Migracje cyrkulacyjne między Polską a Ukrainą

Transkrypt

1 Migracje cyrkulacyjne między Polską a Ukrainą METOIKOS - Circular Migration Patterns in Southern and Central Eastern Europe: Challenges and Opportunities for Migrants and Policy makers Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu na rzecz Integracji Obywateli Państw Trzecich Działania Wspólnotowe 2008

2 Migracje cyrkulacyjne pomiędzy Ukrainą i Polską Szczegóły y dot. badania terenowego Wnioski Typy migrantów w cyrkulacyjnych zaobserwowane pod czas badania mobilności między Ukrainą i Polską

3 Wnioski Migracja cyrkulacyjna jest efektem: wyboru modernizowanie domu, edukacja dzieci, zbieranie pieniędzy na biznes, utrzymanie rodziny itp.- bez opuszczania jej na zbyt długo. Braku zaradności migranci korzystają ze znanych ścieŝek wypracowanych w ramach sieci zamiast szukać moŝliwości dłuŝszego pobytu.

4 Wnioski Czynniki oddziałujące na cyrkulacyjną mobilność: PrzedłuŜanie pobytu w Polsce, bo: - Dekompozycja rodziny: poszczególni członkowie rodziny pracują w róŝnych krajach; - Rozpad rodziny będący rezultatem nieobecności jednego z małŝonków; - Gorsza sytuacja ekonomiczna Polski ludzie starają się oszczędzać ograniczając wizyty w domu; - Pozostanie w Polsce pomimo braku dokumentu pozwalającego na pobyt szczególnie wtedy, gdy migrant jest jedynym Ŝywicielem rodziny. Ostateczny powrót - Gdy osiągnięty konkretny cel. Dwie moŝliwości: przedłuŝenie pobytu w Polsce, a nawet osiedlenie albo powrót - dzieci

5 Wymiary brane pod uwagę przy tworzeniu typów migracji cyrkulacyjnej Poziom wykształcenia i kwalifikacje migrantów zaangaŝowanych w ten typ mobilności (średnio/nisko wykwalifikowani vs.wysoko wykwalifikowani). Legalna lub nielegalna forma mobilności uregulowany albo nieuregulowany charakter zjawiska Długość pobytu w Polsce i na Ukrainie (krótkookresowa, średniookresowa and długoterminowa mobilność cyrkulacyjna).

6 Zaobserwowane typy *Kobiety w usługach domowych, opiece i sprzątaniu *MęŜczyźni pracujący na budowie * indywidualni pracownicy rolni *klienci agencji pośrednictwa pracy (czasowej) *Specjaliści

7 Kobiety w usługach domowych, opiece i sprzątaniu Niedostateczne zarobki bądź bezrobocie na Ukrainie (generacyjny wymiar) ucieczka przed złoŝoną sytuacją rodzinną; ciekawość, która stała się stylem Ŝycia. Status na Ukrainie: bezrobotne(szukające pracy albo nie podejmujące nawet takich prób), emerytki, pracujące (samozatrudnienie albo praca krótkoterminowa) Przebywają w Polsce legalnie. Większość z nich wykorzystuje istniejące w polskim prawie regulacje i dobrze rozwinięty społeczny network składający s się z Ukraińców i Polaków. Pracują w szarej strefie. Wykształcenie: średnie albo wyŝsze Wyuczony zawód: najczęściej nie ma nic wspólnego z pracą podejmowaną w Polsce. Doświadczenie pielęgniarskie jest atutem, ale nie podejmuje się starań o uznanie dyplomu.

