POSTANOWIENIE. SSN Anna Kozłowska (przewodniczący) SSN Barbara Myszka SSN Krzysztof Strzelczyk (sprawozdawca)



Podobne dokumenty
POSTANOWIENIE. Sygn. akt I CZ 84/11. Dnia 28 października 2011 r. Sąd Najwyższy w składzie :

POSTANOWIENIE. SSN Krzysztof Strzelczyk (przewodniczący) SSN Zbigniew Kwaśniewski SSN Grzegorz Misiurek (sprawozdawca)

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

POSTANOWIENIE. SSN Mirosława Wysocka (przewodniczący) SSN Grzegorz Misiurek (sprawozdawca) SSN Dariusz Zawistowski

POSTANOWIENIE. SSN Wojciech Katner (przewodniczący) SSN Teresa Bielska-Sobkowicz SSN Dariusz Dończyk (sprawozdawca)

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

POSTANOWIENIE. Sygn. akt V CSK 21/15. Dnia 23 października 2015 r. Sąd Najwyższy w składzie:

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

POSTANOWIENIE. SSN Wojciech Katner (przewodniczący) SSN Agnieszka Piotrowska (sprawozdawca) SSN Katarzyna Tyczka-Rote

POSTANOWIENIE. Sygn. akt II CSK 116/12. Dnia 14 listopada 2012 r. Sąd Najwyższy w składzie :

POSTANOWIENIE. SSN Jolanta Strusińska-Żukowska

POSTANOWIENIE. SSN Maria Szulc (przewodniczący) SSN Iwona Koper SSN Krzysztof Strzelczyk (sprawozdawca)

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ. SSN Teresa Bielska-Sobkowicz (przewodniczący) SSN Marian Kocon SSN Grzegorz Misiurek (sprawozdawca)

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

POSTANOWIENIE. Sygn. akt V CZ 29/14. Dnia 8 maja 2014 r. Sąd Najwyższy w składzie:

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ. SSN Krzysztof Strzelczyk (przewodniczący) SSN Iwona Koper (sprawozdawca) SSN Zbigniew Kwaśniewski

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

POSTANOWIENIE. SSN Teresa Bielska-Sobkowicz (przewodniczący) SSN Grzegorz Misiurek (sprawozdawca) SSA Katarzyna Polańska-Farion

POSTANOWIENIE. SSN Krzysztof Pietrzykowski (przewodniczący) SSN Iwona Koper SSN Maria Szulc (sprawozdawca)

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ. SSN Marek Sychowicz (przewodniczący, sprawozdawca) SSN Jan Górowski SSN Marian Kocon

POSTANOWIENIE. SSN Iwona Koper (przewodniczący) SSN Mirosław Bączyk SSN Karol Weitz (sprawozdawca)

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

POSTANOWIENIE. SSN Teresa Bielska-Sobkowicz (przewodniczący, sprawozdawca) SSN Irena Gromska-Szuster SSN Wojciech Katner

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ. Dnia 7 grudnia 2012 r. Sąd Najwyższy w składzie :

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ. SSN Józef Frąckowiak (przewodniczący) SSN Teresa Bielska-Sobkowicz (sprawozdawca) SSN Tadeusz Żyznowski

POSTANOWIENIE. SSN Jan Górowski (przewodniczący) SSN Józef Frąckowiak (sprawozdawca) SSN Elżbieta Skowrońska-Bocian

POSTANOWIENIE. Sygn. akt II CSK 412/16. Dnia 27 kwietnia 2017 r. Sąd Najwyższy w składzie:

POSTANOWIENIE. SSN Krzysztof Pietrzykowski (przewodniczący) SSN Iwona Koper SSN Maria Szulc (sprawozdawca)

POSTANOWIENIE. SSN Krzysztof Strzelczyk

POSTANOWIENIE. Sygn. akt II CSK 348/14. Dnia 9 kwietnia 2015 r. Sąd Najwyższy w składzie:

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ. SSN Marian Kocon (przewodniczący) SSN Zbigniew Kwaśniewski (sprawozdawca) SSA Barbara Trębska

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

POSTANOWIENIE. SSN Krzysztof Pietrzykowski (przewodniczący) SSN Dariusz Dończyk SSN Anna Owczarek (sprawozdawca)

POSTANOWIENIE. SSN Henryk Pietrzkowski (przewodniczący) SSN Grzegorz Misiurek SSN Katarzyna Tyczka-Rote (sprawozdawca)

