Warszawa, dnia 7 września 2015 r. Poz ROZPORZĄDZENIE MINISTRA INFRASTRUKTURY I ROZWOJU 1) z dnia 3 lipca 2015 r.

Transkrypt

1 DZIENNIK USTAW RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Warszawa, dnia 7 września 2015 r. Poz ROZPORZĄDZENIE MINISTRA INFRASTRUKTURY I ROZWOJU 1) z dnia 3 lipca 2015 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie szczegółowych warunków technicznych dla znaków i sygnałów drogowych oraz urządzeń bezpieczeństwa ruchu drogowego i warunków ich umieszczania na drogach Na podstawie art. 7 ust. 3 ustawy z dnia 20 czerwca 1997 r. Prawo o ruchu drogowym (Dz. U. z 2012 r. poz. 1137, z późn. zm. 2) ) zarządza się, co następuje: 1. W rozporządzeniu Ministra Infrastruktury z dnia 3 lipca 2003 r. w sprawie szczegółowych warunków technicznych dla znaków i sygnałów drogowych oraz urządzeń bezpieczeństwa ruchu drogowego i warunków ich umieszczania na drogach (Dz. U. Nr 220, poz. 2181, z późn. zm. 3) ) wprowadza się następujące zmiany: 1) w załączniku nr 1 do rozporządzenia: a) w części 1 Warunki techniczne umieszczania znaków drogowych : pkt Wielkości i wymiary otrzymuje brzmienie: Wielkości i wymiary Stosuje się pięć grup wielkości znaków: ostrzegawczych, zakazu, nakazu, informacyjnych oraz kierunku i miejscowości: a) znaki wielkie (W) na autostradach, umieszczane przy jezdniach głównych, b) znaki duże (D): na drogach ekspresowych, umieszczane przy jezdniach głównych, na drogach dwujezdniowych poza obszarem zabudowanym, na drogach dwujezdniowych w obszarze zabudowanym, na których dopuszczalna prędkość jest większa niż 60 km/h, c) znaki średnie (S): na łącznicach i jezdniach innych niż jezdnie główne autostrad i dróg ekspresowych, na drogach dwujezdniowych w obszarze zabudowanym, na których dopuszczalna prędkość jest mniejsza lub równa 60 km/h, na jednojezdniowych drogach krajowych i wojewódzkich, na drogach powiatowych, z wyjątkiem drogowskazów tablicowych, 1) Minister Infrastruktury i Rozwoju kieruje działem administracji rządowej transport, na podstawie 1 ust. 2 pkt 4 rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 22 września 2014 r. w sprawie szczegółowego zakresu działania Ministra Infrastruktury i Rozwoju (Dz. U. poz. 1257). 2) Zmiany tekstu jednolitego wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. z 2012 r. poz. 1448, z 2013 r. poz. 700, 991, 1446 i 1611, z 2014 r. poz. 312, 486, 529, 768, 822 i 970 oraz z 2015 r. poz. 211, 541, 591, 933, 1038, 1045 i ) Zmiany wymienionego rozporządzenia zostały ogłoszone w Dz. U. z 2008 r. Nr 67, poz. 413, Nr 126, poz. 813 i Nr 235, poz. 1596, z 2010 r. Nr 65, poz. 411, z 2011 r. Nr 89, poz. 508, Nr 124, poz. 702 i Nr 133, poz. 772, z 2013 r. poz. 891 i 1326 oraz z 2014 r. poz

2 Dziennik Ustaw 2 Poz d) znaki małe (M): na drogach gminnych, drogowskazy tablicowe na drogach powiatowych, e) znaki mini (MI): na słupkach przeszkodowych i tablicach kierujących, na drogach w obszarze zabudowanym, gdy warunki drogowe nie pozwalają na stosowanie znaków większych lub zastosowanie większych znaków pogorszyłoby warunki widoczności pieszych na przejściach dla pieszych lub rowerzystów na przejazdach dla rowerzystów, na wąskich ulicach o zabytkowej zabudowie, na drogach położonych w strefie zamieszkania oraz strefie ograniczonej prędkości do 30 km/h, na drogach jednokierunkowych, na których dopuszczono dwukierunkowy ruch rowerów i wózków rowerowych, dla kierunku ruchu przeciwnego niż określony znakiem D-3, na drogach dla rowerów, drogach dla rowerów i pieszych oraz drogach dla pieszych w przypadku znaków przeznaczonych wyłącznie dla kierujących rowerem i pieszych; dopuszcza się w zależności od warunków widoczności stosowanie znaków na tych drogach w grupach wielkości obowiązujących na danej drodze. Przy oznakowaniu robót prowadzonych w pasie drogowym stosuje się znaki o jedną grupę wielkości wyższą niż stosowane na danym odcinku drogi (z wyjątkiem robót prowadzonych w pasie drogowym autostrad, gdzie stosuje się znaki wielkie). Znaki A-7, B-20 powinny mieć taką samą grupę wielkości jak znaki na drodze z pierwszeństwem przejazdu, jednak nie mniejszą niż grupa wielkości znaków średnich. Wymogu tego nie stosuje się w przypadku znaków umieszczonych na drogach dla rowerów. Znaki nakazu C-9, C-10, C-11, w zależności od warunków widoczności, mogą być stosowane w grupach wielkości niższych niż obowiązujące na danej drodze. Jeżeli w opisach szczegółowych wymiary znaków lub tabliczek nie są podane w zależności od grupy wielkości znaków, wówczas ten znak występuje tylko w jednej wielkości, przedstawionej na rysunkach w pkt 9. W zależności od wielkości znaków podstawowe wymiary dla znaków kategorii A, B, C i D podane są w tabeli 1.1. Wielkości te nie dotyczą znaków stosowanych w związku z zabezpieczeniem miejsca zdarzenia drogowego. Odstępstwa od podanych w tabeli 1.1 wymiarów zostały określone w opisach szczegółowych znaków. Wymiary znaków kategorii E zależą od przyjętej wysokości pisma, rodzaju i wielkości symboli oraz długości i liczby nazw miejscowości na nich umieszczanych, zgodnie z zasadami podanymi w opisach szczegółowych znaków. Wymiary znaków kategorii F, G i tabliczek T oraz szczegółowe wymiary wszystkich znaków podane są w opisach szczegółowych. Tabela 1.1. Podstawowe wymiary znaków kategorii A, B, C i D (wymiary podano w mm) Kategorie znaków Grupy znaków Symbol A ostrzegawcze B zakazu C nakazu D informacyjne długość boku średnica długość podstawy wysokość (n = 0, 1, 2) wielkie W n duże D n średnie S n małe M n mini MI n

3 Konstrukcje wsporcze powinny posiadać aprobaty techniczne i certyfikaty potwierdzające zgodność z Polską Normą dotyczącą bezpieczeństwa konstrukcji wsporczych. Dopuszcza się też umieszczanie znaków z wykorzystywaniem słupów Dziennik Ustaw 3 Poz linii telekomunikacyjnych, latarń, słupów trakcyjnych i masztów sygnalizatorów oraz w pkt ścian budynków Zasady ogólne i elementów w pkt 5 kropkę konstrukcyjnych zastępuje się średnikiem obiektów i dodaje inżynierskich. się pkt 6 w brzmieniu: 6) na drogach dla rowerów., Następny znak powinien być umieszczony za poprzedzającym w odległości co pkt Sposób umieszczania znaków otrzymuje brzmienie: najmniej: Sposób umieszczania znaków 50 m na drogach o dopuszczalnej prędkości powyżej 90 km/h, Znaki umocowuje się na bezpiecznych konstrukcjach wsporczych, wykonanych z materiałów trwałych. Nie wykonuje 20 m na się drogach z betonu o tych dopuszczalnej części konstrukcji prędkości wsporczych, powyżej które wystają 60 km/h, powyżej poziomu gruntu więcej niż 0,15 10 m m. na Konstrukcje pozostałych wsporcze drogach. powinny posiadać aprobaty techniczne i certyfikaty potwierdzające zgodność z Polską Normą dotyczącą bezpieczeństwa konstrukcji wsporczych. Dopuszcza się też umieszczanie znaków Jeżeli z wykorzystywaniem ze względu na słupów warunki linii telekomunikacyjnych, lokalne istnieje konieczność latarń, słupów zastosowania trakcyjnych i masztów dwóch sygnalizatorów lub oraz ścian budynków i elementów konstrukcyjnych obiektów inżynierskich. trzech znaków na jednym słupku lub wysięgniku, można je umieszczać w układzie Następny znak powinien być umieszczony za poprzedzającym w odległości co najmniej: pionowym lub poziomym. 50 m na drogach o dopuszczalnej prędkości powyżej 90 km/h, Dopuszczalne 20 m na drogach sposoby o dopuszczalnej rozmieszczenia prędkości znaków powyżej 60 przedstawiono km/h, na rysunkach: m na pozostałych drogach. Tarcze Jeżeli ze znaków względu na powinny warunki lokalne być odchylone istnieje konieczność w poziomie zastosowania od linii dwóch prostopadłej lub trzech znaków do osi na jednym słupku lub wysięgniku, można je umieszczać w układzie pionowym lub poziomym. jezdni. Dopuszczalne sposoby rozmieszczenia znaków przedstawiono na rysunkach: Odchylenie tarczy znaków powinno wynosić około 5 w kierunku jezdni. Jeśli Tarcze znaków powinny być odchylone w poziomie od linii prostopadłej do osi jezdni. znaki umieszczone są na łukach poziomych, odchylenie tarczy znaku należy Odchylenie tarczy znaków powinno wynosić około 5 w kierunku jezdni. Jeśli znaki umieszczone są na łukach skorygować poziomych, odchylenie zależnie tarczy od wielkości znaku należy promienia skorygować oraz zależnie od jego od wielkości kierunku. promienia oraz od jego kierunku. Zasady odchylenia tarczy tarczy znaku znaku przedstawiono przedstawiono na rys na rys Rys Sposoby umieszczania dwóch dwóch znaków znaków w układzie w pionowym układzie pionowym Rys Sposoby umieszczania dwóch znaków w układzie poziomym Rys Sposoby umieszczania dwóch znaków w układzie poziomym Łącznie ze znakiem A-7 może być umieszczony na tym samym słupku tylko jeden Łącznie ze znakiem A-7 może być umieszczony na tym samym słupku tylko jeden znak ostrzegawczy albo znak zakazu ostrzegawczy albo znak nakazu albo znak albo znak zakazu informacyjny: albo znak D-2, nakazu D-6, D-6a, albo D-6b, znak w sposób informacyjny: wskazany na D-rys i , D-6, D-6a, D-6b, w sposób wskazany na rys i

