Prezes Geotermii Mazowieckiej S.A. Wiesław Bujakowski Zakład Odnawialnych Źródeł Energii i Badań Środowiskowych w IGSMiE PAN Kraków

Transkrypt

1 Marek Balcer Prezes Geotermii Mazowieckiej S.A. Wiesław Bujakowski Zakład Odnawialnych Źródeł Energii i Badań Środowiskowych w IGSMiE PAN Kraków Ministerstwo Środowiska: Seminarium Potencjał geotermii w Polsce wymiana doświadczeń 2-3 października 2014r. Pałac Lubomirskich w Warszawie

2 Czerwiec 1994r. - Wrzesień 1995r. - Grudzień 1996r. - Historia firmy Geotermia Mazowiecka S.A. podpisanie aktu założycielskiego. podniesienie kapitału. rozpoczęcie inwestycji p.n. Budowa Zakładu Geotermalnego w Mszczonowie. 1998r. - wybudowanie i rozpoczęcie eksploatacji kotłowni gazowej w Żyrardowie dla osiedla mieszkaniowego Pragnienie. Wrzesień 1998r. - przejęcie i rozpoczęcie eksploatacji ciepłowni węglowej Chodaków w Sochaczewie. Maj 2000r. - zakończenie budowy Zakładu Geotermalnego w Mszczonowie. Maj 2003r. - rozpoczęcie modernizacji systemu cieplnego Chodaków z budową kotłowni opalanej biomasą. Rok oddanie do eksploatacji kotłowni na biomasę Chodaków, przejęcie systemu grzewczego w Błoniu, dziesiąty rok działalności firmy. Rok modernizacja systemu grzewczego w Błoniu

3 Historia firmy Geotermia Mazowiecka S.A. ciąg dalszy Rok podpisanie umowy intencyjnej z Burmistrzem Sochaczewa dotyczącej współdziałania w uciepłownieniu miasta Rok budowa i oddanie do użytku kotłowni węglowej o mocy 3,5 MW w Sochaczewie Rok przejęcie i rozpoczęcie eksploatacji ciepłowni gazowej o mocy 24MW w Ożarowie Mazowieckim Rok rozpoczęcie dostarczania energii i wody geotermalnej do kompleksu basenów Termy Mszczonów Rok wybudowanie doświadczalnej instalacji geotermalnej w Skierniewicach i przeprowadzenie badań na zlecenie Ministerstwa Środowiska Rok Modernizacja geotermalnego źródła ciepła w Mszczonowie - rozbudowa systemu o moduł sprężarkowej pompy ciepła. Rok Budowa ciepłowni gazowej dla miasta Żyrardowa o mocy 10MW

4 Parametry techniczne 1. Ciepłownia geotermalna Mszczonów - 8,3 MW 2. Ciepłownia węglowa Chodaków - 5,8 MW oraz na biomasę w Sochaczewie - 1,0 MW 3. System ciepłowniczy Błonie - 9,9 MW 4. Ciepłownia węglowa Trojanowska - 3,5 MW 5. System ciepłowniczy Ożarów Maz. - 14,0 MW 6. Ciepłownia gazowa Żyrardów - 10,0 MW Łączna moc zainstalowana - 52,5 MW Roczna produkcja ciepła w 2013 r GJ

5 Informacje statystyczne wg stanu po dniu AKCJONARIAT FIRMY GEOTERMIA MAZOWIECKA 1. Liczba akcjonariuszy ogółem 52 w tym: osoby fizyczne - 33 osoby prawne Liczba ogółem akcji głosów w tym L.p Wyszczególnienie Akcje % Głosy % 1 Gmina Mszczonów , ,34 2 Gmina Ożarów Mazowiecki , ,82 3 Gmina Błonie , ,06 4 WFOŚiGW Warszawa , ,41 5 WFOŚiGW Łódź , ,77 6 Gmina Miasto Sochaczew , ,26 7 PGK Żyrardów , ,47 8 PEC Sochaczew Sp. zoo , ,95 Energetyka cieplna Sp z o.o. w Skier , , S.M.w Mszczonowie , ,58 11 SM W Błoniu 500 0, ,03 12 Pozostali , ,69 Razem , ,00 Kapitał zakładowy zł

6 AKCJONARIAT FIRMY GEOTERMIA MAZOWIECKA 27% 2% Samorządy 71% Fundusze Pozostali

7

8 Instalacja geotermalna w Mszczonowie uruchomiona została w maju 2000r. Miniony sezon grzewczy 2013/2014 był więc trzynastym rokiem funkcjonowania tej instalacji. Odwiert Mszczonów I-G1 będący sercem instalacji odwiercono w 1976r. nie dla potrzeb geotermalnych. Wtedy w całym kraju szukano ropy i gazu, w Mszczonowie powstał jeden z licznych takich odwiertów. Wywiercony do głębokości prawie 5000m nie przyniósł jednak pozytywnych efektów w postaci odkrycia złóż ropy naftowej czy gazu ziemnego. Na różnych głębokościach w trakcie wiercenia natrafiono na ciepłe, czy wręcz gorące wody termalne (20 do 75 C) o różnej mineralizacji.

