WYMAGANIA EDUKACYJNE NA POSZCZEGÓLNE OCENY Z PRZYRODY KLASA VI DOPUSZCZAJĄCY DOSTATECZNY DOBRY BARDZO DOBRY CELUJĄCY

Transkrypt

1 WYMAGANIA EDUKACYJNE NA POSZCZEGÓLNE OCENY Z PRZYRODY KLASA VI DOPUSZCZAJĄCY DOSTATECZNY DOBRY BARDZO DOBRY CELUJĄCY -wyznacza kierunki w terenie za pomocą Słońca, -wie, kim jest M. Kopernik, -wyjaśnia pojęcia: planeta, gwiazda -wyjaśnia pojęcie ruch obrotowy -wie, ile trwa jeden obrót Ziemi wokół własnej osi, - -wskazuje na mapie równik, zwrotniki i koła podbiegunowe -wymienia planety Układu Słonecznego -opowiada o Mikołaju Koperniku -wyjaśnia pojęcia dzień polarny i noc polarna, czas strefowy, urzędowy i miejscowy słoneczny, -wskazuje na sklepieniu niebieskim położenie Słońca w południe, w różnych porach roku -wie, ile trwa pełny obieg Ziemi wokół Słońca -wymienia i wskazuje na mapie strefy oświetlenia Ziemi ZIEMIA W UKŁADZIE SŁONECZNYM -prawidłowo wskazuje na sferze niebieskiej położenie zenitu -wyjaśnia znaczenie odkryć M. Kopernika -wyjaśnia pojęcia: układ geocentryczny, teoria heliocentryczna, -wyjaśnia znaczenie Słońca dla życia na Ziemi RUCHY ZIEMI I ICH NASTĘPSTWA -wyjaśnia zależność między ruchem obrotowym a rachubą czasu, -wymienia daty zmian pór roku, -wyjaśnia zależność między czasem strefowym a długością geograficzną, -wyjaśnia praktyczne znaczenie wprowadzenia czasu strefowego, urzędowego i letniego, -opisuje wybrane cechy Ziemi, Słońca i Księżyca -odczytuje z rysunków różnice w wysokości Słońca w południe w różnych porach roku i różnych szerokościach geogr., -analizuje treść map klimatycznych -wykonuje obliczenia różnic czasu słonecznego na podstawie długości geogr. -opisuje wybrane cechy stref klimatycznych na Ziemi -opisuje wybrane cechy planet Układu Słonecznego -odczytuje i interpretuje treść tabel i wykresów klimatycznych -podaje przykłady kalendarzy Afrykę -wymienia i wskazuje na mapie Afryki największe rzeki i jeziora -wskazuje na mapie fizycznej Australię i Oceanię, -wskazuje na mapie wody oblewające Australię, -czyta z mapy nazwy pasm górskich -opisuje położenie Afryki względem równika i zwrotników -wymienia rośliny i zwierzęta charakterystyczne dla Afryki -wskazuje na mapie główne formy ukształtowania Afryki oraz opisuje przebieg linii brzegowej -opisuje warunki życia ludzi lasu równikowego, sawanny i pustyni, -podaje nazwy rzek i jezior Australii i wskazuje je na mapie, -wyjaśnia pojęcie archipelag -wymienia rośliny i zwierzęta Australii, -wskazuje na mapie duże wyspy, półwyspy, KRAJOBRAZY AFRYKI -podaje przykłady roślin żywieniowych uprawianych w lesie równikowym, sawannie i na pustyni, -wskazuje na mapie Afryki punkty wysunięte na N,S,W,E, -wymienia i wskazuje na mapie największe wyspy półwyspy morza i zatoki, opisuje formy gospodarki człowieka w lesie równikowym, na sawannie i na pustyni, KRAJOBRAZY AUSTRALII I OCEANII -wskazuje na mapie najbardziej wysunięte części Australii na N,S,W,E, -omawia rozmieszczenie oraz cechy głównych krajobrazów Australii, -wyjaśnia pojęcie aborygeni -wyjaśnia przyczyny występowania w strefie sawann, rzek i jezior okresowych -wyjaśnia zależność między strefami oświetlenia a rozmieszczeniem stref roślinnych w Afryce -wyjaśnia pojęcia: pustynia skalista, żwirowa, piaszczysta, serir, erg, hamada, -wyjaśnia zależności między klimatem a roślinnością oraz gospodarką człowieka w Australii, -opisuje i wyjaśnia -porównuje przystosowania roślin i zwierząt do warunków życia w lesie równikowym, na sawannie i na pustyni, -wskazuje obszary występowania koralowców i wyjaśnia warunki