4 Rys. Rys Sposoby Sposoby umieszczania dwóch dwóch znaków znaków w w układzie układzie poziomym Rys Sposoby umieszczania dwóch znaków w układzie poziomym Łącznie Łącznie ze ze znakiem znakiem A-7 A-7 może może być być umieszczony na na tym tym samym samym słupku słupku tylko tylko jeden jeden Łącznie ze znakiem A-7 może być umieszczony na tym samym słupku tylko jeden znak znak ostrzegawczy albo albo znak znak zakazu zakazu albo albo znak znak nakazu nakazu albo albo znak znak informacyjny: D- D- Dziennik Ustaw znak ostrzegawczy albo znak zakazu albo 4 znak nakazu albo znak informacyjny: D- Poz , 2, D-6, D-6, D-6a, D-6a, D-6b, D-6b, w w sposób sposób wskazany na na rys. rys i i , D-6, D-6a, D-6b, w sposób wskazany na rys i Rys. Rys Sposoby Sposoby umieszczania Rys Sposoby umieszczania trzech trzech trzech znaków znaków znaków w układzie w w układzie układzie pionowym pionowym Rys Sposoby umieszczania trzech znaków w układzie pionowym 6 Rys. Rys Sposoby Sposoby umieszczania trzech trzech znaków znaków w w układzie układzie mieszanym Rys Sposoby umieszczania trzech znaków trzech w znaków układzie w mieszanym układzie mieszanym 6 Rys Odchylenie poziome tarczy znaku: Rys. Rys Odchylenie poziome poziome tarczy tarczy znaku: znaku: Rys Odchylenie poziome tarczy znaku: b) na łuku poziomym w prawo a) a) a) na na odcinku prostym b) b) na łuku poziomym w prawo w prawo c) c) na łuku na łuku poziomym w lewo, a) na odcinku prostym w pkt Odległość znaków od jezdni oraz wysokość ich umieszczania po akapicie trzecim dodaje się akapit czwarty w brzmieniu: w pkt Odległość znaków od jezdn Na drodze dla rowerów znaki umieszcza się w odległości nie mniejszej niż 0,50 m od krawędzi tej drogi, a w przypadku znaków umieszczanych nad drogą dla rowerów, wysokość umieszczenia akapicie trzecim znaku powinna dodaje wynosić nie mniej niż 2,50 m. Dopuszcza się umieszczanie znaków na drogach dla rowerów na wysokości nie się akapit czwar mniejszej niż 1 m (do najniższej krawędzi znaku), przy czym w przypadku Na ruchu drodze pieszego dla rowerów wysokość ta znaki powinna wynosić nie mniej niż 2,2 m., od krawędzi tej drogi, a w przypadku z umieszcza si c) na łuku poziomym w lewo, b) w części 2 Znaki ostrzegawcze w pkt Ustąp pierwszeństwa : rowerów, wysokość umieszczenia znaku po akapit drugi i trzeci otrzymują brzmienie: Dopuszcza się umieszczanie znaków na d w pkt Odległość znaków od jezdni oraz wysokość ich umiesz Znak A-7 może być umieszczany także w innych miejscach przecinania się kierunków ruchu. Gdy na drodze podporządkowanej nie są spełnione warunki mniejszej niż 1 m (do najniższej krawędzi akapicie widoczności, trzecim wówczas dodaje zamiast się akapit znaku czwarty A-7 powinien w brzmieniu: być umieszczony znak B-20, którego zasady stosowania określono w pkt pieszego wysokość ta powinna wynosić nie Na drodze dla rowerów znaki umieszcza się w odległości nie mniejszej Znaki A-7 i B-20 umieszczone przed skrzyżowaniem nie mogą występować samodzielnie, lecz tylko z odpowiednimi znakami (A-6 lub D-1) na od drodze krawędzi z pierwszeństwem tej drogi, przejazdu. a w przypadku Nie dotyczy to znaków umieszczonych przed skrzyżowaniem z ruchem okrężnym oraz na drogach b) dla w rowerów., części 2 Znaki ostrzegawcze w pkt umieszczanych nad rowerów, wysokość umieszczenia znaku powinna wynosić nie mniej niż akapit siódmy otrzymuje brzmienie: akapit drugi i trzeci otrzymują brzmienie: Dopuszcza się umieszczanie znaków na drogach dla rowerów na wy Jeżeli przed skrzyżowaniem jest umieszczona tablica przeddrogowskazowa, to znak A-7 należy umieszczać nad tą tablicą według zasad określonych Znak A-7 może być umieszczany także mniejszej w pkt , niż 1 m (do najniższej krawędzi znaku), przy czym w przyp kierunków ruchu. Gdy na drodze podpor pieszego wysokość ta powinna wynosić nie mniej niż 2,2 m., widoczności, wówczas zamiast znaku A-7 którego zasady stosowania określono w pkt b) w części 2 Znaki ostrzegawcze w pkt Ustąp pierwszeństwa :

5 Dziennik Ustaw 5 Poz c) w części 3 Znaki zakazu : w pkt Zakres obowiązywania i sposób umieszczania znaków akapit trzynasty otrzymuje brzmienie: Właściwy organ zarządzający ruchem na drogach umieszcza pod znakami: B-1, B-3, B-3a, B-4, B-10, B-35, B-37, B-38 i B-39 tabliczkę z napisem Dotyczy także i symbolem osoby niepełnosprawnej, określonym na tabliczce T-29 w przypadku stwierdzenia występowania zagrożenia bezpieczeństwa osób, o których mowa w art. 8 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 20 czerwca 1997 r. Prawo o ruchu drogowym, lub innych uczestników ruchu drogowego. W przypadku umieszczenia pod znakami: B-1, B-3, B-3a, B-4, B-10, B-35, B-37, B-38 i B-39 tabliczki z napisem Dotyczy także i symbolem osoby niepełnosprawnej, szerokość tabliczki powinna być równa szerokości znaku., w pkt Zakaz ruchu w obu kierunkach akapit trzeci otrzymuje brzmienie: Jeżeli dopuszcza się odstępstwa od stosowania się do znaku B-1, to na tabliczce pod znakiem umieszcza się napis Nie dotyczy wraz z symbolem pojazdu lub wyrażeniem określającym ten pojazd, np. o treści: Nie dotyczy i symbol pojazdu zgodnie z konstrukcją określoną w pkt 9, Nie dotyczy MPK, Nie dotyczy TAXI, Nie dotyczy pojazdów zaopatrzenia, Nie dotyczy pojazdów służb miejskich (przez pojazdy służb miejskich należy rozumieć pojazdy straży pożarnej, policji, pogotowia ratunkowego oraz przedsiębiorstw: oczyszczania miasta, utrzymania zieleni i dróg, wodociągowo-kanalizacyjnych, gazowniczych, energetycznych, telekomunikacyjnych itp.), Nie dotyczy mieszkańców posesji od nr... do nr... ulicy..., w pkt Zakaz wjazdu akapit drugi i trzeci otrzymują brzmienie: Jeżeli na jezdni ruch jest otwarty w jednym kierunku tylko dla określonych pojazdów w tym: karetek pogotowia, pojazdów straży pożarnej, autobusów komunikacji publicznej, rowerów, wówczas na wlocie, na którym dopuszcza się wjazd tych pojazdów, umieszcza się znak B-2 z tabliczką, na której umieszcza się napis Nie dotyczy wraz z symbolem pojazdu lub wyrażeniem określającym ten pojazd, których zakaz nie dotyczy, np. Nie dotyczy i symbol pojazdu zgodnie z konstrukcją określoną w pkt 9, Nie dotyczy MZA. Na przeciwległym wlocie umieszcza się odpowiednio znak F-18, F-18a, F-18b (rys ) lub znak D-3 z tabliczką jak pod znakiem B-2. Dwukierunkowy ruch rowerów lub wózków rowerowych na jezdni drogi jednokierunkowej może być wprowadzony tylko na drogach w obszarze zabudowanym, na których dopuszczalna prędkość pojazdu lub zespołu pojazdów nie jest wyższa niż określona w ustawie z dnia 20 czerwca 1997 r. Prawo o ruchu drogowym. Jeżeli na wylocie ze skrzyżowania zastosowano znak B-2, to na wlotach pozostałych umieszcza się odpowiednio znaki dopełniające wraz z tabliczkami o takiej samej treści, jaką zastosowano pod znakiem B-2 (rys i )., pkt Zakaz wjazdu rowerów otrzymuje brzmienie: Zakaz wjazdu rowerów Znak B-9 zakaz wjazdu rowerów (rys ), wyrażający zakaz ruchu rowerów, stosuje się w celu wyeliminowania ruchu tych pojazdów przede wszystkim z dróg o dużym natężeniu ruchu lub dużej dopuszczalnej prędkości stanowiącej niebezpieczeństwo dla kierujących rowerami. Ponadto znak B-9 stosuje się na drogach, w obrębie których lub w pobliżu których wyznaczono drogę dla rowerów, a znak nakazujący korzystanie z tej drogi może nie być widoczny dla kierujących rowerami. Na odcinku drogi poprzedzającym miejsce umieszczenia 9 znaku B-9 stosuje się odpowiedni znak (np. F-5, F-6) w celu poinformowania kierujących rowerem, że wjazd rowerów jest zabroniony, i poprowadzenia tych uczestników ruchu na część drogi przeznaczoną dla rowerów. Rys Znak Znak B-9, B-9, pkt Zakaz wjazdu wózków rowerowych otrzymuje brzmienie:

