SPECYFIKACJE TECHNICZNE WYKONANIA I ODBIORU ROBÓT

Transkrypt

1 Załącznik nr 10 do SIWZ Inwestor: Powiat Bieruńsko-Lędziński ul. św. Kingi 1, Bieruń DLA ZADANIA PN.: SPECYFIKACJE TECHNICZNE WYKONANIA I ODBIORU ROBÓT Przebudowa drogi powiatowej nr 5920 S ul. Techników w Chełmie Śląskim z zastosowaniem cichych asfaltów, w km od 0+301,87 do 1+674,34 Kod CPV: Kod CPV: Opis: Roboty drogowe Roboty budowlane w zakresie budowy rurociągów do odprowadzania ścieków Roboty budowlane w zakresie układania chodników i asfaltowania Roboty w zakresie nawierzchni ulic Znaki drogowe Oznakowanie drogowe Fundamentowanie ulic Roboty rozbiórkowe Roboty w zakresie przygotowania terenu pod budowę i roboty ziemne Usługi wycinania drzew Zakres prac w szczególności obejmuje: - sfrezowanie istniejącej nawierzchni bitumicznej, - wykonanie podbudowy z betonu asfaltowego, - wykonanie warstwy wiążącej z betonu asfaltowego - wykonanie warstwy ścieralnej z mieszanki SMA, - odbudowę jednostronnego chodnika oraz zjazdów, - odbudowę i budowę odwodnienia, - wykonanie oznakowania poziomego i pionowego drogi.

2 SPIS SZCZEGÓŁOWYCH SPECYFIKACJI TECHNICZNYCH D WYMAGANIA OGÓLNE... 4 D ROBOTY PRZYGOTOWAWCZE D ODTWORZENIE TRASY I PUNKTÓW WYSOKOSCIOWYCH D USUNIECIE DRZEW I KRZEWÓW D ZDJĘCIE WARSTWY HUMUSU I/LUB DARNINY D ROZBIÓRKA ELEMENTÓW DRÓG D ZABEZPIECZENIE KABLOWYCH LINII ENERGETYCZNYCH PRZY PRZEBUDOWIE I BUDOWIE DRÓG D ZABEZPIECZENIE KABLOWYCH LINII TELEKOMUNIKACYJNYCH PRZY 56 PRZEBUDOWIE I BUDOWIE DRÓG D ZABEZPIECZENIE PODZIEMNYCH LINII WODOCIAGOWYCH PRZY PRZEBUDOWIE I BUDOWIE DRÓG D PRZEBUDOWA KOLIZJI GAZOWYCH D ROBOTY ZIEMNE D ROBOTY ZIEMNE - WYMAGANIA OGÓLNE D WYKONANIE NASYPÓW D ODWODNIENIE KORPUSU DROGOWEGO D PRZEPUSTY POD KORONĄ DROGI D WYMIANA WPUSTÓW ULICZNYCH, REGULACJA PIONOWA STUDZIENEK ORAZ UŁOŻENIE PRZYKANALIKÓW D REGULACJA PIONOWA URZADZEN PODZIEMNYCH D PODBUDOWY D KORYTO WRAZ Z PROFILOWANIEM I ZAGĘSZCZANIEM PODŁOŻA D OCZYSZCZENIE I SKROPIENIE WARSTW KONSTRUKCYJNYCH D PODBUDOWA Z BETONU ASFALTOWEGO - 0/

3 D PODBUDOWA Z MIESZANKI MINERALNO CEMENTOWO -EMULSYJNEJ D NAWIERZCHNIE D NAWIERZCHNIA Z BETONU ASFALTOWEGO D FREZOWANIE NAWIERZCHNI ASFALTOWYCH NA ZIMNO D NAWIERZCHNIA Z MIESZANKI MASTYKSOWO-GRYSOWEJ (SMA) D ROBOTY WYKONCZENIOWE D UMOCNIENIE POWIERZCHNIOWE SKARP, ROWÓW I ŚCIEKÓW D OZNAKOWANIE DRÓG I URZADZENIA BEZPIECZENSTWA RUCHU 257 D Oznakowanie poziome D OZNAKOWANIE PIONOWE D ELEMENTY ULIC D KRAWĘŻNIKI BETONOWE D CHODNIK Z BRUKOWEJ KOSTKI BETONOWEJ D BETONOWE OBRZEŻA CHODNIKOWE D WJAZDY DO POSESJI

4 D WYMAGANIA OGÓLNE 1. WSTĘP 1.1. Przedmiot SST Przedmiotem niniejszej szczegółowej specyfikacji technicznej (SST) są wymagania ogólne dotyczące wykonania i odbioru robót drogowych w ramach Remont ul. Techników w miejscowości Chełm Śląski na odcinku od km do km 1+675, Zakres stosowania SST Szczegółowa specyfikacje techniczna należy stosować jako dokument przetargowy i kontraktowy przy zlecaniu i realizacji robót wyszczególnionych w pkt Zakres robót objętych SST Ustalenia zawarte w niniejszej specyfikacji obejmują wymagania szczegółowe, wspólne dla robót objętych szczegółowymi specyfikacjami technicznymi: 1.4. Określenia podstawowe Użyte w SST wymienione poniżej określenia należy rozumieć w każdym przypadku następująco: Budowla drogowa - obiekt budowlany, niebędący budynkiem, stanowiący całość technicznoużytkowa (droga) albo jego część stanowiąca odrębny element konstrukcyjny lub technologiczny (obiekt mostowy, korpus ziemny, węzeł) Chodnik - wyznaczony pas terenu przy jezdni lub odsunięty od jezdni, przeznaczony do ruchu pieszych Droga - wydzielony pas terenu przeznaczony do ruchu lub postoju pojazdów oraz ruchu pieszych wraz z wszelkimi urządzeniami technicznymi związanymi z prowadzeniem i zabezpieczeniem ruchu Dziennik budowy zeszyt z ponumerowanymi stronami, opatrzony pieczęcią organu wydającego, wydany zgodnie z obowiązującymi przepisami, stanowiący urzędowy dokument przebiegu robót budowlanych, służący do notowania zdarzeń i okoliczności zachodzących w toku wykonywania robót, rejestrowania dokonywanych odbiorów robót, przekazywania poleceń i innej korespondencji technicznej pomiędzy kierownikiem projektu, wykonawcą i projektantem Kierownik Projektu osoba wymieniona w danych kontraktowych (wyznaczona przez zamawiającego, o której wyznaczeniu poinformowany jest Wykonawca), odpowiedzialna za nadzorowanie robót i administrowanie kontraktem Kierownik budowy - osoba wyznaczona przez wykonawcę, upoważniona do kierowania robotami i do występowania w jego imieniu w sprawach realizacji kontraktu.

5 Konstrukcja nawierzchni - układ warstw nawierzchni wraz ze sposobem ich połączenia Książka obmiarów - akceptowany przez Kierownik Projektu, zeszyt z ponumerowanymi stronami, służący do wpisywania przez Wykonawcę obmiaru dokonywanych robót w formie wyliczeń, szkiców i ew. dodatkowych załączników. Wpisy w książce obmiarów podlegają potwierdzeniu przez kierownika projektu Laboratorium - drogowe lub inne laboratorium badawcze, zaakceptowane przez zamawiającego, niezbędne do przeprowadzenia wszelkich badan i prób związanych z ocena jakości materiałów oraz robót Materiały - wszelkie tworzywa niezbędne do wykonania robót, zgodne z dokumentacja projektowa i specyfikacjami technicznymi, zaakceptowane przez Kierownik Projektu Nawierzchnia - warstwa lub zespół warstw służących do przejmowania i rozkładania obciążeń od ruchu na podłoże gruntowe i zapewniających dogodne warunki dla ruchu. a) Warstwa ścieralna - górna warstwa nawierzchni poddana bezpośrednio oddziaływaniu ruchu i czynników atmosferycznych. b) Podbudowa dolna część nawierzchni służąca do przenoszenia obciążeń od ruchu na podłoże. Podbudowa może składać sie z podbudowy zasadniczej i podbudowy pomocniczej Niweleta - wysokościowe i geometryczne rozwinięcie na płaszczyźnie pionowego przekroju w osi drogi lub obiektu mostowego Objazd tymczasowy - droga specjalnie przygotowana i odpowiednio utrzymana do przeprowadzenia ruchu publicznego na okres budowy Odpowiednia (bliska) zgodność wykonywanych robót z dopuszczonymi tolerancjami, a jeśli przedział tolerancji nie został określony - z przeciętnymi tolerancjami, przyjmowanymi zwyczajowo dla danego rodzaju robót budowlanych Pas drogowy - wydzielony liniami granicznymi pas terenu przeznaczony do umieszczania w nim drogi i związanych z nią urządzeń oraz drzew i krzewów. Pas drogowy może również obejmować teren przewidziany do rozbudowy drogi i budowy urządzeń chroniących ludzi i środowisko przed uciążliwościami powodowanymi przez ruch na drodze Pobocze - część korony drogi przeznaczona do chwilowego postoju pojazdów, umieszczenia urządzeń organizacji i bezpieczeństwa ruchu oraz do ruchu pieszych, służąca jednocześnie do bocznego oparcia konstrukcji nawierzchni Podłoże nawierzchni - grunt rodzimy lub nasypowy, leżący pod nawierzchnia do głębokości przemarzania Podłoże ulepszone nawierzchni - górna warstwa podłoża, leżąca bezpośrednio pod nawierzchnia, ulepszona w celu umożliwienia przejścia ruchu budowlanego i właściwego wykonania nawierzchni.

6 Polecenie Kierownik Projektu - wszelkie polecenia przekazane Wykonawcy przez Kierownika Projektu, w formie pisemnej, dotyczące sposobu realizacji robót lub innych spraw związanych z prowadzeniem budowy Projektant - uprawniona osoba prawna lub fizyczna będąca autorem dokumentacji projektowej Przedsięwzięcie budowlane - kompleksowa realizacja nowego połączenia drogowego lub całkowita modernizacja/przebudowa (zmiana parametrów geometrycznych trasy w planie i przekroju podłużnym) istniejącego połączenia Przeszkoda naturalna - element środowiska naturalnego, stanowiący utrudnienie w realizacji zadania budowlanego, na przykład dolina, bagno, rzeka, szlak wędrówek dzikich zwierząt itp Przeszkoda sztuczna - dzieło ludzkie, stanowiące utrudnienie w realizacji zadania budowlanego, na przykład droga, kolej, rurociąg, kanał, ciąg, pieszy lub rowerowy itp Przetargowa dokumentacja projektowa - część dokumentacji projektowej, która wskazuje lokalizacje, charakterystykę i wymiary obiektu będącego przedmiotem robót Teren budowy - teren udostępniony przez Zamawiającego dla wykonania na nim robót oraz inne miejsca wymienione w kontrakcie jako tworzące część terenu budowy Zadanie budowlane - część przedsięwzięcia budowlanego, stanowiąca odrębną całość konstrukcyjna lub technologiczna, zdolna do samodzielnego pełnienia funkcji techniczno-użytkowych. Zadanie może polegać na wykonywaniu robót związanych z budowa, modernizacja/ przebudowa, utrzymaniem oraz ochrona budowli drogowej lub jej elementu Rekultywacja - roboty mające na celu uporządkowanie i przywrócenie pierwotnych funkcji terenom naruszonym w czasie realizacji zadania budowlanego SST - szczegółowa specyfikacja techniczna ST - specyfikacja techniczna PZJ - program zapewnienia jakości BHP - bezpieczeństwo i higiena pracy 1.5. Szczegółowe wymagania dotyczące robót Wykonawca jest odpowiedzialny za jakość wykonanych robót, bezpieczeństwo wszelkich czynności na terenie budowy, metody użyte przy budowie oraz za ich zgodność z dokumentacja projektowa, SST i poleceniami Kierownik Projektu Przekazanie terenu budowy Zamawiający w terminie określonym w dokumentach kontraktowych przekaże wykonawcy teren budowy wraz ze wszystkimi wymaganymi uzgodnieniami prawnymi i administracyjnymi, lokalizacje i współrzędne punktów głównych trasy oraz reperów, dziennik budowy oraz dwa egzemplarze dokumentacji projektowej i dwa komplety SST. Na Wykonawcy spoczywa odpowiedzialność za

7 ochronę przekazanych mu punktów pomiarowych do chwili odbioru ostatecznego robót. Uszkodzone lub zniszczone znaki geodezyjne Wykonawca odtworzy i utrwali na własny koszt Dokumentacja projektowa Dokumentacja projektowa zamawiającego Dokumentacja projektowa będzie zawierać rysunki, obliczenia i dokumenty, zgodne z wykazem podanym w szczegółowych warunkach umowy, - wykaz pozycji, które stanowią przetargowa dokumentacje projektowa - projektowa dokumentacje wykonawcza (techniczna) i zostaną przekazane Wykonawcy, Dokumentacja projektowa Wykonawcy Wykonawca zobowiązany jest do opracowania we własnym zakresie następujących projektów: - Projekt Wykonawczy Zabezpieczenia Wykopów i Projekt Odwodnienia Wykopów - Projekt Wykonawczy Deskowań - Projekt Technologiczny Betonowania - Projekt organizacji montażu, z uzasadnieniem dobranego sprzętu montażowego (dobór udźwigu i wysięgu dźwigu montażowego do ciężaru, ewentualnie trawersy i położenia prefabrykatów) Ww. projekty powinny być uzgodnione z zamawiającym oraz podlegają akceptacji Biura Projektowego. Koszty ww. uzgodnień obciążają wykonawcę robót. Ceny uzgodnień opracowań zgodnie z środowiskowymi zasadami wyceny prac projektowych. Niezależnie wykonawca opracuje i przedstawi do akceptacji zamawiającego projekt organizacji i technologii robót dla poszczególnych obiektów i robót. Przed przystąpieniem do robót /w projekty muszą zostać zatwierdzone przez zamawiającego Zgodność robót z dokumentacja projektowa i SST Dokumentacja projektowa, SST i wszystkie dodatkowe dokumenty przekazane wykonawcy przez kierownika projektu stanowią część umowy, a wymagania określone w choćby jednym z nich są obowiązujące dla Wykonawcy tak jakby zawarte były w całej dokumentacji. W przypadku rozbieżności w ustaleniach poszczególnych dokumentów obowiązuje kolejność ich ważności wymieniona w Kontraktowych warunkach ogólnych ( Ogólnych warunkach umowy ). Wykonawca nie może wykorzystywać błędów lub opuszczeń w dokumentach kontraktowych, a o ich wykryciu winien natychmiast powiadomić kierownika projektu, który podejmie decyzje o wprowadzeniu odpowiednich zmian i poprawek. W przypadku rozbieżności, wymiary podane na piśmie są ważniejsze od wymiarów określonych na podstawie odczytu ze skali rysunku. Wszystkie wykonane roboty i dostarczone materiały będą zgodne z dokumentacja projektowa i SST.

8 Dane określone w dokumentacji projektowej i w SST będą uważane za wartości docelowe, od których dopuszczalne są odchylenia w ramach określonego przedziału tolerancji. Cechy materiałów i elementów budowli musza wykazywać zgodność z określonymi wymaganiami, a rozrzuty tych cech nie mogą przekraczać dopuszczalnego przedziału tolerancji. W przypadku, gdy materiały lub roboty nie będą w pełni zgodne z dokumentacja projektowa lub SST i wpłynie to na niezadowalającą jakość elementu budowli, to takie materiały zostaną zastąpione innymi, a elementy budowli rozebrane i wykonane ponownie na koszt Wykonawcy Zabezpieczenie terenu budowy a) Roboty modernizacyjne/ przebudowa i remontowe ( pod ruchem ) Wykonawca jest zobowiązany do utrzymania ruchu publicznego oraz utrzymania istniejących obiektów (jezdnie, ciągi piesze, znaki drogowe, bariery ochronne, urządzenia odwodnienia itp.) na terenie budowy, w okresie trwania realizacji kontraktu, aż do zakończenia i odbioru ostatecznego robót. Przed przystąpieniem do robót wykonawca przedstawi kierownikowi projektu do zatwierdzenia, uzgodniony z odpowiednim zarządem drogi i organem zarządzającym ruchem, projekt organizacji ruchu i zabezpieczenia robót w okresie trwania budowy. W zależności od potrzeb i postępu robót projekt organizacji ruchu powinien być na bieżąco aktualizowany przez wykonawcę. Każda zmiana, w stosunku do zatwierdzonego projektu organizacji ruchu, wymaga każdorazowo ponownego zatwierdzenia projektu. W czasie wykonywania robót Wykonawca dostarczy, zainstaluje i będzie obsługiwał wszystkie tymczasowe urządzenia zabezpieczające takie jak: zapory, światła ostrzegawcze, sygnały, itp., zapewniając w ten sposób bezpieczeństwo pojazdów i pieszych. Wykonawca zapewni stałe warunki widoczności w dzień i w nocy tych zapór i znaków, dla których jest to nieodzowne ze względów bezpieczeństwa. Wszystkie znaki, zapory i inne urządzenia zabezpieczające będą akceptowane przez kierownika projektu. Fakt przystąpienia do robót wykonawca obwieści publicznie przed ich rozpoczęciem w sposób uzgodniony z kierownikiem projektu oraz przez umieszczenie, w miejscach i ilościach określonych przez kierownika projektu, tablic informacyjnych, których treść będzie zatwierdzona przez Kierownika Projektu. Tablice informacyjne będą utrzymywane przez wykonawcę w dobrym stanie przez cały okres realizacji robót. Koszt zabezpieczenia terenu budowy nie podlega odrębnej zapłacie i przyjmuje sie, że jest włączony w cenę kontraktowa Ochrona środowiska w czasie wykonywania robót Wykonawca ma obowiązek znać i stosować w czasie prowadzenia robót wszelkie przepisy dotyczące ochrony środowiska naturalnego. W okresie trwania budowy i wykańczania robót wykonawca będzie:

9 a) utrzymywać teren budowy w stanie bez wody stojącej, b) podejmować wszelkie uzasadnione kroki mające na celu stosowanie sie do przepisów i norm dotyczących ochrony środowiska na terenie i wokół terenu budowy oraz będzie unikać uszkodzeń lub uciążliwości dla osób lub dóbr publicznych i innych, a wynikających z nadmiernego hałasu, wibracji, zanieczyszczenia lub innych przyczyn powstałych w następstwie jego sposobu działania. Stosując sie do tych wymagań będzie miał szczególny wzgląd na: 1) lokalizacje baz, magazynów, składowisk i dróg dojazdowych, 2) środki ostrożności i zabezpieczenia przed: a) zanieczyszczeniem zbiorników i cieków wodnych pyłami lub substancjami toksycznymi, b) zanieczyszczeniem powietrza pyłami i gazami, c) możliwością powstania pożaru. Wykonawca zobowiązany jest uzyskaniem wskazań odpowiedniego organu dla trasy i miejsca zdeponowania odpadów Ustawa (Dz. U. nr 62 z r) Ochrona przeciwpożarowa Wykonawca będzie przestrzegać przepisy ochrony przeciwpożarowej. Wykonawca będzie utrzymywać, wymagany na podstawie odpowiednich przepisów sprawny sprzęt przeciwpożarowy, na terenie baz produkcyjnych, w pomieszczeniach biurowych, mieszkalnych, magazynach oraz w maszynach i pojazdach. Materiały łatwopalne będą składowane w sposób zgodny z odpowiednimi przepisami i zabezpieczone przed dostępem osób trzecich. Wykonawca będzie odpowiedzialny za wszelkie straty spowodowane pożarem wywołanym jako rezultat realizacji robót albo przez personel Wykonawcy Materiały szkodliwe dla otoczenia Materiały, które w sposób trwały są szkodliwe dla otoczenia, nie mogą być stosowane do wykonywania robót. Nie dopuszcza sie użycia materiałów wywołujących szkodliwe promieniowanie o stężeniu większym od dopuszczalnego, określonego odpowiednimi przepisami. Wszelkie materiały odpadowe użyte do robót będą miały aprobatę techniczna wydana przez uprawnioną jednostkę, jednoznacznie określając brak szkodliwego oddziaływania tych materiałów na środowisko. Materiały, które są szkodliwe dla otoczenia tylko w czasie robót, a po zakończeniu robót ich szkodliwość zanika (np. materiały pylaste) mogą być użyte pod warunkiem przestrzegania wymagań technologicznych wbudowania. Jeżeli wymagają tego odpowiednie przepisy wykonawca powinien otrzymać zgodę na użycie tych materiałów od właściwych organów administracji państwowej. Jeżeli wykonawca użył materiałów szkodliwych dla otoczenia, a ich użycie spowodowało jakiekolwiek zagrożenie środowiska, to konsekwencje tego poniesie Wykonawca.

10 Ochrona własności publicznej i prywatnej Wykonawca odpowiada za ochronę instalacji na powierzchni ziemi i za urządzenia podziemne, takie jak rurociągi, kable itp. oraz uzyska od odpowiednich władz będących właścicielami tych urządzeń potwierdzenie informacji dostarczonych mu przez zamawiającego w ramach planu ich lokalizacji. wykonawca zapewni właściwe oznaczenie i zabezpieczenie przed uszkodzeniem tych instalacji i urządzeń w czasie trwania budowy. Wykonawca zobowiązany jest umieścić w swoim harmonogramie rezerwę czasową dla wszelkiego rodzaju robót, które maja być wykonane w zakresie przełożenia instalacji i urządzeń podziemnych na terenie budowy i powiadomić kierownika projektu i władze lokalne o zamiarze rozpoczęcia robót. O fakcie przypadkowego uszkodzenia tych instalacji wykonawca bezzwłocznie powiadomi kierownika projektu i zainteresowane władze oraz będzie z nimi współpracował dostarczając wszelkiej pomocy potrzebnej przy dokonywaniu napraw. Wykonawca będzie odpowiadać za wszelkie spowodowane przez jego działania uszkodzenia instalacji na powierzchni ziemi i urządzeń podziemnych wykazanych w dokumentach dostarczonych mu przez zamawiającego. Jeżeli teren budowy przylega do terenów z zabudowa mieszkaniowa, Wykonawca będzie realizować roboty w sposób powodujący minimalne niedogodności dla mieszkańców. Wykonawca odpowiada za wszelkie uszkodzenia zabudowy mieszkaniowej w sąsiedztwie budowy, spowodowane jego działalnością. Kierownik Projektu będzie na bieżąco informowany o wszystkich umowach zawartych pomiędzy wykonawca a właścicielami nieruchomości i dotyczących korzystania z własności i dróg wewnętrznych. Jednakże, ani kierownik projektu ani zamawiający nie będzie ingerował w takie porozumienia, o ile nie będą one sprzeczne z postanowieniami zawartymi w warunkach umowy Ograniczenie obciążeń osi pojazdów Wykonawca będzie stosować sie do ustawowych ograniczeń nacisków osi na drogach publicznych przy transporcie materiałów i wyposażenia na i z terenu robót. Wykonawca uzyska wszelkie niezbędne zezwolenia i uzgodnienia od właściwych władz, co do przewozu nietypowych wagowo ładunków (ponadnormatywnych) i o każdym takim przewozie będzie powiadamiał kierownika projektu. Kierownik Projektu może polecić, aby pojazdy niespełniające tych warunków zostały usunięte z terenu budowy. Pojazdy powodujące nadmierne obciążenie osiowe nie będą dopuszczone na świeżo ukończony fragment budowy w obrębie terenu budowy i wykonawca będzie odpowiadał za naprawę wszelkich robót w ten sposób uszkodzonych, zgodnie z poleceniami kierownika projektu Bezpieczeństwo i higiena pracy Podczas realizacji robót wykonawca będzie przestrzegać przepisów dotyczących bezpieczeństwa i higieny pracy oraz opracuje plan bezpieczeństwa i Ochrony Zdrowia (Plan BIOZ ) wynikający z artykułu 21a Prawa Budowlanego w szczególnym zakresie zgodnym z Rozporządzeniem Ministra Infrastruktury z dn Dz. U nr 151 i uzgodni go z kierownikiem projektu. W szczególności wykonawca ma obowiązek zadbać, aby personel nie wykonywał pracy w warunkach niebezpiecznych, szkodliwych dla zdrowia oraz niespełniających odpowiednich wymagań sanitarnych.

11 Wykonawca zapewni i będzie utrzymywał wszelkie urządzenia zabezpieczające, socjalne oraz sprzęt i odpowiednią odzież dla ochrony życia i zdrowia osób zatrudnionych na budowie oraz dla zapewnienia bezpieczeństwa publicznego. Uznaje sie, że wszelkie koszty związane z wypełnieniem wymagań określonych powyżej nie podlegają odrębnej zapłacie i są uwzględnione w cenie kontraktowej Ochrona i utrzymanie robót Wykonawca będzie odpowiadał za ochronę robót i za wszelkie materiały i urządzenia używane do robót od daty rozpoczęcia do daty wydania potwierdzenia zakończenia robót przez kierownika projektu. Wykonawca będzie utrzymywać roboty do czasu odbioru ostatecznego. Utrzymanie powinno być prowadzone w taki sposób, aby budowla drogowa lub jej elementy były w zadowalającym stanie przez cały czas, do momentu odbioru ostatecznego. Jeśli Wykonawca w jakimkolwiek czasie zaniedba utrzymanie, to na polecenie Kierownika Projektu powinien rozpocząć roboty utrzymaniowe nie później niż w 24 godziny po otrzymaniu tego polecenia. W czasie wykonywania robót Wykonawca dostarczy, zainstaluje i będzie obsługiwał wszystkie tymczasowe urządzenia zabezpieczające takie jak: - znaki pionowe, - znaki poziome - zapory - światła ostrzegawcze - sygnały - sygnalizatory - oświetlenie ciągów komunikacyjnych itp., zapewniając w ten sposób bezpieczeństwo pojazdów i pieszych. Wykonawca zapewni stałe warunki widoczności w dzień i w nocy tych znaków i zapór, dla których jest to nieodzowne ze wzglądu bezpieczeństwa. Wszystkie znaki, zapory i inne urządzenia zabezpieczające będą akceptowane przez kierownika projektu. Reasumując niżej wymienione koszty: - zabezpieczenie terenu budowy, - wynikające z utrzymania organizacji ruchu w tym: obsługa tymczasowych urządzeń zabezpieczających, Stosowanie sie do prawa i innych przepisów Wykonawca zobowiązany jest znać wszystkie zarządzenia wydane przez władze centralne i miejscowe oraz inne przepisy, regulaminy i wytyczne, które są w jakikolwiek sposób związane z wykonywanymi robotami i będzie w pełni odpowiedzialny za przestrzeganie tych postanowień podczas prowadzenia robót.

12 Wykonawca będzie przestrzegać praw patentowych i będzie w pełni odpowiedzialny za wypełnienie wszelkich wymagań prawnych odnośnie znaków firmowych, nazw lub innych chronionych praw w odniesieniu do sprzętu, materiałów lub urządzeń użytych lub związanych z wykonywaniem robót i w sposób ciągły będzie informować kierownika projektu o swoich działaniach, przedstawiając kopie zezwoleń i inne odnośne dokumenty. Wszelkie straty, koszty postępowania, obciążenia i wydatki wynikłe lub związane z naruszeniem jakichkolwiek praw patentowych pokryje wykonawca Równoważność norm i zbiorów przepisów prawnych. Gdziekolwiek w dokumentach kontraktowych powołane są konkretne normy i przepisy, które spełniać maja materiały, sprzęt i inne towary oraz wykonane i zbadane roboty, będą obowiązywać postanowienia najnowszego wydania lub poprawionego wydania powołanych norm i przepisów o ile w warunkach kontraktu nie postanowiono inaczej. W przypadku, gdy powołane normy i przepisy są państwowe lub odnoszą sie do konkretnego kraju lub regionu, mogą być również stosowane inne odpowiednie normy zapewniające równy lub wyższy poziom wykonania niż powołane normy lub przepisy, pod warunkiem ich sprawdzenia i pisemnego zatwierdzenia przez kierownika projektu. Różnice pomiędzy powołanymi normami a ich proponowanymi zamiennikami musza być dokładnie opisane przez wykonawcę i przedłożone kierownikowi projektu do zatwierdzenia co najmniej 28 dni przed data oczekiwanego przez wykonawcę zatwierdzenia ich przez kierownika projektu. W przypadku, kiedy Kierownik Projektu stwierdzi, _e zaproponowane zmiany nie zapewniają zasadniczo równego lub wyższego poziomu wykonania, wykonawca zastosuje sie do norm powołanych w dokumentach. Materiały lub urządzenia, na które nie ma odpowiedniej PN-EN czy PN powinny posiadać aktualna aprobatę techniczna. 2. MATERIAŁY 2.1. Źródła uzyskania materiałów Co najmniej na trzy tygodnie przed zaplanowanym wykorzystaniem jakichkolwiek materiałów przeznaczonych do robót, Wykonawca przedstawi kierownikowi projektu do zatwierdzenia, szczegółowe informacje dotyczące proponowanego źródła wytwarzania, zamawiania tych materiałów jak równie_ odpowiednie świadectwa badan laboratoryjnych oraz próbki materiałów do zatwierdzenia przez kierownika projektu. Zatwierdzenie partii materiałów z danego źródła nie oznacza automatycznie, że wszelkie materiały z danego źródła uzyskają zatwierdzenie. Wykonawca zobowiązany jest do prowadzenia badan w celu wykazania, że materiały uzyskane z dopuszczonego źródła w sposób ciągły spełniają wymagania SST w czasie realizacji robót Materiały nieodpowiadające wymaganiom Materiały nieodpowiadające wymaganiom zostaną przez wykonawcę wywiezione z terenu budowy i złożone w miejscu wskazanym przez Kierownika Projektu. Jeśli kierownik projektu zezwoli wykonawcy na użycie tych materiałów do innych robót, niż te dla których zostały zakupione, to koszt tych materiałów zostanie odpowiednio przewartościowany (skorygowany) przez kierownika projektu.

13 Każdy rodzaj robót, w którym znajdują sie niezbadane i nie zaakceptowane materiały, Wykonawca wykonuje na własne ryzyko, licząc sie z jego nieprzyjęciem, usunięciem i niezapłaceniem Wariantowe stosowanie materiałów Jeśli dokumentacja projektowa lub, SST przewidują możliwość wariantowego zastosowania rodzaju materiału w wykonywanych robotach, wykonawca powiadomi kierownika projektu swoim zamiarze, co najmniej 3 tygodnie przed użyciem tego materiału, albo w okresie dłuższym, jeśli będzie to potrzebne z uwagi na wykonanie badan wymaganych przez kierownika projektu. Wybrany i zaakceptowany rodzaj materiału nie może być później zmieniany bez zgody kierownika projektu Przechowywanie i składowanie materiałów Wykonawca zapewni, aby tymczasowo składowane materiały, do czasu, gdy będą one użyte do robót, były zabezpieczone przed zanieczyszczeniami, zachowały swoja jakość i właściwości i były dostępne do kontroli przez kierownika projektu. Miejsca czasowego składowania materiałów będą zlokalizowane w obrębie terenu budowy w miejscach uzgodnionych z kierownika projektu lub poza terenem budowy w miejscach zorganizowanych przez wykonawcę i zaakceptowanych przez kierownika projektu Pozyskiwanie materiałów miejscowych Wykonawca odpowiada za uzyskanie pozwoleń od właścicieli i odnośnych władz na pozyskanie materiałów ze źródeł miejscowych włączając w to źródła wskazane przez zamawiającego i jest zobowiązany dostarczyć kierownikowi projektu wymagane dokumenty przed rozpoczęciem eksploatacji źródła. Wykonawca przedstawi kierownikowi projektu do zatwierdzenia dokumentacje zawierającą raporty z badań terenowych i laboratoryjnych oraz proponowaną przez siebie metodę wydobycia i selekcji, uwzględniając aktualne decyzje o eksploatacji, organów administracji państwowej i samorządowej. Wykonawca ponosi odpowiedzialność za spełnienie wymagań ilościowych i jakościowych materiałów pochodzących ze źródeł miejscowych. Wykonawca ponosi wszystkie koszty, z tytułu wydobycia materiałów, wynagrodzenia i inne jakie okażą sie potrzebne w związku z dostarczeniem materiałów do robót. Humus i nadkład czasowo zdjęte z terenu wykopów, dokopów i miejsc pozyskania materiałów miejscowych będą formowane w hałdy i wykorzystane przy zasypce i rekultywacji terenu po ukończeniu robót. Wszystkie odpowiednie materiały pozyskane z wykopów na terenie budowy lub z innych miejsc wskazanych w dokumentach umowy będą wykorzystane do robót lub odwiezione na odkład odpowiednio do wymagań umowy lub wskazań kierownika projektu. Wykonawca nie będzie prowadzić żadnych wykopów w obrębie terenu budowy poza tymi, które zostały wyszczególnione w dokumentach umowy, chyba, że uzyska na to pisemna zgodę kierownika projektu.

14 Eksploatacja źródeł materiałów będzie zgodna z wszelkimi regulacjami prawnymi obowiązującymi na danym obszarze Inspekcja wytwórni materiałów Wytwórnie materiałów mogą być okresowo kontrolowane przez kierownika projektu celu sprawdzenia zgodności stosowanych metod produkcji z wymaganiami. Próbki materiałów mogą być pobierane w celu sprawdzenia ich właściwości. Wyniki tych kontroli będą stanowić podstaw do akceptacji określonej partii materiałów pod względem jakości. W przypadku, gdy kierownik projektu będzie przeprowadzał inspekcje wytwórni, musza być spełnione następujące warunki: a) kierownik projektu będzie miał zapewniona współprace i pomoc wykonawcy oraz producenta materiałów w czasie przeprowadzania inspekcji, b) kierownik projektu będzie miał wolny dostęp, w dowolnym czasie do tych części wytwórni, gdzie odbywa sie produkcja materiałów przeznaczonych do realizacji robót, c) Jeżeli produkcja odbywa sie w miejscu nie należącym do wykonawcy, wykonawca uzyska dla kierownika projektu zezwolenie dla przeprowadzenia inspekcji i badan w tych miejscach Materiały z rozbiórek Wszystkie elementy i materiały z rozbiórek staja sie własnością wykonawcy i powinny być usunięte z terenu budowy w sposób i terminie niekolidującym z wykonaniem innych robót. Wykonawca powinien uwzględnić pożytki wynikające z pozyskania materiałów z rozbiórek w cenie ofertowej. Powinien również w cenie ofertowej uwzględnić ewentualne koszty utylizacji tych materiałów jak również koszty ich transportu na miejsce utylizacji. Wykonawca powinien na etapie przygotowania oferty ustalić rzeczywiste odległości odwozu materiałów przeznaczonych do utylizacji i uwzględnić to w cenie ofertowej. Uznaje sie, że wszelkie koszty związane z wypełnieniem wymagań określonych powyżej nie podlegają odrębnej zapłacie i są uwzględnione w cenie kontraktu. 3. SPRZĘT Wykonawca jest zobowiązany do używania jedynie takiego sprzętu, który nie spowoduje niekorzystnego wpływu na jakość wykonywanych robót. Sprzęt używany do robót powinien być zgodny z ofertą Wykonawcy i powinien odpowiadać pod względem typów i ilości wskazaniom zawartym w SST, PZJ lub projekcie organizacji robót, zaakceptowanym przez kierownika projektu; w przypadku braku ustaleń w wymienionych wyżej dokumentach, sprzęt powinien być uzgodniony i zaakceptowany przez kierownika projektu. Liczba i wydajność sprzętu powinny gwarantować przeprowadzenie robót, zgodnie z zasadami określonymi w dokumentacji projektowej, SST i wskazaniach kierownika projektu.

15 Sprzęt będący własnością wykonawcy lub wynajęty do wykonania robót ma być utrzymywany w dobrym stanie i gotowości do pracy. Powinien być zgodny z normami ochrony środowiska i przepisami dotyczącymi jego użytkowania. Wykonawca dostarczy kierownikowi projektu kopie dokumentów potwierdzających dopuszczenie sprzętu do użytkowania i badań okresowych, tam gdzie jest to wymagane przepisami. Wykonawca będzie konserwować sprzęt jak również naprawiać lub wymieniać sprzęt niesprawny. Jeżeli dokumentacja projektowa lub SST przewidują możliwość wariantowego użycia sprzętu przy wykonywanych robotach, wykonawca powiadomi kierownika projektu swoim zamiarze wyboru i uzyska jego akceptacje przed użyciem sprzętu. Wybrany sprzęt, po akceptacji kierownika projektu, nie może być później zmieniany bez jego zgody. Jakikolwiek sprzęt, maszyny, urządzenia i narzędzia niegwarantujące zachowania warunków umowy, zostaną przez kierownika projektu zdyskwalifikowane i niedopuszczone do robót. 4. TRANSPORT Wykonawca jest zobowiązany do stosowania jedynie takich środków transportu, które nie wpłyną niekorzystnie na jakość wykonywanych robót i właściwości przewożonych materiałów. Liczba środków transportu powinna zapewniać prowadzenie robót zgodnie z zasadami określonymi w dokumentacji projektowej, SST i wskazaniach kierownika projektu, w terminie przewidzianym umową. Przy ruchu na drogach publicznych pojazdy będą spełniać wymagania dotyczące przepisów ruchu drogowego w odniesieniu do dopuszczalnych nacisków na os i innych parametrów technicznych. Środki transportu niespełniające tych warunków mogą być dopuszczone przez kierownika projektu pod warunkiem przywrócenia stanu pierwotnego użytkowanych odcinków dróg na koszt wykonawcy. Wykonawca będzie usuwać na bieżąco, na własny koszt, wszelkie zanieczyszczenia, uszkodzenia spowodowane jego pojazdami na drogach publicznych oraz dojazdach do terenu budowy. 5. WYKONANIE ROBÓT Wykonawca jest odpowiedzialny za prowadzenie robót zgodnie z warunkami umowy oraz za jakość zastosowanych materiałów i wykonywanych robót, za ich zgodność z dokumentacja projektową, wymaganiami SST, PZJ, projektem organizacji robót opracowanym przez wykonawcę oraz poleceniami kierownika projektu. Wykonawca jest odpowiedzialny za stosowane metody wykonywania robót. Wykonawca zapewni obsługę geotechniczna poprzez uprawnionego geologa na etapie realizowanego zadania. Wykonawca zapewni obsługę geodezyjna przez uprawnionego geodetę na etapach: - założenia bazy pomiarowej, - realizacji, - sporządzenia mapy powykonawczej

16 Wykonawca jest odpowiedzialny za dokładne wytyczenie w planie i wyznaczenie wysokości wszystkich elementów robót zgodnie z wymiarami i rzędnymi określonymi w dokumentacji projektowej lub przekazanymi na piśmie przez kierownika projektu. Błędy popełnione przez Wykonawcę w wytyczeniu i wyznaczaniu robót zostaną, usunięte przez wykonawcę na własny koszt, z wyjątkiem, kiedy dany błąd okaże sie skutkiem błędu zawartego w danych dostarczonych wykonawcy na piśmie przez kierownika projektu. Sprawdzenie wytyczenia robót lub wyznaczenia wysokości przez kierownika projektu nie zwalnia wykonawcy od odpowiedzialności za ich dokładność. Wykonawca jest zobowiązany do precyzyjnego wyznaczania tras i lokalizacji urządzeń i budowli, a także wszystkich ich elementów w planie i w przekrojach na wszystkich etapach robót oraz chronić przyjęte punkty i poziomy odniesienia. Decyzje kierownika projektu dotyczące akceptacji lub odrzucenia materiałów i elementów robót będą oparte na wymaganiach określonych w dokumentach umowy, dokumentacji projektowej i w SST, a także w normach i wytycznych. Przy podejmowaniu decyzji kierownik projektu uwzględni wyniki badań materiałów i robót, rozrzuty normalnie występujące przy produkcji i przy badaniach materiałów, doświadczenia z przeszłości, wyniki badan naukowych oraz inne czynniki wpływające na rozważaną kwestie. Polecenia kierownika projektu powinny być wykonywane przez wykonawcę w czasie określonym przez kierownik projektu, pod groźbą zatrzymania robót. Skutki finansowe z tego tytułu poniesie wykonawca. Kierownik projektu podejmuje decyzje we wszystkich sprawach związanych z jakością robót, oceną jakości stosowanych materiałów i postępem robót a także we wszystkich sprawach związanych z interpretacja warunków technicznych wykonania robót i ST oraz dotyczących akceptacji wypełnienia warunków kontraktu przez wykonawcę. 6. KONTROLA JAKOSCI ROBÓT 6.1. Program zapewnienia jakości Wykonawca jest zobowiązany opracować i przedstawić do akceptacji kierownika projektu program zapewnienia jakości. W programie zapewnienia jakości Wykonawca powinien określić, zamierzony sposób wykonywania robót, możliwości techniczne, kadrowe i plan organizacji robót gwarantujący wykonanie robót zgodnie z dokumentacja projektowa, SST oraz ustaleniami. Program zapewnienia jakości powinien zawierać: a) część ogólna opisująca: - organizacje wykonania robót, w tym terminy i sposób prowadzenia robót, - organizacje ruchu na budowie wraz z oznakowaniem robót, - sposób zapewnienia bhp., - wykaz zespołów roboczych, ich kwalifikacje i przygotowanie praktyczne, - wykaz osób odpowiedzialnych za jakość i terminowość wykonania poszczególnych elementów robót,

17 - system (sposób i procedurę) proponowanej kontroli i sterowania jakością wykonywanych robót, - wyposażenie w sprzęt i urządzenia do pomiarów i kontroli (opis laboratorium własnego lub laboratorium, któremu wykonawca zamierza zlecić prowadzenie badan), - sposób oraz formę gromadzenia wyników badan laboratoryjnych, zapis pomiarów, nastaw mechanizmów sterujących, a także wyciąganych wniosków i zastosowanych korekt w procesie technologicznym, proponowany sposób i formę przekazywania tych informacji kierownikowi projektu, b) część szczegółowa opisująca dla każdego asortymentu robót: - wykaz maszyn i urządzeń stosowanych na budowie z ich parametrami technicznymi oraz wyposażeniem w mechanizmy do sterowania i urządzenia pomiarowo-kontrolne, - rodzaje i ilość środków transportu oraz urządzeń do magazynowania i załadunku materiałów, spoiw, lepiszczy, kruszyw itp., - sposób zabezpieczenia i ochrony ładunków przed utratą ich właściwości w czasie transportu, - sposób i procedurę pomiarów i badan (rodzaj i częstotliwość, pobieranie próbek, legalizacja i sprawdzanie urządzeń, itp.) prowadzonych podczas dostaw materiałów, wytwarzania mieszanek i wykonywania poszczególnych elementów robót, - sposób postępowania z materiałami i robotami nieodpowiadającymi wymaganiom Zasady kontroli jakości robót Obowiązkiem wykonawcy jest takie sterowanie przygotowaniem, wykonaniem i kontrola robót, aby osiągnąć założoną ich jakość. Wykonawca jest odpowiedzialny za pełna kontrole robót i jakości materiałów. Wykonawca zapewni odpowiedni system kontroli, włączając personel, laboratorium, sprzęt, zaopatrzenie i wszystkie urządzenia niezbędne do pobierania próbek i badan materiałów oraz robót. Przed zatwierdzeniem systemu kontroli kierownik projektu może zażądać od wykonawcy przeprowadzenia badan w celu zademonstrowania, że poziom ich wykonywania jest zadowalający. Wykonawca będzie przeprowadzać pomiary i badania materiałów oraz robót z częstotliwością zapewniającą stwierdzenie, że roboty wykonano zgodnie z wymaganiami zawartymi w dokumentacji projektowej i SST Minimalne wymagania, co do zakresu badan i ich częstotliwość są określone w SST, normach i wytycznych. W przypadku, gdy nie zostały one tam określone, kierownik projektu ustali, jaki zakres kontroli jest konieczny, aby zapewnić wykonanie robót zgodnie z umowa. Wykonawca będzie posiadał świadectwa, że wszystkie stosowane urządzenia i sprzęt badawczy posiadają ważną legalizacje, zostały prawidłowo wykalibrowane i odpowiadają wymaganiom norm określających procedury badań. Kierownik projektu będzie mieć nieograniczony dostęp do pomieszczeń laboratoryjnych, w celu ich inspekcji.

18 Kierownik Projektu będzie przekazywać wykonawcy pisemne informacje o jakichkolwiek niedociągnięciach dotyczących urządzeń laboratoryjnych, sprzętu, zaopatrzenia laboratorium, pracy personelu lub metod badawczych. Jeżeli niedociągnięcia te będą tak poważne, że mogą wpłynąć ujemnie na wyniki badan, kierownik projektu natychmiast wstrzyma użycie do robót badanych materiałów i dopuści je do użycia dopiero wtedy, gdy niedociągnięcia w pracy laboratorium wykonawcy zostaną usunięte i stwierdzona zostanie odpowiednia jakość tych materiałów. Wszystkie koszty związane z organizowaniem i prowadzeniem badan materiałów ponosi wykonawca Pobieranie próbek Próbki będą pobierane losowo. Kierownik projektu będzie mieć zapewnioną możliwość udziału w pobieraniu próbek. Pojemniki do pobierania próbek będą dostarczone przez wykonawcę i zatwierdzone przez kierownika projektu. Próbki dostarczone przez wykonawcę do badan wykonywanych przez kierownika projektu będę odpowiednio opisane i oznakowane, w sposób zaakceptowany przez kierownika projektu. Na polecenie kierownika projektu wykonawca będzie przeprowadzać dodatkowe badania tych materiałów, które budzą wątpliwości, co do jakości, o ile kwestionowane materiały nie zostaną przez wykonawcę usunięte lub ulepszone z własnej woli. Koszty tych dodatkowych badan pokrywa wykonawca tylko w przypadku stwierdzenia usterek; w przeciwnym przypadku koszty te pokrywa zamawiający Badania i pomiary Wszystkie badania i pomiary będą przeprowadzone zgodnie z wymaganiami norm. W przypadku, gdy normy nie obejmują jakiegokolwiek badania wymaganego w SST, stosować można wytyczne krajowe, albo inne procedury, zaakceptowane przez kierownika projektu. Przed przystąpieniem do pomiarów lub badan, wykonawca powiadomi kierownika projektu o rodzaju, miejscu i terminie pomiaru lub badania. Po wykonaniu pomiaru lub badania, wykonawca przedstawi na piśmie ich wyniki do akceptacji kierownika projektu Raporty z badań Wyniki badań (kopie) będą przedstawiane na formularzach według dostarczonego przez kierownika projektu wzoru lub innych, przez niego zaaprobowanych. Wykonawca kompletuje i przechowuje raporty ze wszystkich badan i udostępnia je na każde życzenie kierownik projektu Badania prowadzone przez Kierownika Projektu Kierownik projektu jest uprawniony do dokonywania kontroli, pobierania próbek i badania materiałów w miejscu ich wytwarzania/pozyskiwania, a wykonawca i producent materiałów powinien udzielić mu niezbędnej pomocy. Kierownik projektu, dokonując weryfikacji systemu kontroli robót prowadzonego przez wykonawcę, poprzez miedzy innymi swoje badania, będzie oceniać zgodność materiałów i robót z wymaganiami

19 SST na podstawie wyników własnych badan kontrolnych jak i wyników badan dostarczonych przez wykonawcę. Kierownik projektu powinien pobierać próbki materiałów i prowadzić badania niezależnie od wykonawcy, na swój koszt. Jeżeli wyniki tych badan wykażą, że raporty wykonawcy są niewiarygodne, to kierownik projektu oprze sie wyłącznie na własnych badaniach przy ocenie zgodności materiałów i robót z dokumentacja projektowa i SST. Może również zlecić, sam lub poprzez wykonawcę, przeprowadzenie powtórnych lub dodatkowych badan niezależnemu laboratorium. W takim przypadku całkowite koszty powtórnych lub dodatkowych badan i pobierania próbek poniesione zostaną przez wykonawcę Certyfikaty i deklaracje Kierownik Projektu może dopuścić do użycia tylko te materiały, które posiadają: 1. certyfikat na znak bezpieczeństwa wykazujący, że zapewniono zgodność z kryteriami technicznymi określonymi na podstawie Polskich Norm, właściwych zharmonizowanych Europejskich Norm, aprobat technicznych oraz właściwych przepisów i dokumentów technicznych, 2. deklaracje zgodności lub certyfikat zgodności z: - Polska Norma lub - aprobata techniczna, w przypadku wyrobów, dla których nie ustanowiono Polskiej Normy, jeżeli nie są objęte certyfikacją określoną w pkt. 1 i które spełniają wymogi SST. W przypadku materiałów, dla których ww. dokumenty są wymagane przez SST, każda partia dostarczona do robót będzie posiadać te dokumenty, określające w sposób jednoznaczny jej cechy. Produkty przemysłowe musza posiadać ww. dokumenty wydane przez producenta, a w razie potrzeby poparte wynikami badan wykonanych przez niego. Kopie wyników tych badan będą dostarczone przez wykonawcę kierownika projektu do akceptacji. Jakiekolwiek materiały, które nie spełniają tych wymagań będą odrzucone Dokumenty budowy (1) Dziennik budowy Dziennik budowy jest wymaganym dokumentem prawnym obowiązującym zamawiającego i wykonawcę w okresie od przekazania wykonawcy terenu budowy do końca okresu gwarancyjnego. Odpowiedzialność za prowadzenie dziennika budowy zgodnie z obowiązującymi przepisami spoczywa na wykonawcy. Zapisy w dzienniku budowy będą dokonywane na bieżąco i będą dotyczyć przebiegu robót, stanu bezpieczeństwa ludzi i mienia oraz technicznej i gospodarczej strony budowy. Każdy zapis w dzienniku budowy będzie opatrzony data jego dokonania, podpisem osoby, która dokonała zapisu, z podaniem jej imienia i nazwiska oraz stanowiska służbowego. Zapisy będą

20 czytelne, dokonane trwałą techniką, w porządku chronologicznym, bezpośrednio jeden pod drugim, bez przerw. Załączone do dziennika budowy protokoły i inne dokumenty będą oznaczone kolejnym numerem załącznika i opatrzone data i podpisem wykonawcy i kierownika projektu. Do dziennika budowy należy wpisywać w szczególności: - datę przekazania wykonawcy terenu budowy, - datę przekazania przez zamawiającego dokumentacji projektowej, - datę uzgodnienia przez kierownika projektu programu zapewnienia jakości i harmonogramów robót, - terminy rozpoczęcia i zakończenia poszczególnych elementów robót, - przebieg robót, trudności i przeszkody w ich prowadzeniu, okresy i przyczyny przerw w robotach, - uwagi i polecenia kierownik projektu, - daty zarządzenia wstrzymania robót, z podaniem powodu, - zgłoszenia i daty odbiorów robót zanikających i ulegających zakryciu, częściowych i ostatecznych odbiorów robót, - wyjaśnienia, uwagi i propozycje wykonawcy, - stan pogody i temperaturę powietrza w okresie wykonywania robót podlegających ograniczeniom lub wymaganiom szczególnym w związku z warunkami klimatycznymi, - zgodność rzeczywistych warunków geotechnicznych z ich opisem w dokumentacji projektowej, - dane dotyczące czynności geodezyjnych (pomiarowych) dokonywanych przed i w trakcie wykonywania robót, - dane dotyczące sposobu wykonywania zabezpieczenia robót, - dane dotyczące jakości materiałów, pobierania próbek oraz wyniki przeprowadzonych badan z podaniem, kto je przeprowadzał, - wyniki prób poszczególnych elementów budowli z podaniem, kto je przeprowadzał, - inne istotne informacje o przebiegu robót. Propozycje, uwagi i wyjaśnienia wykonawcy, wpisane do dziennika budowy będą przedłożone kierownikowi projektu do ustosunkowania się. Decyzje kierownika projektu wpisane do dziennika budowy wykonawca podpisuje z zaznaczeniem ich przyjęcia lub zajęciem stanowiska. Wpis projektanta do dziennika budowy obliguje kierownika projektu do ustosunkowania się. Projektant nie jest jednak stroną umowy i nie ma uprawnień do wydawania poleceń wykonawcy robót. (2) Książka obmiarów Książka obmiarów stanowi dokument pozwalający na rozliczenie faktycznego postępu każdego z elementów robót. Obmiary wykonanych robót przeprowadza sie w sposób ciągły w jednostkach przyjętych w kosztorysie i wpisuje do książki obmiarów. (3) Dokumenty laboratoryjne Dzienniki laboratoryjne, deklaracje zgodności lub certyfikaty zgodności materiałów, orzeczenia o jakości materiałów, recepty robocze i kontrolne wyniki badan wykonawcy będą gromadzone w

21 formie uzgodnionej w programie zapewnienia jakości. Dokumenty te stanowią załączniki do odbioru robót. Winny być udostępnione na każde życzenie kierownika projektu. (4) Pozostałe dokumenty budowy Do dokumentów budowy zalicza sie, oprócz wymienionych w punktach (1) - (3) następujące dokumenty: a) pozwolenie na realizacje zadania budowlanego, b) protokoły przekazania terenu budowy, c) umowy cywilno-prawne z osobami trzecimi i inne umowy cywilno-prawne, d) protokoły odbioru robót, e) protokoły z narad i ustaleń, f) korespondencje na budowie. (5) Przechowywanie dokumentów budowy Dokumenty budowy będą przechowywane na terenie budowy w miejscu odpowiednio zabezpieczonym. Zaginiecie któregokolwiek z dokumentów budowy spowoduje jego natychmiastowe odtworzenie w formie przewidzianej prawem. Wszelkie dokumenty budowy będą zawsze dostępne dla kierownika projektu i przedstawiane do wglądu na każde życzenie zamawiającego. 7. OBMIAR ROBÓT 7.1. Ogólne zasady obmiaru robót Obmiar robót będzie określać faktyczny zakres wykonywanych robót zgodnie z dokumentacja projektowa i SST, w jednostkach ustalonych w kosztorysie. Obmiaru robót dokonuje Wykonawca po pisemnym powiadomieniu Kierownika Projektu o zakresie obmierzanych robót i terminie obmiaru, co najmniej na 3 dni przed tym terminem. Obmiar dokonywać sie będzie w obecności kierownika projektu i podlega jego akceptacji. Wyniki obmiaru będą wpisane do książki obmiarów. Jakikolwiek błąd lub przeoczenie (opuszczenie) w ilościach podanych w ślepym kosztorysie lub gdzie indziej w SST nie zwalnia wykonawcy od obowiązku ukończenia wszystkich robót. Błędne dane zostaną poprawione wg instrukcji kierownika projektu na piśmie. Obmiar gotowych robót będzie przeprowadzony z częstością wymagana do celu miesięcznej płatności na rzecz wykonawcy lub w innym czasie określonym w umowie lub oczekiwanym przez wykonawcę i kierownika projektu Zasady określania ilości robót i materiałów Długości i odległości pomiędzy wyszczególnionymi punktami skrajnymi będą obmierzone poziomo wzdłuż linii osiowej.

