INNOWACJA PEDAGOGICZNA REALIZOWANA W SZKOLE PODSTAWOWEJ IM. ADAMA MICKIEWICZA W SKALMIERZYCACH

Transkrypt

1 INNOWACJA PEDAGOGICZNA REALIZOWANA W SZKOLE PODSTAWOWEJ IM. ADAMA MICKIEWICZA W SKALMIERZYCACH Tytuł: Bezpieczeństwo- ciekawość- sukces - każdy uczeń jest zdolny Autorzy innowacji: Jolanta Łęcka, Danuta Szymczak I. Określenie rodzaju innowacji: metodyczna ze względu na stosowane metody pracy dydaktycznej, wychowawczej i opiekuńczej. II. Zakres innowacji. Innowacja realizowana jest w klasach I-III na zajęciach edukacyjnych w szkole podstawowej według opracowanego planu pracy. Przewidywany czas realizacji innowacji od r. III. Uzasadnienie potrzeby wprowadzenia innowacji i oczekiwania z nią związane. a) Zamysł wprowadzenia innowacji powstał w oparciu o przeprowadzone diagnozy zespołów klasowych z wykorzystaniem metod kinezjologii edukacyjnej. Dzieci rozpoczynające naukę szkolną na ogół wykazywały wielką fascynację, zaangażowanie i chęć współpracy. Z upływem czasu u niektórych uczniów pomimo starań ze strony nauczyciela zauważalny był zanik tego nastawienia. Zadaliśmy sobie wówczas pytanie: Dlaczego tak się dzieje, czy błąd leży po stronie pracy nauczyciela, czy problem tkwi w dziecku. Wyniki przeprowadzonych badań dostarczyły nam pełnej charakterystyki indywidualnych stylów uczenia się i zachowania uczniów i stały się impulsem do wprowadzenie zmian metodycznych w pracy z dziećmi. b) Przewidywane efekty wdrożenia innowacji: - odreagowanie negatywnych i pozytywnych napięć emocjonalnych, - wzrost motywacji do podejmowanych działań edukacyjnych, społecznych i wychowawczych, - wzmocnienie pewności siebie w relacjach interpersonalnych, - wzmocnienie poczucia własnej wartości, - doskonalenie płynności ruchów całego ciała i wzmocnienie poczucia równowagi. c) Kryteria sukcesu: - uczeń wykazuje chęć podejmowania wszelkich działań edukacyjnych, społecznych i wychowawczych, - uczeń nawiązuje pozytywne relacje interpersonalne, - uczeń zna i chętnie prezentuje swoje zdolności, - uczeń wykazuje poprawę koordynacji ruchowej i intelektualnej. 1

