Warsztat Umiejętności praktycznych

Transkrypt

1 Zadanie publiczne pt.: Wizja wychowawcza bł. Edmunda Bojanowskiego i jej wpływ na rozwój społeczeństwa obywatelskiego na terenie Wielkopolski Warsztat Umiejętności praktycznych Projekt dofinansowany przez: 1

2 Scenariusz warsztatów umiejętności praktycznych Opracowanie: mgr Katarzyna Stachowska-Mendyka Czas trwania zajęć: 120 min. Ilość uczestników: do 15 osób Miejsce: Gospodarstwo agroturystyczne Na plebanii w Jaszkowie Cel główny: upowszechnienie wiedzy o działalności bł. Edmunda Bojanowskiego, rozbudzenie postaw patriotycznych, obywatelskich i religijnych poprzez udział w teoretycznej części warsztatów nawiązanie do wątków prepozytywistycznych na terenach Wielkopolski kształtowanie postaw nawiązujących do solidarności społecznej w oparciu o tradycje wielkopolskiej pracy organicznej i przedstawicieli działalności organicznikowskiej przekonanych o konieczności gospodarczego i kulturalnego podniesienia potencjału polskiego przybliżenie historii budowy społeczeństwa obywatelskiego, poprzez bogactwo tradycji i szacunku do pracy rąk ludzkich nabywanie nowych umiejętności plastycznych, poznanie nowych technik zapoznanie uczniów z historią i techniką czerpania papieru, barwienia roślin suszonych naturalnymi barwnikami oraz tworzenia świec z węzy pszczelej wykonanie przez każdego uczestnika arkusza papieru czerpanego, barwienia roślin oraz własnej świeczki Cele szczegółowe: Uczeń zna: podstawowe kwestie dotyczące wielowiekowej tradycji rzemiosła wielkopolskiego podstawowe pojęcia z zakresu papiernictwa zarys historii papieru i jego poprzedników rodzaje naturalnych barwników pochodzenie węzy pszczelej Uczeń potrafi: skompletować materiały potrzebne do stworzenia masy papierniczej ozdabiać pulpę, wykorzystując swoją wyobraźnię i dostępne materiały czerpać papier domowymi sposobami przygotować i posprzątać stanowisko pracy zrobić własnoręcznie świecę barwić suszone rośliny wykonać pracę starannie, dokładnie i estetycznie 2

3 Uczeń rozumie: jaką wartość przedstawia ręcznie robiony papier, barwienie ziół i świeca z wosku pszczelego bogactwo możliwości wykorzystania materiałów pochodzenia naturalnego jaki wyrób swojej działalności mógł zaoferować pszczelarz, garncarz, zdun, zielarz i inny rzemieślnik lokalnej społeczności pod koniec XIX wieku Formy i metody pracy: pogadanka wstępna z elementami wykładu pokaz z instruktażem ćwiczenia praktyczne w formie warsztatowej praca w grupach i indywidualna Część praktyczna: Materiały: papier toaletowy, lignina i chusteczki higieniczne (różne kolory) kolorowe bibułki, stare gazety woda rozrobiony klej do tapet lub krochmal węza pszczela knoty bawełniane zapałki ususzone wcześniej rośliny: krwawnik pospolity, wrotycz pospolity Dodatki: suszone kwiaty, trawy, zioła, liście, łupinki cebuli (kwiaty ogórecznika, bratka, niezapominajki, stokrotki, róży, pelargonii i inne) przyprawy, kawa, herbata, cynamon, itp. barwniki naturalne (np. esencja ziołowa, wywar z owoców czarnego bzu, sok z buraków itp.) Oprzyrządowanie: Papier czerpany: miski lub kuwety plastikowe (4-5 sztuk) sita lub drobna siatka osadzona w drewnianej ramce ( min. 5 sztuk) filc pocięty na kawałki wielkości naszych sit/ramek szmatki bawełniane stare prześcieradła druciki do wykonania filigranów (niekoniecznie) folia do zabezpieczenia blatów stołów opcjonalnie suszarki do włosów, wałeczek malarski, żelazka, maglownica rękawiczki gumowe 3

