Lokalne Grupy Działania zmieniają Mazowsze

Transkrypt

1 Lokalne Grupy Działania zmieniają Mazowsze ODNIK PO PROJEKTACH ZREALIZOWANYCH PRZEW CH OSI 4 LEADER PROW W RAMA Europejski Fundusz Rolny na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich: Europa inwestująca w obszary wiejskie. Publikacja opracowana przez Departament Rolnictwa i Rozwoju Obszarów Wiejskich, Urząd Marszałkowski Województwa ego w Warszawie Publikacja współfinansowana ze środków Unii Europejskiej w ramach Pomocy Technicznej Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata Instytucja Zarządzająca Programem Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi

2

3 Lokalne Grupy Działania zmieniają Mazowsze PRZEWODNIK PO PROJEKTACH ZREALIZOWANYCH W RAMACH OSI 4 LEADER PROW

4

5 Szanowni Państwo, Niezwykła moc obszarów wiejskich to nie tylko kultywowanie wartości związanych z historią, kulturą i tradycją. Współczesna mazowiecka wieś to potencjał społeczny, którego nie wolno zaprzepaścić. Mieszkańcy terenów rolniczych potrafią celnie określić i definiować swoje problemy oraz wskazywać ich rozwiązania. Niezwykle istotne jest współdziałanie pomiędzy samorządami wszystkich szczebli a mieszkańcami wsi, praca nad efektywnym pozyskiwaniem środków finansowych oraz mobilizowanie społeczności wiejskich do aktywnego udziału w planowaniu i wdrażaniu inicjatyw opartych na realizacji wspólnego celu, jakim jest wprowadzenie nowej jakości w życie mieszkańców obszarów wiejskich. Takich możliwości Samorząd Województwa ego upatruje w Lokalnych Grupach Działania, funkcjonujących w ramach inicjatywy LEADER. To dzięki nim społeczności wiejskie mobilizują się do udziału w planowaniu i wdrażaniu lokalnych inicjatyw. Lokalne Grupy Działania udowadniają, że warto inwestować w polską wieś i zawierzyć mieszkańcom obszarów wiejskich to oni najlepiej diagnozują potrzeby i dążą do ich realizacji. Nierzadko obserwujemy, jak jedno przedsięwzięcie inspiruje do podejmowania kolejnych wyzwań, jednoczy pokolenia. Dzięki temu mieszkańcy wsi na nowo stali się gospodarzami i ambasadorami swoich małych ojczyzn. Jestem przekonany, że album Lokalne Grupy Działania zmieniają Mazowsze udowodni, że mazowiecka wieś to doskonała przestrzeń do zamieszkania miejsce, gdzie można pracować, działać społecznie, rozwijać się twórczo, wyznaczać nowe kierunki reform. Dziękuję wszystkim, których kreatywność, wiedza, doświadczenie i zaangażowanie przyczyniły się do osiągnięcia tak imponujących efektów. Adam Struzik Marszałek Województwa ego

6 Szanowni Państwo, W ciągu siedmiu lat realizowania Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na mazowieckiej wsi dokonała się gruntowna metamorfoza. Efektem wdrażania programu LEADER są między innymi nowe place zabaw, świetlice, boiska, zrewitalizowane centra miejscowości Jeśli dodać do tego kronikę różnorodnych lokalnych wydarzeń, które współtworzą mieszkańcy, stajemy się świadkami ogromnej przemiany mentalności społeczności wsi polskiej. Siłą LEADER-a są bowiem oddolne inicjatywy ukierunkowane na budowanie kapitału społecznego na wsi, partnerstwa służące integrowaniu, lepszemu poznaniu i wykorzystaniu potencjału zarówno jednostek, jak i grup społecznych. W albumie Lokalne Grupy Działania zmieniają Mazowsze pokazujemy 110 projektów realizowanych na terenach wiejskich Mazowsza. W większości są to Małe projekty, ale też inwestycje z działania Odnowa i rozwój wsi, projekty współpracy i związane z funkcjonowaniem lokalnych grup działania. Staraliśmy się pokazać jak najszersze spektrum inwestycji. Mamy nadzieję, że lektura albumu utwierdzi Państwa w przekonaniu, że mazowiecka wieś podejmuje wyzwania współczesności, nie zapominając o przeszłości. Liczę, że ta publikacja odegra rolę przewodnika niech pokazany tu kalejdoskop ciekawych inwestycji, wydarzeń zainspiruje Państwa do uczestnictwa w lokalnych świętach, kultywujących zarówno dawne tradycje, jak i zupełnie nowych, wykorzystujących potencjał i specyfikę mazowieckich mikroregionów. Warto wyjechać na mazowiecką wieś, bo ogrom przemian najlepiej widać z bliska. Janina Ewa Orzełowska Członek Zarządu Województwa ego

7 LEADER na Mazowszu

8 LEADER napędza lokalny rozwój Program Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata opiera się na czterech kierunkach działania, zwanych osiami. Czwarta oś jest inna niż trzy pierwsze i nie bez powodu nazwano ją programem LEADER (Liaison entre Actions de Développement de l Economie Rurale powiązanie działań związanych z rozwojem obszarów wiejskich). Zadaniem osi 4 jest wspieranie oddolnych działań lokalnej społeczności, która najlepiej diagnozuje miejscowe potrzeby i problemy, potrafi określić sposoby ich rozwiązania i uczestniczy w realizacji wybranych przez siebie inicjatyw. Siłą LEADER-a jest partnerstwo, lokalne, oddolne i zintegrowane działanie, innowacyjność oraz budowanie sieci. W projektach realizowanych w ramach tej osi uczestniczą przedstawiciele trzech sektorów: publicznego, gospodarczego i społecznego, którzy tworzą partnerstwo, tzw. Lokalną Grupę Działania (LGD). To trójporozumienie ma na celu synergiczne działanie, które służy jak najskuteczniejszemu wykorzystaniu potencjału członków grupy. LGD zwykle ma status stowarzyszenia. Punktem wyjścia w jej działaniach jest opracowanie koncepcji działania, zwanej Lokalną Strategią Rozwoju (LSR). LEADER Działanie 413 Wdrażanie lokalnych strategii rozwoju Małe projekty W tej kategorii beneficjenci reprezentują szerokie spektrum odbiorców o pomoc mogą się ubiegać jednostki samorządu terytorialnego, osoby fizyczne i prawne oraz inne, posiadające zdolność prawną, pod warunkiem że mają siedzibę lub prowadzą działalność na obszarze objętym Lokalną Strategią Rozwoju. Największą dotychczas liczbę beneficjentów stanowią jednostki samorządowe (704 z 1518 podpisanych umów) oraz organizacje pozarządowe (309 umów). Jednostki organizacyjne związku wyznaniowego i kościoła Inne podmioty W latach w ramach pilotażowego programu LEADER+ w województwie mazowieckim istniało zaledwie 9 Lokalnych Grup Działania, na których projekty wydano nieco ponad 5,5 mln zł. Dzisiaj na Mazowszu funkcjonuje 35 LGD wybranych w 2009 r. przez Samorząd Województwa ego do realizacji lokalnych strategii rozwoju. Ponadto w regionie działają 2 LGD, które mają siedzibę poza województwem, ale obejmują część mazowieckich gmin (tzw. LGD międzywojewódzkie). Jednostki samorządu terytorialnego Osoby fizyczne nieprowadzące działalności gospodarczej Osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą Na oś 4 składają się trzy działania: 413 Wdrażanie lokalnych strategii rozwoju (m.in. Małe projekty i Odnowa i rozwój wsi ) 421 Wdrażanie projektów współpracy 431 Funkcjonowanie lokalnej grupy działania, nabywanie umiejętności i aktywizacja. Na realizację projektów w ramach tych działań przeznaczono łącznie dofinansowanie w wysokości ponad 263,3 mln zł. Lokalnymi strategiami rozwoju objęto 265 gmin, tj. ponad 2 mln mieszkańców, co stanowi siedmiokrotny wzrost w stosunku do poprzedniego okresu. Organizacje pozarządowe W ramach Małych projektów najczęściej realizowane są projekty polegające na organizowaniu imprez kulturalnych, rekreacyjnych i sportowych. Kolejną grupę inwestycji stanowią remonty i wyposażenie świetlic wiejskich, a następnie budowa, rozbudowa i oznakowanie małej architektury turystycznej. Lokalne Grupy Działania zmieniają Mazowsze

9 Na Małe projekty przeznaczono w woj. mazowieckim ,11 zł. Wniosków o finansowanie złożono dużo więcej, bo na kwotę ponad 94 mln zł. Do 30 września 2013 r. zawarto 1518 umów, a Agencja Płatnicza dokonała 983 płatności na kwotę ,10 zł. Odnowa i rozwój wsi Najwięcej projektów w tej grupie dotyczy infrastruktury publicznej (271 umów na kwotę dofinansowania ok. 50,7 mln zł), następnie turystyki (147 umów na kwotę ok. 29,3 mln zł). Dużo rzadziej projekty wiążą się ze sportem i rekreacją (27 umów na kwotę ok. 5,8 mln zł) oraz zachowaniem dziedzictwa kulturowego (tylko 15 umów za ok. 3,1 mln zł). O dofinansowanie mogą ubiegać się gminy, instytucje kultury, dla których organizatorem jest jednostka samorządu terytorialnego, kościoły lub inne związki wyznaniowe, organizacje pozarządowe mające status organizacji pożytku publicznego. Działanie 431 Funkcjonowanie lokalnej grupy działania, nabywanie umiejętności i aktywizacja Sprawne i efektywne funkcjonowanie Lokalnych Grup Działania jako głównych partnerów we wdrażaniu programu LEADER determinuje skuteczność realizacji zadań osi 4. W ramach działania 431 prowadzone są m.in. szkolenia kadr wdrażających LSR, lokalnych liderów. Bardzo ważne jest także organizowanie zarówno wydarzeń służących animacji społeczności lokalnych, jak i promocji działań LGD i LSR. Na inwestycje związane ze swoją aktywnością mazowieckie LGD otrzymały ,34 zł. Zawarto 105 umów, Agencja Płatnicza dokonała 512 płatności na kwotę ,18 zł. sport i rekreacja zachowanie dziedzictwa kulturowego turystyka infrastruktura publiczna Na Odnowę i rozwój wsi w województwie mazowieckim przeznaczono ,32 zł, a więc prawie siedmiokrotnie więcej niż na Małe projekty. Z tej puli Agencja Płatnicza dokonała już 264 płatności na kwotę ,05 zł. Z 460 zawartych umów ponad połowa jest już zrealizowana. PRZEWODNIK PO PROJEKTACH ZREALIZOWANYCH W RAMACH OSI 4 LEADER PROW

10

11 e LGD

12 Lokalna Grupa Działania Aktywni Razem Czarnia Myszyniec Łyse Chorzele Kadzidło CELE LOKALNEJ STRATEGII ROZWOJU Cel ogólny: Wykorzystanie dziedzictwa kulturowego dla rozwoju i aktywizacja życia kulturalnego wsi 1. Popularyzacja dziedzictwa kulturowego i promocja jego znaczenia dla rozwoju obszaru LGD. 2. Wzbogacenie życia kulturalnego i społecznego wsi. Cel ogólny: Wzmocnienie i restrukturyzacja sektora turystycznego 1. Tworzenie i rozbudowa małych obiektów hotelarskich, obiektów agroturystyki i turystyki wiejskiej. 2. Wzbogacenie oferty programowej sektora turystycznego. 3. Rozwój okołoturystycznej oferty gospodarczej obszaru. Obszary tematyczne, na których koncentrują się przedsięwzięcia zawarte w LSR: agroturystyka i turystyka wiejska, ochrona dziedzictwa kulturowego, wykorzystanie zasobów naturalnych, ekologia i ochrona środowiska, wykorzystanie odnawialnych źródeł energii, rozwój przedsiębiorczości, poprawa infrastruktury wiejskiej, promocja produktu lokalnego, rozwój gospodarki internetowej. Grupy docelowe przedsięwzięć określonych w LSR: mieszkańcy obszaru LGD, rolnicy, przedsiębiorcy lub osoby zamierzające rozpocząć działalność gospodarczą, organizacje pozarządowe, samorządy. Wieczfnia Kościelna Baranowo Lelis Krzynowłoga Dzierzgowo Jednorożec Mała Lipowiec Mława Lubowidz Kuczbork-Osada Kościelny Szydłowo Olszewo-Borki Ostrołęka Przasnysz Wiśniewo Czernice Krasnosielc Troszyn Żuromin Borowe Szreńsk Przasnysz Rzekuń Stupsk Grudusk Sypniewo Lutocin Płoniawy-Bramura Młynarze Czerwin Bieżuń Radzanów Regimin Strzegowo Szczutowo Opinogóra Krasne Różan Goworowo Stary Rościszewo Górna Czerwonka Lubotyń Wąsewo Siemiątkowo Ciechanów Maków Sierpc Koziebrodzkie Ciechanów Ostrów Mazowiecka Karniewo Zawidz Glinojeck Gołymin-Ośrodek Szelków Rzewnie Ostrów Andrzejewo Sierpc Mazowiecka Szulborze Mochowo Raciąż Ojrzeń Długosiodło Zaręby Sońsk Wielkie Kościelne Boguty-Pianki Gozdowo Raciąż Gzy Pułtusk Brok Małkinia Drobin Baboszewo Obryte Rząśnik Górna Nur Nowe Ceranów Sochocin Brudzeń Bielsk Miasto Świercze Brańszczyk Staroźreby Winnica Sadowne Duży Płońsk Zatory Stara Biała Dzierzążnia Pokrzywnica Kosów Lacki Sterdyń Płońsk Joniec Wyszków Radzanowo Nasielsk Stoczek Bulkowo Somianka Łochów Nowy Duninów Kowal Płock Sabnie Naruszewo Załuski Serock Zabrodzie Baruchowo Pomiechówek Kowal Słupno Bodzanów Dąbrówka Jadów Miedzna Jabłonna Gostynin Zakroczym Lacka Łąck Mała Wieś Czerwińsk Nowy Dwór Wieliszew Liw Radzymin Sokołów Gąbin nad Wisłą Nieporęt Tłuszcz Korytnica Gostynin Wyszogród Jabłonna Klembów Strachówka Węgrów SokołówPodlaski Repki Słubice Legionowo Podlaski Korczew Leoncin Czosnów Wołomin Szczawin Poświętne Liw Bielany Brochów Łomianki Marki Kobyłka Dobre Wierzbno Kościelny Sanniki Iłów Młodzieszyn Izabelin Paprotnia Przesmyki Platerów Sarnaki Ząbki Pacyna Zielonka Leszno Stanisławów Grębków Mokobody Kampinos Stare Babice Suchożebry Sulejówek Sochaczew Ożarów Halinów Dębe Jakubów Łosice Stara Rybno Sochaczew Warszawa Kałuszyn Wielkie Mordy Kornica Mińsk Siedlce Sochaczew Błonie Nowa Sucha Teresin Baranów Pruszków Piastów Kotuń Siedlce Olszanka Wiązowna Michałowice Józefów Mińsk Huszlew Mrozy Milanówek Podkowa Raszyn Otwock Cegłów Skórzec Grodzisk Leśna Wiśniew Zbuczyn Wiskitki Lesznowola Konstancin- Siennica -Jeziorna Kołbiel Żyrardów Karczew Nadarzyn Wodynie Domanice Forma prawna: Żabia Piaseczno Celestynów Latowicz Radziejowice Wola Góra fundacja Puszcza Tarczyn Prażmów Kalwaria Osieck Pilawa Parysów Borowie Mariańska Sobienie-Jeziory Mszczonów Pniewy Miastków Grójec Chynów GarwolinGarwolin Kościelny Wilga Adres siedziby: Górzno Łaskarzew Belsk Jasieniec Warka Żelechów ul. Brzozowa 1 Duży Magnuszew Łaskarzew Błędów Goszczyn Grabów Sobolew Łąck nad Pilicą Trojanów Promna Maciejowice tel./faks: Nowe Miasto Mogielnica Białobrzegi Stromiec nad Pilicą aktywni.razem@wp.pl Głowaczów Wyśmierzyce Kozienice Klwów Radzanów Błotnica Stara Sieciechów Odrzywół Jedlińsk Jastrzębia Garbatka Potworów Pionki Letnisko Przytyk Pionki Gniewoszów Rusinów Zakrzew Policzna Osoba do kontaktu: Jedlnia-Letnisko Gielniów Wieniawa Wolanów Radom Gózd Zwoleń Agnieszka Żukowska, Przysucha Przyłęk Orońsko Kowala Tczów granica województwa tel Borkowice Skaryszew Kazanów Chotcza granice powiatów Wierzbica Chlewiska Jastrząb Ciepielów Szydłowiec Mirów granice gmin Iłża Lipsko Rzeczniów Solec nad Wisłą Sienno km Zasięg terytorialny: Powiat płocki Gminy: Gąbin, Łąck, Nowy Duninów, Słubice Powiat gostyniński Gminy: Gostynin, Pacyna, Sanniki, Szczawin Kościelny Powiat sochaczewski Gmina: Iłów Powiat włocławski (woj. kujawsko-pomorskie) Gminy: Baruchowo, Kowal, miasto Kowal 10 Lokalne Grupy Działania zmieniają Mazowsze

13 Projekty realizowane na terenie Lokalnej Grupy Działania Aktywni Razem Barwna reprezentacja Okolice Gąbina zawsze były silnie związane z tkactwem, zarówno domowym, jak i przemysłowym, ale formalnie granice regionu gąbińsko-sannickiego zostały wytyczone stosunkowo późno, dopiero w połowie XX w. Wtedy też świat usłyszał o tutejszych malowanych skrzyniach, unikalnych tkaninach dekoracyjnych, wycinankach, ubiorze. W Gąbinie postanowiono ocalić od zapomnienia stroje ludowe. Ich wierne odtworzenie poprzedziły spotkania z osobami znającymi tradycję regionu oraz mieszkańcami, posiadającymi stare fotografie i inne archiwalne materiały. Osoby te przekazywały swoje spostrzeżenia i wspomnienia na temat dawnych strojów oraz stylu życia. Na ich podstawie zrekonstruowano i zakupiono 20 kompletów strojów damskich i męskich. Są one nieodpłatnie użyczane przedstawicielom lokalnej społeczności do celów reprezentacyjnych, promocji miasta i gminy oraz działań na rzecz zachowania dziedzictwa kulturowego regionu gąbińsko-sannickiego. Projekt: Popularyzacja dziedzictwa kulturowego ziemi gąbińskiej poprzez odtworzenie typowych dla regionu strojów ludowych i zwyczajów Beneficjent: Miasto i Gmina Gąbin Działanie: 413-MP Wdrażanie lokalnych strategii rozwoju (małe projekty) Wartość projektu: ok. 50,3 tys. zł Dofinansowanie: ok. 24,5 tys. zł Okres realizacji: lipiec 2012 maj 2013 PRZEWODNIK PO PROJEKTACH ZREALIZOWANYCH W RAMACH OSI 4 LEADER PROW

14 Projekty realizowane na terenie Lokalnej Grupy Działania Aktywni Razem Etnorecykling Na początku był samochód. Pięćdziesięcioletni, zabytkowy, wymagający renowacji pojazd nieistniejącej już szwajcarskiej firmy Borgwarg. Szwajcar Peter Stratenwerth przyjechał nim w kwietniu 1989 r. do Grzybowa. Od tego zaczęła się inicjatywa, w ramach której działa dziś biopiekarnia, ekologiczne gospodarstwo i serownia oraz Stowarzyszenie Ziarno. A Borgwarg? 20 lat później zyskał drugie życie jako ruchomy nośnik edukacji ekologicznej i kulturalnej. Nietypowe wykorzystanie niepotrzebnego obiektu to bliski nam recykling, ale także wyraz wyznawanej przez nas filozofii życia i działania na rzecz otoczenia mówi Ewa Smuk-Stratenwerth. Wnętrze wyremontowanego samochodu wypełniają wystawy prezentujące sztukę ludową regionu oraz lokalne rękodzieło. Organizowane są tu małe warsztaty teatralne, prezentacje slajdów oraz kiermasze lokalnych produktów. Zbudowany w ramach projektu drewniany podest, połączony z autem, jest wykorzystywany podczas organizowanych przez ośrodek uroczystości i festynów. Scena gościła już m.in. Skrzypka na dachu, wystawionego przez lokalną młodzież. Odbył się też na niej koncert muzyki klasycznej. Projekt: Borgwarg Izba edukacji ekologicznej i kulturalnej Beneficjent: Stowarzyszenie Ekologiczno-Kulturalne Ziarno Działanie: 413-MP Wdrażanie lokalnych strategii rozwoju (małe projekty) Wartość projektu: ok. 31,3 tys. zł Dofinansowanie: ok. 19,2 tys. zł Okres realizacji: czerwiec 2010 wrzesień Lokalne Grupy Działania zmieniają Mazowsze

15 Projekty realizowane na terenie Lokalnej Grupy Działania Aktywni Razem Dla zdrowia Nowoczesna infrastruktura rekreacyjno-sportowa jest najlepszą promocją aktywnego trybu życia i sportu. Sprzyja krzewieniu dobrych nawyków, zmniejsza zjawiska patologiczne, a uzdolnionym sportowo dzieciom i młodzieży zapewnia warunki do rozwoju talentów. Takie miejsce dzięki dofinansowaniu z PROW zyskał Solec w gminie Gostynin. Przy miejscowej szkole podstawowej zbudowano nowoczesne boisko wielofunkcyjne do gry w piłkę koszykową i siatkową. Powstał też ogólnodostępny, bogato wyposażony plac zabaw, który jest oblegany przez najmłodszych, a rodzicom daje szansę na chwilę wytchnienia. To przede wszystkim inwestycja w poprawę jakości życia mieszkańców poprzez zwiększenie dostępności do infrastruktury sportowo-rekreacyjnej mówi Edmund Zieliński, wójt gminy Gostynin. Ale dla władz samorządowych ważny był też inny aspekt: naturalna integracja przez aktywny wypoczynek sprzyja wzrostowi udziału mieszkańców w życiu publicznym i rozwojowi postaw obywatelskich. Projekt: Budowa obiektów sportowych oraz placów zabaw na terenie Gminy Gostynin Beneficjent: Gmina Gostynin Działanie: Wdrażanie lokalnych strategii rozwoju (Odnowa i rozwój wsi) Wartość projektu: ok. 328,8 tys. zł Dofinansowanie: ok. 200,5 tys. zł Okres realizacji: czerwiec 2010 luty 2012 PRZEWODNIK PO PROJEKTACH ZREALIZOWANYCH W RAMACH OSI 4 LEADER PROW

16 Fundacja Partnerska Grupa Lokalnego Działania Ciuchcia Krasińskich Czarnia Myszyniec Łyse Chorzele Kadzidło CELE LOKALNEJ STRATEGII ROZWOJU Cel ogólny: Wielofunkcyjny rozwój obszaru LGD poprzez rozwój mikroprzedsiębiorczości i różnicowanie działalności gospodarczej mieszkańców 1. Rozwój mikroprzedsiębiorczości na obszarze LGD. 2. Wspieranie tworzenia pozarolniczych miejsc pracy. 3. Wzrost jakości usług i produktów na obszarze LGD. 4. Rozwój rolnictwa ekologicznego i wykorzystania energii ze źródeł odnawialnych. Cel ogólny: Rozwój turystyczny obszaru w oparciu o zasoby przyrodnicze i kulturowe 1. Rozwój funkcji turystycznej obszaru LGD. 2. Ochrona wartości krajobrazowych terenów objętych LSR. 3. Aktywna informacja i promocja ruchu turystycznego. Cel ogólny: Wzrost kapitału społecznego na obszarze LGD 1. Pobudzenie aktywności mieszkańców. 2. Integracja grup społecznych i gmin na obszarze LGD. 3. Zachowanie tradycji lokalnych i tożsamości społeczności lokalnych. 4. Wzmocnienie potencjału LGD. Obszary tematyczne, na których koncentrują się przedsięwzięcia zawarte w LSR: przedsiębiorczość, turystyka i aktywność społeczna. Grupy docelowe przedsięwzięć określonych w LSR: rolnicy, przedsiębiorcy, samorządy i jednostki im podległe, organizacje pozarządowe, organizacje kościelne, związki wyznaniowe, mieszkańcy i członkowie LGD. Wieczfnia Kościelna Baranowo Lelis Krzynowłoga Dzierzgowo Jednorożec Mała Lipowiec Mława Lubowidz Kuczbork-Osada Kościelny Szydłowo Olszewo-Borki Ostrołęka Przasnysz Wiśniewo Czernice Krasnosielc Troszyn Żuromin Borowe Szreńsk Przasnysz Rzekuń Stupsk Grudusk Sypniewo Lutocin Płoniawy-Bramura Młynarze Czerwin Bieżuń Radzanów Regimin Strzegowo Szczutowo Opinogóra Krasne Różan Goworowo Stary Rościszewo Górna Czerwonka Lubotyń Wąsewo Siemiątkowo Ciechanów Maków Sierpc Koziebrodzkie Ciechanów Ostrów Mazowiecka Karniewo Zawidz Glinojeck Gołymin-Ośrodek Szelków Rzewnie Ostrów Andrzejewo Sierpc Mazowiecka Szulborze Mochowo Raciąż Ojrzeń Długosiodło Zaręby Sońsk Wielkie Kościelne Boguty-Pianki Gozdowo Raciąż Gzy Pułtusk Brok Małkinia Drobin Baboszewo Obryte Rząśnik Górna Nur Nowe Ceranów Sochocin Brudzeń Bielsk Miasto Świercze Brańszczyk Staroźreby Winnica Sadowne Duży Płońsk Zatory Stara Biała Dzierzążnia Pokrzywnica Kosów Lacki Sterdyń Płońsk Joniec Wyszków Radzanowo Nasielsk Stoczek Bulkowo Somianka Łochów Nowy Duninów Płock Sabnie Naruszewo Załuski Serock Zabrodzie Pomiechówek Słupno Bodzanów Dąbrówka Jadów Miedzna Jabłonna Gostynin Zakroczym Lacka Łąck Mała Wieś Czerwińsk Nowy Dwór Wieliszew Liw Radzymin Sokołów Gąbin nad Wisłą Nieporęt Tłuszcz Korytnica Gostynin Wyszogród Jabłonna Klembów Strachówka Węgrów SokołówPodlaski Repki Słubice Legionowo Podlaski Korczew Leoncin Czosnów Wołomin Szczawin Poświętne Liw Bielany Brochów Łomianki Marki Kobyłka Dobre Wierzbno Kościelny Sanniki Iłów Młodzieszyn Izabelin Paprotnia Przesmyki Platerów Sarnaki Ząbki Pacyna Zielonka Leszno Stanisławów Grębków Mokobody Kampinos Stare Babice Suchożebry Sulejówek Sochaczew Ożarów Halinów Dębe Jakubów Łosice Stara Rybno Sochaczew Warszawa Kałuszyn Wielkie Mordy Kornica Mińsk Siedlce Sochaczew Błonie Nowa Sucha Teresin Baranów Pruszków Piastów Kotuń Siedlce Olszanka Wiązowna Michałowice Józefów Mińsk Huszlew Mrozy Milanówek Podkowa Raszyn Otwock Cegłów Skórzec Grodzisk Leśna Wiśniew Zbuczyn Wiskitki Lesznowola Konstancin- Siennica -Jeziorna Kołbiel Żyrardów Karczew Nadarzyn Wodynie Domanice Żabia Piaseczno Celestynów Latowicz Radziejowice Wola Góra Puszcza Tarczyn Prażmów Kalwaria Osieck Pilawa Parysów Borowie Mariańska Sobienie-Jeziory Mszczonów Pniewy Miastków Grójec Chynów GarwolinGarwolin Kościelny Wilga Górzno Łaskarzew Belsk Jasieniec Warka Żelechów Duży Magnuszew Łaskarzew Błędów Goszczyn Grabów Sobolew nad Pilicą Trojanów Promna Maciejowice Nowe Miasto Mogielnica Białobrzegi Stromiec nad Pilicą Głowaczów Wyśmierzyce Kozienice Klwów Radzanów Błotnica Stara Sieciechów Odrzywół Jedlińsk Jastrzębia Garbatka Potworów Pionki Letnisko Przytyk Pionki Gniewoszów Rusinów Zakrzew Policzna Jedlnia-Letnisko Gielniów Wieniawa Wolanów Radom Gózd Zwoleń Przysucha Przyłęk Orońsko Kowala Tczów granica województwa Borkowice Skaryszew Kazanów Chotcza granice powiatów Wierzbica Chlewiska Jastrząb Ciepielów Szydłowiec Mirów granice gmin Iłża Lipsko Rzeczniów Solec nad Wisłą Sienno km Forma prawna: fundacja Adres biura: Rostkowo Czernice Borowe tel faks: fundacja@ciuchcia.org Osoba do kontaktu: Anna Kienik, tel Zasięg terytorialny: Powiat przasnyski Gminy: Chorzele, Czernice Borowe, Krasne, Krzynowłoga Mała, Przasnysz Powiat ciechanowski Gminy: Ciechanów, Grudusk, Gołymin-Ośrodek, Ojrzeń, Opinogóra Górna, Regimin, Sońsk Powiat mławski Gminy: Dzierzgowo, Stupsk, Szydłowo, Wieczfnia Kościelna Powiat makowski Gmina: Karniewo 14 Lokalne Grupy Działania zmieniają Mazowsze

17 Projekty realizowane na terenie Fundacji Partnerskiej Grupy Lokalnego Działania Ciuchcia Krasińskich Serce bije na nowo Trudno przecenić znaczenie wiejskiej świetlicy w integracji społeczności. Taki obiekt staje się sercem lokalnego krwiobiegu, centrum spotkań, kultury i rozrywki. Dlatego remont świetlicy w niewielkim Pomorzu w gminie Opinogóra Górna cieszył się tak dużym zainteresowaniem i wsparciem mieszkańców. Dzięki ich zaangażowaniu oraz pozyskanym środkom w lipcu 2012 r. otwarto odnowiony obiekt. Wśród stałych gości a właściwie gospodarzy, gdyż każdy z użytkowników ma do tego miejsca wyjątkowy stosunek są uczestnicy zebrań wiejskich oraz członkinie Klubu Dobrej Gospodyni. Regularnie odbywają się tu zajęcia dla dzieci i młodzieży. Mieszkańcy chętnie włączają się w organizowane przez świetlicę imprezy, np. Europejski Tydzień Sportu dla wszystkich. Dzięki poprawie estetyki, podniesieniu standardu funkcjonowania świetlicy wiejskiej Pomorze zyskało miejsce, w którym skupiają się działania społeczno-kulturalne i edukacyjne mieszkańców cieszy się Alina Zając, sołtys Pomorza. Projekt: Rozwijanie aktywności społeczności lokalnej poprzez remont świetlicy wiejskiej w miejscowości Pomorze Beneficjent: Gmina Opinogóra Górna Działanie: 413-MP Wdrażanie lokalnych strategii rozwoju (małe projekty) Wartość projektu: ok. 35,3 tys. zł Dofinansowanie: ok. 20,1 tys. zł Okres realizacji: marzec 2011 lipiec 2012 PRZEWODNIK PO PROJEKTACH ZREALIZOWANYCH W RAMACH OSI 4 LEADER PROW

18 Projekty realizowane na terenie Fundacji Partnerskiej Grupy Lokalnego Działania Ciuchcia Krasińskich Chleb jednoczy Choć święto dziękczynienia za plony ma w Polsce wieloletnią historię, istnieje niebezpieczeństwo, że potrzeba kultywowania tej tradycji będzie zanikać, zwłaszcza w środowiskach mało aktywnych społecznie. W gminie Ojrzeń postanowiono więc nadać dożynkom odpowiednią oprawę i rozgłos. Dzięki temu udało się nie tylko ocalić tę wspaniałą tradycję, ale włączyć w ich organizację i obchody święta znacznie szersze grono mieszkańców niż w poprzednich latach. W 2012 r. w zorganizowanych w Kraszewie dożynkach wzięło udział pół tysiąca osób! Po uroczystej mszy świętej, tradycyjnym obrzędzie przekazania chleba, podziękowaniu rolnikom za ich trud i prezentacji wieńców ośmiu sołectw, nadszedł czas na strawę dla ciała i ducha. Uczestnicy dożynek mieli okazję skosztować regionalnych specjałów, poznać tajniki pracy hafciarek czy kowali artystycznych, obejrzeć widowisko Polskie dożynki w wykonaniu dzieci i młodzieży. Nie mogło zabraknąć też występów zespołów ludowych, wspólnego grillowania i zabawy integracyjnej. Projekt: Dożynki Gminno-Parafialne Beneficjent: Gmina Ojrzeń Działanie: 413-MP Wdrażanie lokalnych strategii rozwoju (małe projekty) Wartość projektu: ok. 16,9 tys. zł Dofinansowanie: ok. 7,5 tys. zł Okres realizacji: sierpień Lokalne Grupy Działania zmieniają Mazowsze

19 Projekty realizowane na terenie Fundacji Partnerskiej Grupy Lokalnego Działania Ciuchcia Krasińskich Dom otwarty Niezapomniana impreza sylwestrowa? Tylko w Windykach! Coroczne wspólne powitanie nowego roku stało się już tradycją mieszkańców Windyk i okolic. Gościnnych progów użycza im świetlica, w pełni przystosowana do potrzeb lokalnej społeczności. Projekt jej rozbudowy i przebudowy był konsultowany z potencjalnymi użytkownikami. Budynek świetlicy jest ogólnodostępny, mieszkańcy chętnie organizują w nim uroczystości rodzinne i spotkania integracyjne cieszy się Andrzej Gębala, sołtys Windyk. W latach fundusz sołecki został w całości przeznaczony na doposażenie budynku i zagospodarowanie przyległego do świetlicy terenu. Projekt: Rozbudowa, przebudowa i wyposażenie budynku wielofunkcyjnego w Windykach Beneficjent: Gmina Wieczfnia Kościelna Działanie: Wdrażanie lokalnych strategii rozwoju (Odnowa i rozwój wsi) Wartość projektu: ok. 514,6 tys. zł Dofinansowanie: ok. 279,1 tys. zł Okres realizacji: kwiecień grudzień 2011 Nic dziwnego, że to wyjątkowe miejsce tętni życiem praktycznie przez cały tydzień. Odbywają się też tu ważne uroczystości, uczniowie tutejszej szkoły podstawowej organizują np. Dzień Babci i Dziadka, składają sobie życzenia i bawią się przy noworocznej choince. W budynku organizowane są także spotkania druhów Ochotniczej Straży Pożarnej z Windyk oraz zebrania sołeckie. PRZEWODNIK PO PROJEKTACH ZREALIZOWANYCH W RAMACH OSI 4 LEADER PROW

20 Lokalna Grupa Działania Echo Puszczy Bolimowskiej Czarnia Myszyniec Łyse Chorzele Kadzidło CELE LOKALNEJ STRATEGII ROZWOJU Cel ogólny: Waloryzacja środowiska przyrodniczego i kulturowo-historycznego 1. Waloryzacja środowiska przyrodniczego. 2. Waloryzacja zasobów kulturowo-historycznych. Cel ogólny: Dynamizacja przedsiębiorczości i rozwój bazy turystyczno-rekreacyjnej 1. Rozwój bazy turystyczno-rekreacyjnej. 2. Rozwijanie przedsiębiorczości poza turystyką. Cel ogólny: Wzmacnianie kapitału społecznego Cel szczegółowy: 1. Wzrost integracji i aktywności społecznej. Obszary tematyczne, na których koncentrują się przedsięwzięcia zawarte w LSR: promocja i rozwój turystyki związanej m.in. z Bolimowskim Parkiem Krajobrazowym, agroturystyka i turystyka wiejska, rozwój przedsiębiorczości, promocja produktu lokalnego, dziedzictwa kulturowego. Grupy docelowe przedsięwzięć określonych w LSR: przedsiębiorcy, dzieci i młodzież, lokalni liderzy, organizacje pozarządowe, członkowie społeczności lokalnej. Wieczfnia Kościelna Baranowo Lelis Krzynowłoga Dzierzgowo Jednorożec Mała Lipowiec Mława Lubowidz Kuczbork-Osada Kościelny Szydłowo Olszewo-Borki Ostrołęka Przasnysz Wiśniewo Czernice Krasnosielc Troszyn Żuromin Borowe Szreńsk Przasnysz Rzekuń Stupsk Grudusk Sypniewo Lutocin Płoniawy-Bramura Młynarze Czerwin Bieżuń Radzanów Regimin Strzegowo Szczutowo Opinogóra Krasne Różan Goworowo Stary Rościszewo Górna Czerwonka Lubotyń Wąsewo Siemiątkowo Ciechanów Maków Sierpc Koziebrodzkie Ciechanów Ostrów Mazowiecka Karniewo Zawidz Glinojeck Gołymin-Ośrodek Szelków Rzewnie Ostrów Andrzejewo Sierpc Mazowiecka Szulborze Mochowo Raciąż Ojrzeń Długosiodło Zaręby Sońsk Wielkie Kościelne Boguty-Pianki Gozdowo Raciąż Gzy Pułtusk Brok Małkinia Drobin Baboszewo Obryte Rząśnik Górna Nur Nowe Ceranów Sochocin Brudzeń Bielsk Miasto Świercze Brańszczyk Staroźreby Winnica Sadowne Duży Płońsk Zatory Stara Biała Dzierzążnia Pokrzywnica Kosów Lacki Sterdyń Płońsk Joniec Wyszków Radzanowo Nasielsk Stoczek Bulkowo Somianka Łochów Nowy Duninów Płock Sabnie Naruszewo Załuski Serock Zabrodzie Pomiechówek Słupno Bodzanów Dąbrówka Jadów Miedzna Jabłonna Gostynin Zakroczym Lacka Łąck Mała Wieś Czerwińsk Nowy Dwór Wieliszew Liw Radzymin Sokołów Gąbin nad Wisłą Nieporęt Tłuszcz Korytnica Gostynin Wyszogród Jabłonna Klembów Strachówka Węgrów SokołówPodlaski Repki Słubice Legionowo Podlaski Korczew Leoncin Czosnów Wołomin Szczawin Poświętne Liw Bielany Brochów Łomianki Marki Kobyłka Dobre Wierzbno Kościelny Sanniki Iłów Młodzieszyn Izabelin Paprotnia Przesmyki Platerów Sarnaki Ząbki Pacyna Zielonka Leszno Stanisławów Grębków Mokobody Kampinos Stare Babice Suchożebry Sulejówek Sochaczew Ożarów Halinów Dębe Jakubów Łosice Stara Rybno Sochaczew Warszawa Kałuszyn Wielkie Mordy Kornica Mińsk Siedlce Sochaczew Błonie Nowa Sucha Teresin Baranów Pruszków Piastów Kotuń Siedlce Olszanka Wiązowna Michałowice Józefów Mińsk Huszlew Mrozy Milanówek Podkowa Raszyn Otwock Cegłów Skórzec Grodzisk Leśna Wiśniew Zbuczyn Wiskitki Lesznowola Konstancin- Siennica Bolimów -Jeziorna Kołbiel Żyrardów Karczew Nadarzyn Wodynie Domanice Żabia Piaseczno Celestynów Latowicz Radziejowice Wola Góra Puszcza Tarczyn Prażmów Kalwaria Osieck Pilawa Parysów Borowie Mariańska Sobienie-Jeziory Mszczonów Pniewy Miastków Grójec Chynów GarwolinGarwolin Kościelny Wilga Górzno Łaskarzew Belsk Jasieniec Warka Żelechów Duży Magnuszew Łaskarzew Błędów Goszczyn Grabów Sobolew nad Pilicą Trojanów Promna Maciejowice Nowe Miasto Mogielnica Białobrzegi Stromiec nad Pilicą Głowaczów Wyśmierzyce Kozienice Klwów Radzanów Błotnica Stara Sieciechów Odrzywół Jedlińsk Jastrzębia Garbatka Potworów Pionki Letnisko Przytyk Pionki Gniewoszów Rusinów Zakrzew Policzna Jedlnia-Letnisko Gielniów Wieniawa Wolanów Radom Gózd Zwoleń Przysucha Przyłęk Orońsko Kowala Tczów granica województwa Borkowice Skaryszew Kazanów Chotcza granice powiatów Wierzbica Chlewiska Jastrząb Ciepielów Szydłowiec Mirów granice gmin Iłża Lipsko Rzeczniów Solec nad Wisłą Sienno km Forma prawna: stowarzyszenie Adres siedziby: ul. Króla Jana Sobieskiego Puszcza Mariańska tel./faks: echo.leader@puszcza-marianska.pl Osoba do kontaktu: Katarzyna Niewczas, tel Zasięg terytorialny: Powiat skierniewicki Gmina: Bolimów Powiat żyrardowski Gminy: Puszcza Mariańska, Wiskitki 18 Lokalne Grupy Działania zmieniają Mazowsze

21 Projekty realizowane na terenie Lokalnej Grupy Działania Echo Puszczy Bolimowskiej Słowem i obrazem Gmina wiejska Wiskitki, licząca niemal 9,5 tys. mieszkańców, mimo że znajduje się w pobliżu dużych aglomeracji, cieszy się znakomitymi walorami turystycznymi. Jej siłą jest bogactwo przyrodnicze (Bolimowski Park Krajobrazowy), dobra baza turystyczno-rekreacyjna, ośrodki jeździectwa konnego oraz bogata historia, kultura i tradycje. Projekt: Poznajemy Gminę Wiskitki Beneficjent: Gmina Wiskitki Działanie: 413-MP Wdrażanie lokalnych strategii rozwoju (małe projekty) Wartość projektu: ok. 17,2 tys. zł Dofinansowanie: ok. 9,9 tys. zł Okres realizacji: styczeń 2010 wrzesień 2011 Folder Poznajemy Gminę Wiskitki opisuje i eksponuje historię gminy, zarówno jej wzloty, jak i upadki. Ważnym elementem składowym projektu jest oznakowana ścieżka turystyczna, proponowana jako trasa rowerowa. W miejscach charakterystycznych, interesujących pod względem krajoznawczym, stanęły tablice informacyjne. Urzekający piękną szatą graficzną folder, przedstawiający gminę, jej rys historyczny oraz trasę rowerową, poszerzył wiedzę społeczności lokalnej na temat miejsca, w którym żyje, oraz zwiększył poczucie tożsamości lokalnej mówi Anna Smolarek z Biblioteki Publicznej w Wiskitkach, współrealizatorka projektu. Wydawnictwo jest bezpłatne i dostępne m.in. w Urzędzie Gminy Wiskitki. PRZEWODNIK PO PROJEKTACH ZREALIZOWANYCH W RAMACH OSI 4 LEADER PROW

22 Projekty realizowane na terenie Lokalnej Grupy Działania Echo Puszczy Bolimowskiej Artyści są wśród nas Stara Szkoła tak nazywano drewniany budynek pierwszej szkoły elementarnej w Puszczy Mariańskiej. Przez lata pełnił różne funkcje: domu nauczyciela, biura administracji szkół gminnych, przedszkola, a nawet magazynu. Obecnie miejsce to działa jako Galeria U Nas. A wszystko zaczęło się od warsztatów artystycznych zorganizowanych dla mieszkańców trzech gmin związanych z LGD Echo Puszczy Bolimowskiej. Elementem składowym projektu było zakupienie listew do podwieszania obrazów i ram prezentacyjnych. Galerię otwarto we wrześniu 2011 r. wystawą prac lokalnych twórców z zakresu m.in. malarstwa, hafciarstwa oraz biżuterii. Potem mieszkańcom zaproponowano udział w warsztatach plastycznych, co spotykało się z ogromnym zainteresowaniem. Po zakończeniu projektu uruchomiono ognisko plastyczne dla dzieci i dorosłych, zorganizowano warsztaty hafciarskie i fotograficzne. W galerii regularnie spotykają się artyści z Grupy U Nas, którzy nieustannie inspirują społeczność lokalną do kolejnych działań artystycznych. Projekt: Nowe wcielenie Starej Szkoły Beneficjent: Mariański Ruch Inicjatyw Ekonomiczno-Społecznych Działanie: 413-MP Wdrażanie lokalnych strategii rozwoju (małe projekty) Wartość projektu: ok. 21,1 tys. zł Dofinansowanie: ok. 14,8 tys. zł Okres realizacji: grudzień 2010 lipiec Lokalne Grupy Działania zmieniają Mazowsze

23 Projekty realizowane na terenie Lokalnej Grupy Działania Echo Puszczy Bolimowskiej Integracja na sportowo Stadion Sportowy w Wiskitkach powstał w latach 70. minionego stulecia dzięki zaangażowaniu i determinacji mieszkańców gminy Wiskitki. Dzięki dofinansowaniu z Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata obiekt odzyskał blask i znów się stał ważnym miejscem dla lokalnej społeczności. Budowa trybun, masztu flagowego, przepustu do wjazdu głównego oraz wykonanie przyłącza energetycznego i wodociągowego poprawiły estetykę i bezpieczeństwo miejsca. Dzięki tej inicjatywie możliwe stało się rozszerzenie kalendarza lokalnych imprez sportowych kulturalnych, organizowanych na świeżym powietrzu. Konsekwencją takiej metamorfozy jest zintegrowanie mieszkańców gminy Wiskitki oraz wzrost atrakcyjności turystycznej i osadniczej wsi. Nowoczesny stadion to podstawa dla podejmowania wszelkich działań sportowych i integracyjnych w naszej gminie podkreśla wójt Franciszek Grzegorz Miastowski. Projekt: Przebudowa stadionu sportowego w Wiskitkach przy ul. Zagródź nr 61 Beneficjent: Gmina Wiskitki Działanie: Wdrażanie lokalnych strategii rozwoju (Odnowa i rozwój wsi) Wartość projektu: ok. 395 tys. zł Dofinansowanie: ok. 195,9 tys. zł Okres realizacji: listopad 2010 grudzień 2012 PRZEWODNIK PO PROJEKTACH ZREALIZOWANYCH W RAMACH OSI 4 LEADER PROW

24 Stowarzyszenie Lokalna Grupa Działania Forum Powiatu Garwolińskiego Myszyniec Czarnia Łyse Chorzele Kadzidło CELE LOKALNEJ STRATEGII ROZWOJU Cel ogólny: Poprawa jakości życia mieszkańców obszaru lokalnej grupy działania 1. Poprawa stanu infrastruktury publicznej i kulturalnej. 2. Różnicowanie w kierunku działalności gospodarczej i tworzenie pozarolniczych miejsc pracy. 3. Wspieranie i promowanie aktywności lokalnej. Cel ogólny: Zachowanie dziedzictwa kulturowego i przyrodniczego wsi 1. Zachowanie tradycji lokalnych. 2. Ochrona krajobrazu i zabudowy wsi oraz rewitalizacja obiektów sakralnych. Obszary tematyczne, na których koncentrują się przedsięwzięcia zawarte w LSR: ochrona środowiska naturalnego, turystyka, tworzenie pozarolniczych miejsc pracy, wykorzystywanie i promowanie walorów historyczno-kulturowych, rozwój przedsiębiorczości społecznej, inwestycje w poprawę infrastruktury publicznej i kulturalnej, wspieranie i promowanie aktywności lokalnej poprzez szkolenia, konkursy, festyny, imprezy sportowe i rekreacyjne. Grupy docelowe przedsięwzięć określonych w LSR: organizacje pozarządowe, członkowie społeczności lokalnej, przedsiębiorcy (sektor prywatny), rolnicy i ich rodziny, turyści. Wieczfnia Kościelna Baranowo Lelis Krzynowłoga Dzierzgowo Jednorożec Mała Lipowiec Mława Lubowidz Kuczbork-Osada Kościelny Szydłowo Olszewo-Borki Ostrołęka Przasnysz Wiśniewo Czernice Krasnosielc Troszyn Żuromin Borowe Szreńsk Przasnysz Rzekuń Stupsk Grudusk Sypniewo Lutocin Płoniawy-Bramura Młynarze Czerwin Bieżuń Radzanów Regimin Strzegowo Szczutowo Opinogóra Krasne Różan Goworowo Stary Rościszewo Górna Czerwonka Lubotyń Wąsewo Siemiątkowo Ciechanów Maków Sierpc Koziebrodzkie Ciechanów Ostrów Mazowiecka Karniewo Zawidz Glinojeck Gołymin-Ośrodek Szelków Rzewnie Ostrów Andrzejewo Sierpc Mazowiecka Szulborze Mochowo Raciąż Ojrzeń Długosiodło Zaręby Sońsk Wielkie Kościelne Boguty-Pianki Gozdowo Raciąż Gzy Pułtusk Brok Małkinia Drobin Baboszewo Obryte Rząśnik Górna Nur Nowe Ceranów Sochocin Brudzeń Bielsk Miasto Świercze Brańszczyk Staroźreby Winnica Sadowne Duży Płońsk Zatory Stara Biała Dzierzążnia Pokrzywnica Kosów Lacki Sterdyń Płońsk Joniec Wyszków Radzanowo Nasielsk Stoczek Bulkowo Somianka Łochów Nowy Duninów Płock Sabnie Naruszewo Załuski Serock Zabrodzie Pomiechówek Słupno Bodzanów Dąbrówka Jadów Miedzna Jabłonna Gostynin Zakroczym Lacka Łąck Mała Wieś Czerwińsk Nowy Dwór Wieliszew Liw Radzymin Sokołów Gąbin nad Wisłą Nieporęt Tłuszcz Korytnica Gostynin Wyszogród Jabłonna Klembów Strachówka Węgrów SokołówPodlaski Repki Słubice Legionowo Podlaski Korczew Leoncin Czosnów Wołomin Szczawin Poświętne Liw Bielany Brochów Łomianki Marki Kobyłka Dobre Wierzbno Kościelny Sanniki Iłów Młodzieszyn Izabelin Paprotnia Przesmyki Platerów Sarnaki Ząbki Pacyna Zielonka Leszno Stanisławów Grębków Mokobody Kampinos Stare Babice Suchożebry Sulejówek Sochaczew Ożarów Halinów Dębe Jakubów Łosice Stara Rybno Sochaczew Warszawa Kałuszyn Wielkie Mordy Kornica Mińsk Siedlce Sochaczew Błonie Nowa Sucha Teresin Baranów Pruszków Piastów Kotuń Siedlce Olszanka Wiązowna Michałowice Józefów Mińsk Huszlew Mrozy Milanówek Podkowa Raszyn Otwock Cegłów Skórzec Grodzisk Leśna Wiśniew Zbuczyn Wiskitki Lesznowola Konstancin- Siennica -Jeziorna Kołbiel Żyrardów Karczew Nadarzyn Wodynie Domanice Żabia Piaseczno Celestynów Latowicz Radziejowice Wola Góra Puszcza Tarczyn Prażmów Kalwaria Osieck Pilawa Parysów Borowie Mariańska Sobienie-Jeziory Mszczonów Pniewy Miastków Grójec Chynów GarwolinGarwolin Kościelny Wilga Górzno Łaskarzew Belsk Jasieniec Warka Żelechów Duży Magnuszew Łaskarzew Błędów Goszczyn Grabów Sobolew nad Pilicą Trojanów Promna Maciejowice Nowe Miasto Mogielnica Białobrzegi Stromiec nad Pilicą Głowaczów Wyśmierzyce Kozienice Klwów Radzanów Błotnica Stara Sieciechów Odrzywół Jedlińsk Jastrzębia Garbatka Potworów Pionki Letnisko Przytyk Pionki Gniewoszów Rusinów Zakrzew Policzna Jedlnia-Letnisko Gielniów Wieniawa Wolanów Radom Gózd Zwoleń Przysucha Przyłęk Orońsko Kowala Tczów granica województwa Borkowice Skaryszew Kazanów Chotcza granice powiatów Wierzbica Chlewiska Jastrząb Ciepielów Szydłowiec Mirów granice gmin Iłża Lipsko Rzeczniów Solec nad Wisłą Sienno km Forma prawna: stowarzyszenie Adres siedziby: al. Legionów Garwolin tel lgd.forum.pg@wp.pl Osoba do kontaktu: Tomasz Połoczański, tel Zasięg terytorialny: Powiat garwoliński Gminy: Borowie, Garwolin, Górzno, Maciejowice, Miastków Kościelny, Pilawa, Sobolew, Trojanów, Żelechów, Parysów 22 Lokalne Grupy Działania zmieniają Mazowsze

25 Projekty realizowane na terenie Stowarzyszenia Lokalnej Grupy Działania Forum Powiatu Garwolińskiego Międzypokoleniowy łącznik Zwyczaje i obrzędy ludowe wzmacniają tożsamość regionalną, łącząc historię z teraźniejszością. Integrują lokalną społeczność, budując więzi pomiędzy młodszymi i starszymi mieszkańcami. W Miastkowie Kościelnym funkcję międzypokoleniowego mostu pełnią uroczystości dożynkowe. Rokrocznie poszczególne wsie gminy przygotowują wieńce lub kosze dożynkowe, co jednoczy społeczności wiejskie. Dożynki to nie tylko hołd złożony rolnikom i ich pracy, ale także okazja do promocji Miastkowszczyzny, jej historii i tradycji, lokalnych wyrobów i wyjątkowych pasji mieszkańców. Program artystyczny imprezy wypełniają lokalne zespoły, w tym bardzo ceniona także poza granicami regionu Młodzieżowa Orkiestra Dęta z Publicznego Gimnazjum w Miastkowie. Takie spotkanie to także znakomita lekcja zdrowego stylu życia i odżywiania. Najbardziej oblegane są zawsze stoły z lokalnymi specjałami gospodynie chętnie dzielą się swoimi tajnikami, jak zdrowo i smacznie gotować. Organizatorzy uroczystości pamiętają także o najmłodszych. Dużą popularnością cieszą się trampoliny czy zjeżdżalnie. Wyjątkowy dzień wieńczy zabawa przy akompaniamencie zespołu muzycznego. Projekt: Szanujmy tradycje Miastkowszczyzny Beneficjent: Gmina Miastków Kościelny Działanie: 413-MP Wdrażanie lokalnych strategii rozwoju (małe projekty) Wartość projektu: ok. 24,3 tys. zł Dofinansowanie: ok. 15,8 tys. zł Okres realizacji: wrzesień 2011 PRZEWODNIK PO PROJEKTACH ZREALIZOWANYCH W RAMACH OSI 4 LEADER PROW

26 Projekty realizowane na terenie Stowarzyszenia Lokalnej Grupy Działania Forum Powiatu Garwolińskiego Siła tożsamości Historia Żelechowa sięga ponad 700 lat wstecz. Prawa miejskie nadano miejscowości już w 1447 r., równie długą tradycję mają organizowane tu we wtorki targi. Gminie zależało na tym, by ocalić pamięć o bogatych dziejach tego regionu i jego dziedzictwie kulturowym. Wydany w 2012 r. album Gmina Żelechów na starej fotografii jest esencją tego, czym przez minione dekady żyli mieszkańcy tych okolic. Światło dzienne ujrzały wyjątkowe fotografie, skrywane wcześniej w domowych archiwach, rozproszone, nie zawsze dobrze zabezpieczone. Publikacja była rozdawana podczas obchodów Dni Żelechowa, uroczystości szkolnych i innych lokalnych imprez. Zdjęcia i towarzyszące im opisy odnoszą się do historii, architektury, miejsc historycznych, zabytków, ludności, strojów, obyczajów. Publikacja przypomina starszym mieszkańcom, jak wyglądała ta mała ojczyzna w czasach ich młodości, a dzieci i wnuki uwrażliwia na piękno i historię regionu, zachęca do twórczych poszukiwań swoich korzeni i tożsamości. Projekt: Gmina Żelechów na starej fotografii ocalić od zapomnienia Beneficjent: Gmina Żelechów Działanie: 413-MP Wdrażanie lokalnych strategii rozwoju (małe projekty) Wartość projektu: ok. 16,9 tys. zł Dofinansowanie: ok. 11,3 tys. zł Okres realizacji: marzec grudzień Lokalne Grupy Działania zmieniają Mazowsze

27 Projekty realizowane na terenie Stowarzyszenia Lokalnej Grupy Działania Forum Powiatu Garwolińskiego W pełnej krasie Centrum Maciejowic stanowi wydłużony prostokątny rynek, z którego czterech rogów wybiegają po dwie ulice, zgodnie ze średniowiecznym układem urbanistycznym. Zabudowa przyrynkowa, wśród której znajduje się kilka budynków z XIX w., harmonizuje z przestrzenią rynku i dobrze uwydatnia bryłę zabytkowego, powstałego w I połowie XIX w. ratusza. Dzięki środkom unijnym architektoniczna dominanta rynku i wizytówka Maciejowic doczekała się 30 lat po ostatnim remoncie rewitalizacji. Obiekt zyskał nowy dach, okna, drzwi, tynki, elewację. Wyremontowana została również nawierzchnia placu rynku okalającego ratusz. Dziś turyści i lokalne media komplementują ratusz najczęściej jednym słowem: perełka. Inwestycja ma istotny wkład w zachowanie dziedzictwa architektonicznego i kulturowego Maciejowic dla przyszłych pokoleń. Znacząco wpłynęła na poprawę wizerunku gminy i jej atrakcyjność turystyczną. Zwiększyła też dostęp mieszkańców do kultury. Projekt: Rewitalizacja budynku zabytkowego Ratusza wraz z zagospodarowaniem Rynku w Maciejowicach Beneficjent: Gmina Maciejowice Działanie: Wdrażanie lokalnych strategii rozwoju (Odnowa i rozwój wsi) Wartość projektu: ok. 952,2 tys. zł Dofinansowanie: ok. 459,8 tys. zł Okres realizacji: maj 2010 styczeń 2013 PRZEWODNIK PO PROJEKTACH ZREALIZOWANYCH W RAMACH OSI 4 LEADER PROW

