja istniejących indywidualnych źródeł ciepła w obiektach użyteczności publicznej i budynkach mieszkalnych wraz z podłączeniem odbiorców do miejskiego systemu ciepłowniczego lub lokalnych systemów ciepłowniczych, 3) budowa nowych i modernizacja istniejących źródeł ciepła w tym wykorzystujących OZE, 4) modernizacja oświetlenia zewnętrznego na energooszczędne w ciągach komunikacyjnych i ogólnodostępnych przestrzeniach publicznych, 5) rozbudowa systemu monitoringu powietrza. RPO WP wsparcie projektów energetycznych. Redukacja emisji
WYSPA ENERGETYCZNA definicja RPS Ekoefektywne Pomorze Definicja przyjęta w RPS Ekoefektywne Pomorze Uchwała ZWP nr 931/274/13 z dnia 8 sierpnia 2013 roku PV Wyspa energetyczna Niezależny energetycznie system (lokalny) grupujący producentów, konsumentów oraz prosumentów, charakteryzujący się możliwością regulacji energii produkowanej i zużywanej w ramach systemu, w czasie rzeczywistym, jak również możliwością współpracy z innymi, niezależnymi systemami i lokalnym dystrybutorem energii
WYSPA ENERGETYCZNA - funkcje Czemu ma służyć wyspa energetyczna? powinna służyć lokalnym zorganizowanym grupom odbiorców i producentów w celu poprawy ich bezpieczeństwa energetycznego powinna optymalnie wykorzystywać zużywane nośniki energii i paliwa pierwotne powinna wykorzystywać występujące lokalne nadwyżki energii (np. energii odpadowej) i paliw powinna wpływać na poprawę efektywności energetycznej powinna obniżyć koszty potrzeb energetycznych danej grupy
WYSPA ENERGETYCZNA Schemat logiczny Czy w obszarze realizacji projektu istnieje bądź będzie realizowana sieć elektroenergetyczna? TAK NIE Czy w obszarze realizacji projektu istnieje bądź będzie realizowana sieć ciepłownicza/gazownicza? NIE TAK Czy w systemie, którego elementem ma być instalacja objęta projektem, istnieje stabilne źródło energii elektrycznej? NIE PROJEKT NIE WPISUJE SIĘ W KONCEPCJĘ WYSPY ENERGETYCZNEJ TAK Czy w wyniku realizacji projektu w systemie będzie funkcjonować stabilne źródło energii elektrycznej NASTĘPNY SLAJD NIE
WYSPA ENERGETYCZNA Schemat logiczny (cd) Z POPRZEDNIEGO SLAJDU Czy w systemie, którego elementem ma być instalacja objęta projektem, funkcjonują co najmniej 2 źródła OZE? TAK NIE Czy w wyniku realizacji projektu w systemie będą funkcjonowały co najmniej 2 źródła OZE? PROJEKT NIE WPISUJE SIĘ W KONCEPCJĘ WYSPY ENERGETYCZNEJ TAK Czy wspierany system/źródła uwzględniają elementy umożliwiające regulację energii produkowanej i zużywanej w ramach systemu, jak również współpracę z innymi, niezależnymi systemami i lokalnym dystrybutorem energii? NIE TAK PROJEKT WPISUJE SIĘ W KONCEPCJĘ WYSPY ENERGETYCZNEJ
Dziękuję za uwagę!