BIULETYN. Krajowej Sieci Obszarów Wiejskich Województwa Łódzkiego. Ludowo w Manufakturze str. 2 3 Odnawiamy łódzką wieś str. 4 5 ISSN

Transkrypt

1 BIULETYN Krajowej Sieci Obszarów Wiejskich Województwa Łódzkiego Nr 2/2011 ISSN Ludowo w Manufakturze str. 2 3 Odnawiamy łódzką wieś str. 4 5 Publikacja dystrybuowana jest bezpłatnie Nr

2 Szanowni Państwo! Z przyjemnością oddaję w Państwa ręce kolejny numer Biuletynu Krajowej Sieci Obszarów Wiejskich Województwa Łódzkiego. W tym wydaniu zapraszam do zapoznania się z relacją ze Smaków Ziemi Łódzkiej, imprezy kulinarnej zorganizowanej przez Sekretariat Regionalny. Wszyscy ci, którzy w dniu przedsięwzięcia odwiedzili Rynek Manufaktury, przekonali się, jak bogatą gamę produktów tradycyjnych i lokalnych, często zapominanych i niedocenianych, ma do zaoferowania nasz region. Nie brakuje także informacji o działaniach wdrażanych przez Samorząd Województwa w ramach PROW Tym razem przyjrzymy się działaniu Odnowa i rozwój wsi. Podsumowanie dwóch minionych naborów ilustruje ogrom zmian jakie dokonały i dokonują się na obszarach wiejskich województwa łódzkiego. Wzorem poprzednich numerów, również w tym, znajdziecie Państwo informacje o turystyce wiejskiej, tym razem w kontekście oferty agroturystycznej w internecie i problemów, które można napotkać oferując usługi wypoczynku w sieci. Dzięki zakończeniu etapu regionalnego konkursu Bezpieczne Gospodarstwo Rolne, którego Sekretariat Regionalny jest współorganizatorem, macie Państwo możliwość przeczytania o innowacyjnych rozwiązaniach zastosowanych w jednym z wizytowanych gospodarstwach rolnych. Ponadto, w ramach wymiany informacji o dobrych praktykach, polecam artykuł o zakupie i montażu kolektorów słonecznych, który możliwy był dzięki wsparciu środków unijnych i furtce, jaką otwierają lokalne grupy działania, by sięganie po takie wsparcie było łatwiejsze. Do zapoczątkowanego w poprzednim numerze cyklu artykułów o projektach współpracy realizowanych przez lokalne grupy działania dołączyło Stowarzyszenie Na Rzecz Rozwoju Społeczności Lokalnej Mroga. Inna z lokalnych grup działania, postanowiła podzielić się wrażeniami po obchodach nocy świętojańskiej zorganizowanej dla mieszkańców ze swojego terenu działania. Ten numer Biuletynu to także zaproszenie do udziału w konkursie Przyjazna wieś, który wyłoni najlepszy projekt w zakresie infrastruktury zrealizowany na terenach wiejskich przy wsparciu środków unijnych. Zwycięzcy etapu regionalnego otrzymają atrakcyjne nagrody i będą mieli okazję powalczyć o tytuł naj z innymi województwami. Jestem przekonany, że zawarte w tym wydaniu Biuletynu informacje i wskazówki pomogą w podejmowaniu działań i dokonywania zmian w regionie. Życzę interesującej lektury

3 Spis treści Ludowo w Manufakturze str. 2 3 Odnawiamy łódzką wieś str. 4 5 Oferta gospodarstwa agroturystycznego w Internecie str. 6 7 Zaczęło się w Vittel str. 8 Kolektory słoneczne dzięki małym projektom str. 9 Zakończono etap regionalny Bezpiecznego Gospodarstwa Rolnego str. 10 Wiła wianki i wrzucała je do falującej wody str. 11 Rozwój Obszarów Wiejskich w czasie polskiej Prezydencji str. 12 Fot. Fotolia 1

4 Ludowo w Manufakturze 18 czerwca na rynku w Manufakturze odbędzie się prawdziwe święto kulinarne Smaki Ziemi Łódzkiej. Mistrzynie kuchni tradycyjnej będą dwoić się i troić, abyście rozsmakowali się w tradycyjnych potrawach. Trzeba zobaczyć je w akcji. Będzie też czas na folkową nutę i na zakupy na jarmarku produktów tradycyjnych Tymi słowy do odwiedzenia naszej imprezy zachęcał spot radiowy. I nie pożałował nikt, kto na rynku w sobotę się pojawił. Działo się wiele. Kilka minut po Smaki Ziemi Łódzkiej oficjalnie otworzył Witold Stępień, marszałek województwa łódzkiego. Przez cały dzień do dyspozycji odwiedzających były stoiska przygotowane przez lokalne grupy działania i towarzyszące im koła gospodyń wiejskich. Nie zabrakło także twórców ludowych, którzy oferowali bogatą gamę rękodzieła. Wyroby z koronki i filcu, chusty, biżuteria, laleczki w łowickich strojach, rzeźby, ceramika było w czym wybierać. Wszyscy zainteresowani smakiem produktów tradycyjnych posiadających wpis na listę prowadzoną przez MRiRW mieli niepowtarzalną okazję, by skosztować chleba nagawaskiego wiecznie świeżego, koziego twarogu z Eufeminowa, miodów z doliny Mrogi, piwa żywego, soku jabłkowego z Kałęczewa i wielu innych. Niewątpliwie mnóstwo emocji dostarczyły występy zespołów folklorystycznych, które podczas wydarzenia walczyły o statuetkę Folknuty. Wyłonienie zwycięzców nie należało do łatwych. Kapituła konkursowa musiała wybrać spośród 34 wykonawców. Pierwsze miejsce wytańczył Zespół Pieśni i Tańca Wiśniowa Góra. Z informacji, jakie uzyskałam od jego członków wynika, iż zespół powstał w maju 1956 roku. W swoim dorobku posiada wiele nagród, medali, wyróżnień, m.in. Dyplom Ministra Kultury i Sztuki za szczególne osiągnięcia w upowszechnianiu kultury oraz I Nagrodę Sejmiku Samorządowego Województwa Łódzkiego Za zasługi dla Samorządności. Zespołowi nie są obce występy przed publicznością z Bułgarii, Węgier, Rumunii, Jugosławii, Danii, Turcji, Francji, Grecji, Litwy, Holandii, Słowacji, Chorwacji i Włoch. Właśnie tam mieli okazje prezentować nasz ludowy taniec i śpiew. Obok zespołu z Wiśniowej Góry na podium stanęły Dziecięcy Zespół Pieśni i Tańca Kuniczanka i Kapela Ludowa Gminnego Ośrodka Kultury w Czastarach. Zwycięzcy z rąk marszałka województwa łódzkiego odebrali statuetki folk-nuty i dyplomy oraz podziękowania za trud, jaki wkładają w kultywowanie tradycji. Wszystkich tych, którzy nie mieli okazji podziwiać Zespołu Pieśni i Tańca Wiśniowa Góra, zapraszam do obejrzenia programu Tradycją regionu malowane. Już w sierpniu odcinek poświęcony tej formacji zostanie wyemitowany na antenie TVP Łódź. Nie tylko folkowi wykonawcy poddani byli tego dnia ocenie. Stresowały się także Koła Gospodyń Wiejskich, które ubiegały się o nagrody w ramach konkursu Smaczne 2