2 Antarktydę Amerykę, -czyta z mapy wody oblewające i pasma górskie Ameryki, Grenlandię, -wymienia środowiska życia zwierząt -wymienia cech) organizmu zwierzęcego -podaje nazwę substancji pobieranych przez zwierzęta ze środowiska -wymienia sposoby rozmnażania się zwierzał morza i zatoki rozmieszczenie ludności powstawania raf koralowych KRAJOBRAZY ANTARKTYDY -opisuje położenie Antarktydy względem bieguna, -wymienia charakterystyczne rośliny i zwierzęta Antarktydy -wymienia i wskazuje na mapie rzeki i jeziora, -wskazuje na mapie Nizinę Amazonki, Wyżynę Brazylijską i Wielkie Równiny, -wymienia charakterystyczne rośliny i zwierzęta Ameryki, -wyjaśnia pojęcia: tundra i tajga, -opisuje linię brzegową i ukształtowanie powierzchni Antarktydy, -wyjaśnia przyczyny surowości klimatu podbiegunowego KRAJOBRAZY AMERYKI -wymienia i wskazuje na mapie główne strefy klimatyczne i roślinne, -wskazuje duże wyspy, półwyspy morza, zatoki, -porównuje cechy linii brzegowej Ameryki Północnej i Południowej, -wymienia rośliny występujące w lesie N. Amazonki, na W. Brazylijskiej oraz na Wielkich Równinach, -wymienia i wskazuje na mapie strefy klimatyczne i roślinne w Ameryce, -wyjaśnia pojęcia: plantacja i gejzer, -wyjaśnia przyczyny braku zasiedlenia Antarktydy przez ludzi -wyjaśnia wpływ klimatu i ukształtowania powierzchni na sieć wodną Ameryki Pn., -opisuje warunki życia i sposoby gospodarowania ludzi w tundrze i tajdze kanadyjskiej, -porównuje krajobrazy Kordylierów z krajobrazami Karpat, Alp i Himalajów, ZWIERZĘTA NA ZIEMI DOPUSZCZAJĄCA DOSTATECZNA DOBRA BARDZO DOBRA CELUJĄCA -określa środowisko życia -porównuje budowę komórki roślinnej -określa funkcje elementów wybranych zwierząt z komórką zwierzęcą budujących komórkę zwierzęcą -dokonuje podziału zwierząt ze -wyjaśnia pojęcia: biofagi, -uzasadnia potrzeby pokarmowe względu na rodzaj pobieranego saprofagi, pasożyty zwierząt, pokarmu -wyjaśnia na przykładach -porównuje rozwój prosty i złożony - wymienia narządy wymiany pojęcia: jajorodność, żyworodność, zwierząt gazowej u zwierząt jąjożyworodność, zapłodnienie zewnętrzne i wewnętrzne -wyjaśnia zależność miedz\ budowa komórki zwierzęcej a cechami organizmu zwierzęcego -uzasadnia występowanie wybranych organizmów w danym.