28 Lokalna Grupa Działania Gminy Nadpiliczne Czarnia Myszyniec Łyse Chorzele Kadzidło CELE LOKALNEJ STRATEGII ROZWOJU Cel ogólny: Zachowanie dziedzictwa przyrodniczego i kulturowego obszaru LGD oraz ich wykorzystanie na potrzeby wzrostu tożsamości lokalnej mieszkańców obszaru oraz pod rozwój turystyki i rolnictwa, m.in. ekologicznego 1. Zagospodarowanie i promocja terenów przyrodniczych pod rozwój turystyki. 2. Poprawa funkcjonalności przestrzeni publicznych pod funkcje integracji społecznej. 3. Zachowanie dziedzictwa kulturowego oraz rozwój kultury i działalności na rzecz wzrostu tożsamości lokalnej na obszarze LGD. Cel ogólny: Różnicowanie działalności gospodarczej, rozwój zasobów ludzkich, tworzenie pozarolniczych miejsc pracy w branżach związanych z wykorzystaniem walorów turystycznych i przetwórstwem spożywczym 1. Optymalizacja struktury gospodarczej obszaru LGD w kierunku wzrostu działalności pozarolniczej szczególnie w branżach przetwórstwa spożywczego, obsługi ruchu turystycznego oraz innych. 2. Rozwój kapitału ludzkiego lokalnych przedsiębiorstw. Obszary tematyczne, na których koncentrują się przedsięwzięcia zawarte w LSR: ochrona dziedzictwa kulturowego, rozwój przedsiębiorczości, poprawa infrastruktury wiejskiej, wykorzystanie zasobów naturalnych, ekologia i ochrona środowiska, turystyka wiejska. Grupy docelowe przedsięwzięć określonych w LSR: sektor społeczny, publiczny i gospodarczy. Wieczfnia Kościelna Baranowo Lelis Krzynowłoga Dzierzgowo Jednorożec Mała Lipowiec Mława Lubowidz Kuczbork-Osada Kościelny Szydłowo Olszewo-Borki Ostrołęka Przasnysz Wiśniewo Czernice Krasnosielc Troszyn Żuromin Borowe Szreńsk Przasnysz Rzekuń Stupsk Grudusk Sypniewo Lutocin Płoniawy-Bramura Młynarze Czerwin Bieżuń Radzanów Regimin Strzegowo Szczutowo Opinogóra Krasne Różan Goworowo Stary Rościszewo Górna Czerwonka Lubotyń Wąsewo Siemiątkowo Ciechanów Maków Sierpc Koziebrodzkie Ciechanów Ostrów Mazowiecka Karniewo Zawidz Glinojeck Gołymin-Ośrodek Szelków Rzewnie Ostrów Andrzejewo Sierpc Mazowiecka Szulborze Mochowo Raciąż Ojrzeń Długosiodło Zaręby Sońsk Wielkie Kościelne Boguty-Pianki Gozdowo Raciąż Gzy Pułtusk Brok Małkinia Drobin Baboszewo Obryte Rząśnik Górna Nur Nowe Ceranów Sochocin Brudzeń Bielsk Miasto Świercze Brańszczyk Staroźreby Winnica Sadowne Duży Płońsk Zatory Stara Biała Dzierzążnia Pokrzywnica Kosów Lacki Sterdyń Płońsk Joniec Wyszków Radzanowo Nasielsk Stoczek Bulkowo Somianka Łochów Nowy Duninów Płock Sabnie Naruszewo Załuski Serock Zabrodzie Pomiechówek Słupno Bodzanów Dąbrówka Jadów Miedzna Jabłonna Gostynin Zakroczym Lacka Łąck Mała Wieś Czerwińsk Nowy Dwór Wieliszew Liw Radzymin Sokołów Gąbin nad Wisłą Nieporęt Tłuszcz Korytnica Gostynin Wyszogród Jabłonna Klembów Strachówka Węgrów SokołówPodlaski Repki Słubice Legionowo Podlaski Korczew Leoncin Czosnów Wołomin Szczawin Poświętne Liw Bielany Brochów Łomianki Marki Kobyłka Dobre Wierzbno Kościelny Sanniki Iłów Młodzieszyn Izabelin Paprotnia Przesmyki Platerów Sarnaki Ząbki Pacyna Zielonka Leszno Stanisławów Grębków Mokobody Kampinos Stare Babice Suchożebry Sulejówek Sochaczew Ożarów Halinów Dębe Jakubów Łosice Stara Rybno Sochaczew Warszawa Kałuszyn Wielkie Mordy Kornica Mińsk Siedlce Sochaczew Błonie Nowa Sucha Teresin Baranów Pruszków Piastów Kotuń Siedlce Olszanka Wiązowna Michałowice Józefów Mińsk Huszlew Mrozy Milanówek Podkowa Raszyn Otwock Cegłów Skórzec Grodzisk Leśna Wiśniew Zbuczyn Wiskitki Lesznowola Konstancin- Siennica -Jeziorna Kołbiel Żyrardów Karczew Nadarzyn Wodynie Domanice Żabia Piaseczno Celestynów Latowicz Radziejowice Wola Góra Puszcza Tarczyn Prażmów Kalwaria Osieck Pilawa Parysów Borowie Mariańska Sobienie-Jeziory Mszczonów Pniewy Miastków Grójec Chynów GarwolinGarwolin Kościelny Wilga Górzno Łaskarzew Belsk Jasieniec Warka Żelechów Duży Magnuszew Łaskarzew Błędów Goszczyn Grabów Sobolew nad Pilicą Trojanów Promna Maciejowice Nowe Miasto Mogielnica Białobrzegi Stromiec nad Pilicą Głowaczów Wyśmierzyce Kozienice Klwów Radzanów Błotnica Stara Sieciechów Odrzywół Jedlińsk Jastrzębia Garbatka Potworów Pionki Letnisko Przytyk Pionki Gniewoszów Rusinów Zakrzew Policzna Jedlnia-Letnisko Gielniów Wieniawa Wolanów Radom Gózd Zwoleń Przysucha Przyłęk Orońsko Kowala Tczów granica województwa Borkowice Skaryszew Kazanów Chotcza granice powiatów Wierzbica Chlewiska Jastrząb Ciepielów Szydłowiec Mirów granice gmin Iłża Lipsko Rzeczniów Solec nad Wisłą Sienno km Forma prawna: stowarzyszenie Adres siedziby: ul. Rynek Mogielnica tel lgdgminynadpiliczne@gmail.com Osoba do kontaktu: Hubert Wasila, tel Zasięg terytorialny: Powiat grójecki Gminy: Mogielnica i Nowe Miasto nad Pilicą 26 Lokalne Grupy Działania zmieniają Mazowsze

29 Projekty realizowane na terenie Lokalnej Grupy Działania Gminy Nadpiliczne Uczta nie tylko dla oka Podobno nie szata zdobi człowieka, ale w kształtowaniu tożsamości regionalnej ludowe stroje zawsze odgrywały bardzo ważną rolę. Jesteśmy dumni z tego, co nas wyróżnia. Dlatego wspieramy działania, które służą zachowaniu i pielęgnacji dziedzictwa kulturowego mówi Barbara Gąsiorowska, burmistrz Nowego Miasta nad Pilicą. Jednym z takich projektów jest zakup tradycyjnych strojów ludowych. Dziesięć kompletów (5 damskich i 5 męskich) zostało uszytych z oryginalnych materiałów z wzorami charakterystycznymi dla tego regionu. Służą one Kapeli Ludowej Bielinianki, młodzieży z miejscowych szkół, lokalnym zespołom ludowym oraz orkiestrze dętej. Dożynki i inne lokalne uroczystości, podczas których można pokazać krasę strojów, są okazją do przypomnienia mieszkańcom i turystom lokalnych zwyczajów i obrzędów, tańców i przyśpiewek ludowych, związanych ze świętem plonów, nocą świętojańską, uroczystościami religijnymi. Stroje wyróżniają też Nowe Miasto nad Pilicą podczas corocznych zjazdów Nowych Miast w Europie. Projekt: Zakup strojów ludowych dla Gminy Nowe Miasto nad Pilicą Beneficjent: Gmina Nowe Miasto nad Pilicą Działanie: 413-MP Wdrażanie lokalnych strategii rozwoju (małe projekty) Wartość projektu: ok. 17,5 tys. zł Dofinansowanie: ok. 12,2 tys. zł Okres realizacji: listopad 2012 PRZEWODNIK PO PROJEKTACH ZREALIZOWANYCH W RAMACH OSI 4 LEADER PROW

30 Projekty realizowane na terenie Lokalnej Grupy Działania Gminy Nadpiliczne Króluje muzyka Guantanamera i My, pierwsza brygada, La Cucaracha i Na wzgórzach Mandżurii tak różne utwory łączy jedno: fantastyczne wykonanie. Dziecięco-Młodzieżowa Gminna Orkiestra Dęta, rozwijająca talenty pod dyrekcją Kapelmistrza Stanisława Mulika, już od wielu lat porusza serca i dusze słuchaczy. Dzięki wsparciu unijnych środków udało się uwiecznić najbardziej lubiane utwory na płycie CD, wydanej w nakładzie 1500 sztuk. Muzyka zawsze odgrywała ważną rolę w codziennym życiu gminy i jej mieszkańców. Płyta jest uhonorowaniem trudu wkładanego od wielu lat przez orkiestrę we wzmacnianie lokalnej tożsamości i integrację społeczności podkreśla Barbara Gąsiorowska, burmistrz Nowego Miasta nad Pilicą. Autorzy projektu mają też nadzieję, że popularyzacja nagrań przysporzy orkiestrze nowych członków, dzięki czemu kolejne pokolenia będą muzycznie nawiązywać do lokalnych korzeni. Nowe Miasto już myśli o kolejnej inwestycji: budowie domu kultury, który zapewni mieszkańcom warunki do rozwoju ich muzycznych i artystycznych pasji. Projekt: Promocja aktywności lokalnej poprzez nagranie płyty orkiestry dętej w Nowym Mieście nad Pilicą Beneficjent: Gmina Nowe Miasto nad Pilicą Działanie: 413-MP Wdrażanie lokalnych strategii rozwoju (małe projekty) Wartość projektu: ok. 10,6 tys. zł Dofinansowanie: ok. 7,4 tys. zł Okres realizacji: marzec Lokalne Grupy Działania zmieniają Mazowsze

31 Projekty realizowane na terenie Lokalnej Grupy Działania Gminy Nadpiliczne Naczynia połączone Spełniło się moje marzenie jeszcze sprzed dwóch dekad mówi dr Sławomir Chmielewski, od 15 lat burmistrz Mogielnicy. Wtedy, jeszcze jako nauczyciel miejscowego liceum, zawiązał komitet budowy zalewu w mieście. Zbiornik powstał, ale bez infrastruktury. W 2011 r. teren wokół trzyhektarowego zalewu zyskał zupełnie nowe oblicze, które świetnie współgra z pobliskim nowoczesnym kompleksem sportowym. Dzięki projektowi okolice zalewu zyskały 760 m oświetlonego stylowymi lampami chodnika, wygodne ławki, małą gastronomię, pontonową przystań dla rowerów wodnych. W ciepłe dni ogromną popularnością cieszy się wiata ze stołem piknikowym i miejscem na ognisko. Miejsce tętni życiem, mnóstwo osób uprawia wokół zalewu nordic walking, przybyło też wielu wędkarzy. Sławomira Chmielewskiego, biologa z wykształcenia i pasji, szczególnie cieszy, że projekt pozwolił stworzyć miejsca, z których można podziwiać lokalną faunę i florę: wieżę widokową, a nad urokliwą, nieuregulowaną rzeką Mogielanką kładkę i pomosty. Projekt: Zagospodarowanie terenu rekreacyjnego wokół zalewu w Mogielnicy Beneficjent: Gmina Mogielnica Działanie: Wdrażanie lokalnych strategii rozwoju (Odnowa i rozwój wsi) Wartość projektu: ok. 1,1 mln zł Dofinansowanie: 500 tys. zł Okres realizacji: marzec 2011 luty 2012 PRZEWODNIK PO PROJEKTACH ZREALIZOWANYCH W RAMACH OSI 4 LEADER PROW

32 Stowarzyszenie Między Wisłą a Kampinosem Czarnia Myszyniec Łyse Chorzele Kadzidło CELE LOKALNEJ STRATEGII ROZWOJU Cel ogólny: Poprawa jakości życia na obszarach wiejskich 1. Rozwój działalności gospodarczej na obszarze LGD. 2. Wspieranie rozwoju zrównoważonych form działalności pozarolniczej. Cel ogólny: Odnowa wsi, zachowanie dziedzictwa kulturowego oraz jak najlepsze wykorzystanie zasobów naturalnych, w tym potencjału obszarów należących do sieci Natura 2000 Cel szczegółowy: 1. Ochrona krajobrazu i zabudowy wsi, dokonywana poprzez: budowę i modernizację infrastruktury społeczno-kulturalnej, budowę i odnowienie infrastruktury turystycznej na terenie Kampinoskiego Parku Narodowego wraz z zachowaniem bioróżnorodności. Cel ogólny: Aktywizacja społeczności lokalnej 1. Wspieranie i promowanie aktywności lokalnej. 2. Wsparcie oferty kulturalnej, rekreacyjnej oraz angażowanie społeczności do realizacji lokalnych przedsięwzięć. Obszary tematyczne, na których koncentrują się przedsięwzięcia zawarte w LSR: agroturystyka i turystyka wiejska, ochrona dziedzictwa kulturowego, promocja produktu lokalnego, rozwój przedsiębiorczości, poprawa infrastruktury wiejskiej. Grupy docelowe przedsięwzięć określonych w LSR: osoby fizyczne, osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą, organizacje pozarządowe, jednostki organizacyjne związku wyznaniowego i kościoła, jednostki samorządu terytorialnego, instytucje kultury, organizacje pozarządowe o statusie organizacji pożytku publicznego. Wieczfnia Kościelna Baranowo Lelis Krzynowłoga Dzierzgowo Jednorożec Mała Lipowiec Mława Lubowidz Kuczbork-Osada Kościelny Szydłowo Olszewo-Borki Ostrołęka Przasnysz Wiśniewo Czernice Krasnosielc Troszyn Żuromin Borowe Szreńsk Przasnysz Rzekuń Stupsk Grudusk Sypniewo Lutocin Płoniawy-Bramura Młynarze Czerwin Bieżuń Radzanów Regimin Strzegowo Szczutowo Opinogóra Krasne Różan Goworowo Stary Rościszewo Górna Czerwonka Lubotyń Wąsewo Siemiątkowo Ciechanów Maków Sierpc Koziebrodzkie Ciechanów Ostrów Mazowiecka Karniewo Zawidz Glinojeck Gołymin-Ośrodek Szelków Rzewnie Ostrów Andrzejewo Sierpc Mazowiecka Szulborze Mochowo Raciąż Ojrzeń Długosiodło Zaręby Sońsk Wielkie Kościelne Boguty-Pianki Gozdowo Raciąż Gzy Pułtusk Brok Małkinia Drobin Baboszewo Obryte Rząśnik Górna Nur Nowe Ceranów Sochocin Brudzeń Bielsk Miasto Świercze Brańszczyk Staroźreby Winnica Sadowne Duży Płońsk Zatory Stara Biała Dzierzążnia Pokrzywnica Kosów Lacki Sterdyń Płońsk Joniec Wyszków Radzanowo Nasielsk Stoczek Bulkowo Somianka Łochów Nowy Duninów Płock Sabnie Naruszewo Załuski Serock Zabrodzie Pomiechówek Słupno Bodzanów Dąbrówka Jadów Miedzna Jabłonna Gostynin Zakroczym Lacka Łąck Mała Wieś Czerwińsk Nowy Dwór Wieliszew Liw Radzymin Sokołów Gąbin nad Wisłą Nieporęt Tłuszcz Korytnica Gostynin Wyszogród Jabłonna Klembów Strachówka Węgrów SokołówPodlaski Repki Słubice Legionowo Podlaski Korczew Leoncin Czosnów Wołomin Szczawin Poświętne Liw Bielany Brochów Łomianki Marki Kobyłka Dobre Wierzbno Kościelny Sanniki Iłów Młodzieszyn Izabelin Paprotnia Przesmyki Platerów Sarnaki Ząbki Pacyna Zielonka Leszno Stanisławów Grębków Mokobody Kampinos Stare Babice Suchożebry Sulejówek Sochaczew Ożarów Halinów Dębe Jakubów Łosice Stara Rybno Sochaczew Warszawa Kałuszyn Wielkie Mordy Kornica Mińsk Siedlce Sochaczew Błonie Nowa Sucha Teresin Baranów Pruszków Piastów Kotuń Siedlce Olszanka Wiązowna Michałowice Józefów Mińsk Huszlew Mrozy Milanówek Podkowa Raszyn Otwock Cegłów Skórzec Grodzisk Leśna Wiśniew Zbuczyn Wiskitki Lesznowola Konstancin- Siennica -Jeziorna Kołbiel Żyrardów Karczew Nadarzyn Wodynie Domanice Żabia Piaseczno Celestynów Latowicz Radziejowice Wola Góra Puszcza Tarczyn Prażmów Kalwaria Osieck Pilawa Parysów Borowie Mariańska Sobienie-Jeziory Mszczonów Pniewy Miastków Grójec Chynów GarwolinGarwolin Kościelny Wilga Górzno Łaskarzew Belsk Jasieniec Warka Żelechów Duży Magnuszew Łaskarzew Błędów Goszczyn Grabów Sobolew nad Pilicą Trojanów Promna Maciejowice Nowe Miasto Mogielnica Białobrzegi Stromiec nad Pilicą Głowaczów Wyśmierzyce Kozienice Klwów Radzanów Błotnica Stara Sieciechów Odrzywół Jedlińsk Jastrzębia Garbatka Potworów Pionki Letnisko Przytyk Pionki Gniewoszów Rusinów Zakrzew Policzna Jedlnia-Letnisko Gielniów Wieniawa Wolanów Radom Gózd Zwoleń Przysucha Przyłęk Orońsko Kowala Tczów granica województwa Borkowice Skaryszew Kazanów Chotcza granice powiatów Wierzbica Chlewiska Jastrząb Ciepielów Szydłowiec Mirów granice gmin Iłża Lipsko Rzeczniów Solec nad Wisłą Sienno km Forma prawna: stowarzyszenie Adres siedziby: ul. Gminna Czosnów tel./faks: biuro@lgdkampinos.pl, lgd@czosnow.pl Osoba do kontaktu: Paweł Białecki, tel Zasięg terytorialny: Powiat sochaczewski Gmina: Brochów Powiat warszawski zachodni Gminy: Kampinos, Leszno, Błonie, Ożarów, Stare Babice, Izabelin, Łomianki Powiat nowodworski Gminy: Czosnów, Leoncin 30 Lokalne Grupy Działania zmieniają Mazowsze

33 Projekty realizowane na terenie Stowarzyszenia Między Wisłą a Kampinosem Zapraszamy do puszczy Od kwietnia 2013 r. uwagę odwiedzających Kampinos zwracają trzy witaczo-żegnacze, ustawione przy głównych drogach dojazdowych do gminy: w miejscowościach Strzyżew Parcele, Wiejca oraz Podkampinos. Prawie trzymetrowe konstrukcje są utrzymane w kolorze zielonym nawiązującym do charakterystycznych dla gminy terenów leśnych, a także czerwonym dominującym w gminnym herbie. Witaczo-żegnacze promują unikalne walory przyrodnicze gminy i jej lokalizację. Zachęcają przyjezdnych do odwiedzenia szlaków, które przebiegają przez malownicze rejony Puszczy Kampinoskiej, ulubiony teren wycieczek krajoznawczych. Przypominają o tym, że Kampinos to enklawa nieskażonej przyrody, miejsce od wieków nierozerwalnie związane terytorialnie i historycznie z Kampinoskim Parkiem Narodowym. Krzyżują się tu liczne szlaki turystyczne, które ukazują krajoznawcze walory puszczy. Wiodą również do zabytków i miejsc pamięci narodowej. Projekt: Dostawa wraz z montażem witaczo-żegnaczy dla Gminy Kampinos Beneficjent: Gmina Kampinos Działanie: 413-MP Wdrażanie lokalnych strategii rozwoju (małe projekty) Wartość projektu: ok. 10,5 tys. zł Dofinansowanie: ok. 5,4 tys. zł Okres realizacji: kwiecień 2013 PRZEWODNIK PO PROJEKTACH ZREALIZOWANYCH W RAMACH OSI 4 LEADER PROW

34 Projekty realizowane na terenie Stowarzyszenia Między Wisłą a Kampinosem Razem lepiej Organizowane rokrocznie święto Leoncina to okazja do promocji wyjątkowych walorów otuliny Kampinoskiego Parku Narodowego i samego Leoncina, fascynującego miejsca na styku trzech kultur: polskiej, żydowskiej i holenderskiej. Ozdobą Dni Leoncina 2012 był konkurs lokalnych ciast i nalewek, promujący regionalne wyroby. Emocje budziła też rywalizacja w licznych konkursach plastycznych oraz sportowo-rekreacyjnych na najlepszych czekały medale i puchary. Zawody stanowiły też motywację do dalszego rozwoju predyspozycji i talentów sportowych wśród dzieci i młodzieży. Jak co roku, Dni Leoncina przyczyniły się do pogłębienia integracji międzypokoleniowej lokalnej społeczności. Dla najmłodszych i tych nieco starszych przewidziano wiele innych atrakcji: miasteczko rozrywki z dmuchanymi zabawkami, koncerty, występy. Zainteresowaniem cieszyły się foldery promocyjne oraz stoiska informacyjne promujące lokalne gospodarstwa agroturystyczne, stadniny koni i inne atrakcje turystyczne. Projekt: Organizacja imprezy kulturalno-promocyjnej Dni Leoncina 2012 Beneficjent: Gmina Leoncin Działanie: 413-MP Wdrażanie lokalnych strategii rozwoju (małe projekty) Wartość projektu: ok. 28,8 tys. zł Dofinansowanie: ok. 18,2 tys. zł Okres realizacji: lipiec Lokalne Grupy Działania zmieniają Mazowsze

35 Projekty realizowane na terenie Stowarzyszenia Między Wisłą a Kampinosem Sport i zabawa W trosce o zdrowie i dobrą kondycję fizyczną mieszkańców Wolicy i okolicznych miejscowości w gminie Ożarów powstał teren rekreacyjno-sportowy. Zagospodarowany i wyposażony w odpowiednią infrastrukturę, umożliwia czynną rekreację na świeżym powietrzu, niezależnie od pory roku. Najmłodsi mieszkańcy nie mogą się już doczekać pierwszych opadów śniegu z myślą o nich stworzono na terenie górkę saneczkową. Projekt: Zagospodarowanie terenu sportowo-rekreacyjnego w Wolicy Beneficjent: Gmina Ożarów Działanie: Wdrażanie lokalnych strategii rozwoju (Odnowa i rozwój wsi) Wartość projektu: ok. 186,9 tys. zł Dofinansowanie: ok. 121,5 tys. zł Okres realizacji: sierpień 2012 kwiecień 2013 W skład kompleksu wchodzi też boisko do piłki siatkowej wraz z zapleczem socjalno-szatniowym oraz miejsce do biwakowania. Pikniki na świeżym powietrzu szybko stały się jednym z ulubionych sposobów aktywnego spędzania wolnego czasu, stwarzając dzieciom i rodzicom warunki do wyjątkowo udanej i bezpiecznej zabawy. Na miłośników biwakowania czekają kamienne palenisko i zadaszone altanki. PRZEWODNIK PO PROJEKTACH ZREALIZOWANYCH W RAMACH OSI 4 LEADER PROW

36 Lokalna Grupa Działania Na Piaskowcu Czarnia Myszyniec Łyse Chorzele Kadzidło CELE LOKALNEJ STRATEGII ROZWOJU Cel ogólny: Wysoka atrakcyjność turystyczna obszaru objętego strategią, umożliwiająca czerpanie dochodów z szeroko rozumianej obsługi ruchu turystycznego 1. Działania na rzecz promocji obszaru LGD. 2. Poprawa jakości infrastruktury turystycznej. Cel ogólny: Poszukiwanie nowych metod zarobkowania na obszarach wiejskich (w tym szczególnie działania zorientowane na rozwój alternatywnych form gospodarowania na wsi) 1. Wsparcie rozwoju gospodarczego i powstanie nowych miejsc pracy. 2. Wzrost liczby mieszkańców korzystających ze szkoleń. Cel ogólny: Podniesienie jakości zasobów ludzkich w regionie objętym LSR 1. Wzrost liczby mieszkańców korzystających ze szkoleń. 2. Poprawa oferty spędzania wolnego czasu skierowana do mieszkańców obszaru LGD. Obszary tematyczne, na których koncentrują się przedsięwzięcia zawarte w LSR: promocja obszaru LGD; budowa, rozbudowa lub modernizacja: ścieżek rowerowych, szlaków turystycznych, miejsc wypoczynkowych, obiektów małej architektury i innych przedsięwzięć w dziedzinie infrastruktury turystycznej; odbudowa, renowacja, remont lub oznakowanie zabytkowych obiektów, rozwój przedsiębiorczości i powstanie nowych miejsc pracy (w tym rozwój agroturystyki i turystyki wiejskiej); szkolenia i warsztaty dla LGD i mieszkańców obszaru LGD, budowa, rozbudowa, modernizacja placówek umożliwiających młodzieży lub osobom dorosłym kreatywne spędzanie wolnego czasu. Grupy docelowe przedsięwzięć określonych w LSR: mieszkańcy terenu LGD, stowarzyszenia, fundacje, jednostki samorządu terytorialnego, osoby prywatne i przedsiębiorcy. Wieczfnia Kościelna Baranowo Lelis Krzynowłoga Dzierzgowo Jednorożec Mała Lipowiec Mława Lubowidz Kuczbork-Osada Kościelny Szydłowo Olszewo-Borki Ostrołęka Przasnysz Wiśniewo Czernice Krasnosielc Troszyn Żuromin Borowe Szreńsk Przasnysz Rzekuń Stupsk Grudusk Sypniewo Lutocin Płoniawy-Bramura Młynarze Czerwin Bieżuń Radzanów Regimin Strzegowo Szczutowo Opinogóra Krasne Różan Goworowo Stary Rościszewo Górna Czerwonka Lubotyń Wąsewo Siemiątkowo Ciechanów Maków Sierpc Koziebrodzkie Ciechanów Ostrów Mazowiecka Karniewo Zawidz Glinojeck Gołymin-Ośrodek Szelków Rzewnie Ostrów Andrzejewo Sierpc Mazowiecka Szulborze Mochowo Raciąż Ojrzeń Długosiodło Zaręby Sońsk Wielkie Kościelne Boguty-Pianki Gozdowo Raciąż Gzy Pułtusk Brok Małkinia Drobin Baboszewo Obryte Rząśnik Górna Nur Nowe Ceranów Sochocin Brudzeń Bielsk Miasto Świercze Brańszczyk Staroźreby Winnica Sadowne Duży Płońsk Zatory Stara Biała Dzierzążnia Pokrzywnica Kosów Lacki Sterdyń Płońsk Joniec Wyszków Radzanowo Nasielsk Stoczek Bulkowo Somianka Łochów Nowy Duninów Płock Sabnie Naruszewo Załuski Serock Zabrodzie Pomiechówek Słupno Bodzanów Dąbrówka Jadów Miedzna Jabłonna Gostynin Zakroczym Lacka Łąck Mała Wieś Czerwińsk Nowy Dwór Wieliszew Liw Radzymin Sokołów Gąbin nad Wisłą Nieporęt Tłuszcz Korytnica Gostynin Wyszogród Jabłonna Klembów Strachówka Węgrów SokołówPodlaski Repki Słubice Legionowo Podlaski Korczew Leoncin Czosnów Wołomin Szczawin Poświętne Liw Bielany Brochów Łomianki Marki Kobyłka Dobre Wierzbno Kościelny Sanniki Iłów Młodzieszyn Izabelin Paprotnia Przesmyki Platerów Sarnaki Ząbki Pacyna Zielonka Leszno Stanisławów Grębków Mokobody Kampinos Stare Babice Suchożebry Sulejówek Sochaczew Ożarów Halinów Dębe Jakubów Łosice Stara Rybno Sochaczew Warszawa Kałuszyn Wielkie Mordy Kornica Mińsk Siedlce Sochaczew Błonie Nowa Sucha Teresin Baranów Pruszków Piastów Kotuń Siedlce Olszanka Wiązowna Michałowice Józefów Mińsk Huszlew Mrozy Milanówek Podkowa Raszyn Otwock Cegłów Skórzec Grodzisk Leśna Wiśniew Zbuczyn Wiskitki Lesznowola Konstancin- Siennica -Jeziorna Kołbiel Żyrardów Karczew Nadarzyn Wodynie Domanice Żabia Piaseczno Celestynów Latowicz Radziejowice Wola Góra Puszcza Tarczyn Prażmów Kalwaria Osieck Pilawa Parysów Borowie Mariańska Sobienie-Jeziory Mszczonów Pniewy Miastków Grójec Chynów GarwolinGarwolin Kościelny Wilga Górzno Łaskarzew Belsk Jasieniec Warka Żelechów Duży Magnuszew Łaskarzew Błędów Goszczyn Grabów Sobolew nad Pilicą Trojanów Promna Maciejowice Nowe Miasto Mogielnica Białobrzegi Stromiec nad Pilicą Głowaczów Wyśmierzyce Kozienice Klwów Radzanów Błotnica Stara Sieciechów Odrzywół Jedlińsk Jastrzębia Garbatka Potworów Pionki Letnisko Przytyk Pionki Gniewoszów Rusinów Zakrzew Policzna Jedlnia-Letnisko Gielniów Wieniawa Wolanów Radom Gózd Zwoleń Przysucha Przyłęk Orońsko Kowala Tczów granica województwa Borkowice Skaryszew Kazanów Chotcza granice powiatów Wierzbica Chlewiska Jastrząb Ciepielów Szydłowiec Mirów granice gmin Iłża Lipsko Rzeczniów Solec nad Wisłą Sienno km Forma prawna: stowarzyszenie Adres siedziby: ul. Kolejowa 9 b Szydłowiec tel , biuro@lgdnapiaskowcu.org.pl Osoba do kontaktu: Sylwia Zielińska, tel Zasięg terytorialny: Powiat szydłowiecki Gminy: Chlewiska, Jastrząb, Mirów, Orońsko, Szydłowiec Powiat przysuski Gmina: Borkowice 34 Lokalne Grupy Działania zmieniają Mazowsze

37 Projekty realizowane na terenie Lokalnej Grupy Działania Na Piaskowcu Na szlaku Powiat szydłowiecki należy do wyjątkowo atrakcyjnych turystycznie regionów województwa mazowieckiego. Urzeka bogactwem zespołów pałacowo-parkowych, zabytków sakralnych, muzeów, miejsc historycznych, ale także niepowtarzalnym krajobrazem i przyrodą. Celem projektu było wydrukowanie ogólnodostępnej mapy, która służy pogłębianiu i upowszechnianiu turystyki w regionie. Znalazły się na niej nie tylko miejsca o bogatej tradycji i historii, ale także te nietypowe, którym zwykle nie poświęca się uwagi w przewodnikach, a związane np. z lokalnym folklorem. Mapę cenią miłośnicy aktywnego wypoczynku są na niej bowiem zaznaczone wszystkie szlaki piesze oraz rowerowe. Jest też ona praktyczną, podręczną bazą najważniejszych adresów i telefonów, przydatnych mieszkańcom i turystom (zgromadzono tu dane dotyczące instytucji powiatowych i gminnych, bazy noclegowej, restauracji, barów, aptek, przychodni itp.). Dodatkową atrakcją był druk kart pocztowych, które przedstawiają najważniejsze atrakcje powiatu, takie jak zabytki czy muzea. Projekt: Materiały promujące turystykę w Powiecie Szydłowieckim Beneficjent: Powiat Szydłowiecki Działanie: 413-MP Wdrażanie lokalnych strategii rozwoju (małe projekty) Wartość projektu: ok. 15,2 tys. zł Dofinansowanie: ok. 9,9 tys. zł Okres realizacji: grudzień 2011 marzec 2012 PRZEWODNIK PO PROJEKTACH ZREALIZOWANYCH W RAMACH OSI 4 LEADER PROW

38 Projekty realizowane na terenie Lokalnej Grupy Działania Na Piaskowcu Jak skutecznie pomagać Poradnia Psychologiczno-Pedagogiczna w Szydłowcu jest jedyną placówką w powiecie szydłowieckim zapewniającą wielospecjalistyczną, bezpłatną opiekę najmłodszym dzieciom niepełnosprawnym w ramach wczesnego wspomagania rozwoju. W ich przypadku wczesna pomoc ma kluczowe znaczenie. Ważna jest też kompleksowość działań powinny one obejmować także rodziny dzieci oraz lokalne instytucje. Organizowany od września 2011 r. do czerwca 2012 r. cykl spotkań, szkoleń, konferencji i warsztatów dla środowiska pedagogicznego, specjalistów, terapeutów, samorządowców i rodziców znacząco wpłynął na wzrost ich kompetencji w zakresie wczesnej pomocy. Rodzice mogli wziąć udział m.in. w sesjach z psychoterapeutą, specjaliści udoskonalić i poznać nowe metody pracy z dziećmi. Ufamy, że popularyzacja wiedzy na ten temat i wzrost świadomości społecznej przełoży się na to, że jak najwcześniej podejmowane kompleksowe działania terapeutyczne będą przynosiły lepsze i pełniejsze wykorzystanie potencjału rozwojowego dzieci i wpłyną na optymalizację funkcjonowania całych rodzin mówi Elżbieta Szymańska, dyrektor PPP w Szydłowcu. Projekt: Spotkania szkoleniowo-warsztatowe na temat Wczesna pomoc dziecku z niepełnosprawnością i jego rodzinie Beneficjent: Powiat Szydłowiecki Działanie: 413-MP Wdrażanie lokalnych strategii rozwoju (małe projekty) Wartość projektu: ok. 15,9 tys. zł Dofinansowanie: ok. 10,5 tys. zł Okres realizacji: wrzesień 2011 czerwiec Lokalne Grupy Działania zmieniają Mazowsze

39 Projekty realizowane na terenie Lokalnej Grupy Działania Na Piaskowcu Zalew inwestycji Zlokalizowany na terenie Jastrzębia ogromny zbiornik wodny (23 ha powierzchni, w tym 8 ha lustra wody) ma znaczny potencjał turystyczny i rekreacyjny. Jego okolice są ulubionym miejscem spacerów i odpoczynku mieszkańców, tu organizowane są też gminne uroczystości: dożynki, festyny i inne imprezy kulturalne. Wokół zalewu istnieją wyśmienite warunki do rozwoju agroturystyki czy budowy domków kempingowych. Gmina sukcesywnie inwestuje w ten wyjątkowy obiekt, modernizując sam zbiornik i teren wokół niego. W I etapie projektu, współfinansowanego z Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata , udało się stworzyć ciąg spacerowo-rowerowy na najbardziej uczęszczanym, południowym odcinku zalewu. Projekt wpłynął na wzrost atrakcyjności turystycznej gminy oraz poprawę życia jej mieszkańców. Projekt: Modernizacja zbiornika wodnego w m. Jastrząb budowa ciągu spacerowo-rowerowego, etap I Beneficjent: Gmina Jastrząb Działanie: Wdrażanie lokalnych strategii rozwoju (Odnowa i rozwój wsi) Wartość projektu: ok. 164,5 tys. zł Dofinansowanie: ok. 96,1 tys. zł Okres realizacji: marzec 2010 kwiecień 2011 PRZEWODNIK PO PROJEKTACH ZREALIZOWANYCH W RAMACH OSI 4 LEADER PROW

40 Lokalna Grupa Działania Natura i Kultura Czarnia Myszyniec Łyse Chorzele Kadzidło CELE LOKALNEJ STRATEGII ROZWOJU Cel ogólny: Poprawa jakości życia, w tym warunków zatrudnienia 1. Poprawa oferty rekreacyjno-sportowej i kulturowej. 2. Rozwój alternatywnych źródeł zarobkowania, w tym przedsiębiorczości opartej na zasobach lokalnych. 3. Aktywność społeczna i inicjatywa lokalna jako sposób wzmocnienia kapitału ludzkiego. Cel ogólny: Zachowanie dziedzictwa kulturowego i przyrodniczego wsi mazowieckiej jako baza zrównoważonego rozwoju 1. Rozwój infrastruktury turystycznej na obszarze LGD. 2. Zachowanie i wykorzystanie zasobów przyrodniczych i naturalnych. 3. Zachowanie i wykorzystanie dziedzictwa kulturowego i historycznego wsi mazowieckiej ze szczególnym uwzględnieniem tradycji regionalnych. 4. Wypromowanie obszaru LGD Natura i Kultura. Obszary tematyczne, na których koncentrują się przedsięwzięcia zawarte w LSR: agroturystyka i turystyka wiejska, ochrona dziedzictwa kulturowego, wykorzystanie zasobów naturalnych, ekologia i ochrona środowiska, rozwój przedsiębiorczości. Grupy docelowe przedsięwzięć określonych w LSR: młodzież do 25 lat, kobiety, rolnicy i leśnicy, przedsiębiorcy, emeryci i renciści. Wieczfnia Kościelna Baranowo Lelis Krzynowłoga Dzierzgowo Jednorożec Mała Lipowiec Mława Lubowidz Kuczbork-Osada Kościelny Szydłowo Olszewo-Borki Ostrołęka Przasnysz Wiśniewo Czernice Krasnosielc Troszyn Żuromin Borowe Szreńsk Przasnysz Rzekuń Stupsk Grudusk Sypniewo Lutocin Płoniawy-Bramura Młynarze Czerwin Bieżuń Radzanów Regimin Strzegowo Szczutowo Opinogóra Krasne Różan Goworowo Stary Rościszewo Górna Czerwonka Lubotyń Wąsewo Siemiątkowo Ciechanów Maków Sierpc Koziebrodzkie Ciechanów Ostrów Mazowiecka Karniewo Zawidz Glinojeck Gołymin-Ośrodek Szelków Rzewnie Ostrów Andrzejewo Sierpc Mazowiecka Szulborze Mochowo Raciąż Ojrzeń Długosiodło Zaręby Sońsk Wielkie Kościelne Boguty-Pianki Gozdowo Raciąż Gzy Pułtusk Brok Małkinia Drobin Baboszewo Obryte Rząśnik Górna Nur Nowe Ceranów Sochocin Brudzeń Bielsk Miasto Świercze Brańszczyk Staroźreby Winnica Sadowne Duży Płońsk Zatory Stara Biała Dzierzążnia Pokrzywnica Kosów Lacki Sterdyń Płońsk Joniec Wyszków Radzanowo Nasielsk Stoczek Bulkowo Somianka Łochów Nowy Duninów Płock Sabnie Naruszewo Załuski Serock Zabrodzie Pomiechówek Słupno Bodzanów Dąbrówka Jadów Miedzna Jabłonna Gostynin Zakroczym Lacka Łąck Mała Wieś Czerwińsk Nowy Dwór Wieliszew Liw Radzymin Sokołów Gąbin nad Wisłą Nieporęt Tłuszcz Korytnica Gostynin Wyszogród Jabłonna Klembów Strachówka Węgrów SokołówPodlaski Repki Słubice Legionowo Podlaski Korczew Leoncin Czosnów Wołomin Szczawin Poświętne Liw Bielany Brochów Łomianki Marki Kobyłka Dobre Wierzbno Kościelny Sanniki Iłów Młodzieszyn Izabelin Paprotnia Przesmyki Platerów Sarnaki Ząbki Pacyna Zielonka Leszno Stanisławów Grębków Mokobody Kampinos Stare Babice Suchożebry Sulejówek Sochaczew Ożarów Halinów Dębe Jakubów Łosice Stara Rybno Sochaczew Warszawa Kałuszyn Wielkie Mordy Kornica Mińsk Siedlce Sochaczew Błonie Nowa Sucha Teresin Baranów Pruszków Piastów Kotuń Siedlce Olszanka Wiązowna Michałowice Józefów Mińsk Huszlew Mrozy Milanówek Podkowa Raszyn Otwock Cegłów Skórzec Grodzisk Leśna Wiśniew Zbuczyn Wiskitki Lesznowola Konstancin- Siennica -Jeziorna Kołbiel Żyrardów Karczew Nadarzyn Wodynie Domanice Żabia Piaseczno Celestynów Latowicz Radziejowice Wola Góra Puszcza Tarczyn Prażmów Kalwaria Osieck Pilawa Parysów Borowie Mariańska Sobienie-Jeziory Mszczonów Pniewy Miastków Grójec Chynów GarwolinGarwolin Kościelny Wilga Górzno Łaskarzew Belsk Jasieniec Warka Żelechów Duży Magnuszew Łaskarzew Błędów Goszczyn Grabów Sobolew nad Pilicą Trojanów Promna Maciejowice Nowe Miasto Mogielnica Białobrzegi Stromiec nad Pilicą Głowaczów Wyśmierzyce Kozienice Klwów Radzanów Błotnica Stara Sieciechów Odrzywół Jedlińsk Jastrzębia Garbatka Potworów Pionki Letnisko Przytyk Pionki Gniewoszów Rusinów Zakrzew Policzna Jedlnia-Letnisko Gielniów Wieniawa Wolanów Radom Gózd Zwoleń Przysucha Przyłęk Orońsko Kowala Tczów granica województwa Borkowice Skaryszew Kazanów Chotcza granice powiatów Wierzbica Chlewiska Jastrząb Ciepielów Szydłowiec Mirów granice gmin Iłża Lipsko Rzeczniów Solec nad Wisłą Sienno km Forma prawna: stowarzyszenie Adres siedziby: ul. Lubelska Wiązowna tel biuro@naturaikultura.pl Osoba do kontaktu: Iwona Bieńkowska, tel Zasięg terytorialny: Powiat otwocki Gminy: Celestynów, Karczew, Kołbiel, Sobienie-Jeziory, Wiązowna, Osieck 38 Lokalne Grupy Działania zmieniają Mazowsze

41 Projekty realizowane na terenie Lokalnej Grupy Działania Natura i Kultura Pasja na uroczysku To efekt pasji grupy zapaleńców, takich jak ja: nauczycielki z pobliskiej szkoły oraz pani sołtys i kilku rdzennych mieszkańców Głupianki tak o renowacji kapliczki z drewnianą figurą św. Anny (a być może samej Matki Bożej), górującej nad uroczyskiem Joście, mówi Mateusz Niwiński. Zafascynowany małą architekturą, która często nie jest objęta żadną ochroną prawną, ze smutkiem obserwował ginące bezpowrotnie i skazane na zapomnienie perełki. Gdy okazało się, że los kapliczki znajdującej się w miejscu głazu, z którym wiązał się kult religijny od czasów pogańskich (do dziś przedmiot legend i wierzeń), nie jest obojętny także innym, M. Niwiński wziął sprawy w swoje ręce. I choć to on jako beneficjent odpowiadał za realizację projektu, w przedsięwzięcie włączyło się wielu mieszkańców Głupianki, którzy wykonali sporo prac fizycznych w ramach wolontariatu. Mam nadzieję, że to nasze wspólne działanie skłoni władze gminy do objęcia kapliczki na uroczysku Joście pełną ochroną i opieką, tak by zachować ją w niezmienionej postaci dla przyszłych pokoleń mówi Mateusz Niwiński. Projekt: Kapliczka na uroczysku Joście w Głupiance jako atrakcja turystyczna regionu kołbielskiego Beneficjent: Mateusz Niwiński Działanie: 413-MP Wdrażanie lokalnych strategii rozwoju (małe projekty) Wartość projektu: ok. 18,9 tys. zł Dofinansowanie: ok. 12,8 tys. zł Okres realizacji: kwiecień sierpień 2011 PRZEWODNIK PO PROJEKTACH ZREALIZOWANYCH W RAMACH OSI 4 LEADER PROW

42 Projekty realizowane na terenie Lokalnej Grupy Działania Natura i Kultura Nowa jakość Odkąd we wsi działa nowa świetlica, inną jakość zyskały kontakty międzyludzkie w Janowie i sąsiedniej Brzezince. Ich mieszkańcy, zarówno młodsi, jak i starsi, spotykają się teraz i chętniej, i częściej. W ciągu dnia w świetlicy odbywają się zajęcia plastyczne dla dzieci oraz spotkania aktywnych grup społeczności lokalnej rady sołeckiej i miejscowych stowarzyszeń. Wieczorami przychodzą miłośnicy a raczej miłośniczki aerobiku oraz panie, które razem odmawiają różaniec. Od święta organizuje się tutaj wspólne Wigilie, obchody Dnia Matki, Dnia Babci i Dnia Kobiet, a także zabawy sylwestrowe. Wcześniej nie było to możliwe obiekt w Janowie nie miał odpowiedniego zaplecza. Wyremontowana świetlica stała się miejscem spotkań wszystkich mieszkańców Janowa i Brzezinki. Miejsce skupia dziś życie kulturalne i towarzyskie obu wsi oraz integruje tę społeczność ocenia Anna Sikora z Urzędu Gminy w Karczewie. Projekt: Remont świetlicy we wsi Janów Beneficjent: Gmina Karczew Działanie: Wdrażanie lokalnych strategii rozwoju (Odnowa i rozwój wsi) Wartość projektu: ok. 151,4 tys. zł Dofinansowanie: ok. 82,3 tys. zł Okres realizacji: maj 2011 luty Lokalne Grupy Działania zmieniają Mazowsze

43 Projekty realizowane na terenie Lokalnej Grupy Działania Natura i Kultura Na piątkę z plusem Co wchodzi w zakres małych projektów? Co może być kosztem kwalifikowanym? Jak wygląda procedura złożenia i rozliczenia wniosku? To tylko niektóre z pytań padających podczas szkolenia zorganizowanego przez LGD Natura i Kultura dla potencjalnych beneficjentów w odpowiedzi na ich wyraźne zapotrzebowanie. Chodzi bowiem o aktywnych mieszkańców i stowarzyszenia sześciu gmin powiatu otwockiego, należących do LGD Natura i Kultura, które mając konkretne pomysły, zgodne z lokalną strategią rozwoju szukały realnych źródeł ich finansowania. Efekty? Bardzo wymierne. Uczestnicy szkolenia złożyli w sumie 10 wniosków o wsparcie ze środków PROW na lata Dotyczyły one bardzo różnych projektów od organizacji warsztatów teatralnych dla osób niepełnosprawnych czy zajęć artystycznych dla mieszkańców, po zagospodarowanie terenu i stworzenie placu zabaw lub ścieżki edukacyjnej. Organizatorzy szkolenia mają nadzieję, że większość przedsięwzięć zyska akceptację instytucji wdrażającej wnioski i zostanie zrealizowana. Z pożytkiem dla mieszkańców gmin należących do Stowarzyszenia LGD Natura i Kultura. Projekt: Organizacja szkolenia dla beneficjentów, wsparcia operacji typu Małe projekty na temat: Myślenie projektowe, zasady tworzenia Małych projektów, wnioskowania o przyznanie pomocy oraz specyfika procesu oceny przez organ decyzyjny LGD Beneficjent: LGD Natura i Kultura Działanie: 431 Funkcjonowanie lokalnej grupy działania, nabywanie umiejętności, aktywizacja Wartość projektu: ok. 1,9 tys. zł Dofinansowanie: ok. 1,9 tys. zł Okres realizacji: marzec 2013 PRZEWODNIK PO PROJEKTACH ZREALIZOWANYCH W RAMACH OSI 4 LEADER PROW

44 Lokalna Grupa Działania Orzyc-Narew Czarnia Myszyniec Łyse Chorzele Kadzidło CELE LOKALNEJ STRATEGII ROZWOJU Cel ogólny: Poprawa warunków życia na obszarze LGD 1. Poprawa infrastruktury technicznej i społecznej obszaru. 2. Integracja społeczności lokalnej i powszechny dostęp do usług. Cel ogólny: Rozwój turystyki w oparciu o wykorzystanie naturalnych walorów przyrodniczo-krajobrazowych i aktywizacja mieszkańców obszaru 1. Zbudowanie zaplecza turystycznego Doliny Narwi i Orzyca. 2. Aktywizacja mieszkańców wokół lokalnych zasobów oraz kształtowanie tradycji turystycznej. Obszary tematyczne, na których koncentrują się przedsięwzięcia zawarte w LSR: rozwój bazy turystycznej, ochrona i waloryzacja dziedzictwa kulturowego, wydarzenia integracyjne, sportowe i kulturalne, estetyczna i bezpieczna przestrzeń publiczna oraz zdrowe środowisko, rozwój oferty usług dla mieszkańców i rolników, przedsiębiorcze społeczeństwo oparte na wiedzy, promocja LGD i walorów obszaru. Grupy docelowe przedsięwzięć określonych w LSR: rolnicy lub ich małżonkowie i domownicy podejmujący działalność agroturystyczną, przedsiębiorcy zakładający bądź rozwijający działalność usługową, handlową lub produkcyjną, osoby i firmy zainteresowane wytwórczością i działalnością rzemieślniczą, firmy wydawnicze i reklamowe. Wieczfnia Kościelna Baranowo Lelis Krzynowłoga Dzierzgowo Jednorożec Mała Lipowiec Mława Lubowidz Kuczbork-Osada Kościelny Szydłowo Olszewo-Borki Ostrołęka Przasnysz Wiśniewo Czernice Krasnosielc Troszyn Żuromin Borowe Szreńsk Przasnysz Rzekuń Stupsk Grudusk Sypniewo Lutocin Płoniawy-Bramura Młynarze Czerwin Bieżuń Radzanów Regimin Strzegowo Szczutowo Opinogóra Krasne Różan Goworowo Stary Rościszewo Górna Czerwonka Lubotyń Wąsewo Siemiątkowo Ciechanów Maków Sierpc Koziebrodzkie Ciechanów Ostrów Mazowiecka Karniewo Zawidz Glinojeck Gołymin-Ośrodek Szelków Rzewnie Ostrów Andrzejewo Sierpc Mazowiecka Szulborze Mochowo Raciąż Ojrzeń Długosiodło Zaręby Sońsk Wielkie Kościelne Boguty-Pianki Gozdowo Raciąż Gzy Pułtusk Brok Małkinia Drobin Baboszewo Obryte Rząśnik Górna Nur Nowe Ceranów Sochocin Brudzeń Bielsk Miasto Świercze Brańszczyk Staroźreby Winnica Sadowne Duży Płońsk Zatory Stara Biała Dzierzążnia Pokrzywnica Kosów Lacki Sterdyń Płońsk Joniec Wyszków Radzanowo Nasielsk Stoczek Bulkowo Somianka Łochów Nowy Duninów Płock Sabnie Naruszewo Załuski Serock Zabrodzie Pomiechówek Słupno Bodzanów Dąbrówka Jadów Miedzna Jabłonna Gostynin Zakroczym Lacka Łąck Mała Wieś Czerwińsk Nowy Dwór Wieliszew Liw Radzymin Sokołów Gąbin nad Wisłą Nieporęt Tłuszcz Korytnica Gostynin Wyszogród Jabłonna Klembów Strachówka Węgrów SokołówPodlaski Repki Słubice Legionowo Podlaski Korczew Leoncin Czosnów Wołomin Szczawin Poświętne Liw Bielany Brochów Łomianki Marki Kobyłka Dobre Wierzbno Kościelny Sanniki Iłów Młodzieszyn Izabelin Paprotnia Przesmyki Platerów Sarnaki Ząbki Pacyna Zielonka Leszno Stanisławów Grębków Mokobody Kampinos Stare Babice Suchożebry Sulejówek Sochaczew Ożarów Halinów Dębe Jakubów Łosice Stara Rybno Sochaczew Warszawa Kałuszyn Wielkie Mordy Kornica Mińsk Siedlce Sochaczew Błonie Nowa Sucha Teresin Baranów Pruszków Piastów Kotuń Siedlce Olszanka Wiązowna Michałowice Józefów Mińsk Huszlew Mrozy Milanówek Podkowa Raszyn Otwock Cegłów Skórzec Grodzisk Leśna Wiśniew Zbuczyn Wiskitki Lesznowola Konstancin- Siennica -Jeziorna Kołbiel Żyrardów Karczew Nadarzyn Wodynie Domanice Żabia Piaseczno Celestynów Latowicz Radziejowice Wola Góra Puszcza Tarczyn Prażmów Kalwaria Osieck Pilawa Parysów Borowie Mariańska Sobienie-Jeziory Mszczonów Pniewy Miastków Grójec Chynów GarwolinGarwolin Kościelny Wilga Górzno Łaskarzew Belsk Jasieniec Warka Żelechów Duży Magnuszew Łaskarzew Błędów Goszczyn Grabów Sobolew nad Pilicą Trojanów Promna Maciejowice Nowe Miasto Mogielnica Białobrzegi Stromiec nad Pilicą Głowaczów Wyśmierzyce Kozienice Klwów Radzanów Błotnica Stara Sieciechów Odrzywół Jedlińsk Jastrzębia Garbatka Potworów Pionki Letnisko Przytyk Pionki Gniewoszów Rusinów Zakrzew Policzna Jedlnia-Letnisko Gielniów Wieniawa Wolanów Radom Gózd Zwoleń Przysucha Przyłęk Orońsko Kowala Tczów granica województwa Borkowice Skaryszew Kazanów Chotcza granice powiatów Wierzbica Chlewiska Jastrząb Ciepielów Szydłowiec Mirów granice gmin Iłża Lipsko Rzeczniów Solec nad Wisłą Sienno km Forma prawna: stowarzyszenie Adres siedziby: ul. gen. Pułaskiego 48 a, lok Maków tel biuro@orzyc-narew.pl Osoba do kontaktu: Danuta Szewczak, tel Zasięg terytorialny: Powiat makowski Gminy: Krasnosielc, Płoniawy-Bramura, Sypniewo, Czerwonka, Młynarze, Szelków, Rzewnie 42 Lokalne Grupy Działania zmieniają Mazowsze

45 Projekty realizowane na terenie Lokalnej Grupy Działania Orzyc-Narew Dla każdego coś miłego Choć bohaterem imprezy była piłka nożna, tego dnia na stadionie w Sypniewie można było przeżyć nie tylko sportowe emocje. Oprócz rozgrywek pomiędzy miejscowymi Orłami a drużyną Świt Baranowo, organizatorzy zapewnili mieszkańcom gminy moc atrakcji. Przede wszystkim artystycznych. Był i lokalny kabaret laureat przeglądu Kabaretów Wiejskich w Karniewie, i piosenki z nutką nostalgii w wykonaniu Haliny Kunickiej, i przeboje Czerwonych Gitar. Nie zabrakło także atrakcji kulinarnych. Zadbały o nie członkinie sypniewskiego Koła Gospodyń Wiejskich, które włożyły wiele pracy i serca w przygotowanie potraw regionalnych. Nie zapomniano też o najmłodszych dzieci mogły szaleć do woli w wesołym miasteczku. A wieczorem mieszkańcy gminy spotkali się na parkiecie, w który zamieniła się część stadionu pod sceną. Najbardziej wytrwali bawili się przy muzyce tanecznej niemal do białego rana. Projekt: Organizacja treningów szkoleniowych i imprezy sportowej w gminie Sypniewo ze szczególnym uwzględnieniem piłki nożnej Beneficjent: Gmina Sypniewo Działanie: 413-MP Wdrażanie lokalnych strategii rozwoju (małe projekty) Wartość projektu: ok. 20,9 tys. zł Dofinansowanie: ok. 13,8 tys. zł Okres realizacji: luty lipiec 2012 PRZEWODNIK PO PROJEKTACH ZREALIZOWANYCH W RAMACH OSI 4 LEADER PROW

46 Projekty realizowane na terenie Lokalnej Grupy Działania Orzyc-Narew Wspólne święto Festyn Łączymy pokolenia, który zorganizowano w środku lata, w najgorętszym dla rolników okresie, zintegrował nie tylko młodych i starszych co było intencją organizatorów ale dodatkowo zbliżył także mieszkańców gminy i wypoczywających tu turystów. A tych ostatnich w gminie Rzewnie nie brakuje. Ma tu swój domek letniskowy również Hanna Śleszyńska, która była gwiazdą imprezy. Bohaterami oficjalnej części festynu byli natomiast bez wątpienia strażacy z Ochotniczej Straży Pożarnej w Rzewniu najbardziej zasłużeni otrzymali odznaczenia. Oni także mieli najwięcej okazji do świętowania. Dzięki hojności sponsorów oraz zaangażowaniu gminy i samych strażaków ich jednostka OSP wzbogaciła się właśnie o trzy wozy strażackie wyjaśnia Marek Skrzecz z Urzędu Gminy Rzewnie. Doskonały nastrój strażaków udzielił się pozostałym uczestnikom festynu. Zarówno najmłodsi, jak i nieco starsi chętnie uczestniczyli bowiem w konkursach i zawodach sportowych, a na zakończenie imprezy świetnie bawili się przy muzyce na żywo. Projekt: Festyn Gminny Łączymy pokolenia Beneficjent: Gmina Rzewnie Działanie: 413-MP Wdrażanie lokalnych strategii rozwoju (małe projekty) Wartość projektu: ok. 21 tys. zł Dofinansowanie: ok. 13,4 tys. zł Okres realizacji: marzec maj Lokalne Grupy Działania zmieniają Mazowsze

47 Projekty realizowane na terenie Lokalnej Grupy Działania Orzyc-Narew Potrzeba wspólnoty To miejsce po prostu żyje mówi o świetlicy Jan Seroka, sekretarz Gminy Czerwonka. Poza oficjalnymi zebraniami odbywają się tu nieformalne spotkania mieszkańców, którzy chcą ze sobą pobyć i porozmawiać. Popołudniami przychodzą dzieci i młodzież, by spędzić wspólnie czas, np. grając w ping-ponga. W Krzyżewie Markach potrzeba integracji również tej międzypokoleniowej to nic nowego. Już w latach 80. XX w. mieszkańcy wybudowali własnym wysiłkiem świetlicę, która stała się centrum życia towarzyskiego, kulturalnego i społecznego wsi. Po latach użytkowania budynek, wzniesiony niegdyś systemem gospodarczym, był jednak w tak opłakanym stanie, że zebrania odbywały się u byłego sołtysa. Dlatego podczas jednego ze spotkań z władzami gminy mieszkańcy Krzyżewa Marek uznali, że priorytetem jest dla nich właśnie nowa świetlica. Dzięki temu mieszkańcy zyskali miejsce, w którym na co dzień można zaspokoić swoją potrzebę bycia razem. Projekt: Remont świetlicy wiejskiej w miejscowości Krzyżewo Marki Beneficjent: Gmina Czerwonka Działanie: 413-MP Wdrażanie lokalnych strategii rozwoju (małe projekty) Wartość projektu: ok. 118,7 tys. zł Dofinansowanie: ok. 71 tys. zł Okres realizacji: czerwiec listopad 2012 PRZEWODNIK PO PROJEKTACH ZREALIZOWANYCH W RAMACH OSI 4 LEADER PROW

48 Lokalna Grupa Działania Równiny Wołomińskiej Czarnia Myszyniec Łyse Chorzele Kadzidło CELE LOKALNEJ STRATEGII ROZWOJU Cel ogólny: Poprawa jakości życia, w tym warunków zatrudnienia 1. Lepszy dostęp mieszkańców obszaru LGD do zasobów kultury, sportu i nośników teleinformatycznych. 2. Rozwój lokalnego rynku pracy ze szczególnym uwzględnieniem młodych ludzi. 3. Wzrost liczby i poprawa aktywności organizacji pozarządowych, lokalnych liderów i grup nieformalnych. Cel ogólny: Waloryzacja zasobów przyrodniczych i kulturowych 1. Stworzenie oferty turystycznej obszaru LGD Równiny Wołomińskiej. 2. Ochrona wartości kulturowo-przyrodniczych i historycznych obszaru LGD. 3. Stworzenie produktu lokalnego i regionalnego. Obszary tematyczne, na których koncentrują się przedsięwzięcia zawarte w LSR: wypoczynek nad wodą i na mazowieckiej wsi, ochrona dziedzictwa kulturowego, nowe miejsca pracy, doradztwo na obszarze LGD, aktywne spędzanie wolnego czasu, kobiety wiejskie aktywne gospodarczo, ochrona środowiska naturalnego poprzez wykorzystanie energii odnawialnej. Grupy docelowe przedsięwzięć określonych w LSR: rolnicy, przedsiębiorcy, OSP, domy kultury, kluby sportowe, stowarzyszenia, fundacje, związki kościelne, biblioteki, urzędy gmin. Wieczfnia Kościelna Baranowo Lelis Krzynowłoga Dzierzgowo Jednorożec Mała Lipowiec Mława Lubowidz Kuczbork-Osada Kościelny Szydłowo Olszewo-Borki Ostrołęka Przasnysz Wiśniewo Czernice Krasnosielc Troszyn Żuromin Borowe Szreńsk Przasnysz Rzekuń Stupsk Grudusk Sypniewo Lutocin Płoniawy-Bramura Młynarze Czerwin Bieżuń Radzanów Regimin Strzegowo Szczutowo Opinogóra Krasne Różan Goworowo Stary Rościszewo Górna Czerwonka Lubotyń Wąsewo Siemiątkowo Ciechanów Maków Sierpc Koziebrodzkie Ciechanów Ostrów Mazowiecka Karniewo Zawidz Glinojeck Gołymin-Ośrodek Szelków Rzewnie Ostrów Andrzejewo Sierpc Mazowiecka Szulborze Mochowo Raciąż Ojrzeń Długosiodło Zaręby Sońsk Wielkie Kościelne Boguty-Pianki Gozdowo Raciąż Gzy Pułtusk Brok Małkinia Drobin Baboszewo Obryte Rząśnik Górna Nur Nowe Ceranów Sochocin Brudzeń Bielsk Miasto Świercze Brańszczyk Staroźreby Winnica Sadowne Duży Płońsk Zatory Stara Biała Dzierzążnia Pokrzywnica Wyszków Kosów Lacki Sterdyń Płońsk Joniec Radzanowo Nasielsk Bulkowo Somianka Wyszków Stoczek Łochów Nowy Duninów Płock Sabnie Naruszewo Załuski Serock Zabrodzie Pomiechówek Słupno Bodzanów Dąbrówka Jadów Miedzna Jabłonna Gostynin Zakroczym Lacka Łąck Mała Wieś Czerwińsk Nowy Dwór Wieliszew Liw Radzymin Sokołów Gąbin nad Wisłą Nieporęt Tłuszcz Korytnica Gostynin Wyszogród Jabłonna Klembów Strachówka Węgrów SokołówPodlaski Repki Słubice Legionowo Podlaski Korczew Leoncin Czosnów Wołomin Szczawin Poświętne Liw Bielany Brochów Łomianki Marki Kobyłka Dobre Wierzbno Kościelny Sanniki Iłów Młodzieszyn Izabelin Paprotnia Przesmyki Platerów Sarnaki Ząbki Pacyna Zielonka Leszno Stanisławów Grębków Mokobody Kampinos Stare Babice Suchożebry Sulejówek Sochaczew Ożarów Halinów Dębe Jakubów Łosice Stara Rybno Sochaczew Warszawa Kałuszyn Wielkie Mordy Kornica Mińsk Siedlce Sochaczew Błonie Nowa Sucha Teresin Baranów Pruszków Piastów Kotuń Siedlce Olszanka Wiązowna Michałowice Józefów Mińsk Huszlew Mrozy Milanówek Podkowa Raszyn Otwock Cegłów Skórzec Grodzisk Leśna Wiśniew Zbuczyn Wiskitki Lesznowola Konstancin- Siennica -Jeziorna Kołbiel Żyrardów Karczew Nadarzyn Wodynie Domanice Żabia Piaseczno Celestynów Latowicz Radziejowice Wola Góra Puszcza Tarczyn Prażmów Kalwaria Osieck Pilawa Parysów Borowie Mariańska Sobienie-Jeziory Mszczonów Pniewy Miastków Grójec Chynów GarwolinGarwolin Kościelny Wilga Górzno Łaskarzew Belsk Jasieniec Warka Żelechów Duży Magnuszew Łaskarzew Błędów Goszczyn Grabów Sobolew nad Pilicą Trojanów Promna Maciejowice Nowe Miasto Mogielnica Białobrzegi Stromiec nad Pilicą Głowaczów Wyśmierzyce Kozienice Klwów Radzanów Błotnica Stara Sieciechów Odrzywół Jedlińsk Jastrzębia Garbatka Potworów Pionki Letnisko Przytyk Pionki Gniewoszów Rusinów Zakrzew Policzna Jedlnia-Letnisko Gielniów Wieniawa Wolanów Radom Gózd Zwoleń Przysucha Przyłęk Orońsko Kowala Tczów granica województwa Borkowice Skaryszew Kazanów Chotcza granice powiatów Wierzbica Chlewiska Jastrząb Ciepielów Szydłowiec Mirów granice gmin Iłża Lipsko Rzeczniów Solec nad Wisłą Sienno km Forma prawna: stowarzyszenie Adres siedziby: ul. Warszawska Tłuszcz tel , biuro@lgdrowninywolominskiej.pl, biuro@lgdrw.pl Osoba do kontaktu: Agnieszka Jachimowicz, tel Zasięg terytorialny: Powiat wyszkowski Gminy: Zabrodzie, Wyszków, Brańszczyk, Rząśnik Powiat wołomiński Gminy: Klembów, Tłuszcz, Jadów, Wołomin, Poświętne, Strachówka, Długosiodło, Sadowne 46 Lokalne Grupy Działania zmieniają Mazowsze

49 Projekty realizowane na terenie Lokalnej Grupy Działania Równiny Wołomińskiej Kukurydza jednoczy W gminie Zabrodzie w ostatnich latach postawiono na kukurydzę. Rolnicy chętnie ją tu uprawiają, ponieważ roślina nie ma wygórowanych wymagań i udaje się nawet na glebie średniej jakości. A tej wokół nie brakuje... Dlatego gdy pozostałe plony nie zapowiadają się najlepiej, zamiast dożynek organizuje się tu Piknik święto kukurydzy. Wbrew nazwie, nie jest to tylko okazja do zabawy i wspólnego uczczenia końca prac polowych. Choć dla nas, jako organizatora, również ten aspekt ma wielkie znaczenie podkreśla Małgorzata Wiśniewska, szefowa Gminnego Ośrodka Kultury w Zabrodziu. Chodzi nam o to, by ta impreza integrowała ludzi i przypominała nam, jak ważne jest kultywowanie tradycji kontaktów międzyludzkich, która przez wieki była na wsi czymś oczywistym. Projekt: Piknik święto kukurydzy Beneficjent: Gminny Ośrodek Kultury w Zabrodziu Działanie: 413-MP Wdrażanie lokalnych strategii rozwoju (małe projekty) Wartość projektu: ok. 7,8 tys. zł Dofinansowanie: ok. 5,1 tys. zł Okres realizacji: kwiecień 2011 wrzesień 2012 Jednak zabrodzkiemu świętu towarzyszą też prezentacje wyrobów firm sektora rolnego. Zjeżdżają się na nie producenci urządzeń i maszyn rolniczych, nasion, nawozów i środków ochrony roślin, a także przetworów mlecznych, ponieważ kukurydza stanowi podstawę pasz wykorzystywanych w hodowli bydła. Dla rolników jest to więc doskonała okazja, by dowiedzieć się, jakie trendy panują na rynku rolnym. Bo w tej branży, jak w każdej innej, trzeba być po prostu na czasie. PRZEWODNIK PO PROJEKTACH ZREALIZOWANYCH W RAMACH OSI 4 LEADER PROW

50 Projekty realizowane na terenie Lokalnej Grupy Działania Równiny Wołomińskiej Kolekcjonowanie przeszłości Szkło artystyczne ze szkoły prof. Henryka Tomaszewskiego, zabytki techniki w tym maszyny szyjące i motory stacjonarne, dziś zwane silnikami, zbiory etnograficzne, a także obrazy będące owocem licznych plenerów malarskich to tylko niektóre spośród ponad 300 eksponatów tworzących tę kolekcję wylicza Leon Palesa, jej właściciel, a zarazem założyciel i prezes Stowarzyszenia Wiatraki Kultury. Gromadzone od lat 70. minionego wieku w podwołomińskiej wsi Czubajowizna zbiory stanowiły przez lata wyraz fascynacji ich właściciela znikającym bezpowrotnie światem. Teraz, za sprawą projektu współfinansowanego ze środków PROW , zostały skrupulatnie przejrzane i pieczołowicie opisane. Zyskały także nową przestrzeń dzięki zakupowi odpowiednich regałów są dziś przechowywane we właściwy sposób i zabezpieczone m.in. przed wilgocią. Leon Palesa nie kryje, że inwentaryzacja, której poddane zostały zbiory, to dopiero początek. Podjąłem już działania zmierzające do powiększenia obiektu, w którym przechowuję kolekcję opowiada. Wszystko po to, by stworzyć z niej ekspozycję z prawdziwego zdarzenia, a z czasem kto wie może udostępnić ją zwiedzającym. Projekt: Czubajowizna etnograficzne serce Równiny Wołomińskiej (CESeRW) etap 1 Beneficjent: Stowarzyszenie Wiatraki Kultury Działanie: 413-MP Wdrażanie lokalnych strategii rozwoju (małe projekty) Wartość projektu: ok. 11,8 tys. zł Dofinansowanie: ok. 8,3 tys. zł Okres realizacji: listopad 2010 kwiecień 2011 Zofia Anna Misiak, Lula, olej na płótnie Dzbanek fajans, Koło, lata 60. XX w. Centryfuga, lata 40. XX w. Zofia Anna Misiak, Grajek, olej na płótnie, Lokalne Grupy Działania zmieniają Mazowsze

51 Projekty realizowane na terenie Lokalnej Grupy Działania Równiny Wołomińskiej Sport i odpowiedzialność W gminie Klembów doskonale wiedzą, jak ważna jest aktywność fizyczna. Dlatego mieszkańcy, radni i wójt zgodnie stawiają na rozwój infrastruktury sportowej na miarę XXI w., czyli budowę boisk ze sztuczną nawierzchnią. Czwarty już tego rodzaju obiekt na terenie gminy powstał dzięki współfinansowaniu ze środków PROW Tym razem z boiska cieszą się zapewne najbardziej uczniowie z Klembowa, ponieważ znajduje się ono tuż przy zespole szkół, do którego uczęszczają. To oni są tu gospodarzami. Niejako oficjalnie zostali nimi mianowani przez samego wójta Gminy Klembów, Kazimierza Rakowskiego, który podczas uroczystości otwarcia boiska poprosił: Dbajcie o to miejsce, żeby jak najdłużej służyło wam i przyszłym uczniom tej szkoły. Jednak nie tylko dzieci i młodzież są użytkownikami obiektu. Dzięki temu, że jest ono ogólnie dostępne, z wielofunkcyjnego boiska do gry w piłkę nożną, ręczną, koszykówkę i siatkówkę korzystają chętnie wszyscy mieszkańcy gminy. Projekt: Budowa ogólnie dostępnego sztucznie oświetlonego wielofunkcyjnego boiska o sztucznej nawierzchni przy Zespole Szkół w Klembowie Beneficjent: Gmina Klembów Działanie: Wdrażanie lokalnych strategii rozwoju (Odnowa i rozwój wsi) Wartość projektu: ok. 332,7 tys. zł Dofinansowanie: ok. 203,1 tys. zł Okres realizacji: grudzień 2010 listopad 2011 PRZEWODNIK PO PROJEKTACH ZREALIZOWANYCH W RAMACH OSI 4 LEADER PROW

52 Lokalna Grupa Działania Warka Czarnia Myszyniec Łyse Chorzele Kadzidło CELE LOKALNEJ STRATEGII ROZWOJU Cel ogólny: Zachowanie dziedzictwa kulturowego i przyrodniczego obszaru LGD Warka 1. Ochrona i odnowa dziedzictwa kulturowego. 2. Rozbudowa infrastruktury turystycznej, sportowej i rekreacyjnej. 3. Promocja walorów przyrodniczo-kulturowych i turystycznych regionu. Cel ogólny: Różnicowanie gospodarki obszaru i tworzenie pozarolniczych miejsc pracy 1. Wzrost dochodów lokalnych gospodarstw rolnych. 2. Wspieranie przedsiębiorczości pozarolniczej. 3. Wsparcie tworzenia nowych miejsc pracy oraz podnoszenie poziomu kwalifikacji rolników i przedsiębiorców w zakresie korzystania z pomocy zewnętrznej oraz prowadzonej działalności. Cel ogólny: Rozwój potencjału ludzkiego na obszarze LGD Warka 1. Wzrost świadomości i wykształcenia oraz większej samodzielności mieszkańców. 2. Integracja mieszkańców obszaru LGD Warka. Obszary tematyczne, na których koncentrują się przedsięwzięcia zawarte w LSR: rozwój turystyki, ochrona i rozwój dziedzictwa kulturowego, promowanie walorów turystycznych, sportowych, kulturowych i historycznych, rozwój produkcji sadowniczej, warzywniczej i tradycji przetwórstwa owocowo-warzywnego, lokalny system wsparcia kwalifikacji rolników i producentów, promocja lokalnych produktów i usług, rozwój umiejętności i kompetencji mieszkańców. Grupy docelowe przedsięwzięć określonych w LSR: osoby młode, kobiety, osoby w wieku 45+, rolnicy, lokalni przedsiębiorcy, osoby zainteresowane rozpoczęciem/rozwijaniem działalności gospodarczej. Wieczfnia Kościelna Baranowo Lelis Krzynowłoga Dzierzgowo Jednorożec Mała Lipowiec Mława Lubowidz Kuczbork-Osada Kościelny Szydłowo Olszewo-Borki Ostrołęka Przasnysz Wiśniewo Czernice Krasnosielc Troszyn Żuromin Borowe Szreńsk Przasnysz Rzekuń Stupsk Grudusk Sypniewo Lutocin Płoniawy-Bramura Młynarze Czerwin Bieżuń Radzanów Regimin Strzegowo Szczutowo Opinogóra Krasne Różan Goworowo Stary Rościszewo Górna Czerwonka Lubotyń Wąsewo Siemiątkowo Ciechanów Maków Sierpc Koziebrodzkie Ciechanów Ostrów Mazowiecka Karniewo Zawidz Glinojeck Gołymin-Ośrodek Szelków Rzewnie Ostrów Andrzejewo Sierpc Mazowiecka Szulborze Mochowo Raciąż Ojrzeń Długosiodło Zaręby Sońsk Wielkie Kościelne Boguty-Pianki Gozdowo Raciąż Gzy Pułtusk Brok Małkinia Drobin Baboszewo Obryte Rząśnik Górna Nur Nowe Ceranów Sochocin Brudzeń Bielsk Miasto Świercze Brańszczyk Staroźreby Winnica Sadowne Duży Płońsk Zatory Stara Biała Dzierzążnia Pokrzywnica Kosów Lacki Sterdyń Płońsk Joniec Wyszków Radzanowo Nasielsk Stoczek Bulkowo Somianka Łochów Nowy Duninów Płock Sabnie Naruszewo Załuski Serock Zabrodzie Pomiechówek Słupno Bodzanów Dąbrówka Jadów Miedzna Jabłonna Gostynin Zakroczym Lacka Łąck Mała Wieś Czerwińsk Nowy Dwór Wieliszew Liw Radzymin Sokołów Gąbin nad Wisłą Nieporęt Tłuszcz Korytnica Gostynin Wyszogród Jabłonna Klembów Strachówka Węgrów SokołówPodlaski Repki Słubice Legionowo Podlaski Korczew Leoncin Czosnów Wołomin Szczawin Poświętne Liw Bielany Brochów Łomianki Marki Kobyłka Dobre Wierzbno Kościelny Sanniki Iłów Młodzieszyn Izabelin Paprotnia Przesmyki Platerów Sarnaki Ząbki Pacyna Zielonka Leszno Stanisławów Grębków Mokobody Kampinos Stare Babice Suchożebry Sulejówek Sochaczew Ożarów Halinów Dębe Jakubów Łosice Stara Rybno Sochaczew Warszawa Kałuszyn Wielkie Mordy Kornica Mińsk Siedlce Sochaczew Błonie Nowa Sucha Teresin Baranów Pruszków Piastów Kotuń Siedlce Olszanka Wiązowna Michałowice Józefów Mińsk Huszlew Mrozy Milanówek Podkowa Raszyn Otwock Cegłów Skórzec Grodzisk Leśna Wiśniew Zbuczyn Wiskitki Lesznowola Konstancin- Siennica -Jeziorna Kołbiel Żyrardów Karczew Nadarzyn Wodynie Domanice Żabia Piaseczno Celestynów Latowicz Radziejowice Wola Góra Puszcza Tarczyn Prażmów Kalwaria Osieck Pilawa Parysów Borowie Mariańska Sobienie-Jeziory Mszczonów Pniewy Miastków Grójec Chynów GarwolinGarwolin Kościelny Wilga Górzno Łaskarzew Belsk Jasieniec Warka Żelechów Duży Magnuszew Łaskarzew Błędów Goszczyn Grabów Sobolew nad Pilicą Trojanów Promna Maciejowice Nowe Miasto Mogielnica Białobrzegi Stromiec nad Pilicą Głowaczów Wyśmierzyce Kozienice Klwów Radzanów Błotnica Stara Sieciechów Odrzywół Jedlińsk Jastrzębia Garbatka Potworów Pionki Letnisko Przytyk Pionki Gniewoszów Rusinów Zakrzew Policzna Jedlnia-Letnisko Gielniów Wieniawa Wolanów Radom Gózd Zwoleń Przysucha Przyłęk Orońsko Kowala Tczów granica województwa Borkowice Skaryszew Kazanów Chotcza granice powiatów Wierzbica Chlewiska Jastrząb Ciepielów Szydłowiec Mirów granice gmin Iłża Lipsko Rzeczniów Solec nad Wisłą Sienno km Forma prawna: stowarzyszenie Adres siedziby: ul. Franciszkańska Warka tel lgdwarka@gmail.com Osoba do kontaktu: Agnieszka Gostkowska, tel Zasięg terytorialny: Powiat grójecki: miasto i gmina Warka 50 Lokalne Grupy Działania zmieniają Mazowsze

53 Projekty realizowane na terenie Lokalnej Grupy Działania Warka Z babcią na kajaku Warka to gmina, która ma wiele do zaoferowania pod względem krajobrazowym i turystycznym. Choćby dzięki sąsiedztwu Pilicy w ostatnich latach jednej z czystszych polskich rzek. Członkowie Klubu Kajakowego Korek Warka postanowili przekonać o tym mieszkańców gminy, turystów oraz przyjaciół z klubów kajakowych z całej Polski i zaprosili ich do wspólnej wyprawy po rzece. Oczywiście kajakami. Przy okazji chcieli także namówić lokalną społeczność do tego, by z jednej strony wykorzystała warecki potencjał turystyczny, a z drugiej aktywnie spędzała wolny czas. Dziś można powiedzieć, że każdy z tych celów udało się osiągnąć. Przybyło miłośników aktywnego spędzania czasu, w tym rekreacji na wodzie. O ile w spływie w 2011 r. uczestniczyło 150 osób, o tyle w tegorocznym już 196. Wraz ze wzrostem zainteresowania tą formą aktywności fizycznej zaczęła powstawać związana z nią infrastruktura. Na brzegach Pilicy pojawiły się przystanie i altanki. Najbardziej cieszy jednak to, że w naszych spływach uczestniczą całe rodziny, a nawet pokolenia dodaje Agnieszka Gostkowska z Klubu Kajakowego Korek Warka. Projekt: Czas wolny czas dla sportu i rekreacji Spływ Kajakowy rzeką Pilicą Beneficjent: Klub Kajakowy Korek Warka Działanie: 413-MP Wdrażanie lokalnych strategii rozwoju (małe projekty) Wartość projektu: ok. 9,7 tys. zł Dofinansowanie: ok. 6,8 tys. zł Okres realizacji: kwiecień grudzień 2011 PRZEWODNIK PO PROJEKTACH ZREALIZOWANYCH W RAMACH OSI 4 LEADER PROW

54 Projekty realizowane na terenie Lokalnej Grupy Działania Warka Questy po warecku Gdy zastanawialiśmy się, w jaki sposób rozwijać turystykę w Warce a chcieliśmy, by było nowocześnie, atrakcyjnie i niedrogo ktoś rzucił: a może questy? wspomina Andrzej Zaręba, dyrektor Gminnej Jednostki Kultury Dworek na Długiej w Warce. Poszperaliśmy więc w internecie i uznaliśmy, że jest to dla nas rozwiązanie wręcz idealne: turystyka bezobsługowa, z której skorzystać może każdy, kiedy tylko chce, bez konieczności angażowania innych osób. Dzięki wsparciu firmy, która prowadziła warsztaty na ten temat, i zaangażowaniu kilku osób wewnątrz udało się. W Warce są dziś wytyczone cztery szlaki questowe: Wareckich legend, Piotra Wysockiego bohatera Nocy Listopadowej, Legendy siedmiu świątyń oraz ukazujący Dzieje wareckich Żydów. A w przygotowaniu jest już kolejny. Dyrektor Zaręba zdradza, że będzie przedstawiał to, z czego Warka jest znana najbardziej Gdzie można znaleźć questy? W sieci na stronie oraz w realu w wareckich hotelach, restauracjach, kawiarniach itp. O tym, że warto ich szukać, przekonują zarówno mieszkańcy Warki, którzy dzięki questom odkrywają dziedzictwo historyczne na nowo lub wręcz dopiero je poznają, jak i turyści. Projekt: Warka Miasto Zagadek Rozwój turystyki w Warce poprzez questing Beneficjent: Gminna Jednostka Kultury Dworek na Długiej w Warce Działanie: 413-MP Wdrażanie lokalnych strategii rozwoju (małe projekty) Wartość projektu: ok. 15,2 tys. zł Dofinansowanie: ok. 9,9 tys. zł Okres realizacji: grudzień 2012 luty Lokalne Grupy Działania zmieniają Mazowsze

55 Projekty realizowane na terenie Lokalnej Grupy Działania Warka W zdrowym ciele W Dębnowoli nie ma kościoła ani remizy strażackiej. Jest tylko gimnazjum. I to ono spełnia funkcję centrum aktywizacji lokalnej społeczności. To właśnie tu lub na terenie wokół szkoły odbywają się wszelkie spotkania oraz imprezy sportowe i kulturalne. Tutaj także popołudniami przychodziła młodzież, by pograć w piłkę czy wspólnie spędzić czas, i dzieci chcące pobawić się na jedynym we wsi placu zabaw. Tymczasem warunki nie sprzyjały takiej aktywności. Przy dębnowolskim gimnazjum znajdowało się tylko trawiaste boisko do piłki nożnej oraz plac zabaw z bardzo już starymi, zagrażającymi bezpieczeństwu urządzeniami. W tej sytuacji konieczność budowy kompleksu sportowego z prawdziwego zdarzenia była oczywista dla wszystkich zarówno dla społeczności lokalnej, jak i młodzieży szkolnej mówi Dorota Lenarczyk z Urzędu Gminy w Warce. Dziś w Dębnowoli, poza boiskiem do gry w piłkę nożną, znajdują się dwa boiska przeznaczone do gry w koszykówkę i piłkę siatkową, a także nowoczesny plac zabaw dla najmłodszych. Obiekt jest stale otwarty i służy mieszkańcom nie tylko Dębnowoli, ale także sąsiednich wsi: Przylotu, Ostrołęki, Konarów oraz oczywiście gimnazjalistom. Projekt: Budowa kompleksu sportowo-rekreacyjnego przy Publicznym Gimnazjum w Dębnowoli w Gminie Warka Beneficjent: Gmina Warka Działanie: Wdrażanie lokalnych strategii rozwoju (Odnowa i rozwój wsi) Wartość projektu: ok. 229,7 tys. zł Dofinansowanie: ok. 140 tys. zł Okres realizacji: czerwiec 2011 czerwiec 2012 PRZEWODNIK PO PROJEKTACH ZREALIZOWANYCH W RAMACH OSI 4 LEADER PROW

56 Lokalna Grupa Działania Wspólny Trakt Czarnia Myszyniec Łyse Chorzele Kadzidło CELE LOKALNEJ STRATEGII ROZWOJU Cel ogólny: Poprawa jakości życia mieszkańców obszaru LGD z wykorzystaniem przyrodniczych i kulturowych walorów regionu 1. Rozwój specjalistycznych usług turystycznych i sportowych z poszanowaniem środowiska naturalnego. 2. Stymulowanie przedsiębiorczości mieszkańców, w tym różnicowanie działalności w kierunku działalności nierolniczej. 3. Rozwijanie infrastruktury społecznej i kulturalnej. Cel ogólny: Aktywizacja mieszkańców i wzmocnienie kapitału społecznego na rzecz rozwoju obszaru LGD 1. Wzrost kwalifikacji i kompetencji mieszkańców w oparciu o poszukiwanie innowacyjnych rozwiązań. 2. Wspieranie inicjatyw społecznych na rzecz rozwoju społeczności lokalnych, w tym turystyki i kultury. 3. Podnoszenie jakości produktów i usług. Obszary tematyczne, na których koncentrują się przedsięwzięcia zawarte w LSR: poprawa jakości życia, polepszenie stanu infrastruktury społecznej i technicznej, wspieranie i rozwój przedsiębiorczości, rozwój życia społeczno-kulturalnego oraz turystyki. Grupy docelowe przedsięwzięć określonych w LSR: jednostki samorządu terytorialnego, instytucje kultury, osoby fizyczne zainteresowane otworzeniem działalności gospodarczej, mikroprzedsiębiorcy, rolnicy i domownicy lub małżonkowie rolników, organizacje i osoby zaangażowane w rozwój obszaru LGD, grupy młodych ludzi, animatorzy społeczni. Wieczfnia Kościelna Baranowo Lelis Krzynowłoga Dzierzgowo Jednorożec Mała Lipowiec Mława Lubowidz Kuczbork-Osada Kościelny Szydłowo Olszewo-Borki Ostrołęka Przasnysz Wiśniewo Czernice Krasnosielc Troszyn Żuromin Borowe Szreńsk Przasnysz Rzekuń Stupsk Grudusk Sypniewo Lutocin Płoniawy-Bramura Młynarze Czerwin Bieżuń Radzanów Regimin Strzegowo Szczutowo Opinogóra Krasne Różan Goworowo Stary Rościszewo Górna Czerwonka Lubotyń Wąsewo Siemiątkowo Ciechanów Maków Sierpc Koziebrodzkie Ciechanów Ostrów Mazowiecka Karniewo Zawidz Glinojeck Gołymin-Ośrodek Szelków Rzewnie Ostrów Andrzejewo Sierpc Mazowiecka Szulborze Mochowo Raciąż Ojrzeń Długosiodło Zaręby Sońsk Wielkie Kościelne Boguty-Pianki Gozdowo Raciąż Gzy Pułtusk Brok Małkinia Drobin Baboszewo Obryte Rząśnik Górna Nur Nowe Ceranów Sochocin Brudzeń Bielsk Miasto Świercze Brańszczyk Staroźreby Winnica Sadowne Duży Płońsk Zatory Stara Biała Dzierzążnia Pokrzywnica Kosów Lacki Sterdyń Płońsk Joniec Wyszków Radzanowo Nasielsk Stoczek Bulkowo Somianka Łochów Nowy Duninów Płock Sabnie Naruszewo Załuski Serock Zabrodzie Pomiechówek Słupno Bodzanów Dąbrówka Jadów Miedzna Jabłonna Gostynin Zakroczym Lacka Łąck Mała Wieś Czerwińsk Nowy Dwór Wieliszew Liw Radzymin Sokołów Gąbin nad Wisłą Nieporęt Tłuszcz Korytnica Gostynin Wyszogród Jabłonna Klembów Strachówka Węgrów SokołówPodlaski Repki Słubice Legionowo Podlaski Korczew Leoncin Czosnów Wołomin Szczawin Poświętne Liw Bielany Brochów Łomianki Marki Kobyłka Dobre Wierzbno Kościelny Sanniki Iłów Młodzieszyn Izabelin Paprotnia Przesmyki Platerów Sarnaki Ząbki Pacyna Zielonka Leszno Stanisławów Grębków Mokobody Kampinos Stare Babice Suchożebry Sulejówek Sochaczew Ożarów Halinów Dębe Jakubów Łosice Stara Rybno Sochaczew Warszawa Kałuszyn Wielkie Mordy Kornica Mińsk Siedlce Sochaczew Błonie Nowa Sucha Teresin Baranów Pruszków Piastów Kotuń Siedlce Olszanka Wiązowna Michałowice Józefów Mińsk Huszlew Mrozy Milanówek Podkowa Raszyn Otwock Cegłów Skórzec Grodzisk Leśna Wiśniew Zbuczyn Wiskitki Lesznowola Konstancin- Siennica -Jeziorna Kołbiel Żyrardów Karczew Nadarzyn Wodynie Domanice Żabia Piaseczno Celestynów Latowicz Radziejowice Wola Góra Puszcza Tarczyn Prażmów Kalwaria Osieck Pilawa Parysów Borowie Mariańska Sobienie-Jeziory Mszczonów Pniewy Miastków Grójec Chynów GarwolinGarwolin Kościelny Wilga Górzno Łaskarzew Belsk Jasieniec Warka Żelechów Duży Magnuszew Łaskarzew Błędów Goszczyn Grabów Sobolew nad Pilicą Trojanów Promna Maciejowice Nowe Miasto Mogielnica Białobrzegi Stromiec nad Pilicą Głowaczów Wyśmierzyce Kozienice Klwów Radzanów Błotnica Stara Sieciechów Odrzywół Jedlińsk Jastrzębia Garbatka Potworów Pionki Letnisko Przytyk Pionki Gniewoszów Rusinów Zakrzew Policzna Jedlnia-Letnisko Gielniów Wieniawa Wolanów Radom Gózd Zwoleń Przysucha Przyłęk Orońsko Kowala Tczów granica województwa Borkowice Skaryszew Kazanów Chotcza granice powiatów Wierzbica Chlewiska Jastrząb Ciepielów Szydłowiec Mirów granice gmin Iłża Lipsko Rzeczniów Solec nad Wisłą Sienno km Forma prawna: stowarzyszenie Adres siedziby: ul. Słowackiego Skaryszew tel./faks: , lgd@wspolnytrakt.pl Osoba do kontaktu: Paweł Piasek, tel Zasięg terytorialny: Powiat radomski Gminy: Kowala, Skaryszew, Wierzbica 54 Lokalne Grupy Działania zmieniają Mazowsze

57 Projekty realizowane na terenie Lokalnej Grupy Działania Wspólny Trakt Lokalna wizytówka W stwierdzeniu, że Wstępy, czyli odbywające się w pierwszy (inaczej: wstępny) poniedziałek Wielkiego Postu Jarmarki Końskie, to wizytówka i duma Skaryszewa, nie ma przesady. Nie dość, że są bodaj największą tego rodzaju imprezą w Europie (odwiedzaną rokrocznie nawet przez 10 tys. miłośników koni), to jeszcze mają kilkusetletnią tradycję. Uznaliśmy, że warto ocalić ją od zapomnienia i przypomnieć mieszkańcom oraz gościom targów mówi o genezie powstania publikacji Wstępy od A do Z inspektor Rafał Karolak z Urzędu Gminy w Skaryszewie. Szybko okazało się, jak potrzebna była ta inicjatywa. W organizację promującej album wystawy Wstępy na fotografii włączyli się nie tylko Miejsko-Gminny Ośrodek Kultury czy zespół folklorystyczny Chomentowianki, ale także zwykli mieszkańcy. A pierwszy, liczący 2 tys. sztuk nakład publikacji, której autorem jest Napoleon Kosiński, historyk od lat badający dzieje Skaryszewa, rozszedł się niczym świeże bułeczki. Dlatego już myślimy o kolejnym wydaniu uspokaja zainteresowanych Rafał Karolak. Urzad miasta i gminy w skaryszewie, skaryszewski jarmark konski czyli wstepy W zaprz gu ozdobnym Wst py SZORY rodzaj uprzęży dla konia. Składa się z napierśnika (odpowiednik chomąta) wykonanego ze skórzanego lub parcianego pasa (szer cm) i przymocowanych do jego końców pasów (lub postronków) pociągowych oraz podtrzymującego napierśnik nakarcznika. Natomiast do wstrzymania biegu konia służą: naszelnik, natylnik i podogonie. T ARANT patrz: MAŚĆ KONIA. TARG stałe miejsce wymiany towarowej w skali lokalnej. W Polsce targi zakładano tam, gdzie była gwarancja spokoju i bezpieczeństwa, na ogół przy skrzyżowaniach szlaków handlowych, przy grodach, klasztorach, przeprawach, w ośrodkach włości feudalnych. Wiele z tych warunków spełniała osada Skarzeszów (Skaryszew), gdzie targ pojawił się przed rokiem 45 Wyrobu kowalskie Wst py Na jarmarku Wst py tarantowata na białym tle nieduże, barwne łaty: czarne, siwe, kasztanowate itp. Maść źrebiąt jest na ogół inna niż w wieku dojrzałym, przy czym nogi i brzuch są jaśniejsze niż reszta Wokół targu zaczęła zęł ciała. skupiać się stała a zabudowa, a, obejmująca domy rzemieślnicze icze z warsztatami, at ami, kramy, karczmy, kościół itd. To z kolei spowodowało, o o wało, że osada a targowa zaczęła zę a nabierać charakteru akteru miejskiego, ieg wpływając również żn na rozwój gospodarczy od okolicy. ol Monar- Sprawdzanie konia Wst py MUZEUM M WSTĘPÓW W jarmarku końskiego or- ja rmark u koń ońskieg oo organizowanego w Skaryszewie e od końca XVIII I stulecia mają w planie utworzyć władze tego miasta a wspólnie z Towarzystwem Przyjaciół Ziemi Skaryszewskiej. kie Inicjatywa pojawiła a się na przełomie wieków XX i XXI. XI. mający narow y; tr udny do prowadzenia, a, uparty, nieposłuszny. ny. Narowić się nabierać narowów, w być narowistym. p trz: KANTA R N O AROWISTY KOŃ mający narowy; trudny do 38 GŁOWIE patrz: KANTAR OGIER nie kastrowany samiec konia, który doj- ni e kas trowany sa miec konia onia,,k któ ry do j- rzałość płciową osiąga w wieku około o 18 miesięcy. treściw y pok arm (ziarn rno oio o tręby z mieszaniną sypkich pasz) dla konia pociągowego. go. Przysłowie mówi: jak dasz koniom jeść, tak będą cię wieść. Nie ciąży obrok koniowi. owi. wykonan y według gp projek tu Joanny Waliszewskiej-Kowalskiej skiej-kowa lskie j w Centrum Rzeźby Polskiej w Orońsku, z inicjatywy lokalnych lnych działaczy, a sfinansowany any przez Zakład ad Produkcyjny INCO w Skaryszewie. Pomnik kt ten w latach stał w Rynku, na skwerze u wlotu ud do ulicy Mickiewicza. iewicza. icza. Wykonany ny był z kruchego materiału i dość szybko uległ zniszczeniu. zczen iu. W końcowym okresie e mieszkańcy nazwali pomnik boleściwym koniem. Przewieziony ziony do odrestaurowania ow ania w Orońsku ni nie powrócił już do Skaryszewa. a. rzemios ło te ż zwi ązane z koniem; wytwarza powrozy, sznury, liny, konopne opne OBROK treściwy pokarm (ziarno i otręby z mie- P OMNIK KONIA wykonany według projektu POWROŹNICTWO WO rzemiosło też związane od, a Z do Projekt: Ocalić od zapomnienia Beneficjent: Gmina Skaryszew Działanie: 413-MP Wdrażanie lokalnych strategii rozwoju (małe projekty) Wartość projektu: ok. 10,9 tys. zł Dofinansowanie: ok. 6,7 tys. zł Okres realizacji: lipiec 2011 wstepy_2010.indd :25:54 Poprawka wst pów 6 wstepy_2010.indd :22:03 PRZEWODNIK PO PROJEKTACH ZREALIZOWANYCH W RAMACH OSI 4 LEADER PROW

58 Projekty realizowane na terenie Lokalnej Grupy Działania Wspólny Trakt Konie i folklor Ustawiona w centrum miasta podczas Skaryszewskich Jarmarków Końskich estrada należy obok samej imprezy oraz szeregu kultywowanych przez lata obyczajów do tradycji Wstępów. To właśnie na tej scenie odbywa się towarzysząca jarmarkom Estrada Folkloru. To prawdziwa gratka dla miłośników tej formy sztuki. I prawdą jest, że niektórzy z nich zjeżdżają do Skaryszewa nie tyle dla koni, ile raczej dla ludowych pieśni, tańców, przyśpiewek, gawęd, strojów O to, by Estrada Folkloru sprostała oczekiwaniom gości, zadbał, jak co roku, Mirosław Sienkiewicz, dyrektor Miejsko-Gminnego Ośrodka Kultury w Skaryszewie. To on ułożył program i zatroszczył się o właściwy dobór wykonawców. Do udziału zapraszamy zdobywców nagród i wyróżnień na największych konkursach i festiwalach muzyki ludowej mówi Mirosław Sienkiewicz. Poza kapelami ludowymi oraz zespołami pieśni i tańca z regionu skaryszewskiego (w tym zespołu folklorystycznego Chomentowianki pod kierownictwem dyrektora Sienkiewicza) podczas Estrady można więc było również podziwiać kapelę góralską, a także posłuchać gawędziarzy ludowych. Bo kto jak kto, ale oni jeszcze nie zapomnieli, że opowiadanie może być sztuką. Projekt: Estrada Folkloru Beneficjent: Miejsko-Gminny Ośrodek Kultury w Skaryszewie Działanie: 413-MP Wdrażanie lokalnych strategii rozwoju (małe projekty) Wartość projektu: ok. 21 tys. zł Dofinansowanie: ok. 7,3 tys. zł Okres realizacji: kwiecień 2010 wrzesień Lokalne Grupy Działania zmieniają Mazowsze

59 Projekty realizowane na terenie Lokalnej Grupy Działania Wspólny Trakt Wspólne dobro Ta inwestycja była odpowiedzią na realną potrzebę mieszkańców Gębarzowa, Kolonii Gębarzów i Magierowa. Niezrażeni fatalnym stanem technicznym dotychczasowej remizy, przychodzili tam, by się ze sobą spotkać, porozmawiać, po prostu pobyć podkreśla Katarzyna Zawadzka z Urzędu Gminy w Skaryszewie. A gdy już powstała nowa świetlica, nie czekali z założonymi rękami, aż gmina wyłoży na wszystko środki. Sami, we własnym zakresie, wyposażyli kuchnię. Dziś królują w niej członkinie tutejszego Koła Gospodyń Wiejskich, które przygotowują okolicznościowe imprezy. A było ich już wiele: sylwester, sobótki, zakończenie roku szkolnego, o uroczystościach rodzinnych nie wspominając. Projekt: Budowa remizy ze świetlicą w miejscowości Gębarzów Beneficjent: Gmina Skaryszew Działanie: Wdrażanie lokalnych strategii rozwoju (Odnowa i rozwój wsi) Wartość projektu: ok. 332,4 tys. zł Dofinansowanie: ok. 157,3 tys. zł Okres realizacji: kwiecień 2011 marzec 2013 Ale remiza żyje nie tylko wtedy. Na co dzień, poza naradami strażaków z OSP, odbywają się w niej spotkania pań z Koła Gospodyń Wiejskich, zajęcia z aerobiku i nauka gry na gitarze. Dzieci i młodzież spędzają tu popołudnia, grając w ping-ponga. A w planach jest zakup stołu do gry w bilarda. W to miejsce naprawdę warto inwestować. Nie tylko dlatego, że mieszkańcy chętnie tu przychodzą, ale także dlatego, że każdy z nich dał coś już od siebie mówi Karol Utkowski, szef miejscowej OSP i gospodarz remizy. PRZEWODNIK PO PROJEKTACH ZREALIZOWANYCH W RAMACH OSI 4 LEADER PROW

60 Lokalna Grupa Działania Wszyscy Razem Czarnia Myszyniec Łyse Chorzele Kadzidło CELE LOKALNEJ STRATEGII ROZWOJU Cel ogólny: Rozwój funkcji turystycznej obszaru 1. Uatrakcyjnienie obszaru pod względem turystycznym, wypoczynkowym, rekreacyjnym. 2. Promocja obszaru poprzez wykorzystanie wewnętrznych zasobów obszaru. Cel ogólny: Poprawa wizerunku polskiej wsi oraz pielęgnowanie dziedzictwa kulturowego 1. Podniesienie atrakcyjności obszaru działania LGD przy wykorzystaniu istniejącego dziedzictwa kulturowego i historycznego. 2. Rozwój potencjału mieszkańców. Cel ogólny: Przedsiębiorczość wiejska szansą na podniesienie jakości życia mieszkańców 1. Pobudzenie aktywności gospodarczej społeczności lokalnej. 2. Wsparcie działalności pozarolniczej i mikroprzedsiębiorców. Obszary tematyczne, na których koncentrują się przedsięwzięcia zawarte w LSR: rozbudowa infrastruktury turystycznej, wypoczynkowej i rekreacyjnej obszaru LGD, promowanie walorów przyrodniczych i turystyki wiejskiej, unowocześnienie małej architektury gminnej pełniącej funkcje społeczno-kulturalne, aktywizowanie mieszkańców LGD, promocja produktu lokalnego i upraw regionalnych, wykorzystanie zasobów ludzkich i tradycji lokalnych do rozwoju przedsiębiorczości. Grupy docelowe przedsięwzięć określonych w LSR: rolnicy, mikroprzedsiębiorstwa działające w sektorze turystycznym i okołoturystycznym, gospodarstwa agroturystyczne, właściciele i zarządcy obiektów zabytkowych i historycznych, młodzież, kobiety, instytucje kultury. Wieczfnia Kościelna Baranowo Lelis Krzynowłoga Dzierzgowo Jednorożec Mała Lipowiec Mława Lubowidz Kuczbork-Osada Kościelny Szydłowo Olszewo-Borki Ostrołęka Przasnysz Wiśniewo Czernice Krasnosielc Troszyn Żuromin Borowe Szreńsk Przasnysz Rzekuń Stupsk Grudusk Sypniewo Lutocin Płoniawy-Bramura Młynarze Czerwin Bieżuń Radzanów Regimin Strzegowo Szczutowo Opinogóra Krasne Różan Goworowo Stary Rościszewo Górna Czerwonka Lubotyń Wąsewo Siemiątkowo Ciechanów Maków Sierpc Koziebrodzkie Ciechanów Ostrów Mazowiecka Karniewo Zawidz Glinojeck Gołymin-Ośrodek Szelków Rzewnie Ostrów Andrzejewo Sierpc Mazowiecka Szulborze Mochowo Raciąż Ojrzeń Długosiodło Zaręby Sońsk Wielkie Kościelne Boguty-Pianki Gozdowo Raciąż Gzy Pułtusk Brok Małkinia Drobin Baboszewo Obryte Rząśnik Górna Nur Nowe Ceranów Sochocin Brudzeń Bielsk Miasto Świercze Brańszczyk Staroźreby Winnica Sadowne Duży Płońsk Zatory Stara Biała Dzierzążnia Pokrzywnica Kosów Lacki Sterdyń Płońsk Joniec Wyszków Radzanowo Nasielsk Stoczek Bulkowo Somianka Łochów Nowy Duninów Płock Sabnie Naruszewo Załuski Serock Zabrodzie Pomiechówek Słupno Bodzanów Dąbrówka Jadów Miedzna Jabłonna Gostynin Zakroczym Lacka Łąck Mała Wieś Czerwińsk Nowy Dwór Wieliszew Liw Radzymin Sokołów Gąbin nad Wisłą Nieporęt Tłuszcz Korytnica Gostynin Wyszogród Jabłonna Klembów Strachówka Węgrów SokołówPodlaski Repki Słubice Legionowo Podlaski Korczew Leoncin Czosnów Wołomin Szczawin Poświętne Liw Bielany Brochów Łomianki Marki Kobyłka Dobre Wierzbno Kościelny Sanniki Iłów Młodzieszyn Izabelin Paprotnia Przesmyki Platerów Sarnaki Ząbki Pacyna Zielonka Leszno Stanisławów Grębków Mokobody Kampinos Stare Babice Suchożebry Sulejówek Sochaczew Ożarów Halinów Dębe Jakubów Łosice Stara Rybno Sochaczew Warszawa Kałuszyn Wielkie Mordy Kornica Mińsk Siedlce Sochaczew Błonie Nowa Sucha Teresin Baranów Pruszków Piastów Kotuń Siedlce Olszanka Wiązowna Michałowice Józefów Mińsk Huszlew Mrozy Milanówek Podkowa Raszyn Otwock Cegłów Skórzec Grodzisk Leśna Wiśniew Zbuczyn Wiskitki Lesznowola Konstancin- Siennica -Jeziorna Kołbiel Żyrardów Karczew Nadarzyn Wodynie Domanice Żabia Piaseczno Celestynów Latowicz Radziejowice Wola Góra Puszcza Tarczyn Prażmów Kalwaria Osieck Pilawa Parysów Borowie Mariańska Sobienie-Jeziory Mszczonów Pniewy Miastków Grójec Chynów GarwolinGarwolin Kościelny Wilga Górzno Łaskarzew Belsk Jasieniec Warka Żelechów Duży Magnuszew Łaskarzew Błędów Goszczyn Grabów Sobolew nad Pilicą Trojanów Promna Maciejowice Nowe Miasto Mogielnica Białobrzegi Stromiec nad Pilicą Głowaczów Wyśmierzyce Kozienice Klwów Radzanów Błotnica Stara Sieciechów Odrzywół Jedlińsk Jastrzębia Garbatka Potworów Pionki Letnisko Przytyk Pionki Gniewoszów Rusinów Zakrzew Policzna Jedlnia-Letnisko Gielniów Wieniawa Wolanów Radom Gózd Zwoleń Przysucha Przyłęk Orońsko Kowala Tczów granica województwa Borkowice Skaryszew Kazanów Chotcza granice powiatów Wierzbica Chlewiska Jastrząb Ciepielów Szydłowiec Mirów granice gmin Iłża Lipsko Rzeczniów Solec nad Wisłą Sienno km Forma prawna: stowarzyszenie Adres siedziby: ul. Żeromskiego Rusinów tel , , (wew. 33) biuro@lgdwr.pl Osoba do kontaktu: Agnieszka Listkiewicz, tel Zasięg terytorialny: Powiat przysuski Gminy: Rusinów, Gielniów, Potworów, Klwów, Odrzywół 58 Lokalne Grupy Działania zmieniają Mazowsze

61 Projekty realizowane na terenie Lokalnej Grupy Działania Wszyscy Razem W stronę tradycji Od czasów prasłowiańskich była to noc niezwykła. To właśnie wtedy, zgodnie z pogańskimi wierzeniami, miał rozkwitać kwiat paproci. I to właśnie wówczas ludzie, zgromadzeni przy ognisku, witali nadchodzące lato, śpiewając i tańcząc aż do białego rana, a panny na wydaniu puszczały na wodę wianki, by wywróżyć, która wkrótce wyjdzie za mąż. Również w Myślakowicach nad Drzewiczką sobótki mają wielowiekową tradycję. Nic dziwnego, że związane z nimi obrzędy postanowiono tu po latach zapomnienia odtworzyć i utrwalić w miejscowej kulturze ludowej. O tym, że było warto, świadczy najlepiej zainteresowanie mieszkańców gminy, jakie towarzyszyło Nocy Świętojańskiej AD Wzięło w niej udział niemal 500 osób, które jak nakazuje tradycja śpiewały i bawiły się przy ognisku do późnej nocy opowiada Katarzyna Jastrzębska z Urzędu Gminy w Odrzywole. Nie zabrakło także pieśni ludowych w wykonaniu dziecięcego zespołu ludowego Mateuski oraz tradycyjnych tańców ludowych: polki i oberka, do których przygrywała kapela Markusy. I oczywiście puszczania wianków przez dziewczęta z Wysokina i Cetnia, wsi położonych nad Drzewiczką. Projekt: Noc świętojańska, czyli sobótki nad Drzewiczką Beneficjent: Gmina Odrzywół Działanie: 413-MP Wdrażanie lokalnych strategii rozwoju (małe projekty) Wartość projektu: ok. 6,2 tys. zł Dofinansowanie: ok. 3,1 tys. zł Okres realizacji: marzec 2010 kwiecień 2011 PRZEWODNIK PO PROJEKTACH ZREALIZOWANYCH W RAMACH OSI 4 LEADER PROW

62 Projekty realizowane na terenie Lokalnej Grupy Działania Wszyscy Razem Na dobry początek Odrzywół, podobnie jak sąsiadujące gminy Rusinów i Klwów, ma wiele do zaoferowania i mieszkańcom, i odwiedzającym je turystom. Poza rozsianymi tu i ówdzie zabytkami kusi pięknymi terenami położonymi nad Drzewiczką i Pilicą, wchodzącymi w skład sieci Natura 2000 i Obszaru Chronionego Krajobrazu Doliny Rzeki Pilicy i Drzewiczki. Grzechem byłoby tego nie wykorzystać doszli zgodnie do wniosku wójtowie trzech gmin i podjęli decyzję o wytyczeniu szlaku rowerowego, który pozwoliłby w pełni rozkoszować się urodą tych miejsc. Projekt: Budowa ścieżki rowerowej i wytyczenie szlaku rowerowego, etap I Jelonek Beneficjent: Gmina Odrzywół Działanie: Wdrażanie lokalnych strategii rozwoju (Odnowa i rozwój wsi) Wartość projektu: ok. 103 tys. zł Dofinansowanie: ok. 66,9 tys. zł Okres realizacji: wrzesień 2012 kwiecień 2013 Na razie zrealizowano pierwszy z sześciu odcinków mającej liczyć w sumie 33 km trasy, łączącej Nieznamierowice z Łęgonicami Małymi. Czterokilometrowy szlak częściowo wiedzie zbudowaną w ramach projektu ścieżką rowerową przez wieś Jelonek i dalej, wzdłuż rzeki Drzewiczki do Lipowego Pola. O tym, którędy będzie biegła cała trasa i jakie atrakcje turystyczne czekają na rowerzystów, można się przekonać, zaglądając na specjalnie przygotowaną stronę internetową informuje Marian Kmieciak, wójt Gminy Odrzywół. 60 Lokalne Grupy Działania zmieniają Mazowsze

63 Projekty realizowane na terenie Lokalnej Grupy Działania Wszyscy Razem Przykład inspiruje Nie od dziś wiadomo, że najlepiej uczy dobry przykład. Z tego założenia wyszli również lokalni liderzy, przedsiębiorcy i samorządowcy, którzy wdrażali Lokalną Strategię Rozwoju Stowarzyszenia Wszyscy Razem. W roli nauczycieli wystąpiło świętokrzyskie Stowarzyszenie Wokół Łysej Góry, które działając dwa lata dłużej miało już na swoim koncie nie tylko sporo doświadczeń, ale i pierwsze sukcesy. Także w pozyskiwaniu środków w ramach działań PROW na lata Uczestnicy wizyty studyjnej w Świętokrzyskiem dowiedzieli się jednak nie tylko, jak efektywnie zdobywać unijne fundusze. Zapoznali się też z wieloma innowacyjnymi projektami z zakresu rozwoju obszarów wiejskich odwiedzili m.in. Osadę Średniowieczną i wzięli udział w grze terenowej z cyklu Kraina Legend Świętokrzyskich. Nauka nie poszła w las. Wkrótce potem na obszarze naszej LGD zawiązało się kilkanaście organizacji pozarządowych, które działają na rzecz lokalnej społeczności, a ich udział w życiu mieszkańców regionu wzrasta z roku na rok ocenia Agnieszka Listkiewicz z LGD Wszyscy Razem. Przykładem jest Stowarzyszenie Józefinki, które zdobyło środki w ramach Funduszu Inicjatyw Obywatelskich na realizację zadania Kobiety dla kobiet. Projekt: Organizacja wizyty studyjnej Beneficjent: LGD Wszyscy Razem Działanie: 431 Funkcjonowanie lokalnej grupy działania, nabywanie umiejętności i aktywizacja Wartość projektu: 7 tys. zł Dofinansowanie: 7 tys. zł Okres realizacji: lipiec wrzesień 2010 PRZEWODNIK PO PROJEKTACH ZREALIZOWANYCH W RAMACH OSI 4 LEADER PROW

64 Lokalna Grupa Działania Zapilicze Czarnia Myszyniec Łyse Chorzele Kadzidło CELE LOKALNEJ STRATEGII ROZWOJU Cel ogólny: Rozwój turystyki w oparciu o walory rzeki Pilicy 1. Zagospodarowanie dorzecza Pilicy. 2. Wzmacnianie zaplecza turystycznego i tworzenie infrastruktury wzmacniającej turystykę. 3. Promocja działań służących rozwojowi turystyki. Cel ogólny: Rozwój kapitału społecznego 1. Wzmacnianie organizacji społecznych. 2. Poprawa stanu infrastruktury oświatowej i wzmacnianie działalności edukacyjnej. 3. Rozwój działalności pozarolniczej i mikroprzedsiębiorstw. 4. Stymulowanie osobistego rozwoju mieszkańców. Obszary tematyczne, na których koncentrują się przedsięwzięcia zawarte w LSR: poprawa infrastruktury społecznej, wzmacnianie zaplecza turystycznego, rozwój dziedzictwa kulturowego, wykorzystanie zasobów naturalnych, rozwój przedsiębiorczości, poprawa infrastruktury wiejskiej, podnoszenie kompetencji mieszkańców. Grupy docelowe przedsięwzięć określonych w LSR: dzieci i młodzież szkolna, kobiety, mężczyźni, rolnicy, organizacje pozarządowe, OSP, przedsiębiorcy, osoby niepełnosprawne. Wieczfnia Kościelna Baranowo Lelis Krzynowłoga Dzierzgowo Jednorożec Mała Lipowiec Mława Lubowidz Kuczbork-Osada Kościelny Szydłowo Olszewo-Borki Ostrołęka Przasnysz Wiśniewo Czernice Krasnosielc Troszyn Żuromin Borowe Szreńsk Przasnysz Rzekuń Stupsk Grudusk Sypniewo Lutocin Płoniawy-Bramura Młynarze Czerwin Bieżuń Radzanów Regimin Strzegowo Szczutowo Opinogóra Krasne Różan Goworowo Stary Rościszewo Górna Czerwonka Lubotyń Wąsewo Siemiątkowo Ciechanów Maków Sierpc Koziebrodzkie Ciechanów Ostrów Mazowiecka Karniewo Zawidz Glinojeck Gołymin-Ośrodek Szelków Rzewnie Ostrów Andrzejewo Sierpc Mazowiecka Szulborze Mochowo Raciąż Ojrzeń Długosiodło Zaręby Sońsk Wielkie Kościelne Boguty-Pianki Gozdowo Raciąż Gzy Pułtusk Brok Małkinia Drobin Baboszewo Obryte Rząśnik Górna Nur Nowe Ceranów Sochocin Brudzeń Bielsk Miasto Świercze Brańszczyk Staroźreby Winnica Sadowne Duży Płońsk Zatory Stara Biała Dzierzążnia Pokrzywnica Kosów Lacki Sterdyń Płońsk Joniec Wyszków Radzanowo Nasielsk Stoczek Bulkowo Somianka Łochów Nowy Duninów Płock Sabnie Naruszewo Załuski Serock Zabrodzie Pomiechówek Słupno Bodzanów Dąbrówka Jadów Miedzna Jabłonna Gostynin Zakroczym Lacka Łąck Mała Wieś Czerwińsk Nowy Dwór Wieliszew Liw Radzymin Sokołów Gąbin nad Wisłą Nieporęt Tłuszcz Korytnica Gostynin Wyszogród Jabłonna Klembów Strachówka Węgrów SokołówPodlaski Repki Słubice Legionowo Podlaski Korczew Leoncin Czosnów Wołomin Szczawin Poświętne Liw Bielany Brochów Łomianki Marki Kobyłka Dobre Wierzbno Kościelny Sanniki Iłów Młodzieszyn Izabelin Paprotnia Przesmyki Platerów Sarnaki Ząbki Pacyna Zielonka Leszno Stanisławów Grębków Mokobody Kampinos Stare Babice Suchożebry Sulejówek Sochaczew Ożarów Halinów Dębe Jakubów Łosice Stara Rybno Sochaczew Warszawa Kałuszyn Wielkie Mordy Kornica Mińsk Siedlce Sochaczew Błonie Nowa Sucha Teresin Baranów Pruszków Piastów Kotuń Siedlce Olszanka Wiązowna Michałowice Józefów Mińsk Huszlew Mrozy Milanówek Podkowa Raszyn Otwock Cegłów Skórzec Grodzisk Leśna Wiśniew Zbuczyn Wiskitki Lesznowola Konstancin- Siennica -Jeziorna Kołbiel Żyrardów Karczew Nadarzyn Wodynie Domanice Żabia Piaseczno Celestynów Latowicz Radziejowice Wola Góra Puszcza Tarczyn Prażmów Kalwaria Osieck Pilawa Parysów Borowie Mariańska Sobienie-Jeziory Mszczonów Pniewy Miastków Grójec Chynów GarwolinGarwolin Kościelny Wilga Górzno Łaskarzew Belsk Jasieniec Warka Żelechów Duży Magnuszew Łaskarzew Błędów Goszczyn Grabów Sobolew nad Pilicą Trojanów Promna Maciejowice Nowe Miasto Mogielnica Białobrzegi Stromiec nad Pilicą Głowaczów Wyśmierzyce Kozienice Klwów Radzanów Błotnica Stara Sieciechów Odrzywół Jedlińsk Jastrzębia Garbatka Potworów Pionki Letnisko Przytyk Pionki Gniewoszów Rusinów Zakrzew Policzna Jedlnia-Letnisko Gielniów Wieniawa Wolanów Radom Gózd Zwoleń Przysucha Przyłęk Orońsko Kowala Tczów granica województwa Borkowice Skaryszew Kazanów Chotcza granice powiatów Wierzbica Chlewiska Jastrząb Ciepielów Szydłowiec Mirów granice gmin Iłża Lipsko Rzeczniów Solec nad Wisłą Sienno km Forma prawna: stowarzyszenie Adres siedziby: pl. Zygmunta Starego Białobrzegi Radomskie tel./faks: , lgdzapilicze@poczta.onet.eu Osoba do kontaktu: Anna Bykowska, tel Zasięg terytorialny: Powiat białobrzeski Gminy: Białobrzegi, Radzanów, Promna, Stromiec, Stara Błotnica, Wyśmierzyce 62 Lokalne Grupy Działania zmieniają Mazowsze

65 Projekty realizowane na terenie Lokalnej Grupy Działania Zapilicze Pamięć i legenda Ocalić przed zniszczeniem właściwie tak powinna brzmieć nazwa tej inicjatywy. Mieszkańcy Stromca nigdy bowiem nie zapomnieli o tym miejscu. Wciąż żywa jest także legenda z nim związana. Opowiada ona o oddanemu swej pracy leśniku, który zmarł ukąszony przez żmiję, gdy sięgał po zagubione wśród krzaków pisklę. Nawiązuje do tego nagrobek w formie ściętego pnia, który znajduje się na grobie Stanisława Chruścickiego, podleśniczego Lasów Skarbowych Straży Stromiec, spoczywającego od ponad wieku na cmentarzu parafialnym w Stromcu. To właśnie ów pomnik został poddany gruntownej renowacji. W akcję zainicjowaną przez Stowarzyszenie Stromiecczyzna, które za pozyskiwane z różnych źródeł środki remontuje od dekady kolejne nagrobki, zaangażowali się ludzie dobrej woli. Również uczniowie pobliskiej szkoły podstawowej i gimnazjum. Dla nich udział w naszych przedsięwzięciach jest czymś oczywistym cieszy się Elżbieta Wiatrak, prezes Stowarzyszenia. To także dzięki ich wysiłkowi udało się przywrócić nagrobkowi dawną świetność. Doceniliśmy to, zapraszając dzieci i młodzież na kończący akcję piknik, podczas którego przypomnieliśmy im legendę o dzielnym leśniczym. Projekt: Ocalić od zapomnienia renowacja starego nagrobka Beneficjent: Stowarzyszenie Stromiecczyzna Działanie: 413-MP Wdrażanie lokalnych strategii rozwoju (małe projekty) Wartość projektu: ok. 18 tys. zł Dofinansowanie: ok. 12,6 tys. zł Okres realizacji: listopad grudzień 2012 PRZEWODNIK PO PROJEKTACH ZREALIZOWANYCH W RAMACH OSI 4 LEADER PROW

66 Projekty realizowane na terenie Lokalnej Grupy Działania Zapilicze Teoria i praktyka Zarazić młodzież pasją turystyki w ogóle, a turystyką rzeczną w szczególności taka idea przyświecała pomysłodawcom tego przedsięwzięcia z Uczniowskiego Ludowego Klubu Sportowego przy Liceum Ogólnokształcącym im. Armii Krajowej w Białobrzegach. A ponieważ nie mniej ważne od propagowania walorów Pilicy było dla nich bezpieczne z niej korzystanie, postawili na kompleksowość projektu. Projekt: Rzeka Pilica bezpieczne korzystanie z jej walorów Beneficjent: Uczniowski Ludowy Klub Sportowy przy Liceum Ogólnokształcącym im. Armii Krajowej w Białobrzegach Działanie: 413-MP Wdrażanie lokalnych strategii rozwoju (małe projekty) Wartość projektu: ok. 34,5 tys. zł Dofinansowanie: ok. 24,1 tys. zł Okres realizacji: grudzień 2010 październik 2011 Najpierw zorganizowano więc kurs pierwszej pomocy i szkolenie na temat bezpiecznego zachowania nad wodą. Potem robocze poniedziałki, czyli naukę i doskonalenie pływania na krytych basenach w Warce, Grójcu i Radomiu oraz na basenach termalnych w Mszczonowie. I dopiero na końcu wisienka na torcie, czyli dziewięć spływów kajakowych po Pilicy, jednej z czystszych w ostatnich latach polskich rzek. Czy niemal 60 uczestników projektu połknęło bakcyla? Czas pokaże, czy starczy im determinacji, by kontynuować przygodę z turystyką rzeczną także w dorosłym życiu. Bez wątpienia mają jednak mocną teoretyczną i praktyczną podbudowę. 64 Lokalne Grupy Działania zmieniają Mazowsze

67 Projekty realizowane na terenie Lokalnej Grupy Działania Zapilicze Odrodzenie Jeszcze niedawno w tym miejscu straszyły ruiny starej karczmy. Nie dość, że szpeciły centrum wsi, to jeszcze zagrażały bezpieczeństwu kierowców i pieszych. W tej sytuacji decyzja o rozbiórce była jedynie kwestią czasu. O sposobie zagospodarowania odzyskanego w ten sposób terenu zdecydowali sami mieszkańcy Promnej. Podczas licznych konsultacji opowiedzieli się za stworzeniem miejsca rekreacji, które nie tylko poprawi estetykę wsi, ale też zintegruje lokalną społeczność. Taką rolę miał odegrać skwer: oświetlony, z alejkami z kolorowej kostki brukowej, wyposażony w ławki i otoczony przez trawniki porośnięte drzewami oraz krzewami. Projekt: Budowa skwerku w centrum wsi Beneficjent: Gmina Promna Działanie: Wdrażanie lokalnych strategii rozwoju (Odnowa i rozwój wsi) Wartość projektu: ok. 73,6 tys. zł Dofinansowanie: ok. 42,1 tys. zł Okres realizacji: październik 2010 listopad 2011 Pomysł okazał się strzałem w dziesiątkę. Dziś na centralnie położonym skwerze chętnie spotykają się i młodsi, i starsi mieszkańcy naszej wsi opowiada wójt Gminy Promna Wojciech Nowak. A znajdujące się nieopodal neogotycki kościół i XIX-wieczny pałac znalazły wreszcie godne siebie sąsiedztwo. PRZEWODNIK PO PROJEKTACH ZREALIZOWANYCH W RAMACH OSI 4 LEADER PROW

68 Lokalna Grupa Działania Zielone Mosty Narwi Czarnia Myszyniec Łyse Chorzele Kadzidło CELE LOKALNEJ STRATEGII ROZWOJU Cel ogólny: Zielone Mosty Narwi rejonem rolnictwa ekologicznego i ostoją bioróżnorodności rolniczej 1. Promowanie i wspieranie ekologicznego i bioróżnorodnego rolnictwa. 2. Wysokiej jakości przetwórstwo i produkt lokalny. Cel ogólny: Zielone Mosty Narwi obszarem ekoturystycznym 1. Baza noclegowa i infrastruktura przyjazne ekoturystom. 2. Ochrona i wykorzystywanie walorów przyrodniczych i kulturowych obszaru. Cel ogólny: Zielone Mosty Narwi łączą tradycję z przyszłością 1. Zielone Mosty Narwi przyjaznym miejscem życia dla wszystkich pokoleń. 2. Nowoczesne i zielone technologie dostępne dla wszystkich. Obszary tematyczne, na których koncentrują się przedsięwzięcia zawarte w LSR: edukacja mieszkańców na temat znaczenia rolnictwa ekologicznego i bioróżnorodności dla zdrowia i przyrody, wsparcie działalności gospodarstw rolnych poprzez tworzenie dodatkowych źródeł dochodów, rozwój lokalnego przetwórstwa produktów rolnictwa, zwłaszcza tradycyjnego i ekologicznego, rozwój bazy turystycznej lub agroturystycznej przyjaznej ekoturystom, ochrona i wykorzystanie dziedzictwa przyrodniczego i kulturowego, edukacja i integracja społeczeństwa dla rozwoju, rozwój nowoczesnej bądź funkcjonalnej infrastruktury przyjaznej mieszkańcom, działalność gospodarcza źródłem dochodu dla lokalnej społeczności. Grupy docelowe przedsięwzięć określonych w LSR: mieszkańcy z terenu LGD. Wieczfnia Kościelna Baranowo Lelis Krzynowłoga Dzierzgowo Jednorożec Mała Lipowiec Mława Lubowidz Kuczbork-Osada Kościelny Szydłowo Olszewo-Borki Ostrołęka Przasnysz Wiśniewo Czernice Krasnosielc Troszyn Żuromin Borowe Szreńsk Przasnysz Rzekuń Stupsk Grudusk Sypniewo Lutocin Płoniawy-Bramura Młynarze Czerwin Bieżuń Radzanów Regimin Strzegowo Szczutowo Opinogóra Krasne Różan Goworowo Stary Rościszewo Górna Czerwonka Lubotyń Wąsewo Siemiątkowo Ciechanów Maków Sierpc Koziebrodzkie Ciechanów Ostrów Mazowiecka Karniewo Zawidz Glinojeck Gołymin-Ośrodek Szelków Rzewnie Ostrów Andrzejewo Sierpc Mazowiecka Szulborze Mochowo Raciąż Ojrzeń Długosiodło Zaręby Sońsk Wielkie Kościelne Boguty-Pianki Gozdowo Raciąż Gzy Pułtusk Brok Małkinia Drobin Baboszewo Obryte Rząśnik Górna Nur Nowe Ceranów Sochocin Brudzeń Bielsk Miasto Świercze Brańszczyk Staroźreby Winnica Sadowne Duży Płońsk Zatory Stara Biała Dzierzążnia Pokrzywnica Kosów Lacki Sterdyń Płońsk Joniec Wyszków Radzanowo Nasielsk Stoczek Bulkowo Somianka Łochów Nowy Duninów Płock Sabnie Naruszewo Załuski Serock Zabrodzie Pomiechówek Słupno Bodzanów Dąbrówka Jadów Miedzna Jabłonna Gostynin Zakroczym Lacka Łąck Mała Wieś Czerwińsk Nowy Dwór Wieliszew Liw Radzymin Sokołów Gąbin nad Wisłą Nieporęt Tłuszcz Korytnica Gostynin Wyszogród Jabłonna Klembów Strachówka Węgrów SokołówPodlaski Repki Słubice Legionowo Podlaski Korczew Leoncin Czosnów Wołomin Szczawin Poświętne Liw Bielany Brochów Łomianki Marki Kobyłka Dobre Wierzbno Kościelny Sanniki Iłów Młodzieszyn Izabelin Paprotnia Przesmyki Platerów Sarnaki Ząbki Pacyna Zielonka Leszno Stanisławów Grębków Mokobody Kampinos Stare Babice Suchożebry Sulejówek Sochaczew Ożarów Halinów Dębe Jakubów Łosice Stara Rybno Sochaczew Warszawa Kałuszyn Wielkie Mordy Kornica Mińsk Siedlce Sochaczew Błonie Nowa Sucha Teresin Baranów Pruszków Piastów Kotuń Siedlce Olszanka Wiązowna Michałowice Józefów Mińsk Huszlew Mrozy Milanówek Podkowa Raszyn Otwock Cegłów Skórzec Grodzisk Leśna Wiśniew Zbuczyn Wiskitki Lesznowola Konstancin- Siennica -Jeziorna Kołbiel Żyrardów Karczew Nadarzyn Wodynie Domanice Żabia Piaseczno Celestynów Latowicz Radziejowice Wola Góra Puszcza Tarczyn Prażmów Kalwaria Osieck Pilawa Parysów Borowie Mariańska Sobienie-Jeziory Mszczonów Pniewy Miastków Grójec Chynów GarwolinGarwolin Kościelny Wilga Górzno Łaskarzew Belsk Jasieniec Warka Żelechów Duży Magnuszew Łaskarzew Błędów Goszczyn Grabów Sobolew nad Pilicą Trojanów Promna Maciejowice Nowe Miasto Mogielnica Białobrzegi Stromiec nad Pilicą Głowaczów Wyśmierzyce Kozienice Klwów Radzanów Błotnica Stara Sieciechów Odrzywół Jedlińsk Jastrzębia Garbatka Potworów Pionki Letnisko Przytyk Pionki Gniewoszów Rusinów Zakrzew Policzna Jedlnia-Letnisko Gielniów Wieniawa Wolanów Radom Gózd Zwoleń Przysucha Przyłęk Orońsko Kowala Tczów granica województwa Borkowice Skaryszew Kazanów Chotcza granice powiatów Wierzbica Chlewiska Jastrząb Ciepielów Szydłowiec Mirów granice gmin Iłża Lipsko Rzeczniów Solec nad Wisłą Sienno km Forma prawna: stowarzyszenie Adres siedziby: al. Jana Pawła II Pokrzywnica tel./faks: biuro@zielonemostynarwi.pl Osoba do kontaktu: Arkadiusz Pniewski, tel , Zasięg terytorialny: Powiat pułtuski Gminy: Gzy, Obryte, Pokrzywnica, Pułtusk, Świercze, Winnica, Zatory Powiat nowodworski Gminy: Nasielsk, Pomiechówek 66 Lokalne Grupy Działania zmieniają Mazowsze

69 Projekty realizowane na terenie Lokalnej Grupy Działania Zielone Mosty Narwi Pomogli harcerze Festyny w niewielkich miasteczkach wyjątkowo potrafią zintegrować mieszkańców. Z takiego właśnie założenia wyszli państwo Rucińscy, którzy na nasielskim rynku zorganizowali zabawę Na sportowo, na ludowo. Blachy uginały się od regionalnych wypieków, a stoły od kremówek, kiedy na scenie występowały maluchy z miejscowej SP nr 2. To była olbrzymia frajda zarówno dla dzieciaków, jak i ich rodzin, które nie mogły przegapić takiego wydarzenia mówi Jacek Ruciński. Niedługo potem te same szkraby mogły wziąć udział w konkursach tanecznym i sportowym albo bawić się w nadmuchiwanym wesołym miasteczku. Gromkie brawa zebrała także grupa kurpiowska. Nie dość, że dała się poznać ze swych artystycznych umiejętności, to jeszcze częstowała różnymi przysmakami dodaje. Co ciekawe, serwowane przez nią pierogi z mięsem i kapustą wcale nie znikały w oka mgnieniu. Dlaczego? Ludzie, zwłaszcza ci starsi, trochę się krępowali, nie są przyzwyczajeni do tego, że mogą coś zjeść za darmo. Musieliśmy poprosić harcerzy, żeby pomogli rozdawać przysmaki. Poskutkowało wspomina z uśmiechem organizator. Projekt: Na sportowo, na ludowo festyn rodzinny Beneficjent: Rytm Elżbieta Rucińska Działanie: 413-MP Wdrażanie lokalnych strategii rozwoju (małe projekty) Wartość projektu: ok. 36,2 tys. zł Dofinansowanie: ok. 24,8 tys. zł Okres realizacji: marzec czerwiec 2013 PRZEWODNIK PO PROJEKTACH ZREALIZOWANYCH W RAMACH OSI 4 LEADER PROW

70 Projekty realizowane na terenie Lokalnej Grupy Działania Zielone Mosty Narwi Serce gminy Stoły do bilarda, tenisa i gry w piłkarzyki to zdaje się najsilniejsze magnesy dla maluchów z Pokrzywnicy, korzystających z tamtejszej świetlicy. Najczęściej przychodzą tuż po szkole albo kiedy nudno im w domu. Zanim jednak zacznie się zabawa, muszą odrobić lekcje Dopiero wtedy pomieszczenia znajdujące się tuż przy budynku Ochotniczej Straży Pożarnej zaczynają huczeć od obijanych bil i okrzyków po asach serwisowych. Projekt: Remont świetlicy i pomieszczeń towarzyszących w budynku OSP w Pokrzywnicy Beneficjent: Gmina Pokrzywnica Działanie: Wdrażanie lokalnych strategii rozwoju (Odnowa i rozwój wsi) Wartość projektu: ok. 126,8 tys. zł Dofinansowanie: ok. 72,4 tys. zł Okres realizacji: marzec 2010 listopad 2011 Gdy dzieci już się zmęczą, mogą skorzystać z internetu na jednym z siedmiu komputerów, obejrzeć telewizję albo pogłowić się nieco przy grach planszowych. Świetlica służy jednak nie tylko najmłodszym zauważa Zbigniew Księżyk z pokrzywnickiego Urzędu Gminy. Wykorzystujemy ją również do innych celów: spotkań seniorów albo zebrań gminnych. Niedawno np. przybliżaliśmy tam naszym okolicznym beneficjentom korzyści z zamontowania solarów. Można zatem śmiało powiedzieć, że świetlica to swego rodzaju centrum aktywizacji i informacji, nie tylko naszego miasteczka, ale i wiosek wokół niego, gdzie nie ma podobnego miejsca dodaje urzędnik. 68 Lokalne Grupy Działania zmieniają Mazowsze

71 Projekty realizowane na terenie Lokalnej Grupy Działania Zielone Mosty Narwi Dom otwarty Mieszkańcy Lipy czekali na tę inwestycję, bo w końcu mają się gdzie spotykać. Szczególnie najmłodsi ze zniecierpliwieniem spoglądali, jak za ich oknami obok nowego budynku świetlicy wyrasta piękny plac zabaw z huśtawkami, piaskownicą, bujakami i torem przeszkód. To jest miejsce o charakterze wielopokoleniowym, którego myślą przewodnią jest integracja miejscowej i lokalnej społeczności oraz zapełnienie jej wolnego czasu tłumaczy Piotr Roze z Urzędu Miasta w Pułtusku. Budynek świetlicy został zbudowany od podstaw, podobnie zresztą jak zagospodarowanie terenu wokół, czyli oświetlenia, dróg dojazdowych, parkingów, wspomnianego już placu zabaw z wyposażeniem oraz boiska wymienia urzędnik. Doprecyzowuje również, że z tego, co jest na podwórku, najczęściej korzystają najmłodsi, w szczególności podczas ciepłych dni. Starsi zaś chętniej wykorzystują budynek, którego centralnym punktem jest sporych rozmiarów sala. W dobrych warunkach mogą organizować spotkania kulturalne i zebrania. Projekt: Budowa świetlicy wiejskiej w miejscowości Lipa Beneficjent: Gmina Pułtusk Działanie: Wdrażanie lokalnych strategii rozwoju (Odnowa i rozwój wsi) Wartość projektu: ok. 814,5 tys. zł Dofinansowanie: ok. 274,8 tys. zł Okres realizacji: marzec 2010 marzec 2012 PRZEWODNIK PO PROJEKTACH ZREALIZOWANYCH W RAMACH OSI 4 LEADER PROW

72 Lokalna Grupa Działania Zielone Sioło Czarnia Myszyniec Łyse Chorzele Kadzidło CELE LOKALNEJ STRATEGII ROZWOJU Cel ogólny: Wysoka jakość życia i efektywny rozwój gospodarczy na obszarze działania LGD 1. Wzrost poziomu przedsiębiorczości wśród mieszkańców obszaru LGD. 2. Poprawa estetyki i funkcjonalności przestrzeni publicznej. 3. Lepsza dostępność mieszkańców do infrastruktury spędzania wolnego czasu (sport, rekreacja, kultura). Cel ogólny: Wzmacnianie spójności obszaru LGD, integracja działań lokalnych podmiotów gospodarczych, organizacji społecznych i jednostek samorządowych, zwiększanie zaangażowania mieszkańców w rozwój swoich miejscowości i lokalnych ojczyzn 1. Wzrost liczby działań lokalnych i liczby mieszkańców w procesie podejmowania inicjatyw na rzecz lokalnego dziedzictwa przyrodniczego oraz kulturowego. 2. Zwiększanie liczby inicjatyw i liczby mieszkańców w działaniach służących integracji społeczności LGD. Cel ogólny: Poprawa pozycji LGD w otoczeniu poprzez rozwój funkcji turystycznych, produktów lokalnych, wdrażanie innowacji i odnawialnych źródeł energii 1. Zwiększenie liczby nowoczesnej infrastruktury turystycznej, rekreacyjnej i sportowej. 2. Wzrost liczby podmiotów gospodarczych oraz instytucji i organizacji pozarządowych zajmujących się działalnością turystyczną i agroturystyczną. 3. Zwiększenie liczby podmiotów gospodarczych wykorzystujących odnawialne źródła energii lub produkujących biopaliwa. Obszary tematyczne, na których koncentrują się przedsięwzięcia zawarte w LSR: agroturystyka i turystyka wiejska, ochrona dziedzictwa kulturowego i kulinarnego, wykorzystanie zasobów naturalnych i odnawialnych źródeł energii, ekologia i ochrona środowiska, rozwój przedsiębiorczości, poprawa infrastruktury wiejskiej, promocja produktu lokalnego. Grupy docelowe przedsięwzięć określonych w LSR: rolnicy zainteresowani dywersyfikacją swojej działalności, mikroprzedsiębiorcy, samorządy gmin, kościoły i związki wyznaniowe, organizacje pożytku publicznego, gospodarstwa agroturystyczne, instytucje kultury. Wieczfnia Kościelna Baranowo Lelis Krzynowłoga Dzierzgowo Jednorożec Mała Lipowiec Mława Lubowidz Kuczbork-Osada Kościelny Szydłowo Olszewo-Borki Ostrołęka Przasnysz Wiśniewo Czernice Krasnosielc Troszyn Żuromin Borowe Szreńsk Przasnysz Rzekuń Stupsk Grudusk Sypniewo Lutocin Płoniawy-Bramura Młynarze Czerwin Bieżuń Radzanów Regimin Strzegowo Szczutowo Opinogóra Krasne Różan Goworowo Stary Rościszewo Górna Czerwonka Lubotyń Wąsewo Siemiątkowo Ciechanów Maków Sierpc Koziebrodzkie Ciechanów Ostrów Mazowiecka Karniewo Zawidz Glinojeck Gołymin-Ośrodek Szelków Rzewnie Ostrów Andrzejewo Sierpc Mazowiecka Szulborze Mochowo Raciąż Ojrzeń Długosiodło Zaręby Sońsk Wielkie Kościelne Boguty-Pianki Gozdowo Raciąż Gzy Pułtusk Brok Małkinia Drobin Baboszewo Obryte Rząśnik Górna Nur Nowe Ceranów Sochocin Brudzeń Bielsk Miasto Świercze Brańszczyk Staroźreby Winnica Sadowne Duży Płońsk Zatory Stara Biała Dzierzążnia Pokrzywnica Kosów Lacki Sterdyń Płońsk Joniec Wyszków Radzanowo Nasielsk Stoczek Bulkowo Somianka Łochów Nowy Duninów Płock Sabnie Naruszewo Załuski Serock Zabrodzie Pomiechówek Słupno Bodzanów Dąbrówka Jadów Miedzna Jabłonna Gostynin Zakroczym Lacka Łąck Mała Wieś Czerwińsk Nowy Dwór Wieliszew Liw Radzymin Sokołów Gąbin nad Wisłą Nieporęt Tłuszcz Korytnica Gostynin Wyszogród Jabłonna Klembów Strachówka Węgrów SokołówPodlaski Repki Słubice Legionowo Podlaski Korczew Leoncin Czosnów Wołomin Szczawin Poświętne Liw Bielany Brochów Łomianki Marki Kobyłka Dobre Wierzbno Kościelny Sanniki Iłów Młodzieszyn Izabelin Paprotnia Przesmyki Platerów Sarnaki Ząbki Pacyna Zielonka Leszno Stanisławów Grębków Mokobody Kampinos Stare Babice Suchożebry Sulejówek Sochaczew Ożarów Halinów Dębe Jakubów Łosice Stara Rybno Sochaczew Warszawa Kałuszyn Wielkie Mordy Kornica Mińsk Siedlce Sochaczew Błonie Nowa Sucha Teresin Baranów Pruszków Piastów Kotuń Siedlce Olszanka Wiązowna Michałowice Józefów Mińsk Huszlew Mrozy Milanówek Podkowa Raszyn Otwock Cegłów Skórzec Grodzisk Leśna Wiśniew Zbuczyn Wiskitki Lesznowola Konstancin- Siennica -Jeziorna Kołbiel Żyrardów Karczew Nadarzyn Wodynie Domanice Żabia Piaseczno Celestynów Latowicz Radziejowice Wola Góra Puszcza Tarczyn Prażmów Kalwaria Osieck Pilawa Parysów Borowie Mariańska Sobienie-Jeziory Mszczonów Pniewy Miastków Grójec Chynów GarwolinGarwolin Kościelny Wilga Górzno Łaskarzew Belsk Jasieniec Warka Żelechów Duży Magnuszew Łaskarzew Błędów Goszczyn Grabów Sobolew nad Pilicą Trojanów Promna Maciejowice Nowe Miasto Mogielnica Białobrzegi Stromiec nad Pilicą Głowaczów Wyśmierzyce Kozienice Klwów Radzanów Błotnica Stara Sieciechów Odrzywół Jedlińsk Jastrzębia Garbatka Potworów Pionki Letnisko Przytyk Pionki Gniewoszów Rusinów Zakrzew Policzna Jedlnia-Letnisko Gielniów Wieniawa Wolanów Radom Gózd Zwoleń Przysucha Przyłęk Orońsko Kowala Tczów granica województwa Borkowice Skaryszew Kazanów Chotcza granice powiatów Wierzbica Chlewiska Jastrząb Ciepielów Szydłowiec Mirów granice gmin Iłża Lipsko Rzeczniów Solec nad Wisłą Sienno km Forma prawna: stowarzyszenie Adres siedziby: ul. L. Mieczkowskiego Ostrów Mazowiecka tel./faks: lgd@zielonesiodlo.pl Osoba do kontaktu: Adriana Rukat, tel Zasięg terytorialny: Powiat ostrowski Gminy: Andrzejewo, Boguty-Pianki, Brok, Małkinia Górna, Nur, Ostrów Mazowiecka, Stary Lubotyń, Szulborze Wielkie, Wąsewo, Zaręby Kościelne 70 Lokalne Grupy Działania zmieniają Mazowsze

73 Projekty realizowane na terenie Lokalnej Grupy Działania Zielone Sioło Poszukiwanie korzeni Dziś młodzież coraz mniejszą wagę przywiązuje do historii, szczególnie dotyczącej swojego regionu, do dawnych zwyczajów, obyczajów panujących niegdyś w miejscu, w którym obecnie mieszka. Wszystkie komórki Towarzystwa Uniwersytetów Ludowych od wielu lat walczą z tą tendencją. Oddział w Lubiejewie także. Chcąc przekazać wiedzę o przeszłości naszych ziem, czyli Kurpiowszczyzny, zorganizowaliśmy cykl warsztatów artystycznych dla dzieci i młodzieży mówi Sławomir Konarzewski, prezes lubiejewskiego TUL. Odtwarzaliśmy wówczas m.in. pieśni ludowe czy wszelkiej maści obrzędowość, np. wielkanocną bądź pogrzebową. Zorganizowaliśmy też warsztaty rękodzielnicze: wycinanie kwiatów z bibuły, malowanie pisanek, naukę tkania. Wszystko pod okiem artystów ludowych wspomina i zwraca uwagę, że agresywna kultura masowa odcina dziś młodych od swoich korzeni. Mimo tej tendencji, nasza młodzież chętnie uczestniczyła w zajęciach. Może jest więc jakieś światełko w tunelu? dodaje z uśmiechem Konarzewski. Projekt: Odkrywamy zapomniane piękno poznanie i nauka ginących zawodów i zwyczajów ludowych związanych z rokiem obrzędowym na obszarze powiatu ostrowskiego Beneficjent: Towarzystwo Uniwersytetów Ludowych reprezentowane przez prezesa i wiceprezesa Oddz. Regionalnego TUL w Starym Lubiejewie Działanie: 413-MP Wdrażanie lokalnych strategii rozwoju (małe projekty) Wartość projektu: ok. 34,6 tys. zł Dofinansowanie: ok. 24,2 tys. zł Okres realizacji: wrzesień listopad 2011 PRZEWODNIK PO PROJEKTACH ZREALIZOWANYCH W RAMACH OSI 4 LEADER PROW

74 Projekty realizowane na terenie Lokalnej Grupy Działania Zielone Sioło Dziki Zachód na dożynkach Konne popisy kaskaderskie, jazda w siodle na czas czy klasyczne rodeo w postaci zaganiania bydła to tylko niewielka część atrakcji, które przyciągnęły tłumy na Piknik Jeździecki do gospodarstwa agroturystyczno-rekreacyjnego Zygi Ranch w Ugniewie. Mogliśmy także zobaczyć w akcji dzieci, bo maluchy startowały w różnych konkurencjach jeździeckich, m.in. technicznej jeździe, zwanej trailem wspomina Irena Szabłowska, organizatorka pikniku. Ale największe zainteresowanie wzbudziło kaskaderskie show z ogniem na koniach oraz występ zespołu country. Ludzie w kowbojskich kapeluszach bawili się przy dźwiękach gitar aż do północy dodaje. Kowbojska impreza połączona była z dwudniowymi gminnymi dożynkami, których największą gwiazdą był zespół Oddział Zamknięty. Piosenki, takie jak Moi przyjaciele czy Andzia i ja, rozgrzały do czerwoności publiczność. Po koncercie rockowej gwiazdy rozpoczął się wieczór cygański zagrał, zatańczył i zaśpiewał Bogdan Trojanek z zespołem Terne Roma. Całość zwieńczył pokaz fajerwerków. Projekt: Piknik jeździecki Zygi Ranch, Ugniewo 2011 Beneficjent: Janusz Szabłowski Działanie: 413-MP Wdrażanie lokalnych strategii rozwoju (małe projekty) Wartość projektu: ok. 34,8 tys. zł Dofinansowanie: ok. 24,4 tys. zł Okres realizacji: luty wrzesień Lokalne Grupy Działania zmieniają Mazowsze

75 Projekty realizowane na terenie Lokalnej Grupy Działania Zielone Sioło Mały wielki efekt Przed remontem były tam stare betonowe płytki, które jak nietrudno się domyślić niekoniecznie leżały w poziomie. Nie można było w tym przypadku mówić ani o wygodzie, ani tym bardziej o estetyce wspomina stary chodnik, łączący szkołę z centrum Nuru, przewodniczący rady gminy Marek Góral. Po remoncie stał się jedynym miejscem spacerów naszych mieszkańców, którzy już nie muszą się wstydzić swojej głównej arterii. Trakt nareszcie nabrał blasku, a wraz z nim całe centrum wsi dodaje. Szeroki na trzy metry chodnik został wyniesiony ponad poziom okolicznych traw, rokrocznie zalewanych przy okazji obfitych deszczy. Niebagatelną rolę odgrywa ponadto oświetlenie, którego nie było cztery latarnie ułatwiające poruszanie się po zmroku. O poprawie niech najlepiej zaświadczy fakt, iż ta licząca prawie 300 metrów droga jest najczęściej używana przez rowerzystów i matki z wózkami podsumowuje przewodniczący. Projekt: Przebudowa ciągu pieszego wraz z budową oświetlenia w miejscowości Nur Beneficjent: Gmina Nur Działanie: Wdrażanie lokalnych strategii rozwoju (Odnowa i rozwój wsi) Wartość projektu: ok. 185,2 tys. zł Dofinansowanie: ok. 113,9 tys. zł Okres realizacji: marzec wrzesień 2011 PRZEWODNIK PO PROJEKTACH ZREALIZOWANYCH W RAMACH OSI 4 LEADER PROW

76 Lokalna Grupa Działania Ziemi Mińskiej Czarnia Myszyniec Łyse Chorzele Kadzidło CELE LOKALNEJ STRATEGII ROZWOJU Cel ogólny: Waloryzacja zasobów przyrodniczo-kulturowych obszaru Ziemi Mińskiej 1. Rozbudowa infrastruktury lokalnej z uwzględnieniem potrzeb osób niepełnosprawnych. 2. Tworzenie produktów turystycznych Ziemi Mińskiej przy wykorzystaniu zasobów przyrodniczo-kulturowych. 3. Promocja produktów i usług regionalnych oraz walorów turystycznych. 4. Wspieranie działalności gospodarczej, m.in. w kierunku rozwoju turystyki i rekreacji. 5. Poprawa infrastruktury okołodrogowej i towarzyszącej drogom. 6. Wsparcie działań proekologicznych oraz projektów innowacyjnych. Cel ogólny: Rozwijanie aktywności społecznej oraz poprawa jakości życia mieszkańców Ziemi Mińskiej 1. Lepszy dostęp mieszkańców do informacji, edukacji, kultury i sportu. 2. Rozwój lokalnego rynku pracy, szczególnie dla młodych ludzi do 25. roku życia. 3. Wsparcie rozwoju organizacji pozarządowych i grup nieformalnych oraz podejmowanej przez nich działalności społecznej. 4. Powstawanie nowych lub modernizacja istniejących obiektów infrastruktury społecznej bądź kulturowej. Obszary tematyczne, na których koncentrują się przedsięwzięcia zawarte w LSR: poprawa infrastruktury wiejskiej, wykorzystanie odnawialnych źródeł energii, wsparcie nowych technologii, rozwój przedsiębiorczości, agroturystyka i turystyka wiejska, ochrona dziedzictwa kulturowego i walorów przyrodniczych, ochrona dziedzictwa kulinarnego, wykorzystanie zasobów naturalnych, ochrona środowiska i ekologia, promocja produktu lokalnego. Grupy docelowe przedsięwzięć określonych w LSR: samorządy, organizacje pozarządowe, domy kultury, szkoły, rolnicy i leśnicy, przedsiębiorcy, osoby fizyczne mieszkańcy obszaru LGD. Wieczfnia Kościelna Baranowo Lelis Krzynowłoga Dzierzgowo Jednorożec Mała Lipowiec Mława Lubowidz Kuczbork-Osada Kościelny Szydłowo Olszewo-Borki Ostrołęka Przasnysz Wiśniewo Czernice Krasnosielc Troszyn Żuromin Borowe Szreńsk Przasnysz Rzekuń Stupsk Grudusk Sypniewo Lutocin Płoniawy-Bramura Młynarze Czerwin Bieżuń Radzanów Regimin Strzegowo Szczutowo Opinogóra Krasne Różan Goworowo Stary Rościszewo Górna Czerwonka Lubotyń Wąsewo Siemiątkowo Ciechanów Maków Sierpc Koziebrodzkie Ciechanów Ostrów Mazowiecka Karniewo Zawidz Glinojeck Gołymin-Ośrodek Szelków Rzewnie Ostrów Andrzejewo Sierpc Mazowiecka Szulborze Mochowo Raciąż Ojrzeń Długosiodło Zaręby Sońsk Wielkie Kościelne Boguty-Pianki Gozdowo Raciąż Gzy Pułtusk Brok Małkinia Drobin Baboszewo Obryte Rząśnik Górna Nur Nowe Ceranów Sochocin Brudzeń Bielsk Miasto Świercze Brańszczyk Staroźreby Winnica Sadowne Duży Płońsk Zatory Stara Biała Dzierzążnia Pokrzywnica Kosów Lacki Sterdyń Płońsk Joniec Wyszków Radzanowo Nasielsk Stoczek Bulkowo Somianka Łochów Nowy Duninów Płock Sabnie Naruszewo Załuski Serock Zabrodzie Pomiechówek Słupno Bodzanów Dąbrówka Jadów Miedzna Jabłonna Gostynin Zakroczym Lacka Łąck Mała Wieś Czerwińsk Nowy Dwór Wieliszew Liw Radzymin Sokołów Gąbin nad Wisłą Nieporęt Tłuszcz Korytnica Gostynin Wyszogród Jabłonna Klembów Strachówka Węgrów SokołówPodlaski Repki Słubice Legionowo Podlaski Korczew Leoncin Czosnów Wołomin Szczawin Poświętne Liw Bielany Brochów Łomianki Marki Kobyłka Dobre Wierzbno Kościelny Sanniki Iłów Młodzieszyn Izabelin Paprotnia Przesmyki Platerów Sarnaki Ząbki Pacyna Zielonka Leszno Stanisławów Grębków Mokobody Kampinos Stare Babice Suchożebry Sulejówek Sochaczew Ożarów Halinów Dębe Jakubów Łosice Stara Rybno Sochaczew Warszawa Kałuszyn Wielkie Mordy Kornica Mińsk Siedlce Sochaczew Błonie Nowa Sucha Teresin Baranów Pruszków Piastów Kotuń Siedlce Olszanka Wiązowna Michałowice Józefów Mińsk Huszlew Mrozy Milanówek Podkowa Raszyn Otwock Cegłów Skórzec Grodzisk Leśna Wiśniew Zbuczyn Wiskitki Lesznowola Konstancin- Siennica -Jeziorna Kołbiel Żyrardów Karczew Nadarzyn Wodynie Domanice Żabia Piaseczno Celestynów Latowicz Radziejowice Wola Góra Puszcza Tarczyn Prażmów Kalwaria Osieck Pilawa Parysów Borowie Mariańska Sobienie-Jeziory Mszczonów Pniewy Miastków Grójec Chynów GarwolinGarwolin Kościelny Wilga Górzno Łaskarzew Belsk Jasieniec Warka Żelechów Duży Magnuszew Łaskarzew Błędów Goszczyn Grabów Sobolew nad Pilicą Trojanów Promna Maciejowice Nowe Miasto Mogielnica Białobrzegi Stromiec nad Pilicą Głowaczów Wyśmierzyce Kozienice Klwów Radzanów Błotnica Stara Sieciechów Odrzywół Jedlińsk Jastrzębia Garbatka Potworów Pionki Letnisko Przytyk Pionki Gniewoszów Rusinów Zakrzew Policzna Jedlnia-Letnisko Gielniów Wieniawa Wolanów Radom Gózd Zwoleń Przysucha Przyłęk Orońsko Kowala Tczów granica województwa Borkowice Skaryszew Kazanów Chotcza granice powiatów Wierzbica Chlewiska Jastrząb Ciepielów Szydłowiec Mirów granice gmin Iłża Lipsko Rzeczniów Solec nad Wisłą Sienno km Forma prawna: stowarzyszenie Adres siedziby: ul. Warszawska Mińsk tel./faks: biuro@lgdziemiminskiej.pl Osoba do kontaktu: Karol Chróścik, tel Piotr Rawski, tel Zasięg terytorialny: Powiat miński Gminy: Dębe Wielkie, Dobre, Halinów, Jakubów, Mińsk, Siennica, Stanisławów 74 Lokalne Grupy Działania zmieniają Mazowsze

77 Projekty realizowane na terenie Lokalnej Grupy Działania Ziemi Mińskiej Nowe życie Trzeba było położyć 190 m kw. poszycia dachowego, żeby świetlica w Dębem Wielkim, znajdująca się w budynku strażnicy Ochotniczej Straży Pożarnej, znów funkcjonowała jak dawniej. Bo należy podkreślić, że jest to jedno z nielicznych miejsc we wsi, gdzie nie tylko dzieci przychodzą bawić się i odrabiać lekcje. Można tu również organizować wiejskie zebrania oraz wystawiać co często się zdarza sztuki teatralne dla najmłodszych. W 2010 r. władze OSP zaczęły się zastanawiać nad dalszym losem placówki, bo dach strażnicy zaczął przeciekać. Pieniądze na naprawę znalazły się rok później. Dzięki nim oprócz poszycia dachowego wymieniono również krokwie oraz niespełniające już swego zadania rynny. Komfortowymi warunkami zarówno dzieci, jak i starsi mogą się cieszyć od marca 2012 r. Znów bez problemu można organizować imprezy kulturalno- -edukacyjne, jak choćby te z udziałem kombatantów opowiadających o walkach pod Dębem Wielkim we wrześniu 1939 r. Projekt: Podniesienie jakości życia mieszkańców poprzez remont strażnicy w Dębem Wielkim, pełniącej funkcję świetlicy wiejskiej Beneficjent: Ochotnicza Straż Pożarna w Dębem Wielkim Działanie: 413-MP Wdrażanie lokalnych strategii rozwoju (małe projekty) Wartość projektu: ok. 34,8 tys. zł Dofinansowanie: ok. 22,5 tys. zł Okres realizacji: grudzień 2011 marzec 2012 PRZEWODNIK PO PROJEKTACH ZREALIZOWANYCH W RAMACH OSI 4 LEADER PROW

78 Projekty realizowane na terenie Lokalnej Grupy Działania Ziemi Mińskiej Widelec, Tarabak i krasnoludki Sienniczanie już dawno się tak nie śmiali jak podczas Siennickich Spotkań Kabaretowych. Powodów było kilka. Pierwszy z nich to Tarabak, lokalna grupa kabaretowa, złożona z uczniów z miejscowego zespołu szkół. Kolejny to już profesjonalny kabaret Widelec z Białegostoku, który na swoim koncie ma m.in. zwycięstwo w 2008 r. w jednym z najbardziej prestiżowych przeglądów kabaretowych PAKA. Który z nich wypadł lepiej? Oba zdobyły serca widzów, ale widać było lata doświadczeń Widelca, który zaprezentował się bardziej profesjonalnie. Wierzę jednak, że za kilka lat nasi komicy nabiorą doświadczenia i będą równie zabawni mówi Elżbieta Jurkowska z Gminnej Biblioteki Publicznej, będącej jednym ze współorganizatorów imprezy. Nic jednak nie przebiło występu specjalnego, mianowicie Sierotki Marysi, spektaklu na wesoło, zagranego przez rodziców dzieci z naszego gminnego przedszkola. Wszyscy zrywaliśmy boki ze śmiechu, bo jak można się od tego powstrzymać, widząc znane osoby w przebraniach krasnali? Projekt: Siennickie Spotkanie Kabaretowe Beneficjent: Gmina Siennica Działanie: 413-MP Wdrażanie lokalnych strategii rozwoju (małe projekty) Wartość projektu: ok. 15,2 tys. zł Dofinansowanie: ok. 7 tys. zł Okres realizacji: wrzesień Lokalne Grupy Działania zmieniają Mazowsze

79 Projekty realizowane na terenie Lokalnej Grupy Działania Ziemi Mińskiej Sportowo i społecznie Niemal każdy wielki piłkarz, od Diego Maradony po Roberta Lewandowskiego, swoją przygodę z futbolem zaczynał na boisku, które było najbliżej domu. Rzadko kto miał komfortowe warunki i mógł pograć na prawdziwej murawie najczęściej były to betonowe place, ugory, kawałek trawnika. Od 2008 r. gminy w całej Polsce oddają do użytku Orliki, by dzieci, młodzież i dorośli mogli uprawiać sport w nowoczesnych warunkach. W miejscowościach Długa Szlachecka i Cisie Orlików nie wybudowano, ale boiska ze sztuczną murawą powstały. Są co prawda nieco mniejsze i nie mają sztucznego oświetlenia, ale dają tyle samo radości z gry. I nie chodzi wyłącznie o piłkę nożną, obiekty mają charakter wielofunkcyjny, można na nich grać także w piłkę ręczną, koszykówkę, siatkówkę czy badmintona. Mieszkańcy zyskali tym samym swoje małe centra sportowe. W ramach tego samego projektu w Długiej Szlacheckiej zmodernizowano świetlicę, dzięki czemu dzieci mogą się tam bawić w bardziej komfortowych warunkach. Ponadto zmieniono nieco zastosowanie tamtejszego placu zabaw, przekształcając go w ogólnodostępny ogródek jordanowski. Projekt: Modernizacja budynku świetlicy wiejskiej, budowa wielofunkcyjnego boiska sportowego i placu zabaw dla dzieci w miejscowości Długa Szlachecka oraz budowa wielofunkcyjnego boiska sportowego w miejscowości Cisie Beneficjent: Gmina Halinów Działanie: Wdrażanie lokalnych strategii rozwoju (Odnowa i rozwój wsi) Wartość projektu: ok. 846 tys. zł Dofinansowanie: ok. 500 tys. zł Okres realizacji: wrzesień 2010 marzec 2011 PRZEWODNIK PO PROJEKTACH ZREALIZOWANYCH W RAMACH OSI 4 LEADER PROW

80 Stowarzyszenie Dziedzictwo i Rozwój Czarnia Myszyniec Łyse Chorzele Kadzidło CELE LOKALNEJ STRATEGII ROZWOJU Cel ogólny: Podniesienie atrakcyjności turystycznej i wypoczynkowej obszaru LGD 1. Ochrona zasobów przyrody ze szczególnym uwzględnieniem sieci Natura Turystyka jako alternatywna forma rozwoju obszaru LGD Dziedzictwo i Rozwój. Cel ogólny: Dziedzictwo kulturowe ważnym czynnikiem rozwoju, integracji i promocji obszaru Cel szczegółowy: 1. Rozwój życia kulturalnego, promocja walorów i podtrzymywanie tożsamości społeczności wiejskiej obszaru LGD. Cel ogólny: Aktywizacja zawodowa i społeczna mieszkańców obszaru LGD 1. Wspieranie rozwoju przedsiębiorczości wiejskiej i gospodarstw rolnych. 2. Działania edukacyjne, szkoleniowe i informacyjne LGD na rzecz mieszkańców. Obszary tematyczne, na których koncentrują się przedsięwzięcia zawarte w LSR: wykorzystanie walorów przyrodniczych, historycznych i kulturowych obszaru, budowa wizerunku kulturalnego, rozwój przedsiębiorczości i podniesienie świadomości i wykształcenia mieszkańców. Grupy docelowe przedsięwzięć określonych w LSR: mieszkańcy obszaru objętego LSR, JST, przedsiębiorcy, rolnicy, organizacje samorządowe, instytucje kultury, biblioteki, parafie. Wieczfnia Kościelna Baranowo Lelis Krzynowłoga Dzierzgowo Jednorożec Mała Lipowiec Mława Lubowidz Kuczbork-Osada Kościelny Szydłowo Olszewo-Borki Ostrołęka Przasnysz Wiśniewo Czernice Krasnosielc Troszyn Żuromin Borowe Szreńsk Przasnysz Rzekuń Stupsk Grudusk Sypniewo Lutocin Płoniawy-Bramura Młynarze Czerwin Bieżuń Radzanów Regimin Strzegowo Szczutowo Opinogóra Krasne Różan Goworowo Stary Rościszewo Górna Czerwonka Lubotyń Wąsewo Siemiątkowo Ciechanów Maków Sierpc Koziebrodzkie Ciechanów Ostrów Mazowiecka Karniewo Zawidz Glinojeck Gołymin-Ośrodek Szelków Rzewnie Ostrów Andrzejewo Sierpc Mazowiecka Szulborze Mochowo Raciąż Ojrzeń Długosiodło Zaręby Sońsk Wielkie Kościelne Boguty-Pianki Gozdowo Raciąż Gzy Pułtusk Brok Małkinia Drobin Baboszewo Obryte Rząśnik Górna Nur Nowe Ceranów Sochocin Brudzeń Bielsk Miasto Świercze Brańszczyk Staroźreby Winnica Sadowne Duży Płońsk Zatory Stara Biała Dzierzążnia Pokrzywnica Kosów Lacki Sterdyń Płońsk Joniec Wyszków Radzanowo Nasielsk Stoczek Bulkowo Somianka Łochów Nowy Duninów Płock Sabnie Naruszewo Załuski Serock Zabrodzie Pomiechówek Słupno Bodzanów Dąbrówka Jadów Miedzna Jabłonna Gostynin Zakroczym Lacka Łąck Mała Wieś Czerwińsk Nowy Dwór Wieliszew Liw Radzymin Sokołów Gąbin nad Wisłą Nieporęt Tłuszcz Korytnica Gostynin Wyszogród Jabłonna Klembów Strachówka Węgrów SokołówPodlaski Repki Słubice Legionowo Podlaski Korczew Leoncin Czosnów Wołomin Szczawin Poświętne Liw Bielany Brochów Łomianki Marki Kobyłka Dobre Wierzbno Kościelny Sanniki Iłów Młodzieszyn Izabelin Paprotnia Przesmyki Platerów Sarnaki Ząbki Pacyna Zielonka Leszno Stanisławów Grębków Mokobody Kampinos Stare Babice Suchożebry Sulejówek Sochaczew Ożarów Halinów Dębe Jakubów Łosice Stara Rybno Sochaczew Warszawa Kałuszyn Wielkie Mordy Kornica Mińsk Siedlce Sochaczew Błonie Nowa Sucha Teresin Baranów Pruszków Piastów Kotuń Siedlce Olszanka Wiązowna Michałowice Józefów Mińsk Huszlew Mrozy Milanówek Podkowa Raszyn Otwock Cegłów Skórzec Grodzisk Leśna Wiśniew Zbuczyn Wiskitki Lesznowola Konstancin- Siennica -Jeziorna Kołbiel Żyrardów Karczew Nadarzyn Wodynie Domanice Żabia Piaseczno Celestynów Latowicz Radziejowice Wola Góra Puszcza Tarczyn Prażmów Kalwaria Osieck Pilawa Parysów Borowie Mariańska Sobienie-Jeziory Mszczonów Pniewy Miastków Grójec Chynów GarwolinGarwolin Kościelny Wilga Górzno Łaskarzew Belsk Jasieniec Warka Żelechów Duży Magnuszew Łaskarzew Błędów Goszczyn Grabów Sobolew nad Pilicą Trojanów Promna Maciejowice Nowe Miasto Mogielnica Białobrzegi Stromiec nad Pilicą Głowaczów Wyśmierzyce Kozienice Klwów Radzanów Błotnica Stara Sieciechów Odrzywół Jedlińsk Jastrzębia Garbatka Potworów Pionki Letnisko Przytyk Pionki Gniewoszów Rusinów Zakrzew Policzna Jedlnia-Letnisko Gielniów Wieniawa Wolanów Radom Gózd Zwoleń Przysucha Przyłęk Orońsko Kowala Tczów granica województwa Borkowice Skaryszew Kazanów Chotcza granice powiatów Wierzbica Chlewiska Jastrząb Ciepielów Szydłowiec Mirów granice gmin Iłża Lipsko Rzeczniów Solec nad Wisłą Sienno km Forma prawna: stowarzyszenie Adres siedziby: ul. Wojska Polskiego 80A Zwoleń tel./faks: stowarzyszeniedir@o2.pl Osoba do kontaktu: Zbigniew Buczma, tel Zasięg terytorialny: Powiat zwoleński Gminy: Kazanów, Zwoleń, Policzna, Przyłęk, Tczów Powiat radomski Gminy: Gózd, Iłża, Jastrzębia, Jedlnia- Letnisko, Pionki Powiat lipski Gmina: Ciepielów 78 Lokalne Grupy Działania zmieniają Mazowsze

81 Projekty realizowane na terenie Stowarzyszenia Dziedzictwo i Rozwój Zaczęło się od trzonowca Był rok 1983, kiedy kolekcjoner i miłośnik zabytków Jan Grudzień podczas wydobywania żwiru w dolinie rzeki Zwolenka w Zwoleniu zauważył dziwnie wyglądający ząb. Jak wykazały ekspertyzy, był to ząb trzonowy mamuta, który jak magnes zadziałał na polskich archeologów. Przyjechali i znaleźli jeszcze inne kości ssaków plejstoceńskich oraz narzędzia krzemienne ze starszej epoki kamienia paleolitu. Odkryli ślady pobytów neandertalczyków i ich polowań na duże zwierzęta nawet sprzed 80 tys. lat. W sumie odkopali 331 wytworów krzemiennych mówi Elżbieta Nowakowska, dyrektorka zwoleńskiego muzeum, która postanowiła upamiętnić tę historię. Stworzyliśmy stałą wystawę na głównym placu w Zwoleniu. Są to cztery dwustronne plansze ukazujące pracę archeologów, a trwała ona dość długo, bo do 1990 r. Obrazują również, jak wyglądały te tereny kilkadziesiąt tysięcy lat temu. Chcieliśmy, by również przyjezdni wiedzieli o naszym odkryciu, zwłaszcza że to właśnie u nas odnaleziono ślady neandertalczyków wysunięte najbardziej na północ kontynentu dodaje dyrektorka muzeum. Projekt: Zwoleńscy łowcy z epoki kamienia Beneficjent: Muzeum Regionalne w Zwoleniu Działanie: 413-MP Wdrażanie lokalnych strategii rozwoju (małe projekty) Wartość projektu: ok. 7,8 tys. zł Dofinansowanie: ok. 5,3 tys. zł. Okres realizacji: grudzień 2011 grudzień 2012 PRZEWODNIK PO PROJEKTACH ZREALIZOWANYCH W RAMACH OSI 4 LEADER PROW

82 Projekty realizowane na terenie Stowarzyszenia Dziedzictwo i Rozwój Gościu odpocznij sobie Jan Kochanowski wielkim poetą był z tym stwierdzeniem pewnie zgodziliby się wszyscy, którzy w 2011 r. przybyli do miejsca urodzin twórcy Trenów na XII Dni Sycyny. Część nieoficjalną rozpoczął bieg przełajowy Wokół gniazda ojczystego Jana Kochanowskiego, który zgromadził rzeszę uczestników z różnych stron Polski. W części oficjalnej burmistrz Zwolenia Bogusława Jaworska uroczyście otworzyła park, który przeszedł modernizację i w nowej szacie stanowi piękny element krajobrazu i znakomite miejsce wypoczynku zarówno dla mieszkańców, jak i turystów wspomina Edyta Sulima, sekretarz powiatu zwoleńskiego. A potem już tylko zabawa, której nie była w stanie zepsuć nawet pogoda. Deszcz nie przeszkadzał zgromadzonej publiczności w tańcu i śpiewie, do których zachęcali występujący artyści: rosyjskie trio Borysa Somerschafa oraz zespoły Dysko Boys i Roxy. Niespodziewanym punktem programu był występ Kapeli Zdzisława Kwapińskiego, grającej tradycyjną muzykę ludową, goszczącej niegdyś na uroczystościach w Sycynie i okolicach. Całość zwieńczył pokaz fajerwerków. Projekt: XII Dni Sycyny Dni Jana Kochanowskiego Beneficjent: Powiat Zwoleński Działanie: 413-MP Wdrażanie lokalnych strategii rozwoju (małe projekty) Wartość projektu: ok. 12,9 tys. zł Dofinansowanie: ok. 8,1 tys. zł Okres realizacji: wrzesień 2010 grudzień Lokalne Grupy Działania zmieniają Mazowsze

83 Projekty realizowane na terenie Stowarzyszenia Dziedzictwo i Rozwój Facelifting Ciepielowa Klepisko z drobnym żwirem przed kościołem, które parkingiem było jedynie z nazwy, zarośnięte pobocze drogi powiatowej i dziko ujeżdżony fragment przycmentarnego trawnika, na którym parkowali swoje auta kierowcy. Tego w Ciepielowie już nie ma. I całe szczęście przyznaje z ulgą Mariusz Borek z tamtejszego urzędu gminy. Przed kościołem powstał parking z prawdziwego zdarzenia na niemal sto samochodów, pobocze wypiękniało za sprawą chodnika z kostki brukowej, który ciągnie się niemal wzdłuż całej miejscowości. Uroku dodają mu ławeczki, kosze na śmieci i krzewy ozdobne. Przy cmentarzu również pojawił się parking, który może pomieścić aut wylicza. Projekt: Poprawa wizerunku otoczenia kościoła w Ciepielowie oraz bezpieczeństwa mieszkańców poprzez budowę parkingów i chodników do cmentarza parafialnego wraz z małą architekturą krajobrazu Beneficjent: Gmina Ciepielów Działanie: Wdrażanie lokalnych strategii rozwoju (Odnowa i rozwój wsi) Wartość projektu: ok. 452,3 tys. zł Dofinansowanie: ok. 258,3 tys. zł Okres realizacji: wrzesień 2011 styczeń 2013 Ale to nie wszystko Pozytywne zmiany wpłynęły również na sferę sacrum. Blasku nabrał przykościelny krzyż, ponieważ zmiany związane z remontem chodnika umożliwiły jego przesunięcie i umiejscowienie na wyeksponowanej części placu oraz podniesienie figury. PRZEWODNIK PO PROJEKTACH ZREALIZOWANYCH W RAMACH OSI 4 LEADER PROW

84 Stowarzyszenie Kapitał Praca Rozwój Czarnia Myszyniec Łyse Chorzele Kadzidło CELE LOKALNEJ STRATEGII ROZWOJU Cel ogólny: Wdrożenie sieciowego produktu turystycznego promowanego i sprzedawanego pod wspólną marką Europejski Park Edukacji 1. Rozbudowa bazy gastronomicznej, podniesienie jakości obsługi turystów oraz oferowanych im posiłków ze szczególnym uwzględnieniem tradycyjnej kuchni polskiej i regionalnej. 2. Wzrost atrakcyjności turystycznej obszaru poprzez: wytyczenie i oznakowanie nowych szlaków turystycznych, rozbudowę bazy sportowo-rekreacyjnej, racjonalne wykorzystywanie zasobów środowiska naturalnego, koordynację działań o charakterze kulturalnym, promocję twórczości ludowej, obyczajów i tradycji. 3. Wdrożenie zintegrowanego systemu promocji i informacji turystycznej dotyczącej całego obszaru. Cel ogólny: Poprawa jakości życia mieszkańców poprzez różnicowanie działalności gospodarczej, tworzenie pozarolniczych miejsc pracy oraz wykorzystywanie nowoczesnych technik i technologii 1. Rozwój usług dla ludności. 2. Rozwijanie przetwórstwa produktów rolnych lub jadalnych produktów leśnych. 3. Rozwój rzemiosła i rękodzielnictwa. 4. Wykorzystywanie nowoczesnych technik i technologii. Obszary tematyczne, na których koncentrują się przedsięwzięcia zawarte w LSR: tworzenie i rozwój mikroprzedsiębiorstw, pogłębianie lokalnej tożsamości, promowanie walorów turystycznych i produktów rolnych, zwiększenie atrakcyjności gmin i terenów LGD. Grupy docelowe przedsięwzięć określonych w LSR: przedsiębiorcy i mieszkańcy z terenu LGD. Wieczfnia Kościelna Baranowo Lelis Krzynowłoga Dzierzgowo Jednorożec Mała Lipowiec Mława Lubowidz Kuczbork-Osada Kościelny Szydłowo Olszewo-Borki Ostrołęka Przasnysz Wiśniewo Czernice Krasnosielc Troszyn Żuromin Borowe Szreńsk Przasnysz Rzekuń Stupsk Grudusk Sypniewo Lutocin Płoniawy-Bramura Młynarze Czerwin Bieżuń Radzanów Regimin Strzegowo Szczutowo Opinogóra Krasne Różan Goworowo Stary Rościszewo Górna Czerwonka Lubotyń Wąsewo Siemiątkowo Ciechanów Maków Sierpc Koziebrodzkie Ciechanów Ostrów Mazowiecka Karniewo Zawidz Glinojeck Gołymin-Ośrodek Szelków Rzewnie Ostrów Andrzejewo Sierpc Mazowiecka Szulborze Mochowo Raciąż Ojrzeń Długosiodło Zaręby Sońsk Wielkie Kościelne Boguty-Pianki Gozdowo Raciąż Gzy Pułtusk Brok Małkinia Drobin Baboszewo Obryte Rząśnik Górna Nur Nowe Ceranów Sochocin Brudzeń Bielsk Miasto Świercze Brańszczyk Staroźreby Winnica Sadowne Duży Płońsk Zatory Stara Biała Dzierzążnia Pokrzywnica Kosów Lacki Sterdyń Płońsk Joniec Wyszków Radzanowo Nasielsk Stoczek Bulkowo Somianka Łochów Nowy Duninów Płock Sabnie Naruszewo Załuski Serock Zabrodzie Pomiechówek Słupno Bodzanów Dąbrówka Jadów Miedzna Jabłonna Gostynin Zakroczym Lacka Łąck Mała Wieś Czerwińsk Nowy Dwór Wieliszew Liw Radzymin Sokołów Gąbin nad Wisłą Nieporęt Tłuszcz Korytnica Gostynin Wyszogród Jabłonna Klembów Strachówka Węgrów SokołówPodlaski Repki Słubice Legionowo Podlaski Korczew Leoncin Czosnów Wołomin Szczawin Poświętne Liw Bielany Brochów Łomianki Marki Kobyłka Dobre Wierzbno Kościelny Sanniki Iłów Młodzieszyn Izabelin Paprotnia Przesmyki Platerów Sarnaki Ząbki Pacyna Zielonka Leszno Stanisławów Grębków Mokobody Kampinos Stare Babice Suchożebry Sulejówek Sochaczew Ożarów Halinów Dębe Jakubów Łosice Stara Rybno Sochaczew Warszawa Kałuszyn Wielkie Mordy Kornica Mińsk Siedlce Sochaczew Błonie Nowa Sucha Teresin Baranów Pruszków Piastów Kotuń Siedlce Olszanka Wiązowna Michałowice Józefów Mińsk Huszlew Mrozy Milanówek Podkowa Raszyn Otwock Cegłów Skórzec Grodzisk Leśna Wiśniew Zbuczyn Wiskitki Lesznowola Konstancin- Siennica -Jeziorna Kołbiel Żyrardów Karczew Nadarzyn Wodynie Domanice Żabia Piaseczno Celestynów Latowicz Radziejowice Wola Góra Puszcza Tarczyn Prażmów Kalwaria Osieck Pilawa Parysów Borowie Mariańska Sobienie-Jeziory Mszczonów Pniewy Miastków Grójec Chynów GarwolinGarwolin Kościelny Wilga Górzno Łaskarzew Belsk Jasieniec Warka Żelechów Duży Magnuszew Łaskarzew Błędów Goszczyn Grabów Sobolew nad Pilicą Trojanów Promna Maciejowice Nowe Miasto Mogielnica Białobrzegi Stromiec nad Pilicą Głowaczów Wyśmierzyce Kozienice Klwów Radzanów Błotnica Stara Sieciechów Odrzywół Jedlińsk Jastrzębia Garbatka Potworów Pionki Letnisko Przytyk Pionki Gniewoszów Rusinów Zakrzew Policzna Jedlnia-Letnisko Gielniów Wieniawa Wolanów Radom Gózd Zwoleń Przysucha Przyłęk Orońsko Kowala Tczów granica województwa Borkowice Skaryszew Kazanów Chotcza granice powiatów Wierzbica Chlewiska Jastrząb Ciepielów Szydłowiec Mirów granice gmin Iłża Lipsko Rzeczniów Solec nad Wisłą Sienno km Forma prawna: stowarzyszenie Adres siedziby: ul. Berka Joselewicza Siedlce tel , , , biuro@skpr.pl Osoba do kontaktu: Jarosław Supera, tel Zasięg terytorialny: Powiat siedlecki Gminy: Domanice, Kotuń, Mokobody, Mordy, Przesmyki, Paprotnia, Siedlce, Skórzec, Suchożebry, Wiśniew, Zbuczyn, Wodynie Powiat miński Gminy: Cegłów, Kałuszyn, Latowicz, Mrozy Powiat węgrowski Gminy: Grębków, Liw, Miedzna, Wierzbno Powiat sokołowski Gminy: Bielany, Kosów Lacki, Sokołów Podlaski 82 Lokalne Grupy Działania zmieniają Mazowsze

85 Projekty realizowane na terenie Stowarzyszenia Kapitał Praca Rozwój Talibowie na festynie Niewiele imprez przyciąga na stadion w Cegłowie takie tłumy, co Sójka Mazowiecka. Liczne stoiska, pokazy, wystawy i koncerty tego żaden z mieszkańców nie może przegapić. Nie inaczej było w 2011 r., podczas piątej edycji festynu. Gwoździem programu był konkurs na najlepsze danie bądź produkt regionalny. Zresztą sama nazwa corocznej zabawy pochodzi od potrawy, dzięki której Anna Kotuniak, mieszkanka gminy Cegłów, zdobyła Oskara Kulinarnego. A były to duże pierogi z farszem kapuścianym, pieczone w piekarniku, cztery lata temu wpisane na listę tradycyjnych potraw regionalnych Mazowsza wyjaśnia Danuta Grzegorczyk, dyrektorka biblioteki w Cegłowie, współorganizująca Sójkę. Tym razem zwyciężyła Anna Michalczuk, która zaprezentowała wyśmienity kozi ser dodaje. Projekt: Festyn Sójka Mazowiecka Beneficjent: Gmina Cegłów Działanie: 413-MP Wdrażanie lokalnych strategii rozwoju (małe projekty) Wartość projektu: ok. 44,8 tys. zł Dofinansowanie: 25 tys. zł Okres realizacji: listopad 2010 luty 2012 Na scenie podczas całego dnia można było zobaczyć takie zespoły, jak: Łukash, Pudzian Band czy Kwiaty Rocka. Wszyscy jednak czekali na Modern Talking Reloaded, niemiecki duet, który najlepiej na świecie przedstawia covery Thomasa Andersa i spółki. Niespodzianką była natomiast inscenizacja napadu Talibów na polski konwój, przygotowana przez grupę Strzelec dopowiada Grzegorczyk. PRZEWODNIK PO PROJEKTACH ZREALIZOWANYCH W RAMACH OSI 4 LEADER PROW

86 Projekty realizowane na terenie Stowarzyszenia Kapitał Praca Rozwój Ceramiczna frajda Anioły, dinozaury, garnki czy Twardowski na kogucie to tylko niewielka próbka tego, co powstaje w pracowni ceramicznej Barbary Kuligowskiej-Roman z Brzeźnika, niedaleko Wierzbna. Prowadzę własny biznes agroturystyczny, a ceramika to moja pasja, która wciągnęła mnie pięć lat temu opowiada artystka. Chciałam połączyć przyjemne z pożytecznym, stworzyć warsztat z prawdziwego zdarzenia, w którym mogłabym się szkolić i jednocześnie zaszczepiać swoją pasję innym. Dzięki dofinansowaniu ruszyłam z kopyta, kupiłam wszelkie potrzebne materiały, jak glina czy szkliwo, no i oczywiście piec do wypalania, który jest sercem pracowni wyjaśnia. Kiedy ktoś przyjeżdża na wakacje bądź urlop do Brzeźnika, najczęściej wyjeżdża z własnoręcznie wykonanym naczyniem albo ozdobą. Oczywiście nie jest pozostawiony sam sobie, instruktaż otrzymuje podczas warsztatów. Nie ukrywam, że pierwsze do lepienia i wypalania wyrywają się dzieci, dla których już samo taplanie rąk w glinie jest wielką frajdą, ale muszę przyznać, że czasem z takiej zabawy wychodzą całkiem ciekawe prace dodaje Kuligowska-Roman. Projekt: Ceramika na Mazowszu Beneficjent: Barbara Kuligowska-Roman Działanie: 413-MP Wdrażanie lokalnych strategii rozwoju (małe projekty) Wartość projektu: ok. 23,8 tys. zł Dofinansowanie: ok. 16,7 tys. zł Okres realizacji: lipiec listopad Lokalne Grupy Działania zmieniają Mazowsze

87 Projekty realizowane na terenie Stowarzyszenia Kapitał Praca Rozwój Tramwaj w stylu retro To jedyny taki środek lokomocji w Polsce i drugi po jego irlandzkim odpowiedniku z wyspy Man pod względem długowieczności w Europie. Mowa o tramwaju konnym, kursującym na trasie Mrozy sanatorium w Rudce. Tramwaj zaczął jeździć już w 1908 r. Na początku jego zadaniem był transport materiałów budowlanych do pierwszej w Królestwie Polskim placówki dla piersiowo chorej ludności robotniczej. Po zakończeniu budowy zamieniono wózki towarowe na pasażerskie, z których przeważnie korzystali lekarze, pielęgniarki i kuracjusze. Projekt: Remont kolejki tramwaju konnego Mrozy Sanatorium Rudka Beneficjent: Gmina Mrozy Działanie: Wdrażanie lokalnych strategii rozwoju (Odnowa i rozwój wsi) Wartość projektu: ok. 459,9 tys. zł Dofinansowanie: ok. 299,1 tys. zł Okres realizacji: styczeń 2011 kwiecień 2012 Ruch na linii zawieszono w 1967 r. Z początkiem lat 70. XX w. rozebrano infrastrukturę kolejową i tramwaj trafił jako zabytek do Muzeum Kolejnictwa w Sochaczewie. Trzy lata temu przeprowadziliśmy rewitalizację dwukilometrowego odcinka trasy, którą przemierzał tramwaj, a wagon zrekonstruowaliśmy mówi Kamila Juśkiewicz z Urzędu Gminy w Mrozach. Dziś kursuje regularnie w weekendy, ku uciesze mieszkańców i turystów, a także wielu gości, w tym pary prezydenckiej, która odwiedziła nas w czerwcu 2012 r. PRZEWODNIK PO PROJEKTACH ZREALIZOWANYCH W RAMACH OSI 4 LEADER PROW

88 Stowarzyszenie Lokalna Grupa Działania Bądźmy Razem Czarnia Myszyniec Łyse Chorzele Kadzidło CELE LOKALNEJ STRATEGII ROZWOJU Cel ogólny: Poprawa jakości życia i wzrost dobrobytu mieszkańców 1. Rozwinięta przedsiębiorczość na obszarze LGD Bądźmy Razem z wykorzystaniem potencjału lokalnego. 2. Obszar LGD atrakcyjny turystycznie z rozwiniętą działalnością sportową i rekreacyjną. Cel ogólny: Odnowa wsi i zachowanie dziedzictwa kulturowego i przyrodniczego Cel szczegółowy: 1. Ochrona i odnowa krajobrazu oraz zabudowy wsi wraz z rewitalizacją obiektów sakralnych. Cel ogólny: Aktywizacja społeczności lokalnych i wzmocnienie kapitału społecznego 1. Rozwój efektywnych metod zarządzania, poprawa konkurencyjności gmin leżących na obszarze LGD poprzez promocję i zagospodarowanie przestrzeni publicznej. 2. Wysoki poziom aktywności, w tym zachowanie tradycji i tożsamości społeczności lokalnych. Obszary tematyczne, na których koncentrują się przedsięwzięcia zawarte w LSR: rozwój turystyki i agroturystyki oraz infrastruktury turystycznej, zwiększenie atrakcyjności gmin i terenów LGD, rozwój inwestycji na terenie LGD, informatyzacja usług dla mieszkańców, stworzenie warunków do rozwoju edukacji, kultury i rozwoju osobistego mieszkańców, organizacja imprez kulturalnych, podnoszenia kwalifikacji (kursy i szkolenia), aktywizacja społeczeństwa. Grupy docelowe przedsięwzięć określonych w LSR: osoby fizyczne zainteresowane otworzeniem działalności gospodarczej bądź mikroprzedsiębiorcy, rolnicy i ich rodziny, mieszkańcy terenu objętego LSR. Wieczfnia Kościelna Baranowo Lelis Krzynowłoga Dzierzgowo Jednorożec Mała Lipowiec Mława Lubowidz Kuczbork-Osada Kościelny Szydłowo Olszewo-Borki Ostrołęka Przasnysz Wiśniewo Czernice Krasnosielc Troszyn Żuromin Borowe Szreńsk Przasnysz Rzekuń Stupsk Grudusk Sypniewo Lutocin Płoniawy-Bramura Młynarze Czerwin Bieżuń Radzanów Regimin Strzegowo Szczutowo Opinogóra Krasne Różan Goworowo Stary Rościszewo Górna Czerwonka Lubotyń Wąsewo Siemiątkowo Ciechanów Maków Sierpc Koziebrodzkie Ciechanów Ostrów Mazowiecka Karniewo Zawidz Glinojeck Gołymin-Ośrodek Szelków Rzewnie Ostrów Andrzejewo Sierpc Mazowiecka Szulborze Mochowo Raciąż Ojrzeń Długosiodło Zaręby Sońsk Wielkie Kościelne Boguty-Pianki Gozdowo Raciąż Gzy Pułtusk Brok Małkinia Drobin Baboszewo Obryte Rząśnik Górna Nur Nowe Ceranów Sochocin Brudzeń Bielsk Miasto Świercze Brańszczyk Staroźreby Winnica Sadowne Duży Płońsk Zatory Stara Biała Dzierzążnia Pokrzywnica Kosów Lacki Sterdyń Płońsk Joniec Wyszków Radzanowo Nasielsk Stoczek Bulkowo Somianka Łochów Nowy Duninów Płock Sabnie Naruszewo Załuski Serock Zabrodzie Pomiechówek Słupno Bodzanów Dąbrówka Jadów Miedzna Jabłonna Gostynin Zakroczym Lacka Łąck Mała Wieś Czerwińsk Nowy Dwór Wieliszew Liw Radzymin Sokołów Gąbin nad Wisłą Nieporęt Tłuszcz Korytnica Gostynin Wyszogród Jabłonna Klembów Strachówka Węgrów SokołówPodlaski Repki Słubice Legionowo Podlaski Korczew Leoncin Czosnów Wołomin Szczawin Poświętne Liw Bielany Brochów Łomianki Marki Kobyłka Dobre Wierzbno Kościelny Sanniki Iłów Młodzieszyn Izabelin Paprotnia Przesmyki Platerów Sarnaki Ząbki Pacyna Zielonka Leszno Stanisławów Grębków Mokobody Kampinos Stare Babice Suchożebry Sulejówek Sochaczew Ożarów Halinów Dębe Jakubów Łosice Stara Rybno Sochaczew Warszawa Kałuszyn Wielkie Mordy Kornica Mińsk Siedlce Sochaczew Błonie Nowa Sucha Teresin Baranów Pruszków Piastów Kotuń Siedlce Olszanka Wiązowna Michałowice Józefów Mińsk Huszlew Mrozy Milanówek Podkowa Raszyn Otwock Cegłów Skórzec Grodzisk Leśna Wiśniew Zbuczyn Wiskitki Lesznowola Konstancin- Siennica -Jeziorna Kołbiel Żyrardów Karczew Nadarzyn Wodynie Domanice Żabia Piaseczno Celestynów Latowicz Radziejowice Wola Góra Puszcza Tarczyn Prażmów Kalwaria Osieck Pilawa Parysów Borowie Mariańska Sobienie-Jeziory Mszczonów Pniewy Miastków Grójec Chynów GarwolinGarwolin Kościelny Wilga Górzno Łaskarzew Belsk Jasieniec Warka Żelechów Duży Magnuszew Łaskarzew Błędów Goszczyn Grabów Sobolew nad Pilicą Trojanów Promna Maciejowice Nowe Miasto Mogielnica Białobrzegi Stromiec nad Pilicą Głowaczów Wyśmierzyce Kozienice Klwów Radzanów Błotnica Stara Sieciechów Odrzywół Jedlińsk Jastrzębia Garbatka Potworów Pionki Letnisko Przytyk Pionki Gniewoszów Rusinów Zakrzew Policzna Jedlnia-Letnisko Gielniów Wieniawa Wolanów Radom Gózd Zwoleń Przysucha Przyłęk Orońsko Kowala Tczów granica województwa Borkowice Skaryszew Kazanów Chotcza granice powiatów Wierzbica Chlewiska Jastrząb Ciepielów Szydłowiec Mirów granice gmin Iłża Lipsko Rzeczniów Solec nad Wisłą Sienno km Forma prawna: stowarzyszenie Adres siedziby: ul. 1 Maja 2, lok Łochów tel lgdbadzmyrazem@gmail.com Osoba do kontaktu: Ryszard Gajewski, tel , Zasięg terytorialny: Powiat węgrowski Gminy: Łochów, Stoczek, Korytnica 86 Lokalne Grupy Działania zmieniają Mazowsze

89 Projekty realizowane na terenie Stowarzyszenia Lokalnej Grupy Działania Bądźmy Razem Urodziny strażaków Było gorąco w tych krótkich słowach można opisać to, co działo się na festynie z okazji 105. urodzin Ochotniczej Straży Pożarnej w Stoczku. Zanim rozpoczęła się zabawa, zorganizowaliśmy zawody strażackie OSP z terenu całej gminy, a potem impreza ruszyła na całego mówi Paweł Stelmach, wiceprezes OSP w Stoczku. Był występ orkiestry strażackiej, pokaz sprzętu gaśniczego, można było skosztować potraw regionalnych, wcielić się w strażaka założyć kask i siąść za kółkiem naszego wozu, wziąć udział w różnych konkursach sprawnościowych. Całość zakończył pokaz sztucznych ogni wymienia. OSP ze Stoczka jest trzecią najstarszą tego typu grupą na terenie powiatu węgrowskiego (najstarsza liczy 110 lat). Obecnie tworzy ją 50 ochotników, z czego większość bierze czynny udział w akcjach, pozostali są honorowymi członkami. Co roku mamy niemal 60 interwencji, to powyżej średniej powiatowej mówi Stelmach. Dzieje się tak, ponieważ w 1997 r. weszliśmy do Krajowego Systemu Ratowniczo-Gaśniczego. Jesteśmy więc wzywani tam, gdzie potrzebna jest wiedza i sprzęt z zakresu ratownictwa technicznego i medycznego. Projekt: Ochotnicza Straż Pożarna w Stoczku 105 lat służby społeczeństwu Beneficjent: Ochotnicza Straż Pożarna w Stoczku Działanie: 413-MP Wdrażanie lokalnych strategii rozwoju (małe projekty) Wartość projektu: ok. 10 tys. zł Dofinansowanie: ok. 6,9 tys. zł Okres realizacji: maj 2010 lipiec 2011 PRZEWODNIK PO PROJEKTACH ZREALIZOWANYCH W RAMACH OSI 4 LEADER PROW

90 Projekty realizowane na terenie Stowarzyszenia Lokalnej Grupy Działania Bądźmy Razem W hołdzie Jerzykom Trzy dni tyle Jerzyki, oddziały specjalne Armii Krajowej, walczyły z wojskiem niemieckim w Puszczy Kamienieckiej w połowie sierpnia 1944 r. Od 1982 r. w miejscu potyczki odbywają się uroczystości upamiętniające to wydarzenie. Nie inaczej było w 66. rocznicę walk. Rozpoczęło się tradycyjnie, czyli mszą polową w intencji poległych, pojmanych, rozstrzelanych i tych, co nie doczekali uroczystości, bo niestety z roku na rok coraz mniej jest osób pamiętających tamte wydarzenia. Po oficjalnej części obchodów odbył się piknik. Wszyscy czekali jednak najbardziej na pierwszą w dziejach rekonstrukcję bitwy. Najpierw partyzancki zwiad, by określić położenie i siłę wroga. Kolejny punkt to przygotowania do odparcia ataku pododdziału dywizji pancernej SS Wiking, który wkrótce rozpoczęto. Następnie kontra zmasowanym ogniem, zmuszającym Niemców do odwrotu niestety na krótko, bo za chwilę następuje odwet, po którym rozpada się polska obrona. Dwóm żołnierzom udaje się przedrzeć, uciekają w stronę pobliskiego lasku, niestety dopadają ich snajperskie kule. Zakończenie smutne, ale inscenizatorów hucznie oklaskiwało niemal 1,5 tys. widzów. Projekt: Inscenizacja bitwy pod Jerzyskami Beneficjent: Miejski i Gminny Ośrodek Kultury w Łochowie Działanie: 413-MP Wdrażanie lokalnych strategii rozwoju (małe projekty) Wartość projektu: ok. 20,1 tys. zł Dofinansowanie: ok. 11,5 tys. zł Okres realizacji: lipiec 2010 grudzień Lokalne Grupy Działania zmieniają Mazowsze

91 Projekty realizowane na terenie Stowarzyszenia Lokalnej Grupy Działania Bądźmy Razem Wiejska oaza Jeśli ktoś ostatni raz w Barchowie był kilka lat temu, dziś z pewnością nie pozna budynku tamtejszej świetlicy. Gruntowny remont nadał jej nowe oblicze, odświeżono niemal wszystkie jej elementy: fundamenty, mury, dach i podsufitkę. Stolarka okienna i drzwiowa także nabrały blasku, podobnie tynki, sanitariaty i elektryka. Zajęto się również terenem przed placówką, zamontowano karuzelę, zjeżdżalnię i huśtawki. Dzięki temu dzieci jeszcze chętniej uczęszczają na świetlicowe zajęcia mówi Elżbieta Pietrzak z Urzędu Miasta w Łochowie. Dodaje jednak, że w tej inwestycji chodziło przede wszystkim o integrację mieszkańców. Teraz mogą oni organizować imprezy, spotkania czy zebrania w odpowiednich warunkach wyjaśnia. Projekt: Zagospodarowanie przestrzeni społeczno-kulturalnej na terenach wiejskich w gminie Łochów poprzez modernizację świetlicy wiejskiej w Barchowie i budowę placu zabaw we wsi Ostrówek Beneficjent: Gmina Łochów Działanie: Wdrażanie lokalnych strategii rozwoju (Odnowa i rozwój wsi) Wartość projektu: ok. 627 tys. zł Dofinansowanie: ok. 324,4 tys. zł Okres realizacji: maj 2011 maj 2012 O komforcie można także mówić w odniesieniu do nowego placu zabaw w Ostrówku. Maluchy dostały tam do dyspozycji m.in. sześć różnego rodzaju huśtawek, dwie karuzele, bujaki sprężynowe oraz przeplotnię, czyli zestaw drabinek łańcuchowych. Nie zapomniano też o rodzicach, którzy swych pociech mogą doglądać z wygodnych ławeczek. PRZEWODNIK PO PROJEKTACH ZREALIZOWANYCH W RAMACH OSI 4 LEADER PROW

92 Stowarzyszenie Kraina Kwitnących Sadów Czarnia Myszyniec Łyse Chorzele Kadzidło CELE LOKALNEJ STRATEGII ROZWOJU Cel ogólny: Rozwój turystyki rekreacyjnej i edukacyjnej w oparciu o zasoby kulturowe, walory turystyczne i sadownictwo 1. Stworzenie obiektów turystycznych w oparciu o walory regionu Krainy Kwitnących Sadów. 2. Odnowa i promocja istniejących atrakcji turystycznych. 3. Rozwój działalności gospodarczej w oparciu o sektory produkcyjno-przemysłowy, rolniczy i usługowy. Cel ogólny: Zrównoważony rozwój sadownictwa w oparciu o rozwój grup i organizacji producenckich, wykorzystanie zasobów wiedzy i środków UE 1. Poprawa konkurencyjności gospodarstw rolno-sadowniczych. 2. Promocja sadownictwa ekologicznego i tradycyjnego poprzez zastosowanie rozwiązań innowacyjnych. 3. Unowocześnienie sadownictwa. 4. Promocja tworzenia grup i organizacji producentów owoców. Cel ogólny: Poprawa istniejącej infrastruktury społecznej w oparciu o wykorzystanie środków UE i aktywizacja mieszkańców 1. Budowa i odnowienie obiektów społecznych sprzyjających integracji społecznej. 2. Działania edukacyjne, rekreacyjne i terapeutyczne skierowane do dzieci, młodzieży oraz osób wykluczonych społecznie. 3. Aktywizacja mieszkańców terenów wiejskich. Obszary tematyczne, na których koncentrują się przedsięwzięcia zawarte w LSR: nowe formy działalności pozarolniczej, utworzenie lub wsparcie mikroprzedsiębiorstw, wybudowanie bądź zmodernizowanie infrastruktury społecznej, organizacja szkoleń, wystaw, warsztatów, konkursów, lokalne targi pracy, animacja społeczności lokalnych. Grupy docelowe przedsięwzięć określonych w LSR: stowarzyszenia, fundacje, przedsiębiorcy, rolnicy, jednostki samorządu terytorialnego, osoby fizyczne, związki wyznaniowe i kościoły. Wieczfnia Kościelna Baranowo Lelis Krzynowłoga Dzierzgowo Jednorożec Mała Lipowiec Mława Lubowidz Kuczbork-Osada Kościelny Szydłowo Olszewo-Borki Ostrołęka Przasnysz Wiśniewo Czernice Krasnosielc Troszyn Żuromin Borowe Szreńsk Przasnysz Rzekuń Stupsk Grudusk Sypniewo Lutocin Płoniawy-Bramura Młynarze Czerwin Bieżuń Radzanów Regimin Strzegowo Szczutowo Opinogóra Krasne Różan Goworowo Stary Rościszewo Górna Czerwonka Lubotyń Wąsewo Siemiątkowo Ciechanów Maków Sierpc Koziebrodzkie Ciechanów Ostrów Mazowiecka Karniewo Zawidz Glinojeck Gołymin-Ośrodek Szelków Rzewnie Ostrów Andrzejewo Sierpc Mazowiecka Szulborze Mochowo Raciąż Ojrzeń Długosiodło Zaręby Sońsk Wielkie Kościelne Boguty-Pianki Gozdowo Raciąż Gzy Pułtusk Brok Małkinia Drobin Baboszewo Obryte Rząśnik Górna Nur Nowe Ceranów Sochocin Brudzeń Bielsk Miasto Świercze Brańszczyk Staroźreby Winnica Sadowne Duży Płońsk Zatory Stara Biała Dzierzążnia Pokrzywnica Kosów Lacki Sterdyń Płońsk Joniec Wyszków Radzanowo Nasielsk Stoczek Bulkowo Somianka Łochów Nowy Duninów Płock Sabnie Naruszewo Załuski Serock Zabrodzie Pomiechówek Słupno Bodzanów Dąbrówka Jadów Miedzna Jabłonna Gostynin Zakroczym Lacka Łąck Mała Wieś Czerwińsk Nowy Dwór Wieliszew Liw Radzymin Sokołów Gąbin nad Wisłą Nieporęt Tłuszcz Korytnica Gostynin Wyszogród Jabłonna Klembów Strachówka Węgrów SokołówPodlaski Repki Słubice Legionowo Podlaski Korczew Leoncin Czosnów Wołomin Szczawin Poświętne Liw Bielany Brochów Łomianki Marki Kobyłka Dobre Wierzbno Kościelny Sanniki Iłów Młodzieszyn Izabelin Paprotnia Przesmyki Platerów Sarnaki Ząbki Pacyna Zielonka Leszno Stanisławów Grębków Mokobody Kampinos Stare Babice Suchożebry Sulejówek Sochaczew Ożarów Halinów Dębe Jakubów Łosice Stara Rybno Sochaczew Warszawa Kałuszyn Wielkie Mordy Kornica Mińsk Siedlce Sochaczew Błonie Nowa Sucha Teresin Baranów Pruszków Piastów Kotuń Siedlce Olszanka Wiązowna Michałowice Józefów Mińsk Huszlew Mrozy Milanówek Podkowa Raszyn Otwock Cegłów Skórzec Grodzisk Leśna Wiśniew Zbuczyn Wiskitki Lesznowola Konstancin- Siennica -Jeziorna Kołbiel Żyrardów Karczew Nadarzyn Wodynie Domanice Żabia Piaseczno Celestynów Latowicz Radziejowice Wola Góra Puszcza Tarczyn Prażmów Kalwaria Osieck Pilawa Parysów Borowie Mariańska Sobienie-Jeziory Mszczonów Pniewy Miastków Grójec Chynów GarwolinGarwolin Kościelny Wilga Górzno Łaskarzew Belsk Jasieniec Warka Żelechów Duży Magnuszew Łaskarzew Błędów Goszczyn Grabów Sobolew nad Pilicą Trojanów Promna Maciejowice Nowe Miasto Mogielnica Białobrzegi Stromiec nad Pilicą Głowaczów Wyśmierzyce Kozienice Klwów Radzanów Błotnica Stara Sieciechów Odrzywół Jedlińsk Jastrzębia Garbatka Potworów Pionki Letnisko Przytyk Pionki Gniewoszów Rusinów Zakrzew Policzna Jedlnia-Letnisko Gielniów Wieniawa Wolanów Radom Gózd Zwoleń Przysucha Przyłęk Orońsko Kowala Tczów granica województwa Borkowice Skaryszew Kazanów Chotcza granice powiatów Wierzbica Chlewiska Jastrząb Ciepielów Szydłowiec Mirów granice gmin Iłża Lipsko Rzeczniów Solec nad Wisłą Sienno km Forma prawna: stowarzyszenie Adres siedziby: ul. Mogielnicka 19A/ Grójec tel , biuro@kwitnacakraina.pl Osoba do kontaktu: Artur Banasiewicz, tel Zasięg terytorialny: Powiat grójecki Gminy: Pniewy, Grójec, Chynów, Błędów, Belsk Duży, Jasieniec, Goszczyn 90 Lokalne Grupy Działania zmieniają Mazowsze

93 Projekty realizowane na terenie Stowarzyszenia Kraina Kwitnących Sadów Efekt domina Ludzie pukali się w czoło. Mówili, że nie warto tego budować, bo ktoś się napije i zniszczy, a do tej pory nawet śrubki nikt nie odkręcił opowiada o placu zabaw Mirosław Banach, sołtys Grójca. Mieszkańcy nauczyli się, że ten plac nie jest niczyj, ale ich, zintegrowali się z tym miejscem. Kiedy dzieciaki bawią się na zjeżdżalni, karuzeli, huśtawkach czy sprężynowym bujaku, rodzice albo dziadkowie siedzą w altance, rozmawiają ze sobą, nawiązują się więzi, o które dziś, nawet w małych miastach, nie jest już tak łatwo. Wcześniej nie było u nas takiego miejsca, spacery polegały na krążeniu po wsi asfaltową drogą ani to atrakcyjne, ani tym bardziej bezpieczne. Dużo dobrego zrobił ten plac konkluduje. Należy jeszcze dodać, że budowa placu zadziałała jak pierwsza z kostek domina, bowiem tuż obok powstał obiekt do piłki nożnej ze sztuczną murawą i plac do siatkówki, w planach jest natomiast boisko przeznaczone dla koszykarzy. Można zatem śmiało powiedzieć, że w Kośminie powstaje mały kompleks sportowy. Projekt: Wyposażenie placu wypoczynkowego w Kośminie jako miejsca małej infrastruktury turystycznej Beneficjent: Gmina Grójec Działanie: 413-MP Wdrażanie lokalnych strategii rozwoju (małe projekty) Wartość projektu: ok. 32 tys. zł Dofinansowanie: ok. 18 tys. zł Okres realizacji: czerwiec lipiec 2012 PRZEWODNIK PO PROJEKTACH ZREALIZOWANYCH W RAMACH OSI 4 LEADER PROW

94 Projekty realizowane na terenie Stowarzyszenia Kraina Kwitnących Sadów Maluchy na poliuretanie Gminne władze samorządowe, księża, dyrektorzy szkół, nauczyciele, rodzice i najbardziej zainteresowani, czyli dzieci, uczestniczyli w połowie 2011 r. w otwarciu nowoczesnego placu zabaw w Łęczyszycach. Lepszego miejsca na zbudowanie takiego obiektu nie można było znaleźć. Elementy wykonane z drewna najlepszej jakości stanęły przy budynku Szkoły Podstawowej im. Romualda Traugutta. Ciekawostką jest to, że tak uwielbiane przez maluchy zjeżdżalnie, huśtawki, bujaki, a nawet lokomotywa z wagonikami zostały dodatkowo zabezpieczone za pomocą innowacyjnej metody natrysku poliuretanowego, co zapewnia dodatkową ochronę drewnianych elementów i przedłuża ich żywotność. Projekt: Plac zabaw w Łęczeszycach jako miejsce wypoczynku młodzieży wiejskiej Beneficjent: Gmina Belsk Duży Działanie: Wdrażanie lokalnych strategii rozwoju (Odnowa i rozwój wsi) Wartość projektu: ok. 88,6 tys. zł Dofinansowanie: ok. 54 tys. zł Okres realizacji: styczeń listopad 2011 Szczególną uwagę zarówno rodziców, jak i ich pociech wzbudziło dwukolorowe, również poliuretanowe, podłoże, tzw. eco-play. Jest to system nawierzchni, opracowany z myślą o amortyzacji upadków, zmniejszeniu ryzyka stłuczeń i obtarć występujących u dzieci w trakcie korzystania z placów zabaw oraz terenów rekreacyjno-sportowych. 92 Lokalne Grupy Działania zmieniają Mazowsze

95 Projekty realizowane na terenie Stowarzyszenia Kraina Kwitnących Sadów Dla ludzi Wśród drobnych przedsiębiorców, w stowarzyszeniach czy gminach wszędzie rodzą się pomysły poprawiające jakość życia małych społeczności, promujące lokalną kulturę, tradycję bądź historię. Ale niemal za każdą taką ideą jak cień stoją pieniądze, niezbędne do jej zrealizowania. W sukurs przychodzą lokalne grupy działania, których wsparcie pozwala pozyskać pomoc finansową ze środków unijnych. Jednak nie każdy wie o istnieniu takich grup w swojej okolicy. Internet czasem bywa zawodny w tej materii, toteż same LGD wychodzą naprzeciw potencjalnym beneficjentom. Nie inaczej jest w przypadku Krainy Kwitnących Sadów, która przypomina o sobie m.in. podczas lokalnych świąt. Dobrym tego przykładem jest nasz udział w Święcie Kwitnących Jabłoni, zorganizowanym w Grójcu w 2011 r. mówi Artur Banasiewicz, wiceprezes KKS. Od kilku lat mamy tam swoje stoisko informacyjne, przy którym rozdajemy gadżety reklamowe, udzielamy bezpłatnych porad na temat, jak otrzymać dofinansowanie, i wyjaśniamy, jak możemy w tym pomóc. Ponadto od jakiegoś czasu przeprowadzamy ankiety, w których badamy m.in. potrzeby beneficjentów związane z działalnością grupy, by nasza pomoc była jeszcze skuteczniejsza dodaje. Projekt: Stoisko LGD podczas Święta Kwitnącej Jabłoni Beneficjent: LGD Kraina Kwitnących Sadów Działanie: 431 Funkcjonowanie lokalnej grupy działania, nabywanie umiejętności i aktywizacja Wartość projektu: ok. 32,2 tys. zł Dofinansowanie: ok. 32,2 tys. zł Okres realizacji: maj 2011 PRZEWODNIK PO PROJEKTACH ZREALIZOWANYCH W RAMACH OSI 4 LEADER PROW

96 Lokalna Grupa Działania Przyjazne Mazowsze Czarnia Myszyniec Łyse Chorzele Kadzidło CELE LOKALNEJ STRATEGII ROZWOJU Cel ogólny: Poprawa jakości życia na wsi, w tym warunków zatrudnienia 1. Poprawa oferty spędzania wolnego czasu dla mieszkańców. 2. Rozwój przedsiębiorczości na obszarach wiejskich. 3. Rozwijanie turystyki, szczególnie weekendowej. 4. Kreowanie marki regionu. Cel ogólny: Waloryzacja zasobów przyrodniczych i kulturowych 1. Wykreowanie produktów lokalnych. 2. Zachowanie dziedzictwa kulturowego i przyrodniczego. Obszary tematyczne, na których koncentrują się przedsięwzięcia zawarte w LSR: rozwój przedsiębiorczości, stymulowanie turystyki weekendowej, promocja produktów lokalnych, dbałość o dziedzictwo kulturowe i przyrodnicze, rozwijanie aktywności społecznej. Grupy docelowe przedsięwzięć określonych w LSR: mieszkańcy obszaru objętego LSR, organizacje pozarządowe, jednostki samorządu terytorialnego, instytucje kultury, kościoły, rolnicy, przedsiębiorcy, osoby fizyczne, stowarzyszenia. Wieczfnia Kościelna Baranowo Lelis Krzynowłoga Dzierzgowo Jednorożec Mała Lipowiec Mława Lubowidz Kuczbork-Osada Kościelny Szydłowo Olszewo-Borki Ostrołęka Przasnysz Wiśniewo Czernice Krasnosielc Troszyn Żuromin Borowe Szreńsk Przasnysz Rzekuń Stupsk Grudusk Sypniewo Lutocin Płoniawy-Bramura Młynarze Czerwin Bieżuń Radzanów Regimin Strzegowo Szczutowo Opinogóra Krasne Różan Goworowo Stary Rościszewo Górna Czerwonka Lubotyń Wąsewo Siemiątkowo Ciechanów Maków Sierpc Koziebrodzkie Ciechanów Ostrów Mazowiecka Karniewo Zawidz Glinojeck Gołymin-Ośrodek Szelków Rzewnie Ostrów Andrzejewo Sierpc Mazowiecka Szulborze Mochowo Raciąż Ojrzeń Długosiodło Zaręby Sońsk Wielkie Kościelne Boguty-Pianki Gozdowo Raciąż Gzy Pułtusk Brok Małkinia Drobin Baboszewo Obryte Rząśnik Górna Nur Nowe Ceranów Sochocin Brudzeń Bielsk Miasto Świercze Brańszczyk Staroźreby Winnica Sadowne Duży Płońsk Zatory Stara Biała Dzierzążnia Pokrzywnica Kosów Lacki Sterdyń Płońsk Joniec Wyszków Radzanowo Nasielsk Stoczek Bulkowo Somianka Łochów Nowy Duninów Płock Sabnie Naruszewo Załuski Serock Zabrodzie Pomiechówek Słupno Bodzanów Dąbrówka Jadów Miedzna Jabłonna Gostynin Zakroczym Lacka Łąck Mała Wieś Czerwińsk Nowy Dwór Wieliszew Liw Radzymin Sokołów Gąbin nad Wisłą Nieporęt Tłuszcz Korytnica Gostynin Wyszogród Jabłonna Klembów Strachówka Węgrów SokołówPodlaski Repki Słubice Legionowo Podlaski Korczew Leoncin Czosnów Wołomin Szczawin Poświętne Liw Bielany Brochów Łomianki Marki Kobyłka Dobre Wierzbno Kościelny Sanniki Iłów Młodzieszyn Izabelin Paprotnia Przesmyki Platerów Sarnaki Ząbki Pacyna Zielonka Leszno Stanisławów Grębków Mokobody Kampinos Stare Babice Suchożebry Sulejówek Sochaczew Ożarów Halinów Dębe Jakubów Łosice Stara Rybno Sochaczew Warszawa Kałuszyn Wielkie Mordy Kornica Mińsk Siedlce Sochaczew Błonie Nowa Sucha Teresin Baranów Pruszków Piastów Kotuń Siedlce Olszanka Wiązowna Michałowice Józefów Mińsk Huszlew Mrozy Milanówek Podkowa Raszyn Otwock Cegłów Skórzec Grodzisk Leśna Wiśniew Zbuczyn Wiskitki Lesznowola Konstancin- Siennica -Jeziorna Kołbiel Żyrardów Karczew Nadarzyn Wodynie Domanice Żabia Piaseczno Celestynów Latowicz Radziejowice Wola Góra Puszcza Tarczyn Prażmów Kalwaria Osieck Pilawa Parysów Borowie Mariańska Sobienie-Jeziory Mszczonów Pniewy Miastków Grójec Chynów GarwolinGarwolin Kościelny Wilga Górzno Łaskarzew Belsk Jasieniec Warka Żelechów Duży Magnuszew Łaskarzew Błędów Goszczyn Grabów Sobolew nad Pilicą Trojanów Promna Maciejowice Nowe Miasto Mogielnica Białobrzegi Stromiec nad Pilicą Głowaczów Wyśmierzyce Kozienice Klwów Radzanów Błotnica Stara Sieciechów Odrzywół Jedlińsk Jastrzębia Garbatka Potworów Pionki Letnisko Przytyk Pionki Gniewoszów Rusinów Zakrzew Policzna Jedlnia-Letnisko Gielniów Wieniawa Wolanów Radom Gózd Zwoleń Przysucha Przyłęk Orońsko Kowala Tczów granica województwa Borkowice Skaryszew Kazanów Chotcza granice powiatów Wierzbica Chlewiska Jastrząb Ciepielów Szydłowiec Mirów granice gmin Iłża Lipsko Rzeczniów Solec nad Wisłą Sienno km Forma prawna: stowarzyszenie Adres siedziby: ul. Sienkiewicza Płońsk tel lgdpm@wp.pl Osoba do kontaktu: Danuta Kucińska, tel Zasięg terytorialny: Powiat płoński Gminy: Baboszewo, Dzierzążnia, Joniec, Naruszewo, Nowe Miasto, Płońsk, Raciąż, Miasto Raciąż, Sochocin, Załuski 94 Lokalne Grupy Działania zmieniają Mazowsze

97 Projekty realizowane na terenie Lokalnej Grupy Działania Przyjazne Mazowsze Truskawkowe dożynki Na pomysł truskawkowego święta wpadł wójt gminy Załuski, słynącej z upraw truskawek i malin. Inne gminy mają tradycyjne dożynki, u nas jest wielu plantatorów owoców miękkich. Postanowiliśmy urządzać w ostatnie soboty czerwca Festiwale Truskawki mówi Ilona Szulborska z Urzędu Gminy Załuski. 23 czerwca 2012 r. już po raz drugi na boisku w Karolinowie stanęła duża scena, na której później wystąpił Zbigniew Wodecki. Dookoła porozstawiali swoje stoiska miejscowi wystawcy. Gwoździem programu była degustacja truskawek wszystkich uprawianych na terenie gminy odmian. Dużym powodzeniem cieszyły się też tradycyjne ciasta, przygotowane przez Koło Emerytów, Rencistów i Inwalidów w Załuskach, oraz nalewki truskawkowe, specjalność Towarzystwa Przyjaciół Załusk. Stowarzyszenie Kobiet Gminy Załuski przygotowało specjalnie na festiwal wyjątkową potrawę: indyka w truskawce. W zorganizowanie festynu włączyło się wiele lokalnych stowarzyszeń, szkoły, harcerze, Ochotnicza Straż Pożarna, pomagali rolnicy i sołtysi okolicznych wsi. Festiwal Truskawki zintegrował lokalną społeczność wyjątkowo mocno, był okazją do wspólnego działania, miejscem spotkań i wymiany doświadczeń. Mieszkańcy gminy i goście z całego regionu, którzy tłumnie uczestniczyli w imprezie, zachwyceni byli pięknym otoczeniem i atmosferą festiwalu. Projekt: Festiwal Truskawki Załuski 2012 Beneficjent: Gmina Załuski Działanie: 413-MP Wdrażanie lokalnych strategii rozwoju (małe projekty) Wartość projektu: ok. 38,8 tys. zł Dofinansowanie: ok. 25 tys. zł Okres realizacji: czerwiec 2012 PRZEWODNIK PO PROJEKTACH ZREALIZOWANYCH W RAMACH OSI 4 LEADER PROW

98 Projekty realizowane na terenie Lokalnej Grupy Działania Przyjazne Mazowsze Z ziemi mongolskiej do Polski Pomysł zrodził się z fascynacji Dalekim Wschodem, zwłaszcza Mongolią. Kraj Czyngis-chana zachwycił nas swoją bezkresną przestrzenią, kulturą i tradycją mówi Małgorzata Zembrzuska-Witczak z Zagrody Huculskiej. Sposób życia ludów koczowniczych, przemieszczających się z miejsca do miejsca ze swoim domem jurtą i resztą dobytku, podsunął nam pomysł na stworzenie w gospodarstwie w Ślepowronach miejsca przyjaznego turyście. Projekt: Z kopyta na wieś utworzenie bazy turystyki aktywnej i edukacji kulturowej Beneficjent: Małgorzata Zembrzuska-Witczak Działanie: 413-MP Wdrażanie lokalnych strategii rozwoju (małe projekty) Wartość projektu: ok. 28 tys. zł Dofinansowanie: ok. 15,7 tys. zł Okres realizacji: marzec 2010 luty 2013 Dzięki temu powstała mongolska jurta, w której nie tylko można przenocować w sezonie letnim i zimowym. Jest to bowiem miejsce spotkań i warsztatów. Obok jurty usytuowane są boksy dla koni turystów do Zagrody Huculskiej można więc przyjechać własnym zwierzęciem, po drodze poznając mazowieckie ścieżki z innej perspektywy. Miejsce to inspiruje turystów do poszukiwań, zdobywania wiedzy, poznawania nowych smaków i zapachów, odkrywania innych kultur i tradycji. Zagroda Huculska jest doskonałym punktem wypadowym dla jedno- lub kilkudniowych rajdów konnych bądź też rajdów KRK konno, rowerem, kajakiem. Dając posmak egzotyki, pozwala na obcowanie z naturą i aktywny wypoczynek na mazowieckiej wsi. Wkrótce w ramach kolejnych projektów w Ślepowronach będzie można uprawiać łucznictwo konne i tradycyjne oraz wypożyczyć narty biegowe. 96 Lokalne Grupy Działania zmieniają Mazowsze

99 Projekty realizowane na terenie Lokalnej Grupy Działania Przyjazne Mazowsze Dach na wieki Kościół w Krajkowie w swej długiej historii nie miał szczęścia do dachów. Konsekrowana w 1543 r. świątynia, po pożarze w 1777 r. utraciła swój jednolity gotycki charakter, bowiem dach i szczyty przebudowano w stylu barokowym. Po kolejnej pożodze w roku 1936 nienaruszone pozostały tylko mury dach i wnętrze uległy zniszczeniu. Do wybuchu II wojny światowej kościół zdołano pokryć blachą ocynkowaną, wnętrze odtwarzano już po wojnie. Dzięki unijnej dotacji świątynia odzyskała niedawno blask dach pokryto miedzią i odnowiono gruntownie elewację. Wymieniono zwietrzałe cegły, wypełnione zostały brakujące fugi, mury oczyszczono z mchów i porostów oraz zaimpregnowano. Uzupełnione zostały też tynki nad oknami, pod dachem i na cokole wokół kościoła. W Krajkowie poza kościołem i dzwonnicą nie ma innych zabytków architektury. Tym ważniejsza jest więc dbałość o zachowanie budynku w dobrym stanie. Proboszcz Zbigniew Kluba z satysfakcją opowiada, że była to bardzo duża inwestycja i wielu nie wierzyło, że uda się znaleźć na nią pieniądze. Dzięki dofinansowaniu unijnemu kościół zyskał dach na wieki podkreśla. Projekt: Poprawa stanu dziedzictwa kulturowego poprzez remont Kościoła Parafialnego w Krajkowie Beneficjent: Parafia Katolicka pw. Świętej Trójcy w Krajkowie Działanie: Wdrażanie lokalnych strategii rozwoju (Odnowa i rozwój wsi) Wartość projektu: ok. 282 tys. zł Dofinansowanie: ok. 201,4 tys. zł Okres realizacji: styczeń 2011 grudzień 2012 PRZEWODNIK PO PROJEKTACH ZREALIZOWANYCH W RAMACH OSI 4 LEADER PROW

100 Stowarzyszenie Lokalna Grupa Działania Puszcza Kozienicka Chorzele Czarnia Myszyniec Kadzidło Łyse CELE LOKALNEJ STRATEGII ROZWOJU Cel ogólny: Poprawa jakości życia na obszarach wiejskich oraz popieranie różnicowania działalności gospodarczej 1. Różnicowanie działalności rolniczej w kierunku podejmowania lub rozwijania działalności nierolniczej jako nowego źródła dochodów. 2. Budowanie kapitału społecznego poprzez aktywizację mieszkańców. 3. Wzrost zdolności konkurencyjnej gospodarki subregionu poprzez pobudzenie aktywności innowacyjnej mikroprzedsiębiorstw, opartej na wykorzystaniu zasobów lokalnych i dziedzictwa kulturowego. Cel ogólny: Aktywizowanie ludności wiejskiej 1. Skupianie wokół stowarzyszenia osób zainteresowanych rozwojem gmin i regionu oraz inicjatywami w dziedzinie przedsiębiorczości, zgodnymi z lokalnymi i regionalnymi potrzebami. 2. Wspieranie działalności oświatowej, kulturalnej, w zakresie kultury fizycznej i sportu, ochrony środowiska, inicjatyw społecznych. Obszary tematyczne, na których koncentrują się przedsięwzięcia zawarte w LSR: rozwijanie aktywności społecznej, rozwój przedsiębiorczości na obszarach wiejskich, promocja obszarów wiejskich, upowszechnianie i wymiana informacji o inicjatywach związanych z aktywizacją ludności na obszarach wiejskich gmin powiatu kozienickiego. Grupy docelowe przedsięwzięć określonych w LSR: mieszkańcy obszaru objętego LSR, rolnicy, organizacje pozarządowe, jednostki samorządu terytorialnego, instytucje kultury, kościoły, szkoły, przedsiębiorcy, osoby fizyczne, stowarzyszenia. Wieczfnia Kościelna Baranowo Lelis Krzynowłoga Dzierzgowo Jednorożec Mała Lipowiec Mława Lubowidz Kuczbork-Osada Kościelny Szydłowo Olszewo-Borki Ostrołęka Przasnysz Wiśniewo Czernice Krasnosielc Troszyn Żuromin Borowe Szreńsk Przasnysz Rzekuń Stupsk Grudusk Sypniewo Lutocin Płoniawy-Bramura Młynarze Czerwin Bieżuń Radzanów Regimin Strzegowo Szczutowo Opinogóra Krasne Różan Goworowo Stary Rościszewo Górna Czerwonka Lubotyń Wąsewo Siemiątkowo Ciechanów Maków Sierpc Koziebrodzkie Ciechanów Ostrów Mazowiecka Karniewo Zawidz Glinojeck Gołymin-Ośrodek Szelków Rzewnie Ostrów Andrzejewo Sierpc Mazowiecka Szulborze Mochowo Raciąż Ojrzeń Długosiodło Zaręby Sońsk Wielkie Kościelne Boguty-Pianki Gozdowo Raciąż Gzy Pułtusk Brok Małkinia Drobin Baboszewo Obryte Rząśnik Górna Nur Nowe Ceranów Sochocin Brudzeń Bielsk Miasto Świercze Brańszczyk Staroźreby Winnica Sadowne Duży Płońsk Zatory Stara Biała Dzierzążnia Pokrzywnica Kosów Lacki Sterdyń Płońsk Joniec Wyszków Radzanowo Nasielsk Stoczek Bulkowo Somianka Łochów Nowy Duninów Płock Sabnie Naruszewo Załuski Serock Zabrodzie Pomiechówek Słupno Bodzanów Dąbrówka Jadów Miedzna Jabłonna Gostynin Zakroczym Lacka Łąck Mała Wieś Czerwińsk Nowy Dwór Wieliszew Liw Radzymin Sokołów Gąbin nad Wisłą Nieporęt Tłuszcz Korytnica Gostynin Wyszogród Jabłonna Klembów Strachówka Węgrów SokołówPodlaski Repki Słubice Legionowo Podlaski Korczew Leoncin Czosnów Wołomin Szczawin Poświętne Liw Bielany Brochów Łomianki Marki Kobyłka Dobre Wierzbno Kościelny Sanniki Iłów Młodzieszyn Izabelin Paprotnia Przesmyki Platerów Sarnaki Ząbki Pacyna Zielonka Leszno Stanisławów Grębków Mokobody Kampinos Stare Babice Suchożebry Sulejówek Sochaczew Ożarów Halinów Dębe Jakubów Łosice Stara Rybno Sochaczew Warszawa Kałuszyn Wielkie Mordy Kornica Mińsk Siedlce Sochaczew Błonie Nowa Sucha Teresin Baranów Pruszków Piastów Kotuń Siedlce Olszanka Wiązowna Michałowice Józefów Mińsk Huszlew Mrozy Milanówek Podkowa Raszyn Otwock Cegłów Skórzec Grodzisk Leśna Wiśniew Zbuczyn Wiskitki Lesznowola Konstancin- Siennica -Jeziorna Kołbiel Żyrardów Karczew Nadarzyn Wodynie Domanice Żabia Piaseczno Celestynów Latowicz Radziejowice Wola Góra Puszcza Tarczyn Prażmów Kalwaria Osieck Pilawa Parysów Borowie Mariańska Sobienie-Jeziory Mszczonów Pniewy Miastków Grójec Chynów GarwolinGarwolin Kościelny Wilga Górzno Łaskarzew Belsk Jasieniec Warka Żelechów Duży Magnuszew Łaskarzew Błędów Goszczyn Grabów Sobolew nad Pilicą Trojanów Promna Maciejowice Nowe Miasto Mogielnica Białobrzegi Stromiec nad Pilicą Głowaczów Wyśmierzyce Kozienice Klwów Radzanów Błotnica Stara Sieciechów Odrzywół Jedlińsk Jastrzębia Garbatka Potworów Pionki Letnisko Przytyk Pionki Gniewoszów Rusinów Zakrzew Policzna Jedlnia-Letnisko Gielniów Wieniawa Wolanów Radom Gózd Zwoleń Przysucha Przyłęk Orońsko Kowala Tczów granica województwa Borkowice Skaryszew Kazanów Chotcza granice powiatów Wierzbica Chlewiska Jastrząb Ciepielów Szydłowiec Mirów granice gmin Iłża Lipsko Rzeczniów Solec nad Wisłą Sienno km Forma prawna: stowarzyszenie Adres siedziby: ul. Radomska Kozienice tel , biuro@lgdkozienice.pl Osoba do kontaktu: Marek Przedniczek, tel Zasięg terytorialny: Powiat kozienicki Gminy: Kozienice, Magnuszew, Grabów nad Pilicą, Głowaczów, Garbatka-Letnisko, Gniewoszów, Sieciechów 98 Lokalne Grupy Działania zmieniają Mazowsze

101 Projekty realizowane na terenie Stowarzyszenia Lokalnej Grupy Działania Puszcza Kozienicka Odkrywcze spojrzenie Czasem piękno najtrudniej odnaleźć w najbliższej okolicy. Wydaje się nam, że miejsca, w których mieszkamy, są zwykłe, pospolite i szare. Mieszkańcy gminy Magnuszew przekonali się, że ich mała ojczyzna jest równie piękna jak wiele popularniejszych i atrakcyjniejszych turystycznie miejsc Polski. Na zlecenie Urzędu Gminy przygotowano tam album prezentujący Magnuszew i okolice od najpiękniejszej strony. Gmina Magnuszew Wydawnictwo pod trafnym tytułem Cudze chwalicie, swego nie znacie przedstawia historię gminy, rolnictwo, przemysł, ochronę zdrowia, kulturę, dziedzictwo historyczne, a także zupełnie wyjątkowe walory przyrodnicze. Znalazło się w nim też miejsce na krótką prezentację miejscowości leżących w obrębie gminy Magnuszew. Wszystko to ilustrowane starannie dobranymi fotografiami, pokazującymi nie tylko urok magnuszewskich krajobrazów i piękno mazowieckiej wsi, ale też potencjał przedsiębiorczych ludzi. Niewątpliwie tego typu wydawnictwa potrzebne są każdej społeczności lokalnej, aby wzmocnić poczucie więzi z miejscem, w którym się żyje, oraz pielęgnować lokalne tradycje. Dzięki umieszczeniu albumu na stronach internetowych gminy w formie elektronicznej okolice Magnuszewa mogą być podziwiane z każdego zakątka świata. Dziedzictwo historyczne Gmina Magnuszew Projekt: Cudze chwalicie, swego nie znacie Beneficjent: Gmina Magnuszew Działanie: 413-MP Wdrażanie lokalnych strategii rozwoju (małe projekty) Wartość projektu: ok. 41,7 tys. zł Dofinansowanie: ok. 25 tys. zł Okres realizacji: luty lipiec 2011 Gmina Magnuszew PRZEWODNIK PO PROJEKTACH ZREALIZOWANYCH W RAMACH OSI 4 LEADER PROW

102 Projekty realizowane na terenie Stowarzyszenia Lokalnej Grupy Działania Puszcza Kozienicka Piłka króluje Piłka nożna to sport, który dzieci uwielbiają od najmłodszych lat. Mali chłopcy kopią piłkę na podwórku, więksi wolą korzystać z profesjonalnych obiektów. Od 2010 r. w Brzózie amatorzy futbolu mogą się czuć jak prawdziwi piłkarze. Przy Zespole Szkół Ogólnokształcących wybudowano dla nich bowiem ogrodzone boisko piłkarskie ze sztucznej trawy, o wymiarach 60 x 30 m. Dzięki tej inwestycji podniósł się standard organizowanych w Brzózie treningów i zawodów sportowych. Obiekt jest bezpłatnie udostępniany wszystkim zainteresowanym, również turystom, dlatego umieszczono tam tablicę informującą o walorach miejscowości. Budowa boiska ze sztucznej trawy zapoczątkowała większy projekt, dzięki któremu wieś zyskała kompleks sportowo-rekreacyjny, na który składają się: boisko wielofunkcyjne łączące kort tenisowy, boiska do koszykówki i piłki ręcznej, do piłki siatkowej, bieżnia ze skocznią oraz sezonowe lodowisko. Teraz każdy zainteresowany sportem mieszkaniec wsi może tu rozwijać sportową pasję. W 2012 r. projekt zdobył II nagrodę w etapie regionalnym konkursu Przyjazna wieś. Projekt: Rozbudowa z przebudową urządzeń sportowo-rekreacyjnych przy Zespole Szkół Ogólnokształcących w Brzózie, boisko piłkarskie ze sztucznej trawy Beneficjent: Gmina Głowaczów Działanie: Wdrażanie lokalnych strategii rozwoju (Odnowa i rozwój wsi) Wartość projektu: ok. 385,1 tys. zł Dofinansowanie: ok. 236,8 tys. zł Okres realizacji: maj 2011 styczeń Lokalne Grupy Działania zmieniają Mazowsze

103 Projekty realizowane na terenie Stowarzyszenia Lokalnej Grupy Działania Puszcza Kozienicka Kozienickie partnerstwo Stowarzyszenie Puszcza Kozienicka powstało w 2008 r., a jego głównym celem jest praca społeczna i działanie na rzecz rozwoju obszarów wiejskich w gminach objętych lokalną strategią rozwoju. Podejmuje też różnorodne działania aktywizujące mieszkańców i promujące walory swojej małej ojczyzny. Jedną z form działalności jest organizacja festynów, na których prezentowana jest twórczość artystyczna z regionu, tradycyjne wyroby z ziemi kozienickiej. Jest to też atrakcyjny sposób spędzenia czasu, jednoczący lokalną społeczność. Od kilku lat LGD Puszcza Kozienicka prowadzi serię warsztatów artystycznych w szkołach na terenie całego powiatu. Pomagają w tym lokalni twórcy, którzy uczą dzieci malarstwa, rzeźby czy haftu. Jest to wspaniała okazja do wprowadzania dzieci do świata sztuki i kultury. Stowarzyszenie wydało też Vademecum turystyczne, promujące region w ciekawy sposób. Jest to nie tylko kompendium informacji o zabytkach regionu, miejscach wartych odwiedzenia czy ciekawych ludziach i ich przedsięwzięciach. Miłośnicy kultury ludowej znajdą tu też informacje o miejscowych gusłach oraz legendy. Projekt: Inicjatywy Stowarzyszenia LGD Puszcza Kozienicka Beneficjent: Stowarzyszenie LGD Puszcza Kozienicka Działanie: 431 Funkcjonowanie lokalnej grupy działania, nabywanie umiejętności i aktywizacja Wartość projektu: 2,2 mln zł Dofinansowanie: 2,2 mln zł Okres realizacji: sierpień 2008 grudzień 2015 PRZEWODNIK PO PROJEKTACH ZREALIZOWANYCH W RAMACH OSI 4 LEADER PROW

104 Stowarzyszenie Razem dla Radomki Czarnia Myszyniec Łyse Chorzele Kadzidło CELE LOKALNEJ STRATEGII ROZWOJU Cel ogólny: Podniesienie atrakcyjności turystycznej obszaru LGD poprzez wykorzystanie walorów przyrodniczych, kulturalnych i historycznych 1. Stworzenie atrakcyjnej oferty turystycznej. 2. Promocja lokalnych tradycji kulturalnych i przyrodniczych. 3. Rozwój turystyki aktywnej w regionie. Cel ogólny: Integracja i aktywizacja społeczności wiejskiej 1. Rozwój tożsamości społeczności wiejskiej. 2. Wzrost potencjału mieszkańców obszaru LGD. Cel ogólny: Różnicowanie działalności gospodarczej oraz tworzenie pozarolniczych miejsc pracy 1. Wsparcie produkcji i przetwórstwa produktów opartych na lokalnych zasobach i tradycji. 2. Rozwój postaw przedsiębiorczych wśród społeczności wiejskiej. Obszary tematyczne, na których koncentrują się przedsięwzięcia zawarte w LSR: wspieranie mikroprzedsiębiorstw, rozwój agroturystyki, lokalnego rzemiosła i rękodzielnictwa, poprawa infrastruktury turystycznej, sportowej i kulturalnej, stymulowanie lokalnej aktywności i współpracy gospodarczej, organizacja kursów i szkoleń, kultywowanie miejscowych tradycji. Grupy docelowe przedsięwzięć określonych w LSR: mieszkańcy, rolnicy, mikroprzedsiębiorstwa, jednostki samorządu terytorialnego, instytucje kultury i placówki sportowe, kościoły i związki wyznaniowe, organizacje pozarządowe, gospodarstwa agroturystyczne. Wieczfnia Kościelna Baranowo Lelis Krzynowłoga Dzierzgowo Jednorożec Mała Lipowiec Mława Lubowidz Kuczbork-Osada Kościelny Szydłowo Olszewo-Borki Ostrołęka Przasnysz Wiśniewo Czernice Krasnosielc Troszyn Żuromin Borowe Szreńsk Przasnysz Rzekuń Stupsk Grudusk Sypniewo Lutocin Płoniawy-Bramura Młynarze Czerwin Bieżuń Radzanów Regimin Strzegowo Szczutowo Opinogóra Krasne Różan Goworowo Stary Rościszewo Górna Czerwonka Lubotyń Wąsewo Siemiątkowo Ciechanów Maków Sierpc Koziebrodzkie Ciechanów Ostrów Mazowiecka Karniewo Zawidz Glinojeck Gołymin-Ośrodek Szelków Rzewnie Ostrów Andrzejewo Sierpc Mazowiecka Szulborze Mochowo Raciąż Ojrzeń Długosiodło Zaręby Sońsk Wielkie Kościelne Boguty-Pianki Gozdowo Raciąż Gzy Pułtusk Brok Małkinia Drobin Baboszewo Obryte Rząśnik Górna Nur Nowe Ceranów Sochocin Brudzeń Bielsk Miasto Świercze Brańszczyk Staroźreby Winnica Sadowne Duży Płońsk Zatory Stara Biała Dzierzążnia Pokrzywnica Kosów Lacki Sterdyń Płońsk Joniec Wyszków Radzanowo Nasielsk Stoczek Bulkowo Somianka Łochów Nowy Duninów Płock Sabnie Naruszewo Załuski Serock Zabrodzie Pomiechówek Słupno Bodzanów Dąbrówka Jadów Miedzna Jabłonna Gostynin Zakroczym Lacka Łąck Mała Wieś Czerwińsk Nowy Dwór Wieliszew Liw Radzymin Sokołów Gąbin nad Wisłą Nieporęt Tłuszcz Korytnica Gostynin Wyszogród Jabłonna Klembów Strachówka Węgrów SokołówPodlaski Repki Słubice Legionowo Podlaski Korczew Leoncin Czosnów Wołomin Szczawin Poświętne Liw Bielany Brochów Łomianki Marki Kobyłka Dobre Wierzbno Kościelny Sanniki Iłów Młodzieszyn Izabelin Paprotnia Przesmyki Platerów Sarnaki Ząbki Pacyna Zielonka Leszno Stanisławów Grębków Mokobody Kampinos Stare Babice Suchożebry Sulejówek Sochaczew Ożarów Halinów Dębe Jakubów Łosice Stara Rybno Sochaczew Warszawa Kałuszyn Wielkie Mordy Kornica Mińsk Siedlce Sochaczew Błonie Nowa Sucha Teresin Baranów Pruszków Piastów Kotuń Siedlce Olszanka Wiązowna Michałowice Józefów Mińsk Huszlew Mrozy Milanówek Podkowa Raszyn Otwock Cegłów Skórzec Grodzisk Leśna Wiśniew Zbuczyn Wiskitki Lesznowola Konstancin- Siennica -Jeziorna Kołbiel Żyrardów Karczew Nadarzyn Wodynie Domanice Żabia Piaseczno Celestynów Latowicz Radziejowice Wola Góra Puszcza Tarczyn Prażmów Kalwaria Osieck Pilawa Parysów Borowie Mariańska Sobienie-Jeziory Mszczonów Pniewy Miastków Grójec Chynów GarwolinGarwolin Kościelny Wilga Górzno Łaskarzew Belsk Jasieniec Warka Żelechów Duży Magnuszew Łaskarzew Błędów Goszczyn Grabów Sobolew nad Pilicą Trojanów Promna Maciejowice Nowe Miasto Mogielnica Białobrzegi Stromiec nad Pilicą Głowaczów Wyśmierzyce Kozienice Klwów Radzanów Błotnica Stara Sieciechów Odrzywół Jedlińsk Jastrzębia Garbatka Potworów Pionki Letnisko Przytyk Pionki Gniewoszów Rusinów Zakrzew Policzna Jedlnia-Letnisko Gielniów Wieniawa Wolanów Radom Gózd Zwoleń Przysucha Przyłęk Orońsko Kowala Tczów granica województwa Borkowice Skaryszew Kazanów Chotcza granice powiatów Wierzbica Chlewiska Jastrząb Ciepielów Szydłowiec Mirów granice gmin Iłża Lipsko Rzeczniów Solec nad Wisłą Sienno km Forma prawna: stowarzyszenie Adres siedziby: ul. Wernera 9/ Radom tel zarzad@razemdlaradomki.pl Osoba do kontaktu: Cezary Nowek, tel Zasięg terytorialny: Powiat radomski Gminy: Jedlińsk, Przytyk, Wolanów, Zakrzew Powiat przysuski Gminy: Przysucha, Wieniawa 102 Lokalne Grupy Działania zmieniają Mazowsze

105 Projekty realizowane na terenie Stowarzyszenia Razem dla Radomki Mali aktorzy Publiczna Szkoła Podstawowa w Sławnie nie jest duża, chodzi do niej 150 uczniów. Dzięki temu wszyscy się w niej znają i panuje tu ciepła, domowa atmosfera. Mamy zdolne i ambitne dzieci cieszy się dyrektor szkoły Danuta Bełtowicz i dodaje, że właśnie dlatego, że podopieczni są tak chętni do pracy, warto organizować dla nich ciekawe zajęcia pozalekcyjne. W 2011 r. grupa 45 dzieci wzięła udział w projekcie teatralnym, który rozwinął ich zainteresowania i umiejętności artystyczne. Przez 4 miesiące uczestniczyła w zajęciach teatralnych, które odbywały się 2 razy w tygodniu w wymiarze 3 godzin zajęć aktorskich i 3 godzin zajęć muzycznych. Wyjazdy na spektakle do teatrów w Lublinie i Radomiu są tradycją szkoły, nie mogło ich więc zabraknąć w ramach tego projektu. Tym razem uczniowie mieli okazję poznać teatr także od kulis: uczestniczyli w próbie, poznali pracę scenografa, choreografa, charakteryzatora. Ukoronowaniem wysiłków dzieci był spektakl o historii Sławna Stąd jesteśmy, oparty na autorskim scenariuszu nauczycielek, które z pasją przygotowały małych aktorów do finałowego występu. Na potrzeby spektaklu kupiono kostiumy sceniczne i elementy scenografii. Edukacja teatralna pozostawiła też trwałe efekty: Nasze dzieci pięknie mówią. Mają doskonałą dykcję i emisję głosu chwali swoich podopiecznych Danuta Bełtowicz. Projekt: Edukacja teatralna i promocja twórczości dzieci z Publicznej Szkoły Podstawowej w Sławnie Beneficjent: Gmina Wolanów Działanie: 413-MP Wdrażanie lokalnych strategii rozwoju (małe projekty) Wartość projektu: ok. 11,3 tys. zł Dofinansowanie: ok. 7,6 tys. zł Okres realizacji: marzec kwiecień 2011 PRZEWODNIK PO PROJEKTACH ZREALIZOWANYCH W RAMACH OSI 4 LEADER PROW

106 Projekty realizowane na terenie Stowarzyszenia Razem dla Radomki Trąbki, puzon, saksofony Młodzież na wsi w przeciwieństwie do swoich rówieśników w miastach często nie ma zbyt wielu możliwości ciekawego spędzania wolnego czasu i rozwijania swoich pasji. W gminie Przytyk młodzi ludzie mogą wspólnie muzykować, a nawet hałasować do woli i nikt ich za to nie zgani przeciwnie, są dumą swojej wsi. Od 2001 r. działa tu bowiem Młodzieżowa Orkiestra Dęta. Zespół kontynuuje tradycje istniejącej tu przed laty orkiestry, ma w repertuarze utwory, które wykonywali pierwsi jej członkowie. Młodzi muzycy chętnie grają też kompozycje historią sięgające początków XX w., ocalając je od zapomnienia. Orkiestra jest zapraszana na wiele uroczystości i festynów nie tylko w swojej gminie. Co roku uświetnia też swoim występem lokalną dumę: Ogólnopolskie Targi Papryki w Przytyku. Orkiestra dęta zyskała taką popularność, że kolejni chętni wstępują w jej szeregi. Stąd wyniknęła potrzeba zakupu nowych instrumentów. Dzięki dofinansowaniu instrumentarium grupy wzbogaciło się o dwa saksofony, puzon i pięć trąbek. Młodzi muzycy z dumą zaprezentowali je podczas koncertu, jaki zorganizowano na zakończenie projektu. Projekt: Zakup instrumentów muzycznych dla Młodzieżowej Orkiestry Dętej w Przytyku Beneficjent: Gmina Przytyk Działanie: 413-MP Wdrażanie lokalnych strategii rozwoju (małe projekty) Wartość projektu: ok. 18,5 tys. zł Dofinansowanie: ok. 10,5 tys. zł Okres realizacji: kwiecień 2012 czerwiec Lokalne Grupy Działania zmieniają Mazowsze

107 Projekty realizowane na terenie Stowarzyszenia Razem dla Radomki Kładką przez Radomkę Przytyk i okolice to doskonałe miejsce na wycieczki rowerowe w Dolinie Radomki każdy znajdzie odpowiednią dla siebie trasę. Szlaki mają różny stopień trudności i długość, pozwalają podziwiać urokliwe krajobrazy mazowieckie i prowadzą do zabytków, których tu nie brakuje. Gospodarze gminy doskonale wiedzą, jak ważna dla turystyki rowerowej jest dobra infrastruktura, wygodne i dobrze oznakowane ścieżki rowerowe. Sama wieś także jest bardzo atrakcyjna turystycznie: Przytyk dawniej leżał na skrzyżowaniu ważnych szlaków handlowych, przecinały się tu Trakt Królewski z Traktem Wielkopolskim. Skrzyżowanie to zwane było Środkiem lub Pępkiem Europy i w Przytyku do dziś zachowała się studnia symbolizująca to miejsce. Wybudowanie kładki przez rzekę Radomkę wraz ze ścieżkami pieszo-rowerowymi w miejsce starych, zniszczonych dróg, które nawet nie miały chodników, mieszkańcy przyjęli z wyraźnym zadowoleniem. Szczególnie ze względu na dzieci i młodzież chodzące do szkoły w Przytyku. Poza walorami turystycznymi nowa ścieżka sprzyja także aktywności fizycznej mieszkańców. Ulica Radomska znajduje się w centrum miejscowości, jest więc strategicznym szlakiem komunikacyjnym, a jej wygląd i stan techniczny wpływają na wizerunek wsi. Projekt: Budowa ciągu pieszo-rowerowego wraz z budową kładki przez rzekę Radomkę w ciągu od ul. Rzecznej do wylotu ul. Radomskiej, z chodnikiem przy ul. Rzecznej i przebudową fragmentu ul. Radomskiej Beneficjent: Gmina Przytyk Działanie: Wdrażanie lokalnych strategii rozwoju (Odnowa i rozwój wsi) Wartość projektu: ok. 1,9 mln zł Dofinansowanie: ok. 500 tys. zł Okres realizacji: grudzień 2010 listopad 2011 PRZEWODNIK PO PROJEKTACH ZREALIZOWANYCH W RAMACH OSI 4 LEADER PROW

108 Stowarzyszenie Lokalna Grupa Działania Razem dla Rozwoju Czarnia Myszyniec Łyse Chorzele Kadzidło CELE LOKALNEJ STRATEGII ROZWOJU Cel ogólny: Rozwój kapitału społecznego 1. Integracja i aktywizacja społeczności lokalnej dla działań prorozwojowych. 2. Rozwój infrastruktury o funkcjach społecznych. Cel ogólny: Różnicowanie gospodarki i rozwój przedsiębiorczości 1. Aktywizacja zawodowa mieszkańców i rozwój przedsiębiorczości. 2. Współpraca samorządów i społeczności lokalnych na rzecz rozwoju gospodarczego. Cel ogólny: Wykorzystanie zasobów przyrodniczych i kulturowych dla tworzenia miejsc pracy i promocji regionu 1. Rewitalizacja obiektów kulturowych i przyrodniczych. 2. Rozwój turystyki w dolinie Wisły i na obszarach przyległych oraz promocja obszaru. Obszary tematyczne, na których koncentrują się przedsięwzięcia zawarte w LSR: integracja i aktywizacja społeczności lokalnej dla działań prorozwojowych, rozwój infrastruktury o funkcjach społecznych, aktywizacja zawodowa mieszkańców i rozwój przedsiębiorczości, współpraca samorządów i społeczności lokalnych na rzecz rozwoju gospodarczego, rozwój turystyki, wsparcie i promocja działalności organizacji sektora społecznego, kreowanie przedsiębiorczości lokalnej z wykorzystaniem potencjału obszaru. Grupy docelowe przedsięwzięć określonych w LSR: przedsiębiorcy lub osoby zainteresowane podjęciem działalności gospodarczej, rolnicy poszukujący nowych źródeł przychodu, samorządy i organizacje społeczne, związki wyznaniowe, mieszkańcy obszaru LGD. Wieczfnia Kościelna Baranowo Lelis Krzynowłoga Dzierzgowo Jednorożec Mała Lipowiec Mława Lubowidz Kuczbork-Osada Kościelny Szydłowo Olszewo-Borki Ostrołęka Przasnysz Wiśniewo Czernice Krasnosielc Troszyn Żuromin Borowe Szreńsk Przasnysz Rzekuń Stupsk Grudusk Sypniewo Lutocin Płoniawy-Bramura Młynarze Czerwin Bieżuń Radzanów Regimin Strzegowo Szczutowo Opinogóra Krasne Różan Goworowo Stary Rościszewo Górna Czerwonka Lubotyń Wąsewo Siemiątkowo Ciechanów Maków Sierpc Koziebrodzkie Ciechanów Ostrów Mazowiecka Karniewo Zawidz Glinojeck Gołymin-Ośrodek Szelków Rzewnie Ostrów Andrzejewo Sierpc Mazowiecka Szulborze Mochowo Raciąż Ojrzeń Długosiodło Zaręby Sońsk Wielkie Kościelne Boguty-Pianki Gozdowo Raciąż Gzy Pułtusk Brok Małkinia Drobin Baboszewo Obryte Rząśnik Górna Nur Nowe Ceranów Sochocin Brudzeń Bielsk Miasto Świercze Brańszczyk Staroźreby Winnica Sadowne Duży Płońsk Zatory Stara Biała Dzierzążnia Pokrzywnica Kosów Lacki Sterdyń Płońsk Joniec Wyszków Radzanowo Nasielsk Stoczek Bulkowo Somianka Łochów Nowy Duninów Płock Sabnie Naruszewo Załuski Serock Zabrodzie Pomiechówek Słupno Bodzanów Dąbrówka Jadów Miedzna Jabłonna Gostynin Zakroczym Lacka Łąck Mała Wieś Czerwińsk Nowy Dwór Wieliszew Liw Radzymin Sokołów Gąbin nad Wisłą Nieporęt Tłuszcz Korytnica Gostynin Wyszogród Jabłonna Klembów Strachówka Węgrów SokołówPodlaski Repki Słubice Legionowo Podlaski Korczew Leoncin Czosnów Wołomin Szczawin Poświętne Liw Bielany Brochów Łomianki Marki Kobyłka Dobre Wierzbno Kościelny Sanniki Iłów Młodzieszyn Izabelin Paprotnia Przesmyki Platerów Sarnaki Ząbki Pacyna Zielonka Leszno Stanisławów Grębków Mokobody Kampinos Stare Babice Suchożebry Sulejówek Sochaczew Ożarów Halinów Dębe Jakubów Łosice Stara Rybno Sochaczew Warszawa Kałuszyn Wielkie Mordy Kornica Mińsk Siedlce Sochaczew Błonie Nowa Sucha Teresin Baranów Pruszków Piastów Kotuń Siedlce Olszanka Wiązowna Michałowice Józefów Mińsk Huszlew Mrozy Milanówek Podkowa Raszyn Otwock Cegłów Skórzec Grodzisk Leśna Wiśniew Zbuczyn Wiskitki Lesznowola Konstancin- Siennica -Jeziorna Kołbiel Żyrardów Karczew Nadarzyn Wodynie Domanice Żabia Piaseczno Celestynów Latowicz Radziejowice Wola Góra Puszcza Tarczyn Prażmów Kalwaria Osieck Pilawa Parysów Borowie Mariańska Sobienie-Jeziory Mszczonów Pniewy Miastków Grójec Chynów GarwolinGarwolin Kościelny Wilga Górzno Łaskarzew Belsk Jasieniec Warka Żelechów Duży Magnuszew Łaskarzew Błędów Goszczyn Grabów Sobolew nad Pilicą Trojanów Promna Maciejowice Nowe Miasto Mogielnica Białobrzegi Stromiec nad Pilicą Głowaczów Wyśmierzyce Kozienice Klwów Radzanów Błotnica Stara Sieciechów Odrzywół Jedlińsk Jastrzębia Garbatka Potworów Pionki Letnisko Przytyk Pionki Gniewoszów Rusinów Zakrzew Policzna Jedlnia-Letnisko Gielniów Wieniawa Wolanów Radom Gózd Zwoleń Przysucha Przyłęk Orońsko Kowala Tczów granica województwa Borkowice Skaryszew Kazanów Chotcza granice powiatów Wierzbica Chlewiska Jastrząb Ciepielów Szydłowiec Mirów granice gmin Iłża Lipsko Rzeczniów Solec nad Wisłą Sienno km Forma prawna: stowarzyszenie Adres siedziby: ul. Rębowska 52, lok. 3, 4, Wyszogród tel poczta@razem-dla-rozwoju.pl Osoba do kontaktu: Monika Grabarczyk, tel Zasięg terytorialny: Powiat płocki Gminy: Bodzanów, Mała Wieś, Radzanowo, Bulkowo, Wyszogród Powiat płoński Gmina: Czerwińsk nad Wisłą Powiat nowodworski Gmina: Zakroczym Powiat sochaczewski Gmina: Młodzieszyn 106 Lokalne Grupy Działania zmieniają Mazowsze

109 Projekty realizowane na terenie Stowarzyszenia Lokalnej Grupy Działania Razem dla Rozwoju Mała Wieś wielkie tradycje Dni Gminy Mała Wieś to cykliczne, doroczne święto lokalnej społeczności. W organizację imprezy angażuje się wielu mieszkańców: miejscowi artyści prezentują swoje dzieła, rzemieślnicy i rękodzielnicy prowadzą warsztaty, na scenie, poza zaproszonymi gwiazdami, występują lokalne zespoły. We wrześniu 2011 r. piątkowe spotkanie historyczne odbyło się pod hasłem Muzyka odnaleziona. Zaprezentowano wówczas film i wystawę, a prof. A. Bieńkowski wygłosił prelekcję etnograficzną Ostatni wiejscy muzykanci. Atrakcjami wieczoru były wileńskie przysmaki oraz występ zespołu Znad Mereczanki z Jaszun na Wileńszczyźnie. Sobotnie obchody Dni Gminy miały charakter rekreacyjno-rozrywkowy. Cieszyły nie tylko zabawy i konkursy dla całych rodzin, występy lokalnych zespołów, ale też warsztaty twórcze. Organizatorzy położyli nacisk na promocję zdrowego stylu życia. Pod hasłem Żyj zdrowo, bez uzależnień odbył się bieg ulicami Małej Wsi. W niedzielę, na zakończenie imprezy, zorganizowano turniej kulinarny Domowe smaki. Rzesze uczestników imprezy mogły nie tylko nieodpłatnie skosztować wielu smakołyków, ale też dowiedzieć się, jak je przyrządzić. Projekt: XII Dni Gminy Mała Wieś Beneficjent: Gminny Ośrodek Kultury w Małej Wsi Działanie: 413-MP Wdrażanie lokalnych strategii rozwoju (małe projekty) Wartość projektu: ok. 32 tys. zł Dofinansowanie: ok. 16,6 tys. zł Okres realizacji: lipiec wrzesień 2011 PRZEWODNIK PO PROJEKTACH ZREALIZOWANYCH W RAMACH OSI 4 LEADER PROW

110 Projekty realizowane na terenie Stowarzyszenia Lokalnej Grupy Działania Razem dla Rozwoju Jak dobrze mieć sąsiada Europejski Dzień Sąsiada jest obchodzony w ponad 30 krajach i jest największym świętem społeczności lokalnych w Europie, objętym patronatem Komisji Europejskiej. Na mazowiecki grunt przeniosła go Elżbieta Golacik z Białobrzegów. Co mi się przyśni, to realizuję mówi o sobie inicjatorka spotkania. W 2011 r. przyśniła jej się impreza integrująca mieszkańców z jej okolicy, w trakcie której będą mogli poznać bogatą kulturę, tradycję i folklor, a także po prostu wspólnie się pobawić. Rok później, 3 czerwca 2012 r., marzenie to się spełniło i w Białobrzegach odbył się I Europejski Dzień Sąsiada. Ponad 400 gości nie tylko, jak się okazało, z najbliższej okolicy brało udział w konkursach i zabawach. Okoliczne koła gospodyń wiejskich częstowały tradycyjnymi regionalnymi potrawami, takimi jak: nagusy (rodzaj babki ziemniaczanej), kozy (placki na zsiadłym mleku), kluski przecieraki z bigosem oraz wypiekami, zwłaszcza ciastami drożdżowymi i pączkami. Miejscowe artystki prezentowały ludowe rękodzieło, w tym przepiękne haftowane obrusy. Imprezę zakończono zabawą taneczną, a zadowoleni goście od razu dopominali się następnego Dnia Sąsiada. Projekt: Europejski Dzień Sąsiada Beneficjent: Golacik Elżbieta, Park Rozrywkowo-Grillowy Happy Media-Red Elżbieta Golacik Działanie: 413-MP Wdrażanie lokalnych strategii rozwoju (małe projekty) Wartość projektu: ok. 12,3 tys. zł Dofinansowanie: ok. 8 tys. zł Okres realizacji: listopad 2011 czerwiec Lokalne Grupy Działania zmieniają Mazowsze

111 Projekty realizowane na terenie Stowarzyszenia Lokalnej Grupy Działania Razem dla Rozwoju Punkt wyjścia Kościół w Bodzanowie istnieje od XV w., a w dzisiejszej formie od odbudowy po pożarze w 1595 r. Choć jest wpisany do rejestru zabytków, nie jest wyłącznie obiektem muzealnym. Wciąż pełni żywą funkcję sakralną, jest codziennie odwiedzanym przez wiernych miejscem kultu. Do parafii rzymskokatolickiej, której ośrodkiem jest zabytkowa świątynia, należy ponad 4000 osób, które częściej lub rzadziej do kościoła przychodzą i siłą rzeczy korzystają z chodnika. Konieczne więc było zadbanie o stan nawierzchni wokół świątyni, ponieważ alejka procesyjna z płyt betonowych była już mocno wysłużona. W konsekwencji nie zapewniała bezpieczeństwa chodzącym po niej ani nie upiększała otoczenia świątyni. Dzięki dotacji unijnej wyremontowano cały chodnik, pieniędzy wystarczyło zarówno na materiał, jak i na wykonanie. Dziś dookoła kościoła można już spacerować piękną alejką z kostki granitowej. Proboszcz Parafii pw. Wniebowzięcia NMP w Bodzanowie, ks. Tomasz Mazurowski, uważa, że estetyka okolicy bardzo się poprawiła. Dzięki tej inwestycji zrobiono przy okazji dużo więcej dla otoczenia kościoła mówi, dodając, że remont chodnika był impulsem do dalszego upiększania najbliższej okolicy. Projekt: Zagospodarowanie terenu przy zabytkowym kościele w miejscowości Bodzanów Beneficjent: Parafia Rzymskokatolicka pw. Wniebowzięcia NMP w Bodzanowie Działanie: Wdrażanie lokalnych strategii rozwoju (Odnowa i rozwój wsi) Wartość projektu: ok. 50,3 tys. zł Dofinansowanie: ok. 39,7 tys. zł Okres realizacji: październik 2010 październik 2011 PRZEWODNIK PO PROJEKTACH ZREALIZOWANYCH W RAMACH OSI 4 LEADER PROW

112 Stowarzyszenie Lokalna Grupa Działania Sierpeckie Partnerstwo Czarnia Myszyniec Łyse Chorzele Kadzidło CELE LOKALNEJ STRATEGII ROZWOJU Cel ogólny: Rozwój zasobów ludzkich 1. Aktywizacja i integracja społeczności lokalnej Sierpeckiego Partnerstwa do 2015 r. 2. Rozwój infrastruktury społecznej na obszarze objętym LSR. Cel ogólny: Wykorzystanie zasobów przyrodniczych i kulturowych dla tworzenia miejsc pracy i promocji regionu 1. Odnowa i zachowanie zasobów dziedzictwa przyrodniczego i kulturowego. 2. Wsparcie rozwoju i promocji turystyki. 3. Utworzenie sieci tematycznych szlaków turystycznych i rozwój turystyki kwalifikowanej na obszarze LSR do 2015 r. Cel ogólny: Wykorzystanie potencjału rolnictwa regionu 1. Wsparcie rozwoju produktów i usług opartych na lokalnych zasobach i tradycyjnych sektorach gospodarki obszaru LSR do 2015 r. 2. Zachowanie i promocja tradycyjnych zawodów na obszarze Sierpeckiego Partnerstwa. Cel ogólny: Dywersyfikacja gospodarki i rozwój przedsiębiorczości wiejskiej 1. Aktywizacja zawodowa mieszkańców i rozwój przedsiębiorczości. 2. Wzmocnienie atrakcyjności inwestycyjnej obszaru objętego LSR. Obszary tematyczne, na których koncentrują się przedsięwzięcia zawarte w LSR: rozwój przedsiębiorczości wiejskiej, agroturystyka i turystyka wiejska, ochrona dziedzictwa kulturowego, wykorzystanie zasobów naturalnych, poprawa infrastruktury wiejskiej, promocja produktu lokalnego. Grupy docelowe przedsięwzięć określonych w LSR: rolnicy, domownicy ubezpieczeni w KRUS, osoby fizyczne, osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą na obszarze LSR, mikroprzedsiębiorstwa, jednostki samorządu terytorialnego, instytucje kultury, kościoły i związki wyznaniowe. Wieczfnia Kościelna Baranowo Lelis Krzynowłoga Dzierzgowo Jednorożec Mała Lipowiec Mława Lubowidz Kuczbork-Osada Kościelny Szydłowo Olszewo-Borki Ostrołęka Przasnysz Wiśniewo Czernice Krasnosielc Troszyn Żuromin Borowe Szreńsk Przasnysz Rzekuń Stupsk Grudusk Sypniewo Lutocin Płoniawy-Bramura Młynarze Czerwin Bieżuń Radzanów Regimin Strzegowo Szczutowo Opinogóra Krasne Różan Goworowo Stary Rościszewo Górna Czerwonka Lubotyń Wąsewo Siemiątkowo Ciechanów Maków Sierpc Koziebrodzkie Ciechanów Ostrów Mazowiecka Karniewo Zawidz Glinojeck Gołymin-Ośrodek Szelków Rzewnie Ostrów Andrzejewo Sierpc Mazowiecka Szulborze Mochowo Raciąż Ojrzeń Długosiodło Zaręby Sońsk Wielkie Kościelne Boguty-Pianki Gozdowo Raciąż Gzy Pułtusk Brok Małkinia Drobin Baboszewo Obryte Rząśnik Górna Nur Nowe Ceranów Sochocin Brudzeń Bielsk Miasto Świercze Brańszczyk Staroźreby Winnica Sadowne Duży Płońsk Zatory Stara Biała Dzierzążnia Pokrzywnica Kosów Lacki Sterdyń Płońsk Joniec Wyszków Radzanowo Nasielsk Stoczek Bulkowo Somianka Łochów Nowy Duninów Płock Sabnie Naruszewo Załuski Serock Zabrodzie Pomiechówek Słupno Bodzanów Dąbrówka Jadów Miedzna Jabłonna Gostynin Zakroczym Lacka Łąck Mała Wieś Czerwińsk Nowy Dwór Wieliszew Liw Radzymin Sokołów Gąbin nad Wisłą Nieporęt Tłuszcz Korytnica Gostynin Wyszogród Jabłonna Klembów Strachówka Węgrów SokołówPodlaski Repki Słubice Legionowo Podlaski Korczew Leoncin Czosnów Wołomin Szczawin Poświętne Liw Bielany Brochów Łomianki Marki Kobyłka Dobre Wierzbno Kościelny Sanniki Iłów Młodzieszyn Izabelin Paprotnia Przesmyki Platerów Sarnaki Ząbki Pacyna Zielonka Leszno Stanisławów Grębków Mokobody Kampinos Stare Babice Suchożebry Sulejówek Sochaczew Ożarów Halinów Dębe Jakubów Łosice Stara Rybno Sochaczew Warszawa Kałuszyn Wielkie Mordy Kornica Mińsk Siedlce Sochaczew Błonie Nowa Sucha Teresin Baranów Pruszków Piastów Kotuń Siedlce Olszanka Wiązowna Michałowice Józefów Mińsk Huszlew Mrozy Milanówek Podkowa Raszyn Otwock Cegłów Skórzec Grodzisk Leśna Wiśniew Zbuczyn Wiskitki Lesznowola Konstancin- Siennica -Jeziorna Kołbiel Żyrardów Karczew Nadarzyn Wodynie Domanice Żabia Piaseczno Celestynów Latowicz Radziejowice Wola Góra Puszcza Tarczyn Prażmów Kalwaria Osieck Pilawa Parysów Borowie Mariańska Sobienie-Jeziory Mszczonów Pniewy Miastków Grójec Chynów GarwolinGarwolin Kościelny Wilga Górzno Łaskarzew Belsk Jasieniec Warka Żelechów Duży Magnuszew Łaskarzew Błędów Goszczyn Grabów Sobolew nad Pilicą Trojanów Promna Maciejowice Nowe Miasto Mogielnica Białobrzegi Stromiec nad Pilicą Głowaczów Wyśmierzyce Kozienice Klwów Radzanów Błotnica Stara Sieciechów Odrzywół Jedlińsk Jastrzębia Garbatka Potworów Pionki Letnisko Przytyk Pionki Gniewoszów Rusinów Zakrzew Policzna Jedlnia-Letnisko Gielniów Wieniawa Wolanów Radom Gózd Zwoleń Przysucha Przyłęk Orońsko Kowala Tczów granica województwa Borkowice Skaryszew Kazanów Chotcza granice powiatów Wierzbica Chlewiska Jastrząb Ciepielów Szydłowiec Mirów granice gmin Iłża Lipsko Rzeczniów Solec nad Wisłą Sienno km Forma prawna: stowarzyszenie Adres siedziby: Mochowo Mochowo tel./faks: sierpeckie_partnerstwo@wp.pl, sierpeckie_partnerstwo1@wp.pl Osoba do kontaktu: Anna Witkowska, tel Zasięg terytorialny: Powiat sierpecki Gminy: Gozdowo, Mochowo, Rościszewo, Sierpc (gmina wiejska), Szczutowo, Zawidz 110 Lokalne Grupy Działania zmieniają Mazowsze

113 Projekty realizowane na terenie Stowarzyszenia Lokalnej Grupy Działania Sierpeckie Partnerstwo Sukmany, gorsety, pasiaki Zespół Tańca Ludowego Zawidzanie to 50-osobowa grupa młodych ludzi w wieku od 14 do 18 lat, których pasją jest taniec, a przy okazji odkrywanie i kultywowanie tradycji ludowych. Grupa bierze udział w konkursach i przeglądach w kraju i za granicą, prezentując dawne obyczaje i dziedzictwo kulturowe Mazowsza. Swoimi występami często uświetnia imprezy organizowane dla lokalnego środowiska (m.in. dożynki, festyny, obchody rocznic historycznych). Dla zespołu tańca ludowego stroje są równie ważne jak choreografia i muzyka. Bogato zdobione, haftowane i niezwykle barwne lejbiki, spencery, sukmany, gorsety, pasiaki i czepce same w sobie są atrakcją dla przebierających się w nie młodych ludzi. Cóż dopiero, gdy zaczną wirować wszystkimi kolorami tęczy w skocznym tańcu! Dziewczęta i chłopcy z zespołu Zawidzanie na scenie prezentują się pięknie, propagując taniec wśród lokalnej społeczności i wskazując innym młodym ludziom atrakcyjny sposób aktywnego spędzania wolnego czasu. W ramach projektu zakupiono stroje łowickie jako najlepiej charakteryzujące teren Mazowsza i najbliższe geograficznie Zawidzanom. Projekt: Kultywowanie lokalnej kultury ludowej poprzez zakup strojów łowickich dla Zespołu Tańca Ludowego Zawidzanie Beneficjent: Szkolny Klub Sportowy Mega-Gim z Zawidza Działanie: 413-MP Wdrażanie lokalnych strategii rozwoju (małe projekty) Wartość projektu: ok. 22,6 tys. zł Dofinansowanie: ok. 18,1 tys. zł Okres realizacji: czerwiec 2013 PRZEWODNIK PO PROJEKTACH ZREALIZOWANYCH W RAMACH OSI 4 LEADER PROW

114 Projekty realizowane na terenie Stowarzyszenia Lokalnej Grupy Działania Sierpeckie Partnerstwo Taneczne tradycje Taniec jako forma sztuki i kulturowa działalność człowieka jest ważnym elementem wychowania dzieci i młodzieży. Daje duże możliwości kierowania rozwojem ich osobowości, sprawności psychofizycznej, wyzwala pozytywne uczucia. W Mochowie zaproszono 16-osobową grupę dzieci i młodzieży w wieku od 14 do 16 lat do uczestnictwa w warsztatach tańca ludowego. Dzieciaki pożytecznie spędzały wolny czas, przy okazji poznając tradycję i kulturę swojego regionu. Ważnym edukacyjnym i zarazem bardzo widowiskowym walorem tańca ludowego jest prezentowanie się tancerzy w charakterystycznych, tradycyjnych strojach. Dlatego też w ramach projektu zakupiono dla członków zespołu tańca stroje łowickie. Celem projektu było kultywowanie tradycji regionu poprzez taniec i obrzędy ludowe. Dzięki warsztatom tańca i nowym strojom wzrosło zainteresowanie młodych ludzi tradycją i kulturą swojego regionu. Występy artystyczne grupy, która po warsztatach kontynuuje swą działalność, podczas ważnych imprez sprzyjają promocji lokalnej społeczności w regionie. Projekt: Tradycja żyje w nas. Zakup strojów ludowych dla młodzieżowej grupy tanecznej oraz warsztaty tańca ludowego dla zespołu tanecznego Beneficjent: Gminna Biblioteka Publiczna w Mochowie Działanie: 413-MP Wdrażanie lokalnych strategii rozwoju (małe projekty) Wartość projektu: ok. 32,3 tys. zł Dofinansowanie: ok. 22 tys. zł Okres realizacji: grudzień Lokalne Grupy Działania zmieniają Mazowsze

115 Projekty realizowane na terenie Stowarzyszenia Lokalnej Grupy Działania Sierpeckie Partnerstwo Bezpiecznie i estetycznie We wsi Bożewo mieszkańcy dbają o swoje domy i obejścia. Lubią, kiedy jest czysto oraz estetycznie. Tym bardziej ucieszyli się, gdy zadbano o ich przestrzeń wspólną: chodnik prowadzący przez centrum wsi oraz przystanek autobusowy, z którego wielu z nich korzysta na co dzień. W ramach projektu wyremontowano ciąg pieszy o długości 469 m i szerokości 1,5 m. Pokryty barwną kostką brukową nowy chodnik jest dużo bezpieczniejszy i przyjemniejszy dla oka niż poprzednia, pełna dziur nawierzchnia. Z kolei na nowym przystanku można spokojnie poczekać na autobus bez obawy zmoczenia przez deszcz, a dzięki wyremontowanej zatoce autobusowej o powierzchni 570 m kw. znacznie łatwiej wsiada się do podjeżdżającego autobusu. Realizacja projektu miała na celu zaspokojenie potrzeb mieszkańców poprzez zwiększenie poziomu bezpieczeństwa oraz poprawę warunków i jakości ich życia. Oba cele udało się w pełni osiągnąć i mieszkańcy Bożewa z satysfakcją spacerują teraz po odnowionym centrum swojej wsi. Projekt: Kształtowanie obszaru przestrzeni publicznej w m. Bożewo, gm. Mochowo w zakresie dotyczącym ciągu pieszego wraz z zatoką autobusową Beneficjent: Gmina Mochowo Działanie: Wdrażanie lokalnych strategii rozwoju (Odnowa i rozwój wsi) Wartość projektu: ok. 393,2 tys. zł Dofinansowanie: ok. 234 tys. zł Okres realizacji: styczeń 2012 PRZEWODNIK PO PROJEKTACH ZREALIZOWANYCH W RAMACH OSI 4 LEADER PROW

116 Stowarzyszenie Lokalna Grupa Działania Zaścianek Mazowsza Chorzele Czarnia Myszyniec Kadzidło Łyse CELE LOKALNEJ STRATEGII ROZWOJU Cel ogólny: Zwiększenie aktywności społecznej i rozwój społeczno-ekonomiczny oraz wspieranie dywersyfikacji gospodarki regionu 1. Rozwój przedsiębiorczości społeczności lokalnej. 2. Zwiększenie poziomu aktywności mieszkańców i instytucji oraz jej promocja. 3. Kreowanie, wzmacnianie i promowanie przedsiębiorczości, ciekawych form aktywności i gospodarowania. Cel ogólny: Tworzenie warunków do poznawania, rozwijania i promowania tradycji szlacheckiej 1. Podtrzymywanie tradycji szlacheckiej. 2. Kreowanie i promowanie produktów lokalnych i turystycznych. 3. Promocja zabytków kultury oraz obiektów charakterystycznych dla architektury regionu. Cel ogólny: Kształtowanie przestrzeni służącej zaspokajaniu potrzeb mieszkańców i upowszechnianiu rekreacji, sportu, kultury i turystyki oraz podnoszenie jakości życia mieszkańców 1. Poprawa estetyki przestrzennej. 2. Zwiększenie stopnia zaspokojenia potrzeb rekreacyjno-sportowych mieszkańców. 3. Wzrost udziału aktywnych metod spędzania wolnego czasu. 4. Powstanie nowych ofert usług: kulturalnych, rekreacyjnych i edukacyjnych. Obszary tematyczne, na których koncentrują się przedsięwzięcia zawarte w LSR: tworzenie i rozwój mikroprzedsiębiorczości, promocja aktywności społeczno-gospodarczej, lokalnych produktów, zwiększenie rozpoznawalności regionu, budowa i odnowa obiektów sportowo-rekreacyjnych oraz bazy kulturalnej, wzbogacanie życia kulturalnego, wzmacnianie kapitału społecznego. Grupy docelowe przedsięwzięć określonych w LSR: rolnicy, mikroprzedsiębiorcy, osoby fizyczne, zainteresowani prowadzeniem działalności, zwłaszcza w sektorze turystycznym, JST, parafie i związki wyznaniowe, instytucje kultury, szkoły, organizacje pozarządowe. Wieczfnia Kościelna Baranowo Lelis Krzynowłoga Dzierzgowo Jednorożec Mała Lipowiec Mława Lubowidz Kuczbork-Osada Kościelny Szydłowo Olszewo-Borki Ostrołęka Przasnysz Wiśniewo Czernice Krasnosielc Troszyn Żuromin Borowe Szreńsk Przasnysz Rzekuń Stupsk Grudusk Sypniewo Lutocin Płoniawy-Bramura Młynarze Czerwin Bieżuń Radzanów Regimin Strzegowo Szczutowo Opinogóra Krasne Różan Goworowo Stary Rościszewo Górna Czerwonka Lubotyń Wąsewo Siemiątkowo Ciechanów Maków Sierpc Koziebrodzkie Ciechanów Ostrów Mazowiecka Karniewo Zawidz Glinojeck Gołymin-Ośrodek Szelków Rzewnie Ostrów Andrzejewo Sierpc Mazowiecka Szulborze Mochowo Raciąż Ojrzeń Długosiodło Zaręby Sońsk Wielkie Kościelne Boguty-Pianki Gozdowo Raciąż Gzy Pułtusk Brok Małkinia Drobin Baboszewo Obryte Rząśnik Górna Nur Nowe Ceranów Sochocin Brudzeń Bielsk Miasto Świercze Brańszczyk Staroźreby Winnica Sadowne Duży Płońsk Zatory Stara Biała Dzierzążnia Pokrzywnica Kosów Lacki Sterdyń Płońsk Joniec Wyszków Radzanowo Nasielsk Stoczek Bulkowo Somianka Łochów Nowy Duninów Płock Sabnie Naruszewo Załuski Serock Zabrodzie Pomiechówek Słupno Bodzanów Dąbrówka Jadów Miedzna Jabłonna Gostynin Zakroczym Lacka Łąck Mała Wieś Czerwińsk Nowy Dwór Wieliszew Liw Radzymin Sokołów Gąbin nad Wisłą Nieporęt Tłuszcz Korytnica Gostynin Wyszogród Jabłonna Klembów Strachówka Węgrów SokołówPodlaski Repki Słubice Legionowo Podlaski Korczew Leoncin Czosnów Wołomin Szczawin Poświętne Liw Bielany Brochów Łomianki Marki Kobyłka Dobre Wierzbno Kościelny Sanniki Iłów Młodzieszyn Izabelin Paprotnia Przesmyki Platerów Sarnaki Ząbki Pacyna Zielonka Leszno Stanisławów Grębków Mokobody Kampinos Stare Babice Suchożebry Sulejówek Sochaczew Ożarów Halinów Dębe Jakubów Łosice Stara Rybno Sochaczew Warszawa Kałuszyn Wielkie Mordy Kornica Mińsk Siedlce Sochaczew Błonie Nowa Sucha Teresin Baranów Pruszków Piastów Kotuń Siedlce Olszanka Wiązowna Michałowice Józefów Mińsk Huszlew Mrozy Milanówek Podkowa Raszyn Otwock Cegłów Skórzec Grodzisk Leśna Wiśniew Zbuczyn Wiskitki Lesznowola Konstancin- Siennica -Jeziorna Kołbiel Żyrardów Karczew Nadarzyn Wodynie Domanice Żabia Piaseczno Celestynów Latowicz Radziejowice Wola Góra Puszcza Tarczyn Prażmów Kalwaria Osieck Pilawa Parysów Borowie Mariańska Sobienie-Jeziory Mszczonów Pniewy Miastków Grójec Chynów GarwolinGarwolin Kościelny Wilga Górzno Łaskarzew Belsk Jasieniec Warka Żelechów Duży Magnuszew Łaskarzew Błędów Goszczyn Grabów Sobolew nad Pilicą Trojanów Promna Maciejowice Nowe Miasto Mogielnica Białobrzegi Stromiec nad Pilicą Głowaczów Wyśmierzyce Kozienice Klwów Radzanów Błotnica Stara Sieciechów Odrzywół Jedlińsk Jastrzębia Garbatka Potworów Pionki Letnisko Przytyk Pionki Gniewoszów Rusinów Zakrzew Policzna Jedlnia-Letnisko Gielniów Wieniawa Wolanów Radom Gózd Zwoleń Przysucha Przyłęk Orońsko Kowala Tczów granica województwa Borkowice Skaryszew Kazanów Chotcza granice powiatów Wierzbica Chlewiska Jastrząb Ciepielów Szydłowiec Mirów granice gmin Iłża Lipsko Rzeczniów Solec nad Wisłą Sienno km Forma prawna: stowarzyszenie Adres siedziby: ul. Polna Troszyn tel lgdzascianekmazowsza@wp.pl Osoba do kontaktu: Barbara Kuczyńska, tel Zasięg terytorialny: Powiat ostrołęcki Gminy: Czerwin, Goworowo, Rzekuń, Troszyn 114 Lokalne Grupy Działania zmieniają Mazowsze

117 Projekty realizowane na terenie Stowarzyszenia Lokalnej Grupy Działania Zaścianek Mazowsza Mała rzeka wiele zabawy Orz to malownicza rzeka o długości zaledwie 54 km, przepływająca przez Podlasie i Mazowsze. Położenie wśród mazowieckich pól i lasów sprawia, że jest idealna na niespieszne, rekreacyjne spływy kajakowe. Do uprawiania tego sportu nie potrzeba wiele wystarczy odrobina chęci i trochę umiejętności. Warunkiem koniecznym jest jednak posiadanie sprzętu. W Goworowie chętnych do pływania kajakami po rzece nie brakowało, dlatego Gminny Ośrodek Kultury, Sportu i Rekreacji postanowił odpowiedzieć na oczekiwania lokalnej społeczności i zakupił 12 dwuosobowych kajaków, do tego komplet wioseł i kamizelek ratunkowych oraz przyczepę do przewozu kajaków. Tym samym stworzył solidną bazę do spływów. Teraz bez problemu można zorganizować aktywny wypoczynek dla mieszkańców, tym bardziej że z dotacji zakupiono też altankę z grillem. Po sportowym wysiłku uczestnicy spływów mogą ogrzać się przy ognisku i posilić kiełbasą z grilla. Kajaki to strzał w dziesiątkę uznała młodzież z Goworowa po jednym z lipcowych spływów. Okazało się, że piękno przyrody można znaleźć w najbliższej okolicy, a z perspektywy rzeki świat wygląda zupełnie inaczej. Projekt: Mała rzeka i wielkie możliwości utworzenie bazy do spływów kajakowych na rzece Orz w celu odkrycia piękna lokalnej przyrody i aktywizacji mieszkańców z terenu LGD Zaścianek Mazowsza Beneficjent: Gminny Ośrodek Kultury, Sportu i Rekreacji w Goworowie Działanie: 413-MP Wdrażanie lokalnych strategii rozwoju (małe projekty) Wartość projektu: ok. 26,4 tys. zł Dofinansowanie: 15 tys. zł Okres realizacji: marzec 2012 czerwiec 2013 PRZEWODNIK PO PROJEKTACH ZREALIZOWANYCH W RAMACH OSI 4 LEADER PROW

118 Projekty realizowane na terenie Stowarzyszenia Lokalnej Grupy Działania Zaścianek Mazowsza Ogródki jak malowane Na Mazowszu ginie piękna, tradycyjna wieś. Zamiast ukwieconych ganków przed domami zaczęły się pojawiać równo przystrzyżone trawniki, otoczone jednakowymi iglakami. Tendencja ta dotyczy zresztą całego kraju. Pasjonaci ze Stowarzyszenia Sąsiad, którzy w większości sami są rolnikami, postanowili przywrócić mazowieckiej wsi piękno dawnych ogrodów i sadów. Zaczęli od zakładania w swoich wsiach pokazowych ogródków aranżowanych według tradycyjnych zasad, kwitnących niemal cały rok. Szybko znaleźli sojuszników w mieszkańcach gmin Czerwin, Goworowo i Troszyn. Anna Karamuz z Czarnowa godzinami może rozmawiać o swoim ogrodzie i śmieje się, że pół gminy ma jej kwiaty, tyle rozdała nasion i sadzonek. Taka zresztą w okolicy moda mówi Barbara Kuczyńska, jedna z inicjatorek wydania Przewodnika po najpiękniejszych ogródkach wiejskich. Sadzonkami dzielimy się z sąsiadami i tradycyjne ogrody powstają w kolejnych obejściach dodaje. Po wydaniu Przewodnika przedstawione w nim ogródki stały się celem wycieczek całych rodzin, a idea uprawiania wiejskich ogródków zachwyciła także młodych mieszkańców wsi, którzy zakładają je przy swoich nowo budowanych domach. Projekt: Przewodnik po najpiękniejszych tradycyjnych ogródkach wiejskich produktem turystycznym Lokalnej Grupy Działania Zaścianek Mazowsza Beneficjent: Stowarzyszenie na rzecz Rozwoju Wsi Sąsiad Działanie: 413-MP Wdrażanie lokalnych strategii rozwoju (małe projekty) Wartość projektu: ok. 16,4 tys. zł Dofinansowanie: ok. 10,4 tys. zł Okres realizacji: sierpień 2010 listopad Lokalne Grupy Działania zmieniają Mazowsze

119 Projekty realizowane na terenie Stowarzyszenia Lokalnej Grupy Działania Zaścianek Mazowsza Duma mieszkańców Centrum wsi to zwykle miejsce spacerów wielu mieszkańców, którzy po pracy lubią po swojej miejscowości pochodzić, porozmawiać z sąsiadami, przysiąść na ławce. Idealnym miejscem na takie przechadzki stało się Goworowo, którego centrum przeszło znaczącą metamorfozę. Dzięki wyremontowaniu ciągu czterech ulic: Ostrołęckiej, Szkolnej, Głowackiego i Księdza Dulczewskiego zyskano piękną przestrzeń publiczną, gdzie każdy może czuć się bezpiecznie i komfortowo. Oprócz nowych chodników zadbano o małą architekturę: ustawiono ławki i kosze na śmieci, zamontowano stylowe latarnie. Zadbano też o zieleń: odnowione zostały zaniedbane trawniki, zasadzono drzewa i rośliny ozdobne. W części parkowej stanęła nawet fontanna. Wspólne zaangażowanie w rozwój gminy jest celem, który nam wszystkim przyświeca mówi Małgorzata Kulesza, wójt gminy Goworowo. I rzeczywiście, dzięki zaangażowaniu wielu ludzi Goworowo wciąż się rozwija, będąc dumą mieszkańców, którzy z radością obserwują, jak ich miejsce na ziemi z roku na rok pięknieje. Projekt: Zagospodarowanie centrum miejscowości Goworowo Beneficjent: Urząd Gminy Goworowo Działanie: Wdrażanie lokalnych strategii rozwoju (Odnowa i rozwój wsi) Wartość projektu: ok. 663,8 tys. zł Dofinansowanie: ok. 378,3 tys. zł Okres realizacji: marzec grudzień 2011 PRZEWODNIK PO PROJEKTACH ZREALIZOWANYCH W RAMACH OSI 4 LEADER PROW

120 Stowarzyszenie Lokalna Grupa Działania Zielone Sąsiedztwo Czarnia Myszyniec Łyse Chorzele Kadzidło CELE LOKALNEJ STRATEGII ROZWOJU Cel ogólny: Ochrona i zachowanie zasobów środowiska Cel szczegółowy: 1. Podnoszenie oraz wyrównywanie świadomości ekologicznej mieszkańców LGD. Cel ogólny: Budowanie kapitału społecznego na obszarze LGD aktywni i zintegrowani mieszkańcy jako współgospodarze swoich społeczności 1. Rozwój nowoczesnej edukacji dla różnych grup wiekowych. 2. Rozwijanie oferty kulturalnej, animacja twórczości, ochrona lokalnego dziedzictwa kulturowego. Cel ogólny: Rozwój potencjału turystycznego obszaru LGD 1. Poprawa stanu infrastruktury turystycznej, rekreacyjnej i warunków do uprawiania sportu. 2. Polepszanie jakości i oferty usług turystyki kulturowej, rekreacyjnej i sportu. 3. Promocja obszaru LGD jako terenu o wysokim potencjale turystycznym i kulturalnym. Cel ogólny: Tworzenie warunków do rozwoju przedsiębiorczości nieuciążliwej dla otoczenia i zgodnej z charakterem miejscowości Cel szczegółowy: 1. Rozwój mikroprzedsiębiorczości na obszarze LGD, uwzględniającej charakter poszczególnych miejscowości. Obszary tematyczne, na których koncentrują się przedsięwzięcia zawarte w LSR: ochrona i zachowanie zasobów środowiska, budowanie kapitału społecznego (projekty edukacyjne i kulturalne), promocja obszaru LGD, rozwój potencjału turystycznego obszaru LGD poprzez realizację projektów wzmacniających infrastrukturę oraz usługi turystyczne, rekreacyjne i sportowe, rozwój mikroprzedsiębiorczości. Grupy docelowe przedsięwzięć określonych w LSR: mieszkańcy obszaru LGD. Wieczfnia Kościelna Baranowo Lelis Krzynowłoga Dzierzgowo Jednorożec Mała Lipowiec Mława Lubowidz Kuczbork-Osada Kościelny Szydłowo Olszewo-Borki Ostrołęka Przasnysz Wiśniewo Czernice Krasnosielc Troszyn Żuromin Borowe Szreńsk Przasnysz Rzekuń Stupsk Grudusk Sypniewo Lutocin Płoniawy-Bramura Młynarze Czerwin Bieżuń Radzanów Regimin Strzegowo Szczutowo Opinogóra Krasne Różan Goworowo Stary Rościszewo Górna Czerwonka Lubotyń Wąsewo Siemiątkowo Ciechanów Maków Sierpc Koziebrodzkie Ciechanów Ostrów Mazowiecka Karniewo Zawidz Glinojeck Gołymin-Ośrodek Szelków Rzewnie Ostrów Andrzejewo Sierpc Mazowiecka Szulborze Mochowo Raciąż Ojrzeń Długosiodło Zaręby Sońsk Wielkie Kościelne Boguty-Pianki Gozdowo Raciąż Gzy Pułtusk Brok Małkinia Drobin Baboszewo Obryte Rząśnik Górna Nur Nowe Ceranów Sochocin Brudzeń Bielsk Miasto Świercze Brańszczyk Staroźreby Winnica Sadowne Duży Płońsk Zatory Stara Biała Dzierzążnia Pokrzywnica Kosów Lacki Sterdyń Płońsk Joniec Wyszków Radzanowo Nasielsk Stoczek Bulkowo Somianka Łochów Nowy Duninów Płock Sabnie Naruszewo Załuski Serock Zabrodzie Pomiechówek Słupno Bodzanów Dąbrówka Jadów Miedzna Jabłonna Gostynin Zakroczym Lacka Łąck Mała Wieś Czerwińsk Nowy Dwór Wieliszew Liw Radzymin Sokołów Gąbin nad Wisłą Nieporęt Tłuszcz Korytnica Gostynin Wyszogród Jabłonna Klembów Strachówka Węgrów SokołówPodlaski Repki Słubice Legionowo Podlaski Korczew Leoncin Czosnów Wołomin Szczawin Poświętne Liw Bielany Brochów Łomianki Marki Kobyłka Dobre Wierzbno Kościelny Sanniki Iłów Młodzieszyn Izabelin Paprotnia Przesmyki Platerów Sarnaki Ząbki Pacyna Zielonka Leszno Stanisławów Grębków Mokobody Kampinos Stare Babice Suchożebry Sulejówek Sochaczew Ożarów Halinów Dębe Jakubów Łosice Stara Rybno Sochaczew Warszawa Kałuszyn Wielkie Mordy Kornica Mińsk Siedlce Sochaczew Błonie Nowa Sucha Teresin Baranów Pruszków Piastów Kotuń Siedlce Olszanka Wiązowna Brwinów Michałowice Józefów Mińsk Huszlew Mrozy Milanówek Podkowa Raszyn Otwock Cegłów Skórzec Grodzisk Leśna Wiśniew Zbuczyn Wiskitki Lesznowola Konstancin- Siennica -Jeziorna Kołbiel Żyrardów Karczew Nadarzyn Wodynie Domanice Żabia Piaseczno Celestynów Latowicz Radziejowice Wola Góra Puszcza Tarczyn Prażmów Kalwaria Osieck Pilawa Parysów Borowie Mariańska Sobienie-Jeziory Mszczonów Pniewy Miastków Grójec Chynów GarwolinGarwolin Kościelny Wilga Górzno Łaskarzew Belsk Jasieniec Warka Żelechów Duży Magnuszew Łaskarzew Błędów Goszczyn Grabów Sobolew nad Pilicą Trojanów Promna Maciejowice Nowe Miasto Mogielnica Białobrzegi Stromiec nad Pilicą Głowaczów Wyśmierzyce Kozienice Klwów Radzanów Błotnica Stara Sieciechów Odrzywół Jedlińsk Jastrzębia Garbatka Potworów Pionki Letnisko Przytyk Pionki Gniewoszów Rusinów Zakrzew Policzna Jedlnia-Letnisko Gielniów Wieniawa Wolanów Radom Gózd Zwoleń Przysucha Przyłęk Orońsko Kowala Tczów granica województwa Borkowice Skaryszew Kazanów Chotcza granice powiatów Wierzbica Chlewiska Jastrząb Ciepielów Szydłowiec Mirów granice gmin Iłża Lipsko Rzeczniów Solec nad Wisłą Sienno km Forma prawna: stowarzyszenie Adres siedziby: ul. Lilpopa Podkowa Leśna tel biuro@zielonesasiedztwo.org.pl Osoba do kontaktu: Anna Łukasiewicz, tel Zasięg terytorialny: Powiat grodziski Gminy: Brwinów, Podkowa Leśna 118 Lokalne Grupy Działania zmieniają Mazowsze

121 Projekty realizowane na terenie Stowarzyszenia Lokalnej Grupy Działania Zielone Sąsiedztwo Dwa kółka w Podkowie Podkowa Leśna powstała przed 85 laty według koncepcji urbanistycznej miasta ogrodu, co umożliwiło mieszkańcom oraz przyjezdnym dogodne warunki zamieszkania, wypoczynku i rekreacji wśród przyrody. W 1999 r. z inicjatywy Towarzystwa Przyjaciół Miasta Ogrodu Podkowa Leśna w Lesie Młochowskim zostały wytyczone ścieżki rowerowe. Tworzą je 3 pętle (4 km, 5 km i 9 km) rozpoczynające i kończące się w Podkowie, dostępne też od strony innych miejscowości. Po tak długim czasie oznakowanie ścieżek rowerowych wymagało uporządkowania i odnowy. U wejścia do lasu z 5 głównych kierunków ustawiono tablice informacyjne z mapami przebiegu tras rowerowych i pieszych. Ponadto trzeba było odświeżyć oznakowanie ścieżek rowerowych na długości 18 km, czego podjęli się wolontariusze działający w Towarzystwie, używając farb odpornych na działanie warunków atmosferycznych. Sieć ścieżek rowerowych w połączeniu z istniejącymi szlakami turystycznymi umożliwia aktywny wypoczynek zarówno mieszkańcom, jak i turystom. Prawidłowe ich oznakowanie znacznie zwiększyło bezpieczeństwo wycieczek rowerowych w okolicznych lasach, a atrakcyjność tej formy rekreacji wzrosła poprzez umieszczenie wzdłuż przebiegu tras rowerowych 14 tablic informacyjnych ścieżki edukacji ekologicznej, w ramach innego, komplementarnego projektu z LEADER-a. Projekt: Rewitalizacja istniejącego oznakowania ścieżek rowerowych na terenie Lasu Młochowskiego w Podkowie Leśnej Beneficjent: Towarzystwo Przyjaciół Miasta Ogrodu Podkowa Leśna Działanie: 413-MP Wdrażanie lokalnych strategii rozwoju (małe projekty) Wartość projektu: ok. 10,5 tys. zł Dofinansowanie: ok. 7,3 tys. zł Okres realizacji: listopad 2010 czerwiec 2013 PRZEWODNIK PO PROJEKTACH ZREALIZOWANYCH W RAMACH OSI 4 LEADER PROW

122 Projekty realizowane na terenie Stowarzyszenia Lokalnej Grupy Działania Zielone Sąsiedztwo Muzea otwarte dla wszystkich Mieszkając na wsi, rzadko ma się okazję odwiedzić muzeum. Zwykle do najbliższego jest za daleko, nie ma czym dojechać, a nawet jeśli znajdzie się na to czas, muzea mogą być już zamknięte. W gminie Brwinów znaleziono na to sposób, urządzając cykl wycieczek pod hasłem Otwarte muzea. W dwa wrześniowe weekendy 2011 r. różne instytucje kultury z terenu gminy i najbliższych okolic otwarły swe podwoje dla mieszkańców. W trakcie ośmiu bezpłatnych wycieczek można było zwiedzić zabytkowy dworek Zagroda w Brwinowie, Muzeum im. Anny i Jarosława Iwaszkiewiczów w Stawisku, Muzeum Motoryzacji i Techniki w Otrębusach, historyczną siedzibę Państwowego Zespołu Ludowego Pieśni i Tańca Mazowsze oraz Muzeum Sztuki Ludowej profesora Mariana Pokropka w Otrębusach. Wycieczki zabytkowym autobusem były dla mieszkańców gminy niecodziennym wydarzeniem, wielu z nich pierwszy raz zwiedziło pobliskie muzea i zabytki. Choć są one tak niedaleko, często z powodu braku możliwości dojazdu czy godzin otwarcia, które rozmijają się z rytmem pracy i odpoczynku mieszkańców podwarszawskiej gminy, są trudno dostępne. Wielu uczestników projektu podpowiada, że warto takie akcje urządzać cyklicznie. Projekt: Otwarte Muzea Beneficjent: Gmina Brwinów Działanie: 413-MP Wdrażanie lokalnych strategii rozwoju (małe projekty) Wartość projektu: ok. 33,5 tys. zł Dofinansowanie: ok. 21,7 tys. zł Okres realizacji: wrzesień Lokalne Grupy Działania zmieniają Mazowsze

123 Projekty realizowane na terenie Stowarzyszenia Lokalnej Grupy Działania Zielone Sąsiedztwo Teatr otwarty Babie lato to plenerowy spektakl multimedialny, zrealizowany w Centrum Kultury i Inicjatyw Obywatelskich w Podkowie Leśnej. Premiera odbyła się 2 czerwca 2012 r., podczas VIII edycji Festiwalu Otwarte Ogrody. Za kanwę przedstawienia posłużył dramat Jerzego Kowalskiego, napisany w czasie pobytu w willi Borowin podczas okupacji. Kowalski przebywał tam wspólnie z żoną Anną Kowalską oraz Marią Dąbrowską i Jerzym Stempowskim. Inspirowany lokalną historią spektakl stawia ponadczasowe pytania o kondycję człowieka znajdującego się w szponach historii, a jednocześnie jako imponujący rozmachem projekt przysłużył się wzmacnianiu więzi społecznych oraz utrwalaniu pamięci i tożsamości małej ojczyzny. W projekcie wzięło udział około 40 aktorów amatorów oraz duża grupa statystów wszyscy z Podkowy Leśnej i okolic. W ogrodzie willi Borowin, stanowiącym naturalną scenografię spektaklu, staraliśmy się odtworzyć atmosferę tamtych czasów, emocje i obawy towarzyszące ludziom, którzy stracili swoje domy i bliskich wspomina Agnieszka Wojcierowska z CKiIO. Przedstawienie obejrzało ponad 200 widzów, wstęp był wolny. I dostępny dla każdego. Projekt: Spektakl Babie lato Beneficjent: Centrum Kultury i Inicjatyw Obywatelskich Działanie: 413-MP Wdrażanie lokalnych strategii rozwoju (małe projekty) Wartość projektu: ok. 19,3 tys. zł Dofinansowanie: ok. 13,5 tys. zł Okres realizacji: październik 2011 lipiec 2012 PRZEWODNIK PO PROJEKTACH ZREALIZOWANYCH W RAMACH OSI 4 LEADER PROW

124 Stowarzyszenie LGD iemia Chelmonskiego Stowarzyszenie Lokalna Grupa Działania Ziemia Chełmońskiego Myszyniec Łyse Czarnia Chorzele Kadzidło CELE LOKALNEJ STRATEGII ROZWOJU Cel ogólny: Rozwój kapitału społecznego na terenie działania LGD 1. Rozwój zasobów ludzkich na rzecz rozwoju lokalnego. 2. Postęp w integracji i aktywizacji społeczności lokalnej. 3. Rozwój działalności gospodarczej wpływającej na poprawę jakości życia mieszkańców. Cel ogólny: Zachowanie i wykorzystanie dziedzictwa przyrodniczego i kulturowego 1. Waloryzacja zasobów przyrodniczych, historycznych i kulturowych Ziemi Chełmońskiego. 2. Tworzenie i upowszechnianie produktów turystycznych obszaru LGD. 3. Rozwój działalności gospodarczej związanej z turystyką wiejską. Obszary tematyczne, na których koncentrują się przedsięwzięcia zawarte w LSR: rozwój obszarów wiejskich, aktywizacja społeczności lokalnej, ochrona dziedzictwa kulturowego i bogactwa przyrodniczego, rozwój gospodarki, kultury, sportu i rekreacji oraz szeroko pojętej edukacji. Grupy docelowe przedsięwzięć określonych w LSR: mieszkańcy gmin, rolnicy, mikroprzedsiębiorcy, młodzież. Wieczfnia Kościelna Baranowo Lelis Krzynowłoga Dzierzgowo Jednorożec Mała Lipowiec Mława Lubowidz Kuczbork-Osada Kościelny Szydłowo Olszewo-Borki Ostrołęka Przasnysz Wiśniewo Czernice Krasnosielc Troszyn Żuromin Borowe Szreńsk Przasnysz Rzekuń Stupsk Grudusk Sypniewo Lutocin Płoniawy-Bramura Młynarze Czerwin Bieżuń Radzanów Regimin Strzegowo Szczutowo Opinogóra Krasne Różan Goworowo Stary Rościszewo Górna Czerwonka Lubotyń Wąsewo Siemiątkowo Ciechanów Maków Sierpc Koziebrodzkie Ciechanów Ostrów Mazowiecka Karniewo Zawidz Glinojeck Gołymin-Ośrodek Szelków Rzewnie Ostrów Andrzejewo Sierpc Mazowiecka Szulborze Mochowo Raciąż Ojrzeń Długosiodło Zaręby Sońsk Wielkie Kościelne Boguty-Pianki Gozdowo Raciąż Gzy Pułtusk Brok Małkinia Drobin Baboszewo Obryte Rząśnik Górna Nur Sochocin Nowe Ceranów Brudzeń Bielsk Miasto Świercze Brańszczyk Staroźreby Winnica Sadowne Duży Płońsk Zatory Stara Biała Dzierzążnia Pokrzywnica Kosów Lacki Sterdyń Płońsk Joniec Wyszków Radzanowo Nasielsk Stoczek Bulkowo Somianka Łochów Nowy Duninów Płock Sabnie Naruszewo Załuski Serock Zabrodzie Pomiechówek Słupno Bodzanów Dąbrówka Jadów Miedzna Jabłonna Gostynin Zakroczym Lacka Łąck Mała Wieś Czerwińsk Nowy Dwór Wieliszew Liw Radzymin Sokołów Gąbin nad Wisłą Nieporęt Tłuszcz Korytnica Gostynin Wyszogród Jabłonna Klembów Strachówka Węgrów SokołówPodlaski Repki Słubice Legionowo Podlaski Korczew Leoncin Czosnów Wołomin Szczawin Poświętne Liw Bielany Brochów Łomianki Marki Kobyłka Dobre Wierzbno Kościelny Sanniki Iłów Młodzieszyn Izabelin Paprotnia Przesmyki Platerów Sarnaki Ząbki Pacyna Zielonka Leszno Stanisławów Grębków Mokobody Kampinos Stare Babice Suchożebry Sulejówek Stara Sochaczew Ożarów Halinów Dębe Jakubów Łosice Rybno Sochaczew Warszawa Kałuszyn Wielkie Mordy Kornica Mińsk Siedlce Sochaczew Błonie Nowa Sucha Teresin Baranów Pruszków Piastów Kotuń Siedlce Olszanka Wiązowna Michałowice Józefów Mińsk Huszlew Mrozy Milanówek Podkowa Raszyn Otwock Cegłów Skórzec Wiskitki Grodzisk Leśna Wiśniew Zbuczyn Lesznowola Konstancin- Siennica Jaktorów -Jeziorna Kołbiel Karczew Żyrardów Nadarzyn Wodynie Domanice Żabia Piaseczno Celestynów Latowicz Radziejowice Wola Góra Puszcza Tarczyn Prażmów Kalwaria Osieck Pilawa Parysów Borowie Mariańska Sobienie-Jeziory Mszczonów Pniewy Miastków Grójec Chynów GarwolinGarwolin Kościelny Wilga Górzno Łaskarzew Belsk Jasieniec Warka Żelechów Duży Magnuszew Łaskarzew Błędów Goszczyn Grabów Sobolew nad Pilicą Trojanów Promna Maciejowice Nowe Miasto Mogielnica Białobrzegi Stromiec nad Pilicą Głowaczów Wyśmierzyce Kozienice Klwów Radzanów Błotnica Stara Sieciechów Odrzywół Jedlińsk Jastrzębia Garbatka Potworów Pionki Letnisko Przytyk Pionki Gniewoszów Rusinów Zakrzew Policzna Jedlnia-Letnisko Gielniów Wieniawa Wolanów Radom Gózd Zwoleń Przysucha Przyłęk Orońsko Kowala Tczów granica województwa Borkowice Skaryszew Kazanów Chotcza granice powiatów Wierzbica Chlewiska Jastrząb Ciepielów Szydłowiec Mirów granice gmin Iłża Lipsko Rzeczniów Solec nad Wisłą Sienno km Forma prawna: stowarzyszenie Adres siedziby: ul. Warszawska Żabia Wola tel./faks: biuro@ziemiachelmonskiego.pl Osoba do kontaktu: Dorota Tyszkowska, tel Zasięg terytorialny: Powiat grodziski Gminy: Baranów, Grodzisk, Jaktorów, Żabia Wola Powiat żyrardowski Gminy: Mszczonów, Radziejowice Powiat sochaczewski Gminy: Nowa Sucha, Sochaczew, Teresin, Rybno Powiat pruszkowski Gmina: Nadarzyn 122 Lokalne Grupy Działania zmieniają Mazowsze

125 Projekty realizowane na terenie Stowarzyszenia Lokalnej Grupy Działania Ziemia Chełmońskiego Źródła atrakcji Na terenie gminy Żabia Wola swój początek biorą rzeki Pisia Tuczna i Pisia Gągolina, zbiegające się już poza gminą, w okolicach miejscowości Kaski. W ramach projektu poszukiwano ich źródeł, by wytyczyć szlaki i opracować mapę, na której oprócz rzek zaznaczone zostały prowadzące do nich drogi, miejsca piknikowe oraz lokalne atrakcje, np. grób Józefa Chełmońskiego czy skansen stworzony przez znanego aktora Wojciecha Siemiona. Projekt: Z mapą do źródeł Beneficjent: Ochotnicza Straż Pożarna w Skułach Działanie: 413-MP Wdrażanie lokalnych strategii rozwoju (małe projekty) Wartość projektu: ok. 19,3 tys. zł Dofinansowanie: ok. 13,5 tys. zł Okres realizacji: grudzień 2011 październik 2012 Źródeł szukano podczas wycieczek, w których uczestniczyła młodzież. Na podstawie wiedzy zdobytej na tych wyprawach opracowano mapę, którą postawiono na placu przy siedzibie OSP w Skułach. Korzystają z niej zarówno mieszkańcy, jak i przyjezdni, np. grzybiarze bądź turyści planujący spacer lub wycieczkę rowerową. Sukcesem tej inicjatywy jest nie tylko zaktywizowanie lokalnej społeczności i zachęcenie do odkrywania osobliwości swojej małej ojczyzny. Wartością dodaną jest promowanie ciekawych miejsc położonych na terenie gminy, co przyczynia się do wzrostu liczby turystów przybywających w ten zakątek Mazowsza. PRZEWODNIK PO PROJEKTACH ZREALIZOWANYCH W RAMACH OSI 4 LEADER PROW

126 Projekty realizowane na terenie Stowarzyszenia Lokalnej Grupy Działania Ziemia Chełmońskiego Nie tylko dla dzieci Wsi spokojna, wsi wesoła Jan Kochanowski, pisząc swoją pieśń na cześć wiejskich uroków, podkreślał wyłącznie jej idylliczne oblicze. Życie na wsi nie jest oczywiście wyłącznie sielanką, ale warto tworzyć miejsca, które powinny mieć taki właśnie charakter. W Książenicach pomyślano o najmłodszych mieszkańcach, przygotowując dla nich nowoczesny plac zabaw, położony w sąsiedztwie osiedla mieszkaniowego. Zjeżdżalnia, huśtawki, konstrukcje wspinaczkowe wszystkie instalacje służą rekreacji i rozwojowi ruchowemu dzieci i młodzieży. W pobliżu znajduje się ponadto boisko do piłki nożnej. Inwestycja zapewniła mieszkańcom wsi Książenice, jak i sąsiednich miejscowości warunki do zdrowego i bezpiecznego spędzania wolnego czasu blisko miejsca zamieszkania. Na terenie placu zabaw znajdują się ławki miejsce służy więc integracji nie tylko najmłodszych, ale także ich opiekunów mówi Kinga Omiotek z Wydziału Pozyskiwania Zewnętrznych Środków Finansowych w Urzędzie Miejskim w Grodzisku m. Projekt: Budowa placu zabaw w miejscowości Książenice w gminie Grodzisk Beneficjent: Gmina Grodzisk Działanie: Wdrażanie lokalnych strategii rozwoju (Odnowa i rozwój wsi) Wartość projektu: ok. 401,7 tys. zł Dofinansowanie: ok. 261,3 tys. zł Okres realizacji: czerwiec 2012 luty Lokalne Grupy Działania zmieniają Mazowsze

127 Projekty realizowane na terenie Stowarzyszenia Lokalnej Grupy Działania Ziemia Chełmońskiego Przez żołądek do serca Lokalna Grupa Działania Ziemia Chełmońskiego dzięki środkom na aktywizację i nabywanie umiejętności wydaje biuletyn kwartalny dla mieszkańców gmin LGD pt. Ziemia Chełmońskiego, a dla przyszłych beneficjentów i swoich członków organizuje m.in. szkolenia czy wizyty studyjne. Szczególnie cenne są jednak przedsięwzięcia angażujące lokalną społeczność, np. konkursy fotograficzne, dziennikarskie, plastyczne, turnieje sportowe, rajdy oraz imprezy integracyjne dla mieszkańców. Od 2008 r. w Żabiej Woli co rok organizowany jest Dzień Szarlotki. Gwoździem programu jest konkurs na najlepszą szarlotkę w trzech kategoriach: ciasto pieczone przez najmłodszych, profesjonalistów (prowadzących cukiernie, bary lub restauracje) oraz open (gospodynie domowe). Co istotne, sami mieszkańcy uczestniczą w organizacji imprezy. Młodzież szkolna wysmaża powidła w tradycyjnym kotle kuprowym. Działa kawiarenka Pod jabłonką, gdzie można próbować szarlotek przyniesionych na konkurs, przeprowadzane są animacje i konkursy dla dzieci i dorosłych, a na scenie prezentują się lokalni muzycy i ludowe zespoły taneczne. Projekt: Dzień Szarlotki 2012 Beneficjent: LGD Ziemia Chełmońskiego Działanie: 431 Funkcjonowanie lokalnej grupy działania, nabywanie umiejętności, aktywizacja Wartość projektu: ok. 15 tys. zł Dofinansowanie: ok. 15 tys. zł Okres realizacji: wrzesień 2012 PRZEWODNIK PO PROJEKTACH ZREALIZOWANYCH W RAMACH OSI 4 LEADER PROW

128 Stowarzyszenie Perły Mazowsza Lokalna Grupa Działania Czarnia Myszyniec Łyse Chorzele Kadzidło CELE LOKALNEJ STRATEGII ROZWOJU Cel ogólny: Poprawa jakości życia na obszarach wiejskich poprzez zaspokojenie potrzeb społecznych i kulturalnych lokalnej społeczności 1. Rozwój infrastruktury pełniącej funkcje publiczne, społeczne oraz kulturalne. 2. Wzrost atrakcyjności wewnętrznych zasobów obszaru poprzez promocję dziedzictwa kulturowego. Cel ogólny: Rozwój sektora MŚP i różnicowanie działalności rolniczej źródłem dochodów mieszkańców obszaru LGD 1. Tradycje lokalne i promocja produktu lokalnego inspiracją do rozwoju przedsiębiorczości. 2. Podnoszenie poziomu kwalifikacji społeczności lokalnej. 3. Efektywna współpraca na rzecz zwiększenia dochodów usługodawców i producentów oraz promocji usług i produktów. Cel ogólny: Wsparcie dla inicjatyw i aktywizacja społeczności lokalnej 1. Pobudzenie aktywności lokalnej społeczności i realizacja projektów w ramach współpracy z innymi LGD. 2. Wspieranie i promowanie tworzenia modelu partnerstwa publiczno-prywatnego na terenie LGD. Obszary tematyczne, na których koncentrują się przedsięwzięcia zawarte w LSR: poprawa jakości życia, różnicowanie działalności gospodarczej, tworzenie pozarolniczych miejsc pracy, aktywizacja mieszkańców, wzmocnienie kapitału społecznego, zachowanie dziedzictwa kulturowego i przyrodniczego wsi, polepszenie zarządzania lokalnymi zasobami i ich waloryzacja, usprawnienie samoorganizacji i zarządzania na poziomie lokalnym. Grupy docelowe przedsięwzięć określonych w LSR: mieszkańcy obszaru LSR, turyści weekendowi, organizacje pozarządowe obszaru LGD, gospodarstwa agroturystyczne, jednostki samorządu terytorialnego. Wieczfnia Kościelna Baranowo Lelis Krzynowłoga Dzierzgowo Jednorożec Mała Lipowiec Mława Lubowidz Kuczbork-Osada Kościelny Szydłowo Olszewo-Borki Ostrołęka Przasnysz Wiśniewo Czernice Krasnosielc Troszyn Żuromin Borowe Szreńsk Przasnysz Rzekuń Stupsk Grudusk Sypniewo Lutocin Płoniawy-Bramura Młynarze Czerwin Bieżuń Radzanów Regimin Strzegowo Szczutowo Opinogóra Krasne Różan Goworowo Stary Rościszewo Górna Czerwonka Lubotyń Wąsewo Siemiątkowo Ciechanów Maków Sierpc Koziebrodzkie Ciechanów Ostrów Mazowiecka Karniewo Zawidz Glinojeck Gołymin-Ośrodek Szelków Rzewnie Ostrów Andrzejewo Sierpc Mazowiecka Szulborze Mochowo Raciąż Ojrzeń Długosiodło Zaręby Sońsk Wielkie Kościelne Boguty-Pianki Gozdowo Raciąż Gzy Pułtusk Brok Małkinia Drobin Baboszewo Obryte Rząśnik Górna Nur Nowe Ceranów Sochocin Brudzeń Bielsk Miasto Świercze Brańszczyk Staroźreby Winnica Sadowne Duży Płońsk Zatory Stara Biała Dzierzążnia Pokrzywnica Kosów Lacki Sterdyń Płońsk Joniec Wyszków Radzanowo Nasielsk Stoczek Bulkowo Somianka Łochów Nowy Duninów Płock Sabnie Naruszewo Załuski Serock Zabrodzie Pomiechówek Słupno Bodzanów Dąbrówka Jadów Miedzna Jabłonna Gostynin Zakroczym Lacka Łąck Mała Wieś Czerwińsk Nowy Dwór Wieliszew Liw Radzymin Sokołów Gąbin nad Wisłą Nieporęt Tłuszcz Korytnica Gostynin Wyszogród Jabłonna Klembów Strachówka Węgrów SokołówPodlaski Repki Słubice Legionowo Podlaski Korczew Leoncin Czosnów Wołomin Szczawin Poświętne Liw Bielany Brochów Łomianki Marki Kobyłka Dobre Wierzbno Kościelny Sanniki Iłów Młodzieszyn Izabelin Paprotnia Przesmyki Platerów Sarnaki Ząbki Pacyna Zielonka Leszno Stanisławów Grębków Mokobody Kampinos Stare Babice Suchożebry Sulejówek Sochaczew Ożarów Halinów Dębe Jakubów Łosice Stara Rybno Sochaczew Warszawa Kałuszyn Wielkie Mordy Kornica Mińsk Siedlce Sochaczew Błonie Nowa Sucha Teresin Baranów Pruszków Piastów Kotuń Siedlce Olszanka Wiązowna Michałowice Józefów Mińsk Huszlew Mrozy Milanówek Podkowa Raszyn Otwock Cegłów Skórzec Grodzisk Leśna Wiśniew Zbuczyn Wiskitki Lesznowola Konstancin- Siennica -Jeziorna Kołbiel Żyrardów Karczew Nadarzyn Wodynie Domanice Żabia Piaseczno Celestynów Latowicz Radziejowice Wola Góra Puszcza Tarczyn Prażmów Kalwaria Osieck Pilawa Parysów Borowie Mariańska Sobienie-Jeziory Mszczonów Pniewy Miastków Grójec Chynów GarwolinGarwolin Kościelny Wilga Górzno Łaskarzew Belsk Jasieniec Warka Żelechów Duży Magnuszew Łaskarzew Błędów Goszczyn Grabów Sobolew nad Pilicą Trojanów Promna Maciejowice Nowe Miasto Mogielnica Białobrzegi Stromiec nad Pilicą Głowaczów Wyśmierzyce Kozienice Klwów Radzanów Błotnica Stara Sieciechów Odrzywół Jedlińsk Jastrzębia Garbatka Potworów Pionki Letnisko Przytyk Pionki Gniewoszów Rusinów Zakrzew Policzna Jedlnia-Letnisko Gielniów Wieniawa Wolanów Radom Gózd Zwoleń Przysucha Przyłęk Orońsko Kowala Tczów granica województwa Borkowice Skaryszew Kazanów Chotcza granice powiatów Wierzbica Chlewiska Jastrząb Ciepielów Szydłowiec Mirów granice gmin Iłża Lipsko Rzeczniów Solec nad Wisłą Sienno km Forma prawna: stowarzyszenie Adres siedziby: ul. Rynek 8a Tarczyn tel lgd@vp.pl Osoba do kontaktu: Marcin Kiliański, tel Zasięg terytorialny: Powiat piaseczyński Gminy: Tarczyn, Prażmów, Góra Kalwaria, Konstancin Jeziorna 126 Lokalne Grupy Działania zmieniają Mazowsze

129 Projekty realizowane na terenie Stowarzyszenia Perły Mazowsza Lokalnej Grupy Działania Zdrowy rytm Po treningu lub dłuższej jeździe konia nie można od razu odprowadzić do stajni. Zwierzęciu jeszcze przez jakiś czas trzeba zapewnić mniej intensywny ruch. Do tego służy tzw. karuzela. Urządzenie w zależności od potrzeb może być zaprogramowane na różne tempa czy zmiany ruchu. Karuzela służy do bezpośredniej pracy z koniem, zapobiega też chorobom związanym z bezruchem, takim jak kolka. Zadaszenie jest dość rzadkie i często stanowi o atrakcyjności ośrodka. Jest ono szczególnie ważne w naszym klimacie, bo pozwala lepiej zadbać o konie, zwłaszcza gdy pada śnieg lub deszcz opowiada Tomasz Mossoczy, właściciel stajni. I dodaje, że budowa zadaszenia karuzeli podniosła rangę jego ośrodka i przyciągnęła nowych użytkowników. Inwestycja jest częścią szerszego przedsięwzięcia, jakim była rewitalizacja historycznego miejsca dawnych stajni Ryxów, które w Prażmowie działały w XVIII i XIX w. Gdy po II wojnie światowej obiekty przejął PGR, ulegały one sukcesywnej dewastacji. Nowa stajnia na 20 koni działa w ich miejscu od dwóch lat. Trenowane są tu konie skokowe i ujeżdżeniowe. Z obiektu mogą też korzystać jeźdźcy, którzy dotrą tu z pobliskiego szlaku konnego. Projekt: Zadaszenie karuzeli dla koni Beneficjent: Tomasz Mossoczy Tomdom Działanie: 413-MP Wdrażanie lokalnych strategii rozwoju (małe projekty) Wartość projektu: ok. 42,9 tys. zł Dofinansowanie: ok. 24,4 tys. zł Okres realizacji: wrzesień październik 2012 PRZEWODNIK PO PROJEKTACH ZREALIZOWANYCH W RAMACH OSI 4 LEADER PROW

130 Projekty realizowane na terenie Stowarzyszenia Perły Mazowsza Lokalnej Grupy Działania Sucha stopa większy zysk Główny plac Tarczyna na co dzień pełni funkcję parkingu oraz targowiska, na którym handluje się głównie artykułami rolno-spożywczymi: warzywami, owocami, nabiałem. Kluczowym celem projektu było przede wszystkim odwodnienie terenu i położenie nowej nawierzchni asfaltu na drogi manewrowe dla samochodów oraz kostki brukowej w miejscach przeznaczonych na prowadzenie handlu i na parkingu. Teraz na placu może się zmieścić więcej osób sprzedających, a handel odbywa się w lepszych warunkach. Dzięki temu, że podniósł się komfort prowadzenia sprzedaży, więcej osób przyjeżdża i wystawia swoje towary. Wyremontowane targowisko stało się też miejscem organizowania imprez masowych, takich jak Dni Tarczyna. Można tu urządzać koncerty, występy, wystawy itp. Ma to niebagatelne znaczenie nie tylko dla miasta, ale i dla całej gminy. Wcześniejsza nawierzchnia uniemożliwiała organizację takich wydarzeń podczas złej pogody ludzie ugrzęźliby w błocie wyjaśnia Szymon Woźniak, inspektor ds. promocji w urzędzie miejskim w Tarczynie. Projekt: Przebudowa placu targowo-parkingowego w Tarczynie Beneficjent: Gmina Tarczyn Działanie: Wdrażanie lokalnych strategii rozwoju (Odnowa i rozwój wsi) Wartość projektu: ok. 486 tys. zł Dofinansowanie: 100 tys. zł Okres realizacji: wrzesień 2011 czerwiec Lokalne Grupy Działania zmieniają Mazowsze

131 Projekty realizowane na terenie Stowarzyszenia Perły Mazowsza Lokalnej Grupy Działania Wiedza i praktyka Stowarzyszenie Perły Mazowsza od 2010 r. organizuje co roku Kongres Lokalnej Przedsiębiorczości Tradycja, Rozwój, Nowoczesność. Inicjatywa ta ma na celu rozwój współpracy pomiędzy podmiotami z terenu objętego lokalną strategią rozwoju, wzmocnienie skuteczności i popularyzację LSR. Podczas spotkania odbywa się wiele szkoleń i warsztatów dla przedsiębiorstw, samorządów, organizacji pozarządowych, instytucji otoczenia biznesu oraz osób zamierzających rozpocząć działalność gospodarczą. W trakcie ubiegłorocznej edycji kongresu wystąpiło wielu specjalistów omawiających takie zagadnienia, jak wdrażanie Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich w latach , rozwój mikroprzedsiębiorstw, Wspólna Polityka Rolna w kontekście budżetu UE na lata , wizerunek, marketing i public relations. Uwagę poświęcono też zagrożeniom i gwarancjom prawnym dla small businessu oraz procedurom bankowym w odniesieniu do finansowania rozwoju firm. Swoimi doświadczeniami w zakresie pozyskiwania środków zewnętrznych podzielili się przedstawiciele władz gmin należących do LGD, omawiając ofertę biznesową i inwestycyjną swoich terenów. Projekt: Kongres Lokalnej Przedsiębiorczości Tradycja, Rozwój, Nowoczesność Beneficjent: Stowarzyszenie Perły Mazowsza Działanie: 431 Funkcjonowanie lokalnej grupy działania, nabywanie umiejętności i aktywizacja Wartość projektu: ok. 17,7 tys. zł Dofinansowanie: ok. 17,7 tys. zł Okres realizacji: wrzesień grudzień 2012 PRZEWODNIK PO PROJEKTACH ZREALIZOWANYCH W RAMACH OSI 4 LEADER PROW

132 Stowarzyszenie Rozwoju Gmin i Miast Powiatu Garwolińskiego Czarnia Myszyniec Łyse Chorzele Kadzidło CELE LOKALNEJ STRATEGII ROZWOJU Cel ogólny: Poprawa jakości życia mieszkańców 1. Wykorzystanie zasobów i tradycji lokalnych do rozwoju przedsiębiorczości. 2. Wsparcie różnicowania działalności gospodarczej i tworzenia pozarolniczych źródeł dochodu. 3. Wsparcie atrakcyjności rekreacyjnej i turystycznej wsi. Cel ogólny: Zachowanie dziedzictwa kulturowego i przyrodniczego wsi 1. Zrównoważone wykorzystanie zasobów naturalnych. 2. Zachowanie tradycji lokalnych i tożsamości społeczności lokalnych. Cel ogólny: Aktywizacja mieszkańców, wzmocnienie kapitału społecznego 1. Promocja obszaru i wdrażanie projektów współpracy. 2. Wspieranie i promowanie aktywności lokalnej. 3. Poprawa zarządzania LGD. Obszary tematyczne, na których koncentrują się przedsięwzięcia zawarte w LSR: organizacja szkoleń i innych przedsięwzięć o charakterze edukacyjnym i warsztatowym dla ludności z obszaru objętego LSR, promocja i rozwój lokalnej aktywności (promocja lokalnej twórczości kulturalnej i artystycznej, z wykorzystaniem lokalnego dziedzictwa kulturowego, historycznego oraz przyrodniczego), rozwój agroturystyki i turystyki, poprawa jakości życia na obszarach wiejskich, wzrost aktywności lokalnych społeczności, stymulowanie powstawania nowych miejsc pracy na terenach wiejskich. Grupy docelowe przedsięwzięć określonych w LSR: mieszkańcy, osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą na obszarze działania LGD, organizacje pozarządowe, osoby prawne i jednostki organizacyjne związków wyznaniowych i kościołów, jednostki samorządu terytorialnego, związki sportowe, ochotnicze straże pożarne. Wieczfnia Kościelna Baranowo Lelis Krzynowłoga Dzierzgowo Jednorożec Mała Lipowiec Mława Lubowidz Kuczbork-Osada Kościelny Szydłowo Olszewo-Borki Ostrołęka Przasnysz Wiśniewo Czernice Krasnosielc Troszyn Żuromin Borowe Szreńsk Przasnysz Rzekuń Stupsk Grudusk Sypniewo Lutocin Płoniawy-Bramura Młynarze Czerwin Bieżuń Radzanów Regimin Strzegowo Szczutowo Opinogóra Krasne Różan Goworowo Stary Rościszewo Górna Czerwonka Lubotyń Wąsewo Siemiątkowo Ciechanów Maków Sierpc Koziebrodzkie Ciechanów Ostrów Mazowiecka Karniewo Zawidz Glinojeck Gołymin-Ośrodek Szelków Rzewnie Ostrów Andrzejewo Sierpc Mazowiecka Szulborze Mochowo Raciąż Ojrzeń Długosiodło Zaręby Sońsk Wielkie Kościelne Boguty-Pianki Gozdowo Raciąż Gzy Pułtusk Brok Małkinia Drobin Baboszewo Obryte Rząśnik Górna Nur Nowe Ceranów Sochocin Brudzeń Bielsk Miasto Świercze Brańszczyk Staroźreby Winnica Sadowne Duży Płońsk Zatory Stara Biała Dzierzążnia Pokrzywnica Kosów Lacki Sterdyń Płońsk Joniec Wyszków Radzanowo Nasielsk Stoczek Bulkowo Somianka Łochów Nowy Duninów Płock Sabnie Naruszewo Załuski Serock Zabrodzie Pomiechówek Słupno Bodzanów Dąbrówka Jadów Miedzna Jabłonna Gostynin Zakroczym Lacka Łąck Mała Wieś Czerwińsk Nowy Dwór Wieliszew Liw Radzymin Sokołów Gąbin nad Wisłą Nieporęt Tłuszcz Korytnica Gostynin Wyszogród Jabłonna Klembów Strachówka Węgrów SokołówPodlaski Repki Słubice Legionowo Podlaski Korczew Leoncin Czosnów Wołomin Szczawin Poświętne Liw Bielany Brochów Łomianki Marki Kobyłka Dobre Wierzbno Kościelny Sanniki Iłów Młodzieszyn Izabelin Paprotnia Przesmyki Platerów Sarnaki Ząbki Pacyna Zielonka Leszno Stanisławów Grębków Mokobody Kampinos Stare Babice Suchożebry Sulejówek Sochaczew Ożarów Halinów Dębe Jakubów Łosice Stara Rybno Sochaczew Warszawa Kałuszyn Wielkie Mordy Kornica Mińsk Siedlce Sochaczew Błonie Nowa Sucha Teresin Baranów Pruszków Piastów Kotuń Siedlce Olszanka Wiązowna Michałowice Józefów Mińsk Huszlew Mrozy Milanówek Podkowa Raszyn Otwock Cegłów Skórzec Grodzisk Leśna Wiśniew Zbuczyn Wiskitki Lesznowola Konstancin- Siennica -Jeziorna Kołbiel Żyrardów Karczew Nadarzyn Wodynie Domanice Żabia Piaseczno Celestynów Latowicz Radziejowice Wola Góra Puszcza Tarczyn Prażmów Kalwaria Osieck Pilawa Parysów Borowie Mariańska Sobienie-Jeziory Mszczonów Pniewy Miastków Grójec Chynów GarwolinGarwolin Kościelny Wilga Górzno Łaskarzew Belsk Jasieniec Warka Żelechów Duży Magnuszew Łaskarzew Błędów Goszczyn Grabów Sobolew nad Pilicą Trojanów Promna Maciejowice Nowe Miasto Mogielnica Białobrzegi Stromiec nad Pilicą Głowaczów Wyśmierzyce Kozienice Klwów Radzanów Błotnica Stara Sieciechów Odrzywół Jedlińsk Jastrzębia Garbatka Potworów Pionki Letnisko Przytyk Pionki Gniewoszów Rusinów Zakrzew Policzna Jedlnia-Letnisko Gielniów Wieniawa Wolanów Radom Gózd Zwoleń Przysucha Przyłęk Orońsko Kowala Tczów granica województwa Borkowice Skaryszew Kazanów Chotcza granice powiatów Wierzbica Chlewiska Jastrząb Ciepielów Szydłowiec Mirów granice gmin Iłża Lipsko Rzeczniów Solec nad Wisłą Sienno km Forma prawna: stowarzyszenie Adres siedziby: ul. Sikorskiego Garwolin tel wspolnypowiat@interia.pl Osoba do kontaktu: Krzysztof Tobiasz, tel Zasięg terytorialny: Powiat garwoliński Gminy: Wilga i Łaskarzew, miasto Łaskarzew 130 Lokalne Grupy Działania zmieniają Mazowsze

133 Projekty realizowane na terenie Stowarzyszenia Rozwoju Gmin i Miast Powiatu Garwolińskiego Nowe brzmienie Miejsko-Gminna Strażacka Orkiestra Dęta w Łaskarzewie zyskała nowe oblicze, a precyzyjniej brzmienie. Szeregi lokalnych amatorów muzyki wzbogaciła bowiem sekcja młodzieżowa. Gdy zakupiono nowe instrumenty suzafon, saksofon tenorowy, sakshorn tenorowy, klarnet oraz 2 trąbki można już było przystąpić do prób i warsztatów muzycznych w Domu Pracy Twórczej Bajka. W trakcie 70 godzin takich zajęć młodzież pod okiem kapelmistrza Jana Wieczorka przygotowywała repertuar na przeglądy, festyny i imprezy okolicznościowe. Projekt: Muzyka łączy pokolenia nabór młodych adeptów sztuki muzycznej do Orkiestry Dętej w Łaskarzewie Beneficjent: Dom Pracy Twórczej Bajka Działanie: 413-MP Wdrażanie lokalnych strategii rozwoju (małe projekty) Wartość projektu: ok. 21 tys. zł Dofinansowanie: ok. 12,2 tys. zł Okres realizacji: kwiecień sierpień 2010 Naszym celem było nie tylko przygotowanie merytoryczne i praktyczne adeptów do gry w zespole. Przede wszystkim chcieliśmy, by odnaleźli się w świecie muzyki i nauczyli się współpracować w zespole. Zarówno sekcja młodzieżowa, jak i cała orkiestra promują nasz region jako atrakcyjny, stwarzający różne możliwości rozwoju wyjaśnia Monika Walenda, kierownik Domu Pracy Twórczej Bajka. Finałem projektu był występ sekcji młodzieżowej orkiestry w czasie obchodów Dni Łaskarzewa, które odbyły się 28 sierpnia 2010 r. PRZEWODNIK PO PROJEKTACH ZREALIZOWANYCH W RAMACH OSI 4 LEADER PROW

134 Projekty realizowane na terenie Stowarzyszenia Rozwoju Gmin i Miast Powiatu Garwolińskiego Punkt wyjścia Informacja turystyczna to zwykle podstawowy punkt odniesienia dla turystów przyjeżdżających w dane miejsce. Na terenie działania Stowarzyszenia Rozwoju Gmin i Miast Powiatu Garwolińskiego pierwszy taki obiekt utworzono w Łaskarzewie. W przeznaczonym na ten cel budynku przeprowadzono generalny remont i modernizację. W działającym od listopada 2011 r. punkcie turysta nie tylko otrzyma materiały informacyjne, foldery turystyczne, ale też skorzysta z komputerów i internetu. W ramach projektu stworzono stronę gdzie można dowiedzieć się o interesujących miejscach i wydarzeniach odbywających się na terenie LGD. Na początek wprowadziliśmy podstawowe informacje: trasy turystyczne, zabytki, miejsca pamięci, uroczyska. Użytkownicy strony mogą też sami wprowadzać tam dodatkowe informacje opowiada Henryk Dąbrowski, prezes Stowarzyszenia Centrum Integracyjno-Animacyjne. Mieszkańcy trzech gmin należących do LGD mogą w punkcie przedstawić ofertę i potencjał naszego terenu dopowiada. Punkt ułatwia też organizację większych imprez turystyczno-rekreacyjnych, jak urządzany od trzech lat we wrześniu pieszy rajd nocny. Projekt: Utworzenie Punktu Informacji Turystycznej LGD w Łaskarzewie Beneficjent: Stowarzyszenie Centrum Integracyjno-Animacyjne Działanie: 413-MP Wdrażanie lokalnych strategii rozwoju (małe projekty) Wartość projektu: ok. 35 tys. zł Dofinansowanie: ok. 24,2 tys. zł Okres realizacji: wrzesień październik Lokalne Grupy Działania zmieniają Mazowsze

135 Projekty realizowane na terenie Stowarzyszenia Rozwoju Gmin i Miast Powiatu Garwolińskiego W grupie siła Stowarzyszenie Rozwoju Gmin i Miast Powiatu Garwolińskiego jako Lokalna Grupa Działania funkcjonuje od roku Za pośrednictwem LGD do tej pory zostało złożonych i zrealizowanych 36 projektów (najwięcej małych projektów o łącznej wartości 556 tys. zł). Sprawna i efektywna praca LGD nie byłaby możliwa bez dobrze funkcjonującego biura. Stowarzyszenie zatrudnia obecnie 3 pracowników, którzy oprócz wykonywania czynności administracyjnych pełnią funkcje doradców dla beneficjentów, organizują szkolenia oraz spotkania informacyjne. Projekt: Działania realizowane w ramach działania 431 Beneficjent: LGD Stowarzyszenie Rozwoju Gmin i Miast Powiatu Garwolińskiego Działanie: 431 Funkcjonowanie lokalnej grupy działania, nabywanie umiejętności i aktywizacja Wartość projektu: ok. 457,9 tys. zł Dofinansowanie: ok. 457,9 tys. zł Okres realizacji: czerwiec 2009 wrzesień 2012 Ważnym wydarzeniem promocyjnym w 2012 r. był Festiwal Piosenki Religijnej, zorganizowany przez LGD dla młodzieży szkolnej z powiatu garwolińskiego. Udokumentował go folder promujący imprezę oraz działalność stowarzyszenia, wydany w nakładzie 1000 egzemplarzy. W ramach działań promocyjnych przygotowano też publikację Aktywizacja lokalnej społeczności kluczem do rozwoju dobre praktyki w działalności LGD. PRZEWODNIK PO PROJEKTACH ZREALIZOWANYCH W RAMACH OSI 4 LEADER PROW

136 Stowarzyszenie Rozwoju Ziemi Płockiej Czarnia Myszyniec Łyse Chorzele Kadzidło CELE LOKALNEJ STRATEGII ROZWOJU Cel ogólny: Podniesienie poziomu aktywności kapitału społecznego na terenie działania LGD 1. Zwiększenie liczby lokalnych liderów aktywności i animatorów integracji społecznej. 2. Poprawienie infrastruktury centrów aktywności i integracji społecznej. 3. Zbudowanie systemu zarządzania kompetencjami, uwzględniającego kadrę aktywizującą i integrującą. 4. Potrzeby kompetencyjne lokalnego biznesu i różnicowanie w kierunku działalności nierolniczej. Cel ogólny: Zwiększenie stopnia wykorzystania potencjału lokalnego do wzrostu przychodów z działalności pozarolniczej 1. Zbudowanie systemu promocji pozytywnych przykładów aktywności społecznej i gospodarczej. 2. Opracowanie i wdrożenie strategii rozwoju produktu turystycznego na terenie działania LGD. 3. Wzrost poziomu pomocy finansowej przeznaczonej bezpośrednio na rozwój przedsięwzięć biznesowych. Obszary tematyczne, na których koncentrują się przedsięwzięcia zawarte w LSR: wzrost konkurencyjności gospodarczej obszarów wiejskich, rozwój przedsiębiorczości i rynku pracy prowadzący do wzrostu zatrudnienia na obszarach wiejskich, poprawa jakości życia na obszarach wiejskich przez zaspokojenie potrzeb społecznych i kulturalnych mieszkańców wsi, tworzenie pozarolniczych źródeł dochodów oraz promocja zatrudnienia poza rolnictwem na obszarach wiejskich. Grupy docelowe przedsięwzięć określonych w LSR: osoby fizyczne i prawne, gminy, instytucje kultury, jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości prawnej, rolnicy oraz mikroprzedsiębiorcy. Wieczfnia Kościelna Baranowo Lelis Krzynowłoga Dzierzgowo Jednorożec Mała Lipowiec Mława Lubowidz Kuczbork-Osada Kościelny Szydłowo Olszewo-Borki Ostrołęka Przasnysz Wiśniewo Czernice Krasnosielc Troszyn Żuromin Borowe Szreńsk Przasnysz Rzekuń Stupsk Grudusk Sypniewo Lutocin Płoniawy-Bramura Młynarze Czerwin Bieżuń Radzanów Regimin Strzegowo Szczutowo Opinogóra Krasne Różan Goworowo Stary Rościszewo Górna Czerwonka Lubotyń Wąsewo Siemiątkowo Ciechanów Maków Sierpc Koziebrodzkie Ciechanów Ostrów Mazowiecka Karniewo Zawidz Glinojeck Gołymin-Ośrodek Szelków Rzewnie Ostrów Andrzejewo Sierpc Mazowiecka Szulborze Mochowo Raciąż Ojrzeń Długosiodło Zaręby Sońsk Wielkie Kościelne Boguty-Pianki Gozdowo Raciąż Gzy Pułtusk Brok Małkinia Drobin Baboszewo Obryte Rząśnik Górna Nur Nowe Ceranów Sochocin Brudzeń Bielsk Miasto Świercze Brańszczyk Staroźreby Winnica Sadowne Duży Płońsk Zatory Stara Biała Dzierzążnia Pokrzywnica Kosów Lacki Sterdyń Płońsk Joniec Wyszków Radzanowo Nasielsk Stoczek Bulkowo Somianka Łochów Nowy Duninów Płock Sabnie Naruszewo Załuski Serock Zabrodzie Pomiechówek Słupno Bodzanów Dąbrówka Jadów Miedzna Jabłonna Gostynin Zakroczym Lacka Łąck Mała Wieś Czerwińsk Nowy Dwór Wieliszew Liw Radzymin Sokołów Gąbin nad Wisłą Nieporęt Tłuszcz Korytnica Gostynin Wyszogród Jabłonna Klembów Strachówka Węgrów SokołówPodlaski Repki Słubice Legionowo Podlaski Korczew Leoncin Czosnów Wołomin Szczawin Poświętne Liw Bielany Brochów Łomianki Marki Kobyłka Dobre Wierzbno Kościelny Sanniki Iłów Młodzieszyn Izabelin Paprotnia Przesmyki Platerów Sarnaki Ząbki Pacyna Zielonka Leszno Stanisławów Grębków Mokobody Kampinos Stare Babice Suchożebry Sulejówek Sochaczew Ożarów Halinów Dębe Jakubów Łosice Stara Rybno Sochaczew Warszawa Kałuszyn Wielkie Mordy Kornica Mińsk Siedlce Sochaczew Błonie Nowa Sucha Teresin Baranów Pruszków Piastów Kotuń Siedlce Olszanka Wiązowna Michałowice Józefów Mińsk Huszlew Mrozy Milanówek Podkowa Raszyn Otwock Cegłów Skórzec Grodzisk Leśna Wiśniew Zbuczyn Wiskitki Lesznowola Konstancin- Siennica -Jeziorna Kołbiel Żyrardów Karczew Nadarzyn Wodynie Domanice Żabia Piaseczno Celestynów Latowicz Radziejowice Wola Góra Puszcza Tarczyn Prażmów Kalwaria Osieck Pilawa Parysów Borowie Mariańska Sobienie-Jeziory Mszczonów Pniewy Miastków Grójec Chynów GarwolinGarwolin Kościelny Wilga Górzno Łaskarzew Belsk Jasieniec Warka Żelechów Duży Magnuszew Łaskarzew Błędów Goszczyn Grabów Sobolew nad Pilicą Trojanów Promna Maciejowice Nowe Miasto Mogielnica Białobrzegi Stromiec nad Pilicą Głowaczów Wyśmierzyce Kozienice Klwów Radzanów Błotnica Stara Sieciechów Odrzywół Jedlińsk Jastrzębia Garbatka Potworów Pionki Letnisko Przytyk Pionki Gniewoszów Rusinów Zakrzew Policzna Jedlnia-Letnisko Gielniów Wieniawa Wolanów Radom Gózd Zwoleń Przysucha Przyłęk Orońsko Kowala Tczów granica województwa Borkowice Skaryszew Kazanów Chotcza granice powiatów Wierzbica Chlewiska Jastrząb Ciepielów Szydłowiec Mirów granice gmin Iłża Lipsko Rzeczniów Solec nad Wisłą Sienno km Forma prawna: stowarzyszenie Adres siedziby: pl. Wolności Bielsk tel./faks: lgd_bielsk@op.pl Osoba do kontaktu: Maciej Jabłoński, tel , Zasięg terytorialny: Powiat płocki Gminy: Bielsk, Brudzeń Duży, Drobin, Słupno, Stara Biała, Staroźreby 134 Lokalne Grupy Działania zmieniają Mazowsze

137 Projekty realizowane na terenie Stowarzyszenia Rozwoju Ziemi Płockiej Serce dla dzwonu Gotycko-neobarokowy kościół parafialny w Drobinie to jeden z najciekawszych zabytków w okolicy i duma mieszkańców wsi. Świątynia pochodząca w XV w. wielokrotnie wskutek zniszczeń była przebudowywana. Swój obecny wygląd zyskała w XVIII stuleciu. Najpilniejszych prac remontowych wymagała dzwonnica przykościelna. Podobnie jak kościół, zbudowana jest z czerwonej cegły i również jest obiektem zabytkowym. Głównym i najbardziej kosztownym etapem przedsięwzięcia było przetopienie pękniętych dzwonów i ponowne umieszczenie ich w dzwonnicy. Zostały ufundowane dwa nowe dzwony, a jeden został odnowiony. Poza tym poprawiony został wygląd zewnętrzny dzwonnicy mówi ksiądz Andrzej Kucharczyk, proboszcz parafii w Drobinie. Na remont dzwonnicy pozyskano dofinansowanie z Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata Do inicjatywy służącej poprawie stanu tego obiektu sakralnego przyłączyły się także zakłady pracy, organizacje pozarządowe oraz mieszkańcy 19 sołectw z terenu gminy Drobin, należących do parafii. Projekt: Remont dzwonnicy kościelnej Beneficjent: Parafia Rzymskokatolicka Św. Stanisława Biskupa Męczennika w Drobinie Działanie: 413-MP Wdrażanie lokalnych strategii rozwoju (małe projekty) Wartość projektu: ok. 42,7 tys. zł Dofinansowanie: 25 tys. zł Okres realizacji: czerwiec październik 2010 PRZEWODNIK PO PROJEKTACH ZREALIZOWANYCH W RAMACH OSI 4 LEADER PROW

138 Projekty realizowane na terenie Stowarzyszenia Rozwoju Ziemi Płockiej Integracja na zamku Mieszkańcy Bielska, zwłaszcza dzieci z rodzicami, od ubiegłego roku ciekawiej niż dotychczas mogą spędzać czas wolny. Nowo wybudowane królestwo zabawy zajmuje powierzchnię prawie 1700 m kw. W centralnym punkcie, na bezpiecznej nawierzchni stanął zamek. Tworzą go dwie zjeżdżalnie, trzy wieże, pochylnia linowa, tunel linowy, most ruchomy oraz ścianki: drabinkowa i wspinaczkowa. Maluchy mają też do dyspozycji dwa bujaki i dwie huśtawki (wahadłową i wagową). Integralnym elementem inwestycji było też zagospodarowanie terenu dzięki temu, że wokół placu posadzono drzewa iglaste i liściaste, wieś zyskała estetyczną i funkcjonalną przestrzeń. W dobie rozluźniania więzi społecznych dziesięć ławek postawionych przy placu odgrywa niebagatelną funkcję integracyjną. By zapewnić bezpieczeństwo użytkownikom placu, obiekt jest monitorowany. Warto podkreślić, że zbudowany w Bielsku plac zabaw to pierwsze tego typu miejsce w całej gminie. Projekt: Budowa placu zabaw w Bielsku Beneficjent: Gmina Bielsk Działanie: Wdrażanie lokalnych strategii rozwoju (Odnowa i rozwój wsi) Wartość projektu: ok. 178,2 tys. zł Dofinansowanie: ok. 115,9 tys. zł Okres realizacji: Lokalne Grupy Działania zmieniają Mazowsze

139 Projekty realizowane na terenie Stowarzyszenia Rozwoju Ziemi Płockiej Ludzie ludziom Stowarzyszenie Rozwoju Ziemi Płockiej funkcjonuje jako Lokalna Grupa Działania od 2008 r. Szereg działań LGD służy integracji i aktywizacji społeczności lokalnej. Przykładem są m.in. Regionalne Targi Czytelnictwa w Drobinie, w których uczestniczyły biblioteki, księgarnie i wydawnictwa, Festyn Sztuki Lokalnej w Staroźrebach w 2009 r., Dożynki Gminne w Starej Białej (2010, 2011) czy Prezentacje twórczości artystyczno-muzycznej w Bielsku Międzygminny Konkurs Piosenki Anglojęzycznej, którego uczestnikami byli uczniowie szkół gimnazjalnych z terenu kilku gmin. Projekt: XXV Dni Drobina Tradycja i nowoczesność w naszej kuchni Beneficjent: LGD Stowarzyszenie Rozwoju Ziemi Płockiej Działanie: 431 Funkcjonowanie lokalnej grupy działania, nabywanie umiejętności i aktywizacja Wartość projektu: ok. 8,9 tys. zł Dofinansowanie: ok. 8,9 tys. zł Okres realizacji: czerwiec 2013 W 2013 r. odbyły się dwie tego typu imprezy częściowo dofinansowane ze środków SRZP XXV Dni Drobina Tradycja i nowoczesność w naszej kuchni oraz Festyn Sztuki Lokalnej w Staroźrebach. Okazją do aktywizacji lokalnych społeczności są również imprezy sportowe, w których przygotowanie często angażuje się Stowarzyszenie, np. Rekreacyjny Bieg Wiosny w Słupnie (2011), popularyzujący masowe biegi i zdrowy styl życia, oraz Biegi Przełajowe po Brudzeńskim Parku Krajobrazowym (2011, 2012). PRZEWODNIK PO PROJEKTACH ZREALIZOWANYCH W RAMACH OSI 4 LEADER PROW

140 Stowarzyszenie Społecznej Samopomocy Lokalna Grupa Działania Myszyniec Czarnia Łyse Lidzbark Chorzele Kadzidło CELE LOKALNEJ STRATEGII ROZWOJU Cel ogólny: Poprawa jakości życia na wsi, w tym warunków zatrudnienia 1. Rozwój turystyki oraz agroturystyki. 2. Rozwój i promocja przedsiębiorczości z uwzględnieniem sektora rolno-spożywczego i usług okołorolniczych. 3. Wykreowanie produktów i usług o charakterze lokalnym. Cel ogólny: Waloryzacja zasobów przyrodniczych i kulturowych 1. Zachowanie i promocja dziedzictwa kulturowego i przyrodniczego. 2. Rozwój gospodarki rolnej poprzez doradztwo i szkolenia oraz promowanie nowoczesnych metod gospodarowania, ze szczególnym uwzględnieniem problematyki ochrony środowiska i zdrowej żywności. Obszary tematyczne, na których koncentrują się przedsięwzięcia zawarte w LSR: rozwój infrastruktury gastronomicznej i noclegowej, tworzenie nowych przedsiębiorstw i wsparcie inwestycyjne już istniejących oraz tworzenie nowych miejsc pracy, stworzenie bazy do uprawiania turystyki pieszej i rowerowej oraz wodnej, rozwijanie warunków do czynnego wypoczynku dorosłych, dzieci i młodzieży szkolnej, działania na rzecz dostosowania do wymogów UE lokalnej gospodarki odpadami i ochrony środowiska naturalnego na obszarze LGD. Grupy docelowe przedsięwzięć określonych w LSR: przedsiębiorcy, rolnicy i domownicy, organizacje pozarządowe i grupy nieformalne, instytucje publiczne. Wieczfnia Kościelna Baranowo Lelis Krzynowłoga Dzierzgowo Jednorożec Mała Lipowiec Mława Lubowidz Kuczbork-Osada Kościelny Szydłowo Olszewo-Borki Ostrołęka Przasnysz Wiśniewo Czernice Krasnosielc Troszyn Żuromin Borowe Szreńsk Przasnysz Rzekuń Stupsk Grudusk Sypniewo Lutocin Płoniawy-Bramura Młynarze Czerwin Bieżuń Radzanów Regimin Strzegowo Szczutowo Opinogóra Krasne Różan Goworowo Stary Rościszewo Górna Czerwonka Lubotyń Wąsewo Siemiątkowo Ciechanów Maków Sierpc Koziebrodzkie Ciechanów Ostrów Mazowiecka Karniewo Zawidz Glinojeck Gołymin-Ośrodek Szelków Rzewnie Ostrów Andrzejewo Sierpc Mazowiecka Szulborze Mochowo Raciąż Ojrzeń Długosiodło Zaręby Sońsk Wielkie Kościelne Boguty-Pianki Gozdowo Raciąż Gzy Pułtusk Brok Małkinia Drobin Baboszewo Obryte Rząśnik Górna Nur Nowe Ceranów Sochocin Brudzeń Bielsk Miasto Świercze Brańszczyk Staroźreby Winnica Sadowne Duży Płońsk Zatory Stara Biała Dzierzążnia Pokrzywnica Kosów Lacki Sterdyń Płońsk Joniec Wyszków Radzanowo Nasielsk Stoczek Bulkowo Somianka Łochów Nowy Duninów Płock Sabnie Naruszewo Załuski Serock Zabrodzie Pomiechówek Słupno Bodzanów Dąbrówka Jadów Miedzna Jabłonna Gostynin Zakroczym Lacka Łąck Mała Wieś Czerwińsk Nowy Dwór Wieliszew Liw Radzymin Sokołów Gąbin nad Wisłą Nieporęt Tłuszcz Korytnica Gostynin Wyszogród Jabłonna Klembów Strachówka Węgrów SokołówPodlaski Repki Słubice Legionowo Podlaski Korczew Leoncin Czosnów Wołomin Szczawin Poświętne Liw Bielany Brochów Łomianki Marki Kobyłka Dobre Wierzbno Kościelny Sanniki Iłów Młodzieszyn Izabelin Paprotnia Przesmyki Platerów Sarnaki Ząbki Pacyna Zielonka Leszno Stanisławów Grębków Mokobody Kampinos Stare Babice Suchożebry Sulejówek Sochaczew Ożarów Halinów Dębe Jakubów Łosice Stara Rybno Sochaczew Warszawa Kałuszyn Wielkie Mordy Kornica Mińsk Siedlce Sochaczew Błonie Nowa Sucha Teresin Baranów Pruszków Piastów Kotuń Siedlce Olszanka Wiązowna Michałowice Józefów Mińsk Huszlew Mrozy Milanówek Podkowa Raszyn Otwock Cegłów Skórzec Grodzisk Leśna Wiśniew Zbuczyn Wiskitki Lesznowola Konstancin- Siennica -Jeziorna Kołbiel Żyrardów Karczew Nadarzyn Wodynie Domanice Żabia Piaseczno Celestynów Latowicz Radziejowice Wola Góra Puszcza Tarczyn Prażmów Kalwaria Osieck Pilawa Parysów Borowie Mariańska Sobienie-Jeziory Mszczonów Pniewy Miastków Grójec Chynów GarwolinGarwolin Kościelny Wilga Górzno Łaskarzew Belsk Jasieniec Warka Żelechów Duży Magnuszew Łaskarzew Błędów Goszczyn Grabów Sobolew nad Pilicą Trojanów Promna Maciejowice Nowe Miasto Mogielnica Białobrzegi Stromiec nad Pilicą Głowaczów Wyśmierzyce Kozienice Klwów Radzanów Błotnica Stara Sieciechów Odrzywół Jedlińsk Jastrzębia Garbatka Potworów Pionki Letnisko Przytyk Pionki Gniewoszów Rusinów Zakrzew Policzna Jedlnia-Letnisko Gielniów Wieniawa Wolanów Radom Gózd Zwoleń Przysucha Przyłęk Orońsko Kowala Tczów granica województwa Borkowice Skaryszew Kazanów Chotcza granice powiatów Wierzbica Chlewiska Jastrząb Ciepielów Szydłowiec Mirów granice gmin Iłża Lipsko Rzeczniów Solec nad Wisłą Sienno km Forma prawna: stowarzyszenie Adres siedziby: ul. Śląska Ciechanów tel info@ssslgd.pl, biuro@ssslgd.pl Osoba do kontaktu: Sylwia Sańko, tel Zasięg terytorialny: Powiat żuromiński Gminy: Bieżuń, Kuczbork-Osada, Lutocin, Żuromin, Lubowidz, Siemiątkowo Powiat ciechanowski Gmina: Glinojeck Powiat działdowski Gmina: Lidzbark (województwo warmińsko-mazurskie) Powiat mławski Gminy: Lipowiec Kościelny, Radzanów, Strzegowo, Szreńsk, Wiśniewo 138 Lokalne Grupy Działania zmieniają Mazowsze

141 Projekty realizowane na terenie Stowarzyszenia Społecznej Samopomocy Lokalnej Grupy Działania Pełną parą Choć Młodzieżowa Orkiestra Dęta w Kuczborku-Osadzie działa od 2011 r., nie mogła w pełni rozwinąć skrzydeł ze względu na trudności finansowe, dzieci grały na pożyczonych instrumentach. Mimo tych utrudnień, zespół wpisał się w kalendarz lokalnych imprez wielokrotnie występował na różnego rodzaju spotkaniach plenerowych czy festynach, od dwóch lat organizuje Koncert kolęd trzech pokoleń. Wziął też udział w przeglądzie orkiestr dętych w Nidzicy. Pierwszy efekt metamorfozy, możliwej dzięki dofinansowaniu z PROW , to rozszerzenie składu grupy z 7 do 14 osób. Kolejnym ogniwem przemiany był zakup kornetów, trąbek, sakshornów tenorowych oraz saksofonów tenorowych i altowych. Młodzieżowa Orkiestra Dęta staje się coraz bardziej popularna w naszym środowisku. Przyczyniają się do tego jej liczne występy na uroczystościach świeckich i kościelnych. Dzięki temu, że dzieci grają na nowych instrumentach i ubrane są w nowe stroje, polepszył się odbiór zespołu podkreśla Maria Koper z Gminnego Ośrodka Kultury w Kuczborku-Osadzie. Projekt: Zakup instrumentów dla Młodzieżowej Orkiestry Dętej w Kuczborku-Osadzie Beneficjent: Gmina Kuczbork-Osada Działanie: 413-MP Wdrażanie lokalnych strategii rozwoju (małe projekty) Wartość projektu: ok. 29,4 tys. zł Dofinansowanie: ok. 13,4 tys. zł Okres realizacji: luty 2012 kwiecień 2013 PRZEWODNIK PO PROJEKTACH ZREALIZOWANYCH W RAMACH OSI 4 LEADER PROW

142 Projekty realizowane na terenie Stowarzyszenia Społecznej Samopomocy Lokalnej Grupy Działania Boisko z misją Bolączką wielu mniejszych miejscowości, takich jak Ościsłowo, jest niedostatek miejsc umożliwiających dzieciom i młodzieży uprawianie sportu i rozwijanie kultury fizycznej. W czasach, gdy nauczyciele wychowania fizycznego alarmują o coraz niższej sprawności fizycznej uczniów, a lekarze z niepokojem obserwują rosnącą liczbę otyłych dzieci, udostępnianie takich obiektów zyskuje jeszcze jeden prozdrowotny wymiar. W Ościsłowie w ciągu 6 miesięcy 2011 r. wybudowane zostało wielofunkcyjne boisko sportowe. Rozgrywane są tu m.in. mecze siatkówki, koszykówki, piłki nożnej. To nie tylko miejsce czynnego wypoczynku dzieci i młodzieży. Nowy obiekt podnosi atrakcyjność turystyczną i inwestycyjną obszaru wiejskiego sołectwa Ościsłowo. Bardzo ważne jest to, że boisko jest ogólnodostępne, korzystają z niego zarówno uczniowie Zespołu Szkół Ogólnokształcących, jak i mieszkańcy gminy Glinojeck podkreśla Aneta Licnerska z Urzędu Gminy Glinojeck. Projekt: Budowa boiska sportowego wielofunkcyjnego w Ościsłowie Beneficjent: Gmina Glinojeck Działanie: Wdrażanie lokalnych strategii rozwoju (Odnowa i rozwój wsi) Wartość projektu: ok. 558 tys. zł Dofinansowanie: ok. 240,6 tys. zł Okres realizacji: maj grudzień Lokalne Grupy Działania zmieniają Mazowsze

143 Projekty realizowane na terenie Stowarzyszenia Społecznej Samopomocy Lokalnej Grupy Działania Od święta i na co dzień Stowarzyszenie Społecznej Samopomocy zorganizowało dotychczas ponad 15 wydarzeń promujących działania LGD, jak i aktywizujących mieszkańców. Do najciekawszych należą cykliczne imprezy urządzane z okazji Wielkanocy i Bożego Narodzenia. W każdej z nich bierze udział ponad 20 wystawców, m.in. kluby seniora, gminne ośrodki kultury, koła gospodyń wiejskich i szkoły podstawowe. Podczas tych spotkań przeprowadzane są konkursy, np. na najsmaczniejszą potrawę świąteczną oraz najładniejszą ozdobę. Projekt: II Wystawa Wielkanocna Beneficjent: Stowarzyszenie Społecznej Samopomocy Działanie: 431 Funkcjonowanie lokalnej grupy działania, nabywanie umiejętności i aktywizacja Wartość projektu: ok. 7,8 tys. zł Dofinansowanie: ok. 7,8 tys. zł Okres realizacji: marzec 2013 Projekty, takie jak II Wystawa Wielkanocna, nie tylko kultywują tradycje związane z rokiem obrzędowym. Niewątpliwie kluczowym walorem takich inicjatyw jest animowanie więzi społecznych, integrowanie mieszkańców, stwarzanie warunków do wzajemnego poznawania się. To znakomity sposób pokazywania potencjału małych ojczyzn odbiorcy wystaw przekonują się, że w ich najbliższym otoczeniu można spotkać utalentowanych artystów, rzemieślników, rękodzielników oraz mistrzów kuchni. PRZEWODNIK PO PROJEKTACH ZREALIZOWANYCH W RAMACH OSI 4 LEADER PROW

144 Związek Stowarzyszeń Kurpsie Razem Czarnia Myszyniec Łyse Chorzele Kadzidło CELE LOKALNEJ STRATEGII ROZWOJU Cel ogólny: Tworzenie warunków dla rozwoju społeczno-ekonomicznego obszaru Kurpiowszczyzny 1. Dywersyfikacja gospodarki regionu w kierunku podejmowania działalności nierolniczej. 2. Rozwój przedsiębiorczości mieszkańców, w tym samozatrudnienia i powstawania nowych miejsc pracy. 3. Aktywizacja i wzmocnienie kapitału społecznego. Cel ogólny: Poprawa warunków życia oraz zaspokajanie potrzeb mieszkańców 1. Poprawa dostępu do obiektów pełniących funkcje publiczne, społeczno-kulturowe, rekreacyjne i sportowe. 2. Kształtowanie obszaru przestrzeni publicznej. Cel ogólny: Ochrona oraz promocja dziedzictwa kulturowego i historycznego Kurpiów, wspieranie twórczości ludowej i wzmocnienie potencjału turystycznego regionu 1. Wzrost atrakcyjności turystycznej regionu oraz kreowanie i promocja produktów lokalnych. 2. Kultywowanie i wzmocnienie tradycji społeczności lokalnej. 3. Promocja obszaru Kurpiowszczyzny. Obszary tematyczne, na których koncentrują się przedsięwzięcia zawarte w LSR: agroturystyka i turystyka wiejska, ochrona dziedzictwa kulturowego, wykorzystanie zasobów naturalnych, rozwój przedsiębiorczości, poprawa infrastruktury wiejskiej, promocja produktu lokalnego. Grupy docelowe przedsięwzięć określonych w LSR: rolnicy, osoby fizyczne, jednostki samorządu terytorialnego, organizacje pozarządowe, instytucje kultury. Wieczfnia Kościelna Baranowo Lelis Krzynowłoga Dzierzgowo Jednorożec Mała Lipowiec Mława Lubowidz Kuczbork-Osada Kościelny Szydłowo Olszewo-Borki Ostrołęka Przasnysz Wiśniewo Czernice Krasnosielc Troszyn Żuromin Borowe Szreńsk Przasnysz Rzekuń Stupsk Grudusk Sypniewo Lutocin Płoniawy-Bramura Młynarze Czerwin Bieżuń Radzanów Regimin Strzegowo Szczutowo Opinogóra Krasne Różan Goworowo Stary Rościszewo Górna Czerwonka Lubotyń Wąsewo Siemiątkowo Ciechanów Maków Sierpc Koziebrodzkie Ciechanów Ostrów Mazowiecka Karniewo Zawidz Glinojeck Gołymin-Ośrodek Szelków Rzewnie Ostrów Andrzejewo Sierpc Mazowiecka Szulborze Mochowo Raciąż Ojrzeń Długosiodło Zaręby Sońsk Wielkie Kościelne Boguty-Pianki Gozdowo Raciąż Gzy Pułtusk Brok Małkinia Drobin Baboszewo Obryte Rząśnik Górna Nur Nowe Ceranów Sochocin Brudzeń Bielsk Miasto Świercze Brańszczyk Staroźreby Winnica Sadowne Duży Płońsk Zatory Stara Biała Dzierzążnia Pokrzywnica Kosów Lacki Sterdyń Płońsk Joniec Wyszków Radzanowo Nasielsk Stoczek Bulkowo Somianka Łochów Nowy Duninów Płock Sabnie Naruszewo Załuski Serock Zabrodzie Pomiechówek Słupno Bodzanów Dąbrówka Jadów Miedzna Jabłonna Gostynin Zakroczym Lacka Łąck Mała Wieś Czerwińsk Nowy Dwór Wieliszew Liw Radzymin Sokołów Gąbin nad Wisłą Nieporęt Tłuszcz Korytnica Gostynin Wyszogród Jabłonna Klembów Strachówka Węgrów SokołówPodlaski Repki Słubice Legionowo Podlaski Korczew Leoncin Czosnów Wołomin Szczawin Poświętne Liw Bielany Brochów Łomianki Marki Kobyłka Dobre Wierzbno Kościelny Sanniki Iłów Młodzieszyn Izabelin Paprotnia Przesmyki Platerów Sarnaki Ząbki Pacyna Zielonka Leszno Stanisławów Grębków Mokobody Kampinos Stare Babice Suchożebry Sulejówek Sochaczew Ożarów Halinów Dębe Jakubów Łosice Stara Rybno Sochaczew Warszawa Kałuszyn Wielkie Mordy Kornica Mińsk Siedlce Sochaczew Błonie Nowa Sucha Teresin Baranów Pruszków Piastów Kotuń Siedlce Olszanka Wiązowna Michałowice Józefów Mińsk Huszlew Mrozy Milanówek Podkowa Raszyn Otwock Cegłów Skórzec Grodzisk Leśna Wiśniew Zbuczyn Wiskitki Lesznowola Konstancin- Siennica -Jeziorna Kołbiel Żyrardów Karczew Nadarzyn Wodynie Domanice Żabia Piaseczno Celestynów Latowicz Radziejowice Wola Góra Puszcza Tarczyn Prażmów Kalwaria Osieck Pilawa Parysów Borowie Mariańska Sobienie-Jeziory Mszczonów Pniewy Miastków Grójec Chynów GarwolinGarwolin Kościelny Wilga Górzno Łaskarzew Belsk Jasieniec Warka Żelechów Duży Magnuszew Łaskarzew Błędów Goszczyn Grabów Sobolew nad Pilicą Trojanów Promna Maciejowice Nowe Miasto Mogielnica Białobrzegi Stromiec nad Pilicą Głowaczów Wyśmierzyce Kozienice Klwów Radzanów Błotnica Stara Sieciechów Odrzywół Jedlińsk Jastrzębia Garbatka Potworów Pionki Letnisko Przytyk Pionki Gniewoszów Rusinów Zakrzew Policzna Jedlnia-Letnisko Gielniów Wieniawa Wolanów Radom Gózd Zwoleń Przysucha Przyłęk Orońsko Kowala Tczów granica województwa Borkowice Skaryszew Kazanów Chotcza granice powiatów Wierzbica Chlewiska Jastrząb Ciepielów Szydłowiec Mirów granice gmin Iłża Lipsko Rzeczniów Solec nad Wisłą Sienno km Forma prawna: związek stowarzyszeń Adres siedziby: pl. Wolności Myszyniec tel , faks: wew kurpsierazem@wp.pl, kurpsierazem@interia.pl Osoba do kontaktu: Magdalena Anna Walijewska, tel Zasięg terytorialny: Powiat ostrołęcki Gminy: Baranowo, Czarnia, Kadzidło, Lelis, Łyse, Myszyniec, Olszewo-Borki Powiat przasnyski Gmina: Jednorożec 142 Lokalne Grupy Działania zmieniają Mazowsze

145 Projekty realizowane na terenie Związku Stowarzyszeń Kurpsie Razem Z przytupem Kurpianka działa w Kadzidle od ponad 70 lat. Występowała na scenach w całej Polsce oraz w wielu krajach Europy, m.in. we Włoszech, w Wielkiej Brytanii, Niemczech, Irlandii, Chorwacji, Bośni i Hercegowinie czy na Białorusi. Zespół daje około 30 koncertów rocznie. W tej wielopokoleniowej grupie folklorystycznej tańczą i śpiewają całe rodziny, zarówno 7-letnie maluchy, jak i 70-letni seniorzy. Misją zespołu jest zachowanie autentyzmu i promowanie tradycyjnego folkloru w warstwie tanecznej i muzycznej, w stroju i obrzędzie. Dzięki dofinansowaniu z PROW naprawiono 12 strojów i butów kurpiowskich. Zakupione zostały także m.in. kurpiowskie fartuchy, spodnie, spódnice, koszule, gorsety i buty oraz walizki do przewozu strojów i instrumenty muzyczne (akordeon oraz klarnet). Co istotne, wszystkie stroje zostały wykonane przez kurpiowskich twórców ludowych podkreśla Urszula Łaszczych z Centrum Kultury Kurpiowskiej im. Ks. Mieczysława Mieszki w Kadzidle. Projekt: Strój kurpiowski wizytówka regionu i ochrona dziedzictwa kulturowego Beneficjent: Centrum Kultury Kurpiowskiej im. Ks. Mieczysława Mieszki Działanie: 413-MP Wdrażanie lokalnych strategii rozwoju (małe projekty) Wartość projektu: ok. 24,8 tys. zł Dofinansowanie: ok. 12,8 tys. zł Okres realizacji: kwiecień 2010 październik 2012 PRZEWODNIK PO PROJEKTACH ZREALIZOWANYCH W RAMACH OSI 4 LEADER PROW

146 Projekty realizowane na terenie Związku Stowarzyszeń Kurpsie Razem Barwą i dźwiękiem Wielopokoleniowy Zespół Ludowy Kurpiowszczyzna, działający przy Regionalnym Centrum Kultury Kurpiowskiej im. ks. Wł. Skierkowskiego w Myszyńcu, liczy 120 członków. Bierze udział w festiwalach, przeglądach folklorystycznych, konkursach, promując fenomen folkloru kurpiowskiego na scenach całego kraju. Dzięki inicjatywie współfinansowanej z PROW grupa podreperowała swój wizerunek zakupiła nowe buty, sukmany i fartuchy. Zyskała też pomieszczenia do przechowywania strojów. Z kolei nagrana w grudniu 2011 r. płyta Tradycyjne pieśni kurpiowskie służy promocji Myszynieckiej Puszczy Zielonej. Zwieńczeniem działań projektowych był koncert podczas spotkania wigilijnego, zorganizowanego przez RCKK, zespół zaprezentował się w nowych strojach, a w programie znalazły się pieśni z repertuaru zgromadzonego na płycie. Projekt w znacznym stopniu przyczynia się do promocji kultury i tradycji kurpiowskiej. Zakładamy, że dzięki niemu dotrze ona do turystów zainteresowanych potencjałem kulturowym regionu mówi Zdzisław Ścibek, wiceprezes Towarzystwa Przyjaciół Myszyńca. Projekt: Promowanie kultury Myszynieckiej Puszczy Zielonej poprzez nagranie płyty z tradycyjnymi pieśniami kurpiowskimi z udziałem Wielopokoleniowego Zespołu Folklorystycznego Kurpiowszczyzna Beneficjent: Towarzystwo Przyjaciół Myszyńca Działanie: 413-MP Wdrażanie lokalnych strategii rozwoju (małe projekty) Wartość projektu: ok. 35,7 tys. zł Dofinansowanie: ok. 20 tys. zł Okres realizacji: sierpień grudzień Lokalne Grupy Działania zmieniają Mazowsze

147 Projekty realizowane na terenie Związku Stowarzyszeń Kurpsie Razem Nauka i promocja Sukcesem Związku Stowarzyszeń Kurpsie Razem jest kilka ciekawych przedsięwzięć. Na przykład w ramach projektu Kurpiowszczyzna produkty markowe LGD opracowała plan promocji i kampanii promocyjnej wybranych produktów lokalnych, zorganizowała szkolenia dotyczące ich rejestracji oraz promocji. Lokalna Grupa Działania w 2010 r. wzięła też udział w Targach Turystycznych Tour Salon w Poznaniu, mając na celu ponadregionalną promocję potraw regionalnych, kurpiowskiej twórczości ludowej oraz działalności LGD. Dla pracowników jednostek samorządu terytorialnego, organizacji pozarządowych, instytucji kultury oraz przedsiębiorców, należących do Związku, przygotowano z kolei warsztaty (z zakresu opracowywania wniosków o przyznanie pomocy w ramach działania 413 Wdrażanie lokalnych strategii rozwoju ). Lokalni liderzy oraz członkowie rady i zarządu LGD uczestniczyli w szkoleniach poświęconych zarządzaniu projektami i przygotowywaniu wniosków o dofinansowanie i realizacji projektów. Projekt: Inicjatywy realizowane w ramach działania 431 Beneficjent: LGD Kurpsie Razem Działanie: 431 Funkcjonowanie lokalnej grupy działania, nabywanie umiejętności i aktywizacja Wartość projektu: ok. 32 tys. zł Dofinansowanie: ok. 32 tys. zł Okres realizacji: lipiec 2010 sierpień 2013 PRZEWODNIK PO PROJEKTACH ZREALIZOWANYCH W RAMACH OSI 4 LEADER PROW

148 Związek Stowarzyszeń Partnerstwo Zalewu Zegrzyńskiego Czarnia Myszyniec Łyse Chorzele Kadzidło CELE LOKALNEJ STRATEGII ROZWOJU Cel ogólny: Rozwój kapitału społecznego 1. Rozwój kwalifikacji zawodowych społeczności lokalnej, uwzględniający aktualne potrzeby rynku. 2. Podniesienie świadomości ekologicznej społeczności lokalnej. 3. Aktywizacja i integracja społeczności lokalnej, w tym emerytów, kobiet, młodzieży i osób niepełnosprawnych. Cel ogólny: Rozwój przedsiębiorczości 1. Rozwój rolnictwa ekologicznego, przetwórstwa rolno-spożywczego opartego na surowcach lokalnych. 2. Wsparcie rozwoju budownictwa i mieszkalnictwa. Cel ogólny: Rozwój turystyki 1. Stworzenie markowego produktu turystycznego regionu. 2. Rozwój agroturystyki i turystyki wiejskiej. Obszary tematyczne, na których koncentrują się przedsięwzięcia zawarte w LSR: ekologia, turystyka, rozwój gospodarczy obszaru. Grupy docelowe przedsięwzięć określonych w LSR: osoby fizyczne, rolnicy, przedsiębiorcy, ośrodki kultury, biblioteki, stowarzyszenia, fundacje, gminy. Wieczfnia Kościelna Baranowo Lelis Krzynowłoga Dzierzgowo Jednorożec Mała Lipowiec Mława Lubowidz Kuczbork-Osada Kościelny Szydłowo Olszewo-Borki Ostrołęka Przasnysz Wiśniewo Czernice Krasnosielc Troszyn Żuromin Borowe Szreńsk Przasnysz Rzekuń Stupsk Grudusk Sypniewo Lutocin Płoniawy-Bramura Młynarze Czerwin Bieżuń Radzanów Regimin Strzegowo Szczutowo Opinogóra Krasne Różan Goworowo Stary Rościszewo Górna Czerwonka Lubotyń Wąsewo Siemiątkowo Ciechanów Maków Sierpc Koziebrodzkie Ciechanów Ostrów Mazowiecka Karniewo Zawidz Glinojeck Gołymin-Ośrodek Szelków Rzewnie Ostrów Andrzejewo Sierpc Mazowiecka Szulborze Mochowo Raciąż Ojrzeń Długosiodło Zaręby Sońsk Wielkie Kościelne Boguty-Pianki Gozdowo Raciąż Gzy Pułtusk Brok Małkinia Drobin Baboszewo Obryte Rząśnik Górna Nur Nowe Ceranów Sochocin Brudzeń Bielsk Miasto Świercze Brańszczyk Staroźreby Winnica Sadowne Duży Płońsk Zatory Stara Biała Dzierzążnia Pokrzywnica Kosów Lacki Sterdyń Płońsk Joniec Wyszków Radzanowo Nasielsk Stoczek Bulkowo Somianka Łochów Nowy Duninów Płock Sabnie Naruszewo Załuski Serock Zabrodzie Pomiechówek Słupno Bodzanów Dąbrówka Jadów Miedzna Jabłonna Gostynin Zakroczym Lacka Łąck Mała Wieś Czerwińsk Nowy Dwór Wieliszew Liw Radzymin Sokołów Gąbin nad Wisłą Nieporęt Tłuszcz Korytnica Gostynin Wyszogród Jabłonna Klembów Strachówka Węgrów SokołówPodlaski Repki Słubice Legionowo Podlaski Korczew Leoncin Czosnów Wołomin Szczawin Poświętne Liw Bielany Brochów Łomianki Marki Kobyłka Dobre Wierzbno Kościelny Sanniki Iłów Młodzieszyn Izabelin Paprotnia Przesmyki Platerów Sarnaki Ząbki Pacyna Zielonka Leszno Stanisławów Grębków Mokobody Kampinos Stare Babice Suchożebry Sulejówek Sochaczew Ożarów Halinów Dębe Jakubów Łosice Stara Rybno Sochaczew Warszawa Kałuszyn Wielkie Mordy Kornica Mińsk Siedlce Sochaczew Błonie Nowa Sucha Teresin Baranów Pruszków Piastów Kotuń Siedlce Olszanka Wiązowna Michałowice Józefów Mińsk Huszlew Mrozy Milanówek Podkowa Raszyn Otwock Cegłów Skórzec Grodzisk Leśna Wiśniew Zbuczyn Wiskitki Lesznowola Konstancin- Siennica -Jeziorna Kołbiel Żyrardów Karczew Nadarzyn Wodynie Domanice Żabia Piaseczno Celestynów Latowicz Radziejowice Wola Góra Puszcza Tarczyn Prażmów Kalwaria Osieck Pilawa Parysów Borowie Mariańska Sobienie-Jeziory Mszczonów Pniewy Miastków Grójec Chynów GarwolinGarwolin Kościelny Wilga Górzno Łaskarzew Belsk Jasieniec Warka Żelechów Duży Magnuszew Łaskarzew Błędów Goszczyn Grabów Sobolew nad Pilicą Trojanów Promna Maciejowice Nowe Miasto Mogielnica Białobrzegi Stromiec nad Pilicą Głowaczów Wyśmierzyce Kozienice Klwów Radzanów Błotnica Stara Sieciechów Odrzywół Jedlińsk Jastrzębia Garbatka Potworów Pionki Letnisko Przytyk Pionki Gniewoszów Rusinów Zakrzew Policzna Jedlnia-Letnisko Gielniów Wieniawa Wolanów Radom Gózd Zwoleń Przysucha Przyłęk Orońsko Kowala Tczów granica województwa Borkowice Skaryszew Kazanów Chotcza granice powiatów Wierzbica Chlewiska Jastrząb Ciepielów Szydłowiec Mirów granice gmin Iłża Lipsko Rzeczniów Solec nad Wisłą Sienno km Forma prawna: związek stowarzyszeń Adres siedziby: ul. Gen. Wł. Sikorskiego 11, lok Legionowo tel biuro@partnerstwozalewu.org.pl Osoba do kontaktu: Edward Trojanowski, tel Zasięg terytorialny: Powiat legionowski Gminy: Dąbrówka, Jabłonna, Nieporęt, Radzymin, Serock, Somianka, Wieliszew 146 Lokalne Grupy Działania zmieniają Mazowsze

149 Projekty realizowane na terenie Związku Stowarzyszeń Partnerstwo Zalewu Zegrzyńskiego Apteka z natury Jak rozpoznawać zioła, a następnie je zbierać, suszyć, w jakich dolegliwościach stosować to podstawowy cel projektu przygotowanego przez Teresę i Jarosława Adamczyków ze Stowarzyszenia Sympatyków Nowej Wsi. Podczas 6 spotkań, prowadzonych przez instruktorkę Maję Błaszczyszyn, uczestnicy projektu zdobywali teoretyczną i praktyczną wiedzę z ziołolecznictwa i zielarstwa. Na pierwszych zajęciach kursanci oglądali rośliny w zielnikach i albumach. Kolejne spotkania przeprowadzano już w terenie we wcześniej wybranych miejscach. Pod opieką instruktora uczestnicy projektu docierali do stanowisk poszukiwanych ziół, uczyli się je rozpoznawać i zbierać. Zdobywali wiedzę na temat właściwości leczniczych roślin, ale także zastosowania ich w celach kulinarnych. Walorem projektu było połączenie przyjemnego z pożytecznym obcowania z przyrodą i zgłębiania wiedzy na jej temat. Projekt: Wśród chwastów, kwiatów i ziół Beneficjent: Stowarzyszenie Sympatyków Nowej Wsi na rzecz Jej Rozwoju i Promocji Działanie: 413-MP Wdrażanie lokalnych strategii rozwoju (małe projekty) Wartość projektu: ok. 5 tys. zł Dofinansowanie: ok. 2,5 tys. zł Okres realizacji: lipiec listopad 2011 PRZEWODNIK PO PROJEKTACH ZREALIZOWANYCH W RAMACH OSI 4 LEADER PROW

150 Projekty realizowane na terenie Związku Stowarzyszeń Partnerstwo Zalewu Zegrzyńskiego Historia wczoraj i dziś Pod Radzyminem rozegrały się najbardziej dramatyczne chwile wojny polsko-radzieckiej 1920 r., znane jako bitwa warszawska. Projekt realizowany w roku 2011 przypomina o tych wydarzeniach. W jego ramach został nakręcony turystyczny film dokumentalny Kraina Jeziora Zegrzyńskiego Radzymin, będący jednym z czterech obrazów promujących gminy leżące wokół Jeziora Zegrzyńskiego: Nieporęt, Radzymin, Serock i Wieliszew. To połączenie reportażu i turystycznego przewodnika po najatrakcyjniejszych obiektach gminy Radzymin, a szczególnie miejscach upamiętniających bitwę warszawską 1920 roku wyjaśnia Zbigniew Szumera, jeden z inicjatorów projektu. Film, wyreżyserowany przez Jacka Popiołka i Zbigniewa Szumerę, powstał na podstawie scenariusza Marcina Kapińskiego. Autorami zdjęć są, oprócz reżyserów, także Jakub Burakiewicz i Robert Werenc. W ramach działań promocyjnych przygotowano 2000 płyt DVD i prezentowano projekt na krajowych targach turystycznych. Zainteresowani mogą go obejrzeć na portalach telewizji internetowej: mazowsze.tv, polonia-itv.pl oraz jeziorozegrzynskie.info. Projekt: Radzymin niemy świadek najnowszej historii Beneficjent: Stowarzyszenie na rzecz Promocji i Rozwoju Zalewu Zegrzyńskiego Działanie: 413-MP Wdrażanie lokalnych strategii rozwoju (małe projekty) Wartość projektu: ok. 34,4 tys. zł Dofinansowanie: ok. 23 tys. zł Okres realizacji: marzec 2010 październik Lokalne Grupy Działania zmieniają Mazowsze

151 Projekty realizowane na terenie Związku Stowarzyszeń Partnerstwo Zalewu Zegrzyńskiego Sielanka pod kontrolą Jezioro Zegrzyńskie to największy akwen w okolicach Warszawy. Latem przyjeżdża tu w celach rekreacyjnych wielu warszawiaków oraz turystów z odleglejszych miejscowości. Lepsze zagospodarowanie plaży pozwoliło stworzyć bezpieczniejsze i bardziej komfortowe warunki wypoczynku. Punktem wyjścia była m.in. przebudowa schodów wejściowych na plażę, wykonanie alejek pieszych i utwardzonego placu wyposażonego w mobilne stoły i ławki piknikowe oraz wyznaczenie 3 miejsc na organizację ognisk. Miłośnicy sportu mają zaś do dyspozycji boiska do piłki plażowej i 2 stoły do ping-ponga. Nie zapomniano także o najmłodszych, dla których urządzono ogrodzony plac zabaw. Ważnym elementem projektu jest również utworzenie miejsc pracy dla ratowników WOPR oraz zakupienie stosownego sprzętu: łodzi wiosłowej, żerdzi ratunkowych, lin, lornetek, masztu z flagami, kół ratunkowych. Zgodnie z wymogami, na plaży funkcjonują urządzenia sygnalizacyjne i ostrzegawcze, przygotowany jest sprzęt medyczny, leki i artykuły sanitarne. Projekt: Utworzenie miejsca rekreacji z wykorzystaniem walorów naturalnych obrzeża Zalewu Zegrzyńskiego Beneficjent: Gmina Wieliszew Działanie: Wdrażanie lokalnych strategii rozwoju (Odnowa i rozwój wsi) Wartość projektu: ok. 210 tys. zł Dofinansowanie: ok. 136,5 tys. zł Okres realizacji: marzec maj 2013 PRZEWODNIK PO PROJEKTACH ZREALIZOWANYCH W RAMACH OSI 4 LEADER PROW

152

153 Projekty współpracy

154 Działanie 421 Wdrażanie projektów współpracy Oprócz inicjatyw i inwestycji przeprowadzanych w ramach działania Wdrażanie lokalnych strategii rozwoju mazowieckie Lokalne Grupy Działania realizują także projekty współpracy, podejmowane przez kilku partnerów. Do wspólnych przedsięwzięć LGD angażują inne partnerstwa zarówno z naszego kraju (projekty współpracy międzyregionalnej), jak i państw członkowskich UE lub państw trzecich, będące grupami lokalnych partnerów, które zajmują się zagadnieniem rozwoju obszarów wiejskich (projekty współpracy międzynarodowej). Aby sprawnie realizować cele założone w projekcie współpracy, spośród partnerów wybierana jest LGD, która pełni funkcję koordynatora. Punktem wyjścia przy planowaniu i tworzeniu koncepcji projektu współpracy jest analiza lokalnych zasobów. Bardzo pomocne jest określenie potencjalnych grup docelowych projektu, np. zespołów ludowych, kół gospodyń wiejskich, klubów sportowych, szkolnych kółek zainteresowań czy lokalnych organizacji zajmujących się np. kultywowaniem lokalnego dziedzictwa historycznego. Wykrystalizowaniu koncepcji projektu służy analiza realizowanych projektów i ocena dotychczasowych doświadczeń we współpracy z gminami czy miastami partnerskimi. Tworząc profil partnera, należy wziąć pod uwagę takie kryteria, jak: jego uwarunkowania geograficzne, historyczne, socjoekonomiczne, przyrodnicze i turystyczne, zasoby ludzkie, obszary zainteresowań, wiedza, doświadczenia, know-how, cele strategii rozwoju, oczekiwania. W ramach projektów współpracy organizowane są m.in. wizyty studyjne, spotkania przedstawicieli partnerskich LGD oraz innych uczestników projektu, wydarzenia promocyjne, kulturalne i sportowo-rekreacyjne. Wytyczane lub oznakowywane są szlaki turystyczne, ścieżki dydaktyczne i przyrodnicze (w miejscach wykraczających poza obszar objęty LSR), przygotowywane materiały informacyjne bądź promocyjne, tworzone i aktualizowane bazy danych (m.in. informacji turystycznej) oraz strony internetowe. Na działanie 421 przeznaczono w województwie mazowieckim ,00 zł, złożono 34 wnioski. Do realizacji zakwalifikowanych zostało 26 projektów na kwotę ok. 2,2 mln zł. Agencja Płatnicza dokonała do tej pory 24 płatności na kwotę ,95 zł. Lokalne Grupy Działania zmieniają Mazowsze

155 Projekty współpracy Wielość w jedności Sołtys to zazwyczaj osoba numer jeden we wsi. Jest on nie tylko łącznikiem między mieszkańcami danej miejscowości a lokalnym urzędem gminy, ale często niesie kaganek oświaty, stając się doradcą, informatorem, powiernikiem. Jak założyć i prowadzić działalność gospodarczą, jak sięgnąć po środki unijne? Jak zarejestrować produkt regionalny? Gdzie szukać dotacji ze środków Unii Europejskiej, jakie są instrumenty finansowania inicjatyw sołeckich? Tego wszystkiego mogli dowiedzieć się sołtysi i lokalni liderzy z powiatów wołomińskiego, wyszkowskiego, węgrowskiego, którzy wzięli udział w cyklu warsztatów, zorganizowanych przez LGD Równiny Wołomińskiej wspólnie ze Stowarzyszeniem Kapitał Praca Rozwój i LGD 9 Związkiem Stowarzyszeń na rzecz Rozwoju Gmin Północnego Obszaru Wielkich Jezior Mazurskich. Na spotkaniu wyjazdowym w Rynie na Mazurach 34 uczestników szkoleń miało okazję zapoznać się z wybranymi przykładami dobrych praktyk z Warmii i Mazur. W ramach projektu opracowano również poradnik młodego biznesmena Od pomysłu do rejestracji. Projekt: Aktywny Sołtys Beneficjent: LGD Równiny Wołomińskiej, Stowarzyszenie Kapitał Praca Rozwój, LGD 9 Związek Stowarzyszeń na rzecz Rozwoju Gmin Północnego Obszaru Wielkich Jezior Mazurskich Działanie: 421 Wdrażanie projektów współpracy Wartość projektu: ok. 70,7 tys. zł Dofinansowanie: ok. 70,7 tys. zł Okres realizacji: sierpień 2012 październik 2013 PRZEWODNIK PO PROJEKTACH ZREALIZOWANYCH W RAMACH OSI 4 LEADER PROW

156 Projekty współpracy Rzeka informacji Warka atrakcyjne miasto z przeszło 700-letnią historią, urokliwie położone nad Pilicą przyciąga wieloma zabytkami. Jednak turyści odwiedzający gminę, zwłaszcza kajakarze podziwiający piękno jednej z większych mazowieckich rzek, nie zawsze mieli szansę je poznać przeszkodą był bowiem brak odpowiednich informacji. Lokalna Grupa Działania Warka wraz z LGD Zapilicze zaproponowały im trasę wiodącą do najważniejszych atrakcji turystycznych, porozrzucanych po terenie całej gminy. Projekt: Oznaczenie atrakcji turystycznych i historycznych w Dolinie Pilicy Beneficjent: LGD Warka, LGD Zapilicze Działanie: 421 Wdrażanie projektów współpracy Wartość projektu: ok. 144,3 tys. zł Dofinansowanie: ok. 144,3 tys. zł Okres realizacji: luty 2011 maj 2013 W sąsiedztwie zabytków i miejsc pobytu kajakarzy ustawiono 15 tablic z mapami oraz informacjami turystycznymi i historycznymi. Zapraszają one m.in. do Browaru w Warce, Muzeum im. Kazimierza Pułaskiego, pałacu w Michałowie, kościoła św. Małgorzaty we Wrociszewie i innych ciekawych miejsc miasta i gminy. W ramach projektu w pobliżu pól namiotowych wybudowano obszerne drewniane altanki, paleniska, ustawiono kosze. Z myślą o turystach wydano informacyjne foldery i mapki z najważniejszymi informacjami o szlaku. Mamy nadzieję, że to zachęci turystów do pozostania na dłużej w naszej gminie mówi Agnieszka Gostkowska, kierownik biura LGD Warka. 154 Lokalne Grupy Działania zmieniają Mazowsze

157 Projekty współpracy Mosty między Polską a Niemcami Lokalne grupy działania funkcjonują nie tylko w Polsce, ale też w innych krajach Unii Europejskiej. Ich wieloletnie doświadczenia mogą być cennym źródłem wiedzy i wzorów dla naszych stowarzyszeń. LGD Zielone Mosty Narwi z Pokrzywnicy, działająca na terenie 9 gmin powiatu pułtuskiego i nowodworskiego, postanowiła nawiązać kontakt z niemieckimi grupami RAG Wartburg, RAG UnstratHainich, RAG Eichsfeld. W ramach projektu współpracy we wrześniu 2011 r. zorganizowano m.in. wyjazd i wspólne warsztaty w Wilhelmsglucksbrunn w Turyngii. Członkowie LGD przez kilka dni podpatrywali, jak pracują niemieckie lokalne grupy, jakie działania podejmują na rzecz rozwoju swoich regionów. Podczas warsztatów pod hasłem Kto myśli dalej, ten kupuje bliżej niemieccy partnerzy dzielili się doświadczeniami z zakresu rozwoju lokalnej produkcji, regionalnego przetwórstwa, promocji lokalnych produktów, marketingu lokalnej marki. Ważną częścią spotkania były wizyty w gospodarstwach rolników, m.in. produkujących wyroby ekologiczne, wytwarzających energię z zielonych źródeł. Podpatrywano działanie niewielkich wytwórni sera, wędlin, masła, mobilnych tłoczni soków, a także małych sklepów przy gospodarstwach. Doświadczenia i wiedza niemieckich partnerów stały się inspiracją wielu lokalnych inicjatyw w naszym regionie mówi Arkadiusz Pniewski, dyrektor biura LGD ZMN. Projekt: Wypracowanie zasad partnerstwa oraz platformy współpracy w ramach międzynarodowego programu LEADER, dotyczącej rozwoju regionalnego, ekoagroturystyki, marketingu lokalnego i ekologicznego produktu Beneficjent: LGD Zielone Mosty Narwi Działanie: 421 Wdrażanie projektów współpracy Wartość projektu: ok. 23,4 tys. zł Dofinansowanie: ok. 23,4 tys. zł Okres realizacji: wrzesień 2010 listopad 2011 PRZEWODNIK PO PROJEKTACH ZREALIZOWANYCH W RAMACH OSI 4 LEADER PROW

158 Projekty współpracy Źródło inspiracji Świder, Mienia, Liwiec, Wieprz, Wisła o tym, że rzeki te mają wyjątkowy urok oraz olbrzymie walory przyrodnicze i krajobrazowe, nikogo nie trzeba przekonywać. LGD z Mazowsza i Lubelszczyzny postanowiły nawiązać współpracę, aby w ramach wspólnych działań wypromować je jako miejsca rozwoju turystyki, rekreacji i edukacji ekologiczno-historycznej, a także zadbać o to, by zachowały swoje niepowtarzalne walory. Zgodnie uznano, że mogą one stać się popularnymi miejscami wypoczynku nie tylko dla osób mieszkających w ich pobliżu, ale również przyjezdnych z okolicznych miast, jak i turystów z odległych zakątków kraju. Co istotne, dla społeczności lokalnej mogą się też stać źródłem dodatkowych dochodów. Efektem spotkań i konferencji będzie m.in. obszerny 168-stronicowy przewodnik dla turystów, prezentujący wybrane rzeki, ważniejsze zabytki i inne atrakcje dostępne w ich pobliżu. Wykorzystane w nim będą np. zdjęcia laureatów konkursów fotograficznych przeprowadzonych w ramach projektu. Zorganizowane też zostaną spływy kajakowe, warsztaty zdjęciowe i inne imprezy promujące turystykę rzeczną. Projekt: Niezwykły urok rzek turystyka (przygotowanie projektu współpracy) Beneficjent: LGD Natura i Kultura (koordynator), LGD Ziemi Mińskiej, LGD Lepsza Przyszłość Ziemi Ryckiej, LGD Równiny Wołomińskiej, LGD Razem ku Lepszej Przyszłości, LGD Forum Powiatu Garwolińskiego, Związek Stowarzyszeń Partnerstwo Zalewu Zegrzyńskiego Działanie: 421 Wdrażanie projektów współpracy Wartość projektu: ok. 8 tys. zł Dofinansowanie: ok. 3,3 tys. zł Okres realizacji: luty 2011 styczeń Lokalne Grupy Działania zmieniają Mazowsze

159 Projekty współpracy Kajakarski raj nad Wkrą Przez północne Mazowsze wije się malowniczo Wkra. Uroki rzeki łączącej jeziora Warmii i Mazur z Narwią, przecinającej czyste ekologicznie tereny, zielone łąki, lasy i wsie, działają jak magnes na kajakarzy. Stowarzyszenie Społecznej Samopomocy Lokalna Grupa Działania, które obejmuje swoim zasięgiem 13 gmin z powiatów ciechanowskiego, żuromińskiego, mławskiego i działdowskiego, położonych wzdłuż i w bliskim sąsiedztwie środkowego odcinka rzeki, uznało, że warto ten potencjał wykorzystać. W ramach projektu wspólnie ze Stowarzyszeniem Rozwoju Gmin i Miast Powiatu Garwolińskiego opracowano plan działań mających na celu podniesienie atrakcyjności turystycznej regionu. Planowane jest oznakowanie szlaku kajakowego, wiodącego od Lidzbarka przez Lubowidz, Żuromin, Bieżuń, Radzanów, Strzegowo do Glinojecka, a także budowa infrastruktury wzdłuż rzeki, m.in. pomostów, biwakowisk, altanek i wiat dla turystów. W Poniatowie i Bieżuniu powstanie baza do czynnego wypoczynku, m.in. boiska do piłki plażowej, plac zabaw dla dzieci, pomosty. Wydany będzie folder Łączy nas historia, tradycja i kultura, zawierający informacje o najważniejszych atrakcjach turystycznych, przyrodniczych i zabytkach regionu. Powstanie też strona internetowa zachęcająca do odwiedzenia obszaru, planowane są imprezy plenerowo-promocyjne. Projekt: Łączy nas historia, tradycja i natura Beneficjent: Stowarzyszenie Społecznej Samopomocy LGD, Stowarzyszenie Rozwoju Gmin i Miast Powiatu Garwolińskiego Działanie: 421 Wdrażanie projektów współpracy Wartość projektu: ok. 21,6 tys. zł Dofinansowanie: ok. 17,3 tys. zł Okres realizacji: czerwiec 2010 listopad 2012 PRZEWODNIK PO PROJEKTACH ZREALIZOWANYCH W RAMACH OSI 4 LEADER PROW