22 Ilości, które maja być obmierzone wagowo, będą ważone w tonach lub kilogramach zgodnie z wymaganiami SST. Jeśli SST właściwe dla danych robót nie wymagają tego inaczej, objętości będą wyliczone w m3 jako długość pomnożona przez średni przekrój Urządzenia i sprzęt pomiarowy Wszystkie urządzenia i sprzęt pomiarowy, stosowany w czasie obmiaru robót będą zaakceptowane przez kierownika projektu. Urządzenia i sprzęt pomiarowy zostaną dostarczone przez wykonawcę. Jeżeli urządzenia te lub sprzęt wymagają badań atestujących to wykonawca będzie posiadać ważne świadectwa legalizacji. Wszystkie urządzenia pomiarowe będą przez wykonawcę utrzymywane w dobrym stanie, w całym okresie trwania robót Wagi i zasady ważenia Wykonawca dostarczy i zainstaluje urządzenia wagowe odpowiadające odnośnym wymaganiom SST Bedzie utrzymywać to wyposażenie zapewniając w sposób ciągły zachowanie dokładności wg norm zatwierdzonych przez kierownika projektu Czas przeprowadzenia obmiaru Obmiary będą przeprowadzone przed częściowym lub ostatecznym odbiorem odcinków robót, w przypadku występowania dłuższej przerwy w robotach a także przy zmianie Wykonawcy,. Obmiar robót zanikających przeprowadza sie w czasie ich wykonywania. Obmiar robót podlegających zakryciu przeprowadza sie przed ich zakryciem. Roboty pomiarowe do obmiaru oraz nieodzowne obliczenia będą wykonane w sposób zrozumiały i jednoznaczny. Wymiary skomplikowanych powierzchni lub objętości będą uzupełnione odpowiednimi szkicami umieszczonymi na karcie książki obmiarów. W razie braku miejsca szkice mogą być dołączone w formie oddzielnego załącznika do książki obmiarów, którego wzór zostanie uzgodniony z kierownikiem projektu. 8. ODBIÓR ROBÓT 8.1. Rodzaje odbiorów robót W zależności od ustaleń odpowiednich SST, roboty podlegają następującym etapom odbioru: a) odbiorowi robót zanikających i ulegających zakryciu, b) odbiorowi częściowemu, c) odbiorowi ostatecznemu, d) odbiorowi pogwarancyjnemu.

23 Odbiór robót zanikających i ulegających zakryciu Odbiór robót zanikających i ulegających zakryciu polega na finalnej ocenie ilości i jakości wykonywanych robót, które w dalszym procesie realizacji ulegną zakryciu. Odbiór robót zanikających i ulegających zakryciu będzie dokonany w czasie umożliwiającym wykonanie ewentualnych korekt i poprawek bez hamowania ogólnego postępu robót. Odbioru robót dokonuje kierownik projektu. Gotowość danej części robót do odbioru zgłasza wykonawca wpisem do dziennika budowy i jednoczesnym powiadomieniem kierownika projektu. Odbiór będzie przeprowadzony niezwłocznie, nie później jednak niż w ciągu 3 dni od daty zgłoszenia wpisem do dziennika budowy i powiadomienia o tym fakcie kierownika projektu. Jakość i ilość robót ulegających zakryciu ocenia kierownik projektu na podstawie dokumentów zawierających komplet wyników badan laboratoryjnych i w oparciu o przeprowadzone pomiary, w konfrontacji z dokumentacja projektowa, SST i uprzednimi ustaleniami. Badania sprawdzające przeprowadza laboratorium zamawiającego na próbkach pobranych przez wykonawcę w obecności kierownika projektu. Miejsca pobrania próbek wskazuje kierownik projektu. Próby do badan sprawdzających dostarcza do laboratorium zamawiającego kierownik projektu Badania i pomiary Laboratorium Zamawiającego Laboratorium zamawiającego wykonuje następujące badania i pomiary zlecone przez kierownika projektu. 1) przed rozpoczęciem robót; - materiałów przewidzianych do wbudowania, 2) w trakcie robót - badania jakości stosowanych materiałów i wykonywanych robót - badania sprawdzające do odbioru robót zanikających i ulegających zakryciu, - badania i pomiary do odbioru ostatecznego W czasie trwania budowy próbki należy dostarczać sukcesywnie w miarę postępu robót Odbiór częściowy Odbiór częściowy polega na ocenie ilości i jakości wykonanych części robót. Odbioru częściowego robót dokonuje sie wg zasad jak przy odbiorze ostatecznym robót. Odbioru robót dokonuje kierownik projektu Odbiór ostateczny robót Zasady odbioru ostatecznego robót Odbiór ostateczny polega na finalnej ocenie rzeczywistego wykonania robót w odniesieniu do ich ilości, jakości i wartości.

24 Całkowite zakończenie robót oraz gotowość do odbioru ostatecznego będzie stwierdzona przez wykonawcę wpisem do dziennika budowy z bezzwłocznym powiadomieniem na piśmie o tym fakcie kierownika projektu. Zakończenie robót musi być potwierdzone przez kierownika projektu wpisem do dziennika budowy. Warunkami pozwalającymi na dokonanie potwierdzającego wpisu są; 1. przekazanie kierownikowi projektu kpl. badan i pomiarów wymagane przez odpowiednie asortyment SST do odbioru ostatecznego robót, 2. uzyskanie pozytywnych badan i pomiarów, Odbiór ostateczny robót nastąpi w terminie ustalonym w dokumentach umowy, licząc od dnia potwierdzenia przez kierownika projektu zakończenie robót i przyjecie dokumentów, o których mowa w punkcie Odbioru ostatecznego robót dokona odbierający wyznaczony przez zamawiającego w obecności kierownika projektu i wykonawcy. Odbierający roboty dokona ich oceny jakościowej na podstawie przedłożonych dokumentów, wyników badan i pomiarów, ocenie wizualnej oraz zgodności wykonania robót z dokumentacja projektowa i SST. Odbierający dokonuje odbioru ostatecznego robót, jeżeli ich jakość i ilość w poszczególnych asortymentach jest zgodna z warunkami umowy, SST, dokumentacja projektowa oraz ustaleniami poleceniami kierownika projektu. W toku odbioru ostatecznego robót odbierający zapozna sie z realizacją ustaleń przyjętych w trakcie odbiorów robót zanikających i ulegających zakryciu, zwłaszcza w zakresie wykonania robót uzupełniających i robót poprawkowych. W przypadkach niewykonania wyznaczonych robót poprawkowych lub robót uzupełniających w warstwie ścieralnej lub robotach wykończeniowych, odbierający przerwie swoje czynności i ustali nowy termin odbioru ostatecznego. W przypadku stwierdzenia przez kierownik projektu, że jakość wykonywanych robót w poszczególnych asortymentach nieznacznie odbiega od wymaganej dokumentacja projektowa i SST z uwzględnieniem tolerancji i nie ma większego wpływu na cechy eksploatacyjne obiektu i bezpieczeństwo ruchu, kierownik projektu dokona potrąceń, oceniając pomniejszona wartość wykonywanych robót w stosunku do wymagań przyjętych w dokumentach umowy Dokumenty do odbioru ostatecznego Podstawowym dokumentem do dokonania odbioru ostatecznego robót jest protokół odbioru ostatecznego robót sporządzony wg wzoru ustalonego przez zamawiającego. Do odbioru ostatecznego wykonawca jest zobowiązany przygotować następujące dokumenty: 1. dokumentacje projektowa podstawowa z naniesionymi zmianami oraz dodatkowa, jeśli została sporządzona w trakcie realizacji umowy,

25 2. szczegółowe specyfikacje techniczne (podstawowe z dokumentów umowy i ew. uzupełniające lub zamienne), 3. recepty i ustalenia technologiczne, 4. dzienniki budowy i książki obmiarów (oryginały), 5. wyniki pomiarów kontrolnych oraz badan i oznaczeń laboratoryjnych, zgodne z SST i ew. PZJ, 6. deklaracje zgodności lub certyfikaty zgodności wbudowanych materiałów zgodnie z SST i ew. PZJ, 7. opinie technologiczna sporządzona na podstawie wszystkich wyników badan i pomiarów załączonych do dokumentów odbioru, wykonanych zgodnie z SST i PZJ, 8. rysunki (dokumentacje) na wykonanie robót towarzyszących (np. na przełożenie linii telefonicznej, energetycznej, gazowej, oświetlenia itp.) oraz protokoły odbioru i przekazania tych robót właścicielom urządzeń, 9. geodezyjna inwentaryzacje powykonawcza robót i sieci uzbrojenia terenu, 10. kopie mapy zasadniczej powstałej w wyniku geodezyjnej inwentaryzacji powykonawczej. W przypadku, gdy wg odbierającego, roboty pod względem przygotowania dokumentacyjnego nie będą gotowe do odbioru ostatecznego, odbierający w porozumieniu z wykonawca wyznaczy ponowny termin odbioru ostatecznego robót. Wszystkie zarządzone przez odbierającego roboty poprawkowe lub uzupełniające będą zestawione wg wzoru ustalonego przez zamawiającego. Termin wykonania robót poprawkowych i robót uzupełniających wyznaczy odbierający Odbiór pogwarancyjny Odbiór pogwarancyjny polega na ocenie wykonanych robót związanych z usunięciem wad stwierdzonych przy odbiorze ostatecznym i zaistniałych w okresie gwarancyjnym. Odbiór pogwarancyjny będzie dokonany na podstawie oceny wizualnej obiektu z uwzględnieniem zasad opisanych w punkcie 8.4 Odbiór ostateczny robót. 9. PODSTAWA PŁATNOSCI 9.1. Ustalenia ogólne Podstawa płatności jest cena ryczałtowa skalkulowana przez wykonawcę ustalona całość kontraktu. Kwota ryczałtowa będzie uwzględniać wszystkie czynności, wymagania i badania składające sie na jej wykonanie, określone dla tej roboty w SST i w dokumentacji projektowej.

26 Cena ryczałtowa robót będzie obejmować: - robociznę bezpośrednią wraz z towarzyszącymi kosztami, - wartość zużytych materiałów wraz z kosztami zakupu, magazynowania, ewentualnych ubytków i transportu na teren budowy, - wartość pracy sprzętu wraz z towarzyszącymi kosztami, - koszty pośrednie, zysk kalkulacyjny i ryzyko, W skład kosztów pośrednich wchodzą: - płace personelu i kierownictwa budowy, - pracowników nadzoru i laboratorium, - kosztów utrzymania objazdów, - kosztów dotyczące oznakowania robót, - zapewnienia obsługi geodezyjnej i geotechnicznej, - usługi obce na rzecz budowy, - koszty projektów uzupełniających, - koszty transportu materiałów na miejsce utylizacji i koszty utylizacji materiałów, - koszty szkolenia BHP pracowników i dozoru budowy, koszty technologii robót wynikające z przyjętych rozwiązań technicznych i technologicznych w ramach opracowań wykonawcy, - opłaty za dzierżawę placów, - koszty ubezpieczenia, - koszty opracowania powykonawczej dokumentacji geodezyjno-kartograficznej, - koszt zawierający ewentualne ryzyko wykonawcy z tytułu innych wydatków mogących wystąpić w czasie realizacji robót i w okresie gwarancyjnym, - koszty związane z odbiorem robót zabezpieczających i przekładkowych (gaz, woda, kanalizacja, teletechnika i energetyka) 9.2. Warunki umowy i wymagania ogólne Koszt dostosowania sie do wymagań warunków umowy i wymagań ogólnych zawartych w D obejmuje wszystkie warunki określone w ww. dokumentach, a niewyszczególnione w kontrakcie Objazdy, przejazdy i organizacja ruchu Koszt wybudowania objazdów/przejazdów i organizacji ruchu obejmuje: (a) opracowanie oraz uzgodnienie z kierownikiem projektu i odpowiednimi instytucjami projektu organizacji ruchu na czas trwania budowy, wraz z dostarczeniem kopii projektu kierownikowi projektu i wprowadzaniem dalszych zmian i uzgodnień wynikających z postępu robót, (b) ustawienie tymczasowego oznakowania i oświetlenia zgodnie z wymaganiami bezpieczeństwa ruchu, (c) przygotowanie terenu, (d) konstrukcje tymczasowej nawierzchni, ramp, chodników, krawężników, barier, oznakowań i drenażu, (e) tymczasowa przebudowę urządzeń obcych.

27 Koszt utrzymania objazdów/przejazdów i organizacji ruchu obejmuje: (a) oczyszczanie, przestawienie, przykrycie i usuniecie tymczasowych oznakowań pionowych, poziomych, barier i świateł, (b) utrzymanie płynności ruchu publicznego. Koszt likwidacji objazdów/przejazdów i organizacji ruchu obejmuje: (a) usuniecie wbudowanych materiałów i oznakowania, (b) doprowadzenie terenu do stanu pierwotnego. 10. PRZEPISY ZWIĄZANE 1. Ustawa z dnia 7 lipca 1994 r. - Prawo budowlane Dz. U. Nr 89, poz. 414 z późniejszymi zmianami, w tym Dz.U. nr 88 z 1997r, poz.554 oraz Dz. U. Nr 111 z 1997r, poz Ustawa o zamówieniach publicznych z dnia r Dz. U. Nr 76, poz. 344 z późniejszymi zmianami w tym Dz. U. Z 1995r nr 99, poz. 488 oraz dz. U 1997r, nr 123 poz Zarządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 19 listopada 2001 r. w sprawie dziennika budowy, montażu i rozbiórki oraz tablicy informacyjnej (Dz. U. Nr 138, poz. 1555). 4. Ustawa z dnia 21 marca 1985 r. o drogach publicznych (Dz. U. Nr 14, poz. 60 z późniejszymi zmianami). 5. Rozporządzenie Ministra Transportu i Gospodarki Morskiej z dnia r Dz. U. Nr 90 poz w sprawie szczegółowych warunków zarządzania ruchem na drogach. 6. Ustawa Prawo Zamówień Publicznych z dnia 29 stycznia 2004 ogłoszony w Dz. U poz Zarządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 19 listopada 2001 r. w sprawie dziennika budowy, montażu i rozbiórki oraz tablicy informacyjnej (Dz. U. Nr 138, poz. 1555). Zamawiający: wykonawca:

28 D ROBOTY PRZYGOTOWAWCZE D ODTWORZENIE TRASY I PUNKTÓW WYSOKOSCIOWYCH 1. WSTĘP 1.1.Przedmiot ST Przedmiotem niniejszej szczegółowej specyfikacji technicznej (SST) są wymagania ogólne dotyczące wykonania i odbioru robót drogowych w ramach Remont ul. Techników w miejscowości Chełm Śląski na odcinku od km do km 1+675, Zakres stosowania ST Specyfikacja techniczna (S T) jest stosowana jako dokument przetargowy i kontraktowy przy zleceniu i realizacji robót wymienionych w pkt Zakres robót objętych ST Ustalenia zawarte w niniejszej specyfikacji dotyczą zasad prowadzenia robót związanych z wszystkimi czynnościami umożliwiającymi i mającymi na celu odtworzenie w terenie przebiegu trasy drogowej oraz położenia obiektów inżynierskich 1,674 km Odtworzenie trasy i punktów wysokościowych W zakres robót pomiarowych, związanych z odtworzeniem trasy i punktów wysokościowych wchodzą: a) sprawdzenie wyznaczenia sytuacyjnego i wysokościowego punktów głównych osi trasy i punktów wysokościowych, b) uzupełnienie osi trasy dodatkowymi punktami (wyznaczenie osi), c) wyznaczenie dodatkowych punktów wysokościowych (reperów roboczych), d) wyznaczenie przekrojów poprzecznych, e) zastabilizowanie punktów w sposób trwały, ochrona ich przed zniszczeniem oraz oznakowanie w sposób ułatwiający odszukanie i ewentualne odtworzenie. f) zabezpieczenia i odtworzenie istniejących punktów osnowy, g) założenia punktów osnowy geodezyjnej, 1.4. Określenia podstawowe Punkty główne trasy - punkty załamania osi trasy, punkty kierunkowe oraz początkowy i końcowy punkt trasy Pozostałe określenia podstawowe są zgodne z obowiązującymi, odpowiednimi polskimi normami i z definicjami podanymi w SST D Wymagania ogólne pkt Ogólne wymagania dotyczące robót Ogólne wymagania dotyczące robót podano w SST D Wymagania ogólne pkt MATERIAŁY 2.1. Ogólne wymagania dotyczące materiałów

29 Ogólne wymagania dotyczące materiałów, ich pozyskiwania i składowania podano w SST D Wymagania ogólne pkt Rodzaje materiałów Do utrwalenia punktów głównych trasy należy stosować pale drewniane z gwoździem lub prętem stalowym, słupki betonowe albo rury metalowe o długości około 0,50 metra. Pale drewniane umieszczone poza granica robót ziemnych, w sąsiedztwie punktów załamania trasy, powinny mieć średnicę od 0,15 do 0,20 m i długość od 1,5 do 1,7 m. Do stabilizacji pozostałych punktów należy stosować paliki drewniane średnicy od 0,05 do 0,08 m i długości około 0,30 m, a dla punktów utrwalanych w istniejącej nawierzchni bolce stalowe średnicy 5 mm i długości od 0,04 do 0,05 m. Świadki powinny mieć długość około 0,50 m i przekrój prostokątny. 3. SPRZĘT 3.1. Ogólne wymagania dotyczące sprzętu Ogólne wymagania dotyczące sprzętu podano w SST D Wymagania ogólne pkt Sprzęt pomiarowy Do odtworzenia sytuacyjnego trasy i punktów wysokościowych należy stosować następujący sprzęt: - teodolity lub tachimetry, - niwelatory, - dalmierze, - tyczki, - łaty, - taśmy stalowe, szpilki. Sprzęt stosowany do odtworzenia trasy drogowej i jej punktów wysokościowych powinien gwarantować uzyskanie wymaganej dokładności pomiaru. 4. TRANSPORT 4.1. Ogólne wymagania dotyczące transportu Ogólne wymagania dotyczące transportu podano w SST D Wymagania ogólne pkt Transport sprzętu i materiałów Sprzęt i materiały do odtworzenia trasy można przewozić dowolnymi środkami transportu. 5. WYKONANIE ROBÓT 5.1. Ogólne zasady wykonania robót Ogólne zasady wykonania robót podano w SST D Wymagania ogólne pkt Zasady wykonywania prac pomiarowych Prace pomiarowe powinny być wykonane zgodnie z obowiązującymi Instrukcjami GUGiK (od 1 do 7). Przed przystąpieniem do robót wykonawca powinien przejąć od zamawiającego dane zawierające

30 lokalizacje i współrzędne punktów głównych trasy oraz reperów. W oparciu o materiały dostarczone przez zamawiającego, wykonawca powinien przeprowadzić obliczenia i pomiary geodezyjne niezbędne do szczegółowego wytyczenia robót. Prace pomiarowe powinny być wykonane przez osoby posiadające odpowiednie kwalifikacje i uprawnienia. Wykonawca powinien natychmiast poinformować kierownika projektu o wszelkich błędach wykrytych w wytyczeniu punktów głównych trasy i (lub) reperów roboczych. Błędy te powinny być usunięte na koszt zamawiającego. Wykonawca powinien sprawdzić czy rzędne terenu określone w dokumentacji projektowej są zgodne z rzeczywistymi rzędnymi terenu. Jeżeli wykonawca stwierdzi, że rzeczywiste rzędne terenu istotnie różnią sie od rzędnych określonych w dokumentacji projektowej, to powinien powiadomić o tym kierownika projektu. Ukształtowanie terenu w takim rejonie nie powinno być zmieniane przed podjęciem odpowiedniej decyzji przez kierownika projektu. Wszystkie roboty dodatkowe, wynikające z różnic rzędnych terenu podanych w dokumentacji projektowej i rzędnych rzeczywistych, akceptowane przez kierownika projektu a, zostaną wykonane na koszt zamawiającego. Zaniechanie powiadomienia kierownika projektu a oznacza, że roboty dodatkowe w takim przypadku obciążą wykonawcę. Wszystkie roboty, które bazują na pomiarach wykonawcy, nie mogą być rozpoczęte przed zaakceptowaniem wyników pomiarów przez kierownika projektu. Punkty wierzchołkowe, punkty główne trasy i punkty pośrednie osi trasy muszą być zaopatrzone w oznaczenia określające w sposób wyraźny i jednoznaczny charakterystykę i położenie tych punktów. Forma i wzór tych oznaczeń powinny być zaakceptowane przez kierownika projektu. Wykonawca jest odpowiedzialny za ochronę wszystkich punktów pomiarowych i ich oznaczeń w czasie trwania robót. Jeżeli znaki pomiarowe przekazane przez zamawiającego zostaną zniszczone przez wykonawcę świadomie lub wskutek zaniedbania, a ich odtworzenie jest konieczne do dalszego prowadzenia robót, to zostaną one odtworzone na koszt wykonawcy. Wszystkie pozostałe prace pomiarowe konieczne dla prawidłowej realizacji robót należą do obowiązków wykonawcy Sprawdzenie wyznaczenia punktów głównych osi trasy i punktów wysokościowych Punkty wierzchołkowe trasy i inne punkty główne powinny być zestabilizowane w sposób trwały, przy użyciu pali drewnianych lub słupków betonowych, a także dowiązane do punktów pomocniczych, położonych poza granicą robót ziemnych. Maksymalna odległość pomiędzy punktami głównymi na odcinkach prostych nie może przekraczać 500 m. Zamawiający powinien założyć robocze punkty wysokościowe (repery robocze) wzdłuż osi trasy drogowej, a także przy każdym obiekcie. Maksymalna odległość miedzy reperami roboczymi wzdłuż trasy drogowej w terenie płaskim powinna wynosić 500 metrów, natomiast w terenie falistym i górskim powinna być odpowiednio zmniejszona, zależnie od jego konfiguracji. Repery robocze należy założyć poza granicami robót związanych z wykonaniem trasy drogowej i obiektów towarzyszących. Jako repery robocze można wykorzystać punkty stałe na stabilnych, istniejących budowlach wzdłuż trasy drogowej. O ile brak takich punktów, repery robocze należy założyć w postaci słupków betonowych lub grubych kształtowników stalowych, osadzonych w gruncie w sposób wykluczający osiadanie, zaakceptowany przez kierownika projektu. Rzędne reperów roboczych należy określać z taka dokładnością, aby średni błąd niwelacji po wyrównaniu był mniejszy od 4 mm/km, stosując niwelacje podwójna w nawiązaniu do reperów państwowych. Repery robocze powinny być wyposażone w dodatkowe oznaczenia, zawierające wyraźne i jednoznaczne określenie nazwy reperu i jego rzędnej Odtworzenie osi trasy Tyczenie osi trasy należy wykonać w oparciu o dokumentację projektową oraz inne dane geodezyjne przekazane przez zamawiającego, przy wykorzystaniu sieci poligonizacji państwowej albo innej

31 osnowy geodezyjnej, określonej w dokumentacji projektowej. Oś trasy powinna być wyznaczona w punktach głównych i w punktach pośrednich w odległości zależnej od charakterystyki terenu i ukształtowania trasy, lecz nie rzadziej niż co 50 metrów. Dopuszczalne odchylenie sytuacyjne wytyczonej osi trasy w stosunku do dokumentacji projektowej nie może być większe niż 3 cm dla autostrad i dróg ekspresowych lub 5 cm dla pozostałych dróg. Rzędne niwelety punktów osi trasy należy wyznaczyć z dokładnością do 1 cm w stosunku do rzędnych niwelety określonych w dokumentacji projektowej. Do utrwalenia osi trasy w terenie należy użyć materiałów wymienionych w pkt Usuniecie pali z osi trasy jest dopuszczalne tylko wówczas, gdy wykonawca robót zastąpi je odpowiednimi palami po obu stronach osi, umieszczonych poza granica robót Wyznaczenie przekrojów poprzecznych Wyznaczenie przekrojów poprzecznych obejmuje wyznaczenie krawędzi nasypów i wykopów na powierzchni terenu (określenie granicy robót), zgodnie z dokumentacja projektowa oraz w miejscach wymagających uzupełnienia dla poprawnego przeprowadzenia robót i w miejscach zaakceptowanych przez kierownika projektu. Do wyznaczania krawędzi nasypów i wykopów należy stosować dobrze widoczne paliki lub wiechy. Wiechy należy stosować w przypadku nasypów o wysokości przekraczającej 1 metr oraz wykopów głębszych niż 1 metr. Odległość miedzy palikami lub wiechami należy dostosować do ukształtowania terenu oraz geometrii trasy drogowej. Odległość ta co najmniej powinna odpowiadać odstępowi kolejnych przekrojów poprzecznych. Profilowanie przekrojów poprzecznych musi umożliwiać wykonanie nasypów i wykopów o kształcie zgodnym z dokumentacją projektową. 6. KONTROLA JAKOSCI ROBÓT 6.1. Ogólne zasady kontroli jakości robót Ogólne zasady kontroli jakości robót podano w SST D Wymagania ogólne pkt Kontrola jakości prac pomiarowych Kontrole jakości prac pomiarowych związanych z odtworzeniem trasy i punktów wysokościowych należy prowadzić według ogólnych zasad określonych w instrukcjach i wytycznych GUGiK (1,2,3,4,5,6,7) zgodnie z wymaganiami podanymi w pkt OBMIAR ROBÓT 7.1. Ogólne zasady obmiaru robót Ogólne zasady obmiaru robót podano w SST D Wymagania ogólne pkt Jednostka obmiarowa Jednostka obmiarowa jest km (kilometr) odtworzonej trasy w terenie. Jednostka obmiarowa jest rycz (ryczałt) za zabezpieczenie i odtworzenie punktów osnowy w terenie. 8. ODBIÓR ROBÓT 8.1. Ogólne zasady odbioru robót Ogólne zasady odbioru robót podano w SST D Wymagania ogólne pkt. 8.

32 8.2. Sposób odbioru robót Odbiór robót związanych z odtworzeniem trasy w terenie następuje na podstawie szkiców i dzienników pomiarów geodezyjnych lub protokółu z kontroli geodezyjnej, które wykonawca przedkłada kierownikowi projektu. 9. PODSTAWA PŁATNOSCI 9.1. Ogólne ustalenia dotyczące podstawy płatności Ogólne ustalenia dotyczące podstawy płatności podano w SST D Wymagania ogólne pkt Cena jednostki obmiarowej Cena 1 km wykonania robót obejmuje: - sprawdzenie wyznaczenia punktów głównych osi trasy i punktów wysokościowych, - uzupełnienie osi trasy dodatkowymi punktami, - wyznaczenie dodatkowych punktów wysokościowych, - wyznaczenie przekrojów poprzecznych z ewentualnym wytyczeniem dodatkowych przekrojów, - zastabilizowanie punktów w sposób trwały, ochrona ich przed zniszczeniem i oznakowanie ułatwiające odszukanie i ewentualne odtworzenie, Cena za osnowę geodezyjna ryczałtem obejmuje: - zabezpieczenie i odtworzenie punktów osnowy geodezyjnej, 10. PRZEPISY ZWIAZANE 1. Instrukcja techniczna 0-1. Ogólne zasady wykonywania prac geodezyjnych. 2. Instrukcja techniczna G-3. Geodezyjna obsługa inwestycji, Główny Urzad Geodezji i Kartografii, Warszawa Instrukcja techniczna G-1. Geodezyjna osnowa pozioma, GUGiK Instrukcja techniczna G-2. Wysokościowa osnowa geodezyjna, GUGiK Instrukcja techniczna G-4. Pomiary sytuacyjne i wysokościowe, GUGiK Wytyczne techniczne G-3.2. Pomiary realizacyjne, GUGiK Wytyczne techniczne G-3.1. Osnowy realizacyjne, GUGiK 1983.

33 D USUNIECIE DRZEW I KRZEWÓW 1. WSTĘP 1.1.Przedmiot ST 1.2. Zakres stosowania ST Przedmiotem niniejszej szczegółowej specyfikacji technicznej (SST) są wymagania ogólne dotyczące wykonania i odbioru robót drogowych w ramach Remont ul. Techników w miejscowości Chełm Śląski na odcinku od km do km 1+675, Zakres robót objętych ST Ustalenia zawarte w niniejszej specyfikacji dotyczą zasad prowadzenia robót związanych z usunięciem drzew i krzewów, wykonywanych w ramach robót przygotowawczych. Usunięcie drzew szt Określenia podstawowe Stosowane określenia podstawowe są zgodne z obowiązującymi, odpowiednimi polskimi normami oraz z definicjami podanymi w SST D Wymagania ogólne pkt Ogólne wymagania dotyczące robót Ogólne wymagania dotyczące robót podano w SST D Wymagania ogólne pkt MATERIAŁY Nie występują. 3. SPRZĘT

34 3.1. Ogólne wymagania dotyczące sprzętu Ogólne wymagania dotyczące sprzętu podano w SST D Wymagania ogólne pkt Sprzęt do usuwania drzew i krzaków Do wykonywania robót związanych z usunięciem drzew i krzewów należy stosować: - piły mechaniczne, - specjalne maszyny przeznaczone do karczowania pni oraz ich usunięcia z pasa drogowego, - spycharki, - koparki lub ciągniki ze specjalnym osprzętem do prowadzenia prac związanych z wyrębem drzew. 4. TRANSPORT 4.1. Ogólne wymagania dotyczące transportu Ogólne wymagania dotyczące transportu podano w SST D Wymagania ogólne pkt Transport pni i karpiny Pnie, karpinę oraz gałęzie należy przewozić transportem samochodowym. Pnie przedstawiające wartość jako materiał użytkowy (np. budowlany, meblarski itp.) powinny być transportowane w sposób nie powodujący ich uszkodzeń. 5. WYKONANIE ROBÓT 5.1. Ogólne zasady wykonania robót Ogólne zasady wykonania robót podano w SST D Wymagania ogólne pkt Zasady oczyszczania terenu z drzew i krzewów Roboty związane z usunięciem drzew i krzewów obejmują wycięcie i wykarczowanie drzew i krzewów, wywiezienie pni, karpiny i gałęzi poza teren budowy na wskazane miejsce, zasypanie dołów oraz ewentualne spalenie na miejscu pozostałości po wykarczowaniu. Teren pod budowę drogi w pasie robót ziemnych, w miejscach dokopów i w innych miejscach wskazanych w dokumentacji projektowej, powinien być oczyszczony z drzew i krzewów. Zgoda na prace związane z usunięciem drzew i krzewów powinna być uzyskana przez zamawiającego. Wycinkę drzew o właściwościach materiału użytkowego należy wykonywać w tzw. sezonie rębnym, ustalonym przez kierownika projektu. W miejscach dokopów i tych wykopów, z których grunt jest przeznaczony do wbudowania w nasypy, teren należy oczyścić z roślinności, wykarczować pnie i usunąć korzenie tak, aby zawartość

35 części organicznych w gruntach przeznaczonych do wbudowania w nasypy nie przekraczała 2%. W miejscach nasypów teren należy oczyścić tak, aby części roślinności nie znajdowały sie na głębokości do 60 cm poniżej niwelety robót ziemnych i linii skarp nasypu, z wyjątkiem przypadków podanych w punkcie 5.3. Roślinność istniejąca w pasie robót drogowych, nie przeznaczona do usunięcia, powinna być przez wykonawcę zabezpieczona przed uszkodzeniem. Jeżeli roślinność, która ma być zachowana, zostanie uszkodzona lub zniszczona przez wykonawcę, to powinna być ona odtworzona na koszt wykonawcy, w sposób zaakceptowany przez odpowiednie władze Usuniecie drzew i krzewów Pnie drzew i krzewów znajdujące sie w pasie robót ziemnych, powinny być wykarczowane, za wyjątkiem następujących przypadków: a) w obrębie nasypów - jeżeli średnica pni jest mniejsza od 8 cm i istniejąca rzędna terenu w tym miejscu znajduje sie co najmniej 2 metry od powierzchni projektowanej korony drogi albo powierzchni skarpy nasypu. Pnie pozostawione pod nasypami powinny być ścięte nie wyżej niż 10 cm ponad powierzchnia terenu. Powyższe odstępstwo od ogólnej zasady, wymagającej karczowania pni, nie ma zastosowania, jeżeli przewidziano stopniowanie powierzchni terenu pod podstawę nasypu, b) w obrębie wyokrąglenia skarpy wykopu przecinającego sie z terenem. W tym przypadku pnie powinny być ścięte równo z powierzchnia skarpy albo poniżej jej poziomu. Poza miejscami wykopów doły po wykarczowanych pniach należy wypełnić gruntem przydatnym do budowy nasypów i zagęścić, zgodnie z wymaganiami zawartymi w ST D Roboty ziemne wymagania ogólne. Doły w obrębie przewidywanych wykopów, należy tymczasowo zabezpieczyć przed gromadzeniem sie w nich wody. Wykonawca ma obowiązek prowadzenia robót w taki sposób, aby drzewa przedstawiające wartość jako materiał użytkowy (np. budowlany, meblarski itp.) nie utraciły tej właściwości w czasie robót. Młode drzewa i inne rośliny przewidziane do ponownego sadzenia powinny być wykopane z dużą ostrożnością, w sposób który nie spowoduje trwałych uszkodzeń, a następnie zasadzone w odpowiednim gruncie Zniszczenie pozostałości po usuniętej roślinności Sposób zniszczenia pozostałości po usuniętej roślinności powinien być zgodny z ustaleniami SST lub wskazaniami kierownika projektu. Jeżeli dopuszczono przerobienie gałęzi na korę drzewna za pomocą specjalistycznego sprzętu, to sposób wykonania powinien odpowiadać zaleceniom producenta sprzętu. Nieużyteczne pozostałości po przeróbce powinny być usunięte przez wykonawcę z terenu budowy. Jeżeli dopuszczono spalanie roślinności usuniętej w czasie robót przygotowawczych wykonawca ma obowiązek zadbać, aby odbyło sie ono z zachowaniem wszystkich wymogów bezpieczeństwa i odpowiednich przepisów. Zaleca sie stosowanie technologii, umożliwiających intensywne spalanie, z powstawaniem małej ilości dymu, to jest spalanie w

36 wysokich stosach albo spalanie w dołach z wymuszonym dopływem powietrza. Po zakończeniu spalania ogień powinien być całkowicie wygaszony, bez pozostawienia tlących sie części. Jeżeli warunki atmosferyczne lub inne względy zmusiły wykonawcę do odstąpienia od spalania lub jego przerwania, a nagromadzony materiał do spalenia stanowi przeszkodę w prowadzeniu innych prac, wykonawca powinien usunąć go w miejsce tymczasowego składowania lub w inne miejsce zaakceptowane przez kierownikowi projektu a, w którym będzie możliwe dalsze spalanie.pozostałości po spaleniu powinny być usunięte przez wykonawcę z terenu budowy. Jeśli pozostałości po spaleniu, za zgoda kierownikowi projektu a są zakopywane na terenie budowy, to powinny być one układane w warstwach. Każda warstwa powinna być przykryta warstwa gruntu. Ostatnia warstwa powinna być przykryta warstwa gruntu o grubości co najmniej 30 cm i powinna być odpowiednio wyrównana i zagęszczona. Pozostałości po spaleniu nie mogą być zakopywane pod rowami odwadniającymi ani pod jakimikolwiek obszarami, na których odbywa sie przepływ wód powierzchniowych. 6. KONTROLA JAKOSCI ROBÓT 6.1. Ogólne zasady kontroli jakości robót Ogólne zasady kontroli jakości robót podano w SST D Wymagania ogólne pkt Kontrola robót przy usuwaniu drzew i krzewów Sprawdzenie jakości robót polega na wizualnej ocenie kompletności usunięcia roślinności, wykarczowania korzeni i zasypania dołów. Zagęszczenie gruntu wypełniającego doły powinno spełniać odpowiednie wymagania określone w ST D Roboty ziemne wymagania ogólne. 7. OBMIAR ROBÓT 7.1. Ogólne zasady obmiaru robót Ogólne zasady obmiaru robót podano w SST D Wymagania ogólne pkt Jednostka obmiarowa Jednostka obmiarowa robót związanych z usunięciem drzew i krzaków jest: - dla drzew - sztuka, - dla krzewów - hektar. 8. ODBIÓR ROBÓT 8.1. Ogólne zasady odbioru robót Ogólne zasady odbioru robót podano w SST D Wymagania ogólne pkt Odbiór robót zanikających i ulegających zakryciu

37 Odbiorowi robót zanikających i ulegających zakryciu podlega sprawdzenie dołów po wykarczowanych pniach, przed ich zasypaniem. 9. PODSTAWA PŁATNOSCI 9.1. Ogólne ustalenia dotyczące podstawy płatności Ogólne ustalenia dotyczące podstawy płatności podano w SST D Wymagania ogólne pkt Cena jednostki obmiarowej Płatność należy przyjmować na podstawie jednostek obmiarowych według pkt. 7. Cena wykonania robót obejmuje: - wycięcie i wykarczowanie drzew i krzewów, - wywiezienie pni, karpiny i gałęzi poza teren budowy lub przerobienie gałęzi na korę drzewna, względnie spalenie na miejscu pozostałości po wykarczowaniu, - zasypanie dołów, - uporządkowanie miejsca prowadzonych robót. 10. PRZEPISY ZWIAZANE Nie występują.

38 D Zdjęcie warstwy humusu i/lub darniny 1. WSTĘP 1.1. Przedmiot ST

39 Przedmiotem niniejszej szczegółowej specyfikacji technicznej (SST) są wymagania ogólne dotyczące wykonania i odbioru robót drogowych w ramach Remont ul. Techników w miejscowości Chełm Śląski na odcinku od km do km 1+675, Zakres stosowania ST Specyfikacja techniczna (ST) jest stosowana jako dokument przetargowy i kontraktowy przy zleceniu i realizacji robót wymienionych w pkt Zakres robót objętych ST Ustalenia zawarte w niniejszej specyfikacji dotyczą zasad prowadzenia robót związanych ze zdjęciem warstwy humusu lub darniny, wykonywanych w ramach robót przygotowawczych. Zdjęcie warstwy humusu na grubości do 15 cm- 366,11m Określenia podstawowe Stosowane określenia podstawowe są zgodne z obowiązującymi, odpowiednimi polskimi normami oraz z definicjami podanymi w SST D Wymagania ogólne pkt Ogólne wymagania dotyczące robót Ogólne wymagania dotyczące robót podano w SST D Wymagania ogólne pkt MATERIAŁY Nie występują. 3. SPRZET 3.1. Ogólne wymagania dotyczące sprzętu Ogólne wymagania dotyczące sprzętu podano w SST D Wymagania ogólne pkt Sprzęt do zdjęcia humusu lub darniny Do wykonania robót związanych ze zdjęciem warstwy humusu lub/i darniny nie nadającej sie do powtórnego użycia należy stosować: - równiarki, - spycharki, - łopaty, szpadle i inny sprzęt do ręcznego wykonywania robót ziemnych - w miejscach, gdzie prawidłowe wykonanie robót sprzętem zmechanizowanym nie jest możliwe, - koparki i samochody samowyładowcze - w przypadku transportu na odległość wymagająca zastosowania takiego sprzętu. Do wykonania robót związanych ze zdęciem warstwy darniny nadającej sie do powtórnego użycia, należy stosować: - noże do ciecia darniny według zasad określonych w p. 5.3, - łopaty i szpadle. 4. TRANSPORT 4.1. Ogólne wymagania dotyczące transportu

40 Ogólne wymagania dotyczące transportu podano w SST D Wymagania ogólne pkt Transport humusu i darniny Humus należy przemieszczać z zastosowaniem równiarek lub spycharek albo przewozić transportem samochodowym. Wybór środka transportu zależy od odległości, warunków lokalnych i przeznaczenia humusu. Darninę należy przewozić transportem samochodowym. W przypadku darniny przeznaczonej do powtórnego zastosowania, powinna ona być transportowana w sposób nie powodujący uszkodzeń. 5. WYKONANIE ROBÓT 5.1. Ogólne zasady wykonania robót Ogólne zasady wykonania robót podano w SST D Wymagania ogólne pkt. 5. Teren pod budowę drogi w pasie robót ziemnych, w miejscach dokopów i w innych miejscach wskazanych w dokumentacji projektowej powinien być oczyszczony z humusu i/lub darniny Zdjęcie warstwy humusu Warstwa humusu powinna być zdjęta z przeznaczeniem do późniejszego użycia przy umacnianiu skarp, zakładaniu trawników, sadzeniu drzew i krzewów oraz do innych czynności określonych w dokumentacji projektowej. Zagospodarowanie nadmiaru humusu powinno być wykonane zgodnie z ustaleniami SST lub wskazaniami kierownika projektu. Humus należy zdejmować mechanicznie z zastosowaniem równiarek lub spycharek. W wyjątkowych sytuacjach, gdy zastosowanie maszyn nie jest wystarczające dla prawidłowego wykonania robót, względnie może stanowić zagrożenie dla bezpieczeństwa robót (zmienna grubość warstwy humusu, sąsiedztwo budowli), należy dodatkowo stosować ręczne wykonanie robót, jako uzupełnienie prac wykonywanych mechanicznie. Warstwę humusu należy zdjąć z powierzchni całego pasa robót ziemnych oraz w innych miejscach określonych w dokumentacji projektowej lub wskazanych przez kierownika projektu. Grubość zdejmowanej warstwy humusu (zależna od głębokości jego zalegania, wysokości nasypu, potrzeb jego wykorzystania na budowie itp.) powinna być zgodna z ustaleniami dokumentacji projektowej, SST lub wskazana przez kierownika projektu, według faktycznego stanu występowania. Stan faktyczny będzie stanowił podstawę do rozliczenia czynności związanych ze zdjęciem warstwy humusu. Zdjęty humus należy składować w regularnych pryzmach. Miejsca składowania humusu powinny być przez wykonawcę tak dobrane, aby humus był zabezpieczony przed zanieczyszczeniem, a także najeżdżaniem przez pojazdy. Nie należy zdejmować humusu w czasie intensywnych opadów i bezpośrednio po nich, aby uniknąć zanieczyszczenia glina lub innym gruntem nieorganicznym Zdjęcie darniny Jeżeli powierzchnia terenu w obrębie pasa przeznaczonego pod budowę trasy drogowej jest pokryta darnina przeznaczona do umocnienia skarp, darninę należy zdjąć w sposób, który nie spowoduje jej uszkodzeń i przechowywać w odpowiednich warunkach do czasu wykorzystania. Wysokie trawy powinny być skoszone przed zdjęciem darniny. Darninę należy ciąć w regularne, prostokątne pasy o szerokości około 0,30 metra lub w kwadraty o długości boku około 0,30 metra. Grubość darniny powinna wynosić od 0,05 do 0,10 metra. Należy dążyć do jak najszybszego użycia pozyskanej darniny. Jeżeli darnina przed powtórnym wykorzystaniem musi być składowana, to zaleca sie jej rozłożenie na gruncie rodzimym. Jeżeli brak miejsca na takie rozłożenie darniny, to należy ja magazynować w

41 regularnych pryzmach. W porze rozwoju roślin darninę należy składować w warstwach trawa do dołu. W pozostałym okresie darninę należy składować warstwami na przemian trawa do góry i trawa do dołu. Czas składowania darniny przed wbudowaniem nie powinien przekraczać 4 tygodni. Darninę nie nadającą sie do powtórnego wykorzystania należy usunąć mechanicznie, z zastosowaniem równiarek lub spycharek i przewieźć na miejsce wskazane w SST lub przez kierownika projektu. 6. KONTROLA JAKOSCI ROBÓT 6.1. Ogólne zasady kontroli jakości robót Ogólne zasady kontroli jakości robót podano w SST D Wymagania ogólne pkt Kontrola usunięcia humusu lub/i darniny Sprawdzenie jakości robót polega na wizualnej ocenie kompletności usunięcia humusu lub/i darniny. 7. OBMIAR ROBÓT 7.1. Ogólne zasady obmiaru robót Ogólne zasady obmiaru robót podano w SST D Wymagania ogólne pkt Jednostka obmiarowa Jednostka obmiarowa jest m2 (metr kwadratowy) zdjętej warstwy humusu lub/i darniny. 8. ODBIÓR ROBÓT Ogólne zasady odbioru robót podano w SST D Wymagania ogólne pkt PODSTAWA PŁATNOSCI 9.1. Ogólne ustalenia dotyczące podstawy płatności Ogólne ustalenia dotyczące podstawy płatności podano w SST D Wymagania ogólne pkt Cena jednostki obmiarowej Cena 1 m2 wykonania robót obejmuje: - zdjęcie humusu wraz z hałdowaniem w pryzmy wzdłuż drogi lub odwiezieniem na odkład, - zdjęcie darniny z ewentualnym odwiezieniem i składowaniem jej w regularnych pryzmach. 10. PRZEPISY ZWIAZANE Nie występują. D ROZBIÓRKA ELEMENTÓW DRÓG 1. WSTĘP 1.1.Przedmiot ST

42 Przedmiotem niniejszej szczegółowej specyfikacji technicznej (SST) są wymagania ogólne dotyczące wykonania i odbioru robót drogowych w ramach Remont ul. Techników w miejscowości Chełm Śląski na odcinku od km do km 1+675, Zakres stosowania ST Specyfikacja techniczna (ST) jest stosowana jako dokument przetargowy i kontraktowy przy zleceniu i realizacji robót wymienionych w pkt Zakres robót objętych ST Ustalenia zawarte w niniejszej specyfikacji dotyczą zasad prowadzenia robót związanych z rozbiórka: - nawierzchni bitumicznej od 3 do 11 cm 9653,8 m 2 - podbudowy bitumicznej od 26 do 41 cm 9307 m 2 - krawężników betonowych 20x m 2 - zjazdów z mieszanki mineralno bitumicznych 357m 2 - zjazdów z kostki betonowej 538 m 2 - chodników z płyt betonowych 2346m 2 - przepustów z rur betonowych o śr. 90 cm -6,5mb 1.4. Określenia podstawowe Stosowane określenia podstawowe są zgodne z obowiązującymi, odpowiednimi polskimi normami oraz z definicjami podanymi w SST D Wymagania ogólne pkt Ogólne wymagania dotyczące robót Ogólne wymagania dotyczące robót podano w SST D Wymagania ogólne pkt MATERIAŁY 2.1. Ogólne wymagania dotyczące materiałów Ogólne wymagania dotyczące materiałów, ich pozyskiwania i składowania, podano w SST D Wymagania ogólne pkt SPRZET 3.1. Ogólne wymagania dotyczące sprzętu Ogólne wymagania dotyczące sprzętu podano w SST D Wymagania ogólne pkt Sprzęt do rozbiórki Do wykonania robót związanych z rozbiórka elementów dróg, ogrodzeń i przepustów może być wykorzystany sprzęt podany poniżej, lub inny zaakceptowany przez kierownika projektu : - spycharki, - ładowarki, - żurawie samochodowe, - samochody ciężarowe, - młoty pneumatyczne,

43 - piły mechaniczne, - koparki. 4. TRANSPORT 4.1. Ogólne wymagania dotyczące transportu Ogólne wymagania dotyczące transportu podano w ST D Wymagania ogólne pkt Transport materiałów z rozbiórki Materiał z rozbiórki można przewozić dowolnym środkiem transportu. 5. WYKONANIE ROBÓT 5.1. Ogólne zasady wykonania robót Ogólne zasady wykonania robót podano w SST D Wymagania ogólne pkt Wykonanie robót rozbiórkowych Roboty rozbiórkowe elementów dróg, ogrodzeń i przepustów obejmują usuniecie z terenu budowy wszystkich elementów wymienionych w pkt. 1.3, zgodnie z dokumentacja projektowa, ST lub wskazanych przez kierownika projektu.jeśli dokumentacja projektowa nie zawiera dokumentacji inwentaryzacyjnej lub/i rozbiórkowej, Kierownik Projektu może polecić wykonawcy sporządzenie takiej dokumentacji, w której zostanie określony przewidziany odzysk materiałów. Roboty rozbiórkowe można wykonywać mechanicznie lub ręcznie w sposób określony w SST lub przez kierownika projektu. W przypadku usuwania warstw nawierzchni z zastosowaniem frezarek drogowych, należy spełnić warunki określone w ST D Recykling. Wszystkie elementy możliwe do powtórnego wykorzystania powinny być usuwane bez powodowania zbędnych uszkodzeń. O ile uzyskane elementy nie staja sie własnością wykonawcy, powinien on przewieźć je na miejsce określone w SST lub wskazane przez kierownika projektu. Elementy i materiały, które zgodnie z SST staja sie własnością wykonawcy, powinny być usunięte z terenu budowy. Doły (wykopy) powstałe po rozbiórce elementów dróg, ogrodzeń i przepustów znajdujące sie w miejscach, gdzie zgodnie z dokumentacją projektową będą wykonane wykopy drogowe, powinny być tymczasowo zabezpieczone. W szczególności należy zapobiec gromadzeniu sie w nich wody opadowej. Doły w miejscach, gdzie nie przewiduje sie wykonania wykopów drogowych należy wypełnić warstwami, odpowiednim gruntem do poziomu otaczającego terenu i zagęścić zgodnie z wymaganiami określonymi w ST D Roboty ziemne wymagania ogólne. 6. KONTROLA JAKOSCI ROBÓT 6.1. Ogólne zasady kontroli jakości robót Ogólne zasady kontroli jakości robót podano w SST D Wymagania ogólne pkt Kontrola jakości robót rozbiórkowych

44 Kontrola jakości robót polega na wizualnej ocenie kompletności wykonanych robót rozbiórkowych oraz sprawdzeniu stopnia uszkodzenia elementów przewidzianych do powtórnego wykorzystania. Zagęszczenie gruntu wypełniającego ewentualne doły po usuniętych elementach nawierzchni, ogrodzeń i przepustów powinno spełniać odpowiednie wymagania określone w ST D Roboty ziemne wymagania ogólne. 7. OBMIAR ROBÓT 7.1. Ogólne zasady obmiaru robót Ogólne zasady obmiaru robót podano w SST D Wymagania ogólne pkt Jednostka obmiarowa Jednostka obmiarowa robót związanych z rozbiórka elementów dróg i ogrodzeń jest: - dla chodnika, wjazdów nawierzchni i podbudów- m2 (metr kwadratowy), - dla przepustów, ogrodzeń, - m (metr), - dla znaków drogowych - szt. (sztuka), 8. ODBIÓR ROBÓT Ogólne zasady odbioru robót podano w SST D Wymagania ogólne pkt PODSTAWA PŁATNOSCI 9.1. Ogólne ustalenia dotyczące podstawy płatności Ogólne ustalenia dotyczące podstawy płatności podano w SST D Wymagania ogólne pkt Cena jednostki obmiarowej Cena wykonania robót obejmuje: a) dla rozbiórki chodników i wjazdów: - ręczne wyjecie płyt chodnikowych, lub rozkucie i zerwanie innych materiałów chodnikowych, - ew. przesortowanie materiału uzyskanego z rozbiórki w celu ponownego jego użycia, z ułożeniem na poboczu, - zerwanie podsypki cementowo-piaskowej, - załadunek i wywiezienie materiałów z rozbiórki, - wyrównanie podłoża i uporządkowanie terenu rozbiórki; b) dla rozbiórki znaków drogowych: - demontaż tablic znaków drogowych ze słupków, - odkopanie i wydobycie słupków, - zasypanie dołów po słupkach wraz z zagęszczeniem do uzyskania Is ³ 1,00 wg BN-77/ , - załadunek i wywiezienie materiałów z rozbiórki, - uporządkowanie terenu rozbiórki; c) dla rozbiórki przepustu: - odkopanie przepustu, fundamentów, ław, umocnień itp., - ew. ustawienie rusztowań i ich późniejsze rozebranie,

45 - rozebranie elementów przepustu, - sortowanie i pryzmowanie odzyskanych materiałów, - załadunek i wywiezienie materiałów z rozbiórki, - zasypanie dołów (wykopów) gruntem z zagęszczeniem do uzyskania Is ³ 1,00 wg BN-77/ , - uporządkowanie terenu rozbiórki d) dla rozbiórki ogrodzeń: - demontaż elementów ogrodzenia, - odkopanie i wydobycie słupków wraz z fundamentem, - zasypanie dołów po słupkach z zagęszczeniem do uzyskania Is ³ 1,00 wg BN-77/ , - ew. przesortowanie materiału uzyskanego z rozbiórki, w celu ponownego jego użycia, z ułożeniem w stosy na poboczu, - załadunek i wywiezienie materiałów z rozbiórki, - uporządkowanie terenu rozbiórki; e) dla rozbiórki warstw nawierzchni: - wyznaczenie powierzchni przeznaczonej do rozbiórki, - rozkucie i zerwanie nawierzchni, - ew. przesortowanie materiału uzyskanego z rozbiórki, w celu ponownego jej użycia, z ułożeniem na poboczu, - załadunek i wywiezienie materiałów z rozbiórki, - wyrównanie podłoża i uporządkowanie terenu rozbiórki; 10. PRZEPISY ZWIAZANE Normy 1. PN-D Surowiec drzewny. Drewno tartaczne iglaste. 2. PN-D Tarcica iglasta ogólnego przeznaczenia 3. PN-D Tarcica liściasta ogólnego przeznaczenia 4. PN-H Rury stalowe bez szwu walcowane na gorąco ogólnego stosowania 5. PN-H Rury stalowe bez szwu ciągnione i walcowane na zimno ogólnego przeznaczenia 6. PN-H Stal walcowana. Kątowniki równoramienne 7. PN-H Kątowniki nierównoramienne stalowe walcowane na gorąco 8. BN-87/ Gwoździe budowlane. Gwoździe z trzpieniem gładkim, okrągłym i kwadratowym 9. BN-77/ Oznaczenie wskaźnika zagęszczenia gruntu.