środowisku. biorąc pod uwagę: potrzeby pokarmowe, sposób wymiany gazowej i rozmnażania RÓŻNORODNOŚĆ ZWIERZĄT BEZKRĘGOWYCH 1 ŚRODOWISK ICH ŻYCIA PIERWOTNIAKI ORGANIZMY WSZYSTKICH ŚRODOWISK DOPUSZCZAJĄCA DOSTATECZNA DOBRA BARDZO DOBRA CELUJĄCA wymienia środowiska życia -wykonuje i opisuje rysunek schematyczny pierwotniaka -podaje sposoby poruszania się -określa potrzeby pokarmowe -określa warunki życia w założonej hodowli -uzasadnia, że klejnotka w zależności od warunków środowiska odżywia się samo- lub cudzożywnie -określa rolę planktonowych w łańcuchu pokarmowym -ocenia znaczenie w przyrodzie i życiu człowieka -wyjaśnia, że dzięki współpracy z pierwotniakami niektóre zwierzęta mogą odżywiać się pokarmem roślinnym -uzasadnia, że klejnotka może być dowodem na pochodzenie roślin i zwierząt od wspólnego przodka -omawia udział Polaków w badaniach Antarktydy, -wyjaśnia wpływ szerokości geogr., prądów morskich i wysokości n. p. m na zróżnicowanie krajobrazowe Ameryki,

3 -podaje przykłady i środowiska życia parzydełkowców -rozpoznaje postać ciała stułbi i chełbi - wskazuje na mapie miejsca występowania raf koralowych PARZYDEŁKOWCE TWÓRCY RAF KORALOWYCH -uzasadnia, że parzydełkowce są - uzasadnia, dlaczego rafy koralowe drapieżnikami nie występują na dużych głębokościach -przewiduje skutki zamierania raf koralowych dla życia w morzach -określa miejsca występowania robaków pierścienic -opisuje budowę zewnętrzną dżdżownicy skorupiaków, owadów i pąjęczaków -wskazuje elementy budowy zewnętrznej raka na okazie lub rysunku -rozpoznaje najpospolitsze owady na okazach lub rysunkach -rozpoznaje pospolite pajęczaki -wymienia sposoby zarażenia się pasożytami -wyjaśnia rolę dżdżownic w rolnictwie PASOŻYTNICZE ROBAKI PŁASKIE I OBŁE -wymienia cechy przystosowawcze -ocenia wpływ pasożytów na robaków do pasożytniczego trybu zdrowie człowieka i zwierząt życia WODA I GLEBA ŚRODOWISKIEM ŻYCIA PIERŚCIENIC -wskazuje przystosowania dżdżownic do życia w glebie OPANOWANIE LĄDU PRZEZ -rozpoznaje pospolite gatunki -określa odżywianie się skorupiaków skorupiaków na okazach lub -wymienia przystosowania owadów rysunkach do środowiska -wymienia sposoby walki z -wymienia zastosowanie przędzy owadami niepożądanymi wytwarzanej przez pająki -wymienia pajęczaki posiadające -klasyfikuje owady w zależności od jad, pasożyty roślin ludzi i rodzaju spożywanego pokarmu. zwierząt -uzasadnia przynależność pąjęczaków do stawonogów -ocenia rolę pierścienic jako saprofagów STAWONOGI -uzasadnia, że stawonogi to przede wszystkim zwierzęta lądowe -określa ośliczkę i kiełża jako wskaźniki jakości wód. -uzasadnia, dlaczego owady są tak liczne i zdołały opanować wszystkie środowiska -ocenia rolę wolnożyjących płazińców i obleńców -przewiduje zmniejszenie się liczebności skorupiaków na skutek zanieczyszczenia wód. -ocenia stosowane metody walki z niepożądanymi owadami pod kątem skuteczności i ich wpływu na środowisko kręgowców RÓŻNORODNOŚĆ KRĘGOWCÓW I -klasyfikuje zwierzęta do -wymienia cechy kręgowców odpowiedniej grupy kręgowców ŚRODOWISK ICH ŻYCIA -dowodzi, że kręgowce to grupa zwierząt, która opanowała ląd -wykonuje rysunek schematyczny ryby, oznaczając elementy budowy zewnętrznej -opisuje na podstawie rysunku rozmnażanie się ryb -podaje przykładowe gatunki ryb słono- i słodkowodnych -określa cechy przystosowawcze ryb do życia w wodzie -wyjaśnia pojęcia związane z rozmnażaniem i rozwojem ryb RYBY-KRĘGOWCE WODNE -wyjaśnia związek między kształtem i trybem życia ryb -wyjaśnia wymianę gazową u ryb -podaje sposoby opieki nad potomstwem -podaje przykłady działań podejmowanych w celu ochrony ryb -opisuje trasę wędrówek łososia i węgorza -ocenia rolę skrzeli i skóry w wymianie gazowej u ryb -podaje przyczyny zagłady rekinów

