ROCZNE SPRAWOZDANIE BURMISTRZA OZIMKA Z REALIZACJI ZADAŃ Z ZAKRESU GOSPODAROWANIA ODPADAMI KOMUNALNYMI za 2015 r.

Transkrypt

1 ROCZNE SPRAWOZDANIE BURMISTRZA OZIMKA Z REALIZACJI ZADAŃ Z ZAKRESU GOSPODAROWANIA ODPADAMI KOMUNALNYMI za 2015 r. SPRAWOZDANIE BURMISTRZA Z REALIZACJI ZADAŃ Z ZAKRESU GOSPODAROWANIA ODPADAMI KOMUNALNYMI ZA 2015 ROK I. NAZWA GMINY ADRESAT 1) 1) MARSZAŁEK WOJEWÓDZTWA OPOLSKIEGO 2) WOJEWÓDZKI INSPEKTOR OCHRONY ŚRODOWISKA W OPOLU GMINA OZIMEK (POWIAT OPOLSKI) II. INFORMACJA O MASIE POSZCZEGÓLNYCH RODZAJÓW ODEBRANYCH Z OBSZARU GMINY ODPADÓW KOMUNALNYCH 2) ORAZ SPOSOBIE ICH ZAGOSPODAROWANIA 3) Nazwa i adres instalacji, do której zostały przekazane komunalne Instalacja MBP Wywóz Nieczystości oraz Przewóz Ładunków Wiesław Strach, ul. Kosmowskiej 6 m 94, Częstochowa; Zakład Segregacji Komunalnych i Budowlanych w Dylakach (gm. Ozimek); Instalacja MBP Kod 4) Rodzaj 4) Niesegregowane (zmieszane) komunalne Niesegregowane (zmieszane) komunalne Masa 5) 1 920, ,4 Sposób zagospodarowania 6) R12 z tego: ,3 Mg - D5 R12 z tego: ,6 Mg - R12 * * - całość przekazano firmie TRANS-KRUSZ-EKO (siedziba: ul. Rybnicka 6, Pszczyna) celem wykorzystania do produkcji paliwa alternatywnego EKO HARPOON R13 Recykling Cząstków Mazowiecki Czosnów; Skup surowców wtórnych EKO HARPOON Recykling Cząstków Mazowiecki Czosnów; Instalacja do kruszenia i segregacji szkła opakowaniowe 625,3 19,3 z tego przekazano do recyklingu: ,1 - R ,0 - R3-343,9 - R5 R5 (powstaje mączka szklana wykorzystywana do produkcji galanterii betonowej)

2 EKO HARPOON Recykling Cząstków Mazowiecki Czosnów; Skup surowców wtórnych Krynicki Recykling S.A. ul. Iwaszkiewicza 48/ Olsztyn; Zakład Uzdatniania Stłuczki Szklanej na terenie Katowickiej Specjalnej Strefy Ekonomicznej w Lublińcu Kopalnia Kruszywa Naturalnego Moników i S.C. JAN MAR Siomki ul. Wesoła Wola Krzysztoporska Wywóz Nieczystości oraz Przewóz Ładunków Wiesław Strach, ul. Kosmowskiej 6 m 94, Częstochowa; Zakład Segregacji Komunalnych i Budowlanych w Dylakach (gm. Ozimek) Żużle, popioły paleniskowe i pyły z kotłów (z wyłączeniem pyłów z kotłów wymienionych w ) Żużle, popioły paleniskowe i pyły z kotłów (z wyłączeniem pyłów z kotłów wymienionych w ) 176,2 259,1 R13 (całość przekazano do recyklingu materiałowego - R3) R12 (całość przekazano do recyklingu materiałowego - R5) 561,7 R5 3,9 R13 R11 Miejskie Składowisko Wywóz Nieczystości oraz Przewóz Ładunków Wiesław Strach, ul. Kosmowskiej 6 m 94, Częstochowa; Gruz ceglany 10, z budowy, remontów i demontażu inne niż wymienione w , i z budowy, remontów i demontażu inne niż wymienione w , i ,2 (wykorzystano do rekultywacji składowiska) R11 (wykorzystano do rekultywacji składowiska) 1,7 R12