5 Łódzkie. Panie zgłaszały do niego lokalne potrawy, które mogłyby stać się kulinarną wizytówką regionu łódzkiego. Kapituła konkursowa musiała spróbować i ocenić 24 smakowitości. Jury, któremu przewodniczył mistrz kuchni Andrzej Polan, po długich obradach wybrało trzy naj. Za najsmaczniejszą uznano kaszankę z kaszy gryczanej, przygotowaną przez Stowarzyszenie na rzecz rozwoju wsi Trębaczew (LGD Kraina Wielkiego Łuku Warty). II miejsce przyznano pampuchom na parze z sosem karmelowym ze śmietanki i przepalonego cukru, zgłoszonym do konkursu przez Koło Gospodyń Wiejskich Karolinów (LGD Tradycja, Kultura, Rozwój). Na smakowe podium trafiła także wolborska zalewajka staropolska, przyrządzona wg przepisu Koła Atra (LGD Dolina Pilicy). W czym tkwi fenomen kaszanki z kaszy gryczanej? Panie ze wsi Trębaczew nie były skłonne do zdradzania wszystkich tajników jej przygotowania. Jednak zgodnie twierdziły, że podstawą jej wyjątkowego smaku jest gryka uprawiana na terenie gminy Działoszyn. Więcej o tej potrawie i jej wykonawcach, podobnie jak o Zespole Pieśni i Tańca Wiśniowa Góra, w sierpniu w programie Tradycją regionu malowane. Kiermasz produktów tradycyjnych i konkurs Smaczne Łódzkie nie były jedynymi niespodziankami kulinarnymi sobotniego wydarzenia. Wielkim zainteresowaniem cieszyła się strefa warsztatowa, w której pod czujnym okiem Andrzeja Polana mistrzynie kuchni tradycyjnej pichciły regionalne specjały. Panie z Kół Gospodyń Wiejskich udowodniły, że tak, jak one, w garnkach nie miesza nikt. Wszystkich smakoszy ucieszyła możliwość skosztowania tych rarytasów. A gotowane były same pyszności. Długie kolejki ustawiały się, by sprawdzić jak smakują plendze kartoflane z Wójcina, kapusta po redzicku czy kluski kocierzewskie ze skwarkami. Wśród gotujących zespołów był jeden szczególny. Znany głównie z oficjalnych wystąpień marszałek województwa łódzkiego Witold Stępień tym razem zaprezentował się w zupełnie innej roli. Wspólnie z Marią Kaczorowską, Dyrektorem Departamentu Funduszu Rozwoju Obszarów Wiejskich Urzędu Marszałkowskiego, przyrządził sałatkę urzędową. Siekanie, krojenie i łączenie składników poszło bardzo sprawnie, a chętnych do degustacji nie brakowało. Niech żałują wszyscy, którzy w tym dniu nie byli z nami. Na następne kulinarne święto już za rok zaprasza Sekretariat Regionalny KSOW Województwa Łódzkiego. Anna Rzeźnik-Osuwniak SR KSOW Województwa Łódzkiego 3