4 -rozpoznaje przedstawicieli płazów -określa warunki środowisk w których żyją płazy -wymienia gatunki płazów chronione w Polsce MIĘDZY WODĄ I LĄDEM -wyjaśnia rolę skóry płazów w wymianie gazowej, -rysuje schemat rozwoju żaby -charakteryzuje etapy rozwoju kijanki -wymienia cechy przystosowawcze płazów do życia w dwóch środowiskach oraz określa ich rolę -wymienia miejsca występowania gadów -opisuje sposób zachowania się w przypadku ukąszenia przez żmiję -podaje miejsca występowania ptaków na kuli ziemskiej -wymienia ptaki występujące w Polsce -wymienia miejsca bytowania ssaków interpretuje nazwę ssaki" -wymienia formy ochrony przyrody -wyjaśnia, że gady są zmiennocieplne -wymienia sposoby zdobywania zdobyczy przez węże -wyróżnia rodzaje piór i podaje ich rolę w przystosowaniu do lotu -opisuje budowę jaja ptaka - -wymienia grupy ssaków ze względu na sposób odżywiania się, -wyjaśnia przyczyny tępienia szczurów, nornic i myszy GADY NA ZIEMI -wyjaśnia pojęcie owodniowce" - odróżnia zaskrońca od żmii zygzakowatej POWIETRZNI ZDOBYWCY -wskazuje cechy budowy będące przystosowaniem do lotu -wyjaśnia różnice w budowie dziobów związane z przystosowaniem do różnego trybu życia -określa przyczyny wymierania gadów -uzasadnia, że gady są przodkami ptaków i ssaków - ocenia znaczenie stałocieplności dla lotu ptaka -charakteryzuje ptaki gniazdowniki i zagniazdowniki -klasyfikuje gatunki ptaków do grup ekologicznych SSAKI - ORGANIZMY WSZECHSTRONNIE PRZYSTOSOWANE DO ŚRODOWISKA - wymienia wytwory naskórka oraz określa ich funkcję. -wymienia przykłady ratowania zwierząt i ich środowiska w Polsce i na świecie -wymienia czynniki, które powodują degradację środowiska ŚRODOWISKO A DZIAŁALNOŚĆ CZŁOWIEKA -dobiera w pary zwierzę udomowione i kontynent - ocenia skutki negatywnego oddziaływania człowieka na środowisko - ocenia rolę małżowiny usznej ssaków -określa związek trybu życia ssaków z miejscem ich występowania -ocenia przydatność znajomości klas czystości wód w zbiornikach wodnych, -wyjaśnia współzależność między jakością wody a występowaniem w niej organizmów wskaźnikowych -wykazuje związek rozmnażania się gadów z klimatem, -, - charakteryzuje praptaka jako ogniwo łączące ptaki z gadami -ocenia rolę zachowań godowych w rozmnażaniu -uzasadnia ogromne znaczenie ptaków -omawia różne formy prawne ochrony ptaków -uzasadnia, że zarodki ssaków mają najlepsze warunki rozwojowe -przewiduje skutki, jakie może spowodować zniknięcie jednego gatunku w środowisku lub wprowadzenie do środowiska obcego gatunku Ocenę niedostateczną otrzymuje uczeń, który nie opanował wiadomości i umiejętności określonych w podstawie programowej kształcenia ogólnego i braki te uniemożliwiają mu dalsze zdobywanie i pogłębianie wiedzy z tego przedmiotu. Lekceważy nauczyciela, nie chce korzystać z jego dobrych rad, wskazówek i pomocy. Nie prowadzi zeszytu przedmiotowego i zeszytu ćwiczeń.

5