Strona. 8 Posadzki ceramiczne odprowadzające 239 ładunki elektryczne

Transkrypt

1 Strona 8 Posadzki ceramiczne odprowadzające 239 ładunki elektryczne 237

2

3 Posadzki ceramiczne odprowadzające ładunki elektryczne 8 Podstawy W obszarach, w których poddaje się obróbce wybuchowe mieszaniny, gazy, opary i pyły lub korzysta z czułych przyrządów, konieczne jest zachowanie środków ostrożności, które zapewnią zdolność odprowadzania ładunków elektrostatycznych przez okładzinę posadzkową. Przykładowo są to pomieszczenia produkcji materiałów wybuchowych, akumulatorownie, stacje paliw, zakłady przemysłu chemicznego, obszary produkcyjne farb i lakierów, lakiernie, laboratoria, pracownie komputerowe, sale operacyjne, pomieszczenia sterylne itp. Przy projektowaniu i wykonaniu posadzek odprowadzających ładunki elektryczne należy uwzględnić następujące normy, regulacje i ich przestrzegać: DIN AGI- Arkusz roboczy str. 30 BGR-132 Prace glazurnicze Okładziny posadzkowe odprowadzające ładunki elektrostatyczne (ochrona konstrukcji przed kwasami) Wytyczne w zakresie zapobiegania zapłonu z powodu nagromadzenia ładunków elektrostatycznych Pomieszczenia medyczne (sale operacyjne itp.) Podstawy ochrony przed wyładowaniami elektrostatycznymi Przy przemieszczaniu się po niektórych rodzajach okładzin podłogowych, po dotknięciu klamki drzwi może nastąpić wyładowanie elektryczne. Powstały przeskok iskry, którego każdy już doświadczył, ogólnie nie stanowi dla ludzi żadnego zagrożenia, choć może przestraszyć. Jednak w wyżej opisanych obszarach koniecznie należy unikać wyładowań elektrycznych, ponieważ mogą doprowadzić nie tylko do zniszczenia podzespołów elektronicznych, ale również do wybuchu całych urządzeń. W obszarach wyposażonych w urządzenia elektrotechniczne ważną rolę odgrywają ładunki elektryczne. Wszystkie występujące w przyrodzie ciała, także ludzie posiadają dodatnie i ujemne ładunki, które zazwyczaj znajdują się w równowadze, określanej jako stan neutralny. Pomieszczenie laboratorium, zagrożone wybuchem Ładunki elektrostatyczne powstają w ruchu stałych izolatorów lub płynnych substancji, ewentualnie przy mechanicznym oddziaływaniu np. przy odrywaniu, pocieraniu, rozdrabnianiu lub rozprowadzaniu ciał stałych i materiałów; ponadto także podczas przepływów, przy rozlewaniu i rozpylaniu cieczy, a także podczas przemieszczania się gazów i oparów, które zawierają niewielkie ilości drobno rozproszonych ciał stałych. Takie przepływy ładunków elektrycznych prowadzą do powstania różnicy potencjałów i tzw. wyładowań elektrostatycznych. 239