6 Odnawiamy łódzką wieś Odnowa wsi oraz zachowanie i ochrona dziedzictwa kulturowego Łanięta WIERUSZÓW Bolesławiec Galewice Sokolniki Czastary Łubnice Skomlin Błaszki Brąszewice Klonowa Biała Lututów Goszczanów Mokrsko Wróblew Brzeźnio Złoczew Czarnożyły WIELUŃ Ostrówek Pątnów Warta Pęczniew SIERADZ Sieradz Burzenin Osjaków Wierzchlas Uniejów Konopnica Siemkowice Działoszyn Grabów Świnice Warckie PODDĘBICE Zadzim Zduńska Wola ZDUŃSKA WOLA Zapolice Widawa Wartkowice Szadek Sędziejowice Rusiec Kiełczygłów Łęczyca Dalików Szczerców Rząśnia Dąbrowice Nowe Ostrowy Zainteresowanie wnioskodawców działaniem Odnowa i rozwój wsi przekuwa się dzisiaj w piękniejsze centra małych miejscowości, dostęp do wydarzeń kulturalnych, w których nie tylko uczestniczy się gościnnie, ale i organizuje się u siebie, bo jest odnowione miejsce, tętniące dziś życiem. Minione dwa nabory wniosków do tego działania, potwierdziły skuteczność jednostek samorządu terytorialnego naszego regionu, ale i pokazały, że pozostali beneficjenci z dostępnego przez Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi katalogu, mimo iż trudniej (to oczywiste) zorganizowani, radzą sobie dobrze, na równi z urzędami gmin. W dzisiejszym artykule odniosę się do tej odnowy, która składana jest przez wnioskodawców bezpośrednio w Urzędzie Marszałkowskim. O tyle ciekawszej, w kontekście zbliżającego się, trzeciego naboru, który dla wprawnego oka jest ostatnim w tym okresie programowania. Samorząd województwa łódzkiego dysponował w ramach odnowy kwotą bez mała 124 milionów złotych. W świetle limitów, jakie określa rozporządzenie, dotyczących jednej miejscowości i jednego projektu, wszyscy wiemy, że kwota ta siłą rzeczy jest rozdrobniona, zarówno terytorialnie jak i kwotowo. Przyjęliśmy 241 projektów, z czego 226 zostało pomyślnie zweryfikowanych. Skuteczność wnioskodawców sięga więc 93,8%. Najaktywniejszym dotąd powiatem (w kontekście terytorialnym) jest powiat opoczyński, zaraz za nim powiat tomaszowski, radomszczański i wieluński. W każdym z dotąd ogłoszonym naborze, stawali w naszym regionie wszyscy wnioskodawcy, a więc gminy, kościoły, instytucje kultury i organizacje pozarządowe. Odnowa i rozwój wsi to dziś realizacja 118 świetlic i domów kultury, 46 obiektów Krośniewice Daszyna ŁĘCZYCA Parzęczew Kutno Witonia Strzelce KUTNO Góra Św. Małgorzaty Aleksandrów Łódzki Lutomiersk Wodzierady ŁASK Buczek Zelów Sulmierzyce Strzelce Wielkie PAJĘCZNO Nowa Brzeźnica Kluki Pabianice Dobroń Ozorków OZORKÓW Konstantynów Łódzki Kleszczów Drużbice Bełchatów Krzyżanów Piątek Kamieńsk Oporów Lgota Wielka Gomunice Dobryszyce Ładzice PABIANICE Dłutów Zgierz ZGIERZ Ksawerów BEŁCHATÓW RADOMSKO Tereny, które otrzymały dofinansowanie Tereny wykluczone z ubiegania się o dofinansowanie Radomsko ŁÓDŹ Gidle Rzgów Tuszyn Grabica Bedlno Wola Krzysztoporska Gorzkowice Kodrąb Żychlin Bielawy Głowno Stryków Nowosolna Brójce Kobiele Wielkie Andrespol Czarnocin Moszczenica Rozprza Żytno GŁOWNO Brzeziny Zduny Wielgomłyny Kiernozia Łowicz Domaniewice Dmosin BRZEZINY Rokiciny Będków PIOTRKÓW TRYBUNALSKI Łęki Szlacheckie Ręczno Masłowice Koluszki Wolbórz Sulejów Rogów Chąśno ŁOWICZ Łyszkowice Ujazd Mniszków Aleksandrów Przedbórz Słupia Jeżów Kocierzew Południowy Nieborów Maków Lipce Reymontowskie Budziszewice Godzianów Głuchów Żelechlinek Lubochnia TOMASZÓW MAZOWIECKI Tomaszów Mazowiecki Paradyż Czerniewice Sławno Żarnów Bolimów Skierniewice SKIERNIEWICE Nowy Kawęczyn Rawa Mazowiecka RAWA MAZOWIECKA Regnów Inowłódz Rzeczyca Poświętne OPOCZNO Białaczów Cielądz sportowych, ścieżek rowerowych, szlaków pieszych, placów zabaw, miejsc rekreacji, 44 centrów miejscowości (parkingów, oświetlenia, chodników), 17 zabytkowych kościołów, 11 parków i terenów zielonych, 3 zbiorniki Kowiesy Biała Rawska Drzewica Sadkowice Remont Placu Wolności w Drzewicy zdjęcia udostępnione przez Gminę i Miasto Drzewica 4

7 Odnowa i rozwój wsi (podsumowanie I i II naboru wniosków) Łanięta Dąbrowice Nowe Ostrowy Strzelce Grabów Krośniewice Daszyna Kutno Witonia KUTNO Krzyżanów Oporów Bedlno Żychlin Zduny Kiernozia Chąśno ŁOWICZ Kocierzew Południowy WIERUSZÓW Bolesławiec Galewice Sokolniki Czastary Łubnice Skomlin Błaszki Brąszewice Klonowa Biała Lututów Goszczanów Mokrsko Wróblew Brzeźnio Złoczew Czarnożyły WIELUŃ Ostrówek Pątnów Warta Pęczniew SIERADZ Sieradz Burzenin Osjaków Wierzchlas Uniejów Konopnica Siemkowice Działoszyn Świnice Warckie PODDĘBICE Zadzim Zduńska Wola ZDUŃSKA WOLA Zapolice Widawa Rusiec Kiełczygłów Wartkowice Szadek Sędziejowice Łęczyca Dalików Szczerców Rząśnia ŁASK ŁĘCZYCA Parzęczew Góra Św. Małgorzaty Aleksandrów Łódzki Lutomiersk Wodzierady Buczek Zelów Sulmierzyce Strzelce Wielkie PAJĘCZNO Nowa Brzeźnica Kluki OZORKÓW Konstantynów Łódzki Pabianice Dobroń Ozorków Kleszczów Drużbice Bełchatów Piątek Kamieńsk Lgota Wielka Gomunice Dobryszyce Ładzice ZGIERZ PABIANICE Dłutów Zgierz Ksawerów BEŁCHATÓW RADOMSKO Tereny, które otrzymały dofinansowanie Tereny wykluczone z ubiegania się o dofinansowanie i cieki wodne oraz 2 zrewitalizowane zabytki użytkowe na cele publiczne. Większość wnioskodawców realizuje inwestycje sięgając po ich maksymalne dofinansowanie z Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarów Radomsko ŁÓDŹ Gidle Rzgów Tuszyn Grabica Wola Krzysztoporska Gorzkowice Kodrąb Bielawy Głowno Stryków Nowosolna Brójce Kobiele Wielkie Andrespol Czarnocin Moszczenica Rozprza Żytno GŁOWNO Brzeziny Wielgomłyny Łowicz Domaniewice Dmosin BRZEZINY Rokiciny Będków PIOTRKÓW TRYBUNALSKI Łęki Szlacheckie Ręczno Masłowice Koluszki Wolbórz Sulejów Rogów Łyszkowice Ujazd Mniszków Aleksandrów Przedbórz Słupia Jeżów Nieborów Maków Lipce Reymontowskie Budziszewice Godzianów Głuchów Żelechlinek Lubochnia TOMASZÓW MAZOWIECKI Tomaszów Mazowiecki Paradyż Czerniewice Sławno Żarnów Bolimów Skierniewice SKIERNIEWICE Nowy Kawęczyn Rawa Mazowiecka RAWA MAZOWIECKA Regnów Inowłódz Rzeczyca Poświętne OPOCZNO Białaczów Cielądz Kowiesy Biała Rawska Drzewica Sadkowice Wiejskich. Jedynie 13 z realizowanych projektów opiewa na kwotę do stu tysięcy złotych, to oczywiste odniesienie do zakresu realizowanych wniosków. O efektywnym ubieganiu się o europejskie środki świadczy również procentowana wartość przyznanej dotąd pomocy. Podpisane dziś umowy, które realizowane są w naszym regionie stanowią ponad 70% dostępnej alokacji. Prosty rachunek potwierdza więc, iż kolejny nabór do Odnowy, który trwać będzie w dniach od 8 sierpnia do 6 września może być w tym okresie ostatnim w województwie łódzkim. Założony na początku okresu programowania cel został dziś osiągnięty. Intensyfikacja projektów w kilku zaledwie powiatach w minionym okresie lat stanowiła bodziec dla Samorządu Województwa, by dostępne dla regionu (rozporządzeniem MRiRW) punkty regionalne określić tak, by odnowa trafiła pod wszystkie strzechy. Dziś, tylko kilka gmin nie uczestniczyło w naborach wniosków. Zarówno przed nimi, jak i przed doświadczonymi samorządami ostatnia szansa, by wyjątkowy dla Polski czas, jakim jest budżet UE w latach , wykorzystać w pełni. Niech przykłady zrealizowanych dziś inwestycji będą motorem i inspiracją kolejnych. Odnawiajmy łódzką wieś. Maria Kaczorowska Departament Funduszu Rozwoju Obszarów Wiejskich Urzędu Marszałkowskiego w Łodzi Przebudowa budynku świetlicy wiejskiej w Janówce zdjęcia udostępnione przez Gminę Andrespol 5