2 IV. Treść innowacji 1. Główne założenia innowacji Innowacja oparta jest na założeniach programowych Gimnastyki mózgu autorstwa Pala Denisona oraz na koncepcji Inteligencji Wielorakich Howarda Gardnera. Każde dziecko uczy się w specyficzny dla siebie sposób, jest wyposażone w typowy dla siebie profil funkcjonowania mózgu. Znając go, możemy zrozumieć i pomóc dziecku w zdobywaniu nowych wiadomości i umiejętności. Dlatego należy stworzyć dzieciom odpowiednie warunki do odkrywania, rozwijania i wykorzystania talentów. Kinezjologia Edukacyjnej zwana także gimnastyką mózgu wspomaga rozwój dziecka, koryguje jego dysfunkcje rozwojowe, ułatwia uczenie się poprzez usprawnianie analizatora wzrokowego i słuchowego, koordynację ruchową, rozwój myślenia abstrakcyjnego, pamięci i koncentracji. Wprowadzenie odpowiednich zestawów ćwiczeń i systematyczne ich stosowanie uaktywnia pracę obu półkul mózgowych, dzięki czemu wiedza jest lepiej przyswajana i wykorzystana. Każdy uczeń ma inny styl uczenia się i w innym stopniu rozwinięte poszczególne inteligencje. Howard Gardner wyróżnił wiele różnych rodzajów inteligencji: Inteligencja wizualno-przestrzenna- umiejętność malowania, rysowania, rzeźbienia lub wyobrażania sobie trójwymiarowych Inteligencja muzyczna - umiejętność układania piosenek, śpiewania, gry na instrumencie, pisania wierszy, a także stosowania rymu i rytmu. Inteligencja interpersonalna (społeczna) - umiejętność nawiązywania kontaktów z innymi osobami Inteligencja intrapersonalna (refleksyjna) - umiejętność skupienia uwagi na swoich uczuciach, umiejętność wyciągania wniosków z przeżytych doświadczeń i umiejętność planowania. Inteligencja ruchowa - zdolności manualne oraz umiejętności sportowe Inteligencja przyrodnicza - umiejętność rozumienia praw natury i postępowania zgodnie z nimi Zbadanie i zdiagnozowanie uczniów pod kątem stylów uczenia się oraz opracowanie informacji zwrotnych dla samych dzieci i ich rodziców pozwoli na określenie kierunku rozwoju zainteresowań i zdolności dzieci oraz opracowanie i dostosowanie rozwiązań metodycznych wspomagających proces uczenia się i rozwój dzieci. 2. Cele: Główne: - rozwijanie predyspozycji i zdolności poznawczych uczniów, - wspomaganie holistycznego rozwoju dziecka, - poprawa jakości pracy szkoły i podniesienie skuteczności kształcenia. 2

3 Szczegółowe: - rozwijanie aktywności twórczej i indywidualnych predyspozycji intelektualnych uczniów, - rozwijanie zdolności twórczego myślenia, - rozwijanie umiejętności manualnych, - rozwijanie umiejętności muzycznych i tanecznych, - kształtowanie wyobraźni przestrzennej, - rozwijanie zdolności językowych i matematycznych, - kształtowanie sprawności psychomotorycznych, - kształtowanie postawy współdziałania i wzajemnej odpowiedzialności, - rozwijanie prawidłowych relacji interpersonalnych. 3. Opis działań: Praca z dziećmi będzie przebiegała w specjalnie zorganizowanych centrach działań w oparciu o założenia teorii inteligencji wielorakich oraz ćwiczeń Dennisona. Centra działań: Centrum Działań Polonistycznych- rozwija inteligencję językowa, interpersonalna, intrapersonalną. W tym centrum zgromadzone będą wszystkie materiały dydaktyczne wspierające rozwój mowy, sprzyjające rozwojowi umiejętności czytania i pisania a także wypowiedzi ustnych m.in. Zestaw Bajek grajek, książeczki rozwijające umiejętności czytelnicze, puzzle, domina sylabowe, suwaki literowe, gry dydaktyczne typu Piotruś, gry planszowe ( wytwór pracy uczniów), kukiełki. Zabawy prowadzone w tym ośrodku pobudzą wiarę we własne siły i odwagę, ułatwią myślenie, poszukiwanie rozwiązań i umożliwią samokontrolę. Będą miały wpływ na budowanie poczucia własnej wartości i rozwój aktywności. Centrum Działań Matematyczno-Przyrodniczych rozwija inteligencję matematycznologiczną, przyrodniczą, interpersonalną i intrapersonalną. W tym ośrodku umieszczone będą materiały rozwijające kompetencje matematyczno-przyrodnicze m.in.: liczmany, kamyczki, miary, sznurowadła, kostki i karty do gier matematycznych, piłki matematyczne, zgromadzone okazy naturalne, instrukcje wykonywania prostych doświadczeń. Dziecko korzystające z tej bazy będzie uczyło się logicznego myślenia, dedukowania, formułowania pytań, szukania na nie odpowiedzi, wyciągania wniosków. Przeprowadzając własne eksperymenty i doświadczenia będzie miało możliwość praktycznego wykorzystania wiedzy. Centrum Działań Artystycznych- rozwija inteligencję wizualno-przestrzenną, muzyczną, ruchową oraz interpersonalną i intrapersonalną. W tym ośrodku umieszczone będą m.in.: zestawy ciekawych technik plastycznych i technicznych, płyty: Edukacja przez ruch, Porusz umysł. Wprowadzenie do zajęć elementów muzyki, plastyki i ruchu pozwala dzieciom o określonym profilu dominacji zaangażować się w wykonywanie zadań edukacyjnych. Plastyka, muzyka i ruch to przede wszystkim: tworzenie środków dydaktycznych, prac plastycznych - przy muzyce w określonym rytmie z uwzględnieniem wcześniej ustalonych procedur, angażowanie emocjonalne do podjęcia wysiłku intelektualnego, wzrost motywacji do dalszej pracy, szansa na odtworzenie wcześniej zdobytych 3