4 8 Posadzki ceramiczne odprowadzające ładunki elektryczne Podstawy Nierówne potencjały mają tendencję do przywracania stanu równowagi tzn. kontakt ładunków zgromadzonych na osobach/rzeczach z ciałami te ładunki przewodzącymi prowadzi do spontanicznego wyładowania (np. przy otwieraniu drzwi). Przy wyrównywaniu różnić potencjałów powstająca iskra (błysk wyładowania) może spowodować zapłon w przestrzeni zagrożonej wybuchem. Innym efektem ubocznym wyładowań elektrostatycznych są pola elektryczne, które mogą osłabiać lub zakłócać pracę czułych urządzeń. Powstawaniu elektryczności statycznej nie można zapobiec, ale negatywne skutki mogą zostać zmniejszone poprzez wybór odpowiednich materiałów wykończeniowych. Można zapobiec nadmiernemu gromadzeniu się ładunków na ludziach i przedmiotach poprzez zagwarantowanie, że ładunki zamiast kumulować się będą równomiernie odprowadzane przez podłogę. Oznacza to, że dzięki uziemieniu ładunki elektrostatyczne są usuwane, co zapobiega wyładowaniom elektrycznym z iskrą. Przewodnictwo elektryczne zależy od oporności elektrycznej R. Okładzina posadzkowa rozpraszająca ładunki to taka, której opór elektryczny wynosi R < 1x10 9 Ω. W zależności od sposobu użytkowania danej powierzchni, może być dopuszczona również niższa oporność posadzki (ZH 1-200). Ze względu na różne wymagania przewodnictwa dla systemowych materiałów budowlanych (ceramika, kleje, fugi itp.) zdecydowanie zalecamy szczegółowe, dostosowane projektowo doradztwo techniczne. Systemy posadzkowe powinny spełniać następujące wymagania: Obszar wymagany opór elektryczny posadzki Pomieszczenia z urządzeniami elektronicznymi, jak centra obliczeniowe, zakładowe pracownie komputerowe, pomieszczenia biurowe ze specjalnym wyposażeniem R < 1x10 9 Ω Niezabezpieczone elektroniczne zespoły lub elementy z wymogami bezpieczeństwa, np. pomieszczenia badawcze w elektronicznym sektorze produkcji R < 1x10 8 Ω Niezabezpieczone elektroniczne podzespoły lub elementy np. pomieszczenia laboratoryjne do wytwarzania i napraw urządzeń elektronicznych R < 1x10 8 Ω Przestrzeń zagrożona wybuchem, np. w laboratoriach, w stacjach ciśnienia gazu Pomieszczenia szpitalne ze świeżo ułożoną posadzką Pomieszczenia szpitalne z ułożoną posadzką po 4 latach Sale operacyjne R < 10 8 Ω R < 10 7 Ω R < 10 8 Ω R > 5x10 4 Ω Materiały grożące wybuchem, produkcja i magazynowanie materiałów wybuchowych i amunicji R < 10 6 Ω 240

5 Posadzki ceramiczne odprowadzające ładunki elektryczne 8 Konstrukcja systemu 1 Podłoże: beton, jastrych cementowy, jastrych anhydrytowy, istniejące płytki itp. Zalecenia Materiały do układania i fugowania: Przewodzące ładunki elektryczne materiały do układania i fugowania ceramiki w zależności od rodzaju okładziny (patrz: punkt 4 ). 2 Uziemienie: Szyny wyrównujące potencjał (na każde 50 m 2 ) zgodnie z regulacjami niemieckiego związku VDE (przygotowane i zainstalowane przez elektryka) 3 Rozmieszczenie siatki: sieć miedzianych taśm, ułożona w maksymalnych odstępach 4-5 m. Minimalny przekrój pasków 1 mm 2. Opis produktu: taśma ekranująca miedziana (np. firmy 3M), szer. 19 mm 4 Struktura okładziny w zależności od rodzaju ceramiki: 4.1 Nieprzewodzący korpus płytki ze specjalnym szkliwem, przewodzącym ładunki elektryczne 4.2 Całkowicie przewodzące elementy 4.3 Nieprzewodząca okładzina z przewodzącą fugą i zaprawą klejową Dyspersja elektrostatyczna Sopro ELD to dyspersja do wytwarzania hydraulicznie wiążących zapraw cienkowarstwowych i zapraw fugowych o wysokim przewodnictwie elektrycznym. Do odprowadzania ładunków elektrostatycznych: w salach operacyjnych, w pracowniach komputerowych i biurach w elektrowniach, w zakładach chemicznych w zagrożonych wybuchem pomieszczeniach fabrycznych i magazynowych Uwaga: Dodatek dyspersji Sopro ELD 458 zmienia kolor zaprawy na czarny/antracyt! Dyspersja elektrostatyczna Sopro ELD 458 Klejenie Fugowanie Zgodny z normą Zgodny z normą P N -E N P N -E N obszary o wysokim obciążeniu mechanicznym Sopro No Wysokoelastyczna zaprawa klejowa, cienkowarstwowa Na ściany i podłogi Sopro VF XL 413 Wysokoelastyczna zaprawa klejowa do płyt wielkoformatowych, Na podłogi SoproDur HF 30 Fuga szeroka 3-30 mm wysokowytrzymała Sopro FL Fuga szeroka elastyczna z trasem 2-20 mm 241