8 Oferta gospodarstwa agroturystycznego w Internecie W dniach maja 2011 r. w Sulejowie miała miejsce konferencja zatytułowana Turystyka na obszarach wiejskich regionu łódzkiego, możliwości rozwoju podmiotów turystycznych, adresowana do właścicieli gospodarstw agroturystycznych. Organizatorami byli SR KSOW Województwa Łódzkiego i Departament Kultury Fizycznej, Sportu i Turystyki Urzędu Marszałkowskiego w Łodzi. Wśród wielu tematów poruszono problem rozwijania działalności gospodarstwa agroturystycznego w świetle obowiązujących przepisów prawa. Okazało się, że jest duża potrzeba doradztwa i szkoleń prawnych oraz podatkowych dla osób pragnących otwierać lub rozwijać działalność turystyczną na wsi. Tematyka jest bardzo obszerna. W niniejszym artykule ograniczę się do jej części, jaką jest przedstawienie zakresu oferty gospodarstwa w Internecie, tak by nie narażać się na kłopoty fiskalno-prawne. Współcześnie informacja na stronie internetowej jest rozumiana jako wiążąca. Zamieszczający ją ponosi odpowiedzialność prawną zarówno za treść jak i zobowiązania. Jasne jest, że oferowany zakres usług musi być zgodny z prawem. Treść na stronie jest dowodem w przypadku dokonania wykroczenia lub przestępstwa (trzeba pamiętać, że taka informacja jest bardzo łatwo dostępna). W przypadku działalności agroturystycznej, w większości przypadków, zagrożenia dotyczą wykroczeń administracyjnych lub skarbowych za co grożą mandaty. Aby uniknąć nieprzyjemności, wynikających często z braku wiedzy, przedstawię kilka problemów, które należy uwzględnić oferując swoje usługi. Zanim przystąpi się do redagowania treści strony internetowej będącej ofertą gospodarstwa turystycznego trzeba jasno określić jakiego rodzaju jest się podmiotem gospodarczym to warunkuje zakres oferty usług turystycznych. Prawo wyróżnia działalność gospodarczą zarobkową z określonymi obciążeniami podatkowymi oraz działalność wytwórczą w rolnictwie w zakresie upraw rolnych oraz chowu i hodowli zwierząt, ogrodnictwa, warzywnictwa, leśnictwa i rybactwa śródlądowego (ogólnie określaną jako rolniczą), gdzie obciążenie podatkiem może być opłatą ryczałtową od użytkowanej powierzchni (rolnej, wodnej, leśnej). W tym przypadku osoba prowadząc działalność rolniczą może dodatkowo wynajmować pokoje, sprzedawać posiłki gościom oraz świadczyć im inne usługi związane z pobytem w ich gospodarstwie, jedynie płacąc podatek rolny. Ponadto ma prawny obowiązek prowadzenia ewidencji za każdy dzień świadczenia usług turystycznych, by mieć wiedzę kiedy zostanie przekroczona roczna kwota przychodu 150 tys. zł (na 2011 r.), gdyż od tego momentu obowiązuje podatek VAT. Współczesne czasy pokazują wielką różnorodność turystyki na obszarach wiejskich pojęcia, nazwy, definicje się przenikają. Dla potrzeb niniejszego Biuletynu pozwolę sobie uprościć rodzaje działalności agroturystycznej, zidentyfikować poszczególne podmioty zaznaczając to, co mogą oferować na stronach Internetu. 1. Agroturystyka u rolnika. Wg wymienionego wyżej fragmentu treści ustawy rolnik może oferować pobyt z noclegiem w swoim gospodarstwie z wyżywieniem, dostępem: do obiektów i sprzętu rekreacyjnego, biblioteki, sprzętu audio-video, Internetu, korzystania z przejażdżek konnych, łowisk we własnych stawach, grzybobrania i spacerów we własnym lesie, miejsc do grillowania, wędzenia itp. Wszystkie te usługi objęte są jedną ceną ceną noclegu! Można również nawiązać współpracę z uprawnionymi organizatorami turystyki (biurami turystycznymi, organizacjami pozarządowymi, parafiami, szkołami). Wówczas organizatorem imprezy turystycznej co jest bardzo istotne nie jest gospodarstwo. Współpracę określa się na podstawie stosownej umowy, zaś wykonanie usługi potwierdza się rachunkiem (przecież druga strona musi dokumentować finansowo swoją imprezę), który przechowuje się 5 lat (nie ma obowiązku!). Dla rolnika rozpoczynającego taką działalność jedyną powinnością administracyjną jest zgłoszenie w gminie obiektu w ewidencji tzw. innych obiektów hotelarskich. W zgłoszeniu i na stronie w informacji adresowej podaje się imię i nazwisko gospodarza (lub małżeństwo), zwrot gospodarstwo agroturystyczne i jeśli taka jest nazwę własną (J.M. Kowalscy. Gospodarstwo agroturystyczne Na Skraju Ruczaju, adres, telefon, www ). Działalność tego typu ma ograniczenia, nie można: wynajmować więcej niż 5 pokoi; stosować nazw zastrzeżonych np: pensjonat agroturystyczny, pole biwakowe, kąpielisko ; 6

