podstawowe instytucje prawa administracyjnego Prawo administracyjne Patrycja Joanna Suwaj

Transkrypt

1 podstawowe instytucje prawa administracyjnego Prawo administracyjne

2 Organ administracji publicznej

3 W nauce prawa publicznego organ administracji publicznej w znaczeniu prawnym: 1) człowiek lub grupa ludzi 2) znajdujący się w strukturze organizacyjnej państwa lub samorządu terytorialnego (wyodrębniony w ramach tej struktury, organizacyjna całość), 3) działający w granicach przyznanych mu przez prawo kompetencji 4) wyposażony we władztwo administracyjne 5) powołany w celu realizacji norm prawa administracyjnego,

4 Organ administracji , wyrok wsa w Warszawie, II SA/Wa 2091/06, LEX nr Upoważnienie udzielone na podstawie art. 268a k.p.a. wywiera ten skutek, że zmienia się osoba wykonująca funkcję organu, która jednak nie staje się przez to organem administracji publicznej, bowiem wykonuje tylko kompetencje tego organu (z jego upoważnienia), ale nie jest ich piastunem. Pracownik organu administracji publicznej upoważniony przez ten organ działa tylko w jego imieniu, nie uzyskując jednak przymiotu organu administracji publicznej.

5 Organ administracji , wyrok wsa w Gdańsku, III SA/Gd 6/07, LEX nr Nieprawidłowe jest twierdzenie, że zastępca państwowego wojewódzkiego inspektora sanitarnego ma takie same kompetencje jak organ, do zastępowania którego został powołany. Kompetencje te, chodzi tutaj zwłaszcza o upoważnienie do wydawania decyzji, muszą bowiem wynikać z upoważnienia organu do działania w jego imieniu.

6 zakres działania na przykładzie ustawa o samorządzie gminnym Rozdział 2 Zakres działania i zadania gminy Art Do zakresu działania gminy należą wszystkie sprawy publiczne o znaczeniu lokalnym, niezastrzeżone ustawami na rzecz innych podmiotów. 2. Jeżeli ustawy nie stanowią inaczej, rozstrzyganie w sprawach, o których mowa w ust. 1, należy do gminy. Art Zaspokajanie zbiorowych potrzeb wspólnoty należy do zadań własnych gminy. W szczególności zadania własne obejmują sprawy: 1) ładu przestrzennego, gospodarki nieruchomościami, ochrony środowiska i przyrody oraz gospodarki wodnej,

7 2) gminnych dróg, ulic, mostów, placów oraz organizacji ruchu drogowego, 3) wodociągów i zaopatrzenia w wodę, kanalizacji, usuwania i oczyszczania ścieków komunalnych, utrzymania czystości i porządku oraz urządzeń sanitarnych, wysypisk i unieszkodliwiania odpadów komunalnych, zaopatrzenia w energię elektryczną i cieplną oraz gaz, 4) lokalnego transportu zbiorowego, 5) ochrony zdrowia, 6) pomocy społecznej, w tym ośrodków i zakładów opiekuńczych, 7) gminnego budownictwa mieszkaniowego,

8 zakres działania do podejmowania działań władczych konieczne są jeszcze przepisy upoważniające do takiego działania przepisy kompetencyjne, które znajdują się w ustawach regulujących poszczególne dziedziny administracji publicznej

9

10 właściwość w orzecznictwie , wyrok wsa w Warszawie, IV SA/Wa 2200/06, LEX nr Delegacja ustawowa zawarta w art. 7b ust. 2 ustawy z dnia 17 maja 1989 r. - Prawo geodezyjne i kartograficzne (Dz. U. z 2005 r. Nr 240, poz ze zm.) wyznacza wojewódzkiego inspektora nadzoru geodezyjnego i kartograficznego jako organ drugiej instancji w rozumieniu k.p.a. i nie ma możliwości, aby przeznaczone mu funkcje zamiennie i bez żadnych upoważnień sprawował wojewoda. Wykonanie przez wojewodę funkcji organu wyższego stopnia w stosunku do organów administracji geodezyjnej i kartograficznej stanowi więc naruszenie przepisów o właściwości rzeczowej.

11 organ w p.o.p.a Organ administracji publicznej to wyodrębniona państwowa lub samorządowa jednostka organizacyjna albo inny podmiot, któremu na podstawie przepisów prawa powszechnie obowiązującego lub porozumienia administracyjnego powierzono wykonywanie, w formach władczych lub niewładczych, działań należących do administracji publicznej (art. 5 ust. 1 projektu ustawy przepisy ogólne prawa administracyjnego)

12 utworzenie urzędu a powołanie organu utworzenie urzędu oznacza wprowadzenie do struktury organizacyjnej administracji publicznej nowej jednostki organizacyjnej, powołanie organu charakteryzuje obsadzenie urzędu

13 urząd w p.o.p.a. Urząd to zorganizowany zespół osób, środków rzeczowych i finansowych, przy pomocy których organ administracji publicznej wykonuje zadania (art. 5 ust. 1 pkt 7 projektu przepisów ogólnych prawa administracyjnego)

14 Urząd jako Przykład stanowisko zajmowane przez urzędnika administracji publicznej Urząd ministra Urząd dziekana Urząd wójta instytucja przyznane kompetencje szczególna nazwa organu administracji publicznej sens strukturalno - organizacyjny Urząd morski Sprawowanie urzędu ministra Urząd skarbowy Urząd górniczy Urząd celny Ministerstwo Urząd wojewódzki Rektorat

15 Klasyfikacja organów administracji publicznej Ze względu na: liczbę osób tworzących dany organ (obsadę personalną), miejsce w strukturze administracyjnej, możliwość podejmowania decyzji wynagrodzenie kompetencje

16

17

18

19

20 Organ w orzecznictwie , wyrok wsa w Warszawie, VI SA/Wa 236/07, LEX nr Komisje egzaminacyjne do spraw aplikacji adwokackiej przy Ministrze Sprawiedliwości, powołane na obszarze właściwości jednej lub kilku okręgowych rad adwokackich można uznać za organ, któremu zostało zlecone wykonywanie czynności związanych z ustaleniem wyniku egzaminu. Ustalenie wyniku egzaminu następuje poprzez wydanie uchwały. Uchwała ma charakter decyzji administracyjnej; jest aktem o charakterze indywidualnym. O indywidualnym charakterze sprawy (ustalenie wyniku egzaminu) świadczy, iż dotyczy ona imiennie wymienionego podmiotu (skarżącego) oraz jego konkretnych praw (od ustalonego wyniku egzaminu zależy jego pozycja jako osoby mającej prawo ubiegania się o wpis na listę aplikantów). Uchwała zawiera wszystkie niezbędne składniki decyzji. Organem odwoławczym jest Minister Sprawiedliwości.

21 Organ w orzecznictwie , postanow. NSA W- wa, II GSK 54/07, LEX nr Postępowanie prowadzone przez komisję, zmierzające do wyłonienia najkorzystniejszej oferty na udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej, jest wzorowane na czynnościach poprzedzających zawarcie umowy cywilnoprawnej, uregulowanych w Kodeksie cywilnym (art i nast. oraz art k.c.). Podmiot prowadzący to postępowanie - Narodowy Fundusz Zdrowia reprezentowany przez dyrektora oddziału wojewódzkiego Funduszu - jest państwową jednostką organizacyjną, posiadającą osobowość prawną, art. 96 ust. 1 ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (Dz. U. Nr 210, poz ze zm.). Nie jest zatem organem administracji publicznej w rozumieniu ustrojowym i nie przyznano mu generalnie kompetencji do stosowania środków prawnych, właściwych organom administracji publicznej. Niewątpliwie więc postępowanie prowadzone przez komisję nie jest postępowaniem administracyjnym w rozumieniu przepisów ustawy k.p.a., a "rozstrzygnięcie" komisji nie jest decyzją administracyjną ani innym aktem o charakterze administracyjnoprawnym. Sprawa o zawarcie umowy o udzielenie świadczenia staje się sprawą administracyjną z chwilą złożenia przez świadczeniodawcę odwołania od rozstrzygnięcia komisji. Ustawa wyraźnie stanowi bowiem, że po rozpatrzeniu odwołania Prezes Funduszu wydaje decyzję administracyjną (art. 154 ust. 6).

22 Organ w orzecznictwie , wyrok NSA W- wa, II GSK 320/06, LEX nr Organem administracyjnym, wydającym decyzję w trybie przewidzianym w art. 83 ust. 4-6 ustawie z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. Nr 137, poz. 887 ze zm.) jest ZUS, a nie Prezes Zakładu. Zwrot "stronie przysługuje prawo do wniesienia wniosku do Prezesa Zakładu o ponowne rozpatrzenie sprawy" zawiera jedynie wskazanie podmiotu, do którego należy zaadresować wniosek, a nie organu właściwego do wydania rozstrzygnięcia w sprawie tego wniosku.

23 Aparat administracyjny tworzą wszystkie jednostki, które wykonują funkcje administracji publicznej podmioty administracji

24 Organ administrujący Organem administrującym jest każdy podmiot, któremu prawo (ustawa) przyznaje kompetencje administrowania: 1) każdy organ administracji publicznej; 2) organ państwowy oraz organ publiczny, który nie tylko posiada charakterystyczne funkcje wynikające z jego powołania, ale także posiada kompetencje przyznane mu przez prawo administracyjne, dzięki którym działa w sposób właściwy organom administracyjnym.

25 Organ administrujący 3) kierownicy państwowych osób prawnych i innych państwowych jednostek organizacyjnych, którzy działają na terenie województwa oraz prowadzą sprawy z zakresu administracji publicznej; 4) kierownicy jednostek organizacyjnych powiatu uprawnieni przez starostę do wydawania decyzji administracyjnych w imieniu starosty;

26 Organ administrujący 5) organy wykonawcze jednostek pomocniczych samorządu terytorialnego, odpowiednio upoważnione; 6) organy jednostek organizacyjnych gminy, a także przedsiębiorstwa upoważnione do załatwiania indywidualnych spraw z zakresu administracji publicznej; 7) organy organizacji społecznych i inne społeczne podmioty organizacyjne, które łączą funkcje charakterystyczne dla ich funkcjonowania z funkcjami administrowania zlecone im w drodze aktu normatywnego;

27 Organ administrujący 8) podmioty prowadzące działalność pożytku publicznego, odpowiednio upoważnione; 9) podmioty prywatne, odpowiednio upoważnione, realizujące zadania z zakresu administracji publicznej.

28 Stosunek administracyjnoprawny

29 Realizowanie i stosowanie prawa administracyjnego Aktywność organów administracji polega na realizowaniu lub stosowaniu prawa. Realizowanie - pojęcie szersze, dotyczy wszystkich norm; administracja działając zawsze realizuje jakąś normę (nie może działać nie realizując żadnej normy) Stosowanie polega na wyprowadzaniu z normy ogólnej (generalnej) i abstrakcyjnej normy indywidualnej i konkretnej.

30 Realizowanie i stosowanie prawa administracyjnego REALIZOWANIE PRAWA STOSOWANIE PRAWA NORMY ZADANIOWE NORMY OKRE!LAJ"CE KIERUNKI I CELE NORMY KOMPETENCYJNE NORMY MATERIALNE

31 Stosunek administracyjnoprawny Stosunek prawny powstaje wtedy, gdy prawo przedmiotowe ma dla dwóch podmiotów takie znaczenie, że w określonych warunkach sytuacja prawna jednego podmiotu jest połączona w pewien sposób z sytuacją podmiotu drugiego. Jeżeli prawem, o którym tu mowa jest prawo administracyjne, to mamy do czynienia ze stosunkiem administracyjnoprawnym. F. Longchamps

32 Podmioty stosunku a- p Organ administracji publicznej, Organ administrujący Podmiot administrowany podmiot spoza adm. albo inny org. adm. Podmiotowość wyznacza kompetencja Podmiotowość wyznaczają normy prawa adm. może pokrywać się ze zd. do czynności prawnych

33 Cechy stosunku a- p 1) jednym z podmiotów jest obligatoryjnie organ, 2) drugim podmiotem może być obywatel, spółka, przedsiębiorstwo państwowe, i każda jednostka kwalifikowana przez prawo jako podmiot praw lub obowiązków administracyjnoprawnych 3) podmiotem rozstrzygającym o treści wzajemnych praw i obowiązków jest zawsze organ

34 Wielość podmiotów Po stronie organu Współdziałanie lub upoważnienie do działania nie oznacza współkompetencji Po stronie podmiotu administrowanego: współuczesnictwo nie oznacza wielości podmiotów jednego stosunku

35 Wielość podmiotów W praktyce coraz częściej pojawia się zespół wielu jednakowych stosunków administracyjnoprawnych Niemcy: administracyjne postępowanie masowe (fikcyjne założenie jednego stosunku procesowego, w którym wobec organu występuje w imieniu wszystkich wybrany lub wyznaczony pełnomocnik)

36 Stosunek administracyjnoprawny - następstwo prawne - zastępstwo

37 PRZEDMIOT UPRAWNIENIA OBOWI!ZKI NAKAZANE DOZWOLONE ZAKAZANE WYNIKAJ! Z PRAWA MATERIALNEGO NIE S! KSZTA"TOWANE PRZEZ STRONY NALE#! DO KOMPETENCJI ORGANU POLEGAJ! NA DZIA"ANIU ZNOSZENIU ZANIECHANIU NIE S! EKWIWALENTNE

38 POWSTANIE MOŻE WYNIKAĆ Z SAMEJ NORMY PRAWA ADM. W WYNIKU KONKRETYZACJI NORMY GDY W DANYM STANIE FAKTYCZNYM LUB PRAWNYM ZACZYNA OBOWIĄZYWAC NORMA WIĄŻĄCA Z NIM SKUTKI GDY W DANYM STANIE PRAWA ZMIENIA SIĘ SYTUACJA FAKTYCZNA LUB PRAWNA LUB PODEJMOWANA JEST CZYNNOŚĆ I Z RĄ ZMIANA NORMA WIĄŻE SKUTKI W DRODZE AKTU ADMINISTRACYJNEGO NORMA ZARZĄDZENIA WYDANEGO W PRZYPADKU KLĘSKI ŻYWIOŁOWEJ POWSTANIE OBOWIĄZKU SZKOLNEGO, NABYCIE PRAWA DO EMERYURY WYDANEGO PRZEZ ORGAN ADMINISTRACJI W RAMACH JEGO KOMPETENCJI

39 Powstanie stos. a- p z mocy prawa Rodzi obowiązki wyłącznie po stronie podmiotu administrowanego; są one konkretyzowane przez określone zdarzenia faktyczne Administracja publiczna bez ich konkretyzacji może przystąpić do ich egzekucji

40 Ustanie stosunku a- p STOSUNEK ADM-PR OBOWI$ZKI LUB UPRAWNIENIA O CHARAKTERZE POWTARZAJ$CYM SI# OBOWI$ZKI LUB UPRAWNIENIA JEDNORAZOWE STOSUNEK TRWA NIEZALE!NIE OD ICH REALIZACJI WOBEC ICH NIEWYKONANIA MO!E BY" ZASTOSOWANA EGZEKUCJA REALIZACJA DANEGO DZIA&ANIA USTANIE ISTNIENIA NORMY PRAWNEJ B#D$CEJ JEJ %RÓD&EM USTANIE ISTNIENIA AKTU KONKRETYZUJ$CEGO NORM# WYGA'NI#CIE STOSUNKU

41 Kategorie stosunków administracyjnoprawnych Stosunki materialnoprawne i procesowe Stosunki sporne Stosunki potencjalne i realne Stosunki zewnętrzne i wewnętrzne

42 KATEGORIE STOSUNKÓW ADM.PR. STOSUNKI MATERIALNE I PROCESOWE PRAWO KARNE: WSPÓ!ZASTOSOWANIE NORM PRAWA MATERIALNEGO Z NORM" PROCESOW" PRAWO ADMINISTRACYJNE TYLKO CZ#$% NORM PR. MATERIALNEGO MO&E BY% ZASTOSOWANA Z OB. NORM" POST#POWANIA PRAWO CYWILNE: PRAWO MATERIALNE FUNKCJONUJE BEZ NORM PROCESOWYCH PRAWO ADMINISTRACYJNE PODWÓJNA ROLA ORGANU ORZEKAJ"CEGO MATERIALNE PROCESOWE MI#DZY PRZECIWNIKAMI TOCZ"CYMI SPÓR!"CZY PRZECIWNIKÓW SPORU PRZED S"DEM

43 Układ stosunków prawnych w postępowaniach sądowych SĄD stos. stos. procesowy procesowy STRONA STRONA POWÓD POZWANY OSKARŻCIEL OSKARŻONY SKARŻĄCY stos. materialny ORGAN

44 Układ stosunków prawnych w prawie adm. Strona stos. materialny stos. procesowy organ adm. w podwójnej roli

45 Stosunek materialny i procesowy - relacje Stosunek procesowy wyprzedza stosunek materialny Stosunek procesowy ma charakter przejściowy Stosunek materialny ma charakter trwały

46 KATEGORIE STOS. ADM.PR!AMI" REGU!# NIERÓWNORZ#DNO$CI STOSUNKI SPORNE S"D ORGAN STRONA

47 KATEGORIE STOSUNKÓW ADM.PR. POTENCJALNE REALNE ISTNIEJE STAN FAKTYCZNY W KTÓRYM ORGAN MO!E WYDA" AKT KONKRETYZUJ#CY NORM$ OGÓLN# ZAISTNIENIE AKTU STOSOWANIA PRAWA

48 KATEGORIE STOSUNKÓW ADM.PR. ZEWN#TRZNE WEWN#TRZNE!"CZ" ORGAN ADMINISTRACJI I PODMIOT SPOZA ADMINISTRACJI!"CZ" PODMIOTY ADM. PUBL.

49 Podmioty administracji publicznej Organy administracji państwowej Organy administracji rządowej Organy JST Osoby prawa publicznego Organy administrujące

50 Organy administracji państwowej ORGANY ADMINISTRACJI PA!STWOWEJ PREZYDENT RP ORGANY PODLEG"E SEJMOWI ORGANY PODLEG"E PREZYDENTOWI RPO GIODO GIP BIURO BEZPIECZE!STWA NARODOWEGO

51 ORGANY ADMINISTRACJI RZ$DOWEJ ORGANY CENTRALNE RM PREZES RM URZ!DY CENTRALNE np. ABW, CBA URZ!DY CENTRALNE MINISTROWIE ORGANY TERENOWE WOJEWODA KIEROWNICY ZESPOLONYCH S"U#B, INSPEKCJI I STRA#Y ORGANY ADMINISTRACJI NIEZESPOLONEJ

52 OSOBY PRAWA PUBLICZNEGO KORPORACJE FUNDACJE PRAWA PUBLICZNEGO ZAK"ADY ADMINISTRACYJNE SAMORZ!D SPECJALNY POWSZECHNY

53 zakład publiczny Zakładem publicznym jest wyodręb-niona, względnie samodzielna jednostka organizacyjna, wykonująca zadania z zakresu administrowania sprawami publicznymi 1. Zakład jest tworzony przez różne podmioty, z uwzględnieniem różnych podstaw prawnych, w różnych formach aktów kreujących (zmieniających, znoszących)

54 zakład publiczny 2. Sam zakład publiczny nie jest organem administracji publicznej, choć jego organy są organami administrującymi; 3. Jest przejawem decentralizacji, gdyż otrzymuje zadania publiczne do realizacji od podmiotu administracji publicznej, który nadzoruje jego działalność; 4. Co do zasady nie zarabia, a jej budżet pochodzi z budżetu centralnego lub lokalnego;

55 zakład publiczny 5. Świadczy usługi na rzecz społeczeństwa z zakresu administracji świadczącej; 6. Korzystanie z zakładów ograniczone jest tylko do użytkowników zakładu (ograniczone, dobrowolne lub przymusowe korzystanie, dostępność bardziej lub mniej powszechna) 7. Między organami zakładu a jego użytkownikiem nawiązuje się stosunek administracyjnoprawny (z mocy prawa, z mocy decyzji administracyjnej) i stosunek władztwa zakładowego; 8. Zakłady administracyjne nie muszą być wyposażone w osobowość prawną;

56 zakład publiczny to jednostka organizacyjna stanowiąca zespół osób, rzeczy i praw majątkowych, utworzona na podstawie ustawy, wyodrębniona z aparatu administracji państwa lub jednostki samorządu terytorialnego, wykonująca samodzielnie, ale pod nadzorem właściwego organu administracji publicznej, zadania publiczne z zastosowaniem form właściwych władzy publicznej, uprawniona do podejmowania działań władczych wobec osób będących jej użytkownikami albo znajdujących się na jej terenie z innych powodów (art. 5 ust. 1 pkt 11 ustawy Przepisy ogólne prawa administracynego).

57 stosunek władztwa zakładowego z mocy prawa (szkoła podstawowa), z mocy decyzji administracyjnej (umieszczenie w domu pomocy społecznej), na mocy orzeczenia sądu (zakład karny), bądź na mocy oświadczenia woli użytkownika (sformalizowanego i potwierdzonego np. kartą biblioteczną, ale także niesformalizowanego, które może przybrać także formę czynności faktycznej korzystania jednorazowo z czytelni biblioteki, bez zapisywania się do niej).

58 stosunek władztwa zakładowego W każdym zakładzie możemy wyróżnić kategorię pracowników zakładu i jego użytkowników (destynatariuszy), dobrowolnych (uczniowie, studenci, odwiedzający muzeum) lub przymusowych (więźniowie, pacjenci szpitala psychiatrycznego). Personel zakładu wykonuje władztwo zakładowe: władczo określa sytuację użytkowników zakładu, często również w drobnych bieżących sprawach życia co- dziennego. Mówimy wówczas o aktach zakładowych, które niegdyś były aktami rzeczywiście wewnętrznymi, a obecnie podlegają kontroli zewnętrznej, w tym sądowej.

59 , wyrok wsa w Warszawie, I SAB/Wa 43/05, LEX nr Uczelnia wyższa jest zakładem administracyjnym. Jest to więc jednostka organizacyjna, niebędąca organem państwowym ani organem samorządu, która została powołana do wykonywania zadań publicznych i jest uprawniona do nawiązywania stosunków administracyjnoprawnych. Zakład administracyjny (publiczny), jako jedna z form decentralizacji, nie podlega władzy hierarchicznej organów administracji rządowej i sprawuje funkcje administracji publicznej samodzielnie, korzystając z władztwa zakładowego. W zakładzie administracyjnym proces realizacji zadań publicznych przebiega w obrębie szeroko pojętej jego organizacji, a organy szkół wyższych są uprawnione do podejmowania konkretnych decyzji na podstawie i w ramach ustaw.

60 uznanie administracyjne to sfera, w której organ administracji może rozstrzygnąć w różny sposób przy tym samym stanie faktycznym swoboda podjęcia rozstrzygnięcia zawsze w granicach prawa

61 funkcje zlecone zadania własne zadania zlecone (powierzone, poruczone, gdzie zlecenie zawsze znajduje pierwotne źródło w ustawie, tzn. albo wynika z przepisów ustawy wprost albo w ustawie zawarte jest upoważnienie do zlecania zadań).

62

63 obowiązek publicznoprawny, ciężar publicznoprawny W ujęciu szerokim pojęcie ciężaru publicznego oznacza wszelkie obciążenia nakładane na jednostki dla osiągnięcia celów realizowanych przez administrację publiczną. W węższym znaczeniu pod pojęciem ciężaru publicznego rozumie się nałożony na jednostkę obowiązek świadczenia o charakterze innym niż pieniężny dla realizacji określonych celów publicznych.

64 obowiązek publicznoprawny, ciężar publicznoprawny jest stanowiony w zasadzie normą prawa materialnego administracyjnego jest wymierny jak i niewymierny można przypisać cechy: indywidualności, konkretności, aktualności, obiektywnej sprawdzalności może polegać na nakazie czynienia, nieczynienia, zaprzestania czynienoa, znoszenia (pati)

65 rzeczy publiczne dobra naturalne oraz dobra wytworzone, przeznaczone do użytku publicznego w zakresie pełnego lub ograniczonego użytkowania, które jest uregulowane w całości lub części przepisami prawa administracyjnego.

66 rzeczy publiczne Rzeczy publiczne stanowią własność państwa lub związków publicznoprawnych Dobrami naturalnymi są woda, powietrze, a dobrami wytworzonymi na przykład budynki czy budowle ruchomości i nieruchomości Cechy rzeczy publicznej nie będzie miała spółka prawa handlowego, której właścicielem jest państwo, a także lokal użytkowy stanowiący własność gminy oddany w jakąś cywilną formę władania osobie prywatnej.

67 CECHY ADMINISTRACJI OPARCIE NA PRAWIE I DZIA!ANIE W JEGO GRANICACH W!ADCZY CHARAKTER DZIA!ANIE W IMIENIU I NA RACHUNEK PA"STWA LUB INNEGO UPOWA#NIONEGO PODMIOTU DZIA!ALNO$% NA ZASADACH NON PROFIT POLITYCZNY CHARAKTER DZIA!ANIE CHARAKTERYZUJ&CE SI' CELOWO$CI& OPARCIE Z REGU!Y NA ZAWODOWYM PERSONELU DZIA!ANIE W INTERESIE PUBLICZNYM DZIA!ANIE W SPOSÓB CI&G!Y I STABILNY CHARAKTER MONOPOLISTYCZNY I BEZOSOBOWY DZIA!ANIE NA ZASADACH KIEROWNICTWA I PODPORZ&DKOWANIA

68 Administracja w ujęciu przedmiotowym RZECZOWY PODZIAŁ ZADAŃ DZIAŁY ADMINISTRACJI PUBLICZNEJ administracja budownictwa administracja oświaty administracja ochrony zdrowia administracja spraw socjalnych

69 centralizacja Hierarchiczne podporządkowanie - zależność - aspekt służbowy: obowiązek wykonywania wiążących poleceń służbowych, wydawanych przez organ nadrzędny - aspekt osobowy: uzależnienie obsady stanowisk (powołań, zwolnień, awansów, itp.) w ramach organu podporządkowanego od woli i decyzji organu nadrzędnego - Odpowiednikiem tych zależności jest pełen nadzór, nie ograniczony przez ustawowe kryteria (polega na kierownictwie)

70 centralizacja Istota ukłądu scentralizowanego nie odpowiada wymogom demokratycznego państwa prawnego i taki układ powinien być w takim państwie wyjątkiem Są jednak dziedziny administracji publicznej, których scentralizowanie jest niezbędne jakie?

71 CENTRALIZACJA *** $ ORGANY NACZELNE A B *** kompetencje obsada personalna $ środki finansowe C

72 decentralizacja Cechy charakterystyczne - brak hierarchicznego podporządkowania - Rozproszenie kompetencji na organy różnych szczebli - Samodzielność organów w wykonywaniu zadań i ponoszenie za to pełnej odpowiedzialności - Samodzielność (lub względna samodzielność) finansowa poszczególnych szczebli podziału administracyjnego - Obsada personalna nie zależy od organu nadzorczego (chyba, że stanowi instrument nadzoru)

73 O DECENTRALIZACJA R G A N Y C E N T R A L N E

74 PRZENIESIENIE KOMPETENCJI - DELEGACJA A B

75 delegacja USG Art Ustawy mogą nakładać na gminę obowiązek wykonywania zadań zleconych z zakresu administracji rządowej, a także z zakresu organizacji przygotowań i przeprowadzenia wyborów powszechnych oraz referendów.

76 PRZENIESIENIE KOMPETENCJI - DEWOLUCJA A B

77 dewolucja USG Art W razie nierokującego nadziei na szybką poprawę i przedłużającego się braku skuteczności w wykonywaniu zadań publicznych przez organy gminy, Prezes Rady Ministrów, na wniosek ministra właściwego do spraw administracji publicznej, może zawiesić organy gminy i ustanowić zarząd komisaryczny na okres do dwóch lat, nie dłużej jednak niż do wyboru rady oraz wójta na kolejną kadencję.

78 Pelnomocnictwo administracyjne A B

79 pełnomocnictwo administracyjne USG Art Wójt może powierzyć prowadzenie określonych spraw gminy w swoim imieniu zastępcy wójta lub sekretarzowi gminy

80 upoważnienie ustawowe ustawa o administracji rządowej w województwie Art. 2. Administrację rządową na obszarze województwa wykonują: 1) wojewoda, 2) działający pod zwierzchnictwem wojewody kierownicy zespolonych służb, inspekcji i straży, wykonujący zadania i kompetencje określone w ustawach, w imieniu: a) wojewody, z ustawowego upoważnienia, b) własnym, jeżeli ustawy tak stanowią,

81 nadzór Organ nadzorczy sprawdzanie Organ nadzorowany

82 Nadzór uchybienia Środki nadzoru personalnego Sprawdzanie- Kryteria wg ustawy Środki nadzoru merytorycznego

83 nadzór Istotą nadzoru jest wyciąganie konsekwencji z zachowania organu podporządkowanego, które jest obserwowane przez organ nadzorczy, z punktu widzenia określonego kryterium nadzoru (czyli wzorca, z którym porównuje się dane zachowanie)

84 nadzór Kryteria: - Legalność - Celowość - Gospodarność - Rzetelność - Słuszność - Itp.

85 nadzór Organ nadzorczy wyprowadza konsekwencje, stosując środki nadzoru, którymi są możliwości władczego i jednostronnego oddziaływania na czynności organu nadzorowanego

86 Kontrola Organ kontrolujący sprawdzanie Organ kontrolowany

87 kontrola Polega na badaniu stanu istniejącego, porównaniu go ze stanem postulowanym oraz na ustaleniu zakresu i przyczyn zauważonych rozbieżności. Kontrola występuje jako etap procedury nadzorczej lub samoistnie

88 kierownictwo Organ kierujący Wszelkie środki oddziaływania Organ kierowany

89 kierownictwo Najsilniejsza z więzi organizacyjnych w administracji. Występuje wyłącznie w układzie scentralizowanym Organ nadrzędny może wykorzystywać wszelkie środki oddziaływania, za pomocą których może wyznaczać treści działania jednostce kierowanej, a pełna odpowiedzialność prawna za ich wykowanie leży po jego stronie

90 kierownictwo Organ kierujący ma do dyspozycji pełen zakres oceny jednostki kierowanej, obejmującej warunki, sposób i treść działania tej jednostki Organ kierujący nie ma praw ado przeniesienia kompetencji organu podporządkowanego na inny organ, do ich odebrania, czy przejęcia Może natomiast wytyczać sposób realizacji tych kompetencji

91 Koordynacja Organ koordynujący harmonizacja Organy koordynowane