4 Świeca z węzy pszczelej: deska lub tekturowa podkładka (15 sztuk) nożyk introligatorski (5 sztuk) suszarki do włosów Barwienie suszonych roślin: sznurki i klamerki do zawieszenia pofarbowanych roślin duży garnek emaliowany lub plastikowe wiadro Przed rozpoczęciem warsztatu z papieru czerpanego stół do pracy należy zabezpieczyć folią. Przebieg zajęć teoretycznych: Przywitaj uczniów, wprowadź w temat, podając cele zajęć. Przybliż pojęcia związane z papiernictwem (masa papierowa, celuloza, holender, młyn papierniczy, czerpak, sito, pulpa, filigran, klajster). Następnie przedstaw najważniejsze i najciekawsze fakty z zakresu historii papieru. Wspomnij o Muzeum Papiernictwa w Dusznikach Zdroju i zmechanizowanej produkcji papieru na skalę przemysłową w dzisiejszych czasach. Pokaż uczestnikom warsztatów przygotowane wcześniej arkusze papieru czerpanego. Informacje dotyczące wytwarzania świec i barwienia suszonych roślin przekaż osobno. Przybliż proces powstawania miodu, pozyskiwania wosku i krótko o pracy pszczelarza, jego znaczenia w społeczności lokalnej. Przygotuj świece, pozwól każdemu jej dotknąć i powąchać. Przedstaw uczestnikom warsztatów ususzone rośliny lub zioła- zebrane na łące około miesiąca wcześniej (najlepiej sierpień/wrzesień). Wskaż na lecznicze działanie roślin wykorzystywanych do dzisiaj (chociażby mięty, lipy, pokrzywy, itp.). Opowiedz o przygotowanych roztworach barwiących rośliny i tkaniny naturalne. Przybliż kwestie celu dekoracyjnego i estetycznego wykonywanych prac oraz ich historyczne uwarunkowanie- tradycja, kultura, zwyczaj, obrzędy. Przebieg zajęć praktycznych: Papier czerpany: Jeżeli papier ma być dekorowany filigranem uczestnicy podzieleni zostaną na 5 grup po trzy osoby w każdej grupie. Grupa może wykonać jeden filigran, używając do tego celu drucików. Uczniowie przytwierdzają wzory do sit. Do zrobienia nowego papieru należy wcześniej przygotować masę pulpę, którą można wykonać z papieru dobrze pochłaniającego wodę: gazety czarno-białe, chusteczki higieniczne, lignina, papier toaletowy, papierowe tapety. Papier podarty na małe kawałki należy namoczyć na noc w gorącej wodzie. Miksować całość na drugi dzień, połączyć z krochmalem lub rozrobionym klejem do tapet. Tak przygotowaną pulpę przelewamy do misek, kuwet i rozcieńczamy z wodą (w proporcji 3 łyżki stołowe pulpy z 2 szklankami letniej wody). Uczniowie przy pomocy sit czerpią pulpę tworząc swoje arkusze papieru. Uczniowie zanurzają ramę pionowo w naczyniu i pod wodą przechylając ją do pozycji poziomej, powoli wyjmują. Pulpa może być połączona z barwnikami, suszonymi kwiatkami, przyprawami- efekt zapachowy. Masę na sicie odsączamy z nadmiaru wody. Do tego celu należy użyć arkuszy grubego filcu, tkaniny bawełnianej, wałków lub deseczek. Uzyskany w ten sposób arkusz osuszamy przy pomocy suszarki, żelazka lub maglownicy do prasowania. 4

5 Barwienie roślin: Każdy uczestnik otrzymuje gałązkę ususzonej rośliny, którą umieszcza w naczyniu (garnek lub wiadro), w którym znajduje się rozrobiony barwnik roślinny (burak lub owoc czarnego bzu daje odcień czerwieni aż do ciemnej purpury w zależności od stopnia stężenia). W trakcie zajęć prowadzący informuje, że w odpowiednim czasie (około 30 minut) zanurzona w roztworze roślina (wrotycz, krwawnik) zmieniła swój kolor pod wpływem naturalnego barwnika i że można ją poddać procesowi suszenia. Uczestnicy przy pomocy klamerek i sznurka podwieszają swoje zabarwione gałązki i pracują dalej (czerpanie papieru lub świeca- patrz dalej). Kiedy arkusze będą schły, uczestnicy zajęć po uprzednim sprzątnięciu stanowisk pracy, przystępują do kolejnego zadania. Uczniowie otrzymują plaster węzy pszczelej, zapoznają się z jej zapachem i strukturą. Prowadzący demonstruje powstawanie świecy. Uczniowie przycinają węzę do odpowiedniego formatu, następnie ogrzewają plaster przy pomocy suszarki lub ciepła dłoni w zależności od temperatury otoczenia. Przycięty do wymiaru węzy knot dokładnie i równo umieszczają na krawędzi plastra i zaczynają proces zwijania węzy. Elastyczny wosk daje się formować i zwijać. Uczestnicy warsztatów powoli, równo i dokładnie zwijają plaster węzy pszczelej. Wosk musi ściśle przylegać do bawełnianego knota. Uczniowie przy pomocy prowadzącego sprzątają swoje stanowiska pracy. Po skończonej pracy podsumowujemy krótko zajęcia. Wykonane prace stają się własnością uczestników warsztatu. Bibliografia: Lesley Bremness Wielka księga ziół, Wiedza i Życie, Warszawa 1991 Encyklopedia pszczelarska, praca zbiorowa pod red. L. Bornusa, Państwowe Wydawnictwo Rolnicze i Leśne, Warszawa