3 Zakład Segregacji Komunalnych i Budowlanych w Dylakach (gm. Ozimek) Gruz ceglany 27,3 R12 Miejskie Składowisko wielkogabarytowe 22,3 D5 Wywóz Nieczystości oraz Przewóz Ładunków Wiesław Strach, ul. Kosmowskiej 6 m 94, Częstochowa; Zakład Segregacji Komunalnych i Budowlanych w Dylakach (gm. Ozimek) SG Synergia S.K.A. ul. Rybnicka Pszczyna; Instalacja kruszącoprzesiewająca (wytwarzanie komponentu do paliw alternatywnych) AKSBUD System Schodnia ul. Powstańców Śląskich Ozimek; Produkcja wyrobów dla budownictwa Krynicki Recykling S.A. ul. Iwaszkiewicza 48/ Olsztyn; Zakład Uzdatniania Stłuczki Szklanej na terenie Katowickiej Specjalnej Strefy Ekonomicznej w Lublińcu BA GLASS wielkogabarytowe wielkogabarytowe przyjęte w PSZOK 3,6 R13 21,6 R12 0,4 2,9 R12 (całość przekazano do recyklingu materiałowego - R3) R12 (całość przekazano do recyklingu materiałowego - R5) 4,0 R5

4 ul. Ostroroga 8/ Poznań; Zakład w Jedlicach Ozimek; Huta szkła Górażdże Cement S.A. Chorula ul. Cementowa Górażdże; Cementownia Górażdże - instalacja do współspalania paliw alternatywnych Warsztat Mechaniczny RAKO ul. Dworcowa Ozimek; Mobilna kruszarka szczękowa Instalacja do kruszenia gruzu Miejskie Składowisko Zakład Gospodarki Komunalnej ZAW-KOM ul. Świerklańska Zawadzkie; Składowisko innych niż niebezpieczne i obojętne w Kielczy Zakład Gospodarki Komunalnej Organizacja Odzysku BIOSYSTEM S.A. ul. Wodna Kraków; Zakład Zużyte opony 5,6 R betonu oraz gruz betonowy z rozbiórek i remontów 9,5 R Gruz ceglany 8,9 R betonu oraz gruz betonowy 111,0 R12 z rozbiórek i remontów Gruz ceglany 79,2 R innych materiałów ceramicznych i elementów wyposażenia 14,0 R12 z budowy, remontów i demontażu inne 54,8 D5 niż wymienione w , i * * Usunięte tynki, tapety, okleiny itp. Urządzenia zawierające freony Zużyte urządzenia elektryczne i elektroniczne inne niż 4,3 D5 3,0 R12 11,4 R12

5 ZSEiE ul. Fabryczna Bolęcin Miejskie Składowisko Odebranych z obszarów miejskich wymienione w i zawierające niebezpieczne składniki Zużyte urządzenia elektryczne i elektroniczne inne niż wymienione w , i wielkogabarytowe Masa o kodzie ) 1,2 R12 152,4 D5 Masa o kodzie poddanych składowaniu 5) Masa o kodzie poddanych innym niż składowanie procesom przetwarzania 5) 2617, ,8 Odebranych z obszarów wiejskich 2918, ,8 Liczba punktów selektywnego zbierania, funkcjonujących na terenie gminy Kod zebranych Rodzaj zebranych Nazwa i adres punktu 4) 4) Punkt Selektywnej Zbiórki Komunalnych ul. Powstańców Śląskich Antoniów 1 Masa zebranych 5) z papieru i tektury 5, ,4 6, Zużyte opony 5, betonu oraz gruz betonowy z rozbiórek i remontów 120, Gruz ceglany 88, innych materiałów ceramicznych i elementów wyposażenia 14, Usunięte tynki, tapety, okleiny itp. 4,3

