1 Technologie Informacyjne WYKŁAD I Internet - podstawy MAIL: a.dudek@pwr.edu.pl WWW: http://wgrit.ae.jgora.pl/ad KONSULTACJE: czwartki, piątki 8.00-9.00 sala 118
2 Internet to globalna, ogólnoświatowa sieć komputerowa oparta na protokole adresowym IP i protokole transportowym TCP. Jego początki sięgają 29 października 1969 kiedy połączenie pomiędzy Szkołą Inżynierii i Nauk Stosowanych Uniwersytetu Kalifornijskiego w Los Angeles (UCL) I Instytutem Badawczym uniwersytetu Stanford w Menlo Park (SRI International) dała początek sieci ARPANET, pracującej jeszcze w protokole X.25, która to sieć stopniowo połączyła uczelnie i instytuty badawczego zachodniego wybrzeża Stanów Zjednoczonych. W 1983 r. sieć ta zaczęła działać w protokole TCP/IP opracowanym przez agencję obronną DARPA i wykorzystywanym do tej pory testowo tzn. sieci DARPANET.
3 Prawdziwie przełomowym dla funkcjonowania sieci stał się koniec lat osiemdziesiątych i początek dziewięćdziesiątych poprzedniego wieku, gdyż w tym czasie w Centrum badawczym energetyki jądrowej w Bernie (CERN) opracowano język znaczników HTML, który dość szybko został wykorzystany w pierwszej przeglądarce sieci word-wide-web, której udało się uzyskać dużą popularność, jaką była przeglądarka Mosaic. Równocześnie mniej więcej w tym samym czasie do sieci ARPANET zaczęły być podłączane inne funkcjonujące wtedy sieci rozległe takie jakie EARNET, USETNET czy BITNET a całość zyskała obecną nazwę Internetu. Od tego czasu sieć zaczęła bardzo się gwałtownie rozwijać szybko stając się globalnym medium komunikacyjnym.
4 Wszystkie komputery w sieci Internet posiadają unikalny adres zwany adresem IP, składający się z czterech liczb z przedziału 0-255 rozdzielonych kropkami (np. 78.8.58.126). Przydziałem adresów zajmuje się Internet Corporation for Assigned Names and Number ICANN instytucja powołana przez rząd Stanów Zjednoczonych. Uważny czytelnik zauważy, iż liczba wszystkich adresów tego typu wynosi 255^4 czyli około 4 miliardy, co już jest liczbą mniejszą niż liczba wszystkich komputerów obecnie istniejących na świecie. Nie jest więc możliwe aby każdy komputer posiadał swój unikalny adres IP. Z tego powodu definiuje się adresy publiczne (unikalne) oraz prywatne (mogące się powtarzać) w postaci 10.x.x.x lub 192.168.x.x.
5 Te ostatnie są rozpoznawalne tylko wewnątrz sieci lokalnej organizacji (lub coraz częściej nawet sieci domowej) i tłumaczone na adresy publiczne poprzez mechanizm NAT (Network Address Translation). W przyszłości problem braku adresów IP ma zostać rozwiązany przez wprowadzenie wersji szóstej tego protokołu z 128 bitowymi adresami (adresy obecnego protokołu w wersji czwartej są 32 bitowe) co odpowiada to około 3,4 *10 38 różnych adresów co wystarczy na aktualne i przyszłe (o ile nie zostaną odkryte inne cywilizacje ) zapotrzebowanie. Jednak wprowadzanie protokołu IPv6 zwanego też IPnG początkowo szacowane na rok ok. 2005 jest z roku na rok przesuwane, a złożoność informatyczna tego przedsięwzięcia i konieczność wymiany bądź rekonfiguracji bardzo dużej części sprzętu sieciowego powoduje, iż trudno ustalić horyzont czasowy tej czynności.
6 Publiczne adresy IP są tłumaczone przez protokół DNS (Domain Name System) na nazwy łatwiejsze do zapamiętania przez użytkowników (np. w postaci wgrit.ae.jgora.pl ). Do tego celu niezbędna jest sieć serwerów zarządzana przez INTERNIC (Internet Network Information Center) również instytucję rządową Stanów Zjednoczonych powiązaną z departamentem handlu. Standardy techniczne Internetu ustalane są demokratycznie przez wszystkich jego użytkowników w postaci tzn. Internet Drafts propozycji standardów i dokumentów RFC (Request For Comments) zawierających wersje tych standardów zatwierdzone w drodze consensusu przez użytkowników sieci. Wszystkie tego typu dokumenty znajdują się na stronie IETF (Internet Engineering Task Force) instytucji zarządzającej standardami.
7 Najpopularniejszymi usługami sieci Internet są www (word-wide web - "ogólnoswiatowa pajęczyna ) bazująca na protokole transportowym HTTP (Hyper-Text Transfer Protocol) i języku opisu stron HTML (Hyper-Text Mark-up Language) oraz poczta elektroniczna e-mail oparta na protokołach SMTP (Simple Mail Transfer Protocol), POP3 (Post-Office Protocol) oraz IMAP (Internet Message Access Protocol) obecnie w wersji 4. Oprócz nich użytkownicy Internety mogą korzystać z : Protokołów transferu plików FTP,SCP; Narzędzi pracy zdalnej: telnet, SSH, terminali pracy zdalnej Grup dyskusyjnych UseNet; Internet - podstawy Sieci peer-peer typu edonkey i bittorrent; Komunikatorów internetowych typu SKYPE, GADU-GADU;.
8 i wielu innych narzędzi i protokołów przeznaczonych do wyspecjalizowanych zastosowań. Mosaic była pierwszą powszechnie używaną przez użytkowników Internetu przeglądarką, natomiast pierwszą historycznie tego typu aplikacją była ViolaWWW, opracowana w Uniwersytecie Illinois ale nie wyszła ona nigdy poza fazę prototypu i w związku z tym jej popularność była bardzo ograniczona.