6 8 Posadzki ceramiczne odprowadzające ładunki elektryczne 4.1 Nieprzewodzący korpus płytki ze specjalnym szkliwem, przewodzącym ładunki elektryczne Przewodzące szkliwo płytki Płytka nieprzewodząca ładunków elektrycznych Przewodząca fuga SoproDur HF 30 lub Sopro FL z dodatkiem dyspersji Sopro ELD 458 Zaprawa cienkowarstwowa Sopro VF XL 413 z dodatkiem dyspersji Sopro ELD 458 Samoprzylepna taśma miedziana w odstępach maks. 4-5 m Jastrych Etapy pracy: Oczyszczenie podłoża. Gruntowanie (chłonne/niechłonne podłoża) z zastosowaniem Sopro GD 749 lub Sopro HPS 673. Układanie siatki miedzianych pasków (samoprzylepnych) na jastrychu (maks. odstęp 4-5 m) lub, jeśli taśma miedziana nie jest samoprzylepna, jako wiązanie stosuje się zaprawę Sopro VF XL 413 z dodatkiem dyspersji Sopro ELD 458. Połączenie siatki pasków dla wyrównania potencjału (przez elektryka). Układanie płytek na hydraulicznie wiążącej, elastycznej zaprawie (Sopro VF XL 413, Sopro No itp.) z dodatkiem dyspersji Sopro ELD 458. Spoinowanie powierzchni okładziny zaprawą fugową SoproDur HF 30 lub Sopro FL z dodatkiem dyspersji Sopro ELD

7 Posadzki ceramiczne odprowadzające ładunki elektryczne Całkowicie przewodzące elementy Przewodząca płytka Nieprzewodząca ładunków elektrycznych fuga SoproDur HF 30 lub Sopro FL Zaprawa cienkowarstwowa Sopro VF XL 413 z dodatkiem dyspersji Sopro ELD 458 Samoprzylepna taśma miedziana w odstępach maks.4-5 m Jastrych Etapy pracy: Oczyszczenie podłoża. Gruntowanie (chłonne/niechłonne podłoża) z zastosowaniem Sopro GD 749 lub Sopro HPS 673. Układanie sieci miedzianych pasków (samoprzylepnych) na jastrychu (maks. odstęp 4-5 m) lub, jeśli taśma miedziana nie jest samoprzylepna, jako wiązanie stosuje się zaprawę Sopro VF XL 413 z dodatkiem dyspersji Sopro ELD 458. Połączenie sieci pasków dla wyrównania potencjału (przez elektryka). Układanie płytek na hydraulicznie wiążącej, elastycznej zaprawie (Sopro VF XL 413, Sopro No itp.) z dodatkiem dyspersji Sopro ELD 458. Spoinowanie powierzchni okładziny zaprawą fugową SoproDur HF 30 lub Sopro FL bez dodatku dyspersji Sopro ELD 458, ponieważ korpus płytki przewodzi ładunki elektryczne. Alternatywnie: przy wysokim obciążeniu kwasami stosuje się fugę epoksydową Sopro FEP. 243

