Konkurs Polonistyczny w roku szkolnym 2010/2011. II etap zawodów (rejonowy) 13 listopada 2010

Transkrypt

1 Konkurs Polonistyczny w roku szkolnym 2010/2011 II etap zawodów (rejonowy) 13 listopada 2010 Czas trwania: 90 minut Maksymalna liczba punktów: 51 Powodzenia! Wojewódzka Komisja Konkursu Polonistycznego 1

2 Część I - czytanie ze zrozumieniem Michał Bachtin Święto głupców Już wczesne chrześcijaństwo potępiało śmiech. Tertulian, Cyprian i Jan Złotousty 1 występowali przeciw antycznym formom widowiskowym, szczególnie przeciwko mimom. Jan Złotousty oświadczał wręcz, że żarty i śmiech pochodzą nie od Boga, ale od czarta, a chrześcijaninowi przystoją tylko nieustanna powaga, pokuta i żal za grzechy. Jednak obok kanonicznych form kultury średniowiecznej tworzą się paralelne formy śmiechu ( ) Taki charakter mają przede wszystkim święta głupców, obchodzone przez szkolarów 2 i niższych kleryków. Święta te pierwotnie obchodzono w kościołach, a pod koniec średniowiecza stały się nielegalne, lecz trwały nadal na ulicach i w tawernach ( ). Towarzyszyły im przebrania, maskarady i nieprzystojne tańce. Prawie wszystkie obrzędy święta głupców stanowią groteskowe degradacje różnych oficjalnych obrzędów i symboli ( ) Święto głupców niezmiernie uporczywie utrzymywało się we Francji. Dotarła stamtąd jego interesująca, piętnastowieczna apologia. 3 Obrońcy święta głupców powołują się w niej przede wszystkim na fakt, iż zostało ono ustanowione w najwcześniejszych wiekach chrześcijaństwa przez naszych przodków, którzy lepiej wiedzieli, co czynią. Następnie podkreślają, że świat ma nie poważny, ale wyłącznie żartobliwy (błazeński) charakter święta, a błazeństwo jest naszą drugą naturą i wydaje się człowiekowi przyrodzone. Fragment książki Michała Bachtina Twórczość Franciszka Rabelais ego a kultura średniowiecza i renesansu, Wydawnictwo Literackie, Kraków Tertulian(155-ok.240)-filozof z Kartaginy, był zwolennikiem radykalnej ascezy; św. Cyprian (ok )-biskup Kartaginy, uczeń Tertuliana; św. Jan Złotousty (ok )-grecki pisarz i teolog, największy mówca chrześcijańskiego Wschodu.2.Szkolaruczeń,student.3.Apologia-obrona osoby, sprawy, zasady, idei, często będąca pochwałą. 1. Dlaczego, według autora tekstu, we wczesnym średniowieczu potępiano śmiech? Wskaż dwa argumenty (2p.) 2

3 2. Jak obrońcy śmiechu uzasadniali potrzebę jego istnienia? Wskaż dwa argumenty. (2p.). 3. Wyjaśnij pojęcia: (2 p.) a. groteskowe degradacje ; b. paralelne formy 4. Na podstawie tekstu wyjaśnij, jak rozumiesz sens zdania: błazeństwo jest naszą drugą naturą (1p.) Odwołując się do zasady ortograficznej, wyjaśnij pisownię słowa nie poważny w ostatnim zdaniu tekstu (1p.) Część II- analiza tekstów kultury Ignacy Krasicki Monachomachia, czyli wojna mnichów (fragm.) ( ) Wojnę domową śpiewam więc i głoszę, Wojnę okrutną, bez broni, bez miecza, Rycerzów bosych i nagich po trosze, Same ich tylko męstwo ubezpiecza: i Wojnę mnichowską ( ) W tej zawołanej ziemiańskiej stolicy Wielebne głupstwo od wieków mieszkało; 3