6 * * z budowy, remontów i demontażu inne niż wymienione w , i Urządzenia zawierające freony Zużyte urządzenia elektryczne i elektroniczne inne niż wymienione w i zawierające niebezpieczne składniki Zużyte urządzenia elektryczne i elektroniczne inne niż wymienione w , i ulegające wielkogabarytowe 54,8 3,0 11,4 1,2 53,8 152,4 III. INFORMACJA O MASIE ODPADÓW KOMUNALNYCH ULEGAJĄCYCH BIODEGRADACJI 7) Łączna masa selektywnie 5) * - ilości uwzględniają zebrane w PSZOK a) przekazanych do składowania na składowisku Nazwa i adres składowiska, na które przekazano komunalne ulegające Kod 4) Rodzaj 4) 203,7 * Masa przekazanych do składowania na składowisku 5) b) nieprzekazanych do składowania na składowisku Nazwa i adres instalacji, do której przekazano komunalne ulegające Kod 4) Rodzaj 4) Masa nieprzekazanych do składowania na składowiska 5) Sposób zagospodarowania 8) nieprzekazanych do składowania na składowiska

7 Kompostownia pryzmowa Odzysku i Recyklingu Starachowice ul. Elaboracja Wąchock; Firma posiadająca decyzje na zbieranie i odzysk surowcowych PACKPROFIL ul. Zakładowa Kolonowskie; Instalacje do produkcji kątowników i tulei tekturowych z makulatury Kompostownia pryzmowa kuchenne ulegające ulegające z papieru i tektury przyjęte w PSZOK z papieru i tektury ulegające 32,1 77,9 34,0 kompostowanie (recykling organiczny) kompostowanie (recykling organiczny) recykling materiałowy - 10,3 Mg 5,9 recykling materiałowy 53,8 kompostowanie (recykling organiczny) IV. OSIĄGNIĘTY POZIOM OGRANICZENIA MASY ODPADÓW KOMUNALNYCH ULEGAJĄCYCH BIODEGRADACJI KIEROWANYCH DO SKŁADOWANIA 9) 21,1 % V. POZIOM RECYKLINGU I PRZYGOTOWANIA DO PONOWNEGO UŻYCIA NASTĘPUJĄCYCH FRAKCJI ODPADÓW KOMUNALNYCH: PAPIERU, METALI, TWORZYW SZTUCZNYCH I SZKŁA 10) ODEBRANYCH Z OBSZARU GMINY Kod 4) Rodzaj 4) Łączna masa 5) Masa poddanych recyklingowi 5) Masa przygotowanych do ponownego użycia 5) z papieru i tektury 34,0 10, ,2 176, ,3 0 0 opakowaniowe 278,4 278,4 0 Wysegregowane z

8 z papieru i tektury 0 83, , ,9 0 Przyjęte w PSZOK z papieru i tektury 0 2, , ,9 0 Razem: 1 113, ,9 0 Osiągnięty poziom recyklingu, przygotowania do ponownego użycia 11) następujących frakcji : papieru, metali, tworzyw 68,0 % i szkła [%] VI. POZIOM RECYKLINGU, PRZYGOTOWANIA DO PONOWNEGO UŻYCIA I ODZYSKU INNYMI METODAMI INNYCH NIŻ NIEBEZPIECZNE ODPADÓW BUDOWLANYCH I ROZBIÓRKOWYCH 12) Z ODEBRANYCH Z OBSZARU GMINY ODPADÓW KOMUNALNYCH Kod 4) Rodzaj 4) Łączna masa 5) Masa poddanych recyklingowi 5) Masa przygotowanych do ponownego użycia 5) Masa poddanych odzyskowi innymi metodami niż recykling i ponowne użycie 5) Gruz ceglany 37, , z budowy, remontów i demontażu inne niż wymienione w , i , ,9 zebrane w PSZOK betonu oraz gruz betonowy 120, ,5 z rozbiórek i remontów Gruz ceglany 88, , innych materiałów ceramicznych 14, ,0 i elementów wyposażenia z budowy, remontów 54,

9 i demontażu inne niż wymienione w , i Razem: 336, ,9 Osiągnięty poziom recyklingu, przygotowania do ponownego użycia i odzysku innymi metodami 11) innych niż niebezpieczne budowlanych i rozbiórkowych 83,7 % [%] VII. LICZBA WŁAŚCICIELI NIERUCHOMOŚCI, OD KTÓRYCH ZOSTAŁY ODEBRANE ODPADY KOMUNALNE (indywidualne) (wielorodzinne) (firmy) VIII. LICZBA WŁAŚCICIELI NIERUCHOMOŚCI, KTÓRZY ZBIERAJĄ ODPADY KOMUNALNE W SPOSÓB NIEZGODNY Z REGULAMINEM UTRZYMANIA CZYSTOŚCI I PORZĄDKU NA TERENIE GMINY 13) 0 IX. RODZAJ I ILOŚĆ NIECZYSTOŚCI CIEKŁYCH ODEBRANYCH Z OBSZARU GMINY Rodzaj z obszaru gminy Ilość z obszaru gminy nieczystości nieczystości ciekłych 14) ciekłych 5) [m 3 ] bytowe 2 836,2 X. DODATKOWE UWAGI Masa o kodzie (979,6 Mg) powstała po mechaniczno-biologicznym przetworzeniu zmieszanych w Zakładzie Segregacji Komunalnych i Budowlanych w Dylakach, nie została wykorzystana do obliczenia masy zebranych ze strumienia z obszaru gminy w roku rozliczeniowym, przekazanych do składowania (M OUBR ), ponieważ firma Wywóz Nieczystości oraz Przewóz Ładunków Wiesław Strach (ul. Kosmowskiej 6 m 94, Częstochowa) - wykazała w swoich sprawozdaniach kwartalnych, iż wspomniane zostały w całości przekazane firmie TRANS-KRUSZ-EKO Sp. z o. o. (ul. Rybnicka 6, Pszczyna) celem wykorzystania do produkcji paliwa alternatywnego. Ponadto firmy odbierające, w swoich sprawozdaniach kwartalnych, nie wykazały żadnych surowców wtórnych powstałych w procesie mechaniczno-biologicznego przetwarzania zmieszanych - tym samym do obliczeń w dziale V uwzględniane były tylko dane dotyczące pochodzących z selektywnej zbiórki (z uwzględnieniem PSZOK). XI. DANE OSOBY WYPEŁNIAJĄCEJ SPRAWOZDANIE Imię Paweł Telefon służbowy 15) 77/ / Data Nazwisko Faks służbowy 15) 77/ / Synowiec służbowy 15) albeko@poczta.fm Podpis i pieczątka wójta, burmistrza lub prezydenta miasta Objaśnienia: 1) Należy wpisać właściwego ze względu na położenie gminy marszałka województwa oraz wojewódzkiego inspektora ochrony środowiska. 2) Z wyłączeniem selektywnie zebranych. 3) Jeżeli podmioty odbierające komunalne prowadzące działalność na terenie gminy prowadzą segregację w sortowniach niebędących częścią

10 regionalnej instalacji do przetwarzania, to w części tej powinny również zostać uwzględnione pozostałości z sortowania. 4) Zgodnie z rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 27 września 2001 r. w sprawie katalogu (Dz. U. Nr 112, poz. 1206). 5) Z dokładnością do jednego miejsca po przecinku. 6) Przez sposób zagospodarowania rozumie się procesy odzysku wymienione w załączniku nr 5 do ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. o odpadach (Dz. U. z 2010 r. Nr 185, poz. 1243, z późn. zm.) oraz procesy unieszkodliwiania wymienione w załączniku nr 6 do tej ustawy. 7) Należy uwzględnić o kodach: , , ex z tekstyliów z włókien naturalnych, , , ex Odzież z włókien naturalnych, ex Tekstylia z włókien naturalnych, , , , , zgodnie z rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 27 września 2001 r. w sprawie katalogu. 8) Przez sposób zagospodarowania rozumie się: kompostowanie, mechaniczno-biologiczne przetwarzanie, fermentację, inne biologiczne procesy przekształcania, termiczne przekształcanie, recykling materiałowy, przekazanie osobom fizycznym, zgodnie z rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 21 kwietnia 2006 r. w sprawie listy rodzajów, które posiadacz może przekazywać osobom fizycznym lub jednostkom organizacyjnym niebędącym przedsiębiorcami, oraz dopuszczalnych metod ich odzysku (Dz. U. Nr 75, poz. 527, z późn. zm.). 9) Poziom ograniczenia masy kierowanych do składowania oblicza się zgodnie z przepisami wydanymi na podstawie art. 3c ust. 2 ustawy z dnia 13 września 1996 r. o utrzymaniu czystości i porządku w gminach (Dz. U. z 2013 r. poz. 1399). 10) Należy uwzględnić o kodach: , , , ,, , , , , ex papieru, metali, tworzyw, szkła, zgodnie z rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 27 września 2001 r. w sprawie katalogu. 11) Poziomy recyklingu, przygotowania do ponownego użycia i odzysku innymi metodami oblicza się zgodnie z przepisami wydanymi na podstawie art. 3b ust. 2 ustawy z dnia 13 września 1996 r. o utrzymaniu czystości i porządku w gminach. 12) Należy uwzględnić o kodach: , , , , , , , , , , , , , , , , , , , , ex Inne niż niebezpieczne budowlane i rozbiórkowe, zgodnie z rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 27 września 2001 r. w sprawie katalogu. 13) W szczególności nie dopełniają obowiązku selektywnego zbierania. 14) Przez rodzaj nieczystości ciekłych rozumie się: ścieki bytowe, ścieki komunalne oraz ścieki przemysłowe, w rozumieniu ustawy z dnia 18 lipca 2001 r. Prawo wodne (Dz. U. z 2012 r. poz. 145). 15) Jeżeli posiada. OBLICZENENIE POZIOMU OGRANICZENIA MASY ODPADÓW KOMUNALNYCH ULEGAJĄCYCH BIODEGRADACJI KIEROWANYCH DO SKŁADOWANIA Obliczenie masy wytworzonej w 1995 r. OUB 1995 = 0,155 * Lm + 0,047 * Lw = 0,155 * ,047 * = = 1 697, ,9 = 2 242,6 OUB masa wytworzonych w 1995 r. ; Lm - liczba mieszkańców miasta w 1995 r. na obszarze gminy według danych Głównego Urzędu Statystycznego; Lw - liczba mieszkańców wsi w 1995 r. na obszarze gminy według danych Głównego Urzędu Statystycznego.

11 Obliczenie masy dozwolonej do składowania w 2014 r. OUB R = (OUB 1995 * P R ) / 100 = (2 242,6 * 50) / 100 = 1 121,3 OUB R - masa dozwolona do składowania w roku rozliczeniowym ; OUB masa wytworzonych w 1995 r. ; P R - poziom ograniczania masy przekazywanych do składowania - dla 2015 r. obowiązujący poziom wynosi 50% (zgodnie z załącznikiem nr 1 do rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 11 maja 2012 r. w sprawie poziomów ograniczenia masy przekazywanych do składowania oraz sposobu obliczania poziomu ograniczania masy tych ). Obliczenie masy zebranych ze strumienia z obszaru gminy w roku rozliczeniowym, przekazanych do składowania M OUBR = (M MR * U M ) + (M WR * U W ) + (M SR * U S ) + (M BR * 0,52) = = (0 * 0,57) + (0 * 0,48) (908,3 * 0,52) = 472,3 M OUBR - masa zebranych ze strumienia z obszaru gminy w roku rozliczeniowym, przekazanych do składowania, ; M MR - masa zmieszanych o kodzie zebranych na obszarze miast w roku rozliczeniowym, przekazanych do składowania, ; M WR - masa zmieszanych o kodzie zebranych na obszarze wsi w roku rozliczeniowym, przekazanych do składowania, ; U M - udział w masie zmieszanych dla miast wynoszący 0,57; U W - udział w masie zmieszanych dla wsi wynoszący 0,48; M SR - masa selektywnie zebranych ze strumienia z obszaru danej gminy w roku rozliczeniowym, przekazanych do składowania; U S - udział w masie selektywnie zebranych ze strumienia wynoszący dla poszczególnych rodzajów według kodu: ,00; ,00; ,50; ,50; ,00; ,50; ,00; ,00; ,00; ,00; ex z włókien naturalnych - 0,50; ex w części zawierającej papier, tekturę, drewno i tekstylia z włókien naturalnych - 0,50; M BR - masa powstałych po mechaniczno-biologicznym przetworzeniu zmieszanych o kodzie nie spełniających wymagań rozporządzenia Ministra Środowiska wydanego na podstawie art. 14 ust. 10 ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. o odpadach (Dz. U. z 2010 r. Nr 185, poz. 1243, z późn. zm.), przekazanych do składowania; 0,52 - średni udział w masie powstałych po mechaniczno-biologicznym przetworzeniu zmieszanych o kodzie nie spełniających wymagań rozporządzenia Ministra Środowiska wydanego na podstawie art. 14 ust. 10 ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. o odpadach.

12 Obliczenie osiągniętego w roku rozliczeniowym poziomu ograniczenia masy przekazanych do składowania T R = (M OUBR * 100) / OUB 1995 = (472,3 * 100) / 2 242,6 = 21,1 [%] T R - osiągany w roku rozliczeniowym poziom ograniczenia masy przekazanych do składowania, [%]; M OUBR - masa zebranych z obszaru gminy w roku rozliczeniowym, przekazanych do składowania, ; OUB masa wytworzonych w 1995 r. ; OBLICZENIE POZIOMU RECYKLINGU I PRZYGOTOWANIA DO PONOWNEGO UŻYCIA PAPIERU, METALI, TWORZYW SZTUCZNYCH I SZKŁA P pmts = (Mr pmts / Mw pmts ) * 100% P pmts - poziom recyklingu i przygotowania do ponownego użycia papieru, metali, tworzyw i szkła, wyrażony w %, Mr pmts - łączna masa papieru, metalu, tworzyw i szkła poddanych recyklingowi i przygotowanych do ponownego użycia, pochodzących ze strumienia z gospodarstw domowych oraz od innych wytwórców,, Mw pmts - łączna masa wytworzonych papieru, metalu, tworzyw i szkła, pochodzących ze strumienia z gospodarstw domowych oraz od innych wytwórców,, obliczana na podstawie wzoru (w przypadku gmin): Mw pmts = Lm * Mw * Um pmts, Lm - liczba mieszkańców gminy, Mw GUS - masa wytworzonych przez jednego mieszkańca na terenie Województwa (zgodnie z aktualnymi danymi publikowanymi przez Główny Urząd Statystyczny), wyrażona w Mg, Um pmts - udział łączny papieru, metali, tworzyw i szkła w składzie morfologicznym. Biorąc pod uwagę, iż Gmina Ozimek jest gminą miejsko-wiejską, przy wyznaczaniu Um pmts należy najpierw ustalić jaki procent gminy stanowi ludność miejska (x), a jaki ludność wiejska (y): x = (Lmm * 100) / Lm = (8 678 * 100) / = 45,0 [%], y = (Lmw * 100) / Lm = ( * 100) / = 55,0 [%], Lmm - liczba mieszkańców części miejskiej, Lmw - liczba mieszkańców części wiejskiej. Udział łączny papieru, metali, tworzyw i szkła w składzie morfologicznym wynosi: Um pmts = (Umw * x) + (Umm * y) = [(32,4 * 0,45) + (27,7 * 0,55)] / 100 = 0,298

13 Łączna masa wytworzonych papieru, metalu, tworzyw i szkła, pochodzących ze strumienia z gospodarstw domowych oraz od innych wytwórców wynosi: Mw pmts = * 0,268 * 0,298 = 1 538,9 Przyjmując powyższe - poziom recyklingu i przygotowania do ponownego użycia papieru, metali, tworzyw i szkła wynosi: P pmts = (Mr pmts / Mw pmts ) * 100 = (1 045,9 / 1 538,9) * 100 = 68 [%] OBLICZENIE POZIOMU RECYKLINGU, PRZYGOTOWANIA DO PONOWNEGO UŻYCIA I ODZYSKU INNYMI METODAMI, INNYCH NIŻ NIEBEZPIECZNE ODPADÓW BUDOWLANYCH I ROZBIÓRKOWYCH P br = (Mr br / Mw br ) * 100 = (281,9 / 336,7) * 100 = 83,7 [%] P br - poziom recyklingu, przygotowania do ponownego użycia i odzysku innymi metodami innych niż niebezpieczne budowlanych i rozbiórkowych, [%]; Mr br - łączna masa innych niż niebezpieczne budowlanych i rozbiórkowych poddanych recyklingowi, przygotowanych do ponownego użycia oraz poddanych odzyskowi innymi metodami, pochodzących ze strumienia z gospodarstw domowych oraz od innych wytwórców, ; Mw br - łączna masa wytworzonych innych niż niebezpieczne budowlanych i rozbiórkowych, pochodzących ze strumienia z gospodarstw domowych oraz od innych wytwórców,.