POSTANOWIENIE. w sprawie z wniosku Skarbu Państwa Ministra Pracy i Polityki Społecznej

POSTANOWIENIE. SSN Wojciech Katner (przewodniczący) SSN Krzysztof Pietrzykowski (sprawozdawca) SSN Krzysztof Strzelczyk

POSTANOWIENIE. Sygn. akt I CSK 434/12. Dnia 17 kwietnia 2013 r. Sąd Najwyższy w składzie :

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

POSTANOWIENIE. SSN Małgorzata Wrębiakowska-Marzec

POSTANOWIENIE. Sygn. akt II CSK 626/12. Dnia 26 czerwca 2013 r. Sąd Najwyższy w składzie:

POSTANOWIENIE. Sygn. akt I CZ 47/13. Dnia 23 maja 2013 r. Sąd Najwyższy w składzie :

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ. Dnia 7 marca 2013 r. Sąd Najwyższy w składzie :

POSTANOWIENIE. SSN Irena Gromska-Szuster (przewodniczący) SSN Mirosław Bączyk SSN Krzysztof Strzelczyk (sprawozdawca)

POSTANOWIENIE. Sygn. akt V CZ 56/16. Dnia 29 września 2016 r. Sąd Najwyższy w składzie:

POSTANOWIENIE. Sygn. akt V CSK 21/14. Dnia 20 listopada 2014 r. Sąd Najwyższy w składzie:

POSTANOWIENIE. SSN Marian Kocon (przewodniczący) SSN Krzysztof Strzelczyk (sprawozdawca) SSN Bogumiła Ustjanicz. Protokolant Anna Matura

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ. SSN Wojciech Katner (przewodniczący) SSN Agnieszka Piotrowska (sprawozdawca) SSN Katarzyna Tyczka-Rote

POSTANOWIENIE. SSN Antoni Górski (przewodniczący) SSN Dariusz Dończyk (sprawozdawca) SSN Hubert Wrzeszcz

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

POSTANOWIENIE. SSN Roman Trzaskowski UZASADNIENIE

POSTANOWIENIE. Sygn. akt IV CSK 491/14. Dnia 21 maja 2015 r. Sąd Najwyższy w składzie:

POSTANOWIENIE. SSN Barbara Myszka (przewodniczący) SSN Marta Romańska SSN Krzysztof Strzelczyk (sprawozdawca)

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

POSTANOWIENIE. SSN Teresa Bielska-Sobkowicz (przewodniczący) SSN Wojciech Katner SSA Elżbieta Fijałkowska (sprawozdawca)

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ. SSN Henryk Pietrzkowski (przewodniczący) SSN Anna Kozłowska SSN Zbigniew Kwaśniewski (sprawozdawca)

POSTANOWIENIE. SSN Antoni Górski (przewodniczący) SSN Marta Romańska (sprawozdawca) SSN Karol Weitz

POSTANOWIENIE. SSN Katarzyna Tyczka-Rote (przewodniczący) SSN Mirosław Bączyk SSN Hubert Wrzeszcz (sprawozdawca)

POSTANOWIENIE. Sygn. akt I CSK 265/08. Dnia 8 stycznia 2009 r. Sąd Najwyższy w składzie :

POSTANOWIENIE. SSN Barbara Myszka (przewodniczący) SSN Krzysztof Pietrzykowski (sprawozdawca) SSN Maria Szulc

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

POSTANOWIENIE. po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej. skargi kasacyjnej wnioskodawców od postanowienia Sądu Okręgowego

POSTANOWIENIE. SSN Teresa Bielska-Sobkowicz (przewodniczący, sprawozdawca) SSN Wojciech Katner SSN Bogumiła Ustjanicz

POSTANOWIENIE. w sprawie z powództwa L. Okręgowej Izby Inżynierów Budownictwa. przeciwko Polskiej Izbie Inżynierów Budownictwa z siedzibą w W.

POSTANOWIENIE. Sygn. akt V CZ 10/16. Dnia 20 kwietnia 2016 r. Sąd Najwyższy w składzie:

POSTANOWIENIE. SSN Barbara Myszka

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ. SSN Romualda Spyt (przewodniczący) SSN Halina Kiryło SSN Zbigniew Korzeniowski (sprawozdawca)

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ. SSN Kazimierz Zawada (przewodniczący) SSN Zbigniew Kwaśniewski (sprawozdawca) SSN Barbara Myszka

POSTANOWIENIE. SSN Józef Frąckowiak (przewodniczący) SSN Irena Gromska-Szuster (sprawozdawca) SSN Dariusz Zawistowski. Protokolant Ewa Krentzel

POSTANOWIENIE. w sprawie z wniosku Polskiego Towarzystwa Samochodowego "A." Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w P.