46 D ZABEZPIECZENIE KABLOWYCH LINII ENERGETYCZNYCH PRZY PRZEBUDOWIE I BUDOWIE DRÓG 1. WSTĘP 1.1. Przedmiot ST Przedmiotem niniejszej szczegółowej specyfikacji technicznej (SST) są wymagania ogólne dotyczące wykonania i odbioru robót drogowych w ramach Remont ul. Techników w miejscowości Chełm Śląski na odcinku od km do km 1+675, Zakres stosowania ST Specyfikacja techniczna (ST) jest stosowana jako dokument przetargowy i kontraktowy przy zleceniu i realizacji robót wymienionych w pkt Zakres robót objętych ST Ustalenia zawarte w niniejszej specyfikacji maja zastosowanie do przebudowy linii kablowych kolidujących z przebudowa i budowa dróg. Rura osłonowa PCV Ø110 48mb 1.4. Określenia podstawowe Linia kablowa - kabel wielożyłowy lub wiązka kabli jednożyłowych w układzie wielofazowym albo kilka kabli jedno- lub wielożyłowych połączonych równolegle, łącznie z osprzętem, ułożone na wspólnej trasie i łączące zaciski tych samych dwóch urządzeń elektrycznych jedno- lub wielofazowych Trasa kablowa - pas terenu, w którym ułożone są jedna lub więcej linii kablowych Napięcie znamionowe linii - napięcie międzyprzewodowe, na które linia kablowa została zbudowana Osprzęt linii kablowej - zbiór elementów przeznaczonych do łączenia, rozgałęziania lub zakończenia kabli Osłona kabla - konstrukcja przeznaczona do ochrony kabla przed uszkodzeniami mechanicznymi, chemicznymi i działaniem łuku elektrycznego Przegroda - osłona ułożona wzdłuż kabla w celu oddzielenia go od sąsiedniego kabla lub od innych urządzeń Skrzyżowanie - takie miejsce na trasie linii kablowej, w którym jakakolwiek część rzutu poziomego linii kablowej przecina lub pokrywa jakakolwiek część rzutu poziomego innej linii kablowej lub innego urządzenia podziemnego Zbliżenie - takie miejsce na trasie linii kablowej, w którym odległość miedzy linią kablową, urządzeniem podziemnym lub drogą komunikacyjna itp. jest mniejsza niż odległość dopuszczalna dla

47 danych warunków układania bez stosowania przegród lub osłon zabezpieczających i w których nie występuje skrzyżowanie Przepust kablowy - konstrukcja o przekroju okrągłym przeznaczona do ochrony kabla przed uszkodzeniami mechanicznymi, chemicznymi i działaniem łuku elektrycznego Dodatkowa ochrona przeciwporażeniowa - ochrona części przewodzących, dostępnych w wypadku pojawienia sie na nich napięcia w warunkach zakłóceniowych Pozostałe określenia podstawowe są zgodne z norma PN-61/E i definicjami podanymi w SST D Wymagania ogólne Ogólne wymagania dotyczące robót Ogólne wymagania dotyczące robót podano w SST D Wymagania ogólne. Wykonawca przed przystąpieniem do wykonywania robót, powinien przedstawić do aprobaty kierownika projektu program zapewnienia jakości (PZJ). 2. MATERIAŁY 2.1. Ogólne wymagania Ogólne wymagania dotyczące materiałów podano w SST D Wymagania ogólne. Wszystkie zakupione przez wykonawcę materiały, dla których normy PN i BN przewidują posiadanie zaświadczenia o jakości lub atestu, powinny być zaopatrzone przez producenta w taki dokument. Inne materiały powinny być wyposażone w takie dokumenty na życzenie kierownika projektu Piasek Piasek do układania kabli w gruncie powinien odpowiadać wymaganiom BN-87/ Folia Folie należy stosować do ochrony kabli przed uszkodzeniami mechanicznymi. Zaleca sie stosowanie folii kalendrowanej z uplastycznionego PCW o grubości od 0,4 do 0,6 mm, gat. I. Dla ochrony kabli o napięciu znamionowym do 1 kv należy stosować folie koloru niebieskiego, a przy napięciach od 1 do 30 kv, koloru czerwonego. Szerokość folii powinna być taka, aby przykrywała ułożone kable, lecz nie węższa ni_ 20 cm. Folia powinna spełniać wymagania BN-68/ Rury osłonowe Rury osłonowe dzielone wzdłużnie, łączone na zatrzask, przeznaczone są do osłony istniejących ciągów kablowych oraz naprawy uszkodzonych, zabudowanych rur. Produkowane są z polietylenu wysokiej gęstości HDPE Rury osłonowe powinny być wykonane z materiałów niepalnych, z tworzyw sztucznych, wytrzymałych mechanicznie, chemicznie i odpornych na działanie łuku elektrycznego.

48 Rury używane na osłony powinny być dostatecznie wytrzymałe na działanie sił ściskających, z jakimi należy liczyć sie w miejscu ich ułożenia. Wnętrza ścianek powinny być gładkie lub powleczone warstwą wygładzającą ich powierzchnie, dla ułatwienia przesuwania się kabli. Zaleca sie stosowanie na osłony z HDPE o średnicy wewnętrznej nie mniejszej niż 100 mm dla kabli do 1 kv i średnicy 150 mm dla kabli od 1 do 30 kv. Rury na przepusty kablowe należy przechowywać na utwardzonym placu, w miejscach zabezpieczonych przed działaniem sił mechanicznych. 3. SPRZĘT 3.1. Ogólne wymagania Wykonawca jest zobowiązany do używania jedynie takiego sprzętu, który nie spowoduje niekorzystnego wpływu na jakość wykonywanych robót, zarówno w miejscu tych robót, jak też przy wykonywaniu czynności pomocniczych oraz w czasie transportu, załadunku i wyładunku materiałów, sprzętu itp. Sprzęt używany przez wykonawcę powinien uzyskać akceptacje kierownika projektu. Liczba i wydajność sprzętu powinna gwarantować wykonanie robót zgodnie z zasadami określonymi w dokumentacji projektowej, ST, SST i wskazaniach kierownika projektu w terminie przewidzianym kontraktem Sprzęt do wykonania linii kablowej Wykonawca przystępujący do wykonania osłony linii kablowej winien wykazać sie możliwością korzystania z następujących maszyn i sprzętu, gwarantujących właściwą jakość robót: - spawarki transformatorowej, - zagęszczarki wibracyjnej spalinowej, - zespołu prądotwórczego trójfazowego, przewoźnego 20 kva. 4. TRANSPORT 4.1. Ogólne wymagania Wykonawca jest zobowiązany do stosowania jedynie takich środków transportu, które nie wpłyną niekorzystnie na jakość wykonywanych robót. Liczba środków transportu powinna gwarantować prowadzenie robót zgodnie z zasadami określonymi w dokumentacji projektowej, SST i wskazaniach kierownika projektu, w terminie przewidzianym kontraktem Środki transportu Wykonawca przystępujący do przebudowy linii kablowej powinien wykazać sie możliwością korzystania z następujących środków transportu: - samochodu skrzyniowego, - samochodu dostawczego,

49 - samochodu samowyładowczego, Na środkach transportu przewożone materiały powinny być zabezpieczone przed ich przemieszczaniem i układane zgodnie z warunkami transportu wydanymi przez ich wytwórcę. 5. WYKONANIE ROBÓT 5.1. Przebudowa linii kablowych Przy przebudowie i budowie dróg, występujące elektroenergetyczne linie kablowe, które nie spełniają wymagań PN-76/E powinny być przebudowane. Metoda przebudowy uzależniona jest od warunków technicznych wydawanych przez użytkownika linii. Warunki te określają ogólne zasady przebudowy i okres, w którym możliwe jest odłączenie napięcia w linii przebudowywanej. Wykonawca powinien opracować i przedstawić do akceptacji kierownika projektu harmonogram robót, zawierający uzgodnione z użytkownikiem okresy wyłączenia napięcia w przebudowywanych liniach kablowych. Jeżeli dokumentacja projektowa nie przewiduje inaczej to linie kablowe należy osłonic zachowując następującą kolejność robót: - odsłonięcie istniejącego kabla sieci energetycznej - wykonania podsypek - montaż rur osłonowych dwudzielnych - zasypanie linii energetycznej Przebudowę linii należy wykonywać zgodnie z normami i przepisami budowy oraz bezpieczeństwa i higieny pracy Odkopanie linii kablowej Odkopanie linii kablowej należy wykonywać ręcznie w zależności od warunków terenowych i podziemnego uzbrojenia terenu, po uprzednim wytyczeniu ich tras przez służby geodezyjne. Wymiary poprzeczne rowów uzależnione są od rodzaju kabli i ich ilości układanych w jednej warstwie. Głębokość rowu określona jest głębokością ułożenia kabla wg p powiększona o 10 cm, natomiast szerokość dna rowu obliczamy ze wzoru: S = nd + (n-1) a + 20 [cm] gdzie: n - ilość kabli w jednej warstwie, d - suma średnic zewn. wszystkich kabli w warstwie, a - suma odległości pomiędzy kablami wg tablicy 1.

50 Tablica 1. Odległości miedzy kablami ułożonymi w gruncie przy skrzyżowaniach i zbliżeniach Skrzyżowanie lub zbliżenie Kabli elektroenergetycznych na napięcie znamionowe do 1 kv z kablami tego samego rodzaju lub sygnalizacyjnymi pionowa przy skrzyżowaniu Najmniejsza dopuszczalna odległość w cm pozioma przy zbliżeniu Kabli sygnalizacyjnych i kabli przeznaczonych do zasilania urządzeń oświetleniowych z kablami tego samego rodzaju Kabli elektroenergetycznych na napięcie znamionowe do 1 kv z kablami elektroenergetycznymi na napięcie znamionowe wyższe niż 1 kv Kabli elektroenergetycznych na napięcie znamionowe wyższe ni_ 1 kv i nie przekraczające 10 kv z kablami tego samego typu Kabli elektroenergetycznych z kablami telekomunikacyjnymi 25 mogą sie stykać Kabli różnych użytkowników Kabli z mufami sąsiednich kabli` Układanie rur osłonowych Rury osłonowe należy wykonywać z HDPE dwudzielnych o średnicy wewnętrznej nie mniejszej niż 100 mm dla kabli do 1 kv i 150 mm dla kabli powyżej 1 kv. Rury osłonowe należy układać w miejscach, gdzie kabel narażony jest na uszkodzenia mechaniczne. W jednej rurze powinien być ułożony tylko jeden kabel; nie dotyczy to kabli jednożyłowych tworzących układ wielofazowy kabli sygnalizacyjnych. Głębokość umieszczenia rur osłonowych w gruncie, mierzona od powierzchni terenu do górnej powierzchni rury, powinna wynosić co najmniej 70 cm - w terenie bez nawierzchni i 100 cm od nawierzchni drogi (niwelety) przeznaczonej do ruchu kołowego. Minimalna głębokość umieszczenia rur osłonowych pod jezdnia drogi może być zwiększona, gdyż powinna wynikać z warunków określonych przez zarząd drogowy dla danego odcinka drogi. W miejscach skrzyżowań z drogami istniejącymi o konstrukcji nierozbieralnej, przepusty powinny być wykonywane metodą wiercenia poziomego, przewidując przepusty rezerwowe dla umożliwienia ułożenia kabli dodatkowych lub wymiany kabli uszkodzonych bez rozkopywania dróg.

51 Montaż rur osłonowych należy wykonać wg zaleceń i technologii zgodna z wytycznymi producenta rur osłonowych. Miejsca wprowadzenia kabli do rur powinny być uszczelnione, zgodnie z zaleceniami producenta, uniemożliwiającymi przedostawanie sie do ich wnętrza wody i przed ich zamuleniem Oznaczenie linii kablowych Kable ułożone w gruncie powinny być zaopatrzone na całej długości w trwałe oznaczniki (np. opaski kablowe typu OK.) rozmieszczone w odstępach nie większych niż 10 m oraz przy mufach i miejscach charakterystycznych, np. przy skrzyżowaniach. Na oznacznikach powinny znajdować sie trwałe napisy zawierające: - symbol i numer ewidencyjny linii, - oznaczenie kabla, - znak użytkownika kabla, - znak fazy (przy kablach jednożyłowych), - rok ułożenia kabla. Trasa kabli ułożonych w gruncie na terenach niezabudowanych z dala od charakterystycznych stałych punktów terenu, powinna być oznaczona trwałymi oznacznikami trasy, np. słupkami betonowymi typu SD wkopanymi w grunt, w sposób nie utrudniający komunikacji. Na oznacznikach trasy należy umieścić trwały napis w postaci ogólnego symbolu kabla K. Na prostej trasie kabla oznaczniki powinny być umieszczone w odstępach około 100 m, ponadto należy je umieszczać w miejscach zmiany kierunku kabla i w miejscach skrzyżowań lub zbliżeń. Oznaczniki trasy kabli układanych w gruncie na użytkach rolnych należy umieszczać tak, aby nie utrudniały prac rolnych i stosować takie oznaczniki, które umożliwia łatwe i jednoznaczne określenie przebiegu trasy kabla. 6. KONTROLA JAKOSCI ROBÓT 6.1. Ogólne zasady kontroli jakości robót Ogólne zasady kontroli jakości robót podano w SST D Wymagania ogólne. Celem kontroli jest stwierdzenie osiągnięcia założonej jakości wykonywanych robót przy osłonie linii kablowej. Wykonawca ma obowiązek wykonania pełnego zakresu badan na budowie w celu wskazania kierownikowi projektu zgodności dostarczonych materiałów i realizowanych robót z dokumentacja projektowa, ST, SST i PZJ. Materiały posiadające atest producenta stwierdzający ich pełna zgodność z warunkami podanymi w specyfikacjach, mogą być przez kierownika projektu dopuszczone do użycia bez badań. Przed przystąpieniem do badania, Wykonawca powinien powiadomić kierownika projektu o rodzaju i terminie badania. Po wykonaniu badania, Wykonawca przedstawia na piśmie wyniki badan do akceptacji kierownika projektu. Wykonawca powiadamia pisemnie kierownika projektu o zakończeniu każdej roboty zanikającej, która może kontynuować dopiero po stwierdzeniu przez kierownika projektu i ewentualnie przedstawiciela, odpowiedniego dla danego terenu Zakładu Energetycznego - założonej jakości Badania przed przystąpieniem do robót

52 Przed przystąpieniem do robót, wykonawca powinien uzyskać od producentów zaświadczenia o jakości lub atesty stosowanych materiałów. Na żądanie kierownika projektu, należy dokonać testowania sprzętu posiadającego możliwość nastawienia mechanizmów regulacyjnych. W wyniku badan testujących należy przedstawić kierownikowi projektu świadectwa cechowania Badania w czasie wykonywania robót Wykopy Po wykonaniu wykopów w celu odsłonięcia kabli, sprawdzeniu podlegają wymiary poprzeczne rowu i zgodność ich tras z dokumentacja geodezyjna. Odchyłka trasy rowu od wytyczenia geodezyjnego nie powinna przekraczać 0,5 m Rury osłonowe Sprawdzenie polega na stwierdzeniu ich zgodności z wymaganiami norm przedmiotowych lub dokumentów, według których zostały wykonane, na podstawie atestów, protokółów odbioru albo innych dokumentów Układanie rur osłonowych W czasie wykonywania i po zakończeniu robót należy przeprowadzić następujące pomiary: - głębokości zakopania kabla, - grubości podsypki piaskowej nad i pod rury osłonowe, - ułożenie rur osłonowych - odległości folii ochronnej od rur ochronnych, - stopnia zagęszczenia gruntu nad kablem i rozplantowanie nadmiaru gruntu. Pomiary należy wykonywać co 10 m wbudowanych rur osłonowych linii kablowej, a uzyskane wyniki mogą być uznane za dobre, jeżeli odbiegają od założonych w dokumentacji nie więcej niż o 10% Badania po wykonaniu robót W przypadku zadawalających wyników pomiarów i badan wykonanych przed i w czasie wykonywania robót, na wniosek wykonawcy, kierownik projektu może wyrazić zgodę na niewykonywanie bada po wykonaniu robót. 7. OBMIAR ROBÓT Ogólne wymagania dotyczące obmiaru robót podano w SST D Wymagania ogólne. Obmiaru robót dokonać należy w oparciu o dokumentacje projektowa i ewentualnie dodatkowe ustalenia, wynikłe w czasie budowy, akceptowane przez kierownika projektu.jednostka obmiarowa dla rur osłonowych jest metr. 8. ODBIÓR ROBÓT Ogólne wymagania dotyczące odbioru robót podano w SST D Wymagania ogólne.

53 Przy przekazywaniu wykonania osłony linii kablowej do eksploatacji, Wykonawca zobowiązany jest dostarczyć zamawiającemu następujące dokumenty: - projektowa dokumentacje powykonawcza, - geodezyjna dokumentacje powykonawcza, - protokóły odbioru robót zanikających, - ewentualna ocenę robót wydana przez zakład energetyczny. 9. PODSTAWA PŁATNOSCI Ogólne wymagania dotyczące podstawy płatności podano w SST D Wymagania ogólne. Płatność za metr należy przyjmować zgodnie z obmiarem i ocena jakości użytych materiałów i wykonanych robót na podstawie wyników pomiarów i badan kontrolnych. Cena jednostkowa wykonanych robót obejmuje: - roboty przygotowawcze, - oznakowanie robót, - przygotowanie, dostarczenie i wbudowanie materiałów, - wykonanie inwentaryzacji przebiegu kabli pod gruntem. 10. PRZEPISY ZWIAZANE Normy 1. PN-61/E Przewody elektryczne. Nazwy i określenia. 2. PN-76/E Elektroenergetyczne i sygnalizacyjne linie kablowe. Projektowanie i budowa. 3. PN-74/E Elektroenergetyczne linie kablowe. Osprzęt do kabli o napięciu znamionowym do 60 kv. Ogólne wymagania i badania. 4. PN-76/E Kable elektroenergetyczne o izolacji i powłoce metalowej na napięcie znamionowe nie przekraczające 23/40 kv. 5. PN-76/E Kable elektroenergetyczne i sygnalizacyjne o izolacji z tworzyw termoplastycznych, na napięcie znamionowe nie przekraczające 18/30 kv. Ogólne wymagania i badania. 6. PN-76/E Kable elektroenergetyczne o izolacji z tworzyw termoplastycznych i powłoce polwinitowej na napięcie znamionowe 0,6/1 kv. 7. PN-76/E Kable sygnalizacyjne o izolacji z tworzyw termoplastycznych i powłoce polwinitowej na napięcie znamionowe 0,6/1 kv. 8. PN-76/E Kable elektroenergetyczne o izolacji polietylenowej, na napięcie znamionowe powyżej 3,6/6 kv. 9. PN-80/C Rury z nieplastyfikowanego polichlorku winylu. 10. PN-EN System rur instalacyjnych do prowadzenia przewodów. Część 2-4, Wymagania szczegółowe dla systemów rur instalacyjnych układanych w ziemi. 11. BN-72/ Budowle drogowe i kolejowe. Roboty ziemne. 12. BN-68/ Folia kalendrowana techniczna z uplastycznionego polichlorku winylu. 13. BN-87/ Kruszywa mineralne do nawierzchni drogowych. Piasek. 14. BN-71/ Odległości poziome gazociągów wysokiego ciśnienia od obiektów terenowych. 15. BN-73/ Znakowanie kabli, przewodów i żył (analogia). 16. BN-74/ Słupki oznaczeniowe i oznaczeniowo-pomiarowe.

54 10.2. Inne dokumenty 17. Przepisy budowy urządzeń elektrycznych. PBUE wyd r. 18. Rozporządzenie Ministra Budownictwa i Przemysłu Materiałów Budowlanych w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy przy wykonywaniu robót budowlano-montażowych i rozbiórkowych. Dz. U. Nr 13 z dnia r. 19. Rozporządzenie Ministra Przemysłu z dnia r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać urządzenia elektroenergetyczne w zakresie ochrony przeciwporażeniowej. Dz. U. Nr 81 z dnia r. 20. Zarządzenie nr 29 Ministra Górnictwa i Energetyki z dnia 17 lipca 1974 r. w sprawie doboru przewodów i kabli elektroenergetycznych do obciążeń prądem elektrycznym. 21. Ustawa o drogach publicznych z dnia r. Dz. U. Nr 14 z dnia r.

55

56 D ZABEZPIECZENIE KABLOWYCH LINII TELEKOMUNIKACYJNYCH PRZY PRZEBUDOWIE I BUDOWIE DRÓG 1. WSTĘP 1.1. Przedmiot ST Przedmiotem niniejszej szczegółowej specyfikacji technicznej (SST) są wymagania ogólne dotyczące wykonania i odbioru robót drogowych w ramach Remont ul. Techników w miejscowości Chełm Śląski na odcinku od km do km 1+675, Zakres stosowania ST Specyfikacja techniczna (S T) jest stosowana jako dokument przetargowy i kontraktowy przy zleceniu i realizacji robót wymienionych w pkt Zakres robót objętych ST Roboty omówione w ST maja zastosowanie do zabezpieczenia kablowych linii telekomunikacyjnych przy budowie i przebudowie dróg publicznych. Rury osłonowe PCV Ø110 24mb 1.4. Określenia podstawowe Kanalizacja kablowa - zespół ciągów podziemnych z wbudowanymi studniami przeznaczony do prowadzenia kabli telekomunikacyjnych Kanalizacja magistralna - kanalizacja kablowa wielootworowa przeznaczona do kabli linii magistralnych, międzycentralowych, międzymiastowych okręgowych i pośrednich Kanalizacja rozdzielcza - kanalizacja kablowa jedno- lub dwutorowa przeznaczona do kabli linii rozdzielczych Kablowa siec miejscowa - siec łączy telefonicznych z urządzeniami liniowymi, łącząca centrale telefoniczne miedzy sobą oraz centrale telefoniczne ze stacjami abonenckimi Siec międzycentralowa - część linii miejscowej obejmująca linie łączące centrale telefoniczne w jednym mieście Siec abonencka - cześć sieci miejscowej od centrali miejscowej do aparatów telefonicznych Siec magistralna - cześć linii abonenckiej obejmująca linie od szafek kablowych do głowic, puszek i skrzynek kablowych.

57 Siec rozdzielcza - część linii abonenckiej obejmująca linie od szafek kablowych do głowic, puszek i skrzynek kablowych Łącze - zestaw przewodów i urządzeń miedzy centralami, centrala a aparatem abonenckim Tor abonencki - para żył kablowych lub napowietrznych miedzy centrala a aparatem telefonicznym Tor międzycentralowy - dwie lub trzy żyły w linii pomiędzy centralami w jednym mieście Telekomunikacyjna linia kablowa dalekosiężna - linia wybudowana z kabli typu dalekosiężnego Telekomunikacyjna linia kablowa międzymiastowa - linia łącząca co najmniej dwie centrale międzymiastowe Telekomunikacyjna linia kablowa wewnątrzstrefowa - linia łącząca centrale okręgowa z centrala międzymiastowa Odcinek wzmacniakowy - odcinek linii kablowej miedzy dwoma sąsiednimi stacjami wzmacniakowymi Długość trasowa linii kablowej lub jej odcinka - długość przebiegu trasy linii bez uwzględnienia falowania i zapasów kabla Długość elektryczna - rzeczywista długość zmontowanego kabla z uwzględnieniem falowania i zapasów kabla Falowanie kabla - sposób układania kabla, przy którym długość kabla układanego jest większa od długości trasy, na której układa się kabel Osłona kabla - konstrukcja przeznaczona do ochrony kabla przed uszkodzeniami mechanicznymi, chemicznymi i działaniem łuku elektrycznego Studnia kablowa - pomieszczenia podziemne wbudowane miedzy ciągi kanalizacji kablowej w celu umożliwienia wciągania, montażu i konserwacji kabli Pozostałe określenia podstawowe są zgodne z obowiązującymi polskimi normami i definicjami podanymi w SST D Wymagania ogólne Ogólne wymagania dotyczące robót Ogólne wymagania dotyczące robót podano w SST D Wymagania ogólne. 2. MATERIAŁY 2.1. Ogólne wymagania

58 Ogólne wymagania dotyczące materiałów podano w SST D Wymagania ogólne. Materiały do zabezpieczenia kablowych linii telekomunikacyjnych nabywane są przez wykonawcę u wytwórców. Każdy materiał musi mieć atest wytwórcy stwierdzający zgodność jego wykonania z odpowiednimi normami Materiały budowlane Piasek Piasek do układania rur ochronnych w ziemi powinien odpowiadać wymaganiom BN-87/ Materiały gotowe Rury dwudzielne Rury osłonowe dzielone wzdłużnie, łączone na zatrzask, przeznaczone są do osłony istniejących ciągów kablowych. Produkowane są z polietylenu wysokiej gęstości - HDPE. Rury osłonowe powinny być wykonane z materiałów niepalnych, z tworzyw sztucznych, wytrzymałych mechanicznie, chemicznie i odpornych na działanie łuku elektrycznego. Rury używane na osłony powinny być dostatecznie wytrzymałe na działanie sił ściskających, z jakimi należy liczyć sie w miejscu ich ułożenia. Wnętrza ścianek powinny być gładkie lub powleczone warstwa wygładzająca ich powierzchnie, dla ułatwienia przesuwania się kabli. Rury na przepusty kablowe należy przechowywać na utwardzonym placu, w miejscach zabezpieczonych przed działaniem sił mechanicznych. 3. SPRZĘT 3.1. Ogólne wymagania Ogólne wymagania dotyczące sprzętu podano w SST D Wymagania ogólne. Wykonawca jest zobowiązany do używania jedynie takiego sprzętu, który nie spowoduje niekorzystnego wpływu na jakość wykonywanych robót, zarówno w miejscu tych robót, jak też przy wykonywaniu czynności pomocniczych oraz w czasie transportu, załadunku i wyładunku materiałów, sprzętu itp. Sprzęt używany przez wykonawcę powinien uzyskać akceptacje kierownika projektu. Liczba i wydajność sprzętu powinna gwarantować wykonanie robót zgodnie z zasadami określonymi w dokumentacji projektowej, ST, SST i wskazaniach kierownika projektu w terminie przewidzianym kontraktem.

59 3.2. Sprzęt do budowy kablowych linii telekomunikacyjnych Wykonawca przystępujący do wykonania przebudowy kablowych linii telekomunikacyjnych powinien wykazać sie możliwością korzystania z następujących maszyn i sprzętu, w zależności od zakresu robót gwarantujących właściwa jakość robót: - ubijak spalinowy, - żurawik hydrauliczny, - sprężarka powietrzna spalinowa, przewoźna, - koparka jednonaczyniowa kołowa, 4. TRANSPORT 4.1. Wymagania ogólne Ogólne wymagania dotyczące transportu podano w SST D Wymagania ogólne. Wykonawca jest obowiązany do stosowania jedynie takich środków transportu, które nie wpłyną niekorzystnie na jakość wykonywanych robót. Liczba środków transportu powinna gwarantować prowadzenie robót zgodnie z zasadami określonymi w dokumentacji projektowej, ST, SST i wskazaniach kierownika projektu, w terminie przewidzianym kontraktem Transport materiałów i elementów Wykonawca przystępujący do zabezpieczenia kablowych linii telekomunikacyjnych powinien wykazać sie możliwością korzystania z następujących środków transportu, w zależności od zakresu robót: - samochód skrzyniowy, - samochód samowyładowczy, - samochód dostawczy, Na środkach transportu przewożone materiały i elementy powinny być zabezpieczone przed ich przemieszczaniem, układane zgodnie z warunkami transportu wydanymi przez wytwórcę dla poszczególnych elementów. 5. WYKONANIE ROBÓT 5.1. Ogólne zasady wykonania robót Ogólne wymagania dotyczące wykonanie robót podano w SST D Wymagania ogólne.

60 Przy przebudowie i budowie dróg występujące kablowe linie telekomunikacyjne, które nie spełniają wymagań norm BN-73/ , BN-76/ , BN-88/ /03 i BN-89/ podlegają przebudowie. Technologia zabezpieczenia uzależniona jest od warunków technicznych wydawanych przez użytkownika linii, który w sposób ogólny określa sposób przebudowy. Roboty należy wykonać zgodnie z normami i przepisami budowy, bezpieczeństwa i higieny pracy Zabezpieczenie linii kablowych Przy przebudowie i budowie dróg, występujące teletechniczne linie kablowe, które nie spełniają wymagań powinny być zabezpieczone. Metoda przebudowy uzależniona jest od warunków technicznych wydawanych przez użytkownika linii. Warunki te określają ogólne zasady przebudowy i okres, w którym możliwe jest odłączenie napięcia w linii przebudowywanej. Wykonawca powinien opracować i przedstawić do akceptacji kierownika projektu harmonogram robót. Jeżeli dokumentacja projektowa nie przewiduje inaczej to linie kablowe należy osłonic zachowując następująca kolejność robót: - odsłonięcie istniejącego kabla teletechnicznego - wykonania podsypek - montaż rur osłonowych dwudzielnych - zasypanie linii energetycznej Przebudowę linii należy wykonywać zgodnie z normami i przepisami budowy oraz bezpieczeństwa i higieny pracy Odkopanie linii teletechnicznej Odkopanie linii teletechnicznej należy wykonywać ręcznie w zależności od warunków terenowych i podziemnego uzbrojenia terenu, po uprzednim wytyczeniu ich tras przez służby geodezyjne. Wymiary poprzeczne rowów uzależnione są od rodzaju kabli i ich ilości układanych w jednej warstwie. Głębokość rowu określona jest głębokością ułożenia kabla wg p powiększona o 10 cm, natomiast szerokość dna rowu obliczamy ze wzoru: S = nd + (n-1) a + 20 [cm] gdzie: n - ilość kabli w jednej warstwie, d - suma średnic zewn. wszystkich kabli w warstwie, a - suma odległości pomiędzy kablami

61 5.3. Układanie rur osłonowych Rury osłonowe należy wykonywać z HDPE dwudzielnych o średnicy wewnętrznej nie mniejszej niż 100 mm dla kabli do 1 kv i 150 mm dla kabli powyżej 1 kv. Rury osłonowe należy układać w miejscach, gdzie kabel narażony jest na uszkodzenia mechaniczne. W jednej rurze powinien być ułożony tylko jeden kabel; Głębokość umieszczenia rur osłonowych w gruncie, mierzona od powierzchni terenu do górnej powierzchni rury, powinna wynosić co najmniej 70 cm - w terenie bez nawierzchni i 100 cm od nawierzchni drogi (niwelety) przeznaczonej do ruchu kołowego. Minimalna głębokość umieszczenia rur osłonowych pod jezdnia drogi może być zwiększona, gdyż powinna wynikać z warunków określonych przez zarząd drogowy dla danego odcinka drogi. W miejscach skrzyżowań z drogami istniejącymi o konstrukcji nierozbieralnej, przepusty powinny być wykonywane metoda wiercenia poziomego, przewidując przepusty rezerwowe dla umożliwienia ułożenia kabli dodatkowych lub wymiany kabli uszkodzonych bez rozkopywania dróg. Montaż rur osłonowych należy wykonać wg. zaleceń i technologii zgodna z wytycznymi producenta rur osłonowych. Miejsca wprowadzenia kabli do rur powinny być uszczelnione, zgodnie z zaleceniami producenta, uniemożliwiającymi przedostawanie sie do ich wnętrza wody i przed ich zamuleniem Oznaczenie linii teletechnicznej Kable ułożone w gruncie powinny być zaopatrzone na całej długości w trwałe oznaczniki (np. opaski kablowe typu OK.) rozmieszczone w odstępach nie większych niż 10 m oraz przy mufach i miejscach charakterystycznych, np. przy skrzyżowaniach. Na oznacznikach powinny znajdować sie trwałe napisy zawierające: - symbol i numer ewidencyjny linii, - oznaczenie kabla, - znak użytkownika kabla, - rok ułożenia kabla. Trasa kabli ułożonych w gruncie na terenach niezabudowanych z dala od charakterystycznych stałych punktów terenu, powinna być oznaczona trwałymi oznacznikami trasy, np. słupkami betonowymi typu SD wkopanymi w grunt, w sposób nie utrudniający komunikacji. Na oznacznikach trasy należy umieścić trwały napis w postaci ogólnego symbolu kabla K. Na prostej trasie kabla oznaczniki powinny być umieszczone w odstępach około 100 m, ponadto należy je umieszczać w miejscach zmiany kierunku kabla i w miejscach skrzyżowań lub zbliżeń. Oznaczniki trasy kabli układanych w gruncie na użytkach rolnych należy umieszczać tak, aby nie utrudniały prac rolnych i stosować takie oznaczniki, które umożliwia łatwe i jednoznaczne określenie przebiegu trasy kabla.

62 6. KONTROLA JAKOSCI ROBÓT 6.1. Ogólne zasady kontroli jakości robót Ogólne zasady kontroli jakości robót podano w SST D Wymagania ogólne. Celem kontroli jest stwierdzenie osiągnięcia założonej jakości wykonywanych robót przy przebudowie linii kablowej. Wykonawca ma obowiązek wykonania pełnego zakresu badan na budowie w celu wskazania kierownikowi projektu zgodności dostarczonych materiałów i realizowanych robót z dokumentacja projektowa oraz wymaganiami ST, SST i PZJ. Przed przystąpieniem do badania, wykonawca powinien powiadomić kierownika projektu o rodzaju i terminie badania. Po wykonaniu badania, wykonawca przedstawia na piśmie wyniki badan do akceptacji kierownika projektu. Wykonawca powiadamia pisemnie kierownika projektu o zakończeniu każdej roboty zanikającej, która może kontynuować dopiero po pisemnej akceptacji odbioru przez Kierownika Projektu. Kontrola jakości robót telekomunikacyjnych powinna odbywać sie w obecności przedstawicieli urzędu telekomunikacyjnego i zakładu radiokomunikacji i teletransmisji. Jakość robót musi uzyskać akceptacje tych instytucji Kanalizacja teletechniczna Kontrola jakości wykonania kanalizacji teletechnicznej polega na sprawdzeniu: - trasy kanalizacji przez oględziny uporządkowania terenu wzdłuż ciągów kanalizacji w miejscach studzien kablowych, - przebiegu kanalizacji na zgodność z dokumentacją projektowa, - prawidłowości wykonania zabezpieczenia linii teletechnicznej polegającej na sprawdzeniu drożności rur, wykonania skrzyżowań z obiektami, 6.3. Ocena wyników badan Przedstawiona do odbioru kablowa linie telekomunikacyjna należy uznać za wykonana zgodnie z wymaganiami normy, jeżeli sprawdzenia i pomiary podane w rozdziale 6 ST dały dodatni wynik. Elementy linii i kanalizacji, które w wyniku przeprowadzonych badan otrzymały ocenę ujemna, powinny być wymienione lub poprawione i ponownie zgłoszone do odbioru. 7. OBMIAR ROBÓT Ogólne wymagania dotyczące obmiaru robót podano w ST D Wymagania ogólne. Obmiaru robót dokonać należy w oparciu o dokumentacje projektowa i ewentualnie dodatkowe ustalenia, wynikłe w czasie budowy, akceptowane przez kierownika projektu.

63 Jednostka obmiarowa zabezpieczenia kablowych linii telekomunikacyjnych jest metr. 8. ODBIÓR ROBÓT Ogólne wymagania dotyczące odbioru robót podano w SST D Wymagania ogólne. Po wykonaniu zabezpieczenia kanalizacji teletechnicznej i kabli telekomunikacyjnych do eksploatacji, Wykonawca zobowiązany jest dostarczyć zamawiającemu następujące dokumenty: - aktualna powykonawcza dokumentacje projektowa, - geodezyjna dokumentacje powykonawcza, - protokóły odbioru robót zanikających, - protokół odbioru robót przez właściwy urząd telekomunikacyjny i zakład radiokomunikacji i teletransmisji. 9. PODSTAWA PŁATNOSCI Ogólne wymagania dotyczące płatności podano w SST D Wymagania ogólne. Płatność za jednostkę obmiarowa należy przyjmować zgodnie z obmiarem i ocena jakości wykonanych robót na podstawie atestów producenta urządzeń, oględzin i pomiarów sprawdzających. Cena wykonania robót obejmuje: - roboty przygotowawcze, - dostarczenie i wbudowanie rur osłonowych - wykonanie inwentaryzacji urządzeń telekomunikacyjnych. 10. PRZEPISY ZWIAZANE Normy 1. BN-87/ Kruszywa mineralne do nawierzchni drogowych. Piasek. 2. BN-80/C Rury z nieplastyfikowanego polichlorku winylu (PCW). 3. BN-73/ Kanalizacja kablowa. Ogólne wymagania i badania Inne dokumenty 4. Instrukcja montażu telefonicznych kabli miejscowych o izolacji papierowo-powietrznej i powłoce polietylenowej z zapora przeciwwilgociowa (XTKM) - ZBŁ r. 5. Ustawa Rady Ministrów nr 60 z dnia 21 marca 1985 r. o drogach publicznych. 6. Rozporządzenie Ministra Budownictwa i Przemysłu Maszyn Budowlanych w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy przy wykonywaniu robót budowlano-montażowych i rozbiórkowych. Dziennik Ustaw Nr 13 z dnia 10 kwietnia 1972 r.

64 D ZABEZPIECZENIE PODZIEMNYCH LINII WODOCIAGOWYCH PRZY PRZEBUDOWIE I BUDOWIE DRÓG 1. WSTĘP 1.1. Przedmiot ST Przedmiotem niniejszej szczegółowej specyfikacji technicznej (SST) są wymagania ogólne dotyczące wykonania i odbioru robót drogowych w ramach Remont ul. Techników w miejscowości Chełm Śląski na odcinku od km do km 1+675, Zakres stosowania ST Specyfikacja techniczna (ST) jest stosowana jako dokument przetargowy i kontraktowy przy zleceniu i realizacji robót wymienionych w pkt Zakres robót objętych ST Niniejsza ogólna specyfikacja techniczna dotyczy zabezpieczenia podziemnych linii wodociągowych Zakres stosowania dotyczy wykonania budowy linii wodociągowych zarówno w gruntach nienawodnionych jak i nawodnionych, w środowisku słabo i silnie agresywnym (po odpowiednim zabezpieczeniu elementów betonowych ). Rury osłonowe stalowe Ø mb 1.4. Określenia podstawowe Przewód wodociągowy - rurociąg wraz z urządzeniami przeznaczony do dostarczenia wody odbiorcom Rura ochronna - rura o średnicy większej od przewodu wodociągowego służąca do przenoszenia obciążeń zewnętrznych i do odprowadzenia na bezpieczną odległość poza przeszkodę terenowa (korpus drogowy) ewentualnych przecieków wody.

65 Studzienka - komora wodociągowa - obiekt na przewodzie wodociągowym, przeznaczony do zainstalowania armatury lub na końcach rury ochronnej Pozostałe określenia podstawowe są zgodne z obowiązującą polska norma PN-87/B-1060, PN- 82/M i definicjami podanymi w SST D Wymagania ogólne. - wodociąg - zespół współpracujących ze sobą obiektów i urządzeń, przeznaczony do zaopatrywania ludności i przemysłu w wodę, - wodociąg grupowy - wodociąg zasilający w wodę co najmniej dwie jednostki osadnicze lub co najmniej jedna jednostkę osadnicza i co najmniej jeden zakład produkcyjny nie leżący w granicach tej jednostki osadniczej, - siec wodociągowa zewnętrzna - układ przewodów wodociągowych znajdujący sie poza budynkiem odbiorców, zaopatrujący w wodę ludność lub zakłady produkcyjne, - przewód wodociągowy magistralny; magistrala wodociągowa - przewód wodociągowy doprowadzający wodę od stacji wodociągowej do przewodów rozdzielczych, - przewód wodociągowy rozdzielczy - przewód wodociągowy doprowadzający wodę od przewodu magistralnego do przyłączy domowych i innych punktów czerpalnych, - przyłącze domowe; połączenie domowe - przewód wodociągowy z wodomierzem łączący sieć wodociągową z wewnętrzną instalacją obiektu zasilanego w wodę, - przewód wodociągowy tranzytowy i przesyłowy - przewód wodociągowy bez odgałęzień, przeznaczony wyłącznie do transportu wody na dużą odległość, łączący źródło wody ze zbiornikiem początkowym lub magistrala wodociągową, 1.5. Ogólne wymagania dotyczące robót Ogólne wymagania dotyczące robót podano w SST D Wymagania ogólne. 2. MATERIAŁY 2.1. Ogólne wymagania Ogólne wymagania dotyczące materiałów podano w SST D Wymagania ogólne. Wszystkie zakupione przez wykonawcę materiały, dla których normy PN i BN przewidują posiadanie zaświadczenia o jakości lub atestu, powinny być zaopatrzone przez producenta w taki dokument. Inne materiały powinny być wyposażone w takie dokumenty na życzenie kierownika projektu Rury ochronne Rury ochronne należy wykonać z materiałów trwałych, szczelnych, wytrzymałych mechanicznie i odpornych na działanie czynników agresywnych. Powierzchnie ścianek powinny być od wewnątrz i zewnątrz odpowiednio zaizolowane Korpus rury ochronnej

66 Do wykonania rur ochronnych należy stosować: - rury stalowe, bez szwu walcowane na gorąco ogólnego zastosowania wg PN-80/H malowane wewnętrznie asfaltozą (WM)i zabezpieczone zewnętrznie powłoka bitumiczna z podwójna przekładka (ZO2), - inne rodzaje rur zgodnie z dokumentacja techniczna i po wcześniejszym zaakceptowaniu przez kierownika projektu Uszczelnienia rur ochronnych Do uszczelnienia końcówek rur ochronnych należy stosować: - manszety uszczelniające 2.3. Kruszywo na podsypkę Podsypka pod rurociągi może być wykonana z tłucznia lub żwiru. Użyty materiał na podsypkę powinien odpowiadać wymaganiom norm: PN-86/B-06712, BN-66/ i BN-84/ Składowanie materiałów Rury ochronne Rury należy przechowywać w położeniu poziomym na płaskim, równym podłożu, w sposób gwarantujący zabezpieczenie ich przed uszkodzeniem i opadami atmosferycznymi oraz spełnienie warunków bhp. Ponadto: a) rury z tworzyw sztucznych ( PE ) należy składować w taki sposób, aby stykały sie one z podłożem na całej swej długości. Można je składować na gęsto ułożonych podkładach. Wysokość sterty rur nie powinna przekraczać: rur PE 1,5 m, Składowane rury nie powinny być narażone na bezpośrednie działanie promieniowania słonecznego. Temperatura w miejscu przechowywania nie powinna przekraczać 30 o C, b) rury stalowe można przechowywać w wiązkach lub luzem. Rury o średnicach poniżej 30 mm tylko w wiązkach, Kruszywo Składowisko kruszywa powinno być zlokalizowane jak najbliżej wykonywanego odcinka wodociągu. Podłoże składowiska powinno być równe, utwardzone, z odpowiednim odwodnieniem, zabezpieczające kruszywo przed zanieczyszczeniem w czasie jego składowania i poboru. 3. SPRZĘT 3.1. Ogólne wymagania dotyczące sprzętu

67 Ogólne wymagania dotyczące sprzętu podano w SST D Wymagania ogólne pkt Sprzęt do robót ziemnych przygotowawczych i wykończeniowych W zależności od potrzeb, Wykonawca zapewni następujący sprzęt do wykonania robót ziemnych i wykończeniowych: - żuraw budowlany samochodowy o nośności do 10 ton, - koparkę podsiębierną 0,25 m3 do 0,40 m3, - spycharkę kołowa lub gąsiennicową do 100 KM, - sprzęt do zagęszczania gruntu, a mianowicie: zagęszczarka wibracyjna, ubijak spalinowy, walec wibracyjny, 3.3. Sprzęt do robót montażowych W zależności od potrzeb i przyjętej technologii robót, Wykonawca zapewni następujący sprzęt montażowy: - samochód dostawczy do 0,9 t, - samochód skrzyniowy do 5 t, - samochód skrzyniowy od 5 do 10 t, - samochód samowyładowczy od 25 do 30 t, - samochód beczkowóz 4 t, - beczkowóz ciągniony 4000 dm3, - przyczepa dłużycowa do 10 t, - żurawie samochodowe do 4 t, od 5 do 6 t, od 7 do 10 t, Sprzęt montażowy i środki transportu muszą być w pełni sprawne i dostosowane do technologii i warunków wykonywanych robót oraz wymogów wynikających z racjonalnego ich wykorzystania na budowie. 4. TRANSPORT 4.1. Ogólne wymagania dotyczące transportu Ogólne wymagania dotyczące transportu podano w SST D Wymagania ogólne pkt Transport rur ochronnych Rury można przewozić dowolnymi środkami transportu wyłącznie w położeniu poziomym. Rury powinny być ładowane obok siebie na całej powierzchni i zabezpieczone przed przesuwaniem sie przez podklinowanie lub inny sposób. Rury w czasie transportu nie powinny stykać sie z ostrymi przedmiotami, mogącymi spowodować uszkodzenia mechaniczne. Podczas prac przeładunkowych rur nie należy rzucać, a szczególna ostrożność należy zachować przy przeładunku rur z tworzyw sztucznych w temperaturze blisko 0 o C i niższej. Przy wielowarstwowym układaniu rur górna warstwa

68 nie może przewyższać ścian środka transportu o więcej niż 1/3 średnicy zewnętrznej wyrobu. Pierwsza warstwę rur kielichowych i kołnierzowych należy układać na podkładach drewnianych, podobnie poszczególne warstwy należy przedzielać elementami drewnianymi o grubości większej niż wystające części rur Transport kruszywa Kruszywa użyte na podsypkę mogą być transportowane dowolnymi środkami. Wykonawca zapewni środki transportowe w ilości gwarantującej ciągłość dostaw materiałów, w miarę postępu robót. 5. WYKONANIE ROBÓT 5.1. Ogólne zasady wykonania robót Ogólne zasady wykonania robót podano w SST D Wymagania ogólne pkt Roboty przygotowawcze Przed przystąpieniem do robót wykonawca dokona ich wytyczenia i trwale oznaczy je w terenie za pomocą kołków osiowych, kołków świadków i kołków krawędziowych. W przypadku niedostatecznej ilości reperów stałych wykonawca wbuduje repery tymczasowe (z rzędnymi sprawdzanymi przez służby geodezyjne), a szkice sytuacyjne reperów i ich rzędne przekaże kierownikowi projekt. W celu zabezpieczenia wykopów przed zalaniem woda pompowana z wykopów lub z opadów atmosferycznych powinny być zachowane przez wykonawcę co najmniej następujące warunki: a) górne krawędzie bali przyściennych powinny wystawać co najmniej 15 cm ponad szczelnie przylegający teren; b) powierzchnia terenu powinna być wyprofilowana ze spadkiem umożliwiającym łatwy odpływ wody poza teren przylegający do wykopu; c) w razie konieczności wykonany zostanie ciąg odprowadzający wodą na bezpieczna odległość Roboty ziemne W przypadku usytuowania wykopu w jezdni wykonawca dokona rozbiórki nawierzchni i podbudowy, a materiał z rozbiórki odwiezie i złoży w miejscu uzgodnionym z kierownikiem projektu. Wykopy należy wykonać jako otwarte obudowane. Jeżeli materiały obudowy nie są fabrycznie zabezpieczone przed szkodliwym wpływem warunków atmosferycznych, to powinny one być zabezpieczone przez wykonawcę poprzez zastosowanie odpowiednich środków antykorozyjnych lub impregnacyjnych właściwych dla danego materiału. Metody wykonywania wykopów (ręcznie lub mechanicznie) powinny być dostosowane do głębokości wykopów, danych geotechnicznych oraz posiadanego sprzętu mechanicznego. Wydobyty grunt z wykopu powinien być wywieziony przez wykonawcę w miejsce wskazane przez kierownika projektu. Wykopy pod przewody powinny być

69 rozpoczynane od najniżej położonego punktu rurociągu przesuwając sie stopniowo do góry. Wykonanie obrysu wykopu należy dokonać przez ułożenie przy jego krawędziach bali lub dybli deskowania w ten sposób, aby jednocześnie były ustalone odcinki robocze. Elementy te należy przytwierdzić kołkami lub klamrami. Minimalna szerokość wykopu w świetle ewentualnej obudowy powinna być dostosowana do średnicy przewodu i wynosić 0,8 m plus średnica zewnętrzna przewodu. Deskowanie ścian wykopu należy prowadzić w miarę jego głębienia. Dno wykopu powinno być równe i wykonane ze spadkiem ustalonym w dokumentacji projektowej, przy czym powinno być ono na poziomie wyższym od rzędnej projektowanej o 0,20 m. Zdjęcie pozostawionej warstwy (0,20 m) gruntu należy wykonać bezpośrednio przed ułożeniem przewodów. Usuniecie tej warstwy Wykonawca wykona ręcznie lub w sposób uzgodniony z kierownikiem projektu Przygotowanie podłoża Rodzaj podłoża jest zależny od rodzaju gruntu w wykopie. W gruntach suchych piaszczystych, żwirowo-piaszczystych i piaszczysto-gliniastych o wytrzymałości powyżej 0,05 MPa podłożem jest grunt naturalny przy nienaruszonym dnie wykopu, spełniający wymagania normy PN-85/B W gruntach spoistych lub skalistych należy wykonać podłoże wzmocnione z warstw pospółki lub żwiru z domieszka piasku grubości od 15 do 20 cm, zgodnie z PN- 53/B W gruntach nawodnionych (odwadnianych w trakcie robót) podłoże należy wykonać z warstwy świru lub tłucznia z piaskiem grubości od 15 do 20 cm łącznie z ułożonymi sączkami odwadniającymi. W gruntach kurzawkowych oraz w gruntach torfiastych podłoże należy wykonać zgodnie z indywidualna dokumentacja projektowa zaakceptowana przez kierownika projektu. Wykonawca dokona zagęszczenia wykonywanego podłoża do IS nie mniej niż 0, Roboty montażowe Wytyczne wykonania rur ochronnych Przejścia przewodu pod drogami o ciężkim ruchu pojazdów, tj. o obciążeniu jezdni ruchem powyżej ton na dobę, liczbę pojazdów powyżej 2300 na dobę oraz przez obiekt powinny być wykonane w rurze ochronnej. Konce rury ochronnej powinny być usytuowane poza korpusem drogowym w odległości od 1 do 2 m od podstawy nasypu, a w przypadku istnienia rowów odwadniających - poza nimi. Rura ochronna pod autostradami i drogami ekspresowymi powinna sie kończyć w studzienkach lub komorach (w których przewód powinien być przystosowany do demontażu). Zasuwy odcinające powinny znajdować sie na zewnątrz studzienek. Pod pozostałymi drogami rurę ochronną należy zakończyć pierścieniami uszczelniającymi i zaopatrzyć w rurkę sygnalizacyjna średnicy 25 mm wprowadzona do poziomu terenu, a jej zakończenie umieścić w skrzynce do zasuw.