6 pkt Zakaz wjazdu wózków rowerowych otrzymuje brzmienie: Zakaz wjazdu wózków rowerowych Dziennik Ustaw Znak B-11 zakaz wjazdu wózków rowerowych 6 (rys ) stosuje się na Poz drogach (szczególnie na ulicach), na których występuje duże natężenie ruchu i pkt Zakaz wjazdu wózków rowerowych otrzymuje brzmienie: poruszanie Zakaz się wjazdu wózków rowerowych tamuje ruch, w szczególności przez utrudnienie Znak B-11 zakaz wyprzedzania. wjazdu wózków rowerowych (rys ) stosuje się na drogach (szczególnie na ulicach), na których występuje duże natężenie ruchu i poruszanie się wózków rowerowych tamuje ruch, w szczególności odcinku przez utrudnienie drogi poprzedzającym wyprzedzania. miejsce umieszczenia znaku B-11, stosuje się Na odpowiedni Na odcinku drogi znak poprzedzającym (np. F-5, F-6) miejsce w umieszczenia celu poinformowania znaku B-11 stosuje kierujących się odpowiedni wózkiem znak (np. F-5, F-6) w celu poinformowania kierujących wózkiem rowerowym o dopuszczalnym kierunku kontynuowania rowerowym ruchu przez te pojazdy. o dopuszczalnym kierunku kontynuowania ruchu przez te pojazdy. Rys Znak Znak B-11, B-11, pkt Zakaz wjazdu pojazdów przewożących 10 materiały niebezpieczne otrzymuje brzmienie: Zakaz wjazdu pojazdów przewożących towary niebezpieczne pkt Zakaz wjazdu pojazdów przewożących materiały niebezpieczne Zasady ogólne Znaki otrzymuje stosuje brzmienie: się w przypadku, gdy możliwe jest skierowanie ruchu na drogę W celu wyeliminowania z ruchu pojazdów przewożących towary niebezpieczne w ilościach, dla których wymagane jest Zakaz oznakowanie po wjazdu której pojazdów mogą tablicami przewożących poruszać ostrzegawczymi się towary pojazdy barwy pomarańczowej, niebezpieczne przewożące stosuje towary się znaki B-13 alternatywną, zakaz wjazdu pojazdów z towarami wybuchowymi lub łatwo zapalnymi, B-13a zakaz wjazdu pojazdów niebezpieczne z towarami Zasady niebezpiecznymi - na ogólne obwodnicę lub B-14 miasta, zakaz wjazdu położony pojazdów poniżej z towarami, ujęcia które wody mogą most, skazić drogę wodę. omijającą W Znaki celu stosuje wyeliminowania tunel się w itp. przypadku, z gdy ruchu możliwe pojazdów jest skierowanie przewożących ruchu na towary drogę alternatywną, niebezpieczne po której w mogą poruszać się pojazdy przewożące towary niebezpieczne na obwodnicę miasta, położony poniżej ujęcia wody ilościach, most, drogę omijającą Zakaz dla których wjazdu tunel itp. wymagane pojazdów z jest towarami oznakowanie wybuchowymi pojazdów lub tablicami łatwo zapalnymi ostrzegawczymi Zakaz wjazdu barwy pojazdów pomarańczowej, z towarami wybuchowymi stosuje się lub znaki łatwo B-13 zapalnymi zakaz wjazdu pojazdów z towarami wybuchowymi lub łatwo zapalnymi, B-13a zakaz wjazdu pojazdów z towarami niebezpiecznymi lub B-14 zakaz wjazdu pojazdów z towarami, które mogą skazić wodę. Rys Znak Znak B-13 B-13 Znak B-13 B-13 zakaz zakaz wjazdu wjazdu pojazdów pojazdów z towarami wybuchowymi z towarami lub wybuchowymi łatwo zapalnymi (rys. lub ) łatwo stosuje się w celu wyeliminowania z ruchu pojazdów przewożących towary niebezpieczne klas: 1, 3, 4.1, 4.2, 4.3, 5.2 zapalnymi lub gazy palne (rys. klasy 2, ) w ilościach, stosuje dla których się w wymagane celu wyeliminowania jest oznakowanie z pojazdów ruchu tablicami pojazdów ostrzegawczymi barwy pomarańczowej. przewożących towary niebezpieczne klas: 1, 3, 4.1, 4.2, 4.3, 5.2, lub gazy palne Znak B-13 umieszcza się na drogach, po których przewożenie towarów wybuchowych lub łatwo zapalnych klasy może stanowić 2, w ilościach, duże zagrożenie dla których w razie awarii wymagane pojazdu jest lub wypadku. oznakowanie pojazdów tablicami ostrzegawczymi Dotyczy to zagrożenia barwy zarówno pomarańczowej. osób (przebywających na ulicach w zwartej zabudowie miast, na terenach rekreacyjnych), jak i budowli (tunele, zapory wodne, obiekty zabytkowe itp.). Znak B-13 umieszcza się na drogach, po których przewożenie towarów Zakaz wjazdu pojazdów z towarami niebezpiecznymi wybuchowych lub łatwo zapalnych może stanowić duże zagrożenie w razie awarii Znak B-13a zakaz wjazdu pojazdów z towarami niebezpiecznymi (rys ) stosuje się w celu wyeliminowania z lub ruchu wypadku. wszelkich pojazdów przewożących towary niebezpieczne w ilościach, dla których wymagane pojazdu jest oznakowanie pojazdów tablicami ostrzegawczymi barwy pomarańczowej. Dotyczy to dróg, po których Dotyczy przewożenie to towaru zagrożenia niebezpiecznego zarówno może osób w razie (przebywających awarii pojazdu lub na wypadku ulicach stanowić w zwartej szczególnie duże zagrożenie dla osób, mienia lub środowiska. zabudowie miast, na terenach rekreacyjnych), jak i budowli (tunele, zapory wodne, obiekty zabytkowe itp.) Zakaz wjazdu pojazdów z towarami niebezpiecznymi

7 11 Dziennik Ustaw 7 Poz Rys Znak B-13a W przypadku konieczności wyeliminowania ruchu tylko określonych klas lub grup towarów niebezpiecznych albo określonego sposobu ich przewozu pod znakiem B- 13a umieszcza się tabliczkę T-31 z literą B, C, D lub E oznaczającą kategorię Rys Znak Znak B-13a B-13a tunelu (rys a) lub tabliczkę z odpowiednim napisem, np. o treści: Dotyczy W przypadku konieczności konieczności wyeliminowania wyeliminowania ruchu tylko ruchu określonych tylko klas określonych lub grup towarów klas lub niebezpiecznych grup albo towarów określonego klasy sposobu 3, Dotyczy ich przewozu towarów pod znakiem klasy B-13a 3, umieszcza II grupy się pakowania, tabliczkę T-31 Dotyczy z literą B, C, D lub E towarów oznaczającą niebezpiecznych kategorię tunelu (rys. albo a) określonego lub tabliczkę sposobu z odpowiednim ich przewozu napisem, pod np. znakiem o treści: B- Dotyczy towarów przewozu klasy towarów 3, Dotyczy luzem. towarów Zakaz klasy 3, wyrażony II grupy pakowania, znakiem Dotyczy B-13a może przewozu dotyczyć towarów luzem. Zakaz 13a umieszcza wyrażony znakiem się tabliczkę B-13a może T-31 dotyczyć z literą niektórych B, C, okresów D lub doby, E oznaczającą np. godzin szczytu. kategorię niektórych okresów doby, np. godzin szczytu. tunelu (rys a) lub tabliczkę z odpowiednim napisem, np. o treści: Dotyczy towarów klasy 3, Dotyczy towarów klasy 3, II grupy pakowania, Dotyczy przewozu towarów luzem. Zakaz wyrażony znakiem B-13a może dotyczyć niektórych okresów doby, np. godzin szczytu. Rys a. Tabliczka T-31 T-31 wskazująca wskazująca kategorię kategorię tunelu tunelu Zakaz Zakaz wjazdu wjazdu pojazdów pojazdów z towarami, z towarami, które mogą które skazić mogą wodęskazić wodę Rys a. Tabliczka T-31 wskazująca kategorię tunelu Zakaz wjazdu pojazdów z towarami, które mogą skazić wodę Rys Znak Znak B-14 B-14 Znak B-14 B-14 zakaz zakaz wjazdu wjazdu pojazdów pojazdów z towarami, z towarami, które mogą które skazić wodę mogą (rys. skazić ) wodę stosuje (rys. się w celu wyeliminowania z ruchu pojazdów przewożących towary niebezpieczne, określone w przepisach o przewozie towarów ) niebezpiecznych, stosuje się w klas celu 3, 4.3, wyeliminowania 6.1, 6.2, 8, gazy trujące z ruchu lub gazy pojazdów żrące klasy przewożących 2 lub towary zagrażające środowisku klasy 9, w ilościach, dla których wymagane jest oznakowanie pojazdu tablicami ostrzegawczymi barwy towary pomarańczowej. niebezpieczne, określone w przepisach o przewozie towarów Rys Znak B-14 Znak niebezpiecznych, B-14 umieszcza klas się na 3, drogach 4. 3, 6. przebiegających 1, 6. 2, 8, gazy w pobliżu trujące zbiorników lub gazy lub żrące cieków klasy wodnych 2 lub o wysokiej klasie Znak czystości B-14 zakaz (źródła rzek, wjazdu jeziora pojazdów i zbiorniki z wody towarami, pitnej, miejsca które poboru mogą wody skazić do celów wodę spożywczych (rys. lub przemysłowych), towary zagrażające które w środowisku razie awarii pojazdu klasy lub 9, wypadku w ilościach, mogą być dla skażone których przewożonymi wymagane towarami. jest ) stosuje się w celu wyeliminowania z ruchu pojazdów przewożących Jeżeli oznakowanie ujęcie wody pojazdu znajduje tablicami się między ostrzegawczymi mostami, to znak B-14 barwy należy pomarańczowej. umieścić na drodze przebiegającej przez most towary umiejscowiony niebezpieczne, powyżej ujęcia., określone w przepisach o przewozie towarów Znak B-14 umieszcza się na drogach przebiegających w pobliżu zbiorników lub w niebezpiecznych, pkt Zakaz wjazdu klas 3, różnych 4. 3, pojazdów 6. 1, 6. 2, akapit 8, gazy siódmy trujące otrzymuje lub gazy brzmienie: żrące klasy 2 lub cieków wodnych o wysokiej klasie czystości (źródła rzek, jeziora i zbiorniki wody Znak towary B-13/14 zagrażające zakaz wjazdu środowisku pojazdów klasy z towarami 9, w wybuchowymi ilościach, dla lub których zapalnymi wymagane oraz towarami jest mogącymi skazić pitnej, wodę miejsca (rys. poboru ) wody stosuje do się w celów celu wyeliminowania spożywczych ruchu lub pojazdów przemysłowych), przewożących które towary w niebezpieczne oznakowanie z tych dróg, pojazdu na których tablicami mają ostrzegawczymi zastosowanie kryteria barwy opisane pomarańczowej. dla znaków B-13 i B-14 (pkt i razie ), awarii np. z pojazdu dróg przebiegających lub wypadku przez mogą osiedla być mieszkaniowe, skażone przewożonymi okolice rezerwatów, towarami. zbiorników wodnych, plaż Znak itp., B-14 umieszcza się na drogach przebiegających w pobliżu zbiorników lub w cieków pkt wodnych Stop : o wysokiej klasie czystości (źródła rzek, jeziora i zbiorniki wody akapit pierwszy otrzymuje brzmienie: pitnej, miejsca poboru wody do celów spożywczych lub przemysłowych), które w Znak B-20 stop (rys ) stosuje się w celu wprowadzenia w określonych warunkach obowiązku razie zatrzymania awarii pojazdu lub przed wypadku wjazdem mogą na skrzyżowanie być skażone z drogą przewożonymi z pierwszeństwem, towarami. na przejazd kolejowy niestrzeżony (kategorii D), na przejazd tramwajowy, a także w innych miejscach przecinania się kierunków ruchu. Dopuszcza się stosowanie znaku B-20 dla kierujących tramwajami, gdy torowisko przecina drogę publiczną.,