4 informacji. Zajęcia z wykorzystaniem środków dydaktycznych z tego centrum posłużą jako materiał wspierający rozwój wyobraźni i wrażliwości estetycznej dziecka, wzmocnią koncentrację, usprawnia analizę i syntezę wzrokowo-ruchową, poprawią efektywność uczenia się, pobudza do pracy obie półkule mózgowe. Ćwiczenia Dennisona podzielone są na grupy: ćwiczenia na przekroczenie linii środkowej - przygotowują do bilateralnej pracy w bliskiej odległości (pisanie, czytanie i inne umiejętności wymagające sprawności małej motoryki) oraz do aktywności wymagającej koordynacji ruchowej (duża motoryka): ruchy naprzemienne, rysowanie oburącz, słoń, wahadło, rower, kołysanka, leniwe ósemki. ćwiczenia wydłużające - pomagają rozluźnić napięcia, które gromadzą się w mięśniach i ścięgnach, pomagają osiągnąć poczucie zaangażowanej gotowości poprzez uwolnienie od napięć: sowa, wypady, aktywna ręka, dzwonek. ćwiczenia energetyzujące i pogłębiające postawę - pomagają odtworzyć połączenia nerwowe między ciałem a mózgiem ułatwiając przepływ energii elektromagnetycznej przez ciało, podtrzymują poczucie kierunku, stronności, ześrodkowania i skupienia: picie wody, punkty na myślenie, punkty równowagi, ziewanie energetyczne, kapturek myślenia, pozycja Dennisona, punkty pozytywne. Ważnymi elementami innowacji są również: diagnoza pod kątem profilu dominacji, badanie dominującego kanału odbioru, współpraca z rodzicami. DIAGNOZA POD KĄTEM PROFILU DOMINACJI pomaga nauczycielowi ustalić skuteczny sposób komunikacji z dzieckiem i określić jego mocne strony. Dzięki diagnozie wychowawca potrafi wesprzeć dziecko w sytuacjach dla niego trudnych wynikających z określonego profilu dominacji. Wyróżniamy 32 profile ze względu na dominację półkuli mózgowej, oka, ucha, ręki i nogi. W zależności od posiadanego profilu każdy z nas posiada inne zachowania. Nauczyciel posiadając wiedzę na ten temat potrafi trafnie i efektywnie zaplanować pracę z dzieckiem biorąc pod uwagę jego naturalne predyspozycje funkcjonowania w środowisku. BADANIE DOMINACJI KANAŁU ODBIORU. Preferowany system sensoryczny determinuje osobistą strategię uczenia się i styl komunikowania się z innymi. Ze względu na dominację określonego kanału zarówno uczeń jak i nauczyciel zwracają uwagę na określone informacje. Wyróżniamy słuchowców, wzrokowców i kinestetyków. Wzrokowcy - ich dominującym sposobem percepcji rzeczywistości jest kanał wzrokowy. Lubią się uczyć poprzez patrzenie lub obserwację pokazu (demonstracje), lubią wykresy, tabele, teksty zorganizowane. 4