9 stosować sformułowania organizujemy imprezy turystyczne np. organizujemy zielone szkoły ; tworzyć cennika czyli rozbijać na koszty poszczególnych usług (np. wypożyczenie roweru 5 zł/dzień, jazda konna godzina 20 zł, wynajem kajaków 15 zł/dzień); podawać cenę dla osób nie będących gośćmi gospodarstwa np.: posiłki (śniadanie 5 zł, obiad 10 zł, kolacja 15 zł), jazdy konne (jazda w terenie 100 zł/8 godzin), wędkowanie (karp sztuka 10 zł). 2. Gospodarstwo agroturystyczne jako działalność gospodarcza. W tym przypadku obowiązują takie same zasady jak u wszystkich innych podmiotów gospodarczych wg określonych form organizacyjno-prawnych przedsiębiorstw. W przypadku usług agroturystycznych większość podmiotów niebędących rolnikami to jednoosobowe przedsiębiorstwa prywatne. Od rozpoczynających działalność wymaga się zgłoszenia na zasadach ogólnych, określonych w ustawie z dn. 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej, w ewidencji działalności gospodarczej prowadzonej przez właściwy siedzibie firmy urząd gminy. W urzędzie skarbowym deklaruje się rodzaj podatku dochodowego i składki zdrowotnej, w ZUS wysokość składek emerytalnych, w urzędzie statystycznym nr REGON, a w wybranym banku zakłada się konto firmowe. Dodatkowo obowiązkowe jest zgłoszenie w urzędzie gminy do ewidencji innych obiektów hotelarskich. Jeżeli jest wola właściciela stosowania nazw prawnie chronionych (hotel, motel, pensjonat, dom wycieczkowy, schronisko, kemping ) to należy zgłosić taki zamiar do właściwego terytorialnie urzędu marszałkowskiego w celu zaszeregowania obiektu w zależności od jego rodzaju i standardu, które są określone stosownymi paragrafami w ustawie. Ponadto należy uwzględnić potrzeby dostosowania obiektów dla potrzeb osób niepełnosprawnych. W przypadku nazwy obiektów prawnie zastrzeżonych jedynie pola biwakowe zaszeregowuje wójt lub burmistrz. Jeżeli oprócz noclegu i wyżywienia wprowadza się samodzielnie pakiet usług turystycznych, które mogą stanowić całościowy produkt turystyczny to wówczas wchodzi się w zakres działalności organizatora turystyki. W takim przypadku przedsiębiorca powinien wystąpić do marszałka województwa z wnioskiem o dokonanie wpisu do rejestru organizatorów i pośredników turystycznych. Prowadzenie działalności organizatora/pośrednika turystycznego bez wymaganego wpisu do rejestru działalności regulowanej stanowi wykroczenie i podlega karze grzywny do 5000 zł bądź ograniczenia wolności do 1 miesiąca. Tej samej karze podlega ten, kto wbrew obowiązkowi świadczy usługi hotelarskie w obiekcie nie zgłoszonym do ewidencji lub używa nazw rodzajowych prawnie chronionych bez decyzji marszałka. Jak już spełni się wszystkie wymienione wyżej warunki i prowadzi się działalność agroturystyczną jako działalność gospodarczą, to można umieszczać w ofercie internetowej wszystko to co jest zgodne z prawem i z zakresem określonej w REGON działalności usługowej. Klientom wystawia się rachunek, fakturę lub wręcza paragon z kasy fiskalnej. Z urzędami (US, ZUS) trzeba się rozliczyć w ustalonych ustawami terminach i kwotach. A czego nie można napisać na stronie w Internecie? Nie można pisać tego czego nie ma, pokazywać zdjęć odbiegających od rzeczywistości, po prostu nie wolno oszukiwać W myśl zasady marketingu szeptanego osoba oszukana lub zawiedziona opowie 20 osobom o swoich żalach, osoba zadowolona trzem! A klienci jeszcze mogą iść do sądu przecież zorganizowano im imprezę turystyczną za którą zapłacili... Tomasz Dronka Departament Kultury Fizycznej, Sportu i Turystyki Urzędu Marszałkowskiego w Łodzi 7

