Zarządzanie w kulturze, sztuce i turystyce kulturowej

Transkrypt

1 Zarządzanie w kulturze, sztuce i turystyce kulturowej Autorzy: Jerzy Gołuchowski, Zbigniew Spyra (red.) ( ) Wokół relacji pomiędzy kulturą a mechanizmami rynkowymi narosło wiele mitów. Najogólniej rzecz ujmując można wyróżnić dwa przeciwstawne ujęcia problemu: rynkowe i antyrynkowe. Zwolennicy pierwszej opcji są przekonani, że rynek jest najskuteczniejszym remedium na wszelkie problemy, równowaga pomiędzy podażą i popytem jest mechanizmem najskuteczniej regulującym społeczne relacje, kulturowe także. Z kolei przeciwnicy takiego stanowiska są przekonani, że mechanizmy rynkowe są największym przekleństwem kultury, a zwłaszcza sztuki. Nie mogą prawa rynku decydować o tym czy ktoś ma talent, czy nie, czy dzieła artystyczne będą powstawać, czy też nie powiadają przeciwnicy komercji. Ta prosta, by nie rzec prostacka dychotomia nie służy dobrze sprawom kultury, ani też kształceniu kadr dla instytucji kultury, sztuki czy turystyki kulturowej. Materia kultury wymaga oglądu holistycznego, narzędzi badawczych bardziej finezyjnych niż te, które dają odpowiedzi zero-jedynkowe, czarno-białe. I chcę z całą mocą podkreślić, że przedłożona do recenzji praca zbiorowa pod redakcją Jerzego Gołuchowskiego i Zbigniewa Spyry Zarządzanie w kulturze, sztuce i turystyce kulturowej jest całkowitym zaprzeczeniem takiego prostackiego ujęcia spraw kultury. ( ) Pracę uważam za nad wyraz potrzebną i wręcz nowatorską na polskim gruncie naukowym, a to z następujących powodów. Po pierwsze, nie ma w polskiej literaturze pracy, która w sposób całościowy, kompetentny i naukowo rzetelny przedstawiałaby zarządzanie w kulturze, sztuce i turystyce kulturowej. Po wtóre, sposób ujęcia tematu, język autorów oraz klarowność wywodu sprawiają, że praca nie stanowi jeszcze jednej, nudnej cegły naukowej, którą z trudem będą czytać studenci przed egzaminami, a pracownicy instytucji kultury, by popisać się przed przełożonymi. Wróżę pracy powodzenie zarówno wśród praktyków instytucji kultury, jak i studentów tychże zagadnień. ( ) Z recenzji prof. dr. hab. Bogusława Nierenberga, Uniwersytet Jagielloński Spis treści : Wstęp 9 Rozdział 1 Kultura, sztuka i turystyka we współczesnym świecie wiedzy na początku XXI wieku Pojęcie sektora kultury, sztuki i turystyki kulturowej Pojęcie kultury Pojęcie turystyki kulturowej Pojęcie i zakres sektora kultury próba charakterystyki Determinanty tworzenia i dostępu do kultury kultura na początku XXI w Kontrowersje wokół traktowania kultury jako towaru Rola sektora kultury, sztuki i turystyki w procesie rozwoju społeczno-gospodarczego krajów i regionów Turystyka kulturowa na początku XXI wieku Produkt kulturowy i turystyczny zasady projektowania Przykłady wybranych produktów kulturowych 36

2 Europejskie Szlaki Dziedzictwa Kulturowego jako szczególny rodzaj/ przykład markowego produktu turystycznego cele tworzenia, kategoryzacja Odbiorcy kultury i turystyki kulturowej uczestnictwo Polaków w kulturze i turystyce na tle innych krajów UE Przemysły kreatywne w Polsce na tle innych krajów UE Wprowadzenie Charakterystyka wybranych branż sektora kreatywnego w Unii Europejskiej Znaczenie gospodarcze sektora kreatywnego Wskaźniki oceny znaczenia i monitorowania rozwoju sektora kultury, sztuki i turystyki kulturowej 71 Rozdział 2 Prawne podstawy funkcjonowania sektora kultury, sztuki i turystyki Prawo własności intelektualnej. Ochrona dóbr kultury Prawo autorskie w obrocie wytworami kultury i sztuki Prawo własności przemysłowej Prawo i negocjacje w obrocie produktami kultury i sztuki Umowy licencyjne Umowy o przeniesienie autorskich praw majątkowych Nowe postaci umów Prawo w turystyce Wprowadzenie Działalność organizatorów turystyki, pośredników turystycznych oraz agentów turystycznych Działalność przewodników turystycznych oraz pilotów wycieczek Działalność podmiotów świadczących usługi hotelarskie 108 Rozdział 3 Polityka kulturalna i turystyczna Polski i Unii Europejskiej Polityka kulturalna państwa polskiego i samorządów terytorialnych Sposoby definiowania polityki kulturalnej Strategiczne myślenie o kulturze Krajowa i regionalna polityka turystyczna System narodowej i regionalnej polityki turystycznej Marketingowa strategia Polski w sektorze turystyki do 2015 r. Wizerunek Polski jako megamarki turystycznej Polityka Unii Europejskiej w dziedzinie kultury Wprowadzenie do polityki Unii Europejskiej w dziedzinie kultury Przegląd najważniejszych dokumentów wyznaczających kierunek myślenia o kulturze europejskiej Narzędzia służące realizacji założeń polityki Unii Europejskiej w dziedzinie kultury 139 Rozdział 4 Współpraca instytucji kultury, sztuki i turystyki kulturowej z biznesem Społeczna odpowiedzialność biznesu jako szansa dla kultury i sztuki Strategia pozyskiwania partnera biznesowego przez organizacje kultury, sztuki i turystyki kulturowej Formy współpracy biznesu oraz kultury, sztuki i turystyki kulturowej Współczesny mecenat kultury, sztuki i turystki kulturowej 148

3 4.5. Sponsoring w dziedzinie kultury, sztuki i turystyki kulturowej Cel sponsoringu Kultura jako obszar sponsoringu Rodzaje sponsoringu Motywy pełnienia roli sponsora Dobre praktyki w poszukiwaniu sponsora Kodeks Sponsoringu Kultury Fundacje jako narzędzia współpracy świata biznesu i sztuki Fundacje korporacyjne Fundacje promujące kulturę i sztukę Wolontariat pracowniczy jako forma wspierania kultury Inne formy współpracy 159 Rozdział 5 Zarządzanie organizacjami kultury, sztuki i turystyki kulturowej Instytucja kultury sektora publicznego (pojęcie, klasyfikacja, obszary zarządzania) Miejsce misji w procesie planowania strategii rozwoju instytucji kultury czynniki kształtujące misję, funkcje, zasady projektowania Wybrane współczesne metody zarządzania Stymulatory zmian w zarządzaniu organizacją Składniki systemu zarządzania podlegające zmianom 187 Rozdzial 6 Zarządzanie projektami kultury i sztuki Istota projektu w kulturze Zespoły projektowe a kompetencje menedżera kultury Praca metodą projektu wprowadzenie do metody Project Cycle Management w sektorze kultury Formułowanie koncepcji projektu przegląd wybranych narzędzi Harmonogramowanie projektu Zarządzanie ryzykiem projektu Zarządzanie ryzykiem kontroli projektu przez instytucje zewnętrzne Konstruowanie budżetu projektu Monitoring i ewaluacja projektów kulturalnych weryfikacja procesu zarządzania 222 Rozdział 7 Marketing i komunikacja marketingowa w sferze kultury, sztuki i turystyki kulturowej Przesłanki i możliwości stosowania koncepcji marketingowej w sferze kultury, sztuki i turystyki kulturowej Model holistyczny marketingu w kulturze i sztuce Instrumenty marketingu mix w działaniach podmiotów na rynku kultury, sztuki i turystyki kulturowej przykłady zastosowań Narzędzia komunikacji na rynku kultury, sztuki i turystyki kulturowej Uwarunkowania kształtowania marketingowej polityki cen w podmiotach działających na rynku kultury i turystyki metody wyznaczania cen, rodzaje strategii cenowych Kanały dystrybucji na rynku kultury i turystyki pojęcie, funkcje, czynniki wpływające na ich strukturę 248