POSTANOWIENIE. SSN Irena Gromska-Szuster (przewodniczący) SSN Krzysztof Pietrzykowski SSA Krzysztof Strzelczyk (sprawozdawca)

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ. SSN Barbara Myszka (przewodniczący) SSN Maria Szulc (sprawozdawca) SSN Kazimierz Zawada

POSTANOWIENIE. Sygn. akt II CZ 15/15. Dnia 24 kwietnia 2015 r. Sąd Najwyższy w składzie:

POSTANOWIENIE. po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

POSTANOWIENIE. Sygn. akt V CSK 433/12. Dnia 6 września 2013 r. Sąd Najwyższy w składzie :

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ. SSN Dawid Miąsik (przewodniczący) SSN Zbigniew Korzeniowski (sprawozdawca) SSN Maciej Pacuda

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

POSTANOWIENIE. Sygn. akt III CSK 207/18. Dnia 6 lutego 2019 r. Sąd Najwyższy w składzie: SSN Krzysztof Strzelczyk

POSTANOWIENIE. SSN Anna Owczarek (przewodniczący) SSN Krzysztof Pietrzykowski (sprawozdawca) SSN Agnieszka Piotrowska

POSTANOWIENIE. SSN Zbigniew Myszka

POSTANOWIENIE. przy uczestnictwie Skarbu Państwa reprezentowanego przez Nadleśniczego. o założenie księgi wieczystej i wpis prawa własności,

POSTANOWIENIE. Sygn. akt II UK 33/11. Dnia 5 października 2011 r. Sąd Najwyższy w składzie :

Postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 16 października 2014 r. III CZ 39/14

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ. SSN Józef Frąckowiak (przewodniczący) SSN Katarzyna Tyczka-Rote SSN Hubert Wrzeszcz (sprawozdawca)

POSTANOWIENIE. Sygn. akt II CSK 241/10. Dnia 14 stycznia 2011 r. Sąd Najwyższy w składzie :

POSTANOWIENIE. SSN Irena Gromska-Szuster (przewodniczący) SSN Wojciech Katner (sprawozdawca) SSN Anna Kozłowska

WYROK W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

POSTANOWIENIE. Sygn. akt I CSK 163/12. Dnia 8 listopada 2012 r. Sąd Najwyższy w składzie:

Transkrypt:

Sygn. akt I CSK 76/12 POSTANOWIENIE Dnia 6 września 2012 r. Sąd Najwyższy w składzie : SSN Anna Kozłowska (przewodniczący) SSN Barbara Myszka SSN Krzysztof Strzelczyk (sprawozdawca) w sprawie z wniosku Stowarzyszenia Przedwojennych Warszawskich Własnościowych Spółdzielni Mieszkaniowych w Warszawie przy uczestnictwie Prezydenta Miasta Stołecznego Warszawy o wpis, po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w Izbie Cywilnej w dniu 6 września 2012 r., skargi kasacyjnej wnioskodawcy od postanowienia Sądu Okręgowego z dnia 30 września 2011 r., oddala skargę kasacyjną.