8 Dziennik Ustaw 8 Poz akapit ósmy otrzymuje brzmienie: 13 Znak B-20 umieszcza się możliwie najbliżej 13 skrzyżowania i nie dalej niż 25 m od niego w obszarze zabudowanym. Odległość umieszczenia znaku należy mierzyć od krawędzi jezdni drogi porzecznej lub od jeżeli odcinek drogi o śliskiej nawierzchni jest poprzedzony bardzo szorstką lub skrajnej szyny. Dopuszcza się umieszczenie znaku B-20 wraz znakiem G-3, G-4 albo ze znakiem D-6, jeżeli odcinek drogi o śliskiej nawierzchni jest poprzedzony bardzo szorstką lub D-6a, szorstką jeżeli D-6b odcinek nawierzchnią, (na jednym drogi słupku)., o śliskiej nawierzchni jest poprzedzony bardzo szorstką lub szorstką nawierzchnią, pkt szorstką dla oznakowania Zasady nawierzchnią, ograniczania robót prędkości prowadzonych otrzymuje w pasie brzmienie: drogowym, dla oznakowania robót prowadzonych w pasie drogowym, dla w Zasady innych oznakowania ograniczania uzasadnionych robót prędkości prowadzonych okolicznościach, w pasie drogowym, np. na niektórych łukach, gdy Znak B-33 w innych umieszcza uzasadnionych się, gdy działania techniczne okolicznościach, w zakresie np. poprawy na geometrii niektórych drogi, łukach, stanu nawierzchni, gdy ograniczenie w innych prędkości uzasadnionych powinno okolicznościach, wpłynąć na poprawę np. na bezpieczeństwa niektórych ruchu. łukach, gdy oddzielenia ograniczenie ruchu pieszego od ruchu pojazdów itp. nie wpływają w dostateczny sposób na poprawę bezpie- prędkości powinno wpłynąć na poprawę bezpieczeństwa ruchu. czeństwa. ograniczenie W razie potrzeby prędkości ograniczenia powinno wpłynąć prędkości, na np. poprawę ze względu bezpieczeństwa na stan ruchu. nawierzchni, Ograniczenie W razie prędkości potrzeby wyrażone ograniczenia znakiem B-33 prędkości, można stosować: np. ze względu na stan nawierzchni, W nośność razie obiektu potrzeby mostowego, ograniczenia nadmierny prędkości, hałas, np. ze geometrię względu na drogi stan itp. nawierzchni, tylko dla jeżeli nośność odcinek obiektu drogi o śliskiej mostowego, nawierzchni nadmierny jest poprzedzony hałas, bardzo geometrię szorstką lub drogi szorstką itp. nawierzchnią, tylko dla nośność określonych obiektu rodzajów mostowego, pojazdów, nadmierny np. motocykli, hałas, geometrię samochodów drogi itp. ciężarowych, tylko dla dla określonych oznakowania robót rodzajów prowadzonych pojazdów, w pasie drogowym, np. motocykli, samochodów ciężarowych, określonych ciągników rolniczych, rodzajów pojazdów, silnikowych np. motocykli, z przyczepą, samochodów pojazdów ciężarowych, z przyczepą w ciągników innych uzasadnionych okolicznościach, np. na niektórych łukach, gdy ograniczenie prędkości powinno rolniczych, pojazdów silnikowych z przyczepą, pojazdów z przyczepą wpłynąć ciągników kempingową, na poprawę rolniczych, autobusów, bezpieczeństwa pojazdów trolejbusów, ruchu. silnikowych pojazdów z przyczepą, z towarami pojazdów niebezpiecznymi, z przyczepą W razie kempingową, potrzeby ograniczenia autobusów, prędkości, trolejbusów, np. ze względu pojazdów na stan nawierzchni, z towarami nośność niebezpiecznymi, obiektu mostowego, kempingową, pojazdów z towarami autobusów, wybuchowymi trolejbusów, lub pojazdów łatwo zapalnymi, z towarami pojazdów niebezpiecznymi, z towarami, nadmierny pojazdów hałas, geometrię drogi itp. tylko dla określonych rodzajów pojazdów, np. motocykli, samochodów z towarami wybuchowymi lub łatwo zapalnymi, pojazdów z towarami, ciężarowych, pojazdów które mogą ciągników z skazić towarami rolniczych, wodę wybuchowymi - pod pojazdów znakiem silnikowych lub B-33 łatwo należy z przyczepą, zapalnymi, umieścić pojazdów pojazdów tabliczkę z przyczepą z symbolem towarami, kempingową, autobusów, które mogą trolejbusów, skazić pojazdów wodę - z pod towarami znakiem niebezpiecznymi, B-33 należy pojazdów umieścić z tabliczkę towarami wybuchowymi z symbolem lub łatwo które takiego zapalnymi, mogą pojazdu pojazdów skazić (rys. wodę z towarami, ). - pod które znakiem mogą skazić B-33 wodę należy pod umieścić znakiem tabliczkę B-33 należy z umieścić symbolem tabliczkę z symbolem takiego pojazdu takiego pojazdu (rys ). (rys ). takiego Rys pojazdu Tabliczki (rys ). T-23a-j: Rys. Rys Tabliczki Tabliczki T-23a j: T-23a-j: Rys Tabliczki T-23a-j: a) T-23a tabliczka wskazująca motocykle a) a) T-23a T-23a tabliczka tabliczka wskazująca wskazująca motocykle motocykle a) T-23a tabliczka wskazująca motocykle b) T-23b tabliczka wskazująca samochody ciężarowe, pojazdy specjalne, pojazdy b) T-23b tabliczka wskazująca samochody ciężarowe, pojazdy specjalne, pojazdy b) używane b) T-23b T-23b tabliczka do tabliczka celów wskazująca specjalnych, wskazująca samochody samochody o ciężarowe, dopuszczalnej pojazdy ciężarowe, masie specjalne, pojazdy całkowitej pojazdy specjalne, używane przekraczającej do pojazdy celów specjalnych, o do dopuszczalnej celów specjalnych, masie całkowitej o dopuszczalnej przekraczającej masie 3,5 t, oraz całkowitej ciągniki samochodowe przekraczającej 3,5 używane t, oraz do ciągniki celów samochodowe specjalnych, o dopuszczalnej masie całkowitej przekraczającej używane 3,5 t, oraz ciągniki samochodowe 3,5 t, oraz ciągniki samochodowe c) c) T-23c T-23c tabliczka tabliczka wskazująca wskazująca ciągniki ciągniki rolnicze i rolnicze pojazdy wolnobieżne i pojazdy wolnobieżne c) T-23c tabliczka wskazująca ciągniki rolnicze i pojazdy wolnobieżne c) T-23c tabliczka wskazująca ciągniki rolnicze i pojazdy wolnobieżne d) T-23d tabliczka wskazująca pojazdy silnikowe z przyczepą d) d) T-23d T-23d tabliczka tabliczka wskazująca wskazująca pojazdy pojazdy silnikowe silnikowe z przyczepąz przyczepą d) T-23d tabliczka wskazująca pojazdy silnikowe z przyczepą

9 14 Dziennik Ustaw 9 14 Poz e) T-23e tabliczka wskazująca pojazdy z przyczepą kempingową e) T-23e tabliczka wskazująca pojazdy z przyczepą kempingową e) T-23e tabliczka wskazująca pojazdy z przyczepą kempingową f) T-23f tabliczka wskazująca autobusy f) f) T-23f tabliczka wskazująca wskazująca autobusy autobusy g) T-23g tabliczka wskazująca trolejbusy g) g) T-23g T-23g tabliczka tabliczka wskazująca wskazująca trolejbusy trolejbusy h) T-23h tabliczka wskazująca pojazdy z towarami niebezpiecznymi h) h) T-23h T-23h tabliczka tabliczka wskazująca wskazująca pojazdy z pojazdy towarami z niebezpiecznymi towarami niebezpiecznymi i) T-23i tabliczka wskazująca pojazdy z towarami wybuchowymi lub łatwo i) zapalnymi i) T-23i T-23i tabliczka tabliczka wskazująca wskazująca pojazdy z towarami pojazdy wybuchowymi z towarami lub łatwo wybuchowymi zapalnymi lub łatwo zapalnymi j) j) T-23j tabliczka wskazująca wskazująca pojazdy pojazdy z towarami, z towarami, które mogą które skazić mogą wodę, skazić wodę, pkt j) T-23j Wskazywanie tabliczka wskazująca podniesionej pojazdy prędkości z w towarami, obszarze zabudowanym które mogą otrzymuje skazić wodę, brzmienie: Wskazywanie podniesionej prędkości w obszarze zabudowanym pkt Wskazywanie podniesionej prędkości w obszarze zabudowanym W celu podniesienia dopuszczalnej prędkości pkt Wskazywanie w obszarze zabudowanym podniesionej prędkości należy w przeprowadzić obszarze szczegółową analizę bezpieczeństwa otrzymuje brzmienie: ruchu uwzględniającą w szczególności następujące kryteria: zabudowanym rodzaj i otrzymuje ilość zdarzeń Wskazywanie brzmienie: drogowych, podniesionej prędkości w obszarze zabudowanym zagospodarowanie otoczenia drogi, Wskazywanie podniesionej prędkości w obszarze zabudowanym odległość między skrzyżowaniami, natężenie ruchu poprzecznego pojazdów i pieszych, szerokość jezdni i liczbę pasów ruchu, natężenie ruchu pojazdów powolnych.

10 Dziennik Ustaw 10 Poz Dopuszczalną prędkość w obszarze zabudowanym można podnieść do 70 km/h. W przypadku gdy na odcinkach pomiędzy skrzyżowaniami występuje separacja ruchu pojazdów samochodowych od ruchu pieszych, rowerów lub wózków rowerowych, prędkość można podnieść do 80 km/h., d) w części 4 Znaki nakazu : pkt Funkcja, kształt i wymiary znaków otrzymuje brzmienie: Funkcja, kształt i wymiary znaków Znaki nakazu stosuje się w celu wskazania: wymaganego sposobu jazdy na skrzyżowaniu lub w innym miejscu, gdzie występuje możliwość zmiany kierunku jazdy (znaki od C-1 do C-12), obowiązku korzystania przez określonych uczestników ruchu z przeznaczonej dla nich drogi (znaki C-13 i C-16), obowiązującej na drodze minimalnej prędkości (znak C-14), nakazanego kierunku jazdy dla pojazdów z towarami niebezpiecznymi, obowiązku używania łańcuchów przeciwpoślizgowych. Znaki nakazu nie dotyczą pojazdów szynowych 16 poruszających się zgodnie z przebiegiem ich trasy. Znaki nakazu, z wyjątkiem znaku C-17, mają kształt koła o wymiarach oznaczonych na rysunku i określonych w tabeli 4.1. Grupa wielkości znaków Rys Kształt i wymiary i wymiary znaków znaków nakazu nakazu Tabela Wymiary znaków znaków nakazu nakazu (mm) (mm) Grupa wielkości znaków Średnica d Średnica d Szerokość obwódki Moduł obwódki g a g Moduł a wielkie wielkie duże duże średnie średnie małe małe mini mini Znaki nakazujące skręcanie występują w dwóch odmianach: C-1 i C-2 dla nakazu jazdy w prawo, C-3 i C-4 Znaki dla nakazu nakazujące jazdy w lewo. skręcanie Stosowanie występują tych odmian w dwóch powinno odmianach: być takie, aby C-1 kierującym i C-2 jednoznacznie dla nakazu wskazać sposób i istniejące kierunki ruchu na drodze, do której się zbliżają. W skomplikowanych warunkach drogowych można w prawo, umieścić C-3 dwa i znaki, C-4 np. dla C-3 nakazu i C-4 wskazujące jazdy w ten lewo. sam kierunek Stosowanie jazdy. tych odmian jazdy powinno Przed wyborem być sposobu takie, aby oznakowania kierującym należy jednoznacznie zbadać, czy zastosowanie wskazać znaku sposób zakazu i istniejące skręcania w lewo lub w prawo nie przekaże jadącym bardziej wyraziście, niż odpowiedni znak nakazu, możliwości jazdy przez kierunki skrzyżowanie ruchu w określonych na drodze, kierunkach. do której Znaki się wskazujące zbliżają. wymagany W skomplikowanych sposób jazdy na warunkach skrzyżowaniu umieszcza się w rejonie skrzyżowania, jednak nie dalej niż 25 m od krawędzi jezdni drogi poprzecznej. drogowych można umieścić dwa znaki, np. C-3 i C-4 wskazujące ten sam kierunek Znaki: C-2, C-4 C-8, C-12 i C-14 umieszcza się po obu stronach jezdni jednokierunkowych wielopasowych. jazdy. Jeżeli dopuszcza się wyłączenia od stosowania się do znaków od C-1 do C-10, to należy pod tymi znakami Przed umieścić wyborem tabliczkę z sposobu napisem Nie oznakowania dotyczy wraz należy z symbolem zbadać, pojazdu czy albo zastosowanie wyrażeniem określającym znaku ten zakazu skręcania w lewo lub w prawo nie przekaże jadącym bardziej wyraziście, niż odpowiedni znak nakazu, możliwości jazdy przez skrzyżowanie w określonych