4 7.4. Marketing wydarzeń jako przykład zastosowania marketingu w sferze kultury Istota i kategoryzacja wydarzeń Miejsce wydarzeń w promocji miasta i kreowaniu jego wizerunku Specyfika marketingu mix wydarzeń Badania marketingowe w kulturze, sztuce i turystyce kulturowej metody i techniki, obszary aplikacji Proces badania marketingowego i podstawowe obszary badań w sektorze kultury, sztuki i turystyki kulturowej Źródła informacji wykorzystywane w badaniach kultury, sztuki i turystyki kulturowej Wybrane metody i techniki badań szczególnie przydatne w badaniach rynku kultury przykłady zastosowań 279 Rozdział 8 Zarządzanie wiedzą w organizacji kultury, sztuki i turystyki kulturowej Istota zarządzania wiedzą Pojęcie wiedzy i komunikacji Wiedza i komunikacja jako przedmiot działalności praktycznej i badań naukowych Pojęcie zarządzania wiedzą Strategie zarządzania wiedzą w organizacjach kultury Strategie kodyfikacji wiedzy. Dzielenie się wiedzą jawną Strategie personalizacji wiedzy Wybór strategii zarządzania wiedzą Wdrażanie strategii zarządzania wiedzą Prezentacja i reprezentacja wiedzy w systemach wiedzy jawnej Wizualna reprezentacja wiedzy Formalna reprezentacja wiedzy Systemy organizujące wiedzę wspierające strategię kodyfikacji wiedzy Systemy wspomagające strategię personalizacji wiedzy Narzędzie typu enterprise bookmarking w zarządzaniu wiedzą w instytucji kultury Enterprise bookmarking Zarządzanie wiedzą w instytucji kultury za pomocą narzędzia BrightLight 319 Rozdział 9 Technologie informatyczne w kulturze, sztuce i turystyce kulturowej Cele i uwarunkowania skutecznego wykorzystania technologii informatycznych do wspomagania zarządzania w kulturze, sztuce i turystyce kulturowej Wyspecjalizowane systemy informatyczne wykorzystywane w dziedzinie kultury, sztuki i turystyki kulturowej Portale korporacyjne jako narzędzie współczesnej komunikacji z otoczeniem i realizacji działalności podstawowej Systemy wspomagające zarządzanie zbiorami organizacji Systemy rezerwacji on-line Systemy wspomagające zarządzanie relacjami z klientami Zintegrowane systemy informatyczne w organizacjach kultury, sztuki i turystyki kulturowej Przygotowanie organizacji do realizacji projektu informatycznego 334

5 9.5. Wirtualni rozmówcy jako przykład wykorzystania systemów opartych na wiedzy w instytucjach kultury, sztuki i turystyki Charakterystyka wirtualnych rozmówców Historia wirtualnych rozmówców Budowa wirtualnego rozmówcy Zalety stosowania wirtualnych rozmówców na stronach instytucji kultury Przykłady wykorzystania wirtualnych rozmówców w turystyce, sztuce i kulturze Wirtualne wycieczki jako nowoczesna forma prezentacji instytucji kultury, sztuki i turystyki Charakterystyka wirtualnych wycieczek Przykład wykorzystania wirtualnych wycieczek w turystyce, sztuce i kulturze 347 Zakończenie 349 Literatura 351 Spis tabel 363 Spis rysunków 366 Spis przykładów 368