5 Słuchowcy - lubią słuchać innych, ale raczej wolą sami dużo mówić. Powtarzają głośno to, co napisali, dobrze pamiętają imiona, zapominają twarze. Zapamiętanie następuje poprzez głośne powtarzanie materiału, poruszają ustami i czytają "po cichu". Kinestetycy - lubią czuć emocje, ruch, zapachy, smaki. Dla kinestetyków czytanie nie jest ulubionym zajęciem, chyba że wciągnie ich żywa akcja. Najlepiej pamiętają to, co sami wykonali, wyobraźnia ich pracuje w ruchu, muszą się poruszać (wiercić), lubią coś trzymać, manipulować, podskakują z zadowolenia, tupią ze złości, gestykulują. Lubią bliski kontakt z drugim człowiekiem podczas rozmowy (dotykanie, klepanie), ale nie są dobrymi słuchaczami. 4. Współpraca z rodzicami Podczas realizacji innowacji zakłada się: systematyczną organizację spotkań z rodzicami w formie: zajęć otwartych 2x w roku, indywidualnych konsultacji przedstawienie informacji zwrotnych -2 x w roku, konferencji przedstawiającej założenia innowacji oraz podsumowującej innowację. przekazywanie informacji zwrotnych rodzicom dotyczących postępów dziecka oraz wskazywanie kierunków rozwoju. 5. Metody pracy - zabawy integracyjne, gry i zabawy - ćwiczenia Dennisona, - zajęcia plastyczne, muzyczne, ruchowe - mapa pamięci, - autoprezentacja, portfolio - inscenizacja, drama, odgrywanie scenek rodzajowych - doświadczenie, eksperymenty, wycieczki - metody wykorzystujące TIK. 6. Formy pracy - indywidualna, - grupowa, - zespołowa. V. Przewidywane korzyści płynące z innowacji: Dla uczniów: 5

6 - poznanie ćwiczeń z gimnastyki mózgu synchronizujących pracę półkul mózgowych, - kształtowanie i utrwalanie prawidłowych zachowań, - możliwość odkrywania swoich zdolności, - uzupełnianie i poszerzanie wiedzy z zakresu poszczególnych edukacji, - pobudzanie do działań aktywnych. Dla nauczycieli: - pełna diagnoza zespołów klasowych pod katem preferencji uczenia się, - wypracowanie nowych metod i form pracy. Dla szkoły: - poprawa jakości pracy szkoły, - nawiązanie aktywnej współpracy z rodzicami. Dla rodziców: - diagnoza dziecka pod kątem sposobów uczenia się, komunikacji, - bieżąca informacja zwrotna. VI. Ewaluacja innowacji Ewaluacja będzie przeprowadzana przez nauczyciela prowadzącego w każdej klasie po ukończeniu realizacji innowacji. Narzędzia i procedury: arkusze diagnostyczne, ankiety dla rodziców i uczniów, karty pracy, obserwacja. Podczas realizacji innowacji podejmowane działania będą dokumentowane w postaci zdjęć, filmów, gromadzonych wytworów uczniów. W trakcie realizacji zadań innowacyjnych dopuszcza się modyfikację i uzupełniania wynikające z aktualnych potrzeb. Wyniki ewaluacji zostaną opublikowane na stronie internetowej oraz zostanie zorganizowana konferencja podsumowująca działania w czerwcu 2015 r. Bibliografia: 1. Paul Dennison, Kinezjologia Edukacyjna. Ćwiczenia, afirmacje, inspiracje, Wydawnictwo Kined, 2002r. 2. Dorota Dziamska, Edukacja przez ruch. Fale, spirale, jodełki, zygzaki, Wydawnictwo WSiP, 2008r. 3. Dorota Dziamska, Edukacja przez ruch. Matematyczne obrazy w szkole, Wydawnictwo WSiP, 2009r. 4. Hanna Hamer, Klucz do efektywności nauczania, Wydawnictwo Veda, 2010r. 5. Beata Przyborowska. Pedagogika innowacyjności, Wydawnictwo Naukowe UMK, 2013r. 6