2 Uzasadnienie Postanowieniem z dnia 10 stycznia 2011 r. Sąd Rejonowy, po ponownym rozpoznaniu sprawy, oddalił wniosek Stowarzyszenia Przedwojennych Warszawskich Własnościowych Spółdzielni Mieszkaniowych o wpis do rejestru stowarzyszeń. Z ustaleń tego Sądu wynikało, że w skład założycieli stowarzyszenia wchodziło 41 osób fizycznych i prawnych, w tym 24 osoby fizyczne. Powołując się na wiążącą ocenę prawną sądu drugiej instancji, Sąd Rejonowy wskazał, że założycielem stowarzyszenia może być wyłącznie osoba fizyczna i dlatego uchwalenie statutu i wybór komitetu założycielskiego przez osoby prawne narusza prawo. Sąd Okręgowy postanowieniem z dnia 30 września 2011 r. oddalił apelację wnioskodawcy od postanowienia sądu pierwszej instancji. Sąd odwoławczy podtrzymał dotychczasową ocenę prawną wyrażoną we wcześniejszym postanowieniu z dnia 19 listopada 2010 r. uchylającym wydane w pierwszej instancji postanowienie i przekazującym wniosek o wpis do ponownego rozpoznania. Wskazał, że wprawdzie art. 9 ustawy z dnia 7 kwietnia 1989 r. Prawo o stowarzyszeniach (tekst jedn. Dz. U. z 2001 r., Nr 79, poz. 855 ze zm. dalej jako Prawo o stowarzyszeniach) nie dookreśla, że członkami stowarzyszenia są osoby fizyczne, niemniej już z art. 12 tej ustawy wynika, że komitet założycielski składa wniosek o rejestrację wraz z listą założycieli zawierającą imiona i nazwiska, datę i miejsce urodzenia, miejsce zamieszkania oraz własnoręczne podpisy założycieli. Wskazuje więc na konieczność przedstawienia danych osobowych osób fizycznych będących założycielami. Podstawę interpretacyjną przepisów ustawy prawa o stowarzyszeniach w tym art. 9 stanowi również preambuła tej ustawy zawierająca gwarancje zrzeszania się przypisane obywatelom a więc osobom fizycznym. Nie bez znaczenia jest również odwołanie się w preambule do Powszechnej Deklaracji Praw Człowieka, która w art. 20 ust. 1 stanowi, ze każdy człowiek ma prawo do spokojnego zgromadzania się i stowarzyszania. Sąd okręgowy zwrócił uwagę, że w art. 10 ust. 3 Prawa o stowarzyszeniach przyjmuje się, że osoba prawna może być jedynie wspierającym członkiem stowarzyszenia, a w odniesieniu do

3 stowarzyszeń zwykłych ustawa (art. 42 ust. pkt 3) zakazuje zrzeszanie osób prawnych. Zdaniem Sądu, udział w czynnościach założycielskich tj. uchwalaniu statutu, wyborze komitetu założycielskiego osób prawnych jako podmiotów nieuprawnionych do utworzenia stowarzyszenia, stanowi o wadliwości tych czynności. Odnosząc się do zarzutów związanych z naruszeniem art. 12 i 58 Konstytucji RP, Sąd Okręgowy wskazał, że zasada bezpośredniego stosowania Konstytucji nie może być podstawą odmowy stosowania przez Sąd przepisów ustawowych, który nie ma kompetencji do kontroli konstytucyjności obowiązującego ustawodawstwa. Tryb tej kontroli został uregulowany w art. 188 Konstytucji. Zdaniem Sądu, prokonstytucyjna wykładnia przepisów ustawy Prawo o stowarzyszeniach wskazujących, że założycielami stowarzyszenia mogą być osoby fizyczne, a więc obywatele, pozwala przyjąć, że przepisy te nie stwarzają zagrożenia naruszenia ich prawa do zrzeszania się przewidzianego w art. 12 Konstytucji. Brak jest też podstaw do uznania naruszenia art. 58 Konstytucji w sytuacji, gdy stowarzyszenie podlegające rejestracji może powstać, zgodnie z art. 58 ust. 3 Konstytucji, w oparciu o przepisy ustawy Prawo o stowarzyszeniach. Tym samym ustawodawca uznał, że kwestia stowarzyszenia powinna zostać uregulowana ustawą, co z zasady nie pozwala na stosowanie Konstytucji bezpośrednio. W skardze kasacyjnej, wniesionej od postanowienia Sądu Okręgowego, wnioskodawca zarzucił naruszenie art. 9 ustawy Prawo o stowarzyszeniach przez jego błędną wykładnię i niewłaściwe zastosowanie i przyjęcie, że osoby prawne nie mogą być założycielami stowarzyszenia, podczas gdy niniejszy przepis przyznaje prawo zakładania stowarzyszeń wszelkim osobom, nie zawężając podmiotowego zakresu jego zastosowania jedynie do osób fizycznych, a także naruszenie art. 12 i 58 Konstytucji RP przez ich błędną wykładnię i niewłaściwe zastosowanie skutkujące pozbawieniem prawa do swobodnego tworzenia stowarzyszeń oraz wolności zrzeszania się. Na tej podstawie wniósł o uchylenie zaskarżonego postanowienia w całości i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi Okręgowemu ewentualnie uchylenie tego postanowienia i wydanie orzeczenia co do istoty.