10 Zaczęło się w Vittel W poprzednim numerze Biuletynu mieliśmy okazję przeczytać o projekcie współpracy realizowanym przez LGD Kraina Rawki. Dziś zachęcamy do zapoznania się, co w tym zakresie ma do powiedzenia Stowarzyszenie Na Rzecz Rozwoju Społeczności Lokalnej MROGA. 500 osób związanych z rozwojem obszarów wiejskich w Europie spotkało się w słynącym z doskonałej wody mineralnej mieście Vittel (Francja, Lotaryngia) w dniach stycznia 2008 r. na 3. Europejskiej Konferencji Wokół programu LEADER + w nowym okresie finansowym Polskie LGD na konferencji reprezentowało Stowarzyszenie Na Rzecz Rozwoju Społeczności Lokalnej MROGA. W czasie debaty dotyczącej współpracy międzynarodowej uczestnicy dyskusji stwierdzili jednogłośnie, że warto realizować projekty współpracy mimo pojawiających się po drodze trudności czy kłopotów. Wartość dodana takich projektów jest nie do przecenienia. Seminarium było szczególnie dobrą okazją do nawiązywania kontaktów dzięki kącikowi współpraca z rozwieszonymi ofertami wspólnej realizacji projektów oraz dzięki bezpośrednim spotkaniom. Prezentowane przez LGD Stowarzyszenie Mroga materiały informacyjne rozeszły się jak świeże bułeczki. Pojechaliśmy na konferencję z wytyczonym celem: znaleźć partnera do projektu współpracy. Dla Stowarzyszenia Mroga był to pierwszy krok do nawiązania kontaktów z partnerami we Francji. Tematyka wykorzystania wydarzeń I wojny światowej do promocji i rozwoju turystyki Regionu wzbudziła zainteresowanie lokalnej grupy Pays de Verdun która ujęła podobny temat w swojej strategii. Partnerzy z Francji uczestniczyli w spotkaniu na konferencji w Koluszkach. Później nastąpiła wizyta delegacji z Polski w Verdun, w czasie której wybrany został temat projektu współpracy. Obie grupy są zainteresowane, aby zrobić coś nowoczesnego na miarę XXI w. Będzie to muzeum wirtualne I wojny światowej pokazujące nasze okolice sprzed wojny, w czasie konfliktu i aktualnie. Projekt ma tytuł różne drogi do Europy. Udało się ustalić ostateczny kształt i celowość: powstanie wielojęzyczny, międzynarodowy portal internetowy pokazujący życie mieszkańców naszych terenów przed wydarzeniami z roku. Przedstawimy wpływ działań wojennych na życie ludzi, na rozwój regionów i ścieżki prowadzące do wspólnej Europy. Nie zabraknie również oferty turystycznej i pokazania możliwości spędzenia czasu. Platforma będzie tętniła życiem: filmy, zdjęcia, elementy 3D, dynamiczne mapy z przesuwającymi się frontami działań zbrojnych to tylko niektóre rozwiązania mające przyciągnąć odwiedzających. Już teraz wiemy, że do naszego przedsięwzięcia wyrażają chęć przyłączenia się inni: Belgowie, Włosi, Grecy oraz inne LGD z Polski. Projekt zakończy się w 2012 roku wystawą i prezentacjami w Brukseli. Wspólnie ustalono, że Stowarzyszenie Mroga będzie koordynatorem przedsięwzięcia. Decyzje stron zostały zatwierdzone podpisaniem porozumienia umowy o wspólnej realizacji projektu pomiędzy Lokalną Grupą Działania Pays de Verdun oraz Stowarzyszeniem MROGA. Renata Nowak i Piotr Nowacki LGD Stowarzyszenie Mroga 8

11 Kolektory słoneczne dzięki małym projektom Coraz częściej pojawiają się na dachach naszych domów. Bombardowani ze wszystkich stron informacjami o odnawialnych źródłach energii, o jej pozytywnych aspektach, decydujemy się wykorzystać moc jaką mają promienie słoneczne i zakładamy kolektory. Do niedawna niestety wysokie koszty instalacji, a przez to nieopłacalność energii pozyskiwanej ze słońca, wpływały na niewielkie zainteresowanie nią. Współcześnie jednak ceny kolektorów są coraz niższe, wzrasta bowiem wsparcie Unii Europejskiej, w postaci dotacji przeznaczonych na ten cel. Bezsprzecznie dobrym rozwiązaniem jest skorzystanie z pomocy lokalnej grupy działania i złożenie wniosku o dofinansowanie kolektorowej inicjatywy w ramach małych projektów. Przypomnijmy, że wnioski o dofinansowanie operacji w ramach małych projektów mogą składać: osoby fizyczne, jednostki samorządu terytorialnego, OSP, kluby sportowe, biblioteki, parafie, stowarzyszenia, fundacje, koła gospodyń wiejskich oraz inne podmioty posiadające osobowość prawną. Ideą małych projektów jest stworzenie szansy dla mieszkańców z obszaru działania LGD, na poprawę jakości życia na obszarach wiejskich dzięki realizowanym przez nich operacjom. Wśród inicjatyw, które mogą otrzymać wsparcie unijne jest właśnie zakup i montaż kolektorów słonecznych, jeśli działanie ma na celu poprawienie warunków prowadzenia działalności kulturalnej lub gospodarczej. Zgodnie z Programem Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata wartość małego projektu może wynosić od 4500 do zł, zaś dofinansowanie może sięgać maksymalnie 70% kosztów kwalifikowanych projektu, jednak nie więcej niż zł. Drogę od małego projektu do kolektora z powodzeniem przeszła Pani Alicja Raczkowska. Jej wniosek pn. Zakup i montaż kolektorów słonecznych na budynku weterynaryjnohipoterapeutycznym w miejscowości Zadzim był pierwszym dofinansowanym przez Stowarzyszenie LGD Poddębice i Zadzim Kraina bez barier. HORSE-VET-AR Lecznica pod Świętym Franciszkiem jako jedyna w powiecie poddębickim świadczy usługi całodobowo oraz prowadzi leczenie stacjonarne zwierząt. Specjalizacja: 1. Choroby koni, 2. Chirurgia dużych i małych zwierząt. W skład kompleksu wchodzi między innymi budynek jednokondygnacyjny, w którym mieści się sala operacyjna dla zwierząt, pomieszczenie do zajęć rehabilitacyjnych oraz zaplecze socjalne dla osób biorących udział w rehabilitacji konnej. Na piętrze są pokoje gościnne przeznaczone do krótkiego pobytu osób niepełnosprawnych oraz turystów. Prowadzona działalność zarówno rehabilitacyjna jak i hipoterapeutyczna wymaga stałego dostępu do ciepłej wody. Rosnące ceny energii, które są jednym z elementów kształtowania się cen świadczonych w ośrodku usług oraz trudna sytuacja ekonomiczna lokalnej społeczności, w tym osób niepełnosprawnych, mobilizują mnie do szukania sposobu na obniżenie kosztów prowadzonej działalności. Jednym ze sposobów będzie pozyskiwanie energii ze źródeł odnawialnych mówi Pani Alicja Raczkowska. Zamontowanie na budynku weterynaryjno-rehabilitacyjnym kolektorów słonecznych pozwoli na obniżenie kosztów prowadzonej działalności, a pośrednio przyczyni się do ochrony środowiska, co zwiększy atrakcyjność turystyczną terenu i podniesie jakość życia mieszkańców. Realizacja operacji w takim zakresie pozwoli na poprawę efektywności działania oraz rozszerzenie oferty rehabilitacyjno-turystycznej. Projekt otrzymał dofinansowanie w wysokości zł. Kinga Maj-Wysokińska Wioletta Gawrysiak Stowarzyszenie Lokalna Grupa Działania Poddębice i Zadzim Kraina bez barier 9