70 Pierścienie uszczelniające maja za zadanie zabezpieczenie wolnej przestrzeni miedzy przewodem a rura ochronna przed dostaniem sie do jej wnętrza wody lub innych zanieczyszczeń oraz przed wydostaniem sie na zewnątrz w niekontrolowany sposób wody pochodzącej z ewentualnej awarii przewodu Zasypanie wykopów i ich zagęszczenie Użyty materiał i sposób zasypania nie powinny spowodować uszkodzenia ułożonego przewodu i obiektów na przewodzie oraz izolacji wodoochronnej, przeciwwilgociowej i cieplnej. Grubość warstwy ochronnej zasypu strefy niebezpiecznej wg PN-53/B powinna wynosić 0,3 m.: Materiałem zasypu w obrębie strefy niebezpiecznej powinien być grunt nieskalisty, bez grud i kamieni, mineralny, sypki, drobno- i średnioziarnisty wg PN-74/B Materiał zasypu w obrębie strefy niebezpiecznej powinien być zagęszczony ubijakiem ręcznym po obu stronach przewodu, zgodnie z PN-68/B Pozostałe warstwy gruntu dopuszcza sie zagęszczać mechanicznie, o ile nie spowoduje to uszkodzenia przewodu. Wskaźnik zagęszczenia gruntu powinien być nie mniejszy niż 0,97. W przypadku prowadzenia robót ziemnych w istniejącej drodze o nawierzchni ulepszonej i trudności osiągnięcia wskaźnika zagęszczenia gruntu co najmniej 1, należy zastąpić górną warstwę zasypu wzmocnioną podbudową drogi. 6. KONTROLA JAKOSCI ROBÓT 6.1. Ogólne zasady kontroli jakości robót Ogólne zasady kontroli jakości robót podano w SST D Wymagania ogólne pkt Kontrola, pomiary i badania Badania przed przystąpieniem do robót Przed przystąpieniem do robót wykonawca powinien wykonać badania mające na celu: - zakwalifikowania gruntów do odpowiedniej kategorii, - określenie rodzaju gruntu i jego uwarstwienia, - określenie stanu terenu, - ustalenie sposobu zabezpieczenia wykopów przed zalaniem woda, - ustalenie metod wykonywania wykopów, - ustalenie metod prowadzenia robót i ich kontroli w czasie trwania budowy Kontrola, pomiary i badania w czasie robót

71 Wykonawca jest zobowiązany do stałej i systematycznej kontroli prowadzonych robót w zakresie i z częstotliwością zaakceptowana przez kierownika projektu w oparciu o normę BN-83/ , PN- 81/B i PN-91/B W szczególności kontrola powinna obejmować: - sprawdzenie rzędnych założonych ław celowniczych w nawiązaniu do podanych na placu budowy stałych punktów niwelacyjnych z dokładnością odczytu do 1 mm, - sprawdzenie metod wykonywania wykopów, - zbadanie materiałów i elementów obudowy pod katem ich zgodności z cechami podanymi w dokumentacji technicznej i warunkami technicznymi podanymi przez wytwórcę, - badanie zachowania warunków bezpieczeństwa pracy, - badanie zabezpieczenia wykopów przed zalaniem woda, - badanie prawidłowości podłoża naturalnego, w tym głównie jego nienaruszalności, wilgotności i zgodności z określonym w dokumentacji, - badanie i pomiary szerokości, grubości i zagęszczenia wykonanego podłoża wzmocnionego z kruszywa, - badanie ewentualnego drenażu, - badanie w zakresie zgodności z dokumentacja techniczna i warunkami określonymi w odpowiednich normach przedmiotowych lub warunkami technicznymi wytwórni materiałów, ewentualnie innymi umownymi warunkami, - badanie głębokości ułożenia rur ochronnych, jego odległości od budowli sąsiadujących i ich zabezpieczenia, - badanie ułożenia rur ochronnych na podłożu, - badanie zabezpieczenia przewodu przy przejściu pod drogami (rury ochronne, obudowy tunelowe), - badanie warstwy ochronnej zasypu przewodu, - badanie zasypu przewodu do powierzchni terenu poprzez badanie wskaźników zagęszczenia poszczególnych jego warstw Dopuszczalne tolerancje i wymagania: - odchylenie odległości krawędzi wykopu w dnie od ustalonej w planie osi wykopu nie powinno wynosić więcej ni_ ± 5 cm, - odchylenie wymiarów w planie nie powinno być większe niż 0,1 m, - odchylenie grubości warstwy zabezpieczającej naturalne podłoże nie powinno przekroczyć ± 3 cm, - dopuszczalne odchylenia w planie krawędzi wykonanego podłoża wzmocnionego od ustalonego na ławach celowniczych kierunku osi przewodu nie powinny przekraczać: dla przewodów z tworzyw sztucznych 10 cm, dla pozostałych przewodów 5 cm, - różnice rzędnych wykonanego podłoża nie powinny przekroczyć w żadnym jego punkcie: dla przewodów z tworzyw sztucznych ± 5 cm, dla pozostałych przewodów ± 2cm, - dopuszczalne odchylenia osi przewodu od ustalonego na ławach celowniczych nie powinny przekroczyć: dla przewodów z tworzyw sztucznych 10 cm, dla pozostałych przewodów 2 cm, - dopuszczalne odchylenia spadku przewodu nie powinny w żadnym jego punkcie przekroczyć: dla przewodów z tworzyw sztucznych ± 5 cm, dla pozostałych przewodów ± 2cm i nie mogą spowodować na odcinku przewodu przeciwnego spadku ani zmniejszenia jego do zera,

72 - stopień zagęszczenia zasypki wykopów określony w trzech miejscach na długości 100 m nie powinien wynosić mniej niż 0, OBMIAR ROBÓT 7.1. Ogólne zasady obmiaru robót Ogólne zasady obmiaru robót podano w SST D Wymagania ogólne pkt Jednostka obmiarowa Jednostka obmiarowa jest m (metr) wykonanego i odebranego zabezpieczenia rurami ochronnymi i uwzględnia niżej wymienione elementy składowe, obmierzone według innych jednostek: 8. ODBIÓR ROBÓT 8.1. Ogólne zasady odbioru robót Ogólne zasady odbioru robót podano w SST D Wymagania ogólne pkt. 8. Roboty uznaje sie za wykonane zgodnie z dokumentacja projektowa, SST i wymaganiami kierownika projektu, jeżeli wszystkie pomiary i badania z zachowaniem tolerancji wg pkt. 6 dały wyniki pozytywne Odbiór robót zanikających i ulegających zakryciu Odbiorowi robót zanikających i ulegających zakryciu podlegają wszystkie technologiczne czynności związane z zabezpieczeniem linii wodociągowych, a mianowicie: - roboty przygotowawcze, - roboty ziemne z obudowa ścian wykopów, - przygotowanie podłoża, - wykonanie rur ochronnych, - próby szczelności przewodów, zasypanie i zagęszczenie wykopu. Odbiór robót zanikających powinien być dokonany w czasie umożliwiającym wykonanie korekt i poprawek bez hamowania ogólnego postępu robót. Długość odcinka robót ziemnych poddana odbiorowi nie powinna być mniejsza od 50 m i powinna wynosić: około 300 m dla przewodów z tworzywa sztucznego PE bez względu na sposób prowadzenia wykopów, w przypadku ułożenia ich w wykopach o ścianach umocnionych. Dopuszcza sie zwiększenie lub zmniejszenie długości przeznaczonego do odbioru odcinka przewodu z tym, że powinna być ona uzależniona od warunków lokalnych oraz umiejscowienia uzbrojenia lub uzasadniona względami techniczno-ekonomicznymi. Kierownik Projektu dokonuje odbioru robót zanikających zgodnie z zasadami określonymi w SST D Wymagania ogólne pkt Odbiór końcowy

73 Odbiorowi końcowemu wg PN-81/B i PN-91/B podlega: - sprawdzenie kompletności dokumentacji do odbioru technicznego końcowego (polegające na sprawdzeniu protokółów badań przeprowadzonych przy odbiorach technicznych częściowych), Wyniki przeprowadzonych badan podczas odbioru powinny być ujęte w formie protokółu, szczegółowo omówione, wpisane do dziennika budowy i podpisane przez nadzór techniczny oraz członków komisji przeprowadzającej badania. Wyniki badan przeprowadzonych podczas odbioru końcowego należy uznać za dokładne, jeżeli wszystkie wymagania (badanie dokumentacji i szczelności całego przewodu) zostały spełnione. Jeżeli któreś z wymagań przy odbiorze technicznym końcowym nie zostało spełnione, należy ocenić jego wpływ na stopień sprawności działania przewodu i w zależności od tego określić konieczne dalsze postępowanie. 9. PODSTAWA PŁATNOSCI 9.1. Ogólne ustalenia dotyczące podstawy płatności Ogólne ustalenia dotyczące podstawy płatności podano w SST D Wymagania ogólne pkt Cena jednostki obmiarowej Cena 1 m wykonanej i odebranej linii wodociągowej obejmuje: - dostawę materiałów, - wykonanie robót przygotowawczych, - wykonanie wykopu w gruncie I - IV kat. wraz z umocnieniem ścian wykopu i jego odwodnieniem, - przygotowanie podłoża i fundamentu, - wykonanie saczków, - wykonanie zabezpieczeń przewodu przy przejściu pod drogami (rur ochronnych wraz z uszczelnieniem i uzbrojeniem), - zasypanie wykopu wraz z jego zagęszczeniem, - doprowadzenie terenu do stanu pierwotnego, - pomiary i badania. Cena jednostki obmiarowej nie obejmuje wykonania obudowy tunelowej będącej tematem oddzielnej specyfikacji. 10. PRZEPISY ZWIAZANE Normy 1 PN-87/B Siec wodociągowa zewnętrzna. Obiekty i elementy wyposażenia. Terminologia. 2 PN-74/B Grunty budowlane. Podział, nazwy, symbole i określenia.

74 3 PN-81/B Grunty budowlane. Posadowienia bezpośrednie budowli. Obliczenia statyczne i projektowanie. 4 PN-68/B Roboty ziemne budowlane. Wymagania w zakresie wykonywania i badania przy odbiorze. 5 PN-86/B Kruszywa mineralne do betonu. 6 PN-81/B Wodociągi. Przewody zewnętrzne. Wymagania i badania przy odbiorze. 7 PN-85/B Wodociągi. Przewody z rur stalowych i żeliwnych na terenach górniczych. Wymagania i badania. 8 PN-90/B Zaprawy budowlane zwykłe. 9 PN-74/C Rury z nieplastyfikowanego polichlorku winylu. Wymiary. 10 PN-76/C Kształtki do rur ciśnieniowych z nieplastyfikowanego polichlorku winylu. 11 PN-74/C Rury ciśnieniowe z nieplastyfikowanego polichlorku winylu. Wymagania i badania. 12 PN-80/H Rury stalowe bez szwu walcowane na gorąco ogólnego zastosowania. 13 PN-79/H Rury stalowe ze szwem przewodowe. 14 PN-82/M Armatura przemysłowa. Terminologia. 15 PN-92/M Armatura przemysłowa. Ogólne wymagania i badania. 16 PN-84/M Armatura przemysłowa. Zasuwy klinowe kielichowe żeliwne na ciśnienie nominalne 1 MPa. 17 PN-83/M-74024/00 Armatura przemysłowa. Zasuwy klinowe kołnierzowe żeliwne. Wymagania i badania. 18 PN-83/M-74024/02 Armatura przemysłowa. Zasuwy klinowe kołnierzowe żeliwne na ciśnienie nominalne 0,63 MPa. 19 PN-83/M-74024/03 Armatura przemysłowa. Zasuwy klinowe kołnierzowe żeliwne na ciśnienie nominalne 1 MPa. 20 PN-85/M Skrzynki uliczne stosowane w instalacjach wodnych i gazowych. 21 PN-89/M Armatura przemysłowa. Hydranty nadziemne na ciśnienie nominalne 1 MPa. 22 BN-77/ Armatura przemysłowa. Hydranty. Wymagania i badania. 23 BN-75/ Ochrona przed korozja. Wymagania ogólne i ocena wykonania. 24 BN-74/ Rury polietylenowe typ 50. Wymiary. 25 BN-74/ Rury polietylenowe typ 50. Wymagania techniczne. 26 BN-80/ Rury ciśnieniowe z polipropylenu. Wymagania i badania. 27 BN-77/ Cement. Transport i przechowywanie. 28 BN-66/ Kruszywo naturalne do nawierzchni drogowych i kolejowych. 29 BN-84/ Kruszywo mineralne. Kruszywo kamienne łamane do nawierzchni drogowych. 30 BN-83/ Przewody podziemne. Roboty ziemne. Wymagania i badania przy odbiorze. 31 BN-81/ Wodociągi wiejskie. Bloki oporowe prefabrykowane. Warunki techniczne wykonania i wbudowania. 32 BN-81/ Wodociągi wiejskie. Bloki oporowe. Wymiary i warunki stosowania. 33 PN-EN 877:2004/A1 Rury i kształtki z żeliwa, złącza i elementy wyposażenia instalacji do odprowadzania wód z budynków

75 -- Wymagania, metody badan i zapewnienie jakości 34 PN-87/B Siec wodociągowa zewnętrzna. Obiekty i elementy wyposażenia. 35 PN-B-10725:1997 Wodociągi. Przewody zewnętrzne. Wymagania i badania D PRZEBUDOWA KOLIZJI GAZOWYCH 1. WSTĘP 1.1. Przedmiot SST Przedmiotem niniejszej szczegółowej specyfikacji technicznej są wymagania dotyczące wykonania i odbioru podziemnych linii gazowych w ramach Remont ul. Techników w miejscowości Chełm Śląski na odcinku od km do km 1+675, Zakres stosowania SST Szczegółowa specyfikacja techniczna SST jest stosowana jako dokument przetargowy i kontraktowy przy zlecaniu i realizacji robót na drogach krajowych i wojewódzkich Zakres robót objętych SST Niniejsza ogólna specyfikacja techniczna dotyczy przebudowy podziemnych linii gazowych kolidujących z przebudową i budową dróg, z wyjątkiem terenów eksploatacji górniczej. Zakres stosowania dotyczy wykonania przebudowy linii gazowych zarówno w gruntach nienawodnionych jak i nawodnionych, w środowisku słabo i silnie agresywnym. Rury osłonowe stalowe Ø mb 1.4. Określenia podstawowe

76 Gazociąg - rurociąg wraz z wyposażeniem służący do przesyłania i rozdziału paliw gazowych Rura ochronna - rura o średnicy większej od gazociągu, usytuowana w przybliżeniu współosiowo z gazociągiem, służąca do przenoszenia obciążeń zewnętrznych i do odprowadzania przecieków gazu poza przeszkodę terenową Rura przejściowa - rura o średnicy większej od rury ochronnej, usytuowana w przybliżeniu współosiowo z gazociągiem, służąca do wykonania przejścia pod przeszkodą terenową bez wykonania wykopu (np. metodą przecisku lub przewiertu) Rura wydmuchowa - rura służąca do odprowadzenia z rury ochronnej na zewnątrz mniejszych przecieków gazu, a której zakończenie dla gazociągów o ciśnieniu do 0,4 MPa powinno być umieszczone w skrzynce ulicznej, zaś dla gazociągów powyżej 0,4 MPa w kolumnie wydmuchowej Stacja gazowa - stacja gazowa wraz z wyposażeniem służąca do redukcji ciśnienia gazu i pomiaru przepływającego gazu Przyłącze - odcinek gazociągu od kurka głównego umieszczonego przed reduktorem domowym do zasuwy zainstalowanej na gazociągu, a w razie braku zasuwy, do odgałęzienia na gazociągu Obiekt terenowy - obiekt naturalny lub sztuczny usytuowany nad lub pod powierzchnią ziemi, który ze względu na swój charakter może podlegać szkodliwym działaniom sieci gazowej lub sam na nią szkodliwie oddziaływać Odległość podstawowa - dopuszczalna odległość osi gazociągu od obiektu terenowego (przeszkody terenowej) bez specjalnych zabezpieczeń gazociągu Pozostałe określenia podstawowe są zgodne z definicjami podanymi w SST D-M Wymagania ogólne Ogólne wymagania dotyczące robót 2. materiały Ogólne wymagania dotyczące robót podano w SST D-M Wymagania ogólne Ogólne wymagania dotyczące materiałów Ogólne wymagania dotyczące materiałów podano w SST D-M Wymagania ogólne. Wszystkie zakupione przez Wykonawcę materiały, dla których normy PN i BN przewidują posiadanie zaświadczenia o jakości lub atestu, powinny być zaopatrzone przez producenta w taki dokument. Inne materiały powinny być wyposażone w takie dokumenty na życzenie Inżyniera Rury przewodowe Rodzaj rur, ich średnice zależne są od istniejących przewodów i ustala się je z odpowiednim użytkownikiem sieci gazowej. Do wykonania sieci gazowej stosuje się następujące materiały: rury stalowe bez szwu walcowane na gorąco ogólnego zastosowania wg PN-80/H [17] malowane wewnątrz asfaltozą (WM) i zabezpieczone zewnątrz powłoką bitumiczną z pojedynczą (ZO1) lub podwójną przekładką (ZO2),

77 rury stalowe ze szwem przewodowe wg PN-79/H [18] zabezpieczone wewnętrznie roztworem asfaltu (WM), zewnętrznie powłoką bitumiczną z pojedynczą (ZO1), podwójną (ZO2) przekładką z włókna szklanego, ze szwem wzdłużnym lub spiralnym (S), ściankami ukosowanymi (V), o określonym składzie chemicznym i własnościach wytrzymałościowych oraz sprawdzonej szczelności (B2, B3), rury ciśnieniowe z polietylenu typ 50 (PE) wg BN-74/ [36] i BN-74/ [35], spełniające ponadto wymagania zawarte w Wytycznych M.O.Z.G. - Warszawa [69] Rury ochronne Rury ochronne powinny mieć ściankę o grubości nie mniejszej niż grubość ścianki gazociągu. Zewnętrzna powierzchnia rury ochronnej stalowej powinna być zabezpieczona izolacją antykorozyjną wytrzymałą na przebicie prądem o napięciu min. 18 kv, a powierzchnia wewnętrzna przez pomalowanie Korpus rury ochronnej Do wykonania rur ochronnych należy stosować: rury stalowe, bez szwu walcowane na gorąco ogólnego zastosowania wg PN-80/H [17] malowanie wewnętrznie asfaltozą (WM) i zabezpieczone zewnętrznie powłoką bitumiczną z podwójną przekładką (ZO2), rury stalowe ze szwem przewodowe wg PN-79/H [18] zabezpieczone wewnętrznie i zewnętrznie jak rury wyżej. Gatunek stali należy ustalać na podstawie obliczeń wytrzymałościowych. Na żądanie Zamawiającego mogą być stosowane rury o zabezpieczonej zewnętrznie powierzchni z potrójną przekładką z włókna szklanego Uszczelnienie rury ochronnej Do uszczelnienia końcówek rur ochronnych należy stosować: półpierścienie wykonane z blachy stalowej grubo walcowanej na gorąco StO grubości od 5 do 19 mm, pręty dystansowe (minimum 3 szt.) okrągłe walcowane na gorąco StO średnicy od 8 do 14 mm, sznur konopny kręcony, czesankowy, surowy, asfalt izolacyjny wysokotopliwy IW-80, IW Rury wydmuchowe dla gazociągów o ciśnieniu do 0,4 MPa Do wykonania rur wydmuchowych należy stosować: rury stalowe instalacyjne S-Cz-G wg PN-74/H [16] malowane wewnątrz asfaltozą (WM) i zabezpieczone zewnątrz izolacją (ZO1), skrzynki uliczne stosowane w instalacjach gazowych zgodnie z wymaganiami PN-85/M [30] Rury wydmuchowe dla gazociągów o ciśnieniu powyżej 0,4 MPa Do wykonania rur wydmuchowych dla ciśnień powyżej 0,4 MPa należy stosować: rury stalowe ze szwem przewodowe S-P-Cz-B2 wg PN-79/H [18] zabezpieczone wewnętrznie roztworem asfaltu, zaś zewnętrznie powłoką bitumiczną z pojedynczą przekładką z włókna szklanego; kolumny wydmuchowe z zaworem wydmuchowym wykonane z rur stalowych S-P-Cz-B2 wg PN-79/H [18] obudowane częściowo betonem zbrojonym, wykonane wg indywidualnej dokumentacji projektowej. Rury stalowe należy zagruntować 2 razy farbą miniową i pomalować 2 razy farbą olejną ogólnego stosowania koloru żółtego.

78 Obudowę betonową kolumny należy wykonać z betonu klasy B15 zagęszczonego ręcznie lub mechanicznie z zastosowaniem stali zbrojeniowej kl. A-0. Powierzchnie betonowe należy posmarować 2 razy lepikiem asfaltowym na zimno; płyty fundamentowe wykonane wg indywidualnej dokumentacji z betonu klasy B20 z zastosowaniem stali zbrojeniowej kl. A-I. Masę betonową należy zagęścić mechanicznie lub ręcznie przez ubijanie. Wszystkie powierzchnie należy zaizolować stosując dwie warstwy lepiku asfaltowego na zimno Rury przejściowe [18]. Do wykonania rur przejściowych należy stosować rury stalowe S-V-Cz-WM-B2 wg PN-79/H Grubość ścianek należy ustalić na podstawie obliczeń wytrzymałościowych Armatura i kształtki Armatura i kształtki wbudowane w gazociąg powinny mieć wytrzymałość mechaniczną oraz konstrukcję umożliwiającą bezpieczne przenoszenie maksymalnych ciśnień gazu i naprężeń rur gazociągu. W gazociągach układanych w ziemi korpusy armatury powinny być wykonane ze stali lub staliwa. Armatura wmontowana w gazociąg może nie mieć atestu, jeżeli oznaczono na niej zgodnie z normą wszystkie dane techniczne pozwalające określić przydatność armatury do pracy w przyjętych parametrach gazociągu. Niniejszą specyfikacją nie są objęte: zespoły przyłączeniowe gazociągów niskiego i średniego ciśnienia wg BN-74/ [62] oraz wysokiego ciśnienia wg BN-79/ [52], zespoły zaporowo-wpustowe gazociągów niskiego i średniego ciśnienia wg BN-74/ [63] oraz wysokiego ciśnienia wg BN-80/ [54] i BN-71/ [56], nadziemne układy zasuw wg BN-80/ [66] Punkty pomiarów elektrycznych Punkty pomiarów elektrycznych należy wykonywać z materiałów objętych normami: BN-74/ [42] oraz BN-74/ , -03, -04 [41, 43, 44] Składowanie materiałów Rury przewodowe, ochronne i przejściowe Rury należy przechowywać w czystych i suchych pomieszczeniach, w położeniu poziomym, w sposób gwarantujący zabezpieczenie ich przed uszkodzeniem oraz spełnienie warunków bhp. Rury można przechowywać w wiązkach lub luzem. Rury o średnicach poniżej 30 mm tylko w wiązkach. Rury z tworzyw sztucznych PE należy składować w taki sposób, aby stykały się one z podłożem na całej swej długości. Można je składować na gęsto ułożonych podkładach. Wysokość sterty rur nie powinna

79 przekraczać 1,5 m. Składowane rury nie powinny być narażone na bezpośrednie działanie promieniowania słonecznego. Temperatura w miejscu przechowywania nie powinna przekraczać 30 o C Armatura przemysłowa Armatura przemysłowa zgodnie z normą PN-92/M [29] powinna być przechowywana w pomieszczeniach zabezpieczonych przed wpływami atmosferycznymi i czynnikami powodującymi korozję Elementy punktów pomiarów elektrycznych Elementy służące do pomiarów elektrycznych, takie jak: płytki izolacyjne, gniazda wtykowe, tablice informacyjne i orientacyjne, przewody, puszki oraz inne części osprzętu należy przechowywać w opakowaniach, w czystych i suchych pomieszczeniach, w sposób gwarantujący zabezpieczenie ich przed uszkodzeniem. Słupki należy przechowywać, zgodnie z BN-74/ [41], układając je na wyrównanym podłożu rzędami, w warstwach wysokości do 1,20 m. Jeżeli przechowywanie będzie trwać dłużej niż 1 rok, słupki powinny być ułożone pod dachem Kolumny wydmuchowe 3. sprzęt Kolumny wydmuchowe należy przechowywać układając je rzędami na wyrównanym podłożu. Jeżeli przechowywanie będzie trwać dłużej niż 1 rok, kolumny powinny być ułożone pod dachem Ogólne wymagania dotyczące sprzętu Ogólne wymagania dotyczące sprzętu podano w SST D-M Wymagania ogólne pkt Sprzęt do robót ziemnych przygotowawczych i wykończeniowych W zależności od potrzeb, Wykonawca zapewni następujący sprzęt do wykonania robót ziemnych i wykończeniowych: piłę do cięcia asfaltu i betonu, piłę motorową łańcuchową 4,2 KM, żuraw budowlany samochodowy o nośności do 10 ton, koparkę podsiębierną 0,25 m 3 do 0,40 m 3, spycharkę kołową lub gąsiennicową do 100 KM, sprzęt do zagęszczania gruntu, a mianowicie: zagęszczarkę wibracyjną, ubijak spalinowy, walec wibracyjny, specjalistyczny sprzęt do uzupełniania nawierzchni Sprzęt do robót montażowych W zależności od potrzeb i przyjętej technologii robót, Wykonawca zapewni następujący sprzęt montażowy: samochód dostawczy do 0,9 t, samochód skrzyniowy do 5 t, samochód skrzyniowy od 5 do 10 t, samochód samowyładowczy do 5 t, samochód dłużycowy,

80 przyczepę skrzyniową 3,5 t, żuraw samochodowy do 6 t, żurawie boczne gąsiennicowe do 15 t, 35 t, ciągnik gąsiennicowy od 37 do 40 kn, wciągarkę ręczną od 3 do 5 t, spawarkę spalinową 300 A, sprężarkę spalinową o wydajności od 4 do 5 m 3 /min., sprężarkę powietrzną spalinową 10 m 3 /min., 10 MPa, suszarkę elektrod, kocioł do podgrzewania asfaltu, betoniarkę wolnospadową spalinową 250 dm 3, urządzenie przeciskowe, urządzenie przewiertowe, tłok czyszczący, defektoskop iskrowy D1-64, instalację rurową do pneumatycznej próby wytrzymałości i szczelności, zespół prądotwórczy 2,5 kva, barakowóz pomiarowy z AKP i UKP, pompę wirnikowa spalinową 225 m 3 /h, pompę wysokociśnieniową 30 l/min. Sprzęt montażowy i środki transportu muszą być w pełni sprawne i dostosowane do technologii i warunków wykonywanych robót oraz wymogów wynikających z racjonalnego ich wykorzystania na budowie. 4. transport 4.1. Ogólne wymagania dotyczące transportu Ogólne wymagania dotyczące transportu podano w SST D-M Wymagania ogólne pkt Transport rur przewodowych i ochronnych Rury przewozi się dowolnymi środkami transportu wyłącznie w położeniu poziomym, zabezpieczając je od uszkodzeń mechanicznych. W przypadku załadowania do wagonu lub samochodu ciężarowego więcej niż jednej partii rur, należy je zabezpieczyć przed pomieszaniem. Rury powinny być ładowane obok siebie na całej powierzchni i zabezpieczone przed przesuwaniem się przez podklinowanie lub inny sposób. W przypadku przewożenia rur transportem kolejowym, należy przestrzegać przepisy o ładowaniu i wyładowywaniu wagonów towarowych w komunikacji wewnętrznej (załącznik nr 10 DKP). Podczas prac przeładunkowych rur nie należy rzucać. Przy wielowarstwowym układaniu rur górna warstwa nie może przewyższać ścian środka transportu o więcej niż 1/3 średnicy zewnętrznej wyrobu Transport armatury przemysłowej Transport armatury powinien odbywać się krytymi środkami transportu, zgodnie z obowiązującymi przepisami transportowymi. Armatura transportowana luzem powinna być zabezpieczona przed przemieszczaniem i uszkodzeniami mechanicznymi.

81 Armatura drobna ( DN25) powinna być pakowana w skrzynie lub pojemniki Transport elementów punktów pomiarów elektrycznych Elementy służące do pomiarów elektrycznych (płytki izolacyjne, gniazda wtykowe, tablice, przewody, puszki i inny osprzęt) należy przewozić krytymi środkami transportu w opakowaniach wg asortymentu i zgodnie z obowiązującymi przepisami transportowymi Transport słupków punktów pomiarowych, kolumn wydmuchowych i płyt fundamentowych Elementy te mogą być przewożone dowolnymi środkami transportowymi. Podłogę oraz ściany boczne i czołowe środka transportowego należy wyłożyć materiałem wyściółkowym (słomą lub wełną drzewną) w takiej ilości, aby elementy betonowe były zabezpieczone przed bezpośrednim stykaniem się z podłogą lub ścianami. Wolną przestrzeń pomiędzy poszczególnymi elementami oraz między ścianami środka transportowego i ładunkiem należy dokładnie wypełnić materiałem wyściółkowym. Słupki, zgodnie z BN-74/ [41] oraz płyty fundamentowe można układać warstwami, przekładając poszczególne warstwy materiałem wyściółkowym. Kolumny wydmuchowe należy ustawiać w pozycji pionowej lub układać poziomo w jednej warstwie. Dla zabezpieczenia przed uszkodzeniem przewożonych elementów, Wykonawca dokona ich usztywnienia przez zastosowanie przekładek, rozpór i klinów z drewna, gumy lub innych odpowiednich materiałów. 5. wykonanie robót 5.1. Ogólne zasady wykonania robót Ogólne zasady wykonania robót podano w SST D-M Wymagania ogólne pkt Roboty przygotowawcze Przed przystąpieniem do robót Wykonawca dokona ich wytyczenia i trwale oznaczy je w terenie za pomocą kołków osiowych, kołków świadków i kołków krawędziowych. W przypadku niedostatecznej ilości reperów stałych Wykonawca wbuduje repery tymczasowe (z rzędnymi sprawdzanymi przez służby geodezyjne), a szkice sytuacyjne reperów i ich rzędne przekaże Inżynierowi. W celu zabezpieczenia wykopów przed zalaniem wodą pompowaną z wykopów lub z opadów atmosferycznych powinny być zachowane przez Wykonawcę co najmniej następujące warunki: a) górne krawędzie bali przyściennych powinny wystawać co najmniej 15 cm ponad szczelnie przylegający teren; b) powierzchnia terenu powinna być wyprofilowana ze spadkiem umożliwiającym łatwy odpływ wody poza teren przylegający do wykopu; c) w razie konieczności wykonany zostanie ciąg odprowadzający wodę na bezpieczną odległość Roboty ziemne

82 W przypadku usytuowania wykopu w jezdni Wykonawca dokona rozbiórki nawierzchni i podbudowy, a materiał z rozbiórki odwiezie i złoży w miejscu uzgodnionym z Inżynierem. Wykopy należy wykonać jako otwarte obudowane. Jeżeli materiały obudowy nie są fabrycznie zabezpieczone przed szkodliwym wpływem warunków atmosferycznych, to powinny one być zabezpieczone przez Wykonawcę poprzez zastosowanie odpowiednich środków antykorozyjnych lub impregnacyjnych właściwych dla danego materiału. Metody wykonywania wykopów (ręcznie lub mechanicznie) powinny być dostosowane do głębokości wykopów, danych geotechnicznych oraz posiadanego sprzętu mechanicznego. Wydobyty grunt z wykopu powinien być wywieziony przez Wykonawcę w miejsce wskazane przez Inżyniera. Wykopy pod przewody powinny być rozpoczynane od najniżej położonego punktu rurociągu przesuwając się stopniowo do góry. Wykonanie obrysu wykopu należy dokonać przez ułożenie przy jego krawędziach bali lub dyli deskowania w ten sposób, aby jednocześnie były ustalone odcinki robocze. Elementy te należy przytwierdzić kołkami lub klamrami. Minimalna szerokość wykopu w świetle ewentualnej obudowy powinna być dostosowana do średnicy przewodu i wynosić 0,8 m plus średnica zewnętrzna przewodu. Deskowanie ścian wykopu należy prowadzić w miarę jego głębienia. Struktura gruntu dna wykopu gazociągu nie powinna być naruszona na głębokości większej niż 0,2 m i na odcinkach dłuższych niż 3 m. Zdjęcie pozostawionej warstwy (0,20 m) gruntu należy wykonać bezpośrednio przed ułożeniem przewodów. Usunięcie tej warstwy Wykonawca wykona ręcznie lub w sposób uzgodniony z Inżynierem. W gruntach skalistych lub kamienistych na dnie wykopu gazociągu powinna być ułożona warstwa wyrównawcza grubości 0,1 do 0,2 m z ziemi nie zawierającej grud, kamieni i gnijących resztek roślinnych Przygotowanie podłoża Rodzaj podłoża jest zależny od rodzaju gruntu w wykopie. W gruntach suchych piaszczystych, żwirowo-piaszczystych i piaszczysto-gliniastych o wytrzymałości powyżej 0,05 MPa podłożem jest grunt naturalny przy nienaruszonym dnie wykopu. W gruntach spoistych lub skalistych należy wykonać podłoże wzmocnione z warstw pospółki lub żwiru z domieszką piasku grubości od 15 do 20 cm. W gruntach nawodnionych (odwadnianych w trakcie robót) podłoże należy wykonać z warstwy żwiru lub tłucznia z piaskiem grubości od 15 do 20 cm łącznie z ułożonymi sączkami odwadniającymi. W gruntach kurzawkowych oraz w gruntach torfiastych podłoże należy wykonać zgodnie z indywidualną dokumentacją projektową zaakceptowaną przez Inżyniera. Wykonawca dokona zagęszczenia wykonywanego podłoża do I S nie mniej niż 0, Roboty montażowe Warunki ogólne

83 gazociągi powinny być prowadzone po trasach zbliżonych do linii prostych w taki sposób, aby były zachowane odległości poziome od obiektów terenowych, zgodnie z Dziennikiem Ustaw Nr 45 tablice od 1 do 4 [67] oraz Dziennikiem Ustaw Nr 14 Art. od 37 do 39 oraz Art [68] - zgodnie z Art. 43.1, Dz. U. Nr 14 przebudowane gazociągi przy drogach powinny być sytuowane w odległości od zewnętrznej krawędzi jezdni co najmniej: Lp. Rodzaj drogi Na terenie zabudowy miast i wsi Poza terenem zabudowy 1 Autostrada 30 m 50 m 2 Droga ekspresowa 20 m 40 m 3 Droga ogólnodostępna a) a) krajowa 10 m 25 m b) b) wojewódzka 8 m 20 m c) c) gminna, lokalna miejska i 6 m 15 m zakładowa Od pozostałych obiektów wg ww. tablic od 1 do 4 Dz. U. Nr 45; ponadto gazociągów (z wyjątkiem odcinków doprowadzających gaz bezpośrednio do odbiorców) nie należy prowadzić przez tereny: zakładów przemysłowych, stacji kolejowych, jednostek wojskowych, zakładów chemicznych i magazynów materiałów łatwopalnych; gazociągów wysokiego ciśnienia nie należy prowadzić przez tereny o zwartej zabudowie lub przeznaczone do takiej zabudowy; gazociągi niskiego i średniego ciśnienia prowadzone na obszarach zabudowanych powinny być układane w pasach zieleni lub pod chodnikami; w przypadkach szczególnych (uzasadnionych względami techniczno-ekonomicznymi) dopuszcza się układanie gazociągów niskiego i średniego ciśnienia pod jezdnią. Wówczas powinny być one ułożone na podsypce z piasku o grubości 0,1 do 0,2 m i zasypane warstwą piasku do wysokości min. 0,2 m ponad powierzchnię rury. Warstwy piasku powinny być wentylowane za pomocą węchowych sączków liniowych wg BN-79/ [47] rozmieszczonych w odległości m; głębokość ułożenia gazociągu pod powierzchnią ziemi powinna być taka, aby grubość warstwy ziemi ponad górną tworzącą przewodu wynosiła co najmniej: dla gazociągów gazu suchego - 0,5 m, dla gazociągów gazu wilgotnego - 0,8 m. Głębokość ułożenia gazociągu nie może być jednak mniejsza od grubości warstw konstrukcyjnych nawierzchni ponad gazociągiem; w przypadkach uzasadnionych dopuszcza się układanie gazociągów nad powierzchnią terenów bagnistych, górskich oraz nad przeszkodami terenowymi. W przypadku prowadzenia odcinka gazociągu (niskiego, średniego lub wysokiego ciśnienia do 2,5 MPa) nad ziemią, należy układać go w miarę możliwości na istniejących konstrukcjach nadziemnych, np. na mostach lub wiaduktach, po uzgodnieniu z odpowiednim zarządem mostu; w przypadku, gdy współczynnik tarcia gazociągu o podłoże jest mniejszy lub równy tangensowi kąta nachylenia, powinny być stosowane urządzenia kotwiące Wytyczne dotyczące wykonania przewodów gazociągi należy wykonywać z rur stalowych: a) bez szwu o określonych własnościach mechanicznych i sprawdzonej szczelności wg PN-80/H [17], b) ze szwem wg PN-79/H [18]; dopuszcza się wykonanie gazociągów niskiego i średniego ciśnienia z rur stalowych używanych, o sprawdzonej przydatności do budowy gazociągu,

84 do budowy gazociągów o ciśnieniu roboczym do 0,6 MPa dopuszcza się stosowanie rur z tworzyw sztucznych, odpornych na korozyjne działanie składników gazu, o sprawdzonej szczelności i właściwościach wytrzymałościowych (rury polietylenowe typ 50 wg BN-74/ , 04 [35, 36]); rury przeznaczone do budowy gazociągów powinny być sprawdzone u wytwórcy pod względem szczelności i wytrzymałości, co powinno być potwierdzone odpowiednim dokumentem; grubość ścianek przewodów rurowych gazociągów średniego i wysokiego ciśnienia należy przyjmować zgodnie z dokumentacją projektową. Niezależnie od wyników obliczeń wytrzymałościowych zawartych w dokumentacji, grubość nominalna ścianki przewodu rurowego gazociągu wysokiego ciśnienia nie powinna być mniejsza niż: 3 mm - dla przewodów o średnicach nominalnych do 300 mm, 5 mm - dla przewodów o średnicach nominalnych od 300 do 500 mm, 6 mm - dla przewodów o średnicach nominalnych powyżej 500 mm; technologia oraz materiały użyte do łączenia rur powinny zapewniać wytrzymałość połączeń równą co najmniej wytrzymałości rur. Rury stalowe powinny być łączone spawaniem elektrycznym ręcznie lub półautomatycznie i automatycznie. Dopuszcza się spawanie gazowe w gazociągach o grubości ścianek do 6 mm dla ciśnień roboczych nie większych niż 1,2 MPa i niezależnie od wielkości ciśnienia - w gazociągach o średnicach nie większych niż 150 mm. Wymagania techniczne wykonywania robót spawalniczych w gazociągach z rur stalowych oraz wymagania techniczne łączenia rur z tworzyw sztucznych określa załącznik do zarządzenia Nr 47 [69]. Spoiny podłużne sąsiadujących ze sobą odcinków rur ze szwem powinny być przesunięte względem siebie o co najmniej 1/4 obwodu rury. Odległość pomiędzy sąsiadującymi ze sobą spoinami obwodowymi dla prostych odcinków rurociągu nie powinna być mniejsza niż obie średnice nominalne rury. W miejscach ułożenia spoin podłużnych lub obwodowych nie dopuszcza się wycinania otworów i wspawywania kroćców. Rury z PE powinny być łączone metodą zgrzewania zgodnie z dokumentacją techniczną i kartą technologiczną łączenia; stosowanie połączeń kołnierzowych dopuszcza się tylko przy łączeniu przewodów rurowych z armaturą kołnierzową. Łączenie gazociągów przy zastosowaniu izolujących połączeń kołnierzowych wg BN-77/ [65] należy stosować, gdy wymaga tego czynna ochrona antykorozyjna gazociągu; na odcinkach gazociągów ułożonych w gruncie nawodnionym lub w wodzie należy stosować i wykonywać dociążenie i zakotwienia przewodów zgodnie z BN-70/ [49] i BN-71/ [50]; na początku i końcu każdego odcinka gazociągu przewidzianego do czyszczenia przy użyciu tłoków czyszczących, należy sytuować w miejscach łatwo dostępnych śluzy tłoków czyszczących, wykonane wg BN-74/ [61] i BN-74/ [61]; bloki oporowe należy stosować i wykonywać zgodnie z BN-71/ [58] w punktach gazociągu, które wymagają utwierdzenia w kierunku osiowym; sączki węchowe należy stosować i wykonywać zgodnie z BN-79/ [47] oraz w przypadku prowadzenia gazociągu pod nawierzchnią nieprzepuszczalną dla gazu; izolację termiczną gazociągu należy stosować na ułożonych nad ziemią rurociągach gazu wilgotnego wg BN- 74/ [60]; podłączenia domowe gazociągu niskiego i średniego ciśnienia należy wykonywać zgodnie z wymaganiami BN-81/ [57] Wytyczne dotyczące skrzyżowania gazociągów z obiektami terenowymi

85 Wytyczne dotyczące skrzyżowań gazociągów z obiektami terenowymi oparte zostały na wymaganiach zawartych w PN-91/M [22] Skrzyżowania z drogami skrzyżowania nadziemne Przy skrzyżowaniach gazociągów usytuowanych nad drogami należy zachować prześwit pomiędzy najniższym punktem gazociągu lub konstrukcji podtrzymującej gazociąg, co najmniej: a) dla autostrad i dróg ekspresowych - 5,0 m, b) dla pozostałych dróg - 4,75 m. Odległość pozioma konstrukcji nośnej od krawędzi jezdni oraz prześwit gazociągu należy każdorazowo uzgodnić z zarządem drogi; skrzyżowania podziemne zgodnie z punktem i Skrzyżowania z rurociągami skrzyżowania podziemne a) skrzyżowania gazociągów z podziemnymi rurociągami (wody, gazu, kanalizacji i sieci ciepłowniczej nie mającej połączenia z pomieszczeniami dla ludzi i zwierząt oraz innymi rurociągami ciśnieniowymi) powinny być wykonane z zachowaniem odległości pionowej między zewnętrznymi ściankami gazociągu a ww. rurociągami, nie mniej niż: dla gazociągów o ciśnieniu do 0,4 Mpa - 0,10 m, dla gazociągów o ciśnieniu powyżej 0,4 Mpa - 0,20 m. Kąt skrzyżowania gazociągu z rurociągami powinien być nie mniejszy niż 15 o, b) skrzyżowania gazociągów z przewodami kanalizacyjnymi i kanałami ciepłowniczymi mającymi połączenia z pomieszczeniami dla ludzi i zwierząt powinny być rozwiązane zgodnie z punktem i ; skrzyżowania nadziemne Odległość między zewnętrzną powierzchnią gazociągu i zewnętrznymi powierzchniami innych rurociągów powinna stanowić prześwit co najmniej 0,15 m. Kąt skrzyżowania gazociągu z rurociągami powinien być nie mniejszy niż 30 o Skrzyżowania z elektroenergetycznymi liniami kablowymi i sygnalizacyjnymi podziemnymi skrzyżowanie gazociągu z podziemnymi kablami należy wykonywać z zachowaniem odległości pionowej między zewnętrzną ścianką gazociągu a kablem co najmniej 0,15 m; przy układaniu gazociągu pod kablem, kabel należy zabezpieczyć rurą z tworzywa sztucznego na długości co najmniej po 1,5 m od osi skrzyżowania, mierząc prostopadle do osi gazociągu; w przypadku układania gazociągu nad kablem, miejsce to należy oznaczyć zgodnie z PN-76/E [13]; kąt skrzyżowania gazociągu z kablami doziemnymi nie powinien być mniejszy niż 15 o Skrzyżowania z elektroenergetycznymi liniami napowietrznymi Skrzyżowania podziemne Odległość pozioma skrajnej ścianki gazociągu od rzutu fundamentu słupa napowietrznej linii elektroenergetycznej powinna być nie mniejsza niż: a) przy napięciu w linii do 1,0 kv i ciśnieniu gazu w gazociągu do 0,4 MPa - 0,5 m, powyżej 0,4 MPa - 3,0 m, b) przy napięciu w linii powyżej 1,0 kv i ciśnieniu gazu w gazociągu do 0,4 MPa - 5,0 m, powyżej 0,4 MPa - 10,0 m. Kąt skrzyżowania gazociągów podziemnych z liniami elektroenergetycznymi napowietrznymi powinien być nie mniejszy niż 15 o.

86 Skrzyżowania nadziemne Zgodnie z normą PN-75/E [12]. Kąt skrzyżowania gazociągów nadziemnych z liniami elektroenergetycznymi napowietrznymi powinien być nie mniejszy niż 30 o Skrzyżowania z telekomunikacyjnymi liniami napowietrznymi Przy skrzyżowaniach gazociągów z napowietrznymi liniami należy zachować odległość poziomą gazociągu od słupa co najmniej: a) dla gazociągów o ciśnieniu do 0,4 MPa - 0,50 m, b) dla gazociągów o ciśnieniu powyżej 0,4 MPa - 2,0 m. Kąt skrzyżowania gazociągów nadziemnych z liniami telekomunikacyjnymi napowietrznymi powinien być nie mniejszy niż 60 o, zaś gazociągów podziemnych - nie mniejszy niż 15 o Skrzyżowania z telekomunikacyjnymi liniami kablowymi Jeżeli odległość pionowa między zewnętrzną ścianką gazociągu o ciśnieniu do 0,4 MPa a kablem wynosi od 0,1 do 0,5 m, kabel wymaga zabezpieczenia pustakiem kablowym, zaś przy odległości pionowej powyżej 0,5 m nie jest wymagane takie zabezpieczenie. Przy skrzyżowaniach gazociągu o ciśnieniu powyżej 0,4 MPa z kablem, niezależnie od odległości pionowej, należy pomiędzy nimi stosować zabezpieczenia kabla pustakiem kablowym. Kąt skrzyżowania gazociągów z liniami kablowymi powinien być nie mniejszy niż: a) dla gazociągów ułożonych (w miejscach skrzyżowań) w rurach ochronnych - 60 o, b) dla gazociągów bez rur ochronnych - 15 o Skrzyżowania z kanalizacją kablową Skrzyżowania gazociągów z kanalizacją kablową mającą połączenie z pomieszczeniami dla ludzi i zwierząt powinny być rozwiązane zgodnie z punktem i Wytyczne wykonania rur ochronnych Przy wykonywaniu rur ochronnych należy przestrzegać wymagań zawartych w PN-91/M [22] Stosowanie rur ochronnych Rury ochronne na gazociągu należy stosować: a) w miejscach skrzyżowań gazociągu z autostradami, drogami ekspresowymi i krajowymi (przy skrzyżowaniach z innymi drogami stosowanie rury ochronnej jest dopuszczalne w technicznie uzasadnionych przypadkach); b) przy skrzyżowaniach gazociągów z przewodami kanalizacyjnymi i kanałami ciepłowniczymi mającymi połączenia z pomieszczeniami dla ludzi i zwierząt; c) przy skrzyżowaniu gazociągów z kanalizacją kablową mającą połączenie z pomieszczeniami dla ludzi i zwierząt; d) przy układaniu gazociągów na mostach i wiaduktach kolejowych oraz drogowych po uzgodnieniu z zarządem mostu; e) w przypadku skrzyżowania gazociągów z rurociągami rozprowadzającymi substancje łatwopalne; f) w miejscach skrzyżowań gazociągów z torami kolejowymi (nie jest tematem niniejszej specyfikacji) Odległość pozioma końca rury i pionowa przy skrzyżowaniach z drogami

87 Odległość pozioma końca rury ochronnej od zewnętrznej krawędzi jezdni, mierzona prostopadle do osi drogi, powinna być nie mniejsza niż podana w tablicy 1. Tablica 1. Ciśnienie gazu w gazociągu, MPa Lp. Nazwa drogi do 0,4 od 0,4 do 2,5 powyżej 2,5 m 1 Autostrady i drogi ekspresowe 5,0 15,0 25,0 2 Drogi krajowe 1,0 10,0 15,0 3 Pozostałe drogi 0,5 6,0 10,0 Odległość pionowa mierzona od zewnętrznej powierzchni rury ochronnej od powierzchni jezdni powinna wynosić nie mniej niż podana w tablicy 2. Tablica 2. Ciśnienie gazu w gazociągu, MPa Lp. Nazwa drogi do 0,4 powyżej 0,4 1 Autostrady i drogi ekspresowe 1,2 1,5 2 Drogi krajowe 1,0 1,2 3 Pozostałe drogi 0,8 1,2 m W przypadku stosowania przy skrzyżowaniach rury przejściowej (na rurze ochronnej) odległość pionowa ścianki tej rury od nawierzchni jezdni nie może być mniejsza niż 0,8 m, chyba że zarząd drogi określi inaczej. Odległość pionowa rury ochronnej (lub gazociągu) od dna przydrożnego rowu powinna wynosić co najmniej 0,5 m Odległość pozioma końca rury i pionowa przy skrzyżowaniach z przewodami kanalizacyjnymi i kanałami ciepłowniczymi Końce rur ochronnych gazociągu, mierząc prostopadle do osi krzyżującego się przewodu kanalizacyjnego lub zewnętrznego obrysu kanału ciepłowniczego, powinny być wyprowadzone na odległość co najmniej:

88 dla gazociągów o ciśnieniu do 0,4 MPa - 1,5 m, dla gazociągów o ciśnieniu powyżej 0,4 do 2,5 MPa - 2,0 m, dla gazociągów o ciśnieniu powyżej 2,5 MPa - 6,0 m. Odległość pionowa między zewnętrzną ścianką rury ochronnej a zewnętrzną przewodu kanalizacyjnego lub obudowy kanału ciepłowniczego powinna być nie mniejsza niż: dla gazociągów o ciśnieniu do 0,4 MPa - 0,10 m, dla gazociągów o ciśnieniu powyżej 0,4 MPa - 0,20 m Odległość pozioma końca rury i pionowa przy skrzyżowaniu z kanalizacją kablową Końce rur ochronnych powinny być wyprowadzone od osi skrzyżowania, mierząc prostopadle do kanalizacji kablowej na odległość co najmniej: dla gazociągów o ciśnieniu do 0,4 MPa - 2,0m, dla gazociągów o ciśnieniu powyżej 0,4 MPa - 10,0 m. Odległość pionowa zewnętrznej ścianki rury ochronnej od kanalizacji kablowej powinna wynosić co najmniej 0,15 m Długość rury i odległość pionowa przy skrzyżowaniu z rurociągami rozprowadzającymi substancje łatwopalne Długość rury ochronnej powinna wynosić co najmniej po 1,5 m z obu stron od osi skrzyżowania, mierząc prostopadle do krzyżującego się rurociągu. Odległość pionowa między zewnętrznymi ściankami rury ochronnej a ww. rurociągami powinna wynosić jak w punkcie Wykonanie uszczelnienia rury ochronnej Wolna przestrzeń między gazociągiem a rurą ochronną powinna być zabezpieczona przed dostaniem się do jej wnętrza wody lub innych zanieczyszczeń. Uszczelnienie rury ochronnej należy wykonać za pomocą materiałów ujętych w punkcie Pierścień ustalający umocowany co najmniej na trzech prętach dystansowych musi być tak ustalony, aby była zachowana minimalna odległość pierścienia od gazociągu. Dopuszcza się stosowanie dzielonych pierścieni zwiększając liczbę prętów dystansowych co najmniej do czterech. Następnie należy nakładać na przemian warstwę sznura (ubijając go warstwami co 50 mm) i asfaltu. Wystające końce prętów dystansowych należy zaizolować asfaltem Wykonanie rur wydmuchowych Wolna przestrzeń między gazociągiem a rurą ochronną powinna być połączona z atmosferą tylko za pośrednictwem rury wydmuchowej. Średnica rury wydmuchowej powinna wynosić: 25 mm dla rur ochronnych o średnicy do 100 mm, 40 mm dla rur ochronnych o średnicy od 100 do 250 mm, 80 mm dla rur ochronnych o średnicy powyżej 250 mm.

89 Zakończenie rury wydmuchowej gazociągów o ciśnieniu do 0,4 MPa powinno być umieszczone w skrzynce ulicznej i zabezpieczone przed dostaniem się do jej wnętrza wody. Dopuszcza się, w uzasadnionych przypadkach, umieszczenie zakończenia rury wydmuchowej w kolumnie betonowej. Zakończenie rury wydmuchowej gazociągów o ciśnieniu powyżej 0,4 MPa powinno być umieszczone w kolumnie wydmuchowej. Odległości poziome umieszczenia skrzynek ulicznych i kolumn wydmuchowych, mierzone prostopadle do przeszkody terenowej, powinny być co najmniej równe odległościom podstawowym, według przepisów w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać sieci gazowe [67]. W przypadkach, gdy wylot kolumny wydmuchowej znajduje się poniżej powierzchni drogi lub główki szyny kolejowej, odległość kolumny wydmuchowej od przeszkody należy zwiększyć o 5,0 m na każdy metr różnicy poziomu wylotu kolumny i powierzchni drogi lub główki szyny Przypadki szczególne wykonania rur ochronnych W przypadku konieczności skrzyżowania czynnych gazociągów (tj. braku możliwości ich wyłączenia z eksploatacji) obiektami wymienionymi w punkcie należy wykonać na gazociągu rurę ochronną stalową dwudzielną. Warunki wykonania tych rur (zakres czynności i kolejność robót związanych z montażem rur) nie są tematem niniejszej SST Wytyczne wykonania rur przejściowych Rury przejściowe stosowane przy układaniu gazociągów pod drogami i torami kolejowymi, w zależności od sposobu wykonania przejścia, powinny mieć średnicę: a) przy wykonywaniu przejścia urządzeniem przewiertowym co najmniej większą o 200 mm od średnicy rury ochronnej, b) przy wykonywaniu przejścia przez przeciskanie metodą wymagającą pracy pracownika w rurze przeciskowej: dla rury ochronnej o średnicy do 800 mm, średnica rury przejściowej powinna mieć 1000 mm, dla rur powyżej 800 mm powinna być większa od rury ochronnej co najmniej 200 mm. Odcinki rur należy łączyć za pomocą spawów o wytrzymałości na rozciąganie określonej na podstawie obliczeń wytrzymałościowych. Przestrzeń między rurą ochronną a rurą przejściową należy wypełnić piaskiem, chudym betonem lub innym materiałem Wytyczne dotyczące armatury zaporowej i upustowej Armatura z korpusami stalowymi lub staliwnymi powinna być łączona z przewodami rurowymi za pomocą spawania lub kołnierzy. Dopuszcza się w budowie gazociągów niskiego ciśnienia połączenia gwintowane armatury dla średnic nominalnych do 15 mm. W przypadku zastosowania armatury z kołnierzami, w uzasadnionych przypadkach, należy zastosować kompensatory montażowe wg BN-77/ [64]. Zabrania się instalowania zaworów (zasuw) w gazociągach układanych pod jezdnią. W budowie gazociągów średniego ciśnienia należy stosować armaturę o ciśnieniu nominalnym nie mniejszym niż 0,6 MPa.

90 W gazociągach o ciśnieniu nominalnym równym 0,4 MPa lub mniejszym, doprowadzających gaz do odbiorców, należy umieszczać zawory (zasuwy) dla umożliwienia zamknięcia dopływu gazu do budynków. Warunek ten nie dotyczy domów jednorodzinnych. Armatura zaporowa i upustowa o średnicy nominalnej większej niż 200 mm i ciśnieniu nominalnym większym niż 1,6 MPa powinna być wyposażona w przekładnie zmniejszające siły potrzebne do jej otwierania i zamykania. W przypadku większego oddalenia armatury zaporowej od stanowisk obsługi, należy stosować do jej uruchomienia napędy pomocnicze (elektryczne przeciwwybuchowe, hydrauliczne lub pneumatyczne). Zespoły zaporowe gazociągów niskiego i średniego ciśnienia wg BN-74/ [62] należy tak rozmieszczać, aby przy zastosowaniu możliwie małej ich liczby można było wyłączyć z sieci możliwie małe grupy odbiorców, przy równoczesnym zapewnieniu ciągłości dostawy gazu do tych odbiorców, którzy tego bezwarunkowo wymagają. Zespoły zaporowo-upustowe przelotowe gazociągów wysokiego ciśnienia wg BN-71/ [56] należy rozmieszczać w odstępach wynoszących: od 20 do 35 km dla gazociągów o średnicach nominalnych do 500 mm, od 15 do 20 km dla gazociągów o średnicach nominalnych większych od 500 mm. Zespoły zaporowo-upustowe kątowe gazociągów wysokiego ciśnienia wg BN-80/ [54] należy stosować w punktach rozgałęzienia gazociągu, w przypadku stosowania dwóch (lub więcej) równoległych ciągów rurowych lub w przypadku odgałęzień zasilających większe odbiory gazu. Zespoły przyłączeniowe gazociągów wysokiego ciśnienia wg BN-79/ [52] należy stosować w punktach odgałęzień zasilających mniejsze odbiory gazu. Zespoły zaporowo-upustowe oraz zespoły przyłączeniowe należy lokalizować w miejscach łatwo dostępnych o każdej porze roku. Nie należy ich lokalizować na terenach podmokłych lub bagiennych Wytyczne dotyczące punktów pomiarów elektrycznych Punkty pomiarów elektrycznych należy wykonywać zgodnie z PN-90/E [10] i PN-90/E [11] oraz BN-74/ [42] w miejscach gazociągu, w których można liczyć się z celowością wykonania pomiarów. Punkty pomiarów elektrycznych należy stosować w celu pomiarów: potencjału elektrycznego gazociągu względem gruntu, różnicy potencjałów pomiędzy gazociągiem a szynami trakcji elektrycznej, natężenia prądu w gazociągu oraz innych pomiarów elektrycznych, koniecznych w związku z projektowaniem lub eksploatacją czynnej ochrony antykorozyjnej gazociągów stalowych ułożonych w ziemi. Nadziemne punkty pomiarów elektrycznych stosuje się wyłącznie do gazociągów przesyłowych dalekosiężnych, których trasy i elementy są oznakowane zgodnie z BN-80/ [40]. Słupki nadziemnych punktów pomiarów należy ustawiać w miejscach przewidzianych do oznakowania tablicami informacyjnymi i wskaźnikami, zgodnie z BN-80/ (z wyłączeniem punktów odgałęzienia). Podziemne punkty pomiarów elektrycznych oraz punkty przewidywane do stosowania pod trawnikami i na ścianach budynków stosuje się do gazociągów rozdzielczych. W uzasadnionych przypadkach dopuszcza się stosowanie podziemnych punktów do gazociągów przesyłowych dalekosiężnych, przy czym mogą one być ustawiane niezależnie od rozmieszczenia słupków do oznaczenia trasy Wytyczne dotyczące wykonania czynnej i biernej ochrony przed korozją

91 Czynna ochrona przed korozją Czynna ochrona przed korozją powinna być wykonana zgodnie z PN-90/E [10] oraz PN- 90/E [11] i stosowana na odcinkach gazociągów: a) narażonych na działanie prądów błądzących, b) prowadzonych poza obszarami zabudowanymi, dłuższych niż 1 km i o średnicy nominalnej 100 mm i większej, ułożonych w gruntach o dużej agresywności korozyjnej. W przypadku zastosowania czynnej ochrony przed korozją, chroniony odcinek gazociągu powinien być w całości odizolowany dielektrycznie od gruntu Bierna ochrona przed korozją Bierna ochrona przed korozją powinna być stosowana na wszystkich odcinkach gazociągów stalowych. Wykonanie biernej ochrony przed korozją polega na zastosowaniu w przypadku gazociągów: a) ułożonych w ziemi - powłoki bitumicznej wg BN-76/ [33] oraz powłoki ochronnej wg BN-77/ [46], zgodnie z tablicą 1 tej normy, b) ułożonych nad ziemią ponad bagnami - powłoki bitumicznej Z02 wg BN-76/ [33] oraz powłoki Z0G2, wg BN-77/ [46], c) ułożonych nad ziemią - pokrycia malarskiego, wg BN-76/ [45]. W przypadku prowadzenia gazociągu stalowego pod jezdnią należy stosować, niezależnie od agresywności korozyjnej gruntu, powłokę bitumiczną Z02 wg BN-76/ [33] oraz powłokę asfaltowogumową Z0G2 wg BN-77/ [46] Wytyczne dotyczące zasypania i zagęszczenia wykopów Użyty materiał i sposób zasypania nie powinny spowodować uszkodzenia ułożonego przewodu i obiektów na przewodzie oraz ochrony przed korozją. Gazociągi powinny być zasypywane warstwą ochronną ziemi nie zawierającej grud, kamieni i gnijących resztek roślinnych, do wysokości co najmniej 0,2 m w każdym miejscu ponad najwyższy punkt zewnętrznej powierzchni rury, zgodnie z zarządzeniem Nr 47 [69]. W obszarach zabudowanych powinna być umieszczona nad tą warstwą siatka ochronna z tworzywa sztucznego koloru żółtego o szerokości równej średnicy gazociągu, nie mniejszej jednak niż 0,4 m. Materiał zasypu w obrębie strefy niebezpiecznej powinien być zagęszczony ubijakiem ręcznym po obu stronach przewodu, zgodnie z PN-68/B [3]. Pozostałe warstwy gruntu dopuszcza się zagęszczać mechanicznie, o ile nie spowoduje to uszkodzenia przewodu. Wskaźnik zagęszczenia gruntu powinien być nie mniejszy niż 0,97. W przypadku prowadzenia robót ziemnych w istniejącej drodze o nawierzchni ulepszonej i trudności osiągnięcia wskaźnika zagęszczenia gruntu co najmniej 1, należy zastąpić górną warstwę zasypu wzmocnioną podbudową drogi. 6. kontrola jakości robót 6.1. Ogólne zasady kontroli jakości robót Ogólne zasady kontroli jakości robót podano w SST D-M Wymagania ogólne pkt Kontrola, pomiary i badania

92 Badania przed przystąpieniem do robót Przed przystąpieniem do robót Wykonawca powinien wykonać badania mające na celu: zakwalifikowania gruntów do odpowiedniej kategorii, określenie rodzaju gruntu i jego uwarstwienia, określenie stanu terenu, ustalenie sposobu zabezpieczenia wykopów przed zalaniem wodą, ustalenie metod wykonywania wykopów, ustalenie metod prowadzenia robót i ich kontroli w czasie trwania budowy Kontrola, pomiary i badania w czasie robót Wykonawca jest zobowiązany do stałej i systematycznej kontroli prowadzonych robót w zakresie i z częstotliwością zaakceptowaną przez Inżyniera w oparciu o normę BN-83/ [39] i zarządzenie Nr 47 Ministra Przemysłu [69]. W szczególności kontrola powinna obejmować: sprawdzenie rzędnych założonych ław celowniczych w nawiązaniu do podanych na placu budowy stałych punktów niwelacyjnych z dokładnością odczytu do 1 mm, sprawdzenie metod wykonywania wykopów, zbadanie materiałów i elementów obudowy pod kątem ich zgodności z cechami podanymi w dokumentacji technicznej i warunkami technicznymi podanymi przez wytwórcę, badanie zachowania warunków bezpieczeństwa pracy, badanie zabezpieczenia wykopów przed zalaniem wodą, badanie prawidłowości podłoża naturalnego, w tym głównie jego nienaruszalności, wilgotności i zgodności z określonym w dokumentacji, badanie i pomiary szerokości, grubości i zagęszczenia wykonanego podłoża wzmocnionego z kruszywa lub betonu, badanie ewentualnego drenażu, badanie w zakresie zgodności z dokumentacją techniczną i warunkami określonymi w odpowiednich normach przedmiotowych lub warunkami technicznymi wytwórni materiałów, ewentualnie innymi umownymi warunkami, badanie głębokości ułożenia przewodu, jego odległości od budowli sąsiadujących i ich zabezpieczenia, badanie ułożenia przewodu na podłożu, badanie odchylenia osi przewodu i jego spadku, badanie połączeń rur (poprzez oględziny zewnętrzne) i radiograficzne, badanie zmiany kierunków przewodu i ich zabezpieczenia przed przemieszczaniem, badanie zabezpieczenia przewodu przy przejściu pod drogami (rury ochronne), badanie punktów pomiarów elektrycznych, w tym połączeń elektrycznych z gazociągami i końcówkami KKT, badanie wykonania czynnej i biernej ochrony przed korozją, badanie radiograficzne spoin czołowych w złączach doczołowych zgodnie z PN-72/M [27], badanie czystości wnętrza gazociągów, badanie wytrzymałości i szczelności gazociągów, badanie warstwy ochronnej zasypu przewodu, badanie zasypu przewodu do powierzchni terenu poprzez badanie wskaźników zagęszczenia poszczególnych jego warstw Dopuszczalne tolerancje i wymagania: odchylenie odległości krawędzi wykopu w dnie od ustalonej w planie osi wykopu nie powinno wynosić więcej niż ± 5 cm, odchylenie wymiarów w planie nie powinno być większe niż 0,1 m,

93 odchylenie grubości warstwy zabezpieczającej naturalne podłoże nie powinno przekroczyć ± 3 cm, dopuszczalne odchylenia w planie krawędzi wykonanego podłoża wzmocnionego od ustalonego na ławach celowniczych kierunku osi przewodu nie powinny przekraczać: dla przewodów z tworzyw sztucznych 10 cm, dla pozostałych przewodów 5 cm, różnice rzędnych wykonanego podłoża nie powinny przekroczyć w żadnym jego punkcie: dla przewodów z tworzyw sztucznych ± 5 cm, dla pozostałych przewodów ± 2cm, dopuszczalne odchylenia osi przewodu od ustalonego na ławach celowniczych nie powinny przekroczyć: dla przewodów z tworzyw sztucznych 10 cm, dla pozostałych przewodów 2 cm, dopuszczalny spadek ciśnienia w czasie próby hydraulicznej określa projekt próby, przy próbie pneumatycznej dopuszcza się spadki ciśnienia, jeżeli jego różnica nie przekracza 0,1% na godzinę trwania próby dla odcinków gazociągów o średnicach do 250 mm, a dla gazociągów o średnicach większych niż 250 mm różnica ciśnienia nie powinna przekroczyć: 0,1 x 250 : Dn %, sieci gazowe nie oddane do eksploatacji w ciągu 6 miesięcy po zakończeniu prób wytrzymałości lub szczelności podlegają ponownym próbom szczelności przed oddaniem do eksploatacji, stopień zagęszczenia zasypki wykopów określony w trzech miejscach na długości 100 m nie powinien wynosić mniej niż 0, obmiar robót 7.1. Ogólne zasady obmiaru robót Ogólne zasady obmiaru robót podano w SST D-M Wymagania ogólne pkt Jednostka obmiarowa 8. odbiór robót Jednostką obmiarową jest m (metr) wykonanego i odebranego przewodu Ogólne zasady odbioru robót Ogólne zasady odbioru robót podano w SST D-M Wymagania ogólne pkt 8. Roboty uznaje się za wykonane zgodnie z dokumentacją projektową, SST i wymaganiami Inżyniera, jeżeli wszystkie pomiary i badania z zachowaniem tolerancji wg pkt 6 dały wyniki pozytywne Odbiór robót zanikających i ulegających zakryciu Odbiorowi robót zanikających i ulegających zakryciu podlegają wszystkie technologiczne czynności związane z przebudową linii gazowych, a mianowicie: roboty przygotowawcze, roboty ziemne z obudową ścian wykopów, przygotowanie podłoża, roboty montażowe wykonania rurociągów, wykonanie rur ochronnych, wykonanie izolacji, sprawdzenie czystości wnętrza gazociągów i szczelności połączeń odcinków gazociągu (przed opuszczeniem ich do wykopu), próby wytrzymałości lub szczelności, zasypanie i zagęszczenie wykopu. Odbiór robót zanikających powinien być dokonany w czasie umożliwiającym wykonanie korekt i poprawek bez hamowania ogólnego postępu robót.

94 Próby wytrzymałości lub szczelności gazociągów powinny być przeprowadzone w wykopie po ich całkowitym zmontowaniu i zasypaniu ziemią. Miejsca z zainstalowaną armaturą lub przeznaczone do jej zainstalowania oraz połączenia odcinków gazociągów ze sprawdzoną szczelnością i połączenie kołnierzowe, a także połączenie rur z polietylenu z elementami stalowymi powinny być pozostawione odkryte. Odcinki gazociągów z polietylenu rozwijane z bębna powinny być nie zasypane. Próby wytrzymałości elementów prefabrykowanych przed ich wmontowaniem lub po zamontowaniu w gazociąg można nie przeprowadzać pod warunkiem, że producent tych urządzeń w pisemnym zaświadczeniu stwierdzi, że zostały one poddane próbom wytrzymałości pod ciśnieniem równym co najmniej ciśnieniu próby gazociągu. Elementy prefabrykowane i armatura nie mające atestu, mogą być zastosowane pod warunkiem przeprowadzenia przed ich wmontowaniem w gazociąg próby, w której ciśnienie próbne i czas jej trwania będą co najmniej równe wymaganemu ciśnieniu próbnemu i czasowi trwania próby gazociągu. Długość odcinka robót ziemnych poddana odbiorowi nie powinna być mniejsza od 50 m i powinna wynosić: około 300 m dla przewodów z tworzywa sztucznego PE bez względu na sposób prowadzenia wykopów oraz dla przewodów z rur stalowych w przypadku ułożenia ich w wykopach o ścianach umocnionych, zaś dla przewodów ułożonych w wykopach nieumocnionych z rur stalowych około 1000 m. Dopuszcza się zwiększenie lub zmniejszenie długości przeznaczonego do odbioru odcinka przewodu z tym, że powinna być ona uzależniona od warunków lokalnych oraz umiejscowienia uzbrojenia lub uzasadniona względami techniczno-ekonomicznymi. Inżynier dokonuje odbioru robót zanikających zgodnie z zasadami określonymi w SST D-M Wymagania ogólne pkt Odbiór końcowy Odbiorowi końcowemu zgodnie z zarządzeniem Nr 47 [69] podlega: sprawdzenie kompletności dokumentacji do odbioru technicznego końcowego (polegające na sprawdzeniu protokółów badań przeprowadzonych przy odbiorach technicznych częściowych), badanie wytrzymałości lub szczelności gazociągów (przeprowadzone po ich całkowitym zmontowaniu i zasypaniu ziemią, zgodnie z zarządzeniem Nr 47). Wyniki przeprowadzonych badań podczas odbioru powinny być ujęte w formie protokółu, szczegółowo omówione, wpisane do dziennika budowy i podpisane przez nadzór techniczny oraz członków komisji przeprowadzającej badania. Wyniki badań przeprowadzonych podczas odbioru końcowego należy uznać za dokładne, jeżeli wszystkie wymagania (badanie dokumentacji i szczelności całego przewodu) zostały spełnione zgodnie z wymaganiami BN-81/ [57], BN-77/ [46] i zarządzeniem Nr 47 [69]. Jeżeli któreś z wymagań przy odbiorze technicznym końcowym nie zostało spełnione, należy ocenić jego wpływ na stopień sprawności działania przewodu i w zależności od tego określić konieczne dalsze postępowanie. 9. podstawa płatności 9.1. Ogólne ustalenia dotyczące podstawy płatności

95 9. Ogólne ustalenia dotyczące podstawy płatności podano w SST D-M Wymagania ogólne pkt 9.2. Cena jednostki obmiarowej Cena 1 m wykonanej i odebranej linii gazociągowej obejmuje: dostawę materiałów, wykonanie robót przygotowawczych, wykonanie wykopu w gruncie I - IV kat. wraz z umocnieniem ścian wykopu i jego odwodnieniem, przygotowanie podłoża, wykonanie sączków, ułożenie przewodów wraz z montażem armatury i innego wyposażenia, wykonanie zabezpieczeń przewodu przy przejściu pod drogami (rur ochronnych wraz z uszczelnieniem i uzbrojeniem), wykonanie punktów pomiarów elektrycznych, wykonanie czynnej i biernej ochrony przed korozją, przeprowadzenie próby wytrzymałości i szczelności, zasypanie wykopu wraz z jego zagęszczeniem, doprowadzenie terenu do stanu pierwotnego, pomiary i badania. Cena jednostki obmiarowej nie obejmuje wykonania zespołów przyłączeniowych i zaporowoupustowych będącej tematem oddzielnych specyfikacji. 10. przepisy związane Normy 1. PN-74/B Grunty budowlane. Podział, nazwy, symbole i określenia. 2. PN-81/B Grunty budowlane. Posadowienia bezpośrednie budowli. Obliczenia styczne i projektowanie. 3. PN-68/B Roboty ziemne budowlane. Wymagania w zakresie wykonywania i badania przy odbiorze. 4. PN-88/B Beton zwykły. 5. PN-74/B Roztwór asfaltowy do gruntowania. 6. PN-57/B Lepik asfaltowy z wypełniaczami stosowany na gorąco. 7. PN-90/C-96004/01 Gazownictwo. Terminologia. Postanowienia ogólne i zakres normy. 8. PN-58/C Lepik asfaltowy bez wypełniaczy stosowany na gorąco. 9. PN-76/C Asfalty przemysłowe. Postanowienia ogólne i zakres normy. 10. PN-90/E Ochrona przed korozją. Elektrochemiczna ochrona katodowa. Wymagania i badania. 11. PN-90/E Ochrona przed korozją. Elektrochemiczna ochrona katodowa. Metalowe konstrukcje podziemne. Wymagania i badania. 12. PN-75/E Elektroenergetyczne linie napowietrzne. Projektowanie i budowa. 13. PN-76/E Elektroenergetyczne i sygnalizacyjne linie kablowe. Projektowanie i budowa. 14. PN-89/H Armatura i rurociągi. Ciśnienia i temperatury. 15. PN-91/H Armatura przemysłowa. Odlewy ze staliwa węglowego i stopowego. 16. PN-74/H Rury stalowe ze szwem gwintowane. 17. PN-80/H Rury stalowe bez szwu walcowane na gorąco ogólnego zastosowania. 18. PN-79/H Rury stalowe ze szwem przewodowe.

96 19. PN-75/H Walcówka i pręty stalowe okrągłe walcowane na gorąco. 20. PN-70/H Ochrona przed korozją. Przygotowanie powierzchni stali. Staliwa i żeliwa do malowania. Ogólne wytyczne. 21. PN-82/M Armatura przemysłowa. Terminologia. 22. PN-91/M Gazociągi i instalacje gazownicze. Skrzyżowania gazociągów z przeszkodami terenowymi. Wymagania. 23. PN-90/M Gazociągi i instalacje gazownicze. Obliczenia wytrzymałościowe. 24. PN-87/M Spawalnictwo. Spawanie metali. Nazwy i określenia. 25. PN-87/M Spawalnictwo. Spawanie metali. Klasyfikacja konstrukcji spawanych. 26. PN-87/M Spawalnictwo. Spawanie metali. Zakłady stosujące procesy spawalnicze. Podział. 27. PN-72/M Radiografia przemysłowa. Radiogramy spoin czołowych w złączach doczołowych ze stali. Wymagania jakościowe i wytyczne wykonywania. 28. PN-87/M Spawalnictwo. Klasyfikacja wadliwości złącz spawanych na podstawie radiogramów. 29. PN-92/M Armatura przemysłowa. Ogólne wymagania i badania. 30. PN-85/M Skrzynki uliczne stosowane w instalacjach wodnych i gazowych. 31. PN-67/M Armatura przemysłowa. Skrzynki uliczne typu lekkiego do instalacji wodnych i gazowych. 32. PN-86/M Osprzęt przewodów gazowych niskiego ciśnienia. Wymagania i badania. 33. BN-76/ Bitumiczne powłoki na rurach stalowych układanych w ziemi. 34. BN-75/ Ochrona przed korozją. Wymagania ogólne i ocena wykonania. 35. BN-74/ Rury polietylenowe typ 50. Wymiary. 36. BN-74/ Rury polietylenowe typ 50. Wymagania techniczne. 37. BN-77/ Cement. Transport i przechowywanie. 38. BN-87/ Welon z włókien szklanych. 39. BN-83/ Przewody podziemne. Roboty ziemne. Wymagania i badania przy odbiorze. 40. BN-80/ Znakowanie gazociągów ułożonych w ziemi. Zasady ogólne. 41. BN-74/ Punkty pomiarów elektrycznych gazociągów ułożonych w ziemi. Słupek. 42. BN-74/ Punkty pomiarów elektrycznych gazociągów ułożonych w ziemi. 43. BN-74/ Punkty pomiarów elektrycznych gazociągów ułożonych w ziemi. Płytki izolacyjne. 44. BN-74/ Punkty pomiarów elektrycznych gazociągów ułożonych w ziemi. Gniazdo wtykowe. 45. BN-76/ Pokrycia malarskie na gazociągach ułożonych nad ziemią. 46. BN-77/ Powłoki ochronne na kształtkach, armaturze i połączeniach gazociągów ułożonych w ziemi. 47. BN-79/ Sączki węchowe gazociągów ułożonych w ziemi. 48. BN-70/ Dociążenia gazociągów ułożonych w wodzie lub gruncie nawodnionym. Obciążniki siodłowe. 49. BN-86/ Dociążenia gazociągów ułożonych w wodzie lub gruncie nawodnionym. 50. BN-71/ ,27,28 Zakotwienia gazociągów ułożonych w gruncie nawodnionym. 51. BN-71/ Gazownictwo. Ciśnienia. Podział, nazwy, określenia i symbole. 52. BN-79/ Zespoły przyłączeniowe gazociągów wysokiego ciśnienia ułożonych w ziemi. 53. BN-71/ Gazociągi i instalacje gazownicze. Płyty fundamentowe armatury ułożonej w ziemi. 54. BN-80/ Kątowe zespoły zaporowo-upustowe gazociągów wysokiego ciśnienia ułożonych w ziemi. 55. BN-80/ Zespoły zaporowo-upustowe gazociągów wysokiego ciśnienia ułożonych w ziemi. Kolumny upustowe. 56. BN-71/ Przelotowe zespoły zaporowo-upustowe gazociągów wysokiego ciśnienia ułożonych w ziemi.

97 57. BN-81/ Gazociągi ułożone w ziemi. Wymagania i badania. 58. BN-71/ Tarczowe bloki oporowe gazociągów ułożonych w ziemi. 59. BN-71/ Łuki i załamania gazociągów ułożonych w ziemi. Wymagania i badania. 60. BN-74/ Izolacja cieplna gazociągów. Wymagania i badania. 61. BN-74/ ,67,68 Gazociągi przystosowane do czyszczenia od wewnątrz tłokami czyszczącymi. 62. BN74/ Zespoły przyłączeniowe gazociągów niskiego i średniego ciśnienia ułożonych w ziemi. 63. BN-74/ Zespoły zaporowo-upustowe gazociągów niskiego i średniego ciśnienia ułożonych w ziemi. 64. BN-77/ Gazociągi i instalacje gazownicze. Kompensatory montażowe. 65. BN-77/ Gazociągi i instalacje gazownicze. Izolujące połączenia kołnierzowe. 66. BN-80/ Nadziemny układ zasuw Inne dokumenty 67. Dziennik Ustaw Nr 45 z dnia 26 lipca 1989 r. poz Rozporządzenie Ministra Przemysłu z dnia 24 czerwca 1989 r. w sprawie warunków technicznych jakim powinny odpowiadać sieci gazowe. 68. Dziennik Ustaw Nr 14 z dnia 15 kwietnia 1985 r. poz. 60. Ustawa z dnia 21 marca 1985 r. o drogach publicznych. Rozdział 4 - Pas drogowy. 69. Dziennik Urzędowy Ministra Przemysłu Nr 4 z dnia 31 sierpnia 1989 r. poz. 6. Zarządzenie Nr 47 Ministra Przemysłu z dnia 9 maja 1989 r. w sprawie warunków technicznych wykonania i odbioru robót budowlanych sieci gazowych

98 D ROBOTY ZIEMNE D ROBOTY ZIEMNE - WYMAGANIA OGÓLNE 1. WSTĘP 1.1. Przedmiot ST Przedmiotem niniejszej szczegółowej specyfikacji technicznej (SST) są wymagania ogólne dotyczące wykonania i odbioru robót drogowych w ramach Remont ul. Techników w miejscowości Chełm Śląski na odcinku od km do km 1+675, Zakres stosowania ST Specyfikacja techniczna (ST) jest stosowana jako dokument przetargowy i kontraktowy przy zleceniu i realizacji robót wymienionych w pkt Zakres robót objętych ST

99 Ustalenia zawarte w niniejszej specyfikacji dotyczą zasad prowadzenia robót ziemnych w czasie budowy lub modernizacji dróg i obejmują: a) wykonanie wykopów w gruntach nieskalistych, b) budowę nasypów drogowych, c) pozyskiwanie gruntu z ukopu lub dokopu Określenia podstawowe Budowla ziemna - budowla wykonana w gruncie lub z gruntu naturalnego lub z gruntu antropogenicznego spełniająca warunki stateczności i odwodnienia Korpus drogowy - nasyp lub ta część wykopu, która jest ograniczona korona drogi i skarpami rowów Wysokość nasypu lub głębokość wykopu - różnica rzędnej terenu i rzędnej robót ziemnych, wyznaczonych w osi nasypu lub wykopu Nasyp niski - nasyp, którego wysokość jest mniejsza ni_ 1 m Nasyp średni - nasyp, którego wysokość jest zawarta w granicach od 1 do 3 m Nasyp wysoki - nasyp, którego wysokość przekracza 3 m Wykop płytki - wykop, którego głębokość jest mniejsza ni_ 1 m Wykop średni - wykop, którego głębokość jest zawarta w granicach od 1 do 3 m Wykop głęboki - wykop, którego głębokość przekracza 3 m Bagno - grunt organiczny nasycony woda, o małej nośności, charakteryzujący sie znacznym i długotrwałym osiadaniem pod obciążeniem Grunt nieskalisty - każdy grunt rodzimy, nie określony w punkcie jako grunt skalisty Ukop - miejsce pozyskania gruntu do wykonania nasypów, położone w obrębie pasa robót drogowych Dokop - miejsce pozyskania gruntu do wykonania nasypów, położone poza pasem robót drogowych Odkład - miejsce wbudowania lub składowania (odwiezienia) gruntów pozyskanych w czasie wykonywania wykopów, a nie wykorzystanych do budowy nasypów oraz innych prac związanych z trasa drogowa.

100 Wskaźnik zagęszczenia gruntu - wielkość charakteryzująca stan zagęszczenia gruntu, określona wg wzoru: gdzie: ρ d - gęstość objętościowa szkieletu zagęszczonego gruntu, zgodnie z BN-77/ , (Mg/m3), ρ ds - maksymalna gęstość objętościowa szkieletu gruntowego przy wilgotności optymalnej, zgodnie z PN-B-04481:1988, służąca do oceny zagęszczenia gruntu w robotach ziemnych, (Mg/m3) Wskaźnik różnoziarnistości - wielkość charakteryzująca zagęszczalność gruntów niespoistych, określona wg wzoru: gdzie: d 60 - średnica oczek sita, przez które przechodzi 60% gruntu, (mm), d 10 - średnica oczek sita, przez które przechodzi 10% gruntu, (mm) Wskaźnik odkształcenia gruntu - wielkość charakteryzująca stan zagęszczenia gruntu, określona wg wzoru: gdzie: E1 - moduł odkształcenia gruntu oznaczony w pierwszym obciążeniu badanej warstwy zgodnie z PN- S-02205:1998, E2 - moduł odkształcenia gruntu oznaczony w powtórnym obciążeniu badanej warstwy zgodnie z PN- S-02205: Pozostałe określenia podstawowe są zgodne z obowiązującymi, odpowiednimi polskimi normami i z definicjami podanymi w SST D Wymagania ogólne pkt Ogólne wymagania dotyczące robót Ogólne wymagania dotyczące robót podano w SST D Wymagania ogólne pkt MATERIAŁY (GRUNTY) 2.1. Ogólne wymagania dotyczące materiałów

101 Ogólne wymagania dotyczące materiałów, ich pozyskiwania i składowania, podano w SST D Wymagania ogólne pkt Podział gruntów Podział gruntów pod względem wysadzinowości podaje tablica 1. Podział gruntów pod względem przydatności do budowy nasypów podano w ST D pkt. 2. Tablica 1. Podział gruntów pod względem wysadzinowości wg PN-S-02205:1998 Lp. Wyszczególnienie właściwości Jednostki Grupy gruntów 1. Rodzaj gruntu - rumosz niegliniasty - żwir - pospółka - piasek gruby - piasek średni - piasek drobny - żużel nierozpadowy niewysadzinowe wątpliwe wysadzinowe - piasek pylasty - zwietrzelina gliniasta - rumosz gliniasty - żwir gliniasty - pospółka gliniasta mało wysadzinowe glina piaszczysta zwięzła, glina zwięzła, glina pylasta zwięzła ił, ił piaszczysty, ił pylasty bardzo wysadzinowe piasek gliniasty pył, pył piaszczysty glina piaszczysta, glina, glina pylasta ił warwowy 2. Zawartość cząstek 0,0075 mm 0,02 mm % < 15 < 3 od 15 do 30 od 3 do 10 > 30 > Kapilarność bierna H kb 4. Wskaźnik piaskowy WP m < 1,0 < 1,0 > 1,0 > 35 od 25 do 35 < Zasady wykorzystania gruntów

102 Grunty uzyskane przy wykonywaniu wykopów powinny być przez wykonawcę wykorzystane w maksymalnym stopniu do budowy nasypów. Grunty przydatne do budowy nasypów mogą być wywiezione poza teren budowy tylko wówczas, gdy stanowią nadmiar objętości robót ziemnych i za zezwoleniem kierownika projektu. Jeżeli grunty przydatne, uzyskane przy wykonaniu wykopów, nie będąc nadmiarem objętości robót ziemnych, zostały za zgoda kierownika projektu wywiezione przez wykonawcę poza teren budowy z przeznaczeniem innym niż budowa nasypów lub wykonanie prac objętych kontraktem, wykonawca jest zobowiązany do dostarczenia równoważnej objętości gruntów przydatnych ze źródeł własnych, zaakceptowanych przez kierownika projektu. Grunty i materiały nieprzydatne do budowy nasypów, określone w ST D pkt 2.4, powinny być wywiezione przez wykonawcę na odkład. Zapewnienie terenów na odkład należy do obowiązków zamawiającego, o ile nie określono tego inaczej w kontrakcie. Kierownik projektu może nakazać pozostawienie na terenie budowy gruntów, których czasowa nieprzydatność wynika jedynie z powodu zamarznięcia lub nadmiernej wilgotności. 3. SPRZĘT 3.1. Ogólne wymagania dotyczące sprzętu Ogólne wymagania dotyczące sprzętu podano w SST D Wymagania ogólne pkt Sprzęt do robót ziemnych Wykonawca przystępujący do wykonania robót ziemnych powinien wykazać sie możliwością korzystania z następującego sprzętu do: - odspajania i wydobywania gruntów (narzędzia mechaniczne, młoty pneumatyczne, zrywarki, koparki, ładowarki, wiertarki mechaniczne itp.), - jednoczesnego wydobywania i przemieszczania gruntów (spycharki, zgarniarki, równiarki, urządzenia do hydromechanizacji itp.), - transportu mas ziemnych (samochody wywrotki, samochody skrzyniowe, taśmociągi itp.), - sprzętu zagęszczającego (walce, ubijaki, płyty wibracyjne itp.). 4. TRANSPORT 4.1. Ogólne wymagania dotyczące transportu Ogólne wymagania dotyczące transportu podano w SST D Wymagania ogólne pkt Transport gruntów Wybór środków transportowych oraz metod transportu powinien być dostosowany do rodzaju gruntu (materiału), jego objętości, sposobu odspajania i załadunku oraz do odległości transportu. Wydajność środków transportowych powinna być ponadto dostosowana do wydajności sprzętu stosowanego do urabiania i wbudowania gruntu (materiału). Zwiększenie odległości transportu ponad wartości zatwierdzone nie może być podstawa roszczeń wykonawcy, dotyczących dodatkowej

103 zapłaty za transport, o ile zwiększone odległości nie zostały wcześniej zaakceptowane na piśmie przez kierownika projektu. 5. WYKONANIE ROBÓT 5.1. Ogólne zasady wykonania robót Ogólne zasady wykonania robót podano w SST D Wymagania ogólne pkt Dokładność wykonania wykopów i nasypów Odchylenie osi korpusu ziemnego, w wykopie lub nasypie, od osi projektowanej nie powinny być większe niż ± 10 cm. Różnica w stosunku do projektowanych rzędnych robót ziemnych nie może przekraczać + 1 cm i -3 cm. Szerokość górnej powierzchni korpusu nie może różnic sie od szerokości projektowanej o więcej niż ± 10 cm, a krawędzie korony drogi nie powinny mieć wyraźnych załamań w planie. Pochylenie skarp nie powinno różnic sie od projektowanego o więcej niż 10% jego wartości wyrażonej tangensem kata. Maksymalne nierówności na powierzchni skarp nie powinny przekraczać ± 10 cm przy pomiarze łata 3-metrowa, albo powinny być spełnione inne wymagania dotyczące nierówności, wynikające ze sposobu umocnienia powierzchni skarpy. W gruntach skalistych wymagania, dotyczące równości powierzchni dna wykopu oraz pochylenia i równości skarp, powinny być określone w dokumentacji projektowej i ST Odwodnienia pasa robót ziemnych Niezależnie od budowy urządzeń, stanowiących elementy systemów odwadniających, ujętych w dokumentacji projektowej, wykonawca powinien, o ile wymagają tego warunki terenowe, wykonać urządzenia, które zapewnia odprowadzenie wód gruntowych i opadowych poza obszar robót ziemnych tak, aby zabezpieczyć grunty przed przewilgoceniem i nawodnieniem. Wykonawca ma obowiązek takiego wykonywania wykopów i nasypów, aby powierzchniom gruntu nadawać w całym okresie trwania robót spadki, zapewniające prawidłowe odwodnienie. Jeżeli, wskutek zaniedbania wykonawcy, grunty ulegną nawodnieniu, które spowoduje ich długotrwała nieprzydatność, wykonawca ma obowiązek usunięcia tych gruntów i zastąpienia ich gruntami przydatnymi na własny koszt bez jakichkolwiek dodatkowych opłat ze strony zamawiającego za te czynności, jak również za dowieziony grunt. Odprowadzenie wód do istniejących zbiorników naturalnych i urządzeń odwadniających musi być poprzedzone uzgodnieniem z odpowiednimi instytucjami Odwodnienie wykopów Technologia wykonania wykopu musi umożliwiać jego prawidłowe odwodnienie w całym okresie trwania robót ziemnych. Wykonanie wykopów powinno postępować w kierunku podnoszenia sie niwelety. W czasie robót ziemnych należy zachować odpowiedni spadek podłużny i nadać przekrojom poprzecznym spadki, umożliwiające szybki odpływ wód z wykopu. O ile w dokumentacji projektowej

104 nie zawarto innego wymagania, spadek poprzeczny nie powinien być mniejszy niż 4% w przypadku gruntów spoistych i nie mniejszy niż 2% w przypadku gruntów niespoistych. Należy uwzględnić ewentualny wpływ kolejności i sposobu odspajania gruntów oraz terminów wykonywania innych robót na spełnienie wymagań dotyczących prawidłowego odwodnienia wykopu w czasie postępu robót ziemnych. Źródła wody, odsłonięte przy wykonywaniu wykopów, należy ująć w rowy i /lub dreny. Wody opadowe i gruntowe należy odprowadzić poza teren pasa robót ziemnych Rowy Rowy boczne oraz rowy stokowe powinny być wykonane zgodnie z dokumentacją projektową i ST. Szerokość dna i głębokość rowu nie mogą różnic sie od wymiarów projektowanych o więcej niż ± 5 cm. Dokładność wykonania skarp rowów powinna być zgodna z określoną dla skarp wykopów w ST D KONTROLA JAKOSCI ROBÓT 6.1. Ogólne zasady kontroli jakości robót Ogólne zasady kontroli jakości robót podano w SST D Wymagania ogólne pkt Badania i pomiary w czasie wykonywania robót ziemnych Sprawdzenie odwodnienia Sprawdzenie odwodnienia korpusu ziemnego polega na kontroli zgodności z wymaganiami specyfikacji określonymi w punkcie 5 oraz z dokumentacja projektowa. Szczególną uwagę należy zwrócić na: - właściwe ujecie i odprowadzenie wód opadowych, - właściwe ujecie i odprowadzenie wycieków wodnych Sprawdzenie jakości wykonania robót Czynności wchodzące w zakres sprawdzenia jakości wykonania robót określono w punkcie 6 ST D , oraz D Badania do odbioru korpusu ziemnego Częstotliwość oraz zakres badan i pomiarów Częstotliwość oraz zakres badan i pomiarów do odbioru korpusu ziemnego podaje tablica 2. Tablica 2. Częstotliwość oraz zakres badan i pomiarów wykonanych robót ziemnych Lp. Badana cecha Minimalna częstotliwość badan i pomiarów 1. Pomiar szerokości korpusu Pomiar taśma, szablonem, łata o długości 3 m i Ziemnego poziomica

105 2. Pomiar szerokości dna rowów lub niwelatorem, w odstępach co 200 m na prostych, w punktach głównych łuku, co 100 m na łukach o R ³ 100 m co 50 m na łukach o R < 100 m oraz w miejscach, które budzą wątpliwości 3. Pomiar rzędnych powierzchni korpusu ziemnego 4. Pomiar pochylenia skarp 5. Pomiar równości powierzchni korpusu 6. Pomiar równości skarp 7. Pomiar spadku podłużnego powierzchni korpusu lub dna rowu Pomiar niwelatorem rzędnych w odstępach co 200 m oraz w punktach wątpliwych 8. Badanie zagęszczenia gruntu Wskaźnik zagęszczenia określać dla każdej ułożonej warstwy lecz nie rzadziej ni_ w trzech punktach na 1000 m2 warstwy Szerokość korpusu ziemnego Szerokość korpusu ziemnego nie może różnic sie od szerokości projektowanej o więcej niż ± 10 cm Szerokość dna rowów Szerokość dna rowów nie może różnic sie od szerokości projektowanej o więcej niż ± 5 cm Rzędne korony korpusu ziemnego Rzędne korony korpusu ziemnego nie mogą różnic sie od rzędnych projektowanych o więcej niż -3 cm lub +1 cm Pochylenie skarp Pochylenie skarp nie może różnic sie od pochylenia projektowanego o więcej niż 10% wartości pochylenia wyrażonego tangensem kąta Równość korony korpusu Nierówności powierzchni korpusu ziemnego mierzone łata 3-metrowa, nie mogą przekraczać 3 cm Równość skarp Nierówności skarp, mierzone łata 3-metrowa, nie mogą przekraczać ± 10 cm Spadek podłużny korony korpusu lub dna rowu Spadek podłużny powierzchni korpusu ziemnego lub dna rowu, sprawdzony przez pomiar niwelatorem rzędnych wysokościowych, nie może dawać różnic, w stosunku do rzędnych projektowanych, większych niż -3 cm lub +1 cm Zagęszczenie gruntu

106 Wskaźnik zagęszczenia gruntu określony zgodnie z BN-77/ powinien być zgodny z założonym dla odpowiedniej kategorii ruchu. W przypadku gruntów dla których nie można określić wskaźnika zagęszczenia należy określić wskaźnik odkształcenia I0, zgodnie z norma PN-S-02205: Zasady postępowania z wadliwie wykonanymi robotami Wszystkie materiały nie spełniające wymagań podanych w odpowiednich punktach specyfikacji, zostaną odrzucone. Jeśli materiały nie spełniające wymagań zostaną wbudowane lub zastosowane, to na polecenie kierownika projektu wykonawca wymieni je na właściwe, na własny koszt. Wszystkie roboty, które wykazują większe odchylenia cech od określonych w punktach 5 i 6 specyfikacji powinny być ponownie wykonane przez wykonawcę na jego koszt. Na pisemne wystąpienie wykonawcy, kierownik projektu może uznać wadę za nie mającą zasadniczego wpływu na cechy eksploatacyjne drogi i ustali zakres i wielkość potrąceń za obniżoną jakość. 7. OBMIAR ROBÓT 7.1. Ogólne zasady obmiaru robót Ogólne zasady obmiaru robót podano w SST D Wymagania ogólne pkt Obmiar robót ziemnych Jednostka obmiarowa jest m3 (metr sześcienny) wykonanych robót ziemnych. 8. ODBIÓR ROBÓT Ogólne zasady odbioru robót podano w SST D Wymagania ogólne pkt. 8. Roboty ziemne uznaje sie za wykonane zgodnie z dokumentacja projektowa, ST i wymaganiami Kierownika Projektu, jeżeli wszystkie pomiary i badania z zachowaniem tolerancji wg pkt. 6 dały wyniki pozytywne. 9. PODSTAWA PŁATNOSCI Ogólne ustalenia dotyczące podstawy płatności podano w SST D Wymagania ogólne pkt. 9. Zakres czynności objętych cena jednostkowa podano w ST D , oraz D pkt PRZEPISY ZWIAZANE Normy

107 1. PN-B-02480:1986 Grunty budowlane. Określenia. Symbole. Podział i opis gruntów 2. PN-B-04481:1988 Grunty budowlane. Badania próbek gruntów 3. PN-B-04493:1960 Grunty budowlane. Oznaczanie kapilarności biernej 4. PN-S-02205:1998 Drogi samochodowe. Roboty ziemne. Wymagania i badania 5. BN-64/ Drogi samochodowe. Oznaczenie wskaźnika piaskowego 6. BN-64/ Drogi samochodowe. Oznaczenie modułu odkształcenia nawierzchni podatnych i podłoża przez obciążenie płyta 7. BN-77/ Oznaczenie wskaźnika zagęszczenia gruntu Inne dokumenty 8. Wykonanie i odbiór robót ziemnych dla dróg szybkiego ruchu, IBDiM, Warszawa Instrukcja badan podłoża gruntowego budowli drogowych i mostowych, GDDP, Warszawa Katalog typowych konstrukcji nawierzchni podatnych i półsztywnych, IBDiM, Warszawa Wytyczne wzmacniania podłoża gruntowego w budownictwie drogowym, IBDiM, Warszawa D WYKONANIE WYKOPÓW W GRUNTACH I-V KAT 1. WSTĘP 1.1. Przedmiot ST

108 Przedmiotem niniejszej szczegółowej specyfikacji technicznej (SST) są wymagania ogólne dotyczące wykonania i odbioru robót drogowych w ramach Remont ul. Techników w miejscowości Chełm Śląski na odcinku od km do km 1+675, Zakres stosowania ST Specyfikacja techniczna (ST) jest stosowana jako dokument przetargowy i kontraktowy przy zleceniu i realizacji robót wymienionych w pkt Zakres robót objętych ST Ustalenia zawarte w niniejszej specyfikacji dotyczą zasad prowadzenia robót ziemnych w czasie budowy lub modernizacji dróg i obejmują wykonanie wykopów w gruntach nieskalistych z odwozem gruntu do 15 km 3997m Określenia podstawowe Podstawowe określenia zostały podane w ST D pkt Ogólne wymagania dotyczące robót Ogólne wymagania dotyczące robót podano w ST D pkt MATERIAŁY (GRUNTY) Materiał występujący w podłożu wykopu jest gruntem rodzimym, który będzie stanowił podłoże nawierzchni. Zgodnie z katalogiem typowych konstrukcji nawierzchni podatnych i półsztywnych powinien charakteryzować sie grupa nośności G1. Gdy podłoże nawierzchni zaklasyfikowano do innej grupy nośności, należy podłoże doprowadzić do grupy nośności G1 zgodnie z dokumentacja projektowa i SST. 3. SPRZĘT Ogólne wymagania i ustalenia dotyczące sprzętu określono w ST D pkt TRANSPORT Ogólne wymagania i ustalenia dotyczące transportu określono w ST D pkt WYKONANIE ROBÓT 5.1. Zasady prowadzenia robót

109 Ogólne zasady prowadzenia robót podano w ST D pkt. 5. Sposób wykonania skarp wykopu powinien gwarantować ich stateczność w całym okresie prowadzeni robót, a naprawa uszkodzeń, wynikających z nieprawidłowego ukształtowania skarp wykopu, ich podcięcia lub innych odstępstw od dokumentacji projektowej obciążą wykonawcę. Wykonawca powinien wykonywać wykopy w taki sposób, aby grunty o różnym stopniu przydatności do budowy nasypów były odspajane oddzielnie, w sposób uniemożliwiający ich wymieszanie. Odstępstwo od powyższego wymagania, uzasadnione skomplikowanym układem warstw geotechnicznych, wymaga zgody kierownika projektu. Odspojone grunty przydatne do wykonania nasypów powinny być bezpośrednio wbudowane w nasyp lub przewiezione na odkład. O ile kierownik projektu dopuści czasowe składowanie odspojonych gruntów, należy je odpowiednio zabezpieczyć przed nadmiernym zawilgoceniem Wymagania dotyczące zagęszczenia i nośności gruntu Zagęszczenie gruntu w wykopach i miejscach zerowych robót ziemnych powinno spełniać wymagania, dotyczące minimalnej wartości wskaźnika zagęszczenia (Is), podanego w tablicy 1. Tablica 1. Minimalne wartości wskaźnika zagęszczenia w wykopach i miejscach zerowych robót ziemnych Strefa korpusu Górna warstwa o grubości 20 cm 1,00 Na głębokości od 20 do 50 cm od powierzchni robót ziemnych Minimalna wartość Is dla: kategoria ruchu KR5 1,00 Jeżeli grunty rodzime w wykopach i miejscach zerowych nie spełniają wymaganego wskaźnika zagęszczenia, to przed ułożeniem konstrukcji nawierzchni należy je dogęścić do wartości Is, podanych w tablicy 1. Jeżeli wartości wskaźnika zagęszczenia określone w tablicy 1 nie mogą być osiągnięte przez bezpośrednie zagęszczanie gruntów rodzimych, to należy podjąć środki w celu ulepszenia gruntu podłoża, umożliwiającego uzyskanie wymaganych wartości wskaźnika zagęszczenia. Możliwe do zastosowania środki, o ile nie są określone w SST, proponuje wykonawca i przedstawia do akceptacji kierownikowi projektu. Dodatkowo można sprawdzić nośność warstwy gruntu na powierzchni robót ziemnych na podstawie pomiaru wtórnego modułu odkształcenia E2 zgodnie z PN-02205:1998 rysunek Ruch budowlany

110 Nie należy dopuszczać ruchu budowlanego po dnie wykopu o ile grubość warstwy gruntu (nadkładu) powyżej rzędnych robót ziemnych jest mniejsza niż 0,3 m. Z chwila przystąpienia do ostatecznego profilowania dna wykopu dopuszcza sie po nim jedynie ruch maszyn wykonujących te czynność budowlana. Może odbywać sie jedynie sporadyczny ruch pojazdów, które nie spowodują uszkodzeń powierzchni korpusu. Naprawa uszkodzeń powierzchni robót ziemnych, wynikających z niedotrzymania podanych powyżej warunków obciąży wykonawcę robót ziemnych. 6. KONTROLA JAKOSCI ROBÓT 6.1. Ogólne zasady kontroli jakości robót Ogólne zasady kontroli jakości robót podano w ST D pkt Kontrola wykonania wykopów Kontrola wykonania wykopów polega na sprawdzeniu zgodności z wymaganiami określonymi w dokumentacji projektowej i SST. W czasie kontroli szczególna uwagę należy zwrócić na: a) sposób odspajania gruntów nie pogarszający ich właściwości, b) zapewnienie stateczności skarp, c) odwodnienie wykopów w czasie wykonywania robót i po ich zakończeniu, d) dokładność wykonania wykopów (usytuowanie i wykończenie), e) zagęszczenie górnej strefy korpusu w wykopie według wymagań określonych w punkcie OBMIAR ROBÓT 7.1. Ogólne zasady obmiaru robót Ogólne zasady obmiaru robót podano w ST D pkt Jednostka obmiarowa Jednostka obmiarowa jest m3 (metr sześcienny) wykonanego wykopu. 8. ODBIÓR ROBÓT Ogólne zasady odbioru robót podano w ST D pkt PODSTAWA PŁATNOSCI 9.1. Ogólne ustalenia dotyczące podstawy płatności Ogólne ustalenia dotyczące podstawy płatności podano w ST D pkt Cena jednostki obmiarowej Cena wykonania 1 m3 wykopów w gruntach nie skalistych obejmuje:

111 - prace pomiarowe i roboty przygotowawcze, - oznakowanie robót, - wykonanie wykopu z transportem urobku na nasyp lub odkład, obejmujące: odspojenie, przemieszczenie, załadunek, przewiezienie i wyładunek, - odwodnienie wykopu na czas jego wykonywania, - profilowanie dna wykopu, rowów, skarp, - zagęszczenie powierzchni wykopu, - przeprowadzenie pomiarów i badan laboratoryjnych, wymaganych w specyfikacji technicznej, - rozplantowanie urobku na odkładzie, - wykonanie, a następnie rozebranie dróg dojazdowych, - rekultywacje terenu. 10. PRZEPISY ZWIAZANE Spis przepisów związanych podano w ST D pkt. 10.

112 D WYKONANIE NASYPÓW 1. WSTĘP 1.1. Przedmiot ST Przedmiotem niniejszej szczegółowej specyfikacji technicznej (SST) są wymagania ogólne dotyczące wykonania i odbioru robót drogowych w ramach Remont ul. Techników w miejscowości Chełm Śląski na odcinku od km do km 1+675, Zakres stosowania ST Specyfikacja techniczna (ST) jest stosowana jako dokument przetargowy i kontraktowy przy zleceniu i realizacji robót wymienionych w pkt Zakres robót objętych ST Ustalenia zawarte w niniejszej specyfikacji dotyczą zasad prowadzenia robót ziemnych w czasie budowy lub modernizacji dróg i obejmują wykonanie nasypów Określenia podstawowe Podstawowe określenia zostały podane w ST D pkt Ogólne wymagania dotyczące robót Ogólne wymagania dotyczące robót podano w ST D pkt MATERIAŁY (GRUNTY) 2.1. Ogólne wymagania dotyczące materiałów Ogólne wymagania dotyczące materiałów, ich pozyskiwania i składowania, podano w ST D pkt Grunty i materiały do nasypów Grunty i materiały dopuszczone do budowy nasypów powinny spełniać wymagania określone w PN-S :1998. Grunty i materiały do budowy nasypów podaje tablica 1. Tablica 1. Przydatność gruntów do wykonywania budowli ziemnych wg PN-S :1998. Przeznaczenie Przydatne Przydatne z zastrzeżeniami Treść zastrzeżenia

113 Na dolne warstwy nasypów poniżej strefy przemarzania Na górne warstwy nasypów 1. Rozdrobnione grunty skaliste twarde oraz grunty kamieniste, zwietrzelinowe, rumosze i otoczaki 2. Żwiry i pospółki, równie_ gliniaste 3. Piaski grubo, średnio i drobnoziarniste, naturalne i łamane 4. Piaski gliniaste z domieszka frakcji żwirowokamienistej (morenowe) o wskaźniku różnoziarnistości U³15 5. Żużle wielkopiecowe i inne metalurgiczne ze starych zwałów (powyżej 5 lat) 6. Łupki przywęgłowe przepalone 7. Wysiewki kamienne o zawartości frakcji iłowej poniżej 2% 1. Żwiry i pospółki 2. Piaski grubo i 1. Rozdrobnione grunty skaliste miękkie 2. Zwietrzeliny i rumosze gliniaste 3. Piaski pylaste, piaski gliniaste, pyły piaszczyste i pyły 4. Piaski próchniczne, z wyjątkiem pylastych piasków próchnicznych 5. Gliny piaszczyste, gliny i gliny pylaste oraz inne o W L < 35% 6. Gliny piaszczyste zwięzłe, gliny zwięzłe i gliny pylaste zwięzłe oraz inne grunty o granicy płynności W L od 35 do 60% 7. Wysiewki kamienne gliniaste o zawartości frakcji iłowej ponad 2% 8. Żużle wielkopiecowe i inne metalurgiczne z nowego studzenia (do 5 lat) 9. Iłołupki przywęglowe nieprzepalone 10. Popioły lotne i mieszaniny popiołowożużlowe 1. Żwiry i pospółki gliniaste - gdy pory w gruncie skalistym będą wypełnione gruntem lub materiałem drobnoziarnistym - gdy będą wbudowane w miejsca suche lub zabezpieczone od wód gruntowych i powierzchniowych - do nasypów nie wyższych niż 3 m, zabezpieczonych przed zawilgoceniem - w miejscach suchych lub przejściowo zawilgoconych - do nasypów nie wyższych niż 3 m: zabezpieczonych przed zawilgoceniem lub po ulepszeniu spoiwami - gdy zwierciadło wody gruntowej znajduje sie na głębokości większej od kapilarności biernej gruntu podłoża - o ograniczonej podatności na rozpad - łączne straty masy do 5% - gdy wolne przestrzenie zostaną wypełnione materiałem drobnoziarnistym - gdy zalegają w miejscach - pod warunkiem ulepszenia

114 w strefie przemarzania W wykopach i miejscach zerowych do głębokości przemarzania średnioziarniste 3. Iłołupki przywęglowe przepalone zawierające mniej niż 15% ziaren mniejszych od 0,075 mm 4. Wysiewki kamienne o uziarnieniu odpowiadającym pospółkom lub żwirom Grunty niewysadzinowe 2. Piaski pylaste i gliniaste 3. Pyły piaszczyste i pyły 4. Gliny o granicy płynności mniejszej niż 35% 5. Mieszaniny popiołowo-żużlowe z węgla kamiennego 6. Wysiewki kamienne gliniaste o zawartości frakcji iłowej >2% 7. Żużle wielkopiecowe i inne metalurgiczne 8. Piaski drobnoziarniste Grunty wątpliwe i wysadzinowe tych gruntów spoiwami, takimi jak: cement, wapno, aktywne popioły itp. - drobnoziarniste i nierozpadowe: straty masy do 1% - o wskaźniku nośności w noś 10 - gdy są ulepszane spoiwami (cementem, wapnem, aktywnymi popiołami itp.) 3. SPRZET 3.1. Ogólne wymagania dotyczące sprzętu Ogólne wymagania i ustalenia dotyczące sprzętu określono w ST D pkt Dobór sprzętu zagęszczającego W tablicy 2 podano, dla różnych rodzajów gruntów, orientacyjne dane przy doborze sprzętu zagęszczającego. Sprzęt do zagęszczania powinien być zatwierdzony przez kierownika projektu. Tablica 2. Orientacyjne dane przy doborze sprzętu zagęszczającego wg Rodzaje urządzeń zagęszczających Rodzaje gruntu niespoiste: piaski, żwiry, pospółki spoiste: pyły gliny, iły gruboziarniste i kamieniste Uwagi o przydatności maszyn Walce statyczne gładkie * grubość warstwy [ m ] 0,1 do 0,2 liczba przejść n *** grubość warstwy [ m ] 4 do 8 0,1 do 0,2 liczba przejść n *** grubość warstwy [ m ] 4 do 8 0,2 do 0,3 liczba przejść n *** 4 do 8 1)

115 Walce statyczne - - 0,2 do 8 do 12 0,2 do 8 do 12 2) okołkowane * 0,3 0,3 Walce statyczne 0,2 do 6 do 8 0,2 do 6 do ) ogumione * 0,5 0,4 Walce wibracyjne 0,4 do 4 do 8 0,2 do 3 do 4 0,3 do 3 do 5 4) gładkie ** 0,7 0,4 0,6 Walce wibracyjne 0,3 do 3 do 6 0,2 do 6 do 10 0,2 do 6 do 10 5) okołkowane ** 0,6 0,4 0,4 Zagęszczarki 0,3 do 4 do ,2 do 4 do 8 6) wibracyjne ** 0,5 0,5 Ubijaki 0,2 do 2 do4 0,1 do 3 do 5 0,2 do 3 do 4 7) szybkouderzające 0,4 0,3 0,4 Ubijaki o masie od 1 do 10 Mg zrzucane z wysokości od 5 do 10m 2,0 do 8,0 4 do 10 uderzeń w punkt 1,0 do 4,0 3 do 6 uderzeń w punkt 1,0 do 5,0 3 do 6 uderzeń w punkt *) Walce statyczne są mało przydatne w gruntach kamienistych. **) Wibracyjnie należy zagęszczać warstwy grubości ³ 15 cm, cieńsze warstwy należy zagęszczać statycznie. ***) Wartości orientacyjne, właściwe należy ustalić na odcinku doświadczalnym. Uwagi: 1) Do zagęszczania górnych warstw podłoża. Zalecane do codziennego wygładzania (przywałowania) gruntów spoistych w miejscu pobrania i w nasypie. 2) Nie nadają sie do gruntów nawodnionych. 3) Mało przydatne w gruntach spoistych. 4) Do gruntów spoistych przydatne są walce średnie i ciężkie, do gruntów kamienistych - walce bardzo ciężkie. 5) Zalecane do piasków pylastych i gliniastych, pospółek gliniastych i glin piaszczystych. 6) Zalecane do zasypek wąskich przekopów 4. TRANSPORT Ogólne wymagania dotyczące transportu podano w ST D pkt WYKONANIE ROBÓT 5.1. Ogólne zasady wykonania robót Ogólne zasady wykonania robót podano w ST D pkt Ukop i dokop

116 Miejsce ukopu lub dokopu Miejsce ukopu lub dokopu powinno być wskazane w dokumentacji projektowej, w innych dokumentach kontraktowych lub przez kierownika projektu. Jeżeli miejsce to zostało wybrane przez wykonawcę, musi być ono zaakceptowane przez kierownika projektu. Miejsce ukopu lub dokopu powinno być tak dobrane, żeby zapewnić przewóz lub przemieszczanie gruntu na jak najkrótszych odległościach. O ile to możliwe, transport gruntu powinien odbywać sie w poziomie lub zgodnie ze spadkiem terenu. Ukopy mogą mieć kształt poszerzonych rowów przyległych do korpusu. Ukopy powinny być wykonywane równolegle do osi drogi, po jednej lub obu jej stronach Zasady prowadzenia robót w ukopie i dokopie Pozyskiwanie gruntu z ukopu lub dokopu może rozpocząć sie dopiero po pobraniu próbek i zbadaniu przydatności zalegającego gruntu do budowy nasypów oraz po wydaniu zgody na piśmie przez kierownika projektu. Głębokość na jaką należy ocenić przydatność gruntu powinna być dostosowana do zakresu prac. Grunty nieprzydatne do budowy nasypów nie powinny być odspajane, chyba że wymaga tego dostęp do gruntu przeznaczonego do przewiezienia z dokopu w nasyp. Odspojone przez wykonawcę grunty nieprzydatne powinny być wbudowane z powrotem w miejscu ich pozyskania, zgodnie ze wskazaniami kierownika projektu. Roboty te będą włączone do obmiaru robót i opłacone przez zamawiającego tylko wówczas, gdy odspojenie gruntów nieprzydatnych było konieczne i zostało potwierdzone przez kierownika projektu. Dno ukopu należy wykonać ze spadkiem od 2 do 3% w kierunku możliwego spływu wody. O ile to konieczne, ukop (dokop) należy odwodnić przez wykonanie rowu odpływowego. Jeżeli ukop jest zlokalizowany na zboczu, nie może on naruszać stateczności zbocza. Dno i skarpy ukopu po zakończeniu jego eksploatacji powinny być tak ukształtowane, aby harmonizowały z otaczającym terenem. Na dnie i skarpach ukopu należy przeprowadzić rekultywacje według odrębnej dokumentacji projektowej Wykonanie nasypów Przygotowanie podłoża w obrębie podstawy nasypu Przed przystąpieniem do budowy nasypu należy w obrębie jego podstawy zakończyć roboty przygotowawcze, określone w OST D Roboty przygotowawcze Wycięcie stopni w zboczu Jeżeli pochylenie poprzeczne terenu w stosunku do osi nasypu jest większe niż 1:5 należy, dla zabezpieczenia przed zsuwaniem się nasypu, wykonać w zboczu stopnie o spadku górnej powierzchni, wynoszącym około 4% ± 1% i szerokości od 1,0 do 2,5 m Zagęszczenie gruntu i nośność w podłożu nasypu Wykonawca powinien skontrolować wskaźnik zagęszczenia gruntów rodzimych, zalegających w strefie podłoża nasypu, do głębokości 0,5 m od powierzchni terenu. Jeżeli wartość wskaźnika

117 zagęszczenia jest mniejsza niż określona w tablicy 3, wykonawca powinien dogęścić podłoże tak, aby powyższe wymaganie zostało spełnione. Jeżeli wartości wskaźnika zagęszczenia określone w tablicy 3 nie mogą być osiągnięte przez bezpośrednie zagęszczanie podłoża, to należy podjąć środki w celu ulepszenia gruntu podłoża, umożliwiające uzyskanie wymaganych wartości wskaźnika zagęszczenia. Tablica 3. Minimalne wartości wskaźnika zagęszczenia dla podłoża nasypów do głębokości 0,5 m od Nasypy o wysokości Minimalna wartość Is dla dróg: m. kategoria ruchu KR 5 do 2 0,97 ponad 2 0,97 Dodatkowo można sprawdzić nośność warstwy gruntu podłoża nasypu na podstawie pomiaru wtórnego modułu odkształcenia E2 zgodnie z PN-02205:1998 rysunek Spulchnienie gruntów w podłożu nasypów Jeżeli nasyp ma być budowany na powierzchni skały lub na innej gładkiej powierzchni, to przed przystąpieniem do budowy nasypu powinna ona być rozdrobniona lub spulchniona na głębokość co najmniej 15 cm, w celu poprawy jej powiązania z podstawa nasypu Wybór gruntów i materiałów do wykonania nasypów Wybór gruntów i materiałów do wykonania nasypów powinien być dokonany z uwzględnieniem zasad podanych w punkcie Zasady wykonania nasypów Ogólne zasady wykonywania nasypów Nasypy powinny być wznoszone przy zachowaniu przekroju poprzecznego i profilu podłużnego, które określono w dokumentacji projektu. W celu zapewnienia stateczności nasypu i jego równomiernego osiadania należy przestrzegać następujących zasad: a) Nasypy należy wykonywać metodą warstwowa, z gruntów przydatnych do budowy nasypów. Nasypy powinny być wznoszone równomiernie na całej szerokości. b) Grubość warstwy w stanie luźnym powinna być odpowiednio dobrana w zależności od rodzaju gruntu i sprzętu używanego do zagęszczania. Przystąpienie do wbudowania kolejnej warstwy nasypu może nastąpić dopiero po stwierdzeniu przez kierownika projektu prawidłowego wykonania warstwy poprzedniej.

118 c) Grunty o różnych właściwościach należy wbudowywać w oddzielnych warstwach, o jednakowej grubości na całej szerokości nasypu. Grunty spoiste należy wbudowywać w dolne, a grunty niespoiste w górne warstwy nasypu. d) Warstwy gruntu przepuszczalnego należy wbudowywać poziomo, a warstwy gruntu mało przepuszczalnego (o współczynniku K m/s) ze spadkiem górnej powierzchni około 4% ± 1%. Kiedy nasyp jest budowany w terenie płaskim spadek powinien być obustronny, gdy nasyp jest budowany na zboczu spadek powinien być jednostronny, zgodny z jego pochyleniem. Ukształtowanie powierzchni warstwy powinno uniemożliwiać lokalne gromadzenie sie wody. e) Jeżeli w okresie zimowym następuje przerwa w wykonywaniu nasypu, a górna powierzchnia jest wykonana z gruntu spoistego, to jej spadki porzeczne powinny być ukształtowane ku osi nasypu, a woda odprowadzona poza nasyp z zastosowaniem ścieku. Takie ukształtowanie górnej powierzchni gruntu spoistego zapobiega powstaniu potencjalnych powierzchni poślizgu w gruncie tworzącym nasyp. f) Górna warstwę nasypu, o grubości co najmniej 0,5 m należy wykonać z gruntów niewysadzinowych, o wskaźniku wodoprzepuszczalności K10 ³ m/s i wskaźniku różnoziarnistości U ³ 5. Jeżeli Wykonawca nie dysponuje gruntem o takich właściwościach, kierownik projektu może wyrazić zgodę na ulepszenie górnej warstwy nasypu poprzez stabilizacje cementem, wapnem lub popiołami lotnymi. W takim przypadku jest konieczne sprawdzenie warunku nośności i mrozoodporności konstrukcji nawierzchni i wprowadzenie korekty, polegającej na rozbudowaniu podbudowy pomocniczej. g) Na terenach o wysokim stanie wód gruntowych oraz na terenach zalewowych dolne warstwy nasypu, o grubości co najmniej 0,5 m powyżej najwyższego poziomu wody, należy wykonać z gruntu przepuszczalnego. h) Przy wykonywaniu nasypów z popiołów lotnych, warstwę pod popiołami, grubości 0,3 do 0,5 m, należy wykonać z gruntu lub materiałów o dużej przepuszczalności. Górnej powierzchni warstwy popiołu należy nadać spadki poprzeczne 4% ±1% według poz. d). i) Grunt przewieziony w miejsce wbudowania powinien być bezzwłocznie wbudowany w nasyp. Kierownik Projektu może dopuścić czasowe składowanie gruntu, pod warunkiem jego zabezpieczenia przed nadmiernym zawilgoceniem Wykonywanie nasypów z gruntów kamienistych lub gruboziarnistych odpadów przemysłowych Wykonywanie nasypów z gruntów kamienistych lub gruboziarnistych odpadów przemysłowych powinno odbywać sie według jednej z niżej podanych metod, jeśli nie zostało określone inaczej w dokumentacji projektowej, SST lub przez kierownika projektu :

119 a) Wykonywanie nasypów z gruntów kamienistych lub gruboziarnistych odpadów przemysłowych z wypełnieniem wolnych przestrzeni. Każdą rozłożoną warstwę materiałów gruboziarnistych o grubości nie większej niż 0,3 m, należy przykryć warstwa żwiru, pospółki, piasku lub gruntu (materiału) drobnoziarnistego. Materiałem tym wskutek zagęszczania (najlepiej sprzętem wibracyjnym), wypełnia się wolne przestrzenie miedzy grubymi ziarnami. Przy tym sposobie budowania nasypów można stosować skały oraz odpady przemysłowe, które są miękkie (zgodnie z charakterystyka podana w tablicy 1). b) Wykonywanie nasypów z gruntów kamienistych lub gruboziarnistych odpadów przemysłowych bez wypełnienia wolnych przestrzeni. Warstwy nasypu wykonane według tej metody powinny być zbudowane z materiałów mrozoodpornych. Warstwy te należy oddzielić od podłoża gruntowego pod nasypem oraz od górnej strefy nasypu około 10-centymetrowa warstwa żwiru, pospółki lub nieodsianego kruszywa łamanego, zawierającego od 25 do 50% ziaren mniejszych od 2 mm i spełniających warunek: 4 d85 ³ D15 ³ 4 d15 gdzie: d85 i d15 - średnica oczek sita, przez które przechodzi 85% i 15% gruntu podłoża lub gruntu górnej warstwy nasypu (mm), D15 - średnica oczek sita, przez które przechodzi 15% materiału gruboziarnistego (mm). Części nasypów wykonywane ta metoda nie mogą sięgać wyżej niż 1,2 m od projektowanej niwelety nasypu. c) Warstwa oddzielająca z geotekstyliów przy wykonywaniu nasypów z gruntów kamienistych. Role warstw oddzielających mogą również pełnić warstwy geotekstyliów. Geotekstylia przewidziane do użycia w tym celu powinny posiadać aprobatę techniczna, wydana przez uprawniona jednostkę. W szczególności wymagana jest odpowiednia wytrzymałość mechaniczna geotekstyliów, uniemożliwiająca ich przebicie przez ziarna materiału gruboziarnistego oraz odpowiednie właściwości filtracyjne, dostosowane do uziarniania przyległych warstw Wykonywanie nasypów na zboczach Przy budowie nasypu na zboczu o pochyłości od 1:5 do 1:2 należy zabezpieczyć nasyp przed zsuwaniem sie przez: a) wycięcie w zboczu stopni wg pktu , b) wykonanie rowu stokowego powyżej nasypu. Przy pochyłościach zbocza większych niż 1:2 wskazane jest zabezpieczenie stateczności nasypu przez podparcie go murem oporowym Poszerzenie nasypu Przy poszerzeniu istniejącego nasypu należy wykonywać w jego skarpie stopnie o szerokości do 1,0 m. Spadek górnej powierzchni stopni powinien wynosić 4% ±1% w kierunku zgodnym z pochyleniem skarpy. Wycięcie stopni obowiązuje zawsze przy wykonywaniu styku dwóch przyległych części nasypu, wykonanych z gruntów o różnych właściwościach lub w różnym czasie.

120 Wykonywanie nasypów na bagnach Nasypy na bagnach powinny być wykonane według oddzielnych wymagań, opartych na: a) wynikach badan głębokości, typu i warunków hydrologicznych bagna, b) wynikach badan próbek gruntu bagiennego z uwzględnieniem określenia rodzaju gruntu wypełniającego bagno, współczynników filtracji, badan edometrycznych, wilgotności itp., c) obliczeniach stateczności nasypu, d) obliczeniach wielkości i czasu osiadania, e) uzasadnieniu ekonomicznym obranej metody budowy nasypu. W czasie wznoszenia korpusu metoda warstwowa obowiązują ogólne zasady określone w punkcie Wykonywanie nasypów w okresie dreszczów Wykonywanie nasypów należy przerwać, jeżeli wilgotność gruntu przekracza wartość dopuszczalna, to znaczy jest większa od wilgotności optymalnej o więcej niż 10% jej wartości. Na warstwie gruntu nadmiernie zawilgoconego nie wolno układać następnej warstwy gruntu. Osuszenie można przeprowadzić w sposób mechaniczny lub chemiczny, poprzez wymieszanie z wapnem palonym albo hydratyzowanym. W celu zabezpieczenia nasypu przed nadmiernym zawilgoceniem, poszczególne jego warstwy oraz korona nasypu po zakończeniu robót ziemnych powinny być równe i mieć spadki potrzebne do prawidłowego odwodnienia, według punktu , poz. d). W okresie deszczowym nie należy pozostawiać nie zagęszczonej warstwy do dnia następnego. Jeżeli warstwa gruntu niezagęszczonego uległa przewilgoceniu, a wykonawca nie jest w stanie osuszyć jej i zagęścić w czasie zaakceptowanym przez kierownika projektu, to może on nakazać Wykonawcy usuniecie wadliwej warstwy Wykonywanie nasypów w okresie mrozów Niedopuszczalne jest wykonywanie nasypów w temperaturze przy której nie jest możliwe osiągniecie w nasypie wymaganego wskaźnika zagęszczenia gruntów. Nie dopuszcza sie wbudowania w nasyp gruntów zamarzniętych lub gruntów przemieszanych ze śniegiem lub lodem. W czasie dużych opadów śniegu wykonywanie nasypów powinno być przerwane. Przed wznowieniem prac należy usunąć śnieg z powierzchni wznoszonego nasypu. Jeżeli warstwa niezagęszczonego gruntu zamarzła, to nie należy jej przed rozmarznięciem zagęszczać ani układać na niej następnych warstw Zagęszczenie gruntu Ogólne zasady zagęszczania gruntu

121 Każda warstwa gruntu jak najszybciej po jej rozłożeniu, powinna być zagęszczona z zastosowaniem sprzętu odpowiedniego dla danego rodzaju gruntu oraz występujących warunków. Rozłożone warstwy gruntu należy zagęszczać od krawędzi nasypu w kierunku jego osi Grubość warstwy Grubość warstwy zagęszczonego gruntu oraz liczbę przejść maszyny zagęszczającej zaleca sie określić doświadczalnie dla każdego rodzaju gruntu i typu maszyny, zgodnie z zasadami podanymi w pkcie Orientacyjne wartości, dotyczące grubości warstw różnych gruntów oraz liczby przejazdów różnych maszyn do zagęszczania podano w punkcie Wilgotność gruntu Wilgotność gruntu w czasie zagęszczania powinna być równa wilgotności optymalnej, z tolerancja: a) w gruntach niespoistych ±2 % b) w gruntach mało i średnio spoistych +0 %, -2 % c) w mieszaninach popiołowo-żużlowych +2%, -4 % Sprawdzenie wilgotności gruntu należy przeprowadzać laboratoryjnie, z częstotliwością określoną w punktach i Wymagania dotyczące zagęszczania W zależności od uziarnienia stosowanych materiałów, zagęszczenie warstwy należy określać za pomocą oznaczenia wskaźnika zagęszczenia lub porównania pierwotnego i wtórnego modułu odkształcenia. Kontrole zagęszczenia na podstawie porównania pierwotnego i wtórnego modułu odkształcenia, określonych zgodnie z norma PNS-02205:1998, należy stosować tylko dla gruntów gruboziarnistych, dla których nie jest możliwe określenie wskaźnika zagęszczenia Is, według BN- 77/ Wskaźnik zagęszczenia gruntów w nasypach, określony według normy BN-77/ , powinien na całej szerokości korpusu spełniać wymagania podane w tablicy 4. Tablica 4. Minimalne wartości wskaźnika zagęszczenia gruntu w nasypach Strefa nasypu Minimalna wartość Is dla dróg: kategoria ruchu KR 5 Górna warstwa o grubości 20 cm 1,00 Niżej leżące warstwy nasypu do głębokości 1,00 od powierzchni robót ziemnych: - 0,2 do 1,2 m (inne drogi) Warstwy nasypu na głębokości od powierzchni 0,97 robót ziemnych poniżej: - 1,2 m (inne drogi)

122 Jako zastępcze kryterium oceny wymaganego zagęszczenia gruntów dla których trudne jest pomierzenie wskaźnika zagęszczenia, przyjmuje sie wartość wskaźnika odkształcenia I 0 określonego zgodnie z normą PN-S-02205:1998. Wskaźnik odkształcenia nie powinien być większy niż: a) dla żwirów, pospółek i piasków b) 2,2 przy wymaganej wartości Is ³1,0, c) 2,5 przy wymaganej wartości Is <1,0, d) dla gruntów drobnoziarnistych o równomiernym uziarnieniu (pyłów, glin pylastych, glin zwięzłych, iłów 2,0, e) dla gruntów różnoziarnistych (żwirów gliniastych, pospółek gliniastych, pyłów piaszczystych, piasków gliniastych, glin piaszczystych, glin piaszczystych zwięzłych) 3,0, f) dla narzutów kamiennych, rumoszy 4, g) dla gruntów antropogenicznych na podstawie badan poligonowych. Jeżeli badania kontrolne wykażą, że zagęszczenie warstwy nie jest wystarczające, to wykonawca powinien spulchnić warstwę, doprowadzić grunt do wilgotności optymalnej i powtórnie zagęścić. Jeżeli powtórne zagęszczenie nie spowoduje uzyskania wymaganego wskaźnika zagęszczenia, Wykonawca powinien usunąć warstwę i wbudować nowy materiał, o ile kierownik projektu nie zezwoli na ponowienie próby prawidłowego zagęszczenia warstwy Próbne zagęszczenie Odcinek doświadczalny dla próbnego zagęszczenia gruntu o minimalnej powierzchni 300 m2, powinien być wykonane na terenie oczyszczonym z gleby, na którym układa sie grunt czterema pasmami o szerokości od 3,5 do 4,5 m każde. Poszczególne warstwy układanego gruntu powinny mieć w każdym pasie inna grubość z tym, że wszystkie musza mieścić sie w granicach właściwych dla danego sprzętu zagęszczającego. Wilgotność gruntu powinna być równa optymalnej z tolerancja podana w pkcie Grunt ułożony na poletku według podanej wyżej zasady powinien być następnie zagęszczony, a po każdej serii przejść maszyny należy określić wskaźniki zagęszczenia, dopuszczając stosowanie innych, szybkich metod pomiaru (sonda izotopowa, ugięciomierz udarowy po ich skalibrowaniu w warunkach terenowych). Oznaczenie wskaźnika zagęszczenia należy wykonać co najmniej w 4 punktach, z których co najmniej 2 powinny umożliwić ustalenie wskaźnika zagęszczenia w dolnej części warstwy. Na podstawie porównania uzyskanych wyników zagęszczenia z wymaganiami podanymi w punkcie dokonuje sie wyboru sprzętu i ustala sie potrzebna liczbę przejść oraz grubość warstwy rozkładanego gruntu Odkłady Warunki ogólne wykonania odkładów Roboty omówione w tym punkcie dotyczą postępowania z gruntami lub innymi materiałami, które zostały pozyskane w czasie wykonywania wykopów, a które nie będą wykorzystane do budowy

123 nasypów oraz innych prac związanych z trasą drogową. Grunty lub inne materiały powinny być przewiezione na odkład, jeżeli: a) stanowią nadmiar objętości w stosunku do objętości gruntów przewidzianych do wbudowania, b) są nieprzydatne do budowy nasypów oraz wykorzystania w innych pracach, związanych z budowa trasy drogowej, c) ze względu na harmonogram robót nie jest ekonomicznie uzasadnione oczekiwanie na wbudowanie materiałów pozyskiwanych z wykopu. Wykonawca może przyjąć, że zachodzi jeden z podanych wyżej przypadków tylko wówczas, gdy zostało to jednoznacznie określone w dokumentacji projektowej, harmonogramie robót lub przez kierownika projektu Lokalizacja odkładu Jeżeli pozwalają na to właściwości materiałów przeznaczonych do przewiezienia na odkład, materiały te powinny być w razie możliwości wykorzystane do wyrównania terenu, zasypania dołów i sztucznych wyrobisk oraz do ewentualnego poszerzenia nasypów. Roboty te powinny być wykonane zgodnie z dokumentacja projektowa i odpowiednimi zasadami, dotyczącymi wbudowania i zagęszczania gruntów oraz wskazówkami kierownika projektu. Jeżeli nie przewidziano zagospodarowania nadmiaru objętości w sposób określony powyżej, materiały te należy przewieźć na odkład. Lokalizacja odkładu powinna być wskazana w dokumentacji projektowej lub przez kierownika projektu. Jeżeli miejsce odkładu zostało wybrane przez wykonawcę, musi być ono zaakceptowane przez kierownika projektu. Niezależnie od tego, wykonawca musi uzyskać zgodę właściciela terenu. Jeżeli odkłady są zlokalizowane wzdłuż odcinka trasy przebiegającego w wykopie, to: a) odkłady można wykonać z obu stron wykopu, jeżeli pochylenie poprzeczne terenu jest niewielkie, przy czym odległość podnóża skarpy odkładu od górnej krawędzi wykopu powinna wynosić: - nie mniej niż 3 m w gruntach przepuszczalnych, - nie mniej niż 5 m w gruntach nieprzepuszczalnych, b) przy znacznym pochyleniu poprzecznym terenu, jednak mniejszym od 20%, odkład należy wykonać tylko od górnej strony wykopu, dla ochrony od wody stokowej, c) przy pochyleniu poprzecznym terenu wynoszącym ponad 20%, odkład należy zlokalizować poniżej wykopu, d) na odcinkach zagrożonych przez zasypywanie drogi śniegiem, odkład należy wykonać od strony najczęściej wiejących wiatrów, w odległości ponad 20 m od krawędzi wykopu. Jeśli odkład zostanie wykonany w nie uzgodnionym miejscu lub niezgodnie z wymaganiami, to zostanie on usunięty przez wykonawcę na jego koszt, według wskazań kierownika projektu. Konsekwencje finansowe i prawne, wynikające z ewentualnych uszkodzeń środowiska naturalnego wskutek prowadzenia prac w nie uzgodnionym do tego miejscu, obciążają wykonawcę Zasady wykonania odkładów Wykonanie odkładów, a w szczególności ich wysokość, pochylenie, zagęszczenie oraz odwodnienie powinny być zgodne z wymaganiami podanymi w dokumentacji projektowej lub SST. Jeżeli nie

124 określono inaczej, należy przestrzegać ustaleń podanych w normie PN-S-02205:1998 [4] to znaczy odkład powinien być uformowany w pryzmę o wysokości do 1,5 m, pochyleniu skarp od 1do 1,5 i spadku korony od 2% do 5%. Odkłady powinny być tak ukształtowane, aby harmonizowały z otaczającym terenem. Powierzchnie odkładów powinny być obsiane trawa, obsadzone krzewami lub drzewami albo przeznaczone na użytki rolne lub leśne, zgodnie z dokumentacja projektowa. Odspajanie materiału przewidzianego do przewiezienia na odkład powinno być przerwane, o ile warunki atmosferyczne lub inne przyczyny uniemożliwiają jego wbudowanie zgodnie z wymaganiami sformułowanymi w tym zakresie w dokumentacji projektowej, SST lub przez kierownika projektu. Przed przewiezieniem gruntu na odkład wykonawca powinien upewnić sie, że spełnione są warunki określone w punkcie Jeżeli wskutek pochopnego przewiezienia gruntu na odkład przez Wykonawcę, zajdzie konieczność dowiezienia gruntu do wykonania nasypów z ukopu, to koszt tych czynności w całości obciążą wykonawcę. 6. KONTROLA JAKOSCI ROBÓT 6.1. Ogólne zasady kontroli jakości robót Ogólne zasady kontroli jakości robót podano w ST D pkt Sprawdzenie wykonania ukopu i dokopu Sprawdzenie wykonania ukopu i dokopu polega na kontrolowaniu zgodności z wymaganiami określonymi w punkcie 5.2 niniejszej specyfikacji oraz w dokumentacji projektowej i SST. W czasie kontroli należy zwrócić szczególna uwagę na sprawdzenie: a) zgodności rodzaju gruntu z określonym w dokumentacji projektowej i SST, b) zachowania kształtu zboczy, zapewniającego ich stateczność, c) odwodnienia, d) zagospodarowania (rekultywacji) terenu po zakończeniu eksploatacji ukopu Sprawdzenie jakości wykonania nasypów Rodzaje badan i pomiarów Sprawdzenie jakości wykonania nasypów polega na kontrolowaniu zgodności z wymaganiami określonymi w punktach 2,3 oraz 5.3 niniejszej specyfikacji, w dokumentacji projektowej i SST. Szczególna uwagę należy zwrócić na: a) badania przydatności gruntów do budowy nasypów, b) badania prawidłowości wykonania poszczególnych warstw nasypu, c) badania zagęszczenia nasypu, d) pomiary kształtu nasypu. e) odwodnienie nasypu Badania przydatności gruntów do budowy nasypów

125 Badania przydatności gruntów do budowy nasypu powinny być przeprowadzone na próbkach pobranych z każdej partii przeznaczonej do wbudowania w korpus ziemny, pochodzącej z nowego żródła, jednak nie rzadziej ni_ jeden raz na 3000 m3. W każdym badaniu należy określić następujące właściwości: - skład granulometryczny, wg PN-B :1988, - zawartość części organicznych, wg PN-B-04481:1988, - wilgotność naturalna, wg PN-B-04481:1988, - wilgotność optymalna i maksymalna gęstość objętościowa szkieletu gruntowego, wg PN-B :1988, - granice płynności, wg PN-B-04481:1988, - kapilarność bierna, wg PN-B-04493:1960, - wskaźnik piaskowy, wg BN-64/ Badania kontrolne prawidłowości wykonania poszczególnych warstw nasypu Badania kontrolne prawidłowości wykonania poszczególnych warstw nasypu polegają na sprawdzeniu: a) prawidłowości rozmieszczenia gruntów o różnych właściwościach w nasypie, b) odwodnienia każdej warstwy, c) grubości każdej warstwy i jej wilgotności przy zagęszczaniu; badania należy przeprowadzić nie rzadziej niż jeden raz na 500 m2 warstwy, d) nadania spadków warstwom z gruntów spoistych według punktu poz. e) przestrzegania ograniczeń określonych w punktach i , dotyczących wbudowania gruntów w okresie deszczów i mrozów Sprawdzenie zagęszczenia nasypu oraz podłoża nasypu Sprawdzenie zagęszczenia nasypu oraz podłoża nasypu polega na skontrolowaniu zgodności wartości wskaźnika zagęszczenia Is lub stosunku modułów odkształcenia z wartościami określonymi w punktach i Do bieżącej kontroli zagęszczenia dopuszcza się aparaty izotopowe. Oznaczenie wskaźnika zagęszczenia Is powinno być przeprowadzone według normy BN-77/ , oznaczenie modułów odkształcenia według normy PN-S-02205:1998. Zagęszczenie każdej warstwy należy kontrolować nie rzadziej niż: - jeden raz w trzech punktach na 1000 m2 warstwy, w przypadku określenia wartości Is, - jeden raz w trzech punktach na 2000 m2 warstwy w przypadku określenia pierwotnego i wtórnego modułu odkształcenia. Wyniki kontroli zagęszczenia robót Wykonawca powinien wpisywać do dokumentów laboratoryjnych. Prawidłowość zagęszczenia konkretnej warstwy nasypu lub podłoża pod nasypem powinna być potwierdzona przez Kierownika Projektu wpisem w dzienniku budowy Pomiary kształtu nasypu Pomiary kształtu nasypu obejmują kontrole: - prawidłowości wykonania skarp, - szerokości korony korpusu. Sprawdzenie prawidłowości wykonania skarp polega na skontrolowaniu

126 zgodności z wymaganiami dotyczącymi pochyleń i dokładności wykonania skarp, określonymi w dokumentacji projektowej, SST oraz w punkcie niniejszej specyfikacji. Sprawdzenie szerokości korony korpusu polega na porównaniu szerokości korony korpusu na poziomie wykonywanej warstwy nasypu z szerokością wynikającą z wymiarów geometrycznych korpusu, określonych w dokumentacji projektowej Sprawdzenie jakości wykonania odkładu Sprawdzenie wykonania odkładu polega na sprawdzeniu zgodności z wymaganiami określonymi w punktach 2 oraz 5.4 niniejszej specyfikacji, w dokumentacji projektowej i SST. Szczególna uwagę należy zwrócić na: a) prawidłowość usytuowania i kształt geometryczny odkładu, b) odpowiednie wbudowanie gruntu, c) właściwe zagospodarowanie (rekultywacje) odkładu. 7. OBMIAR ROBÓT 7.1. Ogólne zasady obmiaru robót Ogólne zasady obmiaru robót podano w ST D pkt Jednostka obmiarowa Jednostka obmiarowa jest m3 (metr sześcienny). Objętość ukopu i dokopu będzie ustalona w metrach sześciennych jako różnica ogólnej objętości nasypów i ogólnej objętości wykopów, pomniejszonej o objętość gruntów nieprzydatnych do budowy nasypów, z uwzględnieniem spulchnienia gruntu, tj. procentowego stosunku objętości gruntu w stanie rodzimym do objętości w nasypie. Objętość nasypów będzie ustalona w metrach sześciennych na podstawie obliczeń z przekrojów poprzecznych, w oparciu o poziom gruntu rodzimego lub poziom gruntu po usunięciu warstw gruntów nieprzydatnych. Objętość odkładu będzie określona w metrach sześciennych na podstawie obmiaru jako różnica objętości wykopów, powiększonej o objętość ukopów i objętości nasypów, z uwzględnieniem spulchnienia gruntu i zastrzeżeń sformułowanych w punkcie ODBIÓR ROBÓT Ogólne zasady odbioru podano w ST D pkt PODSTAWA PŁATNOSCI 9.1. Ogólne ustalenia dotyczące podstawy płatności Ogólne ustalenia dotyczące podstawy płatności podano w ST D pkt Cena jednostki obmiarowej

127 Cena wykonania 1 m3 nasypów obejmuje: - prace pomiarowe, - oznakowanie robót, - pozyskanie gruntu z ukopu lub/i dokopu, jego odspojenie i załadunek na środki transportowe, - transport urobku z ukopu lub/i dokopu na miejsce wbudowania, - wbudowanie dostarczonego gruntu w nasyp, - zagęszczenie gruntu, - profilowanie powierzchni nasypu, rowów i skarp, - wyprofilowanie skarp ukopu i dokopu, - rekultywacje dokopu i terenu przyległego do drogi, - odwodnienie terenu robót, - wykonanie dróg dojazdowych na czas budowy, a następnie ich rozebranie, - przeprowadzenie pomiarów i badan laboratoryjnych wymaganych w specyfikacji technicznej. 10. PRZEPISY ZWIAZANE Spis przepisów związanych podano w ST D pkt. 10. D ODWODNIENIE KORPUSU DROGOWEGO D PRZEPUSTY POD KORONĄ DROGI 1. WSTĘP 1.1. Przedmiot SST Przedmiotem niniejszej szczegółowa specyfikacji technicznej (SST) są wymagania dotyczące wykonania i odbioru robót związanych z wykonywaniem ścianek czołowych jako samodzielnych elementów w związku z Remont ul. Techników w miejscowości Chełm Śląski na odcinku od km do km 1+675, Zakres stosowania SST Szczegółowa specyfikacja techniczna stosowana jest jako dokument przetargowy i kontraktowy przy zlecaniu i realizacji robót na drogach leśnych Zakres robót objętych SST Ustalenia zawarte w niniejszej specyfikacji dotyczą zasad prowadzenia robót związanych z wykonaniem ścianek czołowych jako samodzielnych elementów Określenia podstawowe

128 Przepust - obiekt wybudowany w formie zamkniętej obudowy konstrukcyjnej, służący do przepływu małych cieków wodnych pod nasypami korpusu drogowego lub dla ruchu kołowego, pieszego Ścianka czołowa przepustu - element początkowy lub końcowy przepustu w postaci ścian równoległych do osi drogi (lub głowic kołnierzowych), służący do możliwie łagodnego (bez dławienia) wprowadzenia wody do przepustu oraz do podtrzymania stoków nasypu drogowego, ustabilizowania stateczności całego przepustu i częściowego zabezpieczenia elementów środkowych przepustu przed przemarzaniem Skrzydła wlotu lub wylotu przepustu - konstrukcje łączące się ze ściankami czołowymi przepustu, równoległe, prostopadłe lub ukośne do osi drogi, służące do zwiększenia zdolności przepustowej przepustu i podtrzymania stoków nasypu Prefabrykat (element prefabrykowany) - część konstrukcyjna wykonana w zakładzie przemysłowym, z której po zmontowaniu na budowie, można wykonać przepust Pozostałe określenia podstawowe są zgodne z obowiązującymi, odpowiednimi polskimi normami i z definicjami podanymi w SST D Wymagania ogólne pkt Ogólne wymagania dotyczące robót 2. MATERIAŁY Ogólne wymagania dotyczące robót podano w SST D Wymagania ogólne pkt Ogólne wymagania dotyczące materiałów Ogólne wymagania dotyczące materiałów, ich pozyskiwania i składowania, podano w SST D Wymagania ogólne pkt Rodzaje materiałów Materiałami stosowanymi przy wykonywaniu przepustów, objętych niniejszą SST są: Beton i jego składniki. Prefabrykaty rur betonowych o średnicach według dokumentacji projektowej drewno do ścianek czołowych materiały na ławy fundamentowe Beton i jego składniki (W wypadku wykonania elementów prefabrykowanych na budowie) Wymagane właściwości betonu Poszczególne elementy konstrukcji przepustu betonowego w zależności od warunków ich eksploatacji, należy wykonywać zgodnie z Wymaganiami i zaleceniami dotyczącymi wykonywania betonów do konstrukcji mostowych [45], z betonu klasy co najmniej: - B 30 - prefabrykaty, ścianki czołowe, przepusty, skrzydełka; - B 25 - fundamenty, warstwy ochronne.

129 Beton do konstrukcji przepustów betonowych musi spełniać następujące wymagania wg PN- B [8]: nasiąkliwość nie większa niż 4 %, przepuszczalność wody - stopień wodoszczelności co najmniej W 8, odporność na działanie mrozu - stopień mrozoodporności co najmniej F Kruszywo Kruszywo stosowane do wyrobu betonowych elementów konstrukcji przepustów powinno spełniać wymagania normy PN-B [12] dla kruszyw do betonów klas B 25, B 30 i wyższych. Grysy Do betonów stosować należy grysy granitowe lub bazaltowe o maksymalnym wymiarze ziarna do 16 mm. Stosowanie grysów z innych skał dopuszcza się pod warunkiem zaakceptowania przez Inżyniera. Grysy powinny odpowiadać wymaganiom podanym w tablicy 1. Tablica 1. Wymagania dla grysu do betonowych elementów konstrukcji przepustów Lp. Właściwości Wymagania 1 Zawartość pyłów mineralnych, %, nie więcej niż: 1 2 Zawartość ziarn nieforemnych, %, nie więcej niż: 20 3 Wskaźnik rozkruszenia, %, nie więcej niż: - dla grysów granitowych - dla grysów bazaltowych i innych 4 Nasiąkliwość, %, nie więcej niż: 1,2 5 Mrozoodporność wg metody bezpośredniej, %, nie więcej niż 6 Mrozoodporność wg zmodyfikowanej metody bezpośredniej (wg PN-B [19]), %, nie więcej niż: Zawartość związków siarki, %, nie więcej niż: 0,1 8 Zawartość zanieczyszczeń obcych, %, nie więcej niż: 0,25 9 Zawartość zanieczyszczeń organicznych. Barwa cieczy nad kruszywem nie ciemniejsza niż: wzorcowa

130 10 Reaktywność alkaliczna (wg PN-B [18]) nie wywołująca zwiększenia wymiarów liniowych ponad 0,1% 11 Zawartość podziarna, %, nie więcej niż: 5 12 Zawartość nadziarna, %, nie więcej niż: 10 Piasek Należy stosować piaski pochodzenia rzecznego, albo będące kompozycją piasku rzecznego i kopalnianego płukanego. Piaski powinny odpowiadać wymaganiom podanym w tablicy 2. Tablica 2. Wymagania dla piasku do betonowych elementów konstrukcji przepustów Lp. Właściwości Wymagania 1 Zawartość pyłów mineralnych, %, nie więcej niż: 1,5 2 Zawartość związków siarki, %, nie więcej niż: 0,2 3 Zawartość zanieczyszczeń obcych, %, nie więcej niż: 0,25 4 Zawartość zanieczyszczeń organicznych. Barwa cieczy nad kruszywem nie ciemniejsza niż: wzorcowa 5 Reaktywność alkaliczna (wg PN-B [18]) nie wywołująca zwiększenia wymiarów liniowych ponad 0,1% Zawartość poszczególnych frakcji w stosie okruchowym piasku powinna wynosić: do 0,25 mm - od 14 do 19 % do 0,5 mm - od 33 do 48 % do 1 mm - od 57 do 76 % Żwir Żwir powinien spełniać wymagania normy PN-B [12] dla marki 30 w zakresie cech fizycznych i chemicznych. Ponadto mrozoodporność żwiru badaną zmodyfikowaną metodą bezpośrednią wg PN-B [19] ogranicza się do 10 %.

131 Żwir powinien odpowiadać wymaganiom podanym w tablicy 3. Tablica 3. Wymagania dla żwiru marki 30 do betonowych elementów konstrukcji przepustów Lp. Właściwości Wymagania 1 Wytrzymałość na miażdżenie, wskaźnik rozkruszenia, %, nie więcej niż: 2 Zawartość ziarn słabych, %, nie więcej niż: 5 3 Nasiąkliwość, %, nie więcej niż: 1,0 4 Mrozoodporność po 25 cyklach i po 5 cyklach, %, nie więcej niż: 5 Zawartość ziarn nieforemnych, %, nie więcej niż: 6 Zawartość pyłów mineralnych, %, nie więcej niż: 1,5 7 Zawartość zanieczyszczeń obcych, %, nie więcej niż: 12 5,0 20 0,25 8 Zawartość związków siarki, %, nie więcej niż: 0,1 9 Zawartość zanieczyszczeń organicznych, barwa cieczy nad kruszywem nie ciemniejsza niż: wzorcowa Rysunek 1. Krzywe graniczne uziarnienia kruszywa do betonu

132 Uziarnienie mieszanki mineralnej Składniki mieszanki mineralnej dla betonu powinny być tak dobrane, aby krzywa uziarnienia mieszanki mineralnej mieściła się w krzywych granicznych pola dobrego uziarnienia, rys Składowanie kruszywa Kruszywo należy przechowywać w warunkach zabezpieczających je przed zanieczyszczeniem oraz zmieszaniem z innymi asortymentami kruszyw. Podłoże składowiska powinno być równe, utwardzone i dobrze odwodnione, aby nie dopuścić do zanieczyszczenia kruszywa w trakcie jego składowania i poboru. Poszczególne kruszywa należy składować oddzielnie, w zasiekach uniemożliwiających wymieszanie się sąsiednich pryzm. Zaleca się, aby frakcje drobne kruszywa (poniżej 4 mm) były chronione przed opadami za pomocą plandek lub zadaszeń. Warunki składowania oraz lokalizacja składowiska powinny być wcześniej uzgodnione z Inżynierem Cement Wymagania Cement stosowany do wyrobu betonowych elementów konstrukcji przepustów winien spełniać wymagania normy PN-B [21]. Należy stosować wyłącznie cement portlandzki (bez dodatków). Do betonu klas 30 i B 40 należy stosować cement klasy 32,5 i 42,5. B 25, B

133 Wymagania dla cementu zestawiono w tablicy 4. Tablica 4. Wymagania ogólne dla cementu do betonowych elementów konstrukcji przepustów Lp. Wymagania Marka cementu 42,5 32,5 1 Wytrzymałość na ściskanie, po 2 dniach 10 - MPa, nie mniej niż: po 7 dniach po 28 dniach - 42, ,5 2 Czas wiązania początek wiązania, najwcześniej po upływie min. koniec wiązania najpóźniej, h Stałość objętości, mm nie więcej niż: Zawartość SO 3, % masy cementu, nie więcej niż: 3,5 3,5 5 Zawartość chlorków, %, nie więcej niż: 0,10 0,10 6 Zawartość alkaliów, %, nie więcej niż: 0,6 0,6 7 Łączna zawartość dodatków specjalnych (przyśpieszających twardnienie, plastyfikujących, hydrofobizujących) i technologicznych, dopuszczonych do stosowania przez ITB, % masy cementu, nie więcej niż 5,0 5,0 Cement powinien pochodzić z jednego źródła dla danego obiektu. Pochodzenie cementu i jego jakość określona atestem - musi być zatwierdzona przez Inżyniera Przechowywanie cementu Warunki przechowywania cementu powinny odpowiadać wymaganiom normy BN-88/ [36]. Miejsca przechowywania cementu mogą być następujące: a) dla cementu workowanego składy otwarte (wydzielone miejsca zadaszone na otwartym terenie, zabezpieczone z boków przed opadami), magazyny zamknięte (budynki lub pomieszczenia o szczelnym dachu i ścianach),

134 b) dla cementu luzem - zbiorniki stalowe, żelbetowe lub betonowe. W każdym ze zbiorników należy przechowywać cement jednego rodzaju i klasy, pochodzący od jednego dostawcy Woda Woda do betonu powinna odpowiadać wymaganiom PN-B [24]. Bez badań laboratoryjnych można stosować wodociągową wodę pitną. Woda pochodząca z wątpliwych źródeł nie może być użyta do momentu jej przebadania na zgodność z podaną normą Materiały izolacyjne Do izolowania drogowych przepustów betonowych i ścianek czołowych należy stosować materiały wskazane w dokumentacji projektowej lub SST posiadające aprobatę techniczną oraz atest producenta: emulsja kationowa wg EmA-94. IBDiM [44], roztwór asfaltowy do gruntowania wg PN-B [23], lepik asfaltowy na gorąco bez wypełniaczy wg PN-C [25], papa asfaltowa wg BN-79/ [38] oraz wg BN-88/ [39], wszelkie inne i nowe materiały izolacyjne sprawdzone doświadczalnie i posiadające aprobaty techniczne - za zgodą Inżyniera Żelbetowe elementy prefabrykowane Kształt i wymiary żelbetowych elementów prefabrykowanych do przepustów i ścianek czołowych powinny być zgodne z dokumentacją projektową. Odchyłki wymiarów prefabrykatów powinny odpowiadać PN-B [2]. Powierzchnie elementów powinny być gładkie i bez raków, pęknięć i rys. Dopuszcza się drobne pory jako pozostałości po pęcherzykach powietrza i wodzie do głębokości 5 mm. Po wbudowaniu elementów dopuszcza się wyszczerbienia krawędzi o głębokości do 10 mm i długości do 50 mm w liczbie 2 sztuk na 1 m krawędzi elementu, przy czym na jednej krawędzi nie może być więcej niż 5 wyszczerbień. Składowanie elementów powinno odbywać się na wyrównanym, utwardzonym i odwodnionym podłożu. Poszczególne rodzaje elementów powinny być składowane oddzielnie Drewno do ścianek czołowych

135 Można stosować na ścianki czołowe bale drewniane, z drewna impregnowanego okrągłego o wymiarach 15-20cm Materiały na ławy fundamentowe Część przelotowa przepustu i skrzydełka mogą być posadowione na -ławie z kruszywa naturalnego lub pospółki, stabilizowanej mechanicznie, spełniającej wymagania normy PN-B [12], 3. SPRZĘT 3.1. Ogólne wymagania dotyczące sprzętu pkt. 3. Ogólne wymagania dotyczące sprzętu podano w SST D Wymagania ogólne 3.2. Sprzęt do wykonywania przepustów Wykonawca przystępujący do wykonania przepustu i ścianki czołowej powinien wykazać się możliwością korzystania z następującego sprzętu: sprzętu do ręcznego wykonywania płytkich wykopów szerokoprzestrzennych, innego sprzętu do transportu pomocniczego. 4. TRANSPORT 4.1. Ogólne wymagania dotyczące transportu Ogólne wymagania dotyczące transportu podano w SST D Wymagania ogólne pkt Transport materiałów Transport drewna. Drewno należy przewozić w warunkach chroniących je przed przemieszczaniem, a elementy metalowe w warunkach zabezpieczających przed korozją i uszkodzeniami mechanicznymi. 5. WYKONANIE ROBÓT 5.1. Ogólne zasady wykonania robót 5. Ogólne zasady wykonania robót podano w SST D Wymagania ogólne pkt 5.2. Roboty przygotowawcze

136 Wykonawca zobowiązany jest do przygotowania terenu budowy w zakresie: odwodnienia terenu budowy w zakresie i formie uzgodnionej z Inżynierem, 5.3. Roboty ziemne Wykopy. Ściany wykopów winny być zabezpieczone na czas robót wg dokumentacji projektowej, SST i zaleceń Inżyniera. W szczególności zabezpieczenie może polegać na: stosowaniu bezpiecznego nachylenia skarp wykopów, podparciu lub rozparciu ścian wykopów, Do podparcia lub rozparcia ścian wykopów można stosować drewno, elementy stalowe lub inne materiały zaakceptowane przez Inżyniera. Przy mechanicznym wykonywaniu wykopu powinna być pozostawiona niedobrana warstwa gruntu, o grubości co najmniej 20 cm od projektowanego dna wykopu. Warstwa ta powinna być usunięta ręcznie lub mechanicznie z zastosowaniem koparki z oprzyrządowaniem nie powodującym spulchnienia gruntu. Odchyłki rzędnej wykonanego podłoża od rzędnej określonej w dokumentacji projektowej nie może przekraczać +1,0 cm i -3,0 cm Zasypka przepustu Jako materiał zasypki przepustu należy stosować żwiry, pospółki i piaski co najmniej średnie. Zasypkę nad przepustem należy układać jednocześnie z obu stron przepustu, warstwami jednakowej grubości z jednoczesnym zagęszczeniem według wymagań dokumentacji projektowej lub SST. Wskaźniki zagęszczenia gruntu w wykopach i nasypach należy przyjmować wg PN-S [34] Umocnienie wlotów i wylotów. Umocnienie wlotów i wylotów należy wykonać poprzez zastosowanie ścianek czołowych zgodnie z dokumentacją projektową lub SST Ławy fundamentowe pod przepustami SST. Ławy fundamentowe powinny być wykonane zgodnie z dokumentacją projektową i

137 Dopuszczalne odchyłki dla ław fundamentowych przepustów wynoszą: a) różnice wymiarów ławy fundamentowej w planie: 5 cm, b) różnice rzędnych wierzchu ławy: 2 cm dla przepustów pozostałych. Różnice w niwelecie wynikające z odchyłek wymiarowych rzędnych ławy, nie mogą spowodować spiętrzenia wody w przepuście Wykonanie betonowych elementów prefabrykowanych W przypadku wykonywania prefabrykatów elementów przepustów na terenie budowy, kształt i ich wymiary powinny być zgodne z dokumentacją projektową. Dopuszcza się odchyłki wymiarów podane w punkcie 2.6. Średnice prętów i usytuowanie zbrojenia powinny być zgodne z dokumentacją projektową. Otulenie prętów zbrojenia betonem od zewnątrz powinno wynosić co najmniej 30 mm dla przepustów rurowych i 40 mm dla przepustów skrzynkowych. Pręty zbrojenia powinny mieć kształt zgodny z dokumentacją projektową. Dopuszczalne odchylenie osi pręta w przekroju poprzecznym od wymiaru przewidzianego dokumentacją projektową może wynosić maksimum 5 mm Montaż betonowych elementów prefabrykowanych przepustu Elementy przepustu i z prefabrykowanych elementów powinny być ustawiane na przygotowanym podłożu zgodnie z dokumentacją projektową. Styki elementów powinny być wypełnione zaprawą cementową wg PN-B KONTROLA JAKOŚCI ROBÓT 6.1. Ogólne zasady kontroli jakości robót pkt. 6. Ogólne zasady kontroli jakości robót podano w SST D Wymagania ogólne 6.2. Kontrola prawidłowości wykonania robót przygotowawczych i robót ziemnych Kontrolę robót przygotowawczych i robót ziemnych należy przeprowadzić z uwzględnieniem wymagań podanych w punkcie 5.2 i 5.3.