9 Na początku lat 90-tych ubiegłego wieku do tematu możliwości wykorzystania ciepła geotermalnego zalegającego pod Mszczonowem dla potrzeb Miasta wróciły nowe władze samorządowe. Liczne starania w tym względzie doprowadziły do pozyskania dofinansowania ze środków ówczesnego Komitetu Badań Naukowych Ministerstwa Nauki na realizację pierwszej w Polsce kompletnej rekonstrukcji zlikwidowanego odwiertu Mszczonów IG-1 i utworzenia w nim ujęcia wód geotermalnych dla celów ciepłowniczych. Prace nad rekonstrukcją i udostępnieniem poziomu wodonośnego występującego na głębokości m p.p.t. z wodą o temperaturze 42 C o bardzo niskiej mineralizacji rozpoczęły się w grudniu 1996r. Pozytywny wynik tych prac stanowił podstawę do rozpoczęcia budowy komercyjnej instalacji geotermalnej. Od początku w całe przedsięwzięcie zaangażowane były trzy podmioty: Samorząd Mszczonowa, Instytut Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią Polskiej Akademii Nauk z Krakowa oraz Geotermia Mazowiecka S.A. firma specjalnie do tego celu powołana.

10 Odwiert Mszczonów IG-1 wykonany i zlikwidowany w 1976 r. poddany rekonstrukcji w latach

11 Zestawienie pomiarów wykonanych sondą MIT60 z mapą promieni wewnętrznych rur okładzinowych w odw. Mszczonów IG-1. Lokalizacja połączenia rur na głębokości ok. 23 i 59 m, 2003 rok.

12 Obraz deformacji rur okładzinowych 9 5/8" w głębokości ok. 23 m sporządzony na podstawie pomiarów sondą MIT60. Zestawienie porównawcze pomiarów z 2003 i 2012 roku

13 Obraz deformacji rur okładzinowych 9 5/8" w głębokości ok. 59 m sporządzony na podstawie pomiarów sondą MIT60. Zestawienie porównawcze pomiarów z 2003 i 2012 roku 2003 A A 2012

14 Obraz deformacji rur okładzinowych 9 5/8" w głębokości ok. 59 m (2012 r.) sporządzony na podstawie pomiarów sondą MIT60. Powiększenie miejsca oznaczonego literą "A"

15 Zestawienie wyników badań PL wykonanych w otw. Mszczonów w latach 1997, 1999, 2003 i 2012 ok m ppt.

16 Obraz sperforowanej strefy rur okładzinowych z głębokości ok m, otrzymany z pomiaru sondą MIT60 f. SONDEX (w 2012 r.). Trzy kilkucentymetrowe (3-4 cm) otwory po perforacji rur, przez które dopływa ok. 40% całego strumienia wody 3otwory

17 Obraz perforacji rur w głębokości ok m otrzymany z pomiaru sondą MIT60. Widoczne wielopunktowe uszkodzenia rur po odpaleniu ładunków perforatora na odcinku ok. 9 mb w odw. Mszczonów IG-1, 2012 rok

18 Zakład Geotermii Mazowieckiej S.A. w Mszczonowie rekonstrukcja odwiertu i ujęcie wód Mszczonów IG-1 Parametry złoża po rekonstrukcji Złoże - dolna kreda (piaskowce) Głęb. stropu/spągu /1714 m. Miąższość m Temperatura C Wydajność - 60 m 3 /h Mineralizacja g/l (woda słodka)

19 I STOPIEŃ SCHŁODZENIA Z odwiertu Mszczonów IG-1 woda termalna o temperaturze 42 C trafia na pierwszy stopień schładzania wody termalnej, tj. absorpcyjną pompę ciepła o mocy 2,7MW. Tam schładzana jest do temperatury około C a pozyskane ciepło kierowane jest do miasta za pomocą sieci cieplnej o parametrach roboczych 90/70 C. II STOPIEŃ SCHŁODZENIA Po pierwszym stopniu schłodzenia woda termalna o temperaturze około 22 C trafia na drugi stopień schładzania, tj, sprężarkową pompę ciepłą o mocy 1MW, gdzie schładzana jest do temperatury około 14 C. Pozyskane ciepło kierowane jest do miasta za pomocą sieci cieplnej o parametrach roboczych 70/50 C. W Mszczonowie funkcjonują dwie niezależne od siebie sieci cieplne o różnych parametrach roboczych. WODA PITNA Woda termalna po dwóch stopniach schładzania o temperaturze około 14 C trafia do stacji uzdatniania wody a stamtąd do miejskiej sieci wodociągowej. WODA BASENOWA Woda złożowa wykorzystywana jest także w nieckach basenowych w zespole rekreacyjno-sportowym Termy Mszczonów

20 TECHNOLOGIA ZAKŁADU GEOTERMALNEGO W MSZCZONOWIE

21 TECHNOLOGIA ZAKŁADU GEOTERMALNEGO W MSZCZONOWIE

22 2011 r. Graficzne zestawienie prognozowanych jednostkowych cen zakupu energii cieplnej netto przez odbiorcę finalnego dla analizowanych dostawców energii cieplnej - stan na 2011 i 2013 roku (Pająk i Bujakowski 2013) 2013 r.