12 Zakończono etap regionalny Bezpiecznego Gospodarstwa Rolnego W maju 2011 roku została zakończona kolejna, już IX edycja etapu regionalnego ogólnopolskiego konkursu BEZPIECZNE GO- SPODARSTWO ROLNE, organizowanego pod patronatem Prezydenta RP. W skład regionalnych komisji konkursowych weszli przedstawiciele: KRUS, PIP oraz ŁODR. W trzech regionach województwa zostały wyłonione gospodarstwa, które wyróżniły się dobrą organizacją pracy, dobrymi warunkami bezpieczeństwa i higieny pracy oraz estetyką zagrody. Gospodarstwa laureatów wyróżniają się stosowanymi udogodnieniami oraz rozwiązaniami technicznymi, które oprócz poprawy bezpieczeństwa przyczyniają się do sprawniejszej i lżejszej pracy w gospodarstwie rolnym. W etapie regionalnym przeprowadzonym przez PT w Zduńskiej Woli wyróżniło się pod tym względem gospodarstwo rolne prowadzone przez Państwa Nowaków z miejscowości Wielgie, powiat wieluński, którzy zajmują się produkcją mleka. Posiadają 70 sztuk bydła ogółem, w tym 50 krów mlecznych. Ważne, lecz trudne do zrealizowania jest utrzymanie stałej kontroli nad sytuacją w oborze. Teraz to możliwe dzięki objęciu całej obory systemem monitorowania. Rolnik może monitorować swoje zwierzęta w prosty i wygodny sposób. W ciągu całego dnia ma możliwość obserwacji całości stada. Zaletą nowoczesnych systemów monitorujących jest to, że są niedrogie, a zarazem niezawodne. Dużym plusem jest również to, że obraz może być przesyłany poprzez Internet do przenośnego komputera lub telefonu komórkowego. Użytkownik podczas wykonywania innych czynności, np. zakupów, może swobodnie monitorować oborę. Plusem jest również to, że kamery monitorują w zupełnej ciemności. System znakomicie sprawdza się podczas wycieleń krów. Jest to okres o największej chłonności kapitałowej. Każdy hodowca wyczekuje momentu porodu cielęcia. Wymaga to ciągłego doglądania i pilnowania krów w okresie okołoporodowym. Niejednokrotnie musi zaniedbywać inne obowiązki w tym czasie. Ponadto każdy wieczorem potrzebuje odpoczynku, a w nocy spokojnego snu, bez wstawania w celu sprawdzenia czy już nadszedł czas porodu. Zdaniem komisji konkursowej ta innowacyjna technologia poprawia warunki pracy rolnika i bezpieczeństwo zwierząt. Niezwykle cennym aspektem wprowadzenia takiego systemu jest duża oszczędność czasu, a co za tym idzie możliwość spożytkowania go w zupełnie inny sposób. Katarzyna Małolepsza Kierownik PT KRUS w Zduńskiej Woli Zdjęcia monitoringu w gospodarstwie rolnym Państwa Nowaków 10

13 Wiła wianki i wrzucała je do falującej wody W dniu 24 czerwca Stajnia Gajewniki stała się miejscem czarów, wróżb i tajemniczych znaków. Tam właśnie odbyły się Sobótki. To pełne magii święto ognia, wody, słońca, księżyca, płodności i miłości obchodzone jest w okresie przesilenia letniego. Swoją tradycją sięga czasów słowiańskich, coraz częściej w nawiązaniu do dawnych obyczajów celebrowane jest także w dzisiejszych czasach. Obchody nocy świętojańskiej dla mieszkańców swojego terenu po raz pierwszy zorganizowała Lokalna Grupa Działania Podkowa. Noc Świętojańska miała na celu promocję LGD, integrację mieszkańców całego obszaru oraz ich aktywizację poprzez zaangażowanie w przygotowania do imprezy. Nie zabrakło na niej bowiem stoisk gastronomicznych kół gospodyń wiejskich oraz udziału i pomocy strażaków. Nocne spotkanie rozpoczęły występy Zespołu Pieśni i Tańca Ziemia Sędziejowicka oraz Zespołu Wokalnego Seniorów Wrzos. Następnie uczestników imprezy bawiła kapela Szadkowiacy, która tradycyjnym Wiła wianki i wrzucała je do falującej wody, wiła wianki i wrzucała je do wody ( ) zapowiedziała główny punkt imprezy, czyli puszczanie wianków świętojańskich. Wianki, w ramach konkursu ogłoszonego przez LGD, przygotowały członkinie kół gospodyń wiejskich oraz mieszkanki sołectw. Zgodnie z regulaminem technika wykonania wianka była dowolna. Każdy natomiast powinien zawierać świecę, dzięki której wyeksponowane zostaną jego walory estetyczne podczas puszczania na wodę po zmroku. Spośród 24 wianków, które wpłynęły w ramach konkursu wybrano trzy najpiękniejsze i wykonane tradycyjnymi metodami. Za najładniejszy uznany został wianek sołectwa Pstrokonie, Gmina Zapolice. Drugie miejsce przypadło w udziale KGW Kłady Dionizów, Gmina Zduńska Wola, trzecie zaś KGW Wilamów, Gmina Szadek. Zwycięzcy w nagrodę otrzymali sprzęt gastronomiczny, a wszyscy uczestnicy konkursu otrzymali symboliczne upominki i podziękowania. Tuż po ogłoszeniu wyników konkursu nadszedł długo wyczekiwany moment. Uczestnicy imprezy, w otoczeniu pochodni, w barwnym korowodzie przeszli nad staw, nad którym paliła się tradycyjna sobótka oraz gdzie puszczone zostały wszystkie wianki świętojańskie. Wprowadzeni w romantyczny nastrój goście bawili się do późna podczas zabawy tanecznej. Paulina Stańczyk Lokalna Grupa Działania Podkowa 11

14 Rozwój Obszarów Wiejskich w czasie polskiej Prezydencji Polska właśnie rozpoczyna półroczne przewodnictwo w Unii Europejskiej. Nasz kraj staje się gospodarzem większości unijnych wydarzeń i odgrywa kluczową rolę na wszystkich polach aktywności Wspólnoty. Podczas polskiej Prezydencji omawiane są m.in. kwestie dotyczące kształtu Wspólnej Polityki Rolnej i Wspólnej Polityki Rybackiej w latach Podczas prac Rady UE ds. Rolnictwa i Rybołówstwa do końca 2011 roku, jednym spośród czterech priorytetów zgłoszonych z inicjatywy Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi Marka Sawickiego jest Kompleksowa i komplementarna polityka rozwoju obszarów wiejskich po 2013 roku. Priorytet ten został przyjęty przez Radę Ministrów na posiedzeniu w dniu 21 lipca 2010 r. W ramach debaty o przyszłości Wspólnej Polityki Rolnej po 2013 r., jednym z głównych tematów poruszanych przez polską Prezydencję będzie reforma polityki rozwoju obszarów wiejskich w kontekście nowej perspektywy finansowej. Kwestia ta wynika ze zobowiązania Komisji Europejskiej do przedstawienia komunikatu na temat przyszłości WPR (opublikowany w październiku 2010 roku) i przedłożenia w drugiej połowie 2011 r., wraz z innymi wnioskami dotyczącymi nowych wieloletnich ram finansowych propozycji legislacyjnych w zakresie rozwoju obszarów wiejskich. Pomimo znaczących przesunięć w kalendarzu prac nad nowym rozporządzeniem w sprawie wsparcia rozwoju obszarów wiejskich po 2013 roku, to właśnie polskiej Prezydencji przypadnie rozpoczęcie dyskusji nad pakietem legislacyjnym. Zgodnie z założeniami przygotowanymi przez Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi, działania polskiej Prezydencji m.in. w tym zakresie będą koncentrowały się na skutecznej współpracy z Komisją Europejską, Parlamentem Europejskim i państwami członkowskimi. Jednym z głównych celów będzie osiągnięcie porozumienia akcentującego znaczenie komplementarnego wykorzystania instrumentów WPR i polityki spójności dla rozwoju obszarów wiejskich, jak również istotną rolę tych obszarów w kontekście nowych wyzwań (kwestie klimatyczne, ochrona różnorodności biologicznej, gospodarka wodna, dobra publiczne, innowacyjność). Przed Ministrem Rolnictwa i Rozwoju Wsi stoi trudne zadanie utrzymania silnej polityki rozwoju obszarów wiejskich w dobie globalnego kryzysu i zainicjowanie wrażliwej dyskusji na temat podziału środków unijnego budżetu, która kontynuowana będzie przez Danię podczas kolejnej prezydencji w pierwszej połowie 2012 roku. Spodziewana pod koniec roku dyskusja będzie również dotyczyła komplementarności pomiędzy polityką rozwoju obszarów wiejskich i polityką spójności. Wiele krajów członkowskich UE prezentuje w swoich stanowiskach potrzebę utrzymania silnego i skierowanego na szeroko pojęty rozwój terenów wiejskich drugi filar WPR. W Komunikacie KE jak i w stanowiskach Państw Członkowskich wyraźnie zaznaczono potrzebę wzmocnienia procesów rozwojowych obszarów wiejskich Europy ze szczególnym uwzględnieniem kwestii dotyczących ochrony środowiska oraz tworzenia miejsc pracy. Wyzwania te powinny być wspierane w ramach instrumentów WPR a także poprzez odpowiednie instrumenty polityki spójności. Polska inicjując szczegółową dyskusję nad propozycjami pakietów legislacyjnych obu polityk będzie dążyła do zapewnienia komplementarności pomiędzy ich instrumentami, jak również do zachowania specyfki instrumentów II filara WPR wspierających rozwój wsi. Wydział Komunikacji DROW MRiRW Warszawa 12

15 KRAJOWA SIEĆ OBSZARÓW WIEJSKICH OGŁASZA KONKURS PRZYJAZNA WIEŚ na najlepszy projekt w zakresie infrastruktury realizowany na terenach wiejskich przy wsparciu środków unijnych Wszystkich zainteresowanych prosimy o zapoznanie się z Regulaminem Konkursu oraz wypełnienie i odesłanie Formularza Zgłoszeniowego wraz z wymaganymi załącznikami na adres: Urząd Marszałkowski w Łodzi Departament Funduszu Rozwoju Obszarów Wiejskich al. Piłsudskiego 12, II piętro Łódź z dopiskiem Przyjazna Wieś Więcej informacji o konkursie na stronie internetowej Na zgłoszenia czekamy do dnia 15 września 2011 r. Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Pomocy Technicznej Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata

16 Europejski Fundusz Rolny na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich: Europa Inwestująca w Obszary Wiejskie. Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Pomocy Technicznej Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata Instytucja Zarządzająca PROW Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi. Wydawca: Urząd Marszałkowski w Łodzi Departament Funduszu Rozwoju Obszarów Wiejskich Sekretariat Regionalny Krajowej Sieci Obszarów Wiejskich Województwa Łódzkiego al. Piłsudskiego Łódź tel , prow.ksow@lodzkie.pl Opracowanie graficzne i druk: Agencja Reklamowo-Wydawnicza Arkadiusz Grzegorczyk Projekt okładki: Monika Kornacka Europejski Fundusz Rolny na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich