Natalia Kotsyba PODSTAWY JĘZYKA HTML. Filologia Nowogrecka, I rok 16 lutego 2011 r.

Transkrypt

1 Natalia Kotsyba PODSTAWY JĘZYKA HTML Filologia Nowogrecka, I rok 16 lutego 2011 r.

2 KILKA PODSTAWOWYCH LEKTUR Podstawy, czyli pierwsza strona WWW w 15 minut... Paweł Wimmer HTML dla początkujących Interaktywny podręcznik HTML z ćwiczeniami online: Oficjalna strona konsorcjum WWW i podręczniki 2

3 FORMATY STRON INTERNETOWYCH XHTML, XML (Extended Meta Language), JavaScript (dodatek), PHP (Personal Home Page) i wiele innych ale wszystko się zaczyna od HTML (Hyper Text Meta Language) dawniej SGML (Structured General Meta Language) NB: najprostsza strona HTML do jest dowolny plik tekstowy z rozszerzeniem.html Nazwa pliku nie powinna zawierać spacji, polskich znaków diakrytycznych czy innych znaków specjalnych Domyślna nazwa pliku w katalogu to index.html Jak podejrzeć źródło html? W Firerox Mozilla poprzez kombinację klawiszy Ctrl+U albo przez menu widok zobacz źródło w innych przeglądarkach internetowych 3

4 EDYTORY TEKSTOWE I TEKSTOWO-GRAFICZNE Pajączek NxG - w tej chwili wybór numer 1 dla polskiego webmastera, program komercyjny. Oferuje wersje profesjonalną i standardową, w odmianie osobistej (do użytku niekomercyjnego) lub komercyjnej. Moim zdaniem to najlepszy tekstowy edytor HTML i XHTML na świecie. CoreEditor - polski, komercyjny edytor, porównywalny z Pajączkiem, obsługujący także XHTML. Edytor jest następcą bezpłatnego edhtml. ked - polski, darmowy edytor, szybki i konfigurowalny, obsługujący XHTML HateML Pro - polski, darmowy edytor z obsługą (X)HTML. Tiger98 i TigerII Millenium - komercyjny polski edytor, jednak już bardzo wiekowy. TigerII MiniPad - darmowy notatnik, wygodny do szybkich poprawek. edhtml - polski, darmowy edytor; jego następcą jest CoreEditor. Website Pro - polski, darmowy edytor; los nieznany (?). Zajączek PHP - polski, darmowy edytor, z dobrą obsługą PHP. Ager Web Edytor - polski, darmowy edytor ze wsparciem dla PHP i JavaScript. Extra Page - darmowy polski edytor, jednak piszący w "starym stylu". ezhtml - polski edytor, także darmowy - chyba nie jest już rozwijany. HTML-Kit - bardzo silny amerykański edytor, z ogromną liczbą pluginów, darmowy. 1'st Page jeden z najpotężniejszych programów webmasterskich, darmowy. ACE HTML Freeware - darmowy, anglojęzyczny edytor, z obsługą stron kodowych. (źródło: Paweł Wimmer Kurs języka HTML - poradnik webmastera ) no i zwykły notatnik, Notepad+ 4

5 EDYTORY GRAFICZNE MS Front Page Joomla! Wiki i wiele innych Pozwalają na przełączenie się z widoku skryptu HTML na widok gotowej strony 5

6 ZNACZNIKI I PODSTAWOWA SKŁADNIA kod HTML składa się ze znaczników (ang. tags), które umieszczamy w nawiasach ostrych Niemal każdy znacznik HTML musi zostać zamknięty Znacznik otwierający wygląda tak: <jakis_znacznik> natomiast zamykający: </jakis_znacznik> 6

7 STRUKTURA STRONY HTML Całość strony powinna być otoczona znacznikami <html> i </html> W środku mamy: <head> (głowa) zawiera informacje o stronie, np. jej tytuł, kodowanie, odnośniki do stylów albo same style, itd. <body> (ciało) zawiera treść, tzn. samą stronę Strona może mieć tylko jedną głowę i jedne ciało, ich kolejność i zawartość nie powinny być mieszane. 7

8 HTML/PIERWSZA STRONA <!DOCTYPE HTML PUBLIC "-//W3C//DTD HTML 4.01//EN " <html> <head> <meta http-equiv="content-type" content="text/html; charset=iso "> <title> Pierwsza Strona </title> </head> <body> przykładowy tekst. </body> </html> 8

9 MOŻEMY POMYŚLEĆ O STRUKTURZE STRONY JAKO O DRZEWIE 9

10 Przestrzenie pomiędzy znacznikami otwierającym i zamykającym nazywamy sekcjami. W sekcjach można umieszczać inne znaczniki i tekst. Pierwsza linijka powyższego kodu (zwanego kodem HTML) przedstawia informację o dokumencie. Mówi ona o tym jaką wersje HTML-a zastosowaliśmy. Jest to potrzebne do dalszej interpretacji dokumentu. Następnie widzimy znacznik otwierający <html>. Sygnalizuje on rozpoczęcie kodu HTML w dokumencie. W tej sekcji umieszczamy całą resztę kodu HTML. Na końcu dokumentu znajdziemy znacznik zamykający </html>. Kolejną rzeczą jest sekcja <head></head>. W niej zawieramy informacje o dokumencie w tym przypadku o kodowaniu znaków i tytule dokumentu, który zawsze zobaczymy na pasku przeglądarki. W sekcji head możemy umieścić także informacje o autorze dokumentu (czyli strony HTML), opis dokumentu czy słowa kluczowe. Po tym przychodzi sekcja <body></body>. Obejmuje ona to, co chcemy umieścić na naszej stronie czyli informacje o tekście, wstawianych grafikach itp. W sekcji body utworzyliśmy akapit za pomocą znaczników , w którego sekcji umieściliśmy nasz tekst. 10

11 ZNACZNIKI UŻYWANE W SEKCJI HEAD <TITLE> tytuł strony, wyświetlany na górnej belce przeglądarki <META> służą do definiowania niektórych zachowań przeglądarek i innych agentów www, np. sposobu interpretowania znaków narodowych (jak np.: ą, ę, à, ò, ù, ì), definiowania słów kluczowych opisujących zawartość strony Przykład. Fragment sekcji HEAD strony głównej serwisu <head> <meta http-equiv="content-type" content="text/html; charset=iso "> <meta name="description" content="rockmetal.pl (rock i metal po polsku), polskojezyczny serwis poswiecony muzyce rockowej i metalowej"> <meta name="keywords" content="rock metal rockmetal muzyka music heavy thrash death black doom gothic gotyk mp3 recenzje wywiady relacje tabulatury taby sample informacje nowosci wiesci gitara guitar koncert koncerty forum rock metal rockmetal rock metal nowości wieści"> <meta http-equiv="expires" content="0"> <title>rockmetal.pl (rock i metal po polsku)</title>... </head> NB: polecam użycie kodowania bardziej uniwersalnego, niż iso , czyli Unikodu: <meta http-equiv="content-type" content="text/html; charset=utf utf-8"> 11

12 SEKCJA <BODY> <body> może zawierać m.in. następujące elementy: <div> (od ang. division fragment ), <img> (od image obrazek ), (od paragraph akapit ), <h1> (od header nagłówek ), <a> (od anchor kotwica ), <hr> (horizontal ruler, linia pozioma), <table> (tabela). Dla każdego z tych elementów możemy zdefiniować w kodzie różne cechy, np. rozmiar, kolor, tło, obramowanie, itd., w zależności od typu elementu. Jeżeli nie zdefiniujemy wartości atrybutu, to przeglądarka wyświetli wartość domyślną. Np. domyślny kolor tekstu to czarny, domyślny kolor tła biały, itd. Jeżeli chcemy zdefiniować kilka atrybutów (cech) dla tego samego elementu, wpisujemy je w środku otwierającego znacznika elementu i rozdzielamy spacją. W zamykającym znaczniku nie musimy powtarzać nazw atrybutów. Np. tekst o kolorze czerwonym, rozmiarze czcionki 12px, Helvetika: NASZ TEKST color, size i face to są atrybuty elementu ; "red", "12px", "helvetika" to są niektóre możliwe wartości tych atrybutów. 12

13 PODSTAWOWE ZNACZNIKI SŁUŻĄCE FORMATOWANIU TEKSTU (bold) pogrubienie (italic) kursywa (underline) podkreślenie definicja czcionki color="white black red green orange purple FFFFFF" size= face=arial ce, helvetica ce, arial, helvetica, sans-serif,... <H1>... <H6> (header) nagłówki "mała" czcionka <BIG> "duża" czcionka (paragraph) akapit align="right left center justify" (break) wymuszenie łamania linii (non-breaking space) zapobiega łamaniu linii pomiędzy dwoma słowami <PRE> (preformatted text) zachowuje nie-htmlowe formatowanie tekstu, tzn. końce linii, znaki tabulacji <HR> (horizontal ruler) linia pozioma align="right left center justify ; size= wysokość w pikselach width= %... długość w pikselach, lub procentach szerokości elementu zawierającego linię 13

14 ZAGNIEŻDŻANIE ZNACZNIKÓW Należy także pamiętać o kolejności wstawiania znaczników. Nie wolno ich "mieszać". lorem ipsum, dolor sit amet To jest poprawny zapis. Natomiast lorem ipsum dolor sit amet już nie jest poprawny. 14

15 SZYBKIE ĆWICZENIE Z FORMATOWANIA name=tryhtml_formatting 15

16 DEFINIOWANIE TŁA Natalia Kotsyba --- Podstawy HTML Tło (ang. background ) może być atrybutem całej strony (tzn. ciała) albo któregoś z jej elementów, np. tabeli czy jej pojedynczych wierszy, kolumn czy komórek, ale także może otaczać tekst. <body bgcolor="red"> <body bgcolor="#00ffcc"> <body background="zoo/01.jpg"> (ścieżka relatywna) <body background="c:// images/zoo/01.jpg"> (ścieżka absolutna) Żeby uczynić tło nieruchomym (działa w Internet Explorerze), tzn. podczas przewijania strony na ekranie przesuwa się tylko tekst, a tło pozostaje nieruchome, do znacznika BODY należy wstawić atrybut BGPROPERTIES= FIXED : <BODY BACKGROUND= tło.jpg bgproperties= fixed > Więcej o kolorach i ich kodach: 16

17 KOLORY IMIENNE 17

18 ZMIANA KOLORU TEKSTU Jeżeli chcemy zmienić kolor tekstu można wstawić do znacznika BODY któryś z poniższych atrybutów: TEXT określa kolor tekstu na stronie LINK określa kolor tekstu połączeń (standardowo oznaczone kolorem niebieskim) VLINK określa kolor połączeń, które zostały przynajmniej raz wybrane (visited link) ALINK określa kolor tekstu połączeń, na których został naciśnięty, ale jeszcze nie zwolniony przycisk myszy (połączenie aktywne, active link)- standardowo takie połączenia są wyświetlane na czerwono <body bgcolor= blue text= #FF0087 link= #80000 alink= #FFF786 > 18

19 KOLOR POJEDYNCZEGO ZNAKU Jeżeli do zmiany koloru używa sie znacznika BODY przekształcenia te dotyczą całego tekstu. Istnieje jednak możliwość zmiany barwy pojedynczego znaku. Do tego służy m.in. znacznik , który pozwala na zmianę rozmiaru, rodzaju i koloru czcionki, objętego para znaczników TEKST Np.: gdy pójdziemy dziś wieczorem, pokolorujemy miasto na kolor CZERWONY Oczywiście atrybut color może być wykorzystany w znaczniku łącznie z SIZE i NAME. 19

20 ODSYŁACZE (LINKI) Dwa rodzaje konstrukcji odsyłaczowych: do etykiet i do stron Etykieta (zwana też zakładką lub kotwicą - ang. anchor) jest znakiem, swoistą elektroniczną zakładką, podobną do zakładek w książce, która zaznacza jakieś miejsce w tekście. <a name="nazwa_etykiety"> Odsyłaczem jest konstrukcja, która wskazuje pewne miejsce w Internecie i pozwala skoczyć do niego za pomocą kliknięcia na niej myszką. <a href="miejsce_docelowe">tekst, na którym należy kliknąć</a> Przykład: <a href=" znajdziesz miesięcznik PC World Komputer</a> 20

21 ODSYŁACZE DO ETYKIET <a href="strona.htm#nazwa_etykiety">tekst</a> Uwaga na znak # oddzielający nazwę strony od nazwy etykiety. Jeśli tworzymy odsyłacz do etykiety na tej samej stronie, wystarczy użyć samej nazwy etykiety, czyli: <a href="#nazwa_etykiety">tekst, na którym należy kliknąć</a> 21

22 ODSYŁACZE DO POCZTY ELEKTRONICZNEJ <a href="mailto: kliknij</a> <a firma.pl& &subject=bard zo ważny list& body=witajcie Panowie">Wyślij pocztę</a> 22