4 Sąd Najwyższy zważył, co następuje: Zgodnie z art. 9 Prawa o stowarzyszeniach, osoby w liczbie co najmniej piętnastu, pragnące założyć stowarzyszenie, uchwalają statut stowarzyszenia i wybierają komitet założycielski. Pomimo, iż w tym przepisie jak i w innych postanowieniach tej ustawy regulujących tworzenie stowarzyszeń, nie używa się określenia osoby fizyczne, to jednak inne postanowienia zawarte w art. 1 ust. 1, art. 3 ust. 1, 2 i 3, art. 4 ust. 1 i 2, art. 10 ust. 3, art. 12 tej samej ustawy wskazują jednoznacznie, że prawo założenia stowarzyszenia przysługuje wyłącznie osobom fizycznym. Adresatami norm zawartych w art. 1 ust. 1, art. 3 ust. 1, 2, 3 Prawa o stowarzyszeniach są obywatele polscy, mający pełną zdolność do czynności prawnych i niepozbawieni praw publicznych. Te kryteria mogą odnosić się wyłącznie do osób fizycznych. Podobnie należy ocenić treść art. 4 ust. 1 Prawa o stowarzyszeniach, który przewiduje możliwość zrzeszania się w stowarzyszeniach przez cudzoziemców mających miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Na ograniczony do osób fizycznych krąg podmiotów mogących tworzyć stowarzyszenia na podstawie ustawy Prawo o stowarzyszeniach wskazują także regulacje zawarte w art. 10 ust. 3 oraz w art. 12 tej ustawy. Według art. 10 ust. 3 osoby prawne mogą być jedynie wspierającymi członkami stowarzyszenia, a zatem osoby prawne nie mogą być członkami założycielami stowarzyszenia, a jedynie mogą przystąpić do już istniejącego stowarzyszenia jako członek wspierający. Z kolei art. 12 Prawa o stowarzyszeniach, który określa wymagania wniosku do sądu rejestrowego o rejestrację stowarzyszenia, wymienia między innymi listę założycieli zawierającą imiona i nazwiska, datę i miejsce urodzenia, miejsce zamieszkania oraz własnoręczne podpisy założycieli. Są to niewątpliwie atrybuty przysługujące wyłącznie osobom fizycznym. Wobec treści przytoczonych przepisów ustawy Prawo o stowarzyszeniach, nie zasługuje na uwzględnienie zarzut błędnej wykładni i niewłaściwego zastosowania art. 9 przez przyjęcie, że osoby prawne nie mogą być założycielami stowarzyszenia tworzonego na podstawie tej ustawy. Podobne stanowisko zajął Sąd Apelacyjny w Warszawie w postanowieniu z dnia 5 maja 1994 r. (I ACr 280/94, PS 1996, wkładka do nr 11, poz. 50), które skarżący niesłusznie przedstawia dla

5 wzmocnienia własnej argumentacji. Sąd Apelacyjny przyjął w nim, że w stowarzyszeniach tworzonych na podstawie art. 9 Prawa o stowarzyszeniach członkami są wyłącznie osoby fizyczne, a ustawa nie przewiduje formy stowarzyszenia mieszanego, stowarzyszającego jako członków zwyczajnych osoby fizyczne i osoby prawne. Ponieważ w skardze kasacyjnej zarzuca się błędną wykładnię art. 12 i 58 Konstytucji, a przez to błędne niezastosowanie tych przepisów trzeba podnieść, że podstawą odmowy zastosowania przez sąd przepisów Prawa o stowarzyszeniach, które zawężają do osób fizycznych krąg podmiotów uprawnionych do tworzenia stowarzyszenia, nie może być wyrażona w art. 8 ust. 2 Konstytucji RP zasada bezpośredniego stosowania Konstytucji. Oznacza ona obowiązek sądu orzekania w zgodzie z priorytetami ustanowionymi w Konstytucji. Wobec tego w sytuacjach, kiedy występują wątpliwości interpretacyjne, sąd powinien dokonać wykładni regulacji ustawowej w sposób najprzychylniejszy Konstytucji. Sąd nie ma natomiast kompetencji do orzekania o niekonstytucyjności przepisu i usuwania go z systemu prawnego. Wyłączną kompetencję w tym zakresie, zgodnie z art. 188 Konstytucji, ma Trybunał Konstytucyjny. Jedynie w razie uzasadnionych wątpliwości co do zgodności ustawy z Konstytucją, sąd ma obowiązek zwrócenia się na podstawie art. 193 Konstytucji do Trybunału Konstytucyjnego z odpowiednim pytaniem prawnym (zob. orzeczenia Sądu Najwyższego z dnia 30 października 2002 r., V CNK 1456/00, niepubl., z dnia 7 listopada 2002 r., V CKN 1493/00, niepubl., z dnia 18 września 2002 r., III CKN 326/01, niepubl., z dnia 24 października 2003 r., III CK 36/02, niepubl., z dnia 24 czerwca 2004 r., III CK 536/02, niepubl., z dnia 26 marca 2004 r., IV CK 188/03, niepubl., z dnia 16 kwietnia 2004 r., I CK 291/03, OSNC 2005, nr 4, poz. 71, wyrok z dnia 3 grudnia 2008 r., V CSK 310/08, nie publ.; wyrok z dnia 27 stycznia 2010 r., II CSK 370/09, niepubl.). Takich wątpliwości nie miał Sąd drugiej instancji przyjmując, że stanowcze postanowienia ustawy Prawo o stowarzyszeniach wyłączają wykładnię, prowadzącą do uznania, iż osoby prawne mogą być założycielami stowarzyszenia tworzonego na podstawie tej ustawy, a wykładnia ta nie pozostaje w sprzeczności ze wskazanymi przez wnioskodawcę normami konstytucyjnymi.