8 78 Posadzki Układanie ceramiczne płytek ceramicznych odprowadzające i kamiennych ładunki elektryczne na jastrychach ogrzewanych 4.3 Nieprzewodząca okładzina, w maksymalnym rozmiarze 240x115 mm lub 150x150 mm, z przewodzącą fugą i zaprawą klejową Nieprzewodząca płytka Przewodząca ładunki elektryczne fuga SoproDur HF 30 lub Sopro FL z dodatkiem dyspersji Sopro ELD 458, zlicowana z powierzchnią okładziny Zaprawa cienkowarstwowa Sopro VF XL 413 z dodatkiem dyspersji Sopro ELD 458 Samoprzylepna taśma miedziana w odstępach maks. 4-5 m Jastrych Etapy pracy: Oczyszczenie podłoża. Gruntowanie (chłonne/niechłonne podłoża) z zastosowaniem Sopro GD 749 lub Sopro HPS 673. Układanie sieci miedzianych pasków (samoprzylepnych) na jastrychu (maks. odstęp 4-5 m) lub, jeśli taśma miedziana nie jest samoprzylepna, jako wiązanie stosuje się zaprawę Sopro VF XL 413 z dodatkiem dyspersji Sopro ELD 458. Połączenie sieci pasków dla wyrównania potencjału (przez elektryka). Układanie płytek na hydraulicznie wiążącej, elastycznej zaprawie (Sopro VF XL 413, Sopro No itp.) z dodatkiem dyspersji Sopro ELD 458. Spoinowanie powierzchni okładziny zaprawą fugową SoproDur HF 30 lub Sopro FL z dodatkiem dyspersji Sopro ELD 458. Ważna wskazówka: Z uwagi na to, że odprowadzanie ładunków elektrostatycznych odbywa się przez fugę, stanowiącą odpowiedni udział w powierzchni okładziny, określona wielkość płyt (wymiar: 240 x 115 mm lub 150 x 150 mm) nie może być przekroczona. Spoina powinna być zlicowana z powierzchnią okładziny. Okładzinę ceramiczną odprowadzającą ładunki elektryczne z nieprzewodzącymi płytkami (tzn. odprowadzającą ładunki tylko przez fugę) należy traktować jako problematyczną, ponieważ absolutnie konieczne jest pełne, zlicowane z powierzchnią okładziny wypełnienie szczeliny spoinowej. W praktyce jest to trudne do wykonania, dlatego już na etapie planowania należy zrezygnować z takiego sposobu układania okładziny! Standardowe badanie okładziny, odprowadzającej ładunki elektryczne, jest przeprowadzane przy pomocy określonej elektrody, która podczas pomiaru osadzona jest również na nieprzewodzącej płytce. W praktyce oznacza to, że ten wariant wielokrotnie prowadzi do błędnych pomiarów i uzyskania niesprawnych struktur podłogowych. 244

9 Posadzki ceramiczne Układanie odprowadzające płytek ceramicznych ładunki i kamiennych elektryczne na jastrychach ogrzewanych 78 Schemat montażu okładziny odprowadzającej ładunki elektryczne U Odstęp 4 5 m Mostkowanie spoin w okładzinach z płyt odprowadzających ładunki 1 grunt Sopro GD taśmy miedziane, połączenie z okładziną Płytki lub płyty kwasoodporne Sznur dylatacyjny do fug silikonowych Fuga trwale elastyczna Zaprawa klejowa odprowadzająca ładunki elektryczne 3 przewodząca ładunki elektryczne zaprawa cienkowarstwowa z dodatkiem dyspersji Sopro ELD 458) 4 płytki (wariant 4.2: płytka odprowadzająca ładunki/ wariant 4.1: szkliwo płytki odprowadzające ładunki 5 płytka odprowadzająca ładunki = zaprawa fugowa nieodprowadzająca ładunków elektrycznych szkliwo płytki odprowadzające ładunki = zaprawa fugowa odprowadzająca ładunki elektryczne 6 fuga dylatacyjna, trwale elastyczna 7 wyrównanie potencjału poprzez połączenie odprowadzającej ładunki okładziny z uziemieniem U podłoże np. jastrych Taśma miedziana Taśma uszczelniająca Uszczelnienie zespolone Jastrych 245

10 8 Posadzki ceramiczne odprowadzające ładunki elektryczne Obróbka 1 Powierzchnia podłogi wyrównana szpachlą wyrównawczą Sopro NSM 550 i zagruntowana pod kolejne prace okładzinowe. 2 Taśma miedziana (samoprzylepna) do wykonania siatki odprowadzającej ładunki elektryczne. 3 Naklejenie taśmy miedzianej w polach o odpowiedniej wielkości. 4 Ułożenie taśmy miedzianej na wyższym elemencie dla późniejszego podłączenia do uziemienia. 5 Układanie płyt ceramicznych na odprowadzającej ładunki zaprawie cienkowarstwowej. 6 Spoinowanie okładziny zaprawą fugową Sopro FL z dodatkiem dyspersji Sopro ELD