138 6.3. Kontrola wykonania umocnienia wlotów i wylotów Umocnienie wlotów i wylotów należy kontrolować wizualnie, sprawdzając ich zgodność z dokumentacją projektową Kontrola wykonania ławy fundamentowej Przy kontroli wykonania ławy fundamentowej należy sprawdzić: rodzaj materiału użytego do wykonania ławy, usytuowanie ławy w planie, rzędne wysokościowe, grubość ławy, zgodność wykonania z dokumentacją projektową Kontrola wykonania elementów prefabrykowanych Elementy prefabrykowane należy sprawdzać w zakresie: kształtu i wymiarów (długość, wymiary wewnętrzne, grubość ścianki - wg dokumentacji projektowej), wyglądu zewnętrznego (zgodnie z wymaganiami punktu 2.6), wytrzymałości betonu na ściskanie (zgodnie z wymaganiami tablicy 6, pkt 3.1), średnicy prętów i usytuowania zbrojenia (zgodnie z dokumentacją projektową i wymaganiami punktów i 5.7) Kontrola połączenia prefabrykatów Połączenie prefabrykatów powinno być sprawdzone wizualnie w celu porównania zgodności zmontowanego przepustu z dokumentacją projektową oraz ustaleniami punktu OBMIAR ROBÓT 7.1. Ogólne zasady obmiaru robót Ogólne zasady obmiaru robót podano w SST D Wymagania ogólne pkt Jednostka obmiarowa Jednostką obmiarową jest: szt. (sztuka), przy realizacji ścianki czołowej. mb przy realizacji przepustu 8. ODBIÓR ROBÓT

139 8.1. Ogólne zasady odbioru robót Ogólne zasady odbioru robót podano w SST D Wymagania ogólne pkt 8. Roboty uznaje się za wykonane zgodnie z dokumentacją projektową, SST i wymaganiami Inżyniera, jeżeli wszystkie pomiary i badania, z zachowaniem tolerancji wg pkt 6, dały wyniki pozytywne Odbiór robót zanikających i ulegających zakryciu Odbiorowi robót zanikających i ulegających zakryciu podlegają: wykonanie ewentualnego wykopu, wykonanie ścianek czołowych drewnianych. wykonanie ław fundamentowych, 9. PODSTAWA PŁATNOŚCI 9.1. Ogólne ustalenia dotyczące podstawy płatności Ogólne ustalenia dotyczące podstawy płatności podano w SST D Wymagania ogólne pkt Cena jednostki obmiarowej Cena wykonania 1 m przepustu obejmuje: roboty pomiarowe i przygotowawcze, wykonanie wykopu wraz z odwodnieniem, dostarczenie materiałów, wykonanie ław fundamentów i ich pielęgnację, wykonanie deskowania, montaż konstrukcji przepustu wraz ze ściankami czołowymi 1), zbrojenie i zabetonowanie konstrukcji przepustu 2), rozebranie deskowania, wykonanie izolacji przepustu, wykonanie zasypki z zagęszczeniem warstwami, zgodnie z dokumentacją projektową, umocnienie wlotów i wylotów, uporządkowanie terenu, wykonanie pomiarów i badań laboratoryjnych wymaganych w specyfikacji technicznej. 10. PRZEPISY ZWIĄZANE

140 10.1. Normy 1. PN-D Surowiec drzewny. Drewno tartaczne iglaste 2. PN-D Tarcica iglasta ogólnego przeznaczenia 3. PN-D Tarcica liściasta ogólnego przeznaczenia 4. PN-M Podkładki kwadratowe w konstrukcjach drewnianych 5. PN-M Śruby ze łbem kwadratowym 6. PN-M Wkręty do drewna ze łbem stożkowym 7. PN-M Wkręty do drewna ze łbem kulistym 8. BN-87/ Gwoździe budowlane. Gwoździe z trzpieniem gładkim, okrągłym i kwadratowym. PN-B Inne dokumenty 9. Warunki techniczne. Drogowe kationowe emulsje asfaltowe. IBDiM r.

141 D WYMIANA WPUSTÓW ULICZNYCH, REGULACJA PIONOWA STUDZIENEK ORAZ UŁOŻENIE PRZYKANALIKÓW 1. WSTĘP 1.1. Przedmiot SST Przedmiotem niniejszej szczegółowej specyfikacji technicznej (SST) są wymagania dotyczące wykonania i odbioru robót związanych z budową wpustów ulicznych oraz regulacji Zakres stosowania SST Specyfikacja Techniczna jest stosowana jako dokument przetargowy i dokument kontraktowy przy zlecaniu i realizacji robót wymienionych w p w ramach Remont ul. Techników w miejscowości Chełm Śląski na odcinku od km do km 1+675, Zakres robót objętych SST Ustalenia zawarte w niniejszej specyfikacji dotyczą zasad prowadzenia robót związanych z wykonaniem prac wymienionych w p. 1.1 w ilościach: - studzienki ściekowe z gotowych elementów betonowych o śr. 500 mm z osadnikiem bez syfonu w ilości 58 szt. - Regulacja pionowa studzienek kanalizacji deszczowej ilość 19 szt Określenia podstawowe Kanalizacja deszczowa - sieć kanalizacyjna zewnętrzna przeznaczona do odprowadzania ścieków opadowych Kanały Przykanalik - kanał przeznaczony do połączenia wpustu deszczowego z siecią kanalizacji deszczowej Urządzenia (elementy) uzbrojenia sieci Wpust deszczowy - urządzenie do odbioru ścieków opadowych, spływających do kanału z utwardzonych powierzchni terenu Pozostałe określenia podstawowe są zgodne z obowiązującymi, odpowiednimi polskimi normami i z definicjami podanymi w SST D Wymagania ogólne pkt Ogólne wymagania dotyczące robót Ogólne wymagania dotyczące robót podano w SST D Wymagania ogólne pkt 1.5.

142 1.6 Wspólny słownik zamówień (CPV) Kody grup, klas i kategorii robót Wpólnego Słownika Zamówień (CPV) dotyczących przedmiotu zamówienia w SST D "Wymagania ogólne". 2. MATERIAŁY 2.1. Ogólne wymagania dotyczące materiałów Wszystkie materiały stosowane do budowy muszą posiadać certyfikaty, atesty i dopuszczenia do stosowania na polskim rynku Rury kanałowe - przykanaliki Rury o średnicy 315 ze ścianka jednowarstwową lita z kielichem z uszczelka klasy S. Elementy uszczelniające powinny być dostarczane razem z rurami. Zgodnie z normą PN EN 1401: Studzienki ściekowe Wpusty uliczne żeliwne Wpusty uliczne żeliwne powinny odpowiadać wymaganiom PN-EN 124 [1] Kręgi betonowe prefabrykowane Na studzienki ściekowe stosowane są prefabrykowane kręgi betonowe o średnicy 50 cm, wysokości 30 cm lub 60 cm, z betonu klasy C 20/25, wg KB (6) [22] Pierścienie żelbetowe prefabrykowane Pierścienie żelbetowe prefabrykowane o średnicy 65 cm powinny być wykonane z betonu wibrowanego klasy C 16/20 zbrojonego stalą StOS Płyty żelbetowe prefabrykowane Płyty żelbetowe prefabrykowane powinny mieć grubość 11 cm i być wykonane z betonu wibrowanego klasy C 16/20 zbrojonego stalą StOS Płyty fundamentowe zbrojone Płyty fundamentowe zbrojone powinny posiadać grubość 15 cm i być wykonane z betonu klasy C 12/ Kruszywo na podsypkę Podsypka może być wykonana z tłucznia lub żwiru. Użyty materiał na podsypkę powinien odpowiadać wymaganiom stosownych norm, np. PN-B [10], PN-EN [7], PN-EN [6] Beton

143 Cement Do betonu należy zastosować cement 32,5 lub 42,5 wg PN-EN [2] Kruszywo Do betonu należy zastosować kruszywo zgodne z normą PN-B [10]. Marka kruszywa nie może być niższa niż klasa betonu (np. B-30 marka min. 30, B-20 marka min. 20) Beton hydrotechniczny Beton hydrotechniczny C12/15 i C16/20 powinien odpowiadać wymaganiom PN-EN [3] w zastosowaniach przyszłościowych, a tymczasowo PN-B [9] Zaprawa cementowa Zaprawa cementowa powinna odpowiadać wymaganiom PN B [16] Składowanie materiałów Rury kanałowe Rury można składować na otwartej przestrzeni, układając je w pozycji leżącej jednolub wielowarstwowo, albo w pozycji stojącej. Powierzchnia składowania powinna być utwardzona i zabezpieczona przed gromadzeniem się wód opadowych. W przypadku składowania poziomego pierwszą warstwę rur należy ułożyć na podkładach drewnianych. Podobnie na podkładach drewnianych należy układać wyroby w pozycji stojącej i jeżeli powierzchnia składowania nie odpowiada ww. wymaganiom. Wykonawca jest zobowiązany układać rury według poszczególnych grup, wielkości i gatunków w sposób zapewniający stateczność oraz umożliwiający dostęp do poszczególnych stosów lub pojedynczych rur Kręgi Kręgi można składować na powierzchni nieutwardzonej pod warunkiem, że nacisk kręgów przekazywany na grunt nie przekracza 0,5 MPa. Przy składowaniu wyrobów w pozycji wbudowania wysokość składowania nie powinna przekraczać 1,8 m. Składowanie powinno umożliwiać dostęp do poszczególnych stosów wyrobów lub pojedynczych kręgów Wpusty żeliwne Skrzynki lub ramki wpustów mogą być składowane na otwartej przestrzeni, na paletach w stosach o wysokości maksimum 1,5 m Kruszywo Kruszywo należy składować na utwardzonym i odwodnionym podłożu w sposób zabezpieczający je przed zanieczyszczeniem i zmieszaniem z innymi rodzajami i frakcjami kruszyw. 3. SPRZĘT 3.1. Ogólne wymagania dotyczące sprzętu

144 Ogólne wymagania dotyczące sprzętu podano w SST D Wymagania ogólne pkt Sprzęt do wykonania kanalizacji deszczowej Wykonawca przystępujący do wykonania kanalizacji deszczowej powinien wykazać się możliwością korzystania z następującego sprzętu: żurawi budowlanych samochodowych, koparek przedsiębiernych, spycharek kołowych lub gąsienicowych, sprzętu do zagęszczania gruntu, wciągarek mechanicznych, beczkowozów. 4. TRANSPORT 4.1. Ogólne wymagania dotyczące transportu Ogólne wymagania dotyczące transportu podano w SST D Wymagania ogólne pkt Transport rur kanałowych Przewóz rur może być wykonywany wyłącznie samochodami skrzyniowymi i powinien się odbywać przy temperaturze powietrza w przedziale od -5 o C do +30 o C. Rury nie mogą być narażone na długotrwałą emisje promieni słonecznych. Podczas prac przeładunkowych rur nie należy rzucać. Rury należy przewozić w oryginalnych wiązkach. Rury powinny być układane w samochodzie na równym podłożu na podkładach drewnianych o szerokości min 10 cm i grubości 2,5 cm ułożonych prostopadle do osi rur i zabezpieczone przez zarysowaniem i przesuwaniem się. Na platformie samochodu rury powinny leżeć kielichami naprzemianlegle Transport kręgów Transport kręgów powinien odbywać się samochodami w pozycji wbudowania lub prostopadle do pozycji wbudowania. Dla zabezpieczenia przed uszkodzeniem przewożonych elementów, Wykonawca dokona ich usztywnienia przez zastosowanie przekładek, rozporów i klinów z drewna, gumy lub innych odpowiednich materiałów. Podnoszenie i opuszczanie kręgów o średnicach 1,2 m i 1,4 m należy wykonywać za pomocą minimum trzech lin zawiesia rozmieszczonych równomiernie na obwodzie prefabrykatu Transport włazów kanałowych Włazy kanałowe mogą być transportowane dowolnymi środkami transportu w sposób zabezpieczony przed przemieszczaniem i uszkodzeniem. Włazy typu ciężkiego mogą być przewożone luzem, natomiast typu lekkiego należy układać na paletach po 10 szt. i łączyć taśmą stalową Transport wpustów żeliwnych

145 Skrzynki lub ramki wpustów mogą być przewożone dowolnymi środkami transportu w sposób zabezpieczony przed przesuwaniem się podczas transportu Transport mieszanki betonowej Do przewozu mieszanki betonowej Wykonawca zapewni takie środki transportowe, które nie spowodują segregacji składników, zmiany składu mieszanki, zanieczyszczenia mieszanki i obniżenia temperatury przekraczającej granicę określoną w wymaganiach technologicznych Transport kruszyw Kruszywa mogą być przewożone dowolnymi środkami transportu, w sposób zabezpieczający je przed zanieczyszczeniem i nadmiernym zawilgoceniem Transport cementu i jego przechowywanie Transport cementu i przechowywanie powinny być zgodne z BN-88/ [20]. 5. WYKONANIE ROBÓT 5.1. Ogólne zasady wykonania robót Ogólne zasady wykonania robót podano w SST D Wymagania ogólne pkt Roboty przygotowawcze Przed przystąpieniem do robót Wykonawca dokona ich wytyczenia i trwale oznaczy je w terenie za pomocą kołków osiowych, kołków świadków i kołków krawędziowych. W przypadku niedostatecznej ilości reperów stałych, Wykonawca wbuduje repery tymczasowe (z rzędnymi sprawdzonymi przez służby geodezyjne), a szkice sytuacyjne reperów i ich rzędne przekaże Inżynierowi Roboty ziemne Roboty ziemne prowadzić zgodnie z PN-B oraz specyfikacja techniczną SST D Wykopy należy wykonać jako wykopy otwarte obudowane. Metody wykonania robót - wykopu (ręcznie lub mechanicznie) powinny być dostosowane do głębokości wykopu, danych geotechnicznych oraz posiadanego sprzętu mechanicznego. Szerokość wykopu uwarunkowana jest zewnętrznymi wymiarami kanału, do których dodaje się obustronnie 0,4 m jako zapas potrzebny na deskowanie ścian w zależności od rodzaju gruntów występujących na przedmiotowym opracowaniu i uszczelnienie styków. Deskowanie ścian należy prowadzić w miarę jego głębienia. Wydobyty grunt z wykopu powinien być wywieziony przez Wykonawcę na odkład. Dno wykopu powinno być równe i wykonane ze spadkiem ustalonym w dokumentacji projektowej, przy czym dno wykopu Wykonawca wykona na poziomie wyższym od rzędnej projektowanej o 0,20 m. Zdjęcie pozostawionej warstwy 0,20 m gruntu powinno być wykonane bezpośrednio przed ułożeniem przewodów rurowych. Zdjęcie tej warstwy Wykonawca wykona ręcznie lub w sposób uzgodniony z Inżynierem.

146 W gruntach skalistych dno wykopu powinno być wykonane od 0,10 do 0,15 m głębiej od projektowanego poziomu dna Przygotowanie podłoża W gruntach suchych piaszczystych, żwirowo-piaszczystych i piaszczysto-gliniastych podłożem jest grunt naturalny o nienaruszonej strukturze dna wykopu. W gruntach nawodnionych (odwadnianych w trakcie robót) podłoże należy wykonać z warstwy tłucznia lub żwiru z piaskiem o grubości od 15 do 20 cm łącznie z ułożonymi sączkami odwadniającymi. Dla przewodów o średnicy powyżej 0,50 m, na warstwie odwadniającej należy wykonać fundament betonowy, zgodnie z dokumentacją projektową lub SST. W gruntach skalistych gliniastych lub stanowiących zbite iły należy wykonać podłoże z pospółki, żwiru lub tłucznia o grubości od 15 do 20 cm. Dla przewodów o średnicy powyżej 0,50 m należy wykonać fundament betonowy zgodnie z dokumentacją projektową lub SST. Zagęszczenie podłoża powinno być zgodne z określonym w SST Roboty montażowe Jeżeli dokumentacja projektowa nie stanowi inaczej, to spadki i głębokość posadowienia rurociągu powinny spełniać poniższe warunki: najmniejsze spadki kanałów powinny zapewnić dopuszczalne minimalne prędkości przepływu, tj. od 0,6 do 0,8 m/s. Spadki te nie mogą być jednak mniejsze: dla kanałów o średnicy do 0,4 m - 3, dla kanałów i kolektorów przelotowych - 1 (wyjątkowo dopuszcza się spadek 0,5 ). Największe dopuszczalne spadki wynikają z ograniczenia maksymalnych prędkości przepływu głębokość posadowienia powinna wynosić w zależności od stref przemarzania gruntów, od 1,0 do 1,3 m (zgodnie z Dziennikiem Budownictwa nr 1 z ). Przy mniejszych zagłębieniach zachodzi konieczność odpowiedniego ocieplenia kanału. Ponadto należy dążyć do tego, aby zagłębienie kanału na końcówce sieci wynosiło minimum 2,5 m w celu zapewnienia możliwości ewentualnego skanalizowania obiektów położonych przy tym kanale Przykanaliki Jeżeli dokumentacja projektowa nie stanowi inaczej to przy wykonywaniu przykanalików należy przestrzegać następujących zasad: trasa przykanalika powinna być prosta, bez załamań w planie i pionie (z wyjątkiem łuków dla podłączenia do wpustu bocznego w kanale lub do syfonu przy podłączeniach do kanału ogólnospławnego), minimalny przekrój przewodu przykanalika powinien wynosić 0,20 m (dla pojedynczych wpustów i przykanalików nie dłuższych niż 12 m można stosować średnicę 0,15 m), długość przykanalika od studzienki ściekowej (wpustu ulicznego) do kanału lub studzienki rewizyjnej połączeniowej nie powinna przekraczać 24 m, włączenie przykanalika do kanału może być wykonane za pośrednictwem studzienki rewizyjnej, studzienki krytej (tzw. ślepej) lub wpustu bocznego,

147 spadki przykanalików powinny wynosić od min. 20 do max. 400 z tym, że przy spadkach większych od 250 należy stosować rury żeliwne, kierunek trasy przykanalika powinien być zgodny z kierunkiem spadku kanału zbiorczego, włączenie przykanalika do kanału powinno być wykonane pod kątem min. 45 o, max. 90 o (optymalnym 60 o ), włączenie przykanalika do kanału poprzez studzienkę połączeniową należy dokonywać tak, aby wysokość spadku przykanalika nad podłogą studzienki wynosiła max. 50,0 cm. W przypadku konieczności włączenia przykanalika na wysokości większej należy stosować przepady (kaskady) umieszczone na zewnątrz poza ścianką studzienki, włączenia przykanalików z dwóch stron do kanału zbiorczego poprzez wpusty boczne powinny być usytuowane w odległości min. 1,0 m od siebie Studzienki ściekowe - wpusty Studzienki ściekowe, przeznaczone do odprowadzania wód opadowych z jezdni dróg i placów, powinny być z wpustem ulicznym żeliwnym i osadnikiem. Krata ściekowa wpustu powinna być usytuowana w ścieku jezdni, przy czym wierzch kraty powinien być usytuowany 2 cm poniżej ścieku jezdni. Lokalizacja studzienek wynika z rozwiązania drogowego. Przy umieszczeniu kratek ściekowych bezpośrednio w nawierzchni, wierzch kraty powinien znajdować się 0,5 cm poniżej poziomu warstwy ścieralnej Izolacje Zastosowanie rury nie wymagają zabezpieczenia. W środowisku słabo agresywnym, niezależnie od czynnika agresji, studzienki betonowe należy zabezpieczyć przez zagruntowanie izolacją asfaltową oraz dwukrotnie zaizolowanie 2x Abizol R + 2xAbizol P wg PN C Zasypanie wykopów i ich zagęszczenie Zasypywanie rur w wykopie należy prowadzić warstwami grubości 20 cm. Materiał zasypkowy powinien być równomiernie układany i zagęszczany po obu stronach odpowiadający warstwą układu nawierzchni drogi w wypadku, gdy wpust znajduje się w nawierzchni jezdni. Wskaźnik zagęszczenia powinien być zgodny z określonym w SST. Rodzaj gruntu do zasypywania wykopów powinny być nie wysadzinowe oraz Wykonawca uzgodni z Inżynierem rodzaj gruntu. 6. KONTROLA JAKOŚCI ROBÓT 6.1. Ogólne zasady kontroli jakości robót Ogólne zasady kontroli jakości robót podano w SST D-M Wymagania ogólne pkt Kontrola, pomiary i badania Badania przed przystąpieniem do robót Przed przystąpieniem do robót Wykonawca powinien: wykonać badania materiałów do betonu i zapraw i ustalić receptę,

148 uzyskać wymagane dokumenty, dopuszczające wyroby budowlane do obrotu (aprobaty techniczne, certyfikaty zgodności, deklaracje zgodności, ew. badania materiałów wykonane przez dostawców itp.) [27], Wszystkie dokumenty oraz wyniki badań Wykonawca przedstawia Inżynierowi do akceptacji Kontrola, pomiary i badania w czasie robót Wykonawca jest zobowiązany do stałej i systematycznej kontroli prowadzonych robót w zakresie i z częstotliwością określoną w niniejszej SST i zaakceptowaną przez Inżyniera. W szczególności kontrola powinna obejmować: sprawdzenie rzędnych założonych ław celowniczych w nawiązaniu do podanych stałych punktów wysokościowych z dokładnością do 1 cm, badanie zabezpieczenia wykopów przed zalaniem wodą, badanie i pomiary szerokości, grubości i zagęszczenia wykonanej warstwy podłoża z kruszywa mineralnego lub betonu, badanie odchylenia osi kolektora, sprawdzenie zgodności z dokumentacją projektową założenia przewodów i studzienek, sprawdzenie prawidłowości uszczelniania przewodów, badanie wskaźników zagęszczenia poszczególnych warstw zasypu, sprawdzenie rzędnych posadowienia studzienek ściekowych (kratek) i pokryw włazowych, sprawdzenie zabezpieczenia przed korozją Dopuszczalne tolerancje i wymagania odchylenie odległości krawędzi wykopu w dnie od ustalonej w planie osi wykopu nie powinno wynosić więcej niż 5 cm, odchylenie wymiarów w planie nie powinno być większe niż 0,1 m, odchylenie grubości warstwy podłoża nie powinno przekraczać 3 cm, odchylenie szerokości warstwy podłoża nie powinno przekraczać 5 cm, wskaźnik zagęszczenia zasypki wykopów określony w trzech miejscach na długości 100 m powinien być zgodny z pkt 5.5.9, rzędne kratek ściekowych i pokryw studzienek powinny być wykonane z dokładnością do 5 mm. 7. OBMIAR ROBÓT 7.1. Ogólne zasady obmiaru robót Ogólne zasady obmiaru robót podano w SST D Wymagania ogólne pkt Jednostka obmiarowa Jednostką obmiarową jest m (metr) oraz szt (sztuka) wbudowanego przykanalika oraz wbudowanego bądź regulowanego wpustu, studzienki. 8. ODBIÓR ROBÓT 8.1. Ogólne zasady odbioru robót

149 Ogólne zasady odbioru robót podano w SST D Wymagania ogólne pkt 8. Roboty uznaje się za wykonane zgodnie z dokumentacją projektową, SST i wymaganiami Inżyniera, jeżeli wszystkie pomiary i badania z zachowaniem tolerancji wg pkt 6 dały wyniki pozytywne Odbiór robót zanikających i ulegających zakryciu Odbiorowi robót zanikających i ulegających zakryciu podlegają: roboty montażowe wykonania rur kanałowych i przykanalika, wykonane studzienki ściekowe i kanalizacyjne, wykonana izolacja, zasypany zagęszczony wykop. Odbiór robót zanikających powinien być dokonany w czasie umożliwiającym wykonanie korekt i poprawek, bez hamowania ogólnego postępu robót. Długość odcinka robót ziemnych poddana odbiorowi nie powinna być mniejsza od 50 m. 9. PODSTAWA PŁATNOŚCI 9.1. Ogólne ustalenia dotyczące podstawy płatności Ogólne ustalenia dotyczące podstawy płatności podano w SST D Wymagania ogólne pkt Cena jednostki obmiarowej Cena 1 m wykonanej i odebranej kanalizacji obejmuje: oznakowanie robót, dostawę materiałów, wykonanie robót przygotowawczych, wykonanie wykopu w gruncie kat. I-IV wraz z umocnieniem ścian wykopu i jego odwodnienie, przygotowanie podłoża i fundamentu, ułożenie przewodów przykanalików, studzienek ściekowych, wykonanie izolacji rur i studzienek, zasypanie i zagęszczenie wykopu, przeprowadzenie pomiarów i badań wymaganych w specyfikacji technicznej. Cena regulacji pionowej 1 szt. Urządzeń obcych obejmuje: - regulacje pionowa urządzeń obcych w nawierzchni - wypełnienie szczelin nawierzchni /urządzenie obce lateksową 10. PRZEPISY ZWIĄZANE Normy 1. PN-EN 124:2000 Zwieńczenia wpustów i studzienek kanalizacyjnych do nawierzchni dla ruchu pieszego i kołowego. Zasady konstrukcji, badania typu, znakowanie, sterowanie jakością

150 2. PN-EN 197- Cement. Część 1: Skład, wymagania i kryteria 1:2002 zgodności dotyczące cementu powszechnego użytku 3. PN-EN 206- Beton. Część 1: Wymagania, właściwości, 1:2000 produkcja i zgodność 4. PN-EN 295:2002 Rury i kształtki kamionkowe i ich połączenia w sieci drenażowej i kanalizacyjnej 5. PN-EN Systemy przewodów rurowych z tworzyw 1115:2002 sztucznych do kanalizacji ciśnieniowej deszczowej i ściekowej. Utwardzalne tworzywa sztuczne na bazie nienasyconej żywicy poliestrowej (UP) wzmocnione 6. PN-EN 12620: PN-EN 13043:2004 włóknem szklanym (GRP) Kruszywa do betonu (Norma do zastosowań przyszłościowych. Tymczasowo należy stosować normę PN-B [10]) Kruszywa do mieszanek bitumicznych i powierzchniowych utrwaleń stosowanych na drogach, lotniskach i innych powierzchniach przeznaczonych do ruchu (Norma do zastosowań przyszłościowych. Tymczasowo należy stosować normy: PN-B [11] i PN-B [12]) 8. PN-EN 13101:2002 Stopnie do studzienek włazowych. Wymagania, znakowanie, badania i ocena zgodności 9. PN-B- Beton zwykły 06250: PN-B- Kruszywa mineralne do betonu 06712: PN-B- Kruszywa mineralne. Kruszywa naturalne do 11111:1996 nawierzchni drogowych. Żwir i mieszanka 12. PN-B- Kruszywa mineralne. Kruszywa łamane do 11112:1996 nawierzchni drogowych 13. PN-B- Wyroby budowlane ceramiczne. Cegły 12037:1998 kanalizacyjne 14. PN-C :1958 Lepik asfaltowy bez wypełniaczy stosowany na gorąco 15. PN-H- Żeliwne rury ciśnieniowe do połączeń sztywnych 74101: PN-B- Zaprawy budowlane zwykłe 14501: BN-86/ Rury bezciśnieniowe. Kielichowe rury betonowe i żelbetowe Wipro 18. BN-83/8971- Rury bezciśnieniowe. Rury betonowe i żelbetowe BN-86/ Prefabrykaty budowlane z betonu. Kręgi betonowe i żelbetowe 20. BN-88/ Cement. Transport i przechowywanie Inne dokumenty

151 21. Instrukcja zabezpieczania przed korozją konstrukcji betonowych opracowana przez Instytut Techniki Budowlanej - Warszawa 1986 r. 22. Katalog budownictwa KB (6) Studzienki połączeniowe (lipiec 1980) KB (7) Studzienki przelotowe (lipiec 1980) KB (8) Studzienki spadowe (lipiec 1980) KB (11) Studzienki ślepe (lipiec 1980) KB (1) Studzienki ściekowe do odwodnienia dróg (październik 1983) KB (6) Kręgi betonowe średnicy 50 cm; wysokości 30 lub 60 cm 23. Katalog powtarzalnych elementów drogowych. Transprojekt - Warszawa, r. 24. Tymczasowa instrukcja projektowania i budowy przewodów kanalizacyjnych z rur Wipro, Centrum Techniki Komunalnej, 1978 r. 25. Wytyczne eksploatacyjne do projektowania sieci i urządzeń sieciowych, wodociągowych i kanalizacyjnych, BPC WiK Cewok i BPBBO Miastoprojekt- Warszawa, zaakceptowane i zalecone do stosowania przez Zespół Doradczy ds. procesu inwestycyjnego powołany przez Prezydenta m.st. Warszawy -sierpień 1984 r. 26. Ustawa z dnia 16 kwietnia 2004 r. o wyrobach budowlanych ( Dz. U. nr 92, poz. 881) 27. Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dn. 11 sierpnia 2004 r. w sprawie sposobów deklarowania zgodności wyrobów budowlanych oraz sposobu znakowania ich znakiem budowlanym (Dz. U. nr 198, poz. 2041) 28. Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dn. 08 listopada 2004 r. w sprawie aprobat technicznych oraz jednostek organizacyjnych upoważnionych do ich wydawania (Dz. U. nr 249, poz. 2497)

152 D REGULACJA PIONOWA URZADZEN PODZIEMNYCH 1. WSTĘP 1.1. Przedmiot ST Przedmiotem niniejszej szczegółowej specyfikacji technicznej (SST) są wymagania ogólne dotyczące wykonania i odbioru robót drogowych w ramach Remont ul. Techników w miejscowości Chełm Śląski na odcinku od km do km 1+675, Zakres stosowania ST Specyfikacja techniczna (ST) jest stosowana jako dokument przetargowy i kontraktowy przy zlecaniu i realizacji robót wymienionych w pkt Zakres robót objętych ST Ustalenia zawarte w niniejszej specyfikacji dotyczą zasad prowadzenia robót związanych z wykonaniem i odbiorem przypowierzchniowej regulacji pionowej studzienek teletechnicznych, zaworów wodociągowych Określenia podstawowe

153 Studzienka teletechniczna - urządzenie połączone z kanałem, przeznaczone do kontroli lub prawidłowej eksploatacji kanału teletechnicznego zawór wodociągowy zawór odcinający wodę na magistrali wodociągowej Pozostałe określenia podstawowe są zgodne z obowiązującymi, odpowiednimi polskimi normami i z definicjami podanymi w SST D Wymagania ogólne pkt Ogólne wymagania dotyczące robót Ogólne wymagania dotyczące robót podano w SST D Wymagania ogólne pkt MATERIAŁY 2.1. Ogólne wymagania dotyczące materiałów Ogólne wymagania dotyczące materiałów, ich pozyskiwania i składowania, podano w SST D Wymagania ogólne pkt Materiały do wykonania regulacji pionowej uszkodzonej studzienki kanalizacyjnej Do przypowierzchniowej regulacji pionowej studzienek należy użyć: a) materiały otrzymane z rozbiórki studzienki oraz z rozbiórki otaczającej nawierzchni, nadające sie do ponownego wbudowania, b) materiały nowe, będące materiałem uzupełniającym, tego samego typu, gatunku i wymiarów, jak materiał rozbiórkowy, odpowiadające wymaganiom: 3. SPRZĘT 3.1. Ogólne wymagania dotyczące sprzętu Ogólne wymagania dotyczące sprzętu podano w SST D Wymagania ogólne pkt Sprzęt stosowany do wykonania regulacji pionowej uszkodzonej studzienki kanalizacyjnej Wykonawca przystępujący do wykonania regulacji pionowej, powinien wykazać sie możliwością korzystania z następującego sprzętu: - piły tarczowej, - młota pneumatycznego, - sprężarki powietrza, - dźwigu samochodowego, - zagęszczarki wibracyjnej, - sprzętu pomocniczego (szczotka, łopata, szablon itp.).

154 4. TRANSPORT 4.1. Ogólne wymagania dotyczące transportu Ogólne wymagania dotyczące transportu podano w SST D Wymagania ogólne pkt Transport materiałów Transport nowych materiałów do wykonania regulacji pionowej, powinien odpowiadać wymaganiom określonym przez producenta 5. WYKONANIE ROBÓT 5.1. Ogólne zasady wykonania robót Ogólne zasady wykonania robót podano w SST D Wymagania ogólne pkt Zasady wykonania regulacji Wykonanie regulacji polegającej na regulacji pionowej studzienki, obejmuje: 1. roboty przygotowawcze- określenie wysokości regulacji 2. wykonanie regulacji - Wykonanie regulacji pionowej zgodnie z niweleta - Wymiana uszkodzonych elementów na nowe 5.4. Roboty przygotowawcze Rozpoznanie polega na: - ustaleniu sposobu regulacji studzienki, zaworu - rozeznaniu możliwości wykorzystania dotychczasowych elementów urządzenia. Sposób regulacji akceptuje kierownik projektu Wykonanie regulacji studzienki, zaworu Jeżeli dokumentacja projektowa lub SST nie przewiduje inaczej, to wykonanie regulacja pionowa urządzeń studzienek, zaworów, pod warunkiem zaakceptowania przez kierownika projektu, obejmuje: 1. zdjęcie przykrycia (pokrywy, włazu, kratki ściekowej, nasady z wlewem bocznym, zaworu) urządzenia podziemnego, 2. rozebranie uszkodzonej górnej części urządzeń (np. części żeliwnych, płyt żelbetowych pod studzienka, kręgów podporowych itp.),

155 3. zebranie i odwiezienie lub odrzucenie elementów nawierzchni i gruzu na pobocze, lub miejsce składowania, z posortowaniem i zabezpieczeniem materiału przydatnego do dalszych robót, 4. sprawdzenie stanu konstrukcji studzienki i oczyszczenie górnej części studzienki (np. nasady wpustu, komina włazowego) z ew. uzupełnieniem ubytków, 5. osadzenie przykrycia studzienki lub kratki ściekowej z wykorzystaniem istniejących lub nowych materiałów oraz ew. wyrównaniem zaprawa cementowa zgodnie z niweleta. 6. wymiana uszkodzonych elementów na nowe 6. KONTROLA JAKOSCI ROBÓT 6.1. Ogólne zasady kontroli jakości robót Ogólne zasady kontroli jakości robót podano w SST D Wymagania ogólne pkt Badania przed przystąpieniem do robót Przed przystąpieniem do robót wykonawca powinien: - uzyskać wymagane dokumenty, dopuszczające wyroby budowlane do obrotu i powszechnego stosowania (certyfikaty na znak bezpieczeństwa, aprobaty techniczne, certyfikaty zgodności, deklaracje zgodności, ew. badania materiałów wykonane przez dostawców itp.), - sprawdzić cechy zewnętrzne gotowych materiałów z tworzyw i prefabrykowanych. Wszystkie dokumenty oraz wyniki badan wykonawca przedstawia kierownikowi projektu do akceptacji Badania w czasie robót Częstotliwość oraz zakres badan i pomiarów, które należy wykonać w czasie robót podaje tablica 1. Tablica 1. Częstotliwość oraz zakres badan i pomiarów w czasie robót Lp. Wyszczególnienie badan i pomiarów 1 Wyznaczenie powierzchni przeznaczonej do wykonania naprawy Częstotliwość badań Wartości dopuszczalne 1 raz Niezbędna powierzchnia 2 Roboty rozbiórkowe 1raz Akceptacja nieuszkodzonych materiałów

156 3 Położenie studzienki w stosunku do otaczającej nawierzchni 1raz Kratka ściekowa ok. 0,5 cm poniżej, właz studzienki - w poziomie nawierzchni 6.4. Badania wykonanych robót Po zakończeniu robót należy sprawdzić wizualnie: - wygląd zewnętrzny wykonanej regulacji w zakresie wyglądu, kształtu, wymiarów,, - poprawność profilu podłużnego i poprzecznego, nawiązującego do otaczającej nawierzchni i umożliwiającego spływ powierzchniowy wód. 7. OBMIAR ROBÓT 7.1. Ogólne zasady obmiaru robót Ogólne zasady obmiaru robót podano w SST D Wymagania ogólne pkt Jednostka obmiarowa Jednostka obmiarowa jest 1 obiekt wykonanej naprawionej studzienki. 8. ODBIÓR ROBÓT 8.1. Ogólne zasady odbioru robót Ogólne zasady odbioru robót podano w SST D Wymagania ogólne pkt. 8. Roboty uznaje sie za wykonane zgodnie z dokumentacja projektowa, SST i wymaganiami Kierownika Projektu, jeżeli wszystkie pomiary i badania z zachowaniem tolerancji wg pkt. 6 dały wyniki pozytywne Odbiór robót zanikających i ulegających zakryciu Odbiorowi robót zanikających i ulegających zakryciu podlegają: - roboty rozbiórkowe, - regulacja urządzeń Odbiór tych robót powinien być zgodny z wymaganiami punktu. 8.2 D Wymagania ogólne oraz niniejszej ST. 9. PODSTAWA PŁATNOSCI 9.1. Ogólne ustalenia dotyczące podstawy płatności

157 Ogólne ustalenia dotyczące podstawy płatności podano w SST D Wymagania ogólne pkt Cena jednostki obmiarowej Cena wykonania regulacji pionowej studzienki obejmuje: - prace pomiarowe i roboty przygotowawcze, - oznakowanie robót, - roboty rozbiórkowe, - dostarczenie materiałów i sprzętu, - wykonanie regulacji - odwiezienie nieprzydatnych materiałów rozbiórkowych na składowisko, - przeprowadzenie pomiarów i badan wymaganych w niniejszej specyfikacji technicznej, - odwiezienie sprzętu. 10. PRZEPISY ZWIAZANE Specyfikacje techniczne (ST) 1. D Wymagania ogólne INFORMACJA AKTUALIZACYJNA Oznaczenia klas betonu użyte w specyfikacji technicznej zgodne z norma PN-91/S jako odpowiadające należy przyjmować klasy betony zgodnie z norma PN-EN206-1 wg poniższej tabelki. Oznaczenia klas betonu wg. poszczególnych norm BETON wg. PN-91/S B10 B15 B20 B25 B30 B35 B45 B50 B55 B60 - BETON wg. PN-EN C8/10 C12/15 C16/20 C20/25 C25/30 C30/37 C34/45 C40/50 C45/55 C50/60 C55/67 D PODBUDOWY D KORYTO WRAZ Z PROFILOWANIEM I ZAGĘSZCZANIEM PODŁOŻA 1. WSTĘP 1.1. Przedmiot SST Przedmiotem niniejszej szczegółowej specyfikacji technicznej (SST) są wymagania dotyczące wykonania i odbioru robót związanych z wykonywaniem koryta wraz z profilowaniem i zagęszczaniem podłoża gruntowego.

158 1.2. Zakres stosowania SST Specyfikacja Techniczna jest stosowana jako dokument przetargowy i dokument kontraktowy przy zlecaniu i realizacji robót wymienionych w p w ramach Remont ul. Techników w miejscowości Chełm Śląski na odcinku od km do km 1+675, Zakres robót objętych SST Ustalenia zawarte w niniejszej specyfikacji dotyczą zasad prowadzenia robót związanych z: - Mechaniczne wykonanie koryta na całej szerokości jezdni i chodników w gruncie kat. I-IV głębokość 20 cm - wjazdy 31cm -989 m 2 - chodniki 26 cm m 2 - jezdnia 29 cm m Określenia podstawowe Określenia podstawowe są zgodne z obowiązującymi, odpowiednimi polskimi normami i definicjami podanymi w SST D Wymagania ogólne pkt Ogólne wymagania dotyczące robót 2. Materiały 3. Sprzęt Ogólne wymagania dotyczące robót podano w SST D Wymagania ogólne pkt 1.5. Nie występują Ogólne wymagania dotyczące sprzętu Ogólne wymagania dotyczące sprzętu podano w SST D Wymagania ogólne pkt Sprzęt do wykonania robót Wykonawca przystępujący do wykonania koryta i profilowania podłoża powinien wykazać się możliwością korzystania z następującego sprzętu: równiarek lub spycharek uniwersalnych z ukośnie ustawianym lemieszem; Inżynier może dopuścić wykonanie koryta i profilowanie podłoża z zastosowaniem spycharki z lemieszem ustawionym prostopadle do kierunku pracy maszyny,

159 koparek z czerpakami profilowymi (przy wykonywaniu wąskich koryt), walców statycznych, wibracyjnych lub płyt wibracyjnych. Stosowany sprzęt nie może spowodować niekorzystnego wpływu na właściwości gruntu podłoża. 4. Transport 4.1. Ogólne wymagania dotyczące transportu 4. Ogólne wymagania dotyczące transportu podano w SST D Wymagania ogólne pkt Transport materiałów Wymagania dotyczące transportu materiałów podano w SST D , pkt Wykonanie robót 5.1. Ogólne zasady wykonania robót Ogólne zasady wykonania robót podano w SST D-M Wymagania ogólne pkt Warunki przystąpienia do robót Wykonawca powinien przystąpić do wykonania koryta oraz profilowania i zagęszczenia podłoża bezpośrednio przed rozpoczęciem robót związanych z wykonaniem warstw nawierzchni. Wcześniejsze przystąpienie do wykonania koryta oraz profilowania i zagęszczania podłoża, jest możliwe wyłącznie za zgodą Inżyniera, w korzystnych warunkach atmosferycznych. W wykonanym korycie oraz po wyprofilowanym i zagęszczonym podłożu nie może odbywać się ruch budowlany, niezwiązany bezpośrednio z wykonaniem pierwszej warstwy nawierzchni Wykonanie koryta Paliki lub szpilki do prawidłowego ukształtowania koryta w planie i profilu powinny być wcześniej przygotowane. Paliki lub szpilki należy ustawiać w osi drogi i w rzędach równoległych do osi drogi lub w inny sposób zaakceptowany przez Inżyniera. Rozmieszczenie palików lub szpilek powinno umożliwiać naciągnięcie sznurków lub linek do wytyczenia robót w odstępach nie większych niż co 10 metrów. Rodzaj sprzętu, a w szczególności jego moc należy dostosować do rodzaju gruntu, w którym prowadzone są roboty i do trudności jego odspojenia.

160 Koryto można wykonywać ręcznie, gdy jego szerokość nie pozwala na zastosowanie maszyn, na przykład na poszerzeniach lub w przypadku robót o małym zakresie. Sposób wykonania musi być zaakceptowany przez Inżyniera. Grunt odspojony w czasie wykonywania koryta powinien być wykorzystany zgodnie z ustaleniami dokumentacji projektowej i SST, tj. wbudowany w nasyp lub odwieziony na odkład w miejsce wskazane przez Inżyniera Profilowanie i zagęszczenie podłoża należy wykonać zgodnie z zasadami określonymi w pkt 5.4. Profilowanie i zagęszczanie podłoża Przed przystąpieniem do profilowania podłoże powinno być oczyszczone ze wszelkich zanieczyszczeń. Po oczyszczeniu powierzchni podłoża należy sprawdzić, czy istniejące rzędne terenu umożliwiają uzyskanie po profilowaniu zaprojektowanych rzędnych podłoża. Zaleca się, aby rzędne terenu przed profilowaniem były o co najmniej 5 cm wyższe niż projektowane rzędne podłoża. Jeżeli powyższy warunek nie jest spełniony i występują zaniżenia poziomu w podłożu przewidzianym do profilowania, Wykonawca powinien spulchnić podłoże na głębokość zaakceptowaną przez Inżyniera, dowieźć dodatkowy grunt spełniający wymagania obowiązujące dla górnej strefy korpusu, w ilości koniecznej do uzyskania wymaganych rzędnych wysokościowych i zagęścić warstwę do uzyskania wartości wskaźnika zagęszczenia, określonych w tablicy 1. Do profilowania podłoża należy stosować równiarki. Ścięty grunt powinien być wykorzystany w robotach ziemnych lub w inny sposób zaakceptowany przez Inżyniera. Bezpośrednio po profilowaniu podłoża należy przystąpić do jego zagęszczania. Zagęszczanie podłoża należy kontynuować do osiągnięcia wskaźnika zagęszczenia nie mniejszego od podanego w tablicy 1. Wskaźnik zagęszczenia należy określać zgodnie z BN-77/ [5]. Tablica 1. Minimalne wartości wskaźnika zagęszczenia podłoża (I s ) Strefa korpusu Górna warstwa o grubości 20 cm Na głębokości od 20 do 50 cm od powierzchni podłoża Minimalna wartość I s dla: Ruch mniejszy od ciężkiego 1,00 0,97

161 W przypadku, gdy gruboziarnisty materiał tworzący podłoże uniemożliwia przeprowadzenie badania zagęszczenia, kontrolę zagęszczenia należy oprzeć na metodzie obciążeń płytowych. Należy określić pierwotny i wtórny moduł odkształcenia podłoża według BN-64/ [3]. Stosunek wtórnego i pierwotnego modułu odkształcenia nie powinien przekraczać 2,2. Wilgotność gruntu podłoża podczas zagęszczania powinna być równa wilgotności optymalnej z tolerancją od -20% do +10% Utrzymanie koryta oraz wyprofilowanego i zagęszczonego podłoża stanie. Podłoże (koryto) po wyprofilowaniu i zagęszczeniu powinno być utrzymywane w dobrym Jeżeli po wykonaniu robót związanych z profilowaniem i zagęszczeniem podłoża nastąpi przerwa w robotach i Wykonawca nie przystąpi natychmiast do układania warstw nawierzchni, to powinien on zabezpieczyć podłoże przed nadmiernym zawilgoceniem, na przykład przez rozłożenie folii lub w inny sposób zaakceptowany przez Inżyniera. Jeżeli wyprofilowane i zagęszczone podłoże uległo nadmiernemu zawilgoceniu, to do układania kolejnej warstwy można przystąpić dopiero po jego naturalnym osuszeniu. Po osuszeniu podłoża Inżynier oceni jego stan i ewentualnie zaleci wykonanie niezbędnych napraw. Jeżeli zawilgocenie nastąpiło wskutek zaniedbania Wykonawcy, to naprawę wykona on na własny koszt. 6. Kontrola jakości robót 6.1. Ogólne zasady kontroli jakości robót Ogólne zasady kontroli jakości robót podano w SST D Wymagania ogólne pkt Badania w czasie robót Częstotliwość oraz zakres badań i pomiarów Częstotliwość oraz zakres badań i pomiarów dotyczących cech geometrycznych i zagęszczenia koryta i wyprofilowanego podłoża podaje tablica 2. Tablica 2. Częstotliwość oraz zakres badań i pomiarów wykonanego koryta i wyprofilowanego podłoża Lp. Wyszczególnienie badań i pomiarów 1 Szerokość koryta 10 razy na 1 km Minimalna częstotliwość badań i pomiarów 2 Równość podłużna co 20 m na każdym pasie ruchu 3 Równość poprzeczna 10 razy na 1 km

162 4 Spadki poprzeczne *) 10 razy na 1 km 5 Rzędne wysokościowe co 25 m w osi jezdni i na jej krawędziach dla autostrad i dróg ekspresowych, co 100 m dla pozostałych dróg Ukształtowanie osi w co 25 m w osi jezdni i na jej krawędziach dla 6 planie *) autostrad i dróg ekspresowych, co 100 m dla pozostałych dróg Cd. tablicy 2 7 Zagęszczenie, wilgotność gruntu podłoża w 2 punktach na dziennej działce roboczej, lecz nie rzadziej niż raz na 600 m 2 *) Dodatkowe pomiary spadków poprzecznych i ukształtowania osi w planie należy wykonać w punktach głównych łuków poziomych Szerokość koryta (profilowanego podłoża) Szerokość koryta i profilowanego podłoża nie może różnić się od szerokości projektowanej o więcej niż +10 cm i -5 cm Równość koryta (profilowanego podłoża) Nierówności podłużne koryta i profilowanego podłoża należy mierzyć 4-metrową łatą zgodnie z normą BN-68/ [4]. Nierówności poprzeczne należy mierzyć 4-metrową łatą. Nierówności nie mogą przekraczać 20 mm Spadki poprzeczne Spadki poprzeczne koryta i profilowanego podłoża powinny być zgodne z dokumentacją projektową z tolerancją 0,5% Rzędne wysokościowe Różnice pomiędzy rzędnymi wysokościowymi koryta lub wyprofilowanego podłoża i rzędnymi projektowanymi nie powinny przekraczać +1 cm, -2 cm Ukształtowanie osi w planie

163 Oś w planie nie może być przesunięta w stosunku do osi projektowanej o więcej niż 3 cm dla autostrad i dróg ekspresowych lub więcej niż 5 cm dla pozostałych dróg Zagęszczenie koryta (profilowanego podłoża) Wskaźnik zagęszczenia koryta i wyprofilowanego podłoża określony wg BN-77/ [5] nie powinien być mniejszy od podanego w tablicy 1. Jeśli jako kryterium dobrego zagęszczenia stosuje się porównanie wartości modułów odkształcenia, to wartość stosunku wtórnego do pierwotnego modułu odkształcenia, określonych zgodnie z normą BN-64/ [3] nie powinna być większa od 2,2. Wilgotność w czasie zagęszczania należy badać według PN-B [2]. Wilgotność gruntu podłoża powinna być równa wilgotności optymalnej z tolerancją od -20% do + 10% Zasady postępowania z wadliwie wykonanymi odcinkami koryta (profilowanego podłoża) Wszystkie powierzchnie, które wykazują większe odchylenia cech geometrycznych od określonych w punkcie 6.2 powinny być naprawione przez spulchnienie do głębokości co najmniej 10 cm, wyrównanie i powtórne zagęszczenie. Dodanie nowego materiału bez spulchnienia wykonanej warstwy jest niedopuszczalne. 7. Obmiar robót 7.1. Ogólne zasady obmiaru robót Ogólne zasady obmiaru robót podano w SST D Wymagania ogólne pkt Jednostka obmiarowa 8. Odbiór robót Jednostką obmiarową jest m 2 (metr kwadratowy) wykonanego i odebranego koryta. Ogólne zasady odbioru robót podano w SST D Wymagania ogólne pkt 8. Roboty uznaje się za wykonane zgodnie z dokumentacja projektową, SST i wymaganiami Inżyniera, jeżeli wszystkie pomiary i badania z zachowaniem tolerancji wg punktu 6 dały wyniki pozytywne. 9. Podstawa płatności 9.1. Ogólne ustalenia dotyczące podstawy płatności Ogólne ustalenia dotyczące podstawy płatności podano w SST D Wymagania ogólne pkt. 9.