6 Podzielając ten wniosek, ale z innym uzasadnieniem, należy zwrócić uwagę, że z treści art. 58 Konstytucji, regulującego wolność zrzeszania, wynika podział na dwie grupy zrzeszeń. Do pierwszej należą zrzeszenia podlegające rejestracji sądowej. Zgodnie z art. 58 ust. 3 Konstytucji, szczegółowe przesłanki zrzeszania się podlegającemu sądowej rejestracji konkretyzuje ustawodawstwo zwykłe. Określa ono, w zależności od charakteru i funkcji społecznej poszczególnych zrzeszeń, przede wszystkim sposób ich powstawania, struktury organizacyjne oraz możliwości rozwiązywania. Ustawy zwykłe tworzą gotowe formy prawne, które zapewniają wolność zrzeszania nie tylko osobom fizycznym ale także podmiotom zbiorowym (w tym osobom prawnym), a podmioty te, zamierzające podjąć określoną działalność mają swobodę wyboru właściwej formy organizacyjnej w zależności od celów, jakie pragną wspólnie realizować, oraz skutków, które chcą osiągnąć. Druga grupa zrzeszeń, które nie podlegają sądowej rejestracji, pozostaje poza zakresem szczegółowej regulacji prawnej i mogą być one tworzone na podstawie bezpośredniego stosowania Konstytucji. Przyjęcie takiego rozwiązania usprawiedliwiają doniosłe skutki w zakresie statusu prawnego zrzeszeń, jakie najczęściej następują z chwilą sądowej rejestracji, a mianowicie zrzeszenia te - tak jak w przypadku stowarzyszeń (poza stowarzyszeniami zwykłymi) - uzyskują osobowość prawną, stają się odrębnymi podmiotami mogącymi nabywać prawa i zaciągać zobowiązania. Regulacje zawarte w ustawie Prawo o stowarzyszeniach, przyznające tylko osobom fizycznym legitymację do tworzenia stowarzyszeń - czyli zrzeszeń o celach niezarobkowych, które opierają swoją działalność na pracy społecznej członków (art. 2 ust. 1 i 3 Prawa o stowarzyszeniach), a jednocześnie przewidujące udział osób prawnych w stowarzyszeniach w charakterze członków wspierających, odpowiadają konstytucyjnej zasadzie wolności zrzeszania się. Liczba innych prawno organizacyjnych form zrzeszania proponowanych przez ustawodawcę jest znaczna. Niektóre z nich odnoszą się wprost do spółdzielni jako podmiotów zbiorowych, które mogą zakładać związki rewizyjne lub związki gospodarcze lub też przystępować do tych związków (art. 240 i 243 ustawy z dnia 16 września 1982 r. Prawo spółdzielcze tekst jedn. Dz. U. z 2003 r., Nr 188 poz. 1848 ze zm.).

7 Z tych względów Sąd Najwyższy na podstawie art. 398 14 k.p.c. w zw. z art. 13 2 k.p.c. orzekł, jak w sentencji.. es