23 HIERARCHIA PLIKÓW Odsyłacz do innej strony HTML (w tym samym katalogu): <a href="nazwa_strony.html">edytor Pajączek</a> Edytor Pajączek Odsyłacz do innej strony w katalogu podrzędnym <a href="katalog_podrzędny/nazwa_strony.html">inna strona</a> Odsyłacz do strony w innym katalogu, równorzędnym w hierarchii: <a href="../katalog_równorzędny/nazwa_strony.html">jeszc ze inna strona</a> Dwie kropki w adresie nakazują przeglądarce "zajrzeć wyżej" w hierarchii katalogów, "zejść" do nowego katalogu i przywołać żądaną stronę. 23

24 WSTAWIANIE GRAFIKI DO DOKUMENTU <img src="plik_graficzny" alt="nazwa alternatywna"/> Obrazek może być traktowany jako część ciągu tekstowego albo zostać wyniesionym w lewo czy w prawo za pomocą atrybutu align <img src="sun.jpg" alt="sunburst graphic" width="32" height="21" align="left" border ="0"> 24

25 OKREŚLENIE ODLEGŁOŚCI OBRAZU OD TEKSTU Na określenie w jakiej odległości powinien znaleźć się od tekstu pozwalają atrybuty HSPACE i VSPACE HSPACE określa odległość z prawej i lewej strony obrazu ( w pikselach), a VSPACE- od górnej i dolnej krawędzi obrazu <img src="obrazek1.gif obrazek1.gif" alt="dom dom" align="right right" vspace="50 50" hspace="40 40" /> Atrybuty jednak są uznawane za przestarzałe i zamiast nich należy raczej stosować arkusze stylów 25

26 ODSYŁACZ OD GRAFIKI <a href=" src="/g/logo.gif" width="120" height="60" alt="algorytmy.pl" border="0" /></a> Przećwicz na asp 26

27 LISTY uszeregowane informacje nieuszeregowane informacje definicje Różne rodzaje list mogą być zagnieżdżane (np. lista wypunktowana wewnątrz numerowanej). Przykład. Implementacja listy nieuporządkowanej (wypunktowanej) przedstawionej wyżej. <UL> <LI> uszeregowane informacje </LI> <LI> nieuporządkowane informacje </LI> <LI> definicje </LI> </UL> Natalia Kotsyba --- Podstawy HTML Znacznik <UL> (unordered list) definiuje listę, znaczniki <LI> (list item) jej elementy. 27

28 LISTY USZEREGOWANE Listę uporządkowaną (numerowaną) można stworzyć przy użyciu znacznika <OL> (ordered list). Przykładem listy numerowanej może być przepis kulinarny, np.: 1. Do filiżanki wsyp łyżeczkę suchych liści herbacianych. 2. Zalej gotującą wodą. 3. Dodaj mleka, cukru lub cytryny do smaku. Przykład. Implementacja listy numerowanej przedstawionej wyżej. <OL> <LI> Do filiżanki wsyp łyżeczkę suchych liści herbacianych. </LI> <LI> Zalej gotującą wodą. </LI> <LI> Dodaj mleka, cukru lub cytryny do smaku. </LI> </OL> 28

29 LISTY DEFINICJI (<DL>) Natalia Kotsyba --- Podstawy HTML Listy definicji (<DL>) zasadniczo składają się z par nazwa-definicja (znaczniki <DT> i <DD>) Przykład. Lista definicji Kałuża Akwen wodny pozbawiony znaczenia strategicznego. Łyżka Ręczny manipulator żywieniowy. może być zdefiniowana w HTML jako: <DL> <DT>Kałuża</DT> <DD> Akwen wodny pozbawiony znaczenia strategicznego. </DD> <DT>Łyżka</DT> <DD> Ręczny manipulator żywieniowy. </DD> </DL> 29

30 RODZAJE LIST, ICH ATRYBUTY I WARTOŚCI ATRYBUTÓW <UL> (unordered list) lista wypunktowana type="disc square circle" <OL> (ordered list) lista numerowana Natalia Kotsyba --- Podstawy HTML type="1 a A i I" wskazuje na sposób numerowania; poszczególne typy oznaczają kolejno: cyfry arabskie, małe litery alfabetu łacińskiego, duże litery alfabetu łacińskiego, małe cyfry rzymskie, duże cyfry rzymskie start= numer pierwszego elementu listy <LI> (list item) element listy value= numer aktualnego elementu listy <DL> (definition list) lista definicji <DT> (definition term) termin <DD> (definition description) definicja 30

31 PYTANIA DO SAMOKONTROLI Które z elementów wymienionych w zadaniu domowym są częścią sekcji <head>, a które należą do <body>? Które znaczniki definiują formatowanie, a które zawartość strony html? 31