4 Pod starożytnej schronieniem świątnicy Prawych czcicielów swoich utuczało.( ) Schodzą się mędrcy i bieli i szarzy, Czarni, kafowi, 1 w trzewikach i bosi, Rumiana dzielność błyszczy się na twarzy, Tuman mądrości nad łbami unosi, Zazdrość i Pycha zjadłe oczy żarzy.( ) Wpada Hijacynt, nowa postać rzeczy! Miejsce dysputy zastał placem wojny: Jeden drugiego rani i kaleczy, Wziął w łeb od razu nasz rycerz spokojny.( ) Lecą sandały i trepki, i pasy, Wrzawa powszechna przeraża i głuszy. Zdrętwiał Hijacynt na takie hałasy, Chciałby uniknąć bitwy z całej duszy, Więc przeklinając nieszczęśliwe czasy, Resztę kaptura zasadził na uszy. Już się wymykał- wtem kuflem od wina Legł z sławnej ręki ojca Zefiryna. 1. bieli i szarzy, czarni, kafowi - określenie kolorów habitów poszczególnych zakonników 6. Wypisz z tekstu po dwa określenia, będące: a - opisem walki b -opisem mnichów (2p.) 7. Wypisz z tekstu przykłady dwóch różnych środków stylistycznych, występujących w opisach, nazwij te środki oraz określ funkcję, jaką każdy z nich pełni w zaprezentowanym fragmencie utworu (4p.) 8. Wymień dwie różnice, jakie dostrzegasz między tradycyjnym opisem walki, a tym z Monachomachii (1p.) 4

5 9. Napisz, jaki gatunek literacki reprezentuje Monachomachia. Scharakteryzuj go, uwzględniając chociaż trzy jego cechy (2p.) Aleksander Fredro Śluby panieńskie (fragm.) SCENA PIĄTA Radost,, chustka w ręku; tragicznym tonem. Radost Cóż cię, panie ie, sprowadza tak wcześnie? Niestety! Radost! Jak wzdychałeś, tak wzdychasz boleśnie. Ach! Jakże nie mam wzdychać, kiedy w smutku tonę, Kiedy nocne minuty- łzami przeliczone! ( ) Radost Cóż dalej chcesz robić? Co? umrę z rozpaczy.( ) O, miłości, miłości! Ty żalów przyczyno, Złorzeczyć ci nie mogę, bo łzy mile płyną! Lecz, Klaro! Kiedyż równą odpłacisz mi miarą? Kiedyż ze mną zapłaczesz! Klaro! Klaro! Klaro!( ) SCENA SZÓSTA ; Aniela, Klara wchodzą z prawych drzwi. ( ) Klara do Anieli Uchodźmy prędko, tu miłość na czacie. Prędko, Anielo; dowierzać nie trzeba! Zostań okrutna, zostań! Uwolnię twe oczy Od smutnego przedmiotu, co ich świetność broczy. Cieszy cię moja męka?- ciesz się więc do woli: Żaden twój raz nie minął, każdy mocno boli; Jedna tylko pociecha mej duszy zostaje, 5

6 Żem nie zasłużył wzgardy, której dziś doznaję. Aniela Panie ie! Któż tak ściśle bierze? Zostań się z nami, wszak ci to są żarty. 10. Wypisz z tekstu przykłady trzech różnych środków retorycznych, eksponujących uczucia a, a następnie : a-nazwij te środki, b - nazwij uczucia wyrażane przez te środki W powyższych dialogach wskaż trzy synonimy cierpienia; możesz posłużyć się cytatami (1p.) 12. Na podstawie powyższego fragmentu wyjaśnij, w jaki sposób autor osiągnął efekt komizmu. Posłuż się dwoma argumentami (2p.) Tadeusz Makowski Maskarada 13.. Jak rozumiesz tytuł obrazu T. Makowskiego? (1p.) Dlaczego przedstawiona scena ma charakter groteskowy? Uzasadnij swoją odpowiedź. (2p.) Temat wypracowania: 6

7 Napisz rozprawkę, w której przedstawisz swój sąd na temat stereotypów dotyczących Polaków. Odwołaj się do wybranego utworu literackiego lub filmu oraz do własnych refleksji. 7

8 8

9 9