164 9.2. Cena jednostki obmiarowej Cena wykonania 1 m 2 koryta obejmuje: prace pomiarowe i roboty przygotowawcze, odspojenie gruntu z przerzutem na pobocze i rozplantowaniem, załadunek nadmiaru odspojonego gruntu na środki transportowe i odwiezienie na odkład lub nasyp, profilowanie dna koryta lub podłoża, zagęszczenie, utrzymanie koryta lub podłoża, przeprowadzenie pomiarów i badań laboratoryjnych, wymaganych w specyfikacji technicznej. 10. Przepisy związane Normy 1. PN-B Grunty budowlane. Badania próbek gruntu 2. PN-/B Kruszywa mineralne. Badania. Oznaczanie wilgotności 3. BN-64/ Drogi samochodowe. Oznaczanie modułu odkształcenia nawierzchni podatnych i podłoża przez obciążenie płytą 4. BN-68/ Drogi samochodowe. Pomiar równości nawierzchni planografem i łatą 5. BN-77/ Oznaczanie wskaźnika zagęszczenia gruntu 6. Norma PN-/B została zastąpiona przez normę PN-EN :2001. Przy wykonywaniu robót należy uwzględnić wprowadzone zmiany i prace wykonać według nowych zasad.

165 D OCZYSZCZENIE I SKROPIENIE WARSTW KONSTRUKCYJNYCH 1. WSTĘP 1.1. Przedmiot ST Przedmiotem niniejszej szczegółowej specyfikacji technicznej (SST) są wymagania ogólne dotyczące wykonania i odbioru robót drogowych w ramach Remont ul. Techników w miejscowości Chełm Śląski na odcinku od km do km 1+675, Zakres stosowania ST Specyfikacja techniczna (ST) jest stosowana jako dokument przetargowy i kontraktowy przy zleceniu i realizacji robót wymienionych w pkt Zakres robót objętych ST Ustalenia zawarte w niniejszej specyfikacji dotyczą zasad prowadzenia robót związanych z oczyszczeniem i skropieniem warstw konstrukcyjnych emulsja kationowa przed ułożeniem następnej warstwy nawierzchni Określenia podstawowe Określenia podstawowe są zgodne z obowiązującymi, odpowiednimi polskimi normami i z definicjami podanymi w SST D Wymagania ogólne pkt Ogólne wymagania dotyczące robót Ogólne wymagania dotyczące robót podano w SST D Wymagania ogólne pkt MATERIAŁY 2.1. Ogólne wymagania dotyczące materiałów Ogólne wymagania dotyczące materiałów, ich pozyskiwania i składowania, podano w SST D Wymagania ogólne pkt Rodzaje materiałów do wykonania skropienia Materiałami stosowanymi przy skropieniu warstw konstrukcyjnych nawierzchni są: a) do skropienia podbudowy nieasfaltowej: - kationowe emulsje wolnorozpadowe wg WT.EmA-1999, b) do skropienia podbudów asfaltowych i warstw z mieszanek mineralno-asfaltowych:

166 - kationowe emulsje szybkorozpadowe wg WT.EmA-1999, Do łączenia warstw asfaltowych zaleca sie stosowanie emulsji asfaltowych wytworzonych asfaltem 70/100 lub twardszym 2.3. Wymagania dla materiałów Wymagania dla kationowej emulsji asfaltowej podano w EmA Zużycie lepiszczy do skropienia Orientacyjne zużycie lepiszczy do skropienia warstw konstrukcyjnych nawierzchni podano w PN-S :2000 tablica 5 Dokładne zużycie lepiszczy powinno być ustalone w zależności od rodzaju warstwy i stanu jej powierzchni i zaakceptowane przez kierownika projektu Składowanie lepiszczy Warunki przechowywania nie mogą powodować utraty cech lepiszcza i obniżenia jego jakości. Emulsje można magazynować w opakowaniach transportowych lub stacjonarnych zbiornikach pionowych z nalewaniem od dna. Nie należy stosować zbiornika walcowego leżącego, ze względu na tworzenie sie na dużej powierzchni cieczy kożucha asfaltowego zatykającego później przewody. Przy przechowywaniu emulsji asfaltowej należy przestrzegać zasad ustalonych przez producenta. 3. SPRZĘT 3.1. Ogólne wymagania dotyczące sprzętu Ogólne wymagania dotyczące sprzętu podano w SST D Wymagania ogólne pkt Sprzęt do oczyszczania warstw nawierzchni Wykonawca przystępujący do oczyszczania warstw nawierzchni, powinien wykazać sie możliwością korzystania z następującego sprzętu: - szczotek mechanicznych, zaleca sie użycie urządzeń dwuszczotkowych. Pierwsza ze szczotek powinna być wykonana z twardych elementów czyszczących i służyć do zdrapywania oraz usuwania zanieczyszczeń przylegających do czyszczonej warstwy. Druga szczotka powinna posiadać miękkie elementy czyszczące i służyć do zamiatania. Zaleca sie używanie szczotek wyposażonych w urządzenia odpylające, - sprężarek,

167 - zbiorników z woda, - szczotek ręcznych Sprzęt do skrapiania warstw nawierzchni Do skrapiania warstw nawierzchni należy używać skrapiarkę lepiszcza. Skrapiarka powinna być wyposażona w urządzenia pomiarowo-kontrolne pozwalające na sprawdzanie i regulowanie następujących parametrów: - temperatury rozkładanego lepiszcza, - ciśnienia lepiszcza w kolektorze, - obrotów pompy dozującej lepiszcze, - prędkości poruszania sie skrapiarki, - wysokości i długości kolektora do rozkładania lepiszcza, - dozatora lepiszcza. Zbiornik na lepiszcze skrapiarki powinien być izolowany termicznie tak, aby było możliwe zachowanie stałej temperatury lepiszcza. Wykonawca powinien posiadać aktualne świadectwo cechowania skrapiarki. Skrapiarka powinna zapewnić rozkładanie lepiszcza z tolerancja ± 10% od ilości założonej. 4. TRANSPORT 4.1. Ogólne wymagania dotyczące transportu Ogólne wymagania dotyczące transportu podano w SST D Wymagania ogólne pkt Transport lepiszczy Emulsja może być transportowana w cysternach, autocysternach, skrapiarkach, beczkach i innych opakowaniach pod warunkiem, że nie będą korodowały pod wpływem emulsji i nie będą powodowały jej rozpadu. Cysterny przeznaczone do przewozu emulsji powinny być przedzielone przegrodami, dzielącymi je na komory o pojemności nie większej niż 1 m3, a każda przegroda powinna mieć wykroje w dnie umożliwiające przepływ emulsji. Cysterny, pojemniki i zbiorniki przeznaczone do transportu lub składowania emulsji powinny być czyste i nie powinny zawierać resztek innych lepiszczy. 5. WYKONANIE ROBÓT 5.1. Ogólne zasady wykonania robót Ogólne zasady wykonania robót podano w SST D Wymagania ogólne pkt. 5.

168 5.2. Oczyszczenie warstw nawierzchni Oczyszczenie warstw nawierzchni polega na usunięciu luźnego materiału, brudu, błota i kurzu przy użyciu szczotek mechanicznych, a w razie potrzeby wody pod ciśnieniem. W miejscach trudno dostępnych należy używać szczotek ręcznych. W razie potrzeby, na terenach niezabudowanych, bezpośrednio przed skropieniem warstwa powinna być oczyszczona z kurzu przy użyciu sprężonego powietrza Skropienie warstw nawierzchni Warstwa przed skropieniem powinna być oczyszczona. Jeżeli do czyszczenia warstwy była używana woda, to skropienie lepiszczem może nastąpić dopiero po wyschnięciu warstwy, z wyjątkiem zastosowania emulsji, przy których nawierzchnia może być wilgotna. Skropienie warstwy może rozpocząć sie po akceptacji przez kierownika projektu jej oczyszczenia. Warstwa nawierzchni powinna być skrapiana lepiszczem przy użyciu skrapiarek, a w miejscach trudno dostępnych ręcznie (za pomocą węża z dyszą rozpryskową). Temperatury lepiszczy powinny mieścić się w przedziałach podanych w tablicy 2. Tablica 1. Temperatury lepiszczy przy skrapianiu Lp. Rodzaj lepiszcza Temperatury ( o C) 1 Emulsja asfaltowa kationowa od 20 do 40 *) Jeżeli do skropienia została użyta emulsja asfaltowa, to skropiona warstwa powinna być pozostawiona bez jakiegokolwiek ruchu na czas niezbędny dla umożliwienia penetracji lepiszcza w warstwę i odparowania wody z emulsji. W zależności od rodzaju użytej emulsji czas ten wynosi od 1 godz. do 24 godzin. Przed ułożeniem warstwy z mieszanki mineralno-bitumicznej wykonawca powinien zabezpieczyć skropioną warstwę nawierzchni przed uszkodzeniem dopuszczając tylko niezbędny ruch budowlany. Jeśli układanie połączonych warstw zapewnia połączenie na gorąco, to można zrezygnować ze skropienia międzywarstwowego. 6. KONTROLA JAKOSCI ROBÓT 6.1. Ogólne zasady kontroli jakości robót Ogólne zasady kontroli jakości robót podano w SST D Wymagania ogólne pkt. 6.

169 6.2. Badania przed przystąpieniem do robót Przed przystąpieniem do robót wykonawca powinien przeprowadzić próbne skropienie warstwy w celu określenia optymalnych parametrów pracy skrapiarki i określenia wymaganej ilości lepiszcza w zależności od rodzaju i stanu warstwy przewidzianej do skropienia Badania w czasie robót Badania lepiszczy Ocena lepiszczy powinna być oparta na atestach producenta z tym, że wykonawca powinien kontrolować dla każdej dostawy właściwości lepiszczy podane w tablicy 2. Tablica 2. Właściwości lepiszczy kontrolowane w czasie robót Lp. Rodzaj lepiszcza Kontrolowane właściwości Badanie wg normy 1 Emulsja asfaltowa kationowa lepkość EmA Sprawdzenie jednorodności skropienia i zużycia lepiszcza Należy przeprowadzić kontrolę ilości rozkładanego lepiszcza według metody podanej w opracowaniu Powierzchniowe utrwalenia. Oznaczanie ilości rozkładanego lepiszcza i kruszywa. 7. OBMIAR ROBÓT 7.1. Ogólne zasady obmiaru robót Ogólne zasady obmiaru robót podano w SST D Wymagania ogólne pkt Jednostka obmiarowa Jednostka obmiarowa jest: - m2 (metr kwadratowy) oczyszczonej powierzchni, - m2 (metr kwadratowy) powierzchni skropionej. 8. ODBIÓR ROBÓT Ogólne zasady odbioru robót podano w SST D Wymagania ogólne pkt. 8.

170 Roboty uznaje sie za wykonane zgodnie z dokumentacja projektowa, SST i wymaganiami kierownika projektu, jeżeli wszystkie pomiary i badania z zachowaniem tolerancji wg pkt. 6 dały wyniki pozytywne. 9. PODSTAWA PŁATNOSCI 9.1. Ogólne ustalenia dotyczące podstawy płatności Ogólne ustalenia dotyczące podstawy płatności podano w SST D Wymagania ogólne pkt Cena jednostki obmiarowej Cena 1 m 2 oczyszczenia warstw konstrukcyjnych obejmuje: - mechaniczne oczyszczenie każdej niżej położonej warstwy konstrukcyjnej nawierzchni z ewentualnym polewaniem woda lub użyciem sprężonego powietrza, - ręczne odspojenie stwardniałych zanieczyszczeń. Cena 1 m 2 skropienia warstw konstrukcyjnych obejmuje: - dostarczenie lepiszcza i napełnienie nim skrapiarek, - podgrzanie lepiszcza do wymaganej temperatury, - skropienie powierzchni warstwy lepiszczem, - przeprowadzenie pomiarów i badan laboratoryjnych wymaganych w specyfikacji technicznej. 10. PRZEPISY ZWIAZANE Normy 1. PN-C Przetwory naftowe. Pomiar penetracji asfaltów 2. PN-EN 12591:2004 Asfalty i produkty asfaltowe. Wymagania dla asfaltów drogowych 3. PN-C Przetwory naftowe. Asfalty upłynnione AUN do nawierzchni drogowych Inne dokumenty 4. Warunki Techniczne. Drogowe kationowe emulsje asfaltowe EmA-99. IBDiM r. Zeszyt IBDiM Nr 60 z 1999

171 10.3 ZALECENIA MATERIALOWE I TECHNOLOGICZNE NAWIERZCHNI ASFALTOWYCH O ZWIEKSZONEJ TRWAŁOSCI (ZMT-NAZT 2006) POŁACZENIE MIEDZYWARSTWOWE. WYMAGANIA Uzyskanie wymaganej trwałości nawierzchni zależne jest w znacznym stopniu od zapewnienia połączenia miedzy warstwami i ich współpracy w przenoszeniu obciążenia nawierzchni. Wymagana wytrzymałość na ścinanie połączenia miedzy warstwami asfaltowymi wynosi: 1,3 MPa (N/mm2). Metoda pomiaru opisana jest w p. 8. W celu uzyskania połączenia miedzy warstwami nawierzchni zaleca sie powierzchnie warstwy skropić emulsją asfaltową lub asfaltem upłynnionym w ilości jak podano w tablicy 13 (w przeliczeniu na pozostały asfalt). Do łączenia warstw asfaltowych zaleca sie stosowanie emulsji asfaltowych szybkorozpadowych wytworzonych z asfaltem 70/100 lub twardszym. Tablica 1. Zalecane ilości asfaltu do skropienia podłoża pod warstwę asfaltową Układana warstwa asfaltowa Podłoże pod warstwę asfaltową Ilość pozostałego asfaltu, kg/m2 Podbudowa z betonu asfaltowego BA lub BAWMS Warstwa wiążąca z betonu asfaltowego BA lub BAWMS Podbudowa/nawierzchnia tłuczniowa Podbudowa z kruszywa stabilizowanego mechanicznie Podbudowa z chudego betonu lub gruntu stabilizowanego spoiwem hydraulicznym 0,7 1,0 0,5 0,7 Nawierzchnia asfaltowa o 0,2 0,5 chropowatej powierzchni Podbudowa asfaltowa 0,3 0,5 Warstwa ścieralna z SMA Warstwa wiążąca asfaltowa 0,1 0,3 3) Warstwa ścieralna z MNU Warstwa wiążąca asfaltowa 0,4 0,8 3) 0,3 0,5 1) + 0,7 1,0 2) 1) zalecana emulsja obojętna (niekwaśna) o ph > 3,5 2) zalecana emulsja modyfikowana polimerem posypana grysem 2/5 w celu uzyskania membrany poprawiającej połączenie oraz zmniejszającej ryzyko spękań odbitych

172 3) zalecane stosowanie emulsji modyfikowanej polimerem; ilość emulsji należy dobrać z uwzględnieniem stanu podłoża oraz porowatości mieszanki mineralno-asfaltowej SMA lub MNU jeśli mieszanka ma większa zawartość wolnych przestrzeni, to należy użyć większa ilość lepiszcza do skropienia, które po ułożeniu warstwy ścieralnej uszczelni ja. D PODBUDOWA Z BETONU ASFALTOWEGO - 0/20 1. Wstęp 1.1. Przedmiot Specyfikacji Technicznej (ST) Przedmiotem niniejszej Specyfikacji są wymagania dotyczące wykonania górnej warstwy podbudowy z betonu asfaltowego w związku z Remont ul. Techników w miejscowości Chełm Śląski na odcinku od km do km 1+675, Zakres stosowania Specyfikacji Specyfikacja jest stosowana jako dokument przetargowy przy zlecaniu i realizacji robót wymienionych w punkcie Zakres robót objętych Specyfikacją Ustalenia zawarte w niniejszej Specyfikacji mają zastosowanie przy wykonywaniu górnej warstwy podbudowy z betonu asfaltowego BA 0/20 gr. 10 cm, wg PN-S-96025, zgodnie z zakresem wg Dokumentacji Projektowej Określenia podstawowe Mieszanka mineralna (MM) mieszanka kruszywa i wypełniacza mineralnego o określonym składzie i uziarnieniu Mieszanka mineralno-asfaltowa (MMA) mieszanka mineralna z odpowiednią ilością asfaltu wykonana na gorąco, w określony sposób, spełniająca określone wymagania Beton asfaltowy (BA) mieszanka mineralno-asfaltowa o uziarnieniu równomiernie stopniowanym, ułożona i zagęszczona Podbudowa asfaltowa warstwa nośna z betonu asfaltowego spełniająca funkcje nośne w konstrukcji nawierzchni.

173 Podłoże pod warstwę asfaltową - powierzchnia przygotowana do ułożenia warstwy z mieszanki mineralno-asfaltowej Pozostałe określenia podstawowe są zgodne z obowiązującymi odpowiednimi polskimi normami i z definicjami podanymi w D Wymagania ogólne pkt Ogólne wymagania dotyczące robót Ogólne wymagania dotyczące robót podano w D Wymagania ogólne pkt MATERIAŁY 2.1. Warunki ogólne stosowania materiałów Warunki ogólne stosowania materiałów, ich pozyskiwania i składowania podano w D Wymagania ogólne pkt Kruszywo Należy stosować kruszywa wg tablicy 1. Składowanie kruszywa powinno odbywać się w warunkach zabezpieczających je przed zanieczyszczeniem i zmieszaniem z innymi asortymentami kruszywa lub jego frakcjami. Tablica 1. Wymagania wobec materiałów do podbudowy z betonu asfaltowego Lp. Rodzaj materiału nr normy Kategoria ruchu KR1-2 1 Kruszywo łamane zwykłe i granulowane z surowca skalnego, wg PN-B kl. I, II gat. 1, 2 2 Żwir i mieszanka wg PN-B Piasek wg PN-B gat. 1, 2 1) 4 Wypełniacz mineralny wg PN-S Podstawowy 5 Asfalt drogowy 35/50 1) Stosunek piasku łamanego do naturalnego w mieszance mineralnej Wypełniacz

174 Należy stosować wypełniacz wapienny, spełniający wymagania PN-S dla wypełniacza podstawowego i zastępczego. Składowanie wypełniacza powinno być zgodne z PN-S Asfalt Należy stosować asfalt drogowy 35/50, spełniający podstawowe wymagania określone w piśmie GDDKiA BRI 3/211/8/02, z dnia Wymagania te zostały podane w tablicy 2. Tablica 2. Wymagane właściwości asfaltu drogowego 35/50 o penetracji od 20x0,1 mm do 330x0,1 mm wg PN-EN-12591:2002 z dostosowaniem do warunków polskich Lp. Właściwości Metoda 35/50 Badania Właściwości oblgatoryjne 1. Penetracja w 25 C [0,1 mm] PN-EN Temperatura mięknienia [ C] PN-EN Temperatura zapłonu, nie mniejsza niż [ C] PN-EN Zawartość składników rozpuszczalnych, nie mniej niż [% m/m] PN-EN Zmiana masy po starzeniu (ubytek lub przyrost) nie mniej niż [% m/m] PN-EN ,5 6. Pozostała penetracja po starzeniu, nie mniej niż [ C] PN-EN Temperatura mięknienia po starzeniu, nie mniej niż [ C] PN-EN Właściwości specjalne krajowe 8. Zawartość parafiny, nie więcej niż [%] PN-EN ,2 9. Wzrost temperatury mięknienia po starzeniu, nie więcej niż [ C] PN-EN Temperatura łamliwości, nie więcej niż [ C] PN-EN Emulsja asfaltowa kationowa

175 Należy stosować drogowe kationowe emulsje asfaltowe spełniające wymagania określone w WT.EmA-99. Wymagania podano w D SPRZĘT 3.1. Ogólne wymagania dotyczące sprzętu Ogólne wymagania dotyczące sprzętu podano w D Wymagania ogólne pkt Sprzęt do wykonania podbudowy z betonu asfaltowego Wykonawca przystępujący do wykonania podbudowy z betonu asfaltowego powinien wykazać się możliwością korzystania z następującego sprzętu: wytwórni stacjonarnej (otaczarki) o mieszaniu cyklicznym lub ciągłym do wytwarzania mieszanek mineralnoasfaltowych, której wydajność musi zapewnić zapotrzebowanie na mieszankę dla budowy realizowanej bez postoju sprzętu, układarek do rozłożenia mieszanek mineralno-asfaltowych o wydajności skorelowanej z wydajnością otaczarki wyposażonych w: automatyczne sterowanie pozwalające na ułożenie warstwy zgodnie z założoną niweletą oraz grubością, elementy wibrujące do wstępnego zagęszczenia wraz ze sprawną regulacją częstotliwości i amplitudy drgań, urządzenia do podgrzewania elementów roboczych układarki, skrapiarek, walców lekkich, średnich i ciężkich, walców ogumionych ciężkich z centralną regulacją ciśnienia w oponach, samochodów samowyładowczych z przykryciem lub termosów. 4. TRANSPORT 4.1. Ogólne wymagania dotyczące transportu Ogólne wymagania dotyczące transportu podano w D Wymagania ogólne pkt Transport materiałów Asfalt Asfalt należy przewozić zgodnie z zasadami podanymi w PN-C Wypełniacz Wypełniacz luzem należy przewozić w cysternach przystosowanych do przewozu materiałów sypkich, umożliwiających rozładunek pneumatyczny. Wypełniacz workowany można przewozić dowolnymi środkami transportu w sposób zabezpieczający przed zawilgoceniem i uszkodzeniem worków.

176 Kruszywo Kruszywo można przewozić dowolnymi środkami transportu, w warunkach zabezpieczających je przed zanieczyszczeniem, zmieszaniem z innymi asortymentami kruszywa lub jego frakcjami i nadmiernym zawilgoceniem Mieszanka mineralno-asfaltowa Mieszankę mineralno-asfaltową należy przewozić pojazdami samowyładowczymi wyposażonymi w pokrowce brezentowe. W czasie transportu mieszanka powinna być przykryta pokrowcem. Czas transportu od załadunku do rozładunku nie powinien przekraczać 2 godz. z jednoczesnym spełnieniem warunku zachowania temperatury wbudowania. Zaleca się stosowanie samochodów termosów z podwójnymi ścianami skrzyni wyposażonej w system ogrzewczy. 5. WYKONANIE ROBÓT 5.1. Ogólne zasady wykonania robót Ogólne zasady wykonania robót podano w ST D Wymagania ogólne pkt Projektowanie mieszanki i opracowanie recepty Przed przystąpieniem do robót, w terminie uzgodnionym z Inspektorem Nadzoru, Wykonawca dostarczy Inspektorowi Nadzoru do akceptacji projekt składu mieszanki mineralno-asfaltowej oraz wyniki badań laboratoryjnych poszczególnych składników i próbki materiałów pobrane w obecności Inspektora Nadzoru do wykonania badań kontrolnych przez Zamawiającego. Projektowanie mieszanki mineralno-asfaltowej polega na: doborze składników mieszanki, doborze optymalnej ilości asfaltu, określeniu jej właściwości i porównaniu wyników z założeniami projektowymi. Krzywa uziarnienia mieszanki mineralnej powinna mieścić się w polu dobrego uziarnienia wyznaczonego przez krzywe graniczne. Rzędne krzywych granicznych uziarnienia mieszanki mineralnej do podbudowy z betonu asfaltowego oraz orientacyjne zawartości asfaltu podano w tablicy 3. Tablica 3. Rzędne krzywych granicznych uziarnienia mieszanki mineralnej do podbudowy asfaltowego oraz orientacyjne zawartości asfaltu z betonu

177 Lp. Wymiar oczek sit #, mm Kategoria ruchu KR 1-2 Mieszanka mineralna 0/25 mm 1. Przechodzi przez: 38,1 31,5 25,0 20,0 16,0 12,8 9,6 8,0 6,3 4,0 2,0 (zawartość frakcji grysowej) 0,85 0,42 0,30 0,18 0,15 0, (70 83) Orientacyjna zawartość asfaltu w mieszance mineralno-asfaltowej, %, m/m 2,8 4,5

178 Skład mieszanki mineralno-asfaltowej powinien być ustalony na podstawie badań próbek wykonanych wg metody Marshalla. Próbki powinny spełniać wymagania podane w tab. 4 Lp Wykonana warstwa podbudowy i betonu asfaltowego powinna spełniać wymagania podane w tab. 4 Lp Wytwarzanie mieszanki mineralno-asfaltowej Mieszankę mineralno-asfaltową produkuje się w otaczarce o mieszaniu cyklicznym zapewniającej prawidłowe dozowanie składników, ich wysuszenie i wymieszanie oraz zachowanie temperatury składników i gotowej mieszanki mineralno-asfaltowej. Dozowanie składników, w tym także wstępne, powinno być wagowe i zautomatyzowane oraz zgodne z receptą. Dopuszcza się dozowanie objętościowe asfaltu, przy uwzględnieniu zmiany jego gęstości w zależności od temperatury. Tolerancje dozowania składników mogą wynosić: jedna działka elementarna wagi, względnie przepływomierza, lecz nie więcej niż 2% w stosunki do masy składnika. Asfalt w zbiorniku powinien być ogrzewany w sposób pośredni, z układem termostatowania, zapewniającym utrzymanie stałej temperatury z tolerancją 5 o C. Minimalna i maksymalna temperatura w zbiorniku powinna wynosić: - dla asfaltu 35/ o C o C Tablica 4. Wymagania wobec mieszanek mineralno-asfaltowych i podbudowy z betonu asfaltowego Lp. Właściwości Kategoria ruchu KR Uziarnienie mieszanki, mm 0/31,5 2. Moduł sztywności pełzania 1) Mpa 16,0 3. Stabilność wg Marshalla w temperaturze 60 o C, kn 11,0 4. Odkształcenie wg Marshalla w temp. 60 o C, mm 1,5-3,5 5. Wolna przestrzeń w próbkach Marshalla zagęszczonych 2 75 uderzeń, % v/v 4,0 8,0 6. Wypełnienie wolnej przestrzeni w próbkach, % 72,0 7. Grubość warstwy z mieszanki mineralno-asfaltowej o uziarnieniu: cm - 0/31,5

179 8,0 8. Wskaźnik zagęszczenia warstwy, % Wolna przestrzeń w warstwie,% v/v 4,5 9,0 1) oznaczony wg wytycznych - IBDiM, Zeszyt nr 48 Kruszywo powinno być wysuszone i tak podgrzane, aby mieszanka mineralna po dodaniu wypełniacza uzyskała właściwą temperaturę. Maksymalna temperatura gorącego kruszywa nie powinna być wyższa o więcej niż 30 o od maksymalnej temperatury mieszanki mineralno-asfaltowej. Minimalna i maksymalna temperatura mieszanki mineralno-asfaltowej powinna wynosić: - z asfaltem 35/ o C 170 o C Temperatura mieszanki mineralno-asfaltowej może być niższa o 10 o C od minimalnej temperatury podanej powyżej Przygotowanie podłoża Przygotowanie podłoża powinno być wykonane zgodnie z D Oczyszczenie i skropienie warstw konstrukcyjnych Warunki przystąpienia do robót Podbudowa z betonu asfaltowego może być wykonywana, gdy temperatura otoczenia w ciągu doby była nie niższa od +5 o C. Nie dopuszcza się układania podbudowy z mieszanki mineralno-asfaltowej podczas opadów atmosferycznych oraz silnego wiatru (V > 16 m/s) Zarób próbny Wykonawca przed przystąpieniem do produkcji mieszanki mineralno-asfaltowej jest zobowiązany do przeprowadzenia w obecności Inspektora Nadzoru kontrolnej produkcji w postaci zarobu próbnego. W pierwszej kolejności należy wykonać próbny zarób na sucho, tj. bez udziału asfaltu, w celu kontroli dozowania kruszywa i zgodności składu granulometrycznego z projektowaną krzywą uziarnienia. Próbkę mieszanki mineralnej należy pobrać po opróżnieniu zawartości mieszalnika. Po sprawdzeniu składu granulometrycznego mieszanki mineralnej, należy wykonać pełny zarób próbny z udziałem asfaltu, w ilości zaprojektowanej w recepcie. Sprawdzenie zawartości asfaltu w mieszance określa się wykonując ekstrakcję.

180 Tolerancje zawartości składników mieszanki mineralno-asfaltowej względem składu zaprojektowanego powinny być zawarte w granicach podanych w tablicy 5. Tablica 5. Tolerancje zawartości składników mieszanki mineralno-asfaltowej względem składu zaprojektowanego przy badaniu pojedynczej próbki metodą ekstrakcji, % m/m Lp Składniki mieszanki mineralno-asfaltowej Mieszanka mineralno-asfaltowa do nawierzchni drogi o kategorii ruchu KR Ziarna pozostające na sitach o oczkach # (mm): 4,0 31,5; 25,0; 20,0; 16,0; 12,8; 9,6; 8,0; 6,3; 4,0; 2,0 2 0,85; 0,42; 0,30; 0,18; 0,15; 0,075 2,0 3 Ziarna przechodzące przez sito o oczkach # (mm) 0,075 1,5 4 Asfalt 0, Odcinek próbny Jeżeli Inspektor Nadzoru uzna za konieczne wykonanie odcinka próbnego, to co najmniej na 3 dni przed rozpoczęciem robót, Wykonawca wykona odcinek próbny w celu: stwierdzenia czy użyty sprzęt jest właściwy, określenia grubości warstwy mieszanki mineralno - asfaltowej przed zagęszczeniem, koniecznej do uzyskania wymaganej w Dokumentacji Projektowej grubości warstwy, określenia potrzebnej ilości przejść walców dla uzyskania prawidłowego zagęszczenia warstwy. Do takiej próby Wykonawca użyje takich materiałów oraz sprzętu, jakie będą stosowane do wykonania podbudowy. Odcinek próbny powinien być zlokalizowany w miejscu wskazanym przez Inspektora Nadzoru. Wykonawca może przystąpić do wykonywania podbudowy po zaakceptowaniu odcinka próbnego przez Inspektora Nadzoru Wykonanie warstwy podbudowy z betonu asfaltowego Mieszanka mineralno-asfaltowa powinna być wbudowywana układarką wyposażoną w układ z automatycznym sterowaniem grubości warstwy i utrzymywaniem niwelety zgodnie z Dokumentacją Projektową. Temperatura mieszanki wbudowywanej nie powinna być niższa od minimalnej temperatury mieszanki podanej w pkt 5.2.

181 Zagęszczanie mieszanki powinno odbywać się zgodnie ze schematem przejść walca ustalonym na odcinku próbnym. Początkowa temperatura mieszanki w czasie zagęszczania powinna wynosić nie mniej niż: - dla asfaltu 35/ o C. Zagęszczanie mieszanki należy rozpocząć od krawędzi nawierzchni ku środkowi. Wskaźnik zagęszczenia ułożonej warstwy powinien być zgodny z wymaganiami podanymi w tablicy 4. Złącza w podbudowie powinny być wykonane w linii prostej, równolegle lub prostopadle do osi drogi. W przypadku rozkładania mieszanki całą szerokością warstwy, złącza poprzeczne, wynikające z dziennej działki roboczej, powinny być równo obcięte, posmarowane lepiszczem i zabezpieczone listwą przed uszkodzeniem. W przypadku rozkładania mieszanki połową szerokości warstwy, występujące dodatkowo złącze podłużne należy zabezpieczyć w sposób podany dla złącza poprzecznego. Złącze podłużne układanej następnej warstwy, np. wiążącej, powinno być przesunięte o co najmniej 15 cm względem złącza podłużnego podbudowy. 6. KONTROLA JAKOŚCI ROBÓT 6.1. Ogólne zasady kontroli jakości robót Ogólne zasady kontroli jakości robót podano w D Wymagania ogólne pkt Badania przed przystąpieniem do robót Przed przystąpieniem do robót Wykonawca powinien wykonać badania lepiszcza, wypełniacza oraz kruszyw przeznaczonych do produkcji mieszanki mineralno-asfaltowej i przedstawić wyniki tych badań Inspektorowi Nadzoru do akceptacji Badania w czasie robót Częstotliwość oraz zakres badań i pomiarów Częstotliwość oraz zakres badań i pomiarów w czasie wytwarzania mieszanki mineralno-asfaltowej podano w tablicy 6. Tablica 6 Częstotliwość oraz zakres badań i pomiarów w czasie wytwarzania mieszanki mineralno-asfaltowej Lp. Wyszczególnienie badań Częstotliwość badań Minimalna liczba badań na dziennej działce roboczej 1. Skład i mieszanki uziarnienie mieszanki mineralnoasfaltowej pobranej w wytwórni 1 próbka przy produkcji do 500 Mg 2 próbki przy produkcji ponad 500 Mg

182 2. Właściwości asfaltu dla każdej dostawy (cysterny) 3. Właściwości wypełniacza 1 na 100 Mg 4. Właściwości kruszywa przy każdej zmianie 5. Temperatura składników mieszanki mineralnoasfaltowej dozór ciągły 6. Temperatura składników mieszanki mineralnoasfaltowej 7. Wygląd mieszanki mineralno-asfaltowej j.w. każdy pojazd przy załadunku i w czasie wbudowywania 8. Właściwości próbek mieszanki mineralno-asfaltowej pobranej w wytwórni jeden raz dziennie Skład i uziarnienie mieszanki mineralno-asfaltowej Badanie składu mieszanki mineralno-asfaltowej polega na wykonaniu ekstrakcji wg PN-S Wyniki powinny być zgodne z receptą laboratoryjną z tolerancją określoną w tablicy Badanie właściwości asfaltu Dla każdej cysterny należy określić właściwości asfaltu, zgodnie z pkt Badanie właściwości wypełniacza Na każde 100 Mg zużytego wypełniacza należy określić właściwości wypełniacza, zgodnie z pkt Badanie właściwości kruszywa Z częstotliwością podaną w tablicy 6 należy określić właściwości kruszywa, zgodnie z pkt Pomiar temperatury składników mieszanki mineralno-asfaltowej Pomiar temperatury składników mieszanki mineralno-asfaltowej polega na odczytaniu temperatury na skali odpowiedniego termometru zamontowanego na otaczarce. Temperatura powinna być zgodna z wymaganiami podanymi w recepcie laboratoryjnej Pomiar temperatury mieszanki mineralno-asfaltowej Pomiar temperatury mieszanki mineralno-asfaltowej polega na kilkakrotnym zanurzeniu termometru w mieszance i odczytaniu temperatury. Dokładność pomiaru 2 o C. Temperatura powinna być zgodna z wymaganiami podanymi w recepcie Sprawdzenie wyglądu mieszanki mineralno-asfaltowej

183 Sprawdzenie wyglądu mieszanki mineralno-asfaltowej polega na ocenie wizualnej jej wyglądu w czasie produkcji, załadunku, rozładunku i wbudowywania Właściwości mieszanki mineralno-asfaltowej Właściwości mieszanki mineralno-asfaltowej należy określać na próbkach zagęszczonych metodą Marshalla. Wyniki powinny być zgodne z receptą laboratoryjną Badania dotyczące cech geometrycznych i właściwości podbudowy z betonu asfaltowego Częstotliwość oraz zakres badań i pomiarów Częstotliwość oraz zakres badań i pomiarów wykonania podbudowy z betonu asfaltowego należy dostosować do zakresu robót i uzyskać akceptację Inspektora Nadzoru Szerokość podbudowy Szerokość podbudowy powinna być zgodna z Dokumentacją Projektową, z tolerancją 5 cm Równość podbudowy Nierówności podłużne i poprzeczne podbudowy mierzone wg BN-68/ nie powinny być większe od 9 mm Spadki poprzeczne podbudowy Spadki poprzeczne na odcinkach prostych i na łukach powinny być zgodne z Dokumentacją Projektową, z tolerancją 0,5% Rzędne wysokościowe Rzędne wysokościowe powinny być zgodne z Dokumentacją Projektową, z tolerancją 1 cm Ukształtowanie osi w planie Oś podbudowy w planie powinna być zgodna z Dokumentacją Projektową, z tolerancją 5 cm Grubość podbudowy Grubość podbudowy powinna być zgodna z grubością projektową, z tolerancją 10% Złącza podłużne i poprzeczne Złącza podbudowy powinny być wykonane w linii prostej, równolegle lub prostopadle do osi Wygląd podbudowy Podbudowa powinna mieć jednolitą teksturę, bez miejsc przeasfaltowanych, porowatych, łuszczących się i spękanych Zagęszczenie podbudowy i wolna przestrzeń

184 Zagęszczenie i wolna przestrzeń podbudowy powinny być zgodne z wymaganiami ustalonymi w recepcie. 7. OBMIAR ROBÓT 7.1. Ogólne zasady obmiaru robót Ogólne zasady obmiaru robót podano w ST D "Wymagania ogólne", pkt Jednostka obmiarowa Jednostką obmiarową jest 1 m 2 (metr kwadratowy) podbudowy z betonu asfaltowego, o grubości zgodnej z Dokumentacją Projektową. 8. ODBIÓR ROBÓT Ogólne zasady odbioru robót podano w ST D "Wymagania ogólne", pkt 8. Roboty uznaje się za wykonane zgodnie z ST, Dokumentacją Projektową i poleceniami Inspektora Nadzoru, jeżeli wszystkie pomiary z zachowaniem tolerancji wg pkt 6 i PN-S dały wyniki pozytywne. 9. PODSTAWA PŁATNOŚCI 9.1. Ogólne ustalenia dotyczące podstawy płatności Ogólne ustalenia dotyczące podstawy płatności podano w ST D "Wymagania ogólne" pkt Cena jednostki obmiarowej Cena wykonania 1 m 2 podbudowy z betonu asfaltowego obejmuje: prace pomiarowe i roboty przygotowawcze, oznakowanie robót, zakup i dostarczenie materiałów, wyprodukowanie mieszanki mineralno-asfaltowej i jej transport na miejsce wbudowania, posmarowanie lepiszczem krawędzi urządzeń obcych, rozłożenie i zagęszczenie mieszanki mineralno-asfaltowej, obcięcie krawędzi i posmarowanie asfaltem, przeprowadzenie pomiarów i badań laboratoryjnych, wymaganych w specyfikacji technicznej. 10. PRZEPISY ZWIĄZANE Normy 1. PN-B/11112 Kruszywa mineralne. Kruszywa łamane do nawierzchni drogowych. 2. PN-B/11113 Kruszywa mineralne. Kruszywa naturalne do nawierzchni drogowych. Piasek. 3. PN-C Ropa naftowa i przetwory naftowe. Pakowanie, znakowanie i transport. 4. PN-S Drogi samochodowe. Mieszanki mineralno-bitumiczne. Badania. 5. PN-S Drogi samochodowe. Wypełniacz kamienny do mas bitumicznych. 6. PN-S Drogi samochodowe i lotniskowe. Nawierzchnie asfaltowe. Wymagania. 7. BN-68/ Drogi samochodowe. Pomiar równości planografem i łatą.

185 10.2. Inne dokumenty 1. Katalog typowych konstrukcji nawierzchni podatnych i półsztywnych. IBDiM Zasady projektowania betonu asfaltowego o zwiększonej odporności na odkształcenia trwałe. Wytyczne oznaczania odkształcenia i modułu sztywności mieszanek mineralno-bitumicznych metodą pełzania pod obciążeniem statycznym. IBDiM - Zeszyt 48/ Rozporządzenie Ministra Transportu i Gospodarki Morskiej z dnia 2 marca 1999 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać drogi publiczne i ich usytuowanie (Dz.U.Nr 43 z 1999 r., poz.430). 4. Warunki techniczne. Drogowe kationowe emulsje asfaltowe EmA-99, Informacje, instrukcje zeszyt 60, IBDiM, Warszawa Pismo GDDKiA BRI 3/211/8/02, z dnia w sprawie normy asfaltowej PN-EN 12591:2002 (wraz z tablicami 1 i 2) D PODBUDOWA Z MIESZANKI MINERALNO CEMENTOWO - EMULSYJNEJ 1. WSTĘP 1.1. Przedmiot SST Przedmiotem niniejszej szczegółowej specyfikacji technicznej (SST) są wymagania ogólne dotyczące wykonania i odbioru robót związanych z wykonaniem warstwy podbudowy z mieszanki mineralnocementowo- emulsyjnej zwanej dalej mieszanką MCE Zakres stosowania SST Szczegółowa Specyfikacja Techniczna do wymagań wspólnych dla poszczególnych wymagań technicznych dotyczących wykonania i odbioru robót, które zostaną wykonane w ramach Remont ul. Techników w miejscowości Chełm Śląski na odcinku od km do km 1+675, Zakres robót objętych SST Ustalenia zawarte w niniejszej specyfikacji dotyczą zasad prowadzenia robót związanych z wykonaniem warstwy podbudowy z mieszanki MCE, metodą recyklingu gr. 15cm 9843m 2. Podbudowę z mieszanki MCE można wykonywać dla dróg o kategorii ruchu od KR1 do KR6 wg Katalogu typowych konstrukcji nawierzchni podatnych i półsztywnych, IBDiM-1997 [16], wg poniższego zestawienia: Klasyfikacja dróg wg kategorii ruchu kategoria ruchu liczba osi obliczeniowych 100 kn/pas/dobę KR1 12

186 KR2 od 13 do 70 KR3 od 71 do 335 KR4 od 336 do 1000 KR5 od 1001 do 2000 KR6 > 2000 Wykonanie podbudowy z mieszanki MCE uwarunkowane jest koniecznością dostosowania nawierzchni do wymaganej nośności poprzez przetworzenie i zwiększenie grubości starej podbudowy Określenia podstawowe Podbudowa z mieszanki MCE - warstwa nośna nawierzchni drogowej wykonana z mieszanki MCE metodą przetworzenia na miejscu lub w wytwórni stacjonarnej, wg technologii na zimno Destrukt - materiał mineralno-bitumiczny lub mineralno-cementowy, rozkruszony do postaci okruchów związanych lepiszczem bitumicznym lub spoiwem cementowym, powstały w wyniku frezowania warstwy lub warstw nawierzchni drogowej w temperaturze otoczenia, lub w wyniku kruszenia w kruszarce brył pochodzących z rozbiórki starej nawierzchni Recykling głęboki na miejscu - proces technologiczny polegający na użyciu destruktu po ewentualnym doziarnieniu go kruszywem, dodaniu cementu i emulsji asfaltowej, wymieszaniu go przy zachowaniu optymalnej wilgotności i z tak uzyskanej mieszanki wykonanie warstwy podbudowy w jednym ciągu technologicznym samobieżną maszyną frezującą, mieszającą i układającą Mieszanka MCE mieszanka o ciągłym uziarnieniu, składająca się z destruktu lub destruktu i kruszywa mineralnego, wymieszana sposobem na zimno z cementem i emulsją asfaltową w określonych proporcjach, w warunkach optymalnej wilgotności Emulsja asfaltowa kationowa asfalt drogowy w postaci zawiesiny rozproszonego asfaltu w wodzie Emulsja asfaltowa kationowa wolnorozpadowa - emulsja o tak zwolnionym czasie rozpadu, że możliwe jest równomierne otoczenie wytrąconym z niej asfaltem wszystkich ziaren mieszanki mineralnej o ciągłym uziarnieniu, ułożenie i zagęszczenie tej mieszanki Pozostałe określenia podstawowe są zgodne z odpowiednimi polskimi normami, z definicjami podanymi w SST D-M Wymagania ogólne pkt 1.4 i WT- MCE / 99 [17].

187 1.5. Ogólne wymagania dotyczące robót Szczegółowe wymagania dotyczące robót podano w SST D-M Wymagania ogólne pkt MATERIAŁY 2.1. Szczególne wymagania dotyczące materiałów Szczególne wymagania dotyczące materiałów, ich pozyskiwania i składowania, podano w SST D-M Wymagania ogólne pkt. 2.

188 2.2. Destrukt Materiał o pochodzeniu zgodnym z punktem 1.4.2, powinien być rozkruszony do 31,5 mm lub do 63,0 mm, jeżeli frezowana warstwa zawierała tłuczeń. W destrukcje, o rozdrobnieniu równym lub mniejszym od 25,0 mm średnica okruchów nadziarna nie powinna być większa od 25,0 mm. zawartość nadziarna nie powinna przekraczać 10 % m/m Kruszywo łamane Można stosować kruszywa łamane spełniające wymagania zawarte w PN-B-11112:1996 [5] i WT/MK-CZDP84 [19], z wyjątkiem tłucznia od 31,5 do 63,0 mm i niesortu od 0 do 63,0 mm. Na drogach o kategorii ruchu KR3 do KR6 do doziarnienia destruktu należy stosować kruszywo łamane kl. I lub II granulowane lub zwykłe i/lub żwir kruszony kl. I lub II. Na drogach o kategorii ruchu KR1 do KR2 do doziarnienia destruktu można stosować kruszywo łamane kl. III granulowane lub zwykłe i/lub żwir kruszony kl. III Kruszywo naturalne Można stosować kruszywa naturalne spełniające wymagania zawarte w PN-B-11111:1996 [4], z wyjątkiem żwiru od 31,5 do 63,0mm Na drogach o kategorii ruchu KR1 do KR2 do doziarnienia destruktu można stosować kruszywo naturalne kl. I lub II. Na drogach o kategorii ruchu KR3 do KR6 nie dopuszcza się stosowania kruszywa naturalnego Kruszywo łamane z żużli hutniczych Można stosować kruszywa łamane z żużli stalowniczych i pomiedziowych o uziarnieniu do 31,5 mm spełniające wymagania PN-B-11115:1998 [6] oraz kruszywo z żużla wielkopiecowego kawałkowego spełniające wymagania PN-B-23004:1988 [8] Cement Należy stosować cement portlandzki CEM I klasy 32,5 lub 42,5 wg PN-B-19701:1997 [7]. Wymagania dla cementu zestawiono w tablicy 1. Tablica 1. Właściwości mechaniczne i fizyczne cementu wg PN-B-19701:1997 [7] Lp. Właściwości Klasa 32,5 Klasa 42,5 1 Wytrzymałość na ściskanie (MPa), po 2-10

189 dniach, nie mniej niż: 2 Wytrzymałość na ściskanie (MPa), po 7 dniach, nie mniej niż: 3 Wytrzymałość na ściskanie (MPa), po 28 dniach, nie mniej niż: 16-32,5 42,5 4 Czas wiązania: - początek wiązania, najwcześniej po upływie, min - koniec wiązania, najpóźniej po upływie, h Stałość objętości, mm, nie więcej niż: Badania cementu należy wykonać zgodnie z PN-B-04300:1988 [1] Emulsja asfaltowa Należy stosować emulsję kationową wolnorozpadową wg WT EmA-99 [18]. Wymagania dla emulsji asfaltowej zestawiono w tablicy 2. Tablica 2. Właściwości emulsji asfaltowej wolnorozpadowej wg WT- MCE-/99 [17] Lp. Właściwości Wymagania 1 Zawartość asfaltu, % Lepkość, o E Czas rozpadu na piasku kwarcowym Sikaisol, g/100g emulsji, więcej niż: Pozostałość na sitku 0,63 mm, %, mniej niż: 0,1 5 Przyczepność do bazaltu, %, 80 6 Trwałość podczas magazynowania, pozostałość na sitku 0,63 mm po 4 tygodniach, %, mniej niż: 0,5

190 7 Temperatura mięknienia wytrąconego asfaltu, o C od 35 do 55 8 Wygląd jednorodny 9 Barwa ciemnobrązowa 2.8. Woda Badania emulsji należy wykonywać zgodnie z WT EmA-99 [18]. Można stosować również emulsję asfaltową kationową nadstabilną K4 wg WT EmA-99 [18]. Należy stosować wodę spełniającą wymagania zawarte w PN-B-32250:1988 [9]. Bez badań laboratoryjnych można stosować wodociągową wodę pitną. 3. SPRZĘT 3.1. Szczegółowe wymagania dotyczące sprzętu Szczególne wymagania dotyczące sprzętu podano w SST D-M Wymagania ogólne pkt Sprzęt do wykonania podbudowy z mieszanki MCE Wykonawca przystępujący do wykonania podbudowy z mieszanki MCE powinien wykazać się możliwością korzystania z następującego sprzętu: samobieżnej maszyny frezującej, mieszającej i układającej, posiadającej systemy automatycznego sterowania i dozowania emulsji, rozsypywarki grysów, rozsypywacza cementu,lub wytwórni przewoźnej posiadającej systemy sterowania i kontroli dozowania poszczególnych składników mieszanek na zimno, rozkładarek sterowanych elektronicznie. Oraz walców ogumionych o masie nie mniejszej niż 14 t, walców stalowych wibracyjnych ciężkich, zagęszczarek płytowych, ubijaków mechanicznych lub małych walców wibracyjnych do zagęszczania w miejscach trudno dostępnych, 4. TRANSPORT 4.1.Szczególne wymagania dotyczące transportu Szczególne wymagania dotyczące transportu podano w SST D-M Wymagania ogólne pkt. 4.

191 4.2 Transport materiałów Kruszywa i destrukt można przewozić dowolnymi środkami transportu w warunkach zabezpieczających je przed zanieczyszczeniem, zmieszaniem z innymi materiałami, nadmiernym zawilgoceniem. Transport cementu powinien odbywać się zgodnie z BN-88/ [12]. Transport emulsji powinien odbywać się zgodnie z WT EmA-99 [18]. 4.3 Transport mieszanki MCE Mieszankę MCE należy przewozić samochodami samowyładowczymi. Mieszanka w czasie transportu powinna być przykryta plandeką. 5. WYKONANIE ROBÓT 5.1 Szczegółowe zasady wykonania robót pkt. 5. Szczegółowe zasady wykonywania robót podano w SST D-M Wymagania ogólne 5.2. Warunki przystąpienia do robót Recykling z zastosowaniem emulsji można wykonywać w okresie, w którym temperatura otoczenia w ciągu doby nie spada poniżej +5 o C. Nie dopuszcza się wykonywania robót podczas opadów atmosferycznych Podłoże Podłoże gruntowe powinno charakteryzować się grupą nośności G1. Grupę nośności podłoża określa się wg Katalogu typowych konstrukcji podatnych i półsztywnych IBDiM-1997 [16]. Sposób doprowadzenia podłoża do wymaganej grupy nośności powinien być określony w dokumentacji projektowej i/lub SST Projektowanie mieszanki MCE W zależności od kategorii ruchu, krzywa uziarnienia mieszanki MCE powinna mieścić się w polu dobrego uziarnienia wyznaczonego przez krzywe graniczne przedstawione na rysunkach 1 i 2. Orientacyjna zawartość emulsji asfaltowej w mieszance wynosi od 3,0 do 5,5 %.

192 Rys. 1. Graniczne uziarnienie mieszanki mineralno-cementowo-emulsyjnej do podbudowy dróg o kategorii ruchu od KR3 do KR6 A-B - obszar uziarnienia standardowego, A-C - dopuszczalny obszar uziarnienia w przypadku recyklowania istniejącej nawierzchni z warstwą tłuczniową Zawartość asfaltu, łącznie z asfaltem wytrąconym z emulsji dla dróg wszystkich kategorii ruchu powinna być nie większa niż : w mieszance w mieszance od 0 do 31,5mm 6,0 % m/m, od 0 do 63,0mm 5,5 % m/m. Orientacyjna zawartość cementu w mieszance wynosi od 1,5 do 4,0 %, w przypadku stosowania destruktu asfaltowego i do 7% w przypadku stosowania destruktu smołowego. Zawartość wody w mieszance powinna odpowiadać wilgotności optymalnej, określonej według próby Proctora (metoda zwykła lub zmodyfikowana), zgodnie z PN-B-04481:1988 [2]. Skład mieszanki MCE powinien być ustalony na podstawie badań próbek wykonanych w formach typu Marshalla. Próbki należy zagęszczać i pielęgnować wg WT MCE [17].Próbki powinny spełniać wymagania podane w tablicy 3, lp. od 1 do 3. Wykonana warstwa podbudowy z mieszanki MCE powinna spełniać wymagania podane w tablicy 3, lp. od 4 do 6.

193 Rys. 2. Graniczne uziarnienie mieszanki mineralno-cementowo-emulsyjnej do podbudowy dróg o kategorii ruchu KR1i KR2 A-B - obszar uziarnienia standardowego, A-C - dopuszczalny obszar uziarnienia w przypadku recyklowania istniejącej nawierzchni z warstwą tłuczniową Tablica 3. Wymagania wobec mieszanek MCE i podbudowy z mieszanek MCE Lp. Właściwości Kategoria ruchu KR1i KR2 Kategoria ruchu od KR3do KR6 1 Stabilność wg Marshalla w temp. 60 o C, próbek zagęszczonych i pielęgnowanych wg metody I lub II *), kn od 4,0 do 20,0 od 8,0 do 20,0 2 Odkształcenie wg Marshalla w temp. 60 o C, próbek zagęszczonych i pielęgnowanych wg metody I lub II *), mm od 1,0 do 3,5 od 1,0 do 3,5 3 Wolna przestrzeń w próbkach Marshalla zagęszczonych i pielęgnowanych wg: *) metody I, % v/v od 9,0 do od 9,0 do