8 MęŜczyźni zatrudnieni na budowie Niedostateczne zarobki albo bezrobocie na Ukrainie. W Polsce dotarliśmy do osób z dłuŝszą historią migracyjną. Obecnie pracujący na podst. rocznych pozwoleń. Na Ukrainie nie szukają pracy, zajmują się modernizacją własnych domów oraz cięŝszymi pracami we własnym gospodarstwie rolnym. Na Ukrainie wywiady przeprowadzono z męŝczyznami pracującymi w Polsce w szarej strefie chociaŝ przebywającymi w Polsce legalnie. Status na Ukrainie: bezrobotni, emeryt. Wykształcenie: średnie, zawodowe albo wyŝsze. ZróŜnicowane doświadczenie zawodowe.

9 Indywidualni pracownicy rolni Ludzie, którzy stracili pracę w wyniku ostatniego kryzysu na Ukrainie, mieszkańcy wsi, studenci, absolwenci, osoby na urlopie. Przebywają w Polsce legalnie, ale ich praca nie jest rejestrowana. Pochodzą z róŝnych część Ukrainy. Rolnictwo moŝe być jedynie początkowym zajęciem. Kobiety: przesuwają się do sektora usług domowych, męŝczyźni na budowy. Dla młodych, to teŝ moŝliwość rozeznania sytuacji w Polsce przed przyjazdem na dłuŝej.

10 Klienci agencji pośrednictwa pracy (czasowej) początkujący, jeszcze bez rozwiniętego networku. Polskie agencje współpracujące z ukraińskimi partnerami zapewniają bezpieczeństwo: oficjalną pracę i mieszkanie (co jest częścią kontraktu). Polskie firmy zwracają się do agencji m.in. o zorganizowanie brygad składających się z ukraińskich robotników kierowanych przez ukraińskich inŝynierów. Są to brygady powstające na konkretne zamówienie pracownicy nie znają się wcześniej. JeŜeli są potrzebni na dłuŝej, to polska agencja zajmuje się pozwoleniem na pracę. Trudno powiedzieć czy pracownicy cyrkulują pomiędzy krajami.

11 Specjaliści Szczególna kategoria migrantów cyrkulacyjnych. Składa się z ludzi, którzy mają stabilne źródło dochodu na Ukrainie.

12 Modele wyjazdów - młodzieŝowy Jedyna moŝliwość na wyjazd zagranicę. W zaleŝności od doświadczenia róŝne decyzje dot. kolejnego wyjazdu.

13 Model wyjazdów - przedsiębiorczy Doświadczenie i umiejętności zdobyte w Polsce przekładają się na konkretną działalność gospodarczą na Ukrainie albo zdobycie lepszej pracy.

14 Modele wyjazdów - wiecznie w drodze Migracja cyrkulacyjna staje się sposobem na Ŝycie. Potrzeby gospodarstwa domowego na Ukrainie nie mogą być zaspokojone bez środków zdobywanych w Polsce. Dominujący model

15 Integracja migrantów cyrkulacyjnych? DuŜy potencjał, ale ograniczony gł. celem migracji akumulacją środków; Nie ma na razie normatywnych dokumentów, na których moŝnaby się opierać opracowując jakąkolwiek strategię; Potrzebna miarodajna informacja dot. warunków pracy w Polsce; Nie ma w pełni formalnych struktur, które pomogłyby migrantom znaleźć pracę i zabezpieczyć przestrzeganie praw pracowniczych; Potrzebna nieodpłatna pomoc prawna (w jęz. ukraińskim i rosyjskim) po obu stronach granicy; Potrzebne podstawowe kursy jęz. polskiego obejmujące naukę czytania i pisania w alfabecie łacińskim; Uwzględnienie sytuacji kobiet, które pracując w gospodarstwach domowych są najbardziej zagroŝone naduŝyciami ze strony pracodawców; Formalizacja pracy? obustronne ostrze.

16 Czego oczekiwali sami migranci: Rozwoju tańszych usług pozwalających na międzynarodowe transfery pienięŝne; Wprowadzenia bardziej elastycznych wiz pozwalających na pracę; Wprowadzenie bardziej przewidywalnych procedur.

17 Dziękuję za uwagę.