11 w pkt Droga dla rowerów akapit drugi otrzymuje brzmienie: Na drogach dla rowerów umieszcza się także inne znaki poziome i pionowe, dla Dziennik Ustaw 11 Poz których wymagania określają odpowiednie przepisy dla tych znaków., pojazd, zezwalających niektórym uczestnikom ruchu na niestosowanie się do tych znaków, według zasad określonych w punktach 3.1, i Na pkt znakach nakazu Koniec umieszcza drogi dla się rowerów jakichkolwiek otrzymuje napisów lub brzmienie: dodatkowych symboli. Znaki od C-1 do C-8 stosuje się również na wyjazdach z obiektów przydrożnych, jeżeli istnieje potrzeba wskazania obowiązkowego Koniec drogi kierunku dla rowerów jazdy, np. wyjazd ze stacji paliw, parkingu itp., Znak w pkt C-13a Droga koniec dla rowerów drogi akapit dla drugi rowerów otrzymuje (rys. brzmienie: ) stosuje się w celu wskazania Na drogach miejsca, dla rowerów w umieszcza którym kończy się także się inne droga znaki poziome dla rowerów i pionowe, i następuje dla których włączenie wymagania określają odpowiednie przepisy dla tych znaków., do pkt jezdni, Koniec na której drogi odbywa dla rowerów się ruch otrzymuje innych brzmienie: pojazdów. Znaku C-13a nie stosuje się, jeżeli kontynuacją Koniec drogi drogi dla rowerów dla rowerów jest droga dla rowerów i pieszych, droga dla pieszych Znak C-13a albo koniec strefa drogi zamieszkania dla rowerów albo (rys ) został zastosowany stosuje się w celu znak wskazania B-1 albo miejsca, znak w B-9. którym kończy się droga dla rowerów i następuje włączenie do jezdni, na której odbywa się ruch innych pojazdów. Znaku W C-13a miejscu nie stosuje połączenia się, jeżeli z kontynuacją drogą dla drogi pieszych dla rowerów umieszcza jest droga się dla odpowiednią rowerów i pieszych, odmianę droga dla pieszych albo strefa zamieszkania albo został zastosowany znak B-1 albo znak B-9. W miejscu połączenia z drogą dla pieszych C-13/16. umieszcza się odpowiednią odmianę znaku C-13/16. znaku 18 Rys Znak Znak C-13a, C-13a, 18 pkt Droga dla pieszych i rowerów otrzymuje brzmienie: Droga dla rowerów i pieszych pkt Droga dla pieszych i rowerów otrzymuje brzmienie: Rys Znak C-13/ Droga dla rowerów i pieszych Znak C-13/16 droga dla rowerów i pieszych (rys ) stosuje się w celu oznaczenia dróg tylko dla kierujących rowerami i pieszych. Na znaku tym umieszcza się jednocześnie symbole znaków C-13 i C-16. Wspólne użytkowanie drogi przez rowerzystów i pieszych może być stosowane, jeżeli natężenie ruchu pieszego nie przekracza 450 osób/h, a natężenie rowerów nie Rys Znak Znak C-13/16 C-13/16 przekracza Znak C-13/16 50 droga rowerów/h dla rowerów lub i też pieszych ruch pieszy (rys ) jest nie stosuje większy się w celu niż oznaczenia 50 osób/h, dróg a ruch tylko dla kierujących Znak C-13/16 rowerami droga i pieszych. dla Na rowerów znaku tym i umieszcza pieszych się jednocześnie (rys ) symbole stosuje znaków się C-13 w celu i C-16. rowerowy - nie przekracza 250 rowerów/h. Wspólne oznaczenia użytkowanie dróg drogi tylko przez dla rowerzystów kierujących i pieszych rowerami może być i stosowane, pieszych. jeżeli Na natężenie znaku ruchu tym pieszego nie przypadku przekracza gdy 450 osób/h, ruch a rowerów natężenie rowerów odbywa nie się przekracza po drodze 50 rowerów/h dla rowerów, lub też ruch a ruch pieszy jest nie W większy umieszcza niż 50 się osób/h, jednocześnie a ruch rowerowy symbole nie znaków przekracza C i rowerów/h. C-16. pieszych po drodze dla pieszych, położonych obok siebie, symbole roweru i W Wspólne przypadku użytkowanie gdy ruch rowerów drogi odbywa przez się rowerzystów po drodze dla rowerów, i pieszych a ruch może pieszych być po stosowane, drodze dla pieszych, pieszych położonych oddziela obok siebie, się symbole kreską roweru pionową i pieszych (rys ). oddziela się kreską pionową (rys ). jeżeli natężenie ruchu pieszego nie przekracza 450 osób/h, a natężenie rowerów nie przekracza 50 rowerów/h lub też ruch pieszy jest nie większy niż 50 osób/h, a ruch rowerowy - nie przekracza 250 rowerów/h. W przypadku gdy ruch rowerów odbywa się po drodze dla rowerów, a ruch pieszych po drodze dla pieszych, położonych obok siebie, symbole roweru i pieszych oddziela się kreską pionową (rys ). Rys Znak Znak C-13/16 C-13/16 wskazujący wskazujący drogę dla drogę rowerów dla i drogę rowerów dla pieszych, i drogę położone dla pieszych, obok siebie, położone obok siebie,

12 Dziennik Ustaw 12 Poz pkt Nakazany kierunek jazdy dla pojazdów z materiałami niebezpiecznymi otrzymuje brzmienie: Nakazany kierunek jazdy dla pojazdów z towarami niebezpiecznymi Znak C-17 nakazany kierunek jazdy dla pojazdów z towarami niebezpiecznymi (rys ) stosuje się, jeżeli jest konieczne wskazanie kierunku przejazdu pojazdów przewożących określone w odrębnych przepisach towary niebezpieczne w ilościach, dla których wymagane jest oznakowanie pojazdu tablicami ostrzegaw- 19 czymi barwy pomarańczowej. Rys Znak Znak C-17 C-17 Przy zastosowaniu znaku znaku C-17 C-17 nie jest nie konieczne jest konieczne oznakowanie oznakowanie znakami B-13a znakami tych wylotów B-13a ze tych skrzyżowania, na które zabroniony jest wjazd pojazdów przewożących towary niebezpieczne. wylotów ze skrzyżowania, na które zabroniony jest wjazd pojazdów przewożących Na znaku C-17 umieszcza się znaki C-2, C-4 lub C-5, jeżeli za skrzyżowaniem tylko na jednej drodze dopuszczony jest niebezpieczne. wjazd pojazdów przewożących towary niebezpieczne, a znaki C-6, C-7 lub C-8, jeżeli przewóz to- towary warów niebezpiecznych dopuszczony jest dwóch drogach za skrzyżowaniem. Znak C-17 może być stosowany na dużych placach postojowych, terminalach odpraw celnych itp. w celu wskazania kierunku do miejsc Na znaku C-17 umieszcza się znaki C-2, C-4 lub C-5, jeżeli za skrzyżowaniem tylko postojowych na jednej przeznaczonych drodze dopuszczony dla pojazdów przewożących jest wjazd towary pojazdów niebezpieczne., przewożących towary e) w części niebezpieczne, 5 Znaki informacyjne : a znaki C-6, C-7 lub C-8, jeżeli przewóz towarów niebezpiecznych dopuszczony w pkt Droga jest jednokierunkowa : na dwóch drogach za skrzyżowaniem. Znak C-17 może być akapit czwarty otrzymuje brzmienie: stosowany na dużych placach postojowych, terminalach odpraw celnych itp. w celu Jeżeli na jezdni jednokierunkowej dopuszcza się ruch rowerów w kierunku przeciwnym do ruchu pozostałych pojazdów, kierunku pod do znakiem miejsc D-3 umieszcza postojowych się tabliczkę przeznaczonych z napisem Nie dotyczy dla pojazdów i symbolem roweru wskazania przewożących lub wózka rowerowego towary niebezpieczne., (zgodnie z przykładem na rys ). Szerokość tabliczki powinna mieć szerokość znaku D-3. Na przeciwległym wlocie pod znakiem B-2 umieszcza się tabliczkę z napisem Nie dotyczy i symbolem roweru lub wózka rowerowego., e) w części opis 5 pod Znaki rysunkiem informacyjne : Znak D-3 z tabliczką T-22 otrzymuje brzmienie: Rys Przykład znaku D-3 z tabliczką z napisem Nie dotyczy i symbolem roweru., w pkt Droga jednokierunkowa : w pkt Droga bez przejazdu po akapicie czwartym dodaje się akapit piąty w brzmieniu: akapit czwarty otrzymuje brzmienie: Jeżeli drogą bez przejazdu jest możliwy przejazd rowerem lub wózkiem rowerowym, to pod znakami: D-4a i D-4b umieszcza Jeżeli się na tabliczkę jezdni z napisem jednokierunkowej Nie dotyczy i dopuszcza symbolem roweru się lub ruch wózka rowerów rowerowego., w pkt kierunku Zasady lokalizacji przeciwnym przejazdów do ruchu dla rowerzystów pozostałych otrzymuje pojazdów, brzmienie: pod znakiem D Zasady umieszcza lokalizacji się tabliczkę przejazdów z napisem dla rowerzystów Nie dotyczy i symbolem roweru lub Przejazdy wózka dla rowerzystów rowerowego lokalizuje (zgodnie się na przedłużeniu z przykładem drogi dla na rowerów rys ). albo drogi Szerokość dla rowerów i pieszych. Przejazdy dla rowerzystów należy wyznaczać w miejscach zapewniających wzajemną widoczność rowerzystów tabliczki i kierujących powinna pojazdami, mieć przede szerokość wszystkim znaku skrzyżowaniach D-3. Na przeciwległym dróg. W przypadku wlocie gdy wzajemna widoczność pod nie znakiem jest zapewniona, B-2 umieszcza należy zastosować się tabliczkę środki spowalniające z napisem ruch, Nie tak aby dotyczy prędkość i rowerów i innych pojazdów była dostosowana do warunków widoczności. symbolem roweru lub wózka rowerowego., W przypadku przejazdu dla rowerzystów bez sygnalizacji świetlnej, zlokalizowanego na drodze poza skrzyżowaniem, zaleca się zastosowanie rozwiązań wymuszających zmniejszenie prędkości pojazdów poruszających się na tej drodze lub rowerów wjeżdżających na przejazd, dla zapewnienia bezpieczeństwa kierujących rowerem na tym opis przejeździe., pod rysunkiem Znak D-3 z tabliczką T-22 otrzymuje brzmienie: Rys Przykład znaku D-3 z tabliczką z napisem Nie dotyczy i