23 Zmiany cen zakupu energii cieplnej netto przez odbiorcę końcowego dla wybranych pierwotnych nośników energii w latach (Pająk i Bujakowski 2013) Parametr Wzrost ceny średniej energii w latach [% odniesione do 2007 ] [%/rok] Ciepłownie wykorzystujące energię geotermalną 8,3 1,4 Ciepłownie na węgiel 14,6 2,4 Ciepłownie na gaz ziemny 22,4 3,7 Ciepłownie na olej opałowy 29,1 4,9

24

25

26

27

28

29

30

31 ZESPÓŁ BASENÓW GEOTERMALNYCH TERMY MSZCZONÓW

32 * TERMY MSZCZONÓW Kompleks basenowy z wykorzystaniem źródeł termalnych w Mszczonowie TERMY MSZCZONÓW został oddany do użytku w czerwcu 2008r. *Teren Term obejmuje 2,1 ha powierzchni z budynkiem *W ramach projektu powstały: - pawilon kąpieliska, w tym: strefa wejściowa, zaplecze szatniowosanitarne, zespół snack-baru, pomieszczenia administracyjne - zespół basenów otwartych, w tym m.in. basen termalny rekreacyjny całoroczny, basen termalny wewnętrzny w hali basenowej w pawilonie, basen rekreacyjny z atrakcjami wodnymi i zespołem zjeżdżalni, basen sportowy 25x12,5 m, brodzik dla małych dzieci - pawilon lodowiska oraz zadaszone lodowisko sezonowe - teren plaży trawiastej z 3 boiskami do siatkówki plażowej, placem zabaw dla dzieci oraz przebieralniami terenowymi - parkingi.

33 * MSZCZONÓW Z LOTU PTAKA

34 * Widok na Termy Mszczonów

35 baseny: sportowy i dla dzieci *

36 * niecka wewnętrzna z wodą geotermalną

37 * basen z uzdatnioną wodą geotermalną

38 * plaża trawiasta z placem zabaw, boiska do siatki

39 * Kompleks basenów nocą

40 * Niecka zewnętrzna

41 * lodowisko

42 DZIĘKUJĘ ZA UWAGĘ

43

44

45

46

47

48

49 Geotermia Mazowiecka S.A. jest zarówno właścicielem całej instalacji geotermalnej w Mszczonowie, jak również ją eksploatuje. Instalacja geotermalna w Mszczonowie na dzień dzisiejszy jest jedną z instalacji ciepłowniczych eksploatowanych przez firmę, przy czym wszystkie pozostałe poza instalacją mszczonowską źródła ciepła pracują w oparciu o nośniki konwencjonalne. Po długim okresie eksploatowania instalacji geotermalnej: obserwacji jej pracy, efektywności, badaniu samego odwiertu geotermalnego, wykonywaniu licznych analiz w 2010r. Spółka podjęła decyzję o pełnej modernizacji geotermalnego źródła ciepła. Główne założenia modernizacji ukierunkowane były na zwiększenie efektywności energetycznej instalacji oraz na powiększeniu wachlarza możliwości wykorzystania wody geotermalnej.

50 Posłużyć temu miały następujące działania inwestycyjno-modernizacyjne: Budowa drugiego stopnia schładzania wody geotermalnej w postaci sprężarkowej pompy ciepła, Budowa niskoparametrowej miejskiej sieci cieplnej, Modernizacja układu współpracy zakładu geotermalnego ze stacją uzdatniania wody miejskiej. Modernizację zakończono w listopadzie 2011r. Koszt inwestycji II stopnia odzysku ciepła wyniósł 2,3 mln zł. Prace sfinansowano częściowo ze środków własnych i pożyczki WFOŚiGW. Od tego czasu instalacja geotermalna działa w układzie technologicznofunkcjonalnym, który w skrócie można opisać w następujący sposób:

51 Reasumując: na dziś woda termalna w Mszczonowie wykorzystywana jest do: produkcji energii cieplnej w postaci wody o parametrach 90/70 C. produkcji energii cieplnej w postaci wody o parametrach 70/50 C. produkcji wody pitnej dla miasta. oraz jako woda kierowana bezpośrednio do niecek basenowych w zespole rekreacyjno-sportowym Termy Mszczonów.