13 rozwiązań wymuszających zmniejszenie prędkości pojazdów poruszających się na tej drodze lub rowerów wjeżdżających na przejazd, dla zapewnienia bezpieczeństwa kierujących rowerem na tym przejeździe., Dziennik Ustaw 13 Poz pkt pkt Początek pasa pasa ruchu ruchu dla dla autobusów autobusów otrzymuje otrzymuje brzmienie: brzmienie: Początek pasa ruchu dla autobusów Początek pasa ruchu dla autobusów oraz innych pojazdów wykonujących odpłatny przewóz osób na regularnych liniach, znajdującego się po prawej stronie. Znak D-11 powinien mieć wymiary takie, jak ustalono dla znaków dużych. Znak D-11 umieszcza się obok jezdni, w miejscu, od którego obowiązywać ma zakaz poruszania się po wyznaczonym pasie ruchu pojazdów innych niż pojazdy wykonujące odpłatny przewóz osób na regularnych liniach. Jeżeli na części jezdni, Rys Znak Znak D-11 D-11 po której jeżdżą pojazdy szynowe wyznacza się pas ruchu dla autobusów Znak D-11 D-11 początek początek pasa pasa ruchu ruchu dla autobusów dla autobusów (rys ) (rys. stosuje ) się w celu stosuje oznaczenia się w początku celu pasa przeznaczonego oznaczony znakiem tylko dla D-11, autobusów na lub znaku trolejbusów D-11 oraz pod innych napisem pojazdów BUS wykonujących należy umieścić odpłatny przewóz oznaczenia początku pasa przeznaczonego tylko dla autobusów lub trolejbusów osób na regularnych liniach, znajdującego się po prawej stronie. napis TRAM. Jeżeli na tym pasie dopuszcza się także ruch innych pojazdów, to na Znak D-11 powinien mieć wymiary takie, jak ustalono dla znaków dużych. Znak D-11 umieszcza się obok jezdni, znaku w D-11 miejscu, pod od którego napisem obowiązywać BUS należy ma zakaz umieścić poruszania napis się po określający wyznaczonym rodzaj pasie takich ruchu pojazdów innych pojazdów niż pojazdy np. TAXI wykonujące lub symbol odpłatny roweru. przewóz osób Dopuszczenie na regularnych do liniach. poruszania Jeżeli na się części po pasie jezdni, po której jeżdżą pojazdy szynowe, wyznacza się pas ruchu dla autobusów oznaczony znakiem D-11, to na znaku D-11 ruchu pod dla napisem autobusów BUS należy innych umieścić pojazdów napis TRAM. powinno Jeżeli być na ograniczone tym pasie dopuszcza w takim się stopniu, także ruch innych pojazdów, to na znaku D-11 pod napisem BUS należy umieścić napis określający rodzaj takich pojazdów np. TAXI aby pojazdy lub symbol te roweru. nie Dopuszczenie powodowały do utrudnienia poruszania się po ruchu pasie pojazdów ruchu dla autobusów wykonujących innych pojazdów powinno być ograniczone w takim stopniu, aby pojazdy te nie powodowały utrudnienia ruchu pojazdów wykonujących odpłatny przewóz osób na regularnych liniach, dla których pas jest przeznaczony. odpłatny przewóz osób na regularnych liniach, dla których pas jest przeznaczony. Jeżeli konieczne jest wydzielenie tego pasa po lewej stronie jezdni, to należy Jeżeli konieczne jest wydzielenie tego pasa po lewej stronie jezdni, to należy stosować odmianę znaku D-11 (D-11a) stosować według odmianę rysunku znaku D-11 (D-11a) według rysunku Rys Znak Znak D-11a D-11a Wydzielenie pasów pasów ruchu ruchu tylko dla tylko pojazdów dla pojazdów wykonujących wykonujących odpłatny przewóz odpłatny osób na regularnych przewóz liniach jest jednym ze środków usprawniających ruch tych pojazdów na obciążonych ruchem ulicach i przyczynia się do osób poprawy na regularnych regularności ich liniach kursowania. jest jednym Stosowanie ze wydzielonych środków usprawniających pasów ruchu powinno ruch być tych poprzedzone wszechstronną analizą warunków ruchu na jezdni, uwzględniającą oprócz natężenia ruchu różnych rodzajów pojazdów na obciążonych ruchem ulicach i przyczynia się do poprawy regularności pojazdów także czas przejazdu i czas zatrzymań. ich kursowania. Stosowanie wydzielonych pasów ruchu powinno być poprzedzone Szczegółowe pomiary tych parametrów należy wykonać przed wyznaczeniem pasów i po ich wyznaczeniu, w wszechstronną celu określania efektywności analizą warunków zastosowanego ruchu rozwiązania. na jezdni, uwzględniającą Wydzielanie pasów oprócz ruchu może natężenia być stosowane w zróżnicowanym zakresie. Gdy ruch odbywa się swobodnie, a występują tylko punktowe utrudnienia w przejeździe ruchu pojazdów różnych komunikacji rodzajów pojazdów publicznej, także wówczas czas zaleca przejazdu się wydzielanie i czas pasów zatrzymań. tylko na krótkich odcinkach w rejonach występujących w ruchu utrudnień. Można przy tym stosować inne zmiany w organizacji ruchu, takie Szczegółowe jak ograniczenie pomiary postoju tych lub zatrzymania parametrów pojazdów, należy eliminację wykonać skrętów, przed eliminację wyznaczeniem innych pojazdów z pasów pewnych i odcinków po ich wyznaczeniu, jezdni. Na skrzyżowaniach, w celu określania na których ruch efektywności jest kierowany zastosowanego przy użyciu sygnalizacji świetlnej, długość wydzielonego pasa ruchu powinna przekraczać długość kolejki pojazdów tworzących się na sąsiednich rozwiązania. pasach Wydzielanie ruchu. Jeżeli trudne pasów warunki ruchu ruchu może występują być stosowane na kilku sąsiednich w zróżnicowanym skrzyżowaniach i powodują blokowanie odcinków między nimi, to pas ruchu dla autobusów może być przeprowadzony przez kilka zakresie. Gdy ruch odbywa się swobodnie, a występują tylko punktowe utrudnienia

14 Dziennik Ustaw 14 Poz sąsiednich skrzyżowań. Przeznaczenie części jezdni dla zbiorowej komunikacji publicznej i pozostawienie na pozostałej części ruchu innych pojazdów może być uzasadnione nawet wówczas, gdy dla tych pojazdów pozostaje tylko jeden pas ruchu. Zależy to od liczby autobusów i przewożonych pasażerów. Minimalne natężenie ruchu autobusów, przy którym straty czasu ponoszone przez jadących innymi pojazdami są równoważone przez korzyści pasażerów komunikacji zbiorowej, 23 zależy od stopnia nasycenia wlotów na skrzyżowaniu z sygnalizacją świetlną kierującą ruchem. Przy wysokim stopniu nasycenia (3000 pojazdów na godzinę sygnału zielonego na dwóch pasach odpowiada nasyceniu 0,95) stosowanie wydzielonych pasów jest uzasadnione nawet przy małym umieścić ruchu napis autobusów. TRAM. Jeżeli na pasie oznaczonym znakiem D-12 należy 23 dopuszcza Jeżeli warunki się lokalne ruch tramwajów, nie wymagają stosowania na tym znaku innych środków, pod napisem to dla BUS pojazdów należy wykonujących umieścić odpłatny przewóz osób na regularnych liniach należy wydzielać prawy skrajny pas jezdni. Wydzielenie pasa po lewej napis stronie TRAM. może być Jeżeli uzasadnione na tym skręcaniem pasie dopuszcza tych pojazdów się także w lewo ruch lub jazdą innych na wprost pojazdów, przy obowiązującym to na zakazie należy skrętu umieścić w lewo. napis Dla oznakowania TRAM. wydzielonych Jeżeli na pasie części jezdni oznaczonym dla pojazdów znakiem wykonujących D-12 odpłatny znaku przewóz D-12 osób na pod regularnych napisem liniach BUS w kierunku należy przeciwnym umieścić napis do ruchu określający pozostałych pojazdów rodzaj takich stosuje się znaki B-2 i F-18b np. zgodnie TAXI z lub zasadami symbol określonymi roweru., w pkt i , dopuszcza się ruch tramwajów, to na tym znaku pod napisem BUS należy umieścić pojazdów napis TRAM. Jeżeli na tym pasie dopuszcza się także ruch innych pojazdów, to na w pkt Pas ruchu dla autobusów po akapicie drugim dodaje się akapit trzeci w brzmieniu: znaku D-12 pod napisem BUS należy umieścić napis określający rodzaj takich Jeżeli pkt na części Postój jezdni, po taksówek której jeżdżą i pkt pojazdy szynowe, Koniec wyznacza postoju się pas taksówek ruchu dla autobusów otrzymują oznaczony znakiem pojazdów D-12, np. to TAXI na znaku lub D-12 symbol pod napisem roweru., BUS należy umieścić napis TRAM. Jeżeli na pasie oznaczonym znakiem brzmienie: D-12 dopuszcza się ruch tramwajów, to na tym znaku pod napisem BUS należy umieścić napis TRAM. Jeżeli na tym pasie dopuszcza się także ruch innych pojazdów, to na znaku D-12 pod napisem BUS należy pkt umieścić Postój Postój napis taksówek określający taksówek rodzaj i pkt takich pojazdów Koniec np. TAXI postoju lub symbol taksówek roweru., otrzymują pkt brzmienie: Postój taksówek i pkt Koniec postoju taksówek otrzymują brzmienie: Postój taksówek Rys Znak D-19 Znak D-19 postój taksówek (rys ) stosuje się w celu oznaczenia początku odcinka drogi przeznaczonego tylko dla postoju taksówek. Znak D-19 Rys Znak Znak D-19 D-19 powinien mieć wymiary: długość podstawy 620 mm, wysokość 300 mm. Znak D-19 D-19 postój postój taksówek taksówek (rys ) (rys. stosuje ) się w celu stosuje oznaczenia się w początku celu odcinka oznaczenia drogi przeznaczonego D-19 tylko dla powinien postoju taksówek. być wykonywany Znak D-19 powinien jako mieć dwustronny wymiary: długość i umieszczany podstawy 620 przy mm, wyso- Znak początku odcinka drogi przeznaczonego tylko dla postoju taksówek. Znak D-19 krawężniku kość 300 mm. obok miejsca, na które podjeżdża pierwsza z oczekujących taksówek. powinien mieć wymiary: długość podstawy 620 mm, wysokość 300 mm. Przykład Znak D-19 oznakowania powinien być wykonywany postoju taksówek jako dwustronny przedstawiono i umieszczany na rysunku przy krawężniku obok miejsca, na które Znak podjeżdża D-19 powinien pierwsza z oczekujących być wykonywany taksówek. jako Przykład dwustronny oznakowania i postoju umieszczany taksówek przedstawiono przy na rysunku krawężniku obok miejsca, na które podjeżdża pierwsza z oczekujących taksówek. Przykład oznakowania postoju taksówek przedstawiono na rysunku Rys Przykład Przykład oznakowania oznakowania postoju postoju taksówek taksówek Postoje taksówek zaleca się ustalać w rejonach: Rys Przykład oznakowania postoju taksówek

15 obiektów domów towarowych, kulturalno-rozrywkowych. Jeżeli hoteli, to możliwe, postoje taksówek należy wyznaczać na ulicach lokalnych, a na Dziennik Ustaw ulicach restauracji, układu podstawowego w zatokach, 15 tak aby utrudnienia w ruchu innych Poz pojazdów obiektów były kulturalno-rozrywkowych. jak najmniejsze. Postoje taksówek zaleca się ustalać w rejonach: Długość Jeżeli dworców, to możliwe, odcinka postoje przeznaczonego taksówek do należy postoju wyznaczać taksówek na ulicach powinna lokalnych, wynikać a na z zapotrzebowania ulicach domów układu towarowych, podstawowego na taksówki w danym w zatokach, rejonie, tak ale aby nie utrudnienia powinna być w ruchu mniejsza innych od 15 pojazdów hoteli, m (trzy były taksówki) jak najmniejsze. i większa niż 50 m (dziesięć taksówek). restauracji, Jeżeli Długość długość odcinka odcinka przeznaczonego do do postoju postoju taksówek nie została powinna określona wynikać znakiem z obiektów kulturalno-rozrywkowych. D-20, zapotrzebowania oznacza to, na iż taksówki postój taksówek w danym może rejonie, odbywać ale nie się powinna w odległości być mniejsza do 20 m od Jeżeli to możliwe, postoje taksówek należy wyznaczać na ulicach lokalnych, a na ulicach układu podstawowego m w (trzy zatokach, D-19. taksówki) aby utrudnienia i większa w niż ruchu 50 m innych (dziesięć pojazdów taksówek). były jak najmniejsze. znaku Jeżeli Długość długość Koniec odcinka przeznaczonego odcinka postoju taksówek przeznaczonego do postoju taksówek do postoju powinna nie wynikać została z określona zapotrzebowania znakiem taksówki w danym rejonie, ale nie powinna być mniejsza od 15 m (trzy taksówki) i większa niż 50 m (dziesięć taksówek). D-20, oznacza to, iż postój taksówek może odbywać się w odległości do 20 m od Jeżeli długość odcinka przeznaczonego do postoju nie została określona znakiem D-20, oznacza to, że postój znaku taksówek D-19. może odbywać się w odległości do 20 m od znaku D Koniec Koniec postoju postoju taksówek taksówek Rys Znak D-20 Znak D-20 koniec postoju taksówek (rys ) stosuje się w celu oznaczenia końca odcinka jezdni przeznaczonego do postoju taksówek osobowych i umieszcza na Rys. jego końcu., Znak Znak D-20 D-20 Znak D-20 koniec postoju postoju taksówek taksówek (rys ) (rys. stosuje ) się w stosuje celu oznaczenia się w celu końca oznaczenia odcinka jezdni przeznaczonego do postoju taksówek osobowych i umieszcza na jego końcu., końca pkt odcinka Tunel jezdni otrzymuje przeznaczonego brzmienie: do postoju taksówek osobowych i umieszcza pkt Tunel otrzymuje brzmienie: na jego Tunel końcu., Tunel 25 pkt Tunel otrzymuje brzmienie: Znak D-37 Tunel tunel (rys ) stosuje się w celu poinformowania kierujących o wjeździe do tunelu. Znak D-37 umieszcza się w odległości do 50 m przed wjazdem do tunelu. Rzeczywistą długość tunelu, gdy jego długość przekracza 500 m, wskazuje się na tabliczce T-1b (rys ) umieszczonej pod znakiem D-37 albo na znaku D-37 Rys Znak Znak D-37 D-37 przez umieszczenie w dolnej części napisu i symboli odpowiadających treści Znak D-37 tunel (rys ) stosuje się w celu poinformowania kierujących o wjeździe do tunelu. tabliczki T-1b. W tunelach o długości przekraczającej 3000 m pozostałą długość Znak D-37 umieszcza się w odległości do 50 m przed wjazdem do tunelu. tunelu podaje się co 1000 m na tabliczce T-1b, umieszczanej samodzielnie. Rzeczywistą długość tunelu, gdy jego długość przekracza 500 m, wskazuje się na tabliczce T-1b (rys ) Rys Znak D-37 umieszczonej W przypadku pod potrzeby znakiem D-37 wskazania albo na znaku minimalnego D-37 przez umieszczenie odstępu między w dolnej pojazdami części napisu w i symboli odpowiadających treści tabliczki T-1b. W tunelach o długości przekraczającej 3000 m pozostałą długość tune- tunelu, podaje większego się co 1000 m niż na określony tabliczce T-1b, ustawą umieszczanej z dnia samodzielnie. 20 czerwca 1997 r. - Prawo o ruchu drogowym, W przypadku potrzeby pod znakiem wskazania minimalnego D-37 umieszcza odstępu między się również pojazdami tabliczkę w tunelu, większego T-32 (rys. niż określony ustawą z dnia 20 czerwca 1997 r. Prawo o ruchu drogowym, pod znakiem D-37 umieszcza się również tabliczkę T-32 (rys ) ). Rys Tabliczka T-1b T-1b

16 Rys Tabliczka T-1b Dziennik Ustaw 16 Poz Rys. Rys Tabliczka Tabliczka T-32, T-32, po pkt Pobór opłat dodaje się pkt a Zatoka w brzmieniu: po pkt Pobór opłat dodaje się pkt a Zatoka w brzmieniu: a. Zatoka Znak a. D-50 Zatoka zatoka (rys a.1) umieszcza 26 się w tunelu w odległości do 50 m przed zatoką awaryjną. 26 W Znak celu D-50 wskazania zatoka dostępności (rys. telefonu a.1) alarmowego umieszcza i gaśnicy się przeciwpożarowej w tunelu w odległości w zatoce do pod 50 znakiem m D-50 umieszcza się tabliczkę T-33 (rys a.2). przed zatoką awaryjną. W celu wskazania dostępności telefonu alarmowego i gaśnicy przeciwpożarowej w zatoce pod znakiem D-50 umieszcza się tabliczkę T-33 (rys a.2). Rys a.1. Znak D-50 Rys a.1. Znak D-50 Rys a.1. Znak D-50 Rys a.2. Tabliczka Tabliczka T-33, T-33, Rys a.2. Tabliczka T-33, f) w części 6 Znaki kierunku i miejscowości : f) w części 6 Znaki kierunku i miejscowości : f) części pkt Znaki z kierunku numerem drogi miejscowości : krajowej otrzymuje brzmienie: pkt pkt Znak z Znak Znak numerem z numerem numerem drogi krajowej drogi krajowej otrzymuje brzmienie: drogi krajowej otrzymuje brzmienie: Znak E-15a Znak numer z numerem drogi krajowej drogi o dopuszczalnym krajowej nacisku osi pojazdu do 11,5 t o tle barwy czerwonej Znak numerem drogi krajowej z białą ramką tarczy znaku i napisie barwy białej (rys ), znak E-15f numer drogi krajowej o dopuszczalnym Znak E-15a nacisku numer osi pojazdu drogi do 10 t krajowej o tle barwy czerwonej dopuszczalnym z biało-czarną nacisku ramką tarczy osi pojazdu znaku i napisie do barwy Znak E-15a numer drogi krajowej o dopuszczalnym nacisku osi pojazdu do białej 11,5 t (rys. o a), tle barwy znak czerwonej E-15g numer z białą drogi ramką krajowej tarczy o dopuszczalnym znaku i napisie nacisku osi barwy pojazdu białej do 8 t o tle barwy 11,5 t czerwonej tle barwy z czarną czerwonej ramką tarczy znaku białą i ramką napisie barwy tarczy białej, znaku stosuje napisie się w celu barwy wskazania białej przebiegu drogi (rys. krajowej ), oznaczonej znak E-15f numerem numer wskazanym drogi na krajowej znaku lub wjazdu o dopuszczalnym na tę drogę. nacisku osi (rys ), znak E-15f numer drogi krajowej dopuszczalnym nacisku osi Na pojazdu drogach do oznaczonych 10 t o tle tymi barwy znakami czerwonej dopuszcza z biało-czarną się ruch pojazdów ramką o nacisku tarczy osi znaku pojedynczej i napisie nieprzekraczającym pojazdu 11,5 do 10 t (znak t E-15a), tle barwy 10 t czerwonej (znak E-15f) albo biało-czarną 8 t (znak E-15g) ramką i odpowiednio tarczy znaku większym napisie nacisku osi wielokrotnej, barwy białej zgodnie (rys. z a), przepisami znak określającymi E-15g sieć numer dróg krajowych, drogi krajowej po których o dopuszczalnym mogą poruszać się pojazdy barwy białej (rys a), znak E-15g numer drogi krajowej dopuszczalnym o określonych parametrach, chyba że znak B-19 określa inny dopuszczalny nacisk osi pojazdu. nacisku osi pojazdu do 8 t o tle barwy czerwonej z czarną ramką tarczy znaku i nacisku osi pojazdu do t tle barwy czerwonej czarną ramką tarczy znaku napisie barwy białej, stosuje się w celu wskazania przebiegu drogi krajowej napisie barwy białej, stosuje się celu wskazania przebiegu drogi krajowej oznaczonej numerem wskazanym na znaku lub wjazdu na tę drogę. oznaczonej numerem wskazanym na znaku lub wjazdu na tę drogę.

17 27 27 pojazdy o określonych parametrach, 27 chyba że znak B-19 określa inny dopuszczalny pojazdy o określonych parametrach, chyba że znak B-19 określa inny dopuszczalny Dziennik Ustaw nacisk osi pojazdu. 17 Poz pojazdy o określonych parametrach, chyba że znak B-19 określa inny dopuszczalny nacisk osi pojazdu. pojazdy Rys. nacisk Rys osi o określonych pojazdu. Znak E-15a: Znak parametrach, E-15a chyba że znak B-19 określa inny dopuszczalny Rys Znak E-15a nacisk Rys osi pojazdu. Znak E-15a Rys Znak E-15a a) a) z numerem z numerem jednocyfrowym jednocyfrowym a) z numerem jednocyfrowym a) z numerem jednocyfrowym a) z numerem jednocyfrowym b) z numerem dwucyfrowym b) z numerem dwucyfrowym b) z numerem dwucyfrowym b) z numerem dwucyfrowym b) z numerem dwucyfrowym Rys a. Znak E-15f Rys a. Znak E-15f Rys a. Znak E-15f Rys a. Znak E-15f Rys a. Znak E-15f Rys b. Znak E-15g, Rys b. Znak E-15g, Rys b. w pkt Znak Umieszczanie E-15g, znaków z numerem drogi : w pkt Umieszczanie znaków z numerem drogi : Rys. w pkt b w Znak akapicie Umieszczanie E-15g, pierwszym znaków wprowadzenie z numerem do drogi : wyliczenia otrzymuje brzmienie: Rys b. Znak w akapicie E-15g, pierwszym wprowadzenie do wyliczenia otrzymuje brzmienie: w w pkt pkt w akapicie Umieszczanie Znaki Umieszczanie pierwszym z numerami dróg, również z tabliczką T-34, umieszcza się:, Znaki z numerami znaków wprowadzenie znaków z numerem z numerem dróg, również drogi : do wyliczenia drogi : otrzymuje brzmienie: z tabliczką T-34, umieszcza się:, w akapicie w Znaki akapicie akapit pierwszym z numerami drugi pierwszym wprowadzenie otrzymuje dróg, wprowadzenie również brzmienie: do wyliczenia z tabliczką do otrzymuje wyliczenia T-34, brzmienie: otrzymuje umieszcza brzmienie: się:, akapit drugi otrzymuje brzmienie: Znaki Znaki akapit z numerami Wysokość drugi z numerami otrzymuje dróg, znaków również dróg, brzmienie: z również E-15a, tabliczką E-15b, T-34, z tabliczką umieszcza E-15c, T-34, się:, E-15d, umieszcza E-15e, się: E-15f,, i E-15g Wysokość znaków E-15a, E-15b, E-15c, E-15d, E-15e, E-15f, i E-15g akapit drugi stosowanych otrzymuje brzmienie: akapit Wysokość drugi otrzymuje znaków samodzielnie E-15a, brzmienie: E-15b, wynosi E-15c, E-15d, 300 mm. E-15e, Wymiary E-15f, i E-15g znaków Wysokość stosowanych znaków E-15a, E-15b, samodzielnie E-15c, E-15d, E-15e, wynosi E-15f 300 i E-15g mm. stosowanych Wymiary samodzielnie znaków wynosi 300 mm. Wysokość stosowanych Wymiary stosowanych są określone w tabeli (oznaczone stosowanych znaków samodzielnie stosowanych E-15a, E-15b, wynosi 300 mm. Wymiary znaków samodzielnie samodzielnie E-15c, są określone są określone E-15d, w E-15e, tabeli E-15f, (oznaczone i E-15g (oznaczone gwiazdką)., w pkt stosowanych Tabliczka gwiazdką)., T-34 samodzielnie akapit drugi otrzymuje są wynosi określone brzmienie: 300 w mm. tabeli Wymiary (oznaczone znaków gwiazdką)., Tabliczkę w stosowanych pkt gwiazdką)., T (rys ) Tabliczka samodzielnie umieszcza T-34 się akapit są na drogach określone drugi krajowych otrzymuje w tabeli objętych brzmienie: systemem (oznaczone elektronicznej opłaty drogowej w pod pkt znakiem z Tabliczka numerem autostrady T-34 akapit E-15c, drogi drugi ekspresowej otrzymuje E-15d brzmienie: lub innej drogi krajowej E-15a albo w E-15f Tabliczkę pkt gwiazdką)., albo E-15g, Tabliczka T-34 występującym (rys. T ) samodzielnie., akapit umieszcza drugi otrzymuje się na brzmienie: drogach krajowych objętych Tabliczkę T-34 (rys ) umieszcza się na drogach krajowych objętych Tabliczkę w pkt systemem T-34 elektronicznej Tabliczka (rys ) T-34 opłaty akapit umieszcza drogowej drugi otrzymuje się pod na znakiem drogach brzmienie: z krajowych numerem autostrady objętych E- systemem elektronicznej opłaty drogowej pod znakiem z numerem autostrady E- Tabliczkę systemem 15c, drogi elektronicznej T-34 ekspresowej (rys ) opłaty E-15d drogowej umieszcza lub innej pod drogi się znakiem krajowej drogach z numerem E-15a krajowych albo autostrady E-15f objętych albo E- E- 15c, drogi ekspresowej E-15d lub innej drogi krajowej E-15a albo E-15f albo E- systemem 15c, 15g, drogi występującym elektronicznej ekspresowej samodzielnie., E-15d opłaty lub drogowej innej drogi pod znakiem krajowej z E-15a numerem albo E-15f autostrady albo E- 15g, występującym samodzielnie., 15c, 15g, drogi występującym ekspresowej samodzielnie., E-15d lub innej drogi krajowej E-15a albo E-15f albo E- 15g, występującym samodzielnie.,

18 Dziennik g) Ustaw w części 7 Znaki uzupełniające : 18 Poz g) po pkt Przekraczanie granicy zabronione dodaje się pkt 7.2.2a Granica w części 7 Znaki uzupełniające : po pkt państwa Przekraczanie w brzmieniu: granicy zabronione dodaje się pkt 7.2.2a Granica państwa w brzmieniu: 7.2.2a. Granica państwa państwa Rys. Rys a a.1. Znak Znak F-2a F-2a Znak F-2a F-2a granica granica państwa państwa (rys a.1) (rys. stosuje 7.2.2a.1) się w celu stosuje wskazania się uczestnikowi w celu wskazania ruchu miejsca, gdzie drogę przecina granica Rzeczypospolitej Polskiej na wewnętrznej granicy Unii Europejskiej. Znak F-2a umieszcza uczestnikowi się w ruchu pobliżu miejsca miejsca, w gdzie którym drogę drogę przecina przecina granica granica państwa., Rzeczypospolitej Polskiej w na pkt wewnętrznej Przeciwny granicy kierunek Unii ruchu Europejskiej. dla określonych Znak pojazdów F-2a akapit umieszcza pierwszy się otrzymuje w pobliżu brzmienie: Znak miejsca, F-18 w przeciwny którym drogę kierunek przecina ruchu dla granica określonych państwa. pojazdów, (rys ) i jego odmiany wskazujące rodzaj pojazdu stosuje się w celu oznakowania drogi jednojezdniowej, na której pas lewy jest przeznaczony dla karetek pogotowia ratunkowego, pojazdów straży pożarnej, pojazdów komunikacji publicznej lub rowerów, poruszających się w kierunku przeciwnym., w pkt Przeciwny kierunek ruchu dla określonych pojazdów akapit pkt Pas ruchu dla określonych pojazdów 29 otrzymuje brzmienie: pierwszy otrzymuje brzmienie: Pas ruchu dla określonych pojazdów Znak F-18 przeciwny kierunek ruchu dla określonych pojazdów (rys ) i jego odmiany wskazujące rodzaj pojazdu stosuje się w celu oznakowania drogi jednojezdniowej, na której pas lewy jest przeznaczony dla karetek pogotowia ratunkowego, pojazdów straży pożarnej, pojazdów komunikacji publicznej lub Rys. rowerów, poruszających Znak F-19 się w kierunku przeciwnym., Rys Znak F-19 Znak F-19 F-19 pas pas ruchu ruchu dla określonych dla określonych pojazdów (rys. pojazdów ) stosuje (rys ) się na jezdni stosuje jednokierunkowej się na w celu wskazania jezdni pkt pasa jednokierunkowej Pas ruchu ruchu wyznaczonego dla w celu określonych dla pojazdów wskazania pojazdów przedstawionych pasa ruchu otrzymuje na znaku. wyznaczonego brzmienie: Jeżeli na jezdni został wyznaczony pas ruchu dla określonych pojazdów, na znaku umieszcza się symbol tego pojazdu taki, jak na znaku dla pojazdów przedstawionych C lub tabliczkach Pas ruchu na od dla T-23a znaku. określonych do T-23g Jeżeli oraz na pojazdów T-16 jezdni lub T-16a, został zgodnie wyznaczony z konstrukcją pas określoną ruchu dla w pkt 9, lub wyrażenie BUS lub TAXI. W przypadku wyznaczenia pasa ruchu dla rowerów w kierunku przeciwnym do określonych kierunku wyznaczonego pojazdów, znakiem znaku D-3, na umieszcza znaku F-19 się umieszcza symbol się tego pas (pasy) pojazdu ruchu taki, z symbolem jak na roweru. Znak F-19 umieszcza się za skrzyżowaniem lub w odległości m przed początkiem pasów ruchu wskazanych na znaku, a na odcinku pomiędzy skrzyżowaniami znak powtarza się co 300 m., znaku C-13 lub tabliczkach od T-23a do T-23g oraz T-16 lub T-16a, zgodnie z h) w części konstrukcją 9 Konstrukcje określoną znaków w drogowych pkt 9, lub pionowych : wyrażenie BUS lub TAXI. W przypadku wyznaczenia w pkt 9.4 Znaki pasa informacyjne : ruchu dla rowerów w kierunku przeciwnym do kierunku wyznaczonego skreśla się rysunki znakiem D-3, i , na znaku F-19 umieszcza się pas (pasy) ruchu z symbolem roweru. Znak F-19 umieszcza się za skrzyżowaniem lub w odległości m przed początkiem pasów ruchu wskazanych na znaku, a na odcinku

19 Dziennik Ustaw Poz po rysunku dodaje się rysunek a: Rys. Rys a a. Konstrukcja Konstrukcja znaku znaku D-50, D-50, w pkt 9.5 Znaki kierunku i miejscowości : w pkt 9.5 tabela Znaki otrzymuje kierunku brzmienie: i miejscowości : tabela Tabela otrzymuje Wymiary znaków brzmienie: z numerami dróg umieszczanych na znakach kierunku w zależności od wysokości liter d nazwy miejscowości kierunkowej Tabela Wymiary znaków z numerami dróg umieszczanych na d d znakach 1 h b o r m kierunku w zależności od wysokości liter d nazwy miejscowości P kierunkowej d 210 d (300)* h b 45 (49)* o 9 (20)* r 30 m 122 P (300)* (49)* 91 9 (20)* (*) wymiary 350 znaków E-15a, 55 E-15b, E-15c, 15 E-15d, E-15e, E-15f, 30 E-15g stosowanych 158 samodzielnie., opis pod rysunkiem otrzymuje 91 brzmienie: Rys Konstrukcja znaków E-15a, E-15b, E-15e, E-15f, E-15g, (*) wymiary znaków E-15a, E-15b, E-15c, E-15d, E-15e, E-15f, E-15g stosowanych samodzielnie., opis pod rysunkiem otrzymuje brzmienie:

20 31 Rys Konstrukcja znaków E-15a, E-15b, E-15e, E-15f, E-15g, Rys Konstrukcja znaków E-15a, E-15b, E-15e, E-15f, E-15g, Dziennik Ustaw rysunek otrzymuje brzmienie: 20 Poz rysunek otrzymuje brzmienie: brzmienie: Rys Konstrukcja znaków E-15e i E-15f, Rys Konstrukcja znaków znaków E-15e E-15e i E-15f, i E-15f, w pkt w pkt Znaki uzupełniające : w pkt po 9.6 rysunku Znaki uzupełniające : dodaje się się rysunek rysunek 9.6.2a: 9.6.2a: po rysunku dodaje się rysunek 9.6.2a: 32 Rys a. Konstrukcja znaku znaku F-2a, F-2a, opis pod rysunkiem otrzymuje brzmienie: w pkt 9.7 Rys. Tabliczki 9.6.2a. Konstrukcja do znaków drogowych : znaku F-2a, Rys Szablon orła do znaków F-1, F-2 i F-2a, opis pod rysunkiem otrzymuje brzmienie: po rys dodaje się rys a: w pkt 9.7 Tabliczki do znaków drogowych : Rys. opis pod rysunkiem Szablon orła do otrzymuje znaków brzmienie: F-1, F-2 i F-2a, po rys dodaje się rys a: Rys Szablon orła do znaków F-1, F-2 i F-2a, Rys a. Konstrukcja tabliczki T-1b, T